Pionieren met moestuinieren

Pionieren met moestuinieren Plan collectieve buurttuin KRUIT in de Vlampijpzone te Utrecht

Aangeboden aan Datum

Adviescommissie Vlampijpzone Playground Cartesius 28-02-2014

Contactpersoon KRUIT Twitter Facebook

Laurie Hermans // [email protected] // 06 811 41 970 twitter.com/kruiteniers facebook.com/KRUITutrecht

Inhoud 1 // Inleiding ............................................................................................................................................... 3 KRUIT in 1 minuut..................................................................................................................................... 3 Achtergrond.............................................................................................................................................. 3 2 // Visie ...................................................................................................................................................... 4 Revitalisatie Werkspoorgebied ................................................................................................................ 4 Pionieren ............................................................................................................................................... 4 Ontmoeten en verbinden ..................................................................................................................... 4 3 // Plan van aanpak ............................................................................................................................... 5 Voorkeurslocatie ...................................................................................................................................... 5 Beheer....................................................................................................................................................... 5 Draagvlak .................................................................................................................................................. 5 Indeling KRUITtuin ................................................................................................................................... 6 Kennis ....................................................................................................................................................... 6 Financiële realisatie.................................................................................................................................. 6 Risico´s ...................................................................................................................................................... 6 Planning .................................................................................................................................................... 7 4 // KernTeam ............................................................................................................................................ 8 KRUITeniers .............................................................................................................................................. 8 Naam en Logo ........................................................................................................................................... 8 BIJLAGE 1 // KRUITeniers ..................................................................................................................... 9 BIJLAGE 2 // Begroting en fondsen .................................................................................................. 11 Bijlage 3 // Plankaart.............................................................................................................................. 16 Bijlage 4 // Potentiële activiteiten....................................................................................................... 17 Bijlage 5 // Kruit in de Media ............................................................................................................... 19

2

1 // Inleiding KRUIT in 1 minuut KRUIT brengt een explosie van groen in de collectieve buurttuin in de Vlampijpzone. Bij KRUIT is ruimte om te proeven, te ontmoeten, te beleven en te experimenteren. Voor en door buurtbewoners, met aandacht voor de historie van het gebied en met een frisse blik richting de toekomt. In de Vlampijpzone vormt KRUIT een belangrijke verbinding tussen de woongebieden in Noord en Noordwest Utrecht en het bedrijvige Cartesiusgebied. Door de krachten van de gebieden te bundelen kan samen met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties iets heel moois ontstaan: een plek die gezien mag worden!. En deze plek zal ook gezien worden van zowel weg als spoor. Zo vormt KRUIT samen met alle andere prachtige initiatieven in het Cartesiusgebied de grondstof om op inspirerende en verbindende wijze de groene vlam in het gebied aan te wakkeren. Achtergrond Stadslandbouw draagt bij aan de productie van voedsel in de eigen omgeving en verlevendigt het stadsbeeld. Daarnaast brengt het voedselproductie weer in de gedachte van de mensen, zodat stedelingen leren waar voedsel vandaan komt en hoe het wordt verbouwd. Voedsel in de stad heeft een positieve invloed op de luchtkwaliteit, een verbetering waar de gemeente ook hard aan werkt. Verder zorgt stadslandbouw voor een verkorting van de voedselketen en gewassen komen vers van het land. Door zelf voedsel te verbouwen zijn buurtbewoners actief buiten bezig, wat goed is voor lichaam en geest.

'2014 is een mooi jaar voor de tuintovenaars die van een postzegel een paradijs maken... en zo de straat veranderen in een hartverheffende groenere, gezondere en socialere omgeving' // Alma Huisken, NRC Trends voor 2014 ‘

Stadslandbouw is een actueel thema, maar zeker niet nieuw. De Romeinen brachten al nieuwe gewassen naar de stad en verbouwden verschillende soorten groenten en fruit. In de volgende eeuwen ontwikkelde Utrecht zich tot een van de belangrijkste plekken voor de handel in voedsel. Ook in het Cartesiusgebied is landbouw niet nieuw: in de 19de eeuw deed het terrein dienst als plaats voor akkerbouw en veeteelt. In de daaropvolgende eeuw brachten drie ontwikkelingen grote veranderingen in het gebied: de aanleg van de Amsterdamsestraatweg, de realisatie van de spoorverbinding tussen Utrecht en Amsterdam en de uitgraving van het Amsterdam-Rijn-Kanaal. Deze projecten brachten naast een groot aantal havengebonden activiteiten ook grote productiebedrijven naar het gebied, waaronder Douwe Egberts, Pegus (nu Nuon) en het Werkspoor. Met name het Werkspoor drukte een belangrijke stempel op het gebied, evenals op het dagelijks leven van de Utrechters en Zuilenaren, aangezien velen hun dagelijkse kost hier verdienden. Met de sluiting van het Werkspoor verdween voor een belangrijk deel de schakel met de aangrenzende woongebieden. De woonbuurten veranderden zelf ook: zo werd Zuilen opgenomen in Utrecht en veranderde het karakter van de wijk in een mix van bewoners van het eerste uur, jongeren, studenten, jonge gezinnen en diverse bewoners met verschillende culturele achtergronden. Deze diversiteit vormt de kracht van Zuilen. KRUIT wil deze kracht gebruiken door de bewoners en het Cartesiusgebied te verbinden en het gebied op een groene wijze te verbeteren.

3

2 // Visie

Aansluiting op revitalisering (bestemmingsplan Cartesisuweg e.o.) en het Cartesiusgebied als creatieve broedplaats (Visie Werkspoorgbied)

Revitalisatie Werkspoorgebied De verhouding tussen overheid en burger is afgelopen decennia veranderd van een maatschappij die rust op de verzorgingsstaat naar een maatschappij waarin het initiatief steeds meer bij de burger ligt; de participatiesamenleving. De burger verlangt minder hulp van de overheid en andersom steunt de overheid steeds vaker op de kracht van burgers om bepaalde visies of initiatieven tot bloei te laten komen. KRUIT is er van overtuigd dat het op het vlak van groen ondernemerschap en cohesie een aanvulling kan bieden. Zo kan KRUIT in samenwerking met de Gemeente Utrecht een belangrijk onderdeel worden van het plan om het Cartesiusgebied, en met name de Vlampijpzone, te revitaliseren. KRUIT kan op een groene manier bijdragen om het gebied onder de aandacht te brengen van een groter publiek. Wij gaan daarom graag aan de slag om ons steentje bij te dragen aan de door u geschetste visie van het Werkspoorgebied en de Vlampijpzone. Door bewoners en bedrijven dichter bij elkaar te brengen voegt KRUIT graag kracht toe om zo het vuurtje in dit gebied aan te wakkeren. Pionieren KRUIT wil graag als kleinschalige, collectieve buurttuin een ruimte creëren waar eenieder kan experimenteren in het groen. De pioniersactiviteiten van KRUIT kunnen samen met de andere initiatieven in het gebied de katalysator vormen voor een duurzame en verbonden buurt die door de buitenwereld gezien mag worden en waarin het prettig werken en (nabij) wonen is.

KRUIT vormt een etalage voor de buurt en een inspiratie voor daar buiten

Ontmoeten en verbinden KRUIT representeert een Utrecht waar mensen elkaar ontmoeten, samen experimenten en elkaar verbazen. De onbevangenheid van de tuin en de laagdrempeligheid van het samen tuinieren en ideeën bedenken maakt het voor bezoekers en buurtbewoners een zeer toegankelijke en aantrekkelijke plek. KRUIT heeft de ambitie als ontmoetingsplaats te dienen, om zo met andere initiatieven in het gebied tot kruisbestuiving te komen. Samen kunnen wij meer dan alleen. KRUIT is daarmee voor en door de buurt. KRUIT staat open voor iedereen, met of zonder groene vingers. Dat zijn buurtbewoners, bezoekers, bedrijven en iedereen die wij kunnen enthousiasmeren en mobiliseren. Ons doel is dat de KRUIT-tuin wordt gedragen door de buurt en als onderdeel van de buurt wordt geïntegreerd. Dat houdt ook in dat de ideeën die wij hier presenteren absoluut niet in steen staan gebeiteld. Wij willen als KRUIT-team bijdragen aan het proces om dit gebied, dat ooit het hart van Zuilen vormde, opnieuw te laten ontdekken door buurtbewoners. Door samen met de buurt de KRUITtuin te ontwikkelen, zullen wij in staat zijn een duurzaam project neer te zetten dat verbindt en daarmee de leefbaarheid en cohesie van de wijk zal vergroten. Verder streeft KRUIT streeft ernaar om de aandacht te trekken van mensen buiten Utrecht, als visitekaartje voor het gebied. De ligging langs het spoor biedt de kans om te communiceren met treinreizigers van en naar Utrecht. Een landmark die uitstraalt: ‘Kom hier ook eens kijken!’ (zie bijlage 3: Plankaart). Het plan van aanpak toont hoe KRUIT deze visie in de praktijk wil brengen.

4

3 // Plan van aanpak Er was eens een vagebond die rondzwierf met enkel een steen op zak. Aangekomen in een dorp stelde hij het dorpshoofd voor een soep te maken. Het dorpshoofd vroeg de vagebond wat hij nodig had: “enkel een ketel en water”. De vagebond gooide de steen erin en proefde de soep. Inmiddels waren de dorpelingen nieuwsgierig bijeengekomen om het spektakel te bekijken: soep maken met alleen een steen, wie wil dat nou niet zien? “Het is heel lekker, maar er mist nog wat…misschien moeten er nog wat botten bij” “Ik heb nog wat uien!” riep iemand. “En ik wat botten!”, riep de ander. Uiteindelijk maakten de dorpelingen samen een overheerlijke soep, rijk aan ingrediënten. De vagebond gaf de steen aan het dorpshoofd en ging weer op pad. Dit verhaal vat de doelstelling van KRUIT samen. KRUIT wil het sociaal kapitaal van de bewoners gebruiken om samen een mooie tuin te creëren. Daarom betrekt KRUIT de bewoners vanaf het begin bij het plan. In dit gedeelte wordt duidelijk hoe KRUIT een groen vuurtje in de wijk aan wil wakkeren. Voorkeurslocatie Onze voorkeurslocatie voor KRUIT gaat uit naar het stuk grond naast de Vlampijpateliers op de Vlampijpstraat. Deze locatie is grotendeels braakliggend en kent enkele duiventillen. Dit gebied is goed bewerkbaar en reeds afgebakend met een hek. Wij zijn ons bewust van het feit dat het hek ook een barrière vormt, maar ook noodzakelijk is om de elementen in de tuin te kunnen beschermen. Het biedt gelukkig ook mogelijkheden; door klimplanten en verticale tuinen kan het goed dienen als onderdeel van de tuin. KRUIT kan op deze locatie makkelijk bereikt worden vanuit het bedrijvengebied en de woonwijk door de ligging naast het viaduct. Daarnaast wordt de lege ruimte naast het viaduct opgevuld en nodigt het bewoners uit om eens aan de andere kant van het viaduct een kijkje te nemen. Eén van de centrale elementen van tuin is de landmark. Als een landmark willen wij de letters KRUIT maken die vanuit de trein te zien zijn. Daarnaast willen wij ook samen met buurtbewoners brainstormen over een ander kenmerkend en opvallend herkenningspunt (een totempaal? Een windmolen?) voor de tuin en het Cartesiusgebied. Beheer De 5 initiatiefnemers van KRUIT zijn de hoofdverantwoordelijken voor de tuin, maar de tuin wordt samen met de buurtbewoners verzorgd. In overleg met bewoners komen bepaalde openingstijden en werkdagen voor de tuin, zodat het duidelijk is wanneer bewoners in de tuin kunnen werken. Tevens wordt er naar gestreefd dat de tuin uiteindelijk volledig op buurt initiatief en kracht zal draaien. Draagvlak Het betrekken van buurtbewoners is cruciaal voor ons plan. Bij verschillende bijeenkomsten hebben wij gemerkt dat het moeilijk blijkt om verschillende buurtbewoners te bereiken. Dit komt grotendeels doordat niet alle bewoners gebruik maken van social media of online informatiebronnen. Daarom willen wij naast het gebruik van social media (Facebook en Twitter) ook gebruik maken van offline kanalen om ook deze buurtbewoners te betrekken. Samenwerking met bestaande initiatieven lijkt ons daarvoor een goed begin (zie bijlage 1). Ook buurtkrantjes, flyeren, oproepen in bijvoorbeeld lokale winkels en zelf langs de deuren

5

gaan (outreachend werken) zullen wij als middel gebruiken om de buurt te bereiken. Indeling KRUIT-tuin KRUIT is door en voor de buurt. De indeling van de tuin wordt daarom samen met de buurt ontwikkeld. Tijdens het bijwonen van een buurtbijeenkomst in Zuilen (georganiseerd door stichting Me’kaar) kwam echter naar voren dat mensen het lastig vinden om met ideeën te komen, maar wel graag meerwerken aan de uitwerking. Om hierop in te spelen hebben wij in samenwerking met architect Kria Djoyoadhiningrat (ROSA Architectuur, tevens bewoner van Zuilen) een interactieve maquette, de KRUIT SpeelTuin-puzzel ontwikkeld, te vinden in bijlage 3. Hiermee kan spelenderwijs, samen een indeling voor de tuin worden gecreëerd. Het vormt een leuke, laagdrempelige manier om de buurt te betrekken bij de indeling van KRUIT. Daarnaast biedt het een ingang voor de promotie van KRUIT en hopelijk vruchtbare gesprekken, kennis en vrijwilligers. Kennis KRUIT wil de expertise van anderen volop benutten. Food for Good, Dit Moest, de Cartesiustafel en Greenwish zijn voorbeelden van initiatieven waarmee KRUIT contact heeft gehad en die ons helpen KRUIT te realiseren. Daarnaast heeft KRUIT een ruime expertise in huis met het leggen van sociale verbindingen. Daarvan zijn reeds een aantal vruchten te plukken; zo is KRUIT in aanloop van het plan al in gesprek geweest met diverse sociale partners uit de buurt (o.a. Stichting Move, Me’kaar). Tot slot zit het kernteam van KRUIT niet stil en zijn zij op allerlei manieren hun kennis aan het verbreden, onder andere door het deelnemen aan de cursus biologisch moestuinieren van Food for Good. Een verdere verdieping op de groene en sociale expertise van het kernteam is te vinden in bijlage 1: Kruiteniers. Financiële realisatie De basis van KRUIT wordt gevormd door vrijwillige inzet en materiële giften. Daarnaast is KRUIT afhankelijk van financiële bijdragen uit verschillende fondsen. In bijlage 2 staat naast de begroting beschreven welke fondsen KRUIT wil aanschrijven om het plan te kunnen realiseren. Risico´s Voor een succesvolle uitwerking van dit plan is een goede risicoanalyse noodzakelijk. In dit gedeelte staan welke risico´s er zijn en hoe wij die willen oplossen. 



6

Buurtbewoners_ Ondanks de tot nog toe positieve reacties zou het kunnen dat we niet genoeg draagvlak of interesse kunnen creëren bij de buurtbewoners voor ons plan. Mocht dit het geval zijn zullen we met de buurbewoners in gesprek gaan hoe we KRUIT aantrekkelijker kunnen maken zodat buurtbewoners toch willen meedoen. Door bewoners vanaf het begin bij het plan te betrekken, inclusief de indeling van de tuin, hopen we dit echter te voorkomen. Daarnaast is het mogelijk dat we enkel de mensen zullen bereiken die al actief zijn. Zoals eerder benoemd willen met het gebruik van zowel online als offline communicatie proberen ook andere doelgroepen te bereiken. Financieel_ We beseffen ons dat de gemeente een huurprijs heeft gesteld voor de grond. Het hele perceel is 76m x 25m = 1.900 m2 (indicatief, exacte perceel in overleg met de gemeente). Deze grootte hangt samen met een indicatieve huurprijs van € 4.370 euro per jaar. Aangezien KRUIT geen winstoogmerk heeft en volledig op vrijwilligers draait, hopen we samen met de gemeente tot een geschikte oplossing te komen om de





huurprijs kwijt te laten schelden. Verder hopen we meerdere fondsen te bereiken. Gezien het geld dat buurtmoestuin Dit Moest heeft gekregen van verschillende fondsen, zoals de Burendag, verwachten we dat dit zeer goed mogelijk is. De materialen van KRUIT willen we verkrijgen door gebruik van sociaal kapitaal. Uiteraard is het mogelijk dat op moment van realisatie dit niet lukt. We hebben echter genoeg ervaring met andere initiatieven, zoals De Daktuin Utrecht, die volledig draaide op dit principe. Bodemkwaliteit_ Grondvervuiling is een ander risico. Met behulp van Gaia Bodemonderzoek kunnen wij een eerste scan doen naar de bodemkwaliteit. Voor een uitgebreid bodemonderzoek hopen via de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij de mogelijkheid te krijgen om een complete bodemscan te laten uitvoeren. Mocht de grond vervuild zijn dan worden alle eetbare gewassen in bakken met schone grond verbouwd. Andere stadslandbouw initiatieven in de Vlampijpzone_ Via Eetbaar Utrecht vernamen we dat een ander stadslandbouw initiatief ook graag in de Vlampijpzone wil starten. Inmiddels heeft KRUIT Barbara Ruyssenaars en Petra van de Laar van dit initiatief Cartesiusgarten leren kennen. We zien de meerwaarde van meerdere tuinen als samenwerkende en versterkende initiatieven. Samen kunnen de Cartesiusgarten en KRUIT de gehele Vlampijpzone in een kwalitatieve groene zone veranderen. Meerdere tuinen in de Vlampijpzone geeft eenheid aan het Cartesiusgebied en ruimte voor kruisbestuiving tussen de initiatieven.

Planning

KRUIT, collectieve buurttuin Vlampijpzone: proeven, ontmoeten en verbazen

RESULTATEN

ACTIVITEITEN

Fase 1: Start-up (April)

Fase 2: Buurt & Basis (Mei)

Fase 3: Expansie (Juni-Okt.)

 Aanpassen plan  Verdiepen samenwerking partners  Aanschrijven fondsen en subsidie  Oprichten Stichting KRUIT  Online en offline promotie KRUIT  Uitwerking basisingrediënten

 Implementatie basisingrediënten KRUIT  Presentatie plan aan buurt

 Implementatie buurtingrediënten  Activiteiten/evenementen  Kruisbestuiving andere initiatieven in en rondom het gebied

Basisingrediënten in beeld gebracht en verzameld, bekendheid bij bewoners en bedrijven

Basis KRUIT-tuin ontwikkeld, betrokkenheid van buurt en bedrijven, plan voor en dóór de buurt

 Activeren en betrekken buurt, KRUIT-pool  Selectie plan ‘ingrediënten’

 7

Collectieve buurttuin met ruimte voor evenementen en activiteiten

4 // KernTeam KRUITeniers De huidige kern van het KRUIT team bestaat uit 5 jonge, zeer enthousiaste, pioniers met de nodige ondernemingsdrang en ervaring: de Kruiteniers Eva, Laurie, Nikki, Sterre en Rutger. Zij dragen voor nu zorg voor de start-up, de planning, het budget, leiden activiteiten in goede banen en houden zich voornamelijk bezig met het binden van vrijwilligers en bezoekers aan de tuin. Het is de bedoeling dat andere vrijwilligers de taken op den duur over kunnen nemen. Daarnaast zijn zij uiteraard zelf ook actief in de tuin. Daaromheen wordt KRUIT ondersteund door een aantal zeer enthousiaste experts. Ook heeft KRUIT de nodige netwerk contacten opgedaan en liggen er al een aantal samenwerkingsplannen. Een overzicht van het kernteam, doelgroepen en samenwerkingspartners is te vinden in bijlage 1: Kruiteniers.

Naam en Logo Wij hebben ons reeds gebogen over een geschikte naam en een bijpassend logo, voornamelijk voor naamsbekendheid en netwerk doeleinden. Hier geldt ook dat wanneer blijkt dat er vanuit de buurt behoefte is aan een andere naam, dit aangepast kan worden. Wij hebben voor KRUIT gekozen omdat dat dit bij zowel de ‘Vlampijpzone’ als ons initiatief past. Ook heeft het een jonge en open uitstraling en kunnen er leuke woordvariaties mee gemaakt worden. Onze slogan, een explosie van groen, sluit eveneens aan bij de vlampijpzone als bij onze doelstelling.

Figuur 1 De fundamenten waarop KRUIT steunt om te kunnen groeien, incl. enkele (potentiële) partners

8

BIJLAGE 1 // KRUITeniers Het KRUIT-kernteam bestaat uit de volgende personen: Rutger van Raalten is stadsgeograaf en werkzaam bij het ruimtelijke-economisch adviesbureau Bureau BUITEN in Utrecht. Hij vindt het heerlijk om daarnaast praktisch in de buitenlucht bezig te zijn en beheerde al eerder zijn eigen moestuin naast zijn oude studentencomplex. Rutger groeide op nabij Utrecht en kent een sterke binding met de stad en zijn wijk Zuilen: hij woont dan ook op een steenworp afstand van het Cartesiusterrein. Laurie Hermans groeide op in de prachtige bossen rondom Utrecht en kan nog steeds geen afstand doen van het mooie Utrecht, waar ze in verschillende wijken heeft gewoond. Geschoold als cultureel antropoloog en in de politicologie, beziet ze de wereld met positieve ogen waarin ruimte is voor groei en experiment - zowel voor planten als voor mensen! Sterre Gilsing is een cultureel antropoloog met groene vingers. Of het nou op het dak van een huis in een favela in Rio de Janeiro of op het dak van een parkeergarage op de Uithof is, zij zorgt ervoor dat er plantjes komen. Ze ziet een tuin niet alleen als een plek voor planten, maar ook voor mensen om te groeien en bloeien. Nikki Akkerman brengt na twee jaar te hebben kunnen genieten van de vele stadslandbouw projecten in Berlijn, hiervan graag een stukje naar Utrecht. Daarnaast schrijft ze haar thesis voor de master Intercultural Conflict Management en is ze zowel professional als in haar dagelijkse leven graag bezig met de kennis die zij heeft opgedaan tijdens haar bachelor Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Met haar creativiteit, kennis en vooral veel enthousiasme empowered zij graag alles en iedereen die zij tegenkomt, zo hopelijk ook het Cartesius gebied door het laten opbloeien van KRUIT. Eva van Bolderen is bijna klaar met haar master Geo-communicatie (Bachelor Sociale Geografie). Haar masterthesis schrijft ze over burgerparticipatie. Als stage schreef ze een businessplan voor een stadsboerderij in Amsterdam-Noord. En vorig jaar juni was ze een actieve vrijwilliger bij de Daktuin Utrecht op de universiteitscampus. Een half jaar geleden heeft ze het Wilhelminapark verruild voor de Schepenbuurt. De volkstuintjes bij de Minstroom waren haar favoriete plek om tot rust te komen in de stad en smachtend keek ze naar de tuintjes over de heg. Maar nu een nieuwe buurt, en dus tijd voor een nieuwe favoriete moestuin!

9

Het KERNTEAM van KRUIT wordt ondersteund door en hoopt op verdere toekomstige samenwerking met de volgende organisaties en personen: De belangrijkste doelgroepen   

Buurtbewoners rondom KRUIT, inclusief, dus iedereen! (Zuilen, Schepenbuurt) Bedrijven in en rondom het Cartesius gebied Andere gebruikmakers van het gebied (Studio’s, HKU studenten)

Samenwerkingspartners & medewerkers aan het KRUIT plan    

   

Kria Djoijoadhiningrat, architect bij studio ROSA uit Zuilen, mede ontwerp KRUIT SpeelTuin-Puzzel Loek Wenting, hovenier, oprichter van Tuinpedia.nl Gerard van Bolderen, expert moestuinieren Mariken Heitman,tuin coördinator van Food for Good, opgeleid in de ecologische en biologisch dynamische landbouw, tevens docent cursus Biologisch Moestuinieren waar het kruit kern team aan deel neemt Eetbaar Utrecht, Friso Wiersum, ook organisator van tour langs Utrechtse stadslandbouwprojecten Kike Olsder, Greenwish Marion Etman, Vrijwilligers centrale Utrecht, ondersteuning bij fondsen werven Femke Visser, Blog etenuitdebuurt.wordpress.com, geïnterviewd en volgt ons proces.

Mogelijke samenwerkingspartners (reeds gesproken)      

Gemeente Utrecht Stiching Move, Laurens Klijmij, projectcoördinator Stichting Me’kaar, Ed Lasseur, Sociaal Makelaar Taal doet meer Buurthuis Zuilen Cartesius Tafel

Overig         

10

Cartesius Kathedraal Museum Zuilen, Wim Cartesius Museum Wijkraad Noord West, Henkjan Kieviet Zoiszuilen.nl Tv in de wijk Dichtbij Moestuincafe van buurthuis Zuilen, Martijn Companjen Kiemoort

        

Vreedzame wijk Basisscholen in Zuilen Zorginstellingen in Zuilen Buurthuizen (zoals de OASE) Julianapark Peerby Couchsurfing Cartesius playground website Doe het niet zelf

BIJLAGE 2 // Begroting en fondsen KRUIT draait op sociaal kapitaal. Daarbij past geen winstoogmerk en zijn vrijwilligers cruciaal. KRUIT zal zich over tijd ontwikkelen en het groeien van de tuin zal alleen mogelijk zijn door input uit de wijk. Zowel bedrijven als buurtbewoners willen wij binden aan KRUIT door naast hun kennis en ideeën gebruik te maken van hun vrijgevigheid. Door deze kleine investeringen (van theepotjes tot grond) gaan wij ervan uit dat mensen en bedrijven zich vanaf het begin betrokken zullen voelen. Ideaal zou zijn als zij naast fysieke investeringen ook tijd kunnen investeren en met hun ingrediënten zelf in de tuin aan de slag kunnen gaan. Zoals de soep van de steen, zal KRUIT dan groeien door en voor de buurt. Onze begroting reflecteert dit principe waardoor de genoemde bedragen indicaties zijn. In de bijgevoegde begroting zijn de verwachte inkomsten en uitgaven gedetailleerd weergegeven. In totaal komen onze geschatte uitgaven voor de start van KRUIT op €7.940,00. De structurele uitgaven, zoals de huur, hopen wij kwijtgescholden te krijgen van de gemeente. Mocht kwijtschelding geen optie zijn, dan willen wij het fonds Flexibel Budget Welzijn van de gemeente aanschrijven. Structurele uitgaven, zoals huurprijs van grond, worden niet door fondsen vergoed. Voor de inrichting van de tuin en activiteiten zullen wij een aantal fondsen aanschrijven. De fondsenwerf specialiste van de Vrijwilligers centrale Utrecht heeft ons geadviseerd ons totale bedrag te spreiden over twee fondsen. Beide voorkeursfondsen staan naast hun functie als financiers ook bekend om hun kennisplatformen. Mochten deze aanvragen tegen onze verwachtingen in niet succesvol zijn, dan hebben wij een aantal alternatieven achter de hand. Tevens zijn er een aantal fondsen die specifieke activiteiten ondersteunen, zoals de burendag van het Oranjefonds en Douwe Egberts, waarvan wij graag gebruik willen maken. Onderstaand gaan wij in op de in onze ogen meest relevante fondsen. KRUIT ambieerst om na goedkeuring de Stichting KRUIT op te richten, om zodoende in staat te zijn om de genoemde fondsen aan te kunnen schrijven.

11

Begroting KRUIT 2014 Deel I van 2

12

Deel 2 van 2

Fondsen Naam fonds Verstrekker Indicatie aanvraag Duur aanvraagprocedure Beschrijving

Voorwaarden

13

Leefbaarheidsbudget Gemeente Utrecht €700,00 4 weken Het leefbaarheidsbudget is een wijkgebonden budget ter ondersteuning van bewonersinitiatieven die bijdragen aan een mooiere, meer leefbare en veiligere wijk. Ook de verbetering van groenvoorzieningen behoren tot de mogelijkheden. In 2013 was circa €500.000 beschikking per wijk. Het initiatief  komt ten goede aan de hele wijk, buurt of straat  kan rekenen op draagvlak onder bewoners en ondernemers  dient voorzien te zijn van een projectplan en budget  is collectief en openbaar en komt vanuit de wijk  is juridisch en praktisch haalbaar  is doelmatig, adequaat en in verhouding niet te duur  heeft een financiële stimulans daadwerkelijk nodig

Aansluiting

Doeleinden KRUIT

 is niet structureel van aard Aangezien KRUIT aansluit bij de missie van dit fonds en dus alle gestelde voorwaarden en het tevens een lokaal fonds is, schrijven wij dit fonds aan. KRUIT is van plan dit geld te gebruiken voor de start van de tuin, met name voor de eerste activiteiten.

Naam fonds Verstrekker Indicatie aanvraag

Oranjefonds (regulier budget) Oranjefonds €700,00

Duur aanvraagprocedure

Tussen ontvangst en in behandeling nemen, liggen gemiddeld zes weken. De besluitvormingstijd is o.a. afhankelijk van de complexiteit en de volledigheid van de gestuurde informatie. Het Oranje Fonds bevordert betrokkenheid in de samenleving. Het wil enerzijds sociale samenhang en anderzijds sociale participatie bevorderen. Om deze doelen te verwezenlijken ondersteunt het Oranje Fonds projecten die de sociale infrastructuur verbeteren of vernieuwen. Daarnaast investeren zij in projecten die een positieve sociale dynamiek op gang brengen. Jaarlijks geeft het Oranje Fonds financiële ondersteuning aan ruim 7.000 initiatieven in het hele land. Initiatieven die veelal voortkomen uit ideeën van vrijwilligers en die alleen door hun inzet mogelijk zijn. Het Oranjefonds heeft jaarlijks €30 miljoen beschikbaar Het initiatief  Draagt het project bij aan de missie van het Fonds en in het bijzonder aan één van de pijlers: Samenhang in de Buurt, Actief Burgerschap of Diversiteit?  Is er sprake van duurzaamheid, bijvoorbeeld een solide organisatie met een goede staat van dienst of een goed onderbouwd plan van een nieuwe organisatie?  Is er sprake van samenwerking met andere (welzijns)organisaties? Als er wordt samengewerkt zijn het draagvlak en de duurzaamheid vaak groter.  Is er sprake van een financiële noodzaak? Het Oranje Fonds heeft beperkte middelen en zet zijn geld zo effectief mogelijk in. Als het project (deels) door de eigen organisatie of achterban kan worden betaald, dan zijn wij terughoudend met een bijdrage.  De statuten van de aanvragen mogen geen punten bevatten die in conflict zijn met de doelstelling en werkwijze van het Fonds.  De financiële onderbouwing moet kloppend en redelijk zijn.  Projecten die voortkomen uit actieve burgers hebben een streepje voor. Aangezien KRUIT aansluit bij de missie van dit fonds en dus alle gestelde voorwaarden en het tevens een lokaal fonds is, schrijven wij dit fonds aan. Het feit dat wij aansluiten bij de algemene visie van dit fonds en tevens aansluiten bij de doelstellingen van Groen Dichterbij, een onderdeel van het Oranje fonds waar helaas geen aanvragen meer geaccepteerd worden, maar duidelijk een speerpunt van het fonds is, maakt dat wij dit fonds aanschrijven. De match met dit fonds wordt tevens bevestigd door de quickscan op de website van het fonds.

Beschrijving

Voorwaarden

Aansluiting

Doeleinden KRUIT

14

Meer kansrijke fondsen: 













15

Flexibel budget welzijn, gemeente Utrecht Het Flexibel Welzijnsbudget is bedoeld voor vrijwilligersorganisaties, bewonersgroepen, particuliere initiatieven en organisaties met een specifiek profiel, die activiteiten ontplooien die de doelen van het welzijnswerk helpen te realiseren: een sterke civil society, zelfredzame inwoners met ondersteuning voor degenen die het echt nodig hebben, en het tegengaan van maatschappelijke drempels. Hiermee wil de gemeente Utrecht er aan bijdragen dat burgers meer betrokken raken bij elkaar, bij de wijk of stad en dat hun deelname aan het maatschappelijk leven toeneemt. De doelstellingen van KRUIT sluiten hier naadloos bij aan en ziet daarom kans van dit budget gebruik te mogen maken wanneer er toch een huurprijs voor de grond betaald moet worden. VSB fonds Dit fonds heeft als doelstelling bij te dragen aan de Nederlandse samenleving door projecten te ondersteunen met geld, kennis en netwerken. Voorop staat daarbij de individuele ontwikkelingen van mensen en hun betrokkenheid bij de samenleving te vergroten. KRUIT sluit aan bij verschillende pijlers; ontmoeten, participeren, bewustzijn en inspireren en wordt enthousiast van het feit dat ook zij sociaal kapitaal hoog in het vaandel hebben staan en tevens het hoofdkantoor in Utrecht staat. Jaarlijks heeft het VSB fonds een budget van 26 miljoen. Stichting Doen Deze stichting zet zich in voor een groene, sociale en creatieve samenleving. Om dit te bereiken ondersteunt het ondernemende mensen met duurzame, culturele en sociale initiatieven. Naast financiële ondersteuning richten zij zich ook op netwerkverbreding. Janivo Stichting Dit is een vermogensfonds dat financiële steunt aan stichtingen en verenigingen die projecten tot stand willen brengen die bijdragen tot een leefbare wereld met een duurzame samenleving die betrokken en inspirerend is. Daarbij ondersteunt het activiteiten op het gebied van mens en maatschappij, kunst en cultuur en wetenschappelijk medisch onderzoek. De giften van Janivo variëren van € 1.000 tot maximaal € 50.000 per project KFHein Fonds Het Fonds richt zich op het bevorderen van monumentenzorg, natuurbehoud, volksgezondheid, cultuur, volksontwikkeling en maatschappelijk werk. Het Fonds verstrekt giften en garanties en steunt met name initiatieven in de regio Utrecht en heeft geen harde criteria. Burendag, NLdoet Naast het reguliere budget heeft het oranje fonds een aantal specifieke programma’s. Voor het NLdoet is de maximale financiële bijdrage 450,- en voor de Burendag is dit 500,-..Zowel voor activiteiten gerelateerd aan de start van KRUIT als voor bijvoorbeeld een buurt barbecue zouden wij deze willen aanschrijven. Overig Voor overige fondsen kan gebruik gemaakt worden van het Fondsenboek 2014.

Bijlage 3 // Plankaart Voor de indeling van de tuin heeft KRUIT samen met architect Kria Djoyoadhiningrat van ROSA Architectuur de KRUIT-SpeelTuin ontwikkeld om samen met de bewoners de indeling van de tuin te bepalen. Het spel is een lege maquette en alle mogelijke ingrediënten voor de tuin zijn de puzzelstukjes. Afgezien van de arena, KRUIT letters en de locatie, ligt alles nog open. Op de foto’s ziet u hoe het KRUIT spel gespeeld wordt. KRUIT komt graag langs om een presentatie te geven. De maquette bestaat uit een A1-formaat schematische weergave van het KRUIT gebied waarin een aantal basis elementen reeds opgenomen (zoals de bomen). De puzzelstukjes zijn foto´s van mogelijke ingrediënten die in de tuin kunnen komen, bijvoorbeeld een kruidenpiramide, een veldje met mooie bloemen, een kolenveldje of een tomatenkas. Uiteraard zijn er ook blanco kaartjes om ook nieuwe ideeën te stimuleren.

De lege maquette, klaar om te spelen?

Samen maken wij de indeling van de tuin

Landmark zoals je die vanuit de trein kan zien, met daarachter de arena

Het eerste idee voor KRUIT is af!

Bijlage 4 // Potentiële activiteiten Aangezien het hoofddoel van KRUIT verbinden door groen is, is dat ook het doel van elke activiteit. Naast het werken in de tuin en genieten van de ruimte, biedt KRUIT ook een plek voor ontmoeten, experimenteren en uiteraard proeven. Door de verschillende doelgroepen uit de wijk aan te spreken en uit te nodigen hopen wij op oude en nieuwe ontmoetingen. De genoemde activiteiten komen voort uit eigen ervaringen en ideeën, maar ook uit netwerkgesprekken die wij reeds in de buurt hebben gehad en gesprekken met individuele buurtbewoners. Het is voor ons zeer belangrijk dat de activiteiten aansluiten bij de behoeftes van de buurtbewoners, hun ideeën en wensen hebben wij daarvoor nodig. Brainstorm sessies en ideeënboxen zullen dus een belangrijk onderdeel vormen van het activiteitenplan. Onderstaand zijn enkele potentiële activiteiten genoemd, ingedeeld naar de thema’s ontmoeten, experimenteren en proeven.

   

 

Ontmoeten

         

Bedenken en maken van landmark -> met de buurt, mogelijk met stichting Move, basisschool uit de buurt met studenten uit de buurt, hebben al aangegeven interesse te hebben in samenwerking Activiteiten die verband houden met het inrichten van de tuin Feestelijke opening met muziek en een blik op wat KRUIT te bieden heeft Voorleesmiddagen buiten: mogelijke samenwerking de Voorleesexpress van Soda Producties. Kan ook zonder hen georganiseerd worden, buurtbewoners als voorlezers betrekken, buurtvaders van het buurthuis bijvoorbeeld. Ook is er contact met een verhalenverteller die met muziek verteld Samenwerken met het wereld festival Utrecht in Julianapark De geplande arena is goed voor muziekkale optredens (wij kunnen mee doen met gluren bij de buren, etc.) maar ook poëzie, verhalen, cursussen etc. Buitenbuurthuis; Samen werken met de buurthuizen, hun activiteiten zouden dan zomers bij ons buiten aangeboden kunnen worden BBQs, zowel zomer als winter Onderdeel worden van de burendag van het buurthuis Zuilen. Meedoen aan de Burendag van het Oranjefonds en DE. Om hier een leuke activiteit voor de bedenken kunnen wij een koffiemiddag organiseren en zo met de buurt brainstormen. Jaargetijde feesten (denk aan antroposofie) Zadenruilmiddag Moestuincafe, informatie en ervaring uitwisselen met mede moestuinierders Meedoen aan Open Tuin Utrecht Workshop sterrenkijken Brei club, aansluiten bij grannies finest, nationaal ouderen fonds



  

Verbazen/ experiment eren

     



Proeven

   

18

Workshops; o Cursussen biologisch moestuinieren/workshops inclusief praktijk, van balkon tot volkstuin, o Workshops gezond en biologisch eten etc. o Pompoen uitsnijden Buitenbuurthuis; Samen werken met de buurthuizen, hun activiteiten zouden zomers bij ons buiten aangeboden kunnen worden. Kinderfeestjes Buurt basisschoolen en BSO’s uitnodigen voor een middag wortels oogsten, wormen zoeken etc maar ook buitenlessen biologie of taal zouden bij ons goed kunnen. Verzorgingsinstellingen uitnodigen, mogelijk samen met kinderopvang, de handen in de aarde te steken (uiteraard zo aangepast dat dit kan). Buiten yoga, contact met een instructrice. Dit is tevens interessant voor omliggende bedrijven aangezien zij ook sessies in de middagpauze aanbiedt voor mensen die veel kantoorwerk doen. Zadenruilmiddag Moestuincafe, infomatie en ervaring uitwisselen met mede moestuinierders Fotografie cursussen Groen vergaderen

Koken met de buren, omliggende verenigingen betrekken, koken met de groenten uit de tuin, buurt uitnodigen Rommelmarktjes, boerenmarktjes voor lokale producten Buiten lunchen voor bedrijven Soup and songs Appeltaartbak wedstrijd

Bijlage 5 // Kruit in de Media

19

Facebook

https://www.facebook.com/KRUITutrecht

Eten uit de buurt

http://etenuitdebuurt.wordpress.com/2014/01/19/spreadthe-word-hoe-meer-mensen-ervan-hebben-gehoordhoe-beter/

Twitter

https://twitter.com/KRUITENIERS