Pilots Samen in Oost en Centrum Projectpl an pilots Kw artiermaken Oost en Centr um 2011 - 2013
colofon
versie onze referentie
print datum
1.01 Stichting Prisma Karen Soeterik Maart 2012
aantal pagina's doorkiesnummer e-mail
06-21689086
[email protected]
Inhoud 1
Inleiding
3
2
Show your talent!
9
3
Oost en Centrum in beeld
11
4
Iedereen Vrije Tijd
14
5
Kids & Teens
17
Bijlage I: Planning Samen in Oost en Centrum Bijlage II: Totaal beoogde aantal deelnemers Bijalge III: Verklaring afkortingen
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 2 van 21
1
Inleiding Stadsdeel Oost, Stadsdeel Centrum, Stichting Prisma, Dynamo, Civic en IJsterk gaan gedurende de periode april 2011 t/m december 2013 samenwerken rondom het project ‘Samen in Oost en Centrum’. Ondanks het feit dat steeds meer mensen met een verstandelijke beperking in ‘normale’ wijken wonen, is er op sociaal vlak weinig interactie tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking. Buurtbewoners met een verstandelijke beperking zijn meer dan gemiddeld eenzaam. Met de doorgevoerde bezuinigingen op het gebied van dagbesteding, AWBZ en de toenemende vergrijzing wordt verwacht dat deze problematiek alleen nog maar zal groeien. Samen in Oost en Centrum wil hier verandering in brengen door het stimuleren van geïntegreerde vrijetijdsbesteding, en de bevordering van ontmoeting tussen mensen met en zonder verstandelijke beperking. Doelstellingen van Samen in Oost en Centrum: 1. Minder vereenzaming onder mensen met een verstandelijke beperking door het vergroten van hun persoonlijke sociale netwerk in de buurt. 2. Meer contact tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking 3. Activering van mensen met een verstandelijke beperking naar vrijetijdsbesteding in de buurt. 4. Meer mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking conform het beleidsuitgangspunt ‘gewoon waar mogelijk en speciaal waar nodig’ 5. Meer bekendheid over de mogelijkheden en voordelen van geïntegreerde vrijetijdsbesteding onder mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders/ verzorgers en/ of personeel van zorginstellingen. 6. Meer bekendheid over mensen met een verstandelijke beperking onder personeel, vrijwilligers, buurtbewoners en gebruikers reguliere vrijetijdscentra/ welzijnsinstellingen. 7. De bevordering van een gastvrije en veilige omgeving voor mensen met een verstandelijke beperking in reguliere vrijetijdscentra. 8. Bevordering van zelfontplooiing, zelfvertrouwen en zelfstandigheid van mensen met een verstandelijke beperking
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 3 van 21
1.1
Achtergrond project
Prisma Kwartiermakersprojecten Stichting Prisma organiseert sinds 2005 kwartiermakersprojecten met als doel het stimuleren van meer geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking en het bevorderen van contact tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking. Sinds 2005 heeft Prisma drie kwartiermakers projecten neergezet: Kwartiermaken Oud-Zuid, Kwartiermaken OudWest en Samen in Oost (Oost-Watergaafsmeer). Het project Samen in Oost werd 1 juni 2010 afgerond. In het laatste Kwartiermakers project Samen in Oost werd samen gewerkt tussen Stichting Prisma, Dynamo en stadsdeel Oost-Watergraafsmeer. Doormiddel van vier pilots werden rond 600 buurtbewoners samen gebracht in activiteiten, waarvan rond 300 buurtbewoners met een verstandelijke beperking. Welzijnsmedewerkers en vrijwilligers van Dynamo leerden met deze doelgroep werken. En buurtbewoners met een verstandelijke beperking maakten kennis met buurtcentra en reguliere welzijnsactiviteiten bij hen om de hoek. Voor de nodige extra begeleiding werden nieuwe vrijwilligers geworven. Inmiddels draait Dynamo in Oost (voormalig deel OostWatergraafsmeer) zelfstandig vier activiteiten voor mensen met een verstandelijke beperking en heeft een deel van de buurtbewoners met een verstandelijke beperking succesvol de weg gevonden naar geïntegreerde vrijetijdsbesteding. Streven is om op deze manier stapsgewijs in alle stadsdelen in Amsterdam geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking te introduceren en te ondersteunen. Samen in Oost en Centrum Het project Samen in Oost en Centrum is een uitbreiding en vervolg op Samen in Oost. Doel is om de succesvolle, binnen Dynamo geborgde pilots uit te breiden en in samenwerking met Dynamo, en nieuwe welzijnspartners Civic en IJsterk een viertal nieuwe pilots neer te zetten gericht op de bewoners van Oost-Watergraafsmeer en de daarnaast gelegen gebieden. Dit betreft het voormalige stadsdeel Zeeburg en het Oostelijke gedeelte van stadsdeel Centrum (Oostelijke eilanden en Plantagebuurt). De uitbreiding richting deze gebieden is een logisch gevolg van de fusie van de stadsdelen Oost-Watergraafsmeer en Zeeburg per 1 april 2010. Daarnaast sluit deze regiobegrenzing goed aan bij de regio’s die zorg- en hulpverleningsinstellingen als Cordaan en MEE hanteren.
1.2
Planning project
Samen in Oost en Centrum heeft een looptijd van drie jaar en richt zich op het in samenwerking met lokale welzijnsinstellingen in korte tijd neerzetten van een stevige lokale infrastructuur voor geïntegreerde vrijetijdsbesteding. Na twee jaar wordt de nieuwe infrastructuur overgedragen aan de lokale welzijnsinstelling en gedurende een jaar op de achtergrond gevolgd (fase 6: monitoring). De activiteiten en geschoolde medewerkers voortkomend uit het project draaien na afronding van de projectperiode zelfstandig onder verantwoordelijkheid van de betrokken welzijnsinstellingen. Indien nodig blijft Prisma de welzijnsinstellingen op onderdelen structureel ondersteunen (op het vlak van communicatie en advies met betrekking tot de doelgroep).
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 4 van 21
Samengevat bestaat het project Samen in Oost en Centrum uit de volgende zes fases: Fase 1 Fase 2 Fase 3
Behoefteonderzoek Juni t/m september 2010 Schrijven projectplan September 2010 Opbouwen netwerk en draagvlak binnen Oktober 2010 t/m mei 2011 welzijnsinstellingen en zorginstellingen (onder buurtbewoners, medewerkers en vrijwilligers) Fase 4 Opzetten en uitvoeren 4 pilots geïntegreerde Juni 2011 t/m december 2012 vrijetijdsbesteding (deelname buurtbewoners aan pilots) Fase 5 Evaluatie en borging Juni 2012 t/m december 2013 Fase 6 Monitoring Juni t/m december 2013 Zie bijlage I gedetailleerde planning Samen in Oost en Centrum Dit projectplan Pilots Samen in Oost en Centrum beschrijft de op te zetten pilots in het kader van het project Kwartiermaken Samen in Oost en Centrum (Fase 4 en 5). Een volledig overzicht van de verschillende stappen onderdeel van Samen in Oost en Centrum zijn zomer 2010 beschreven in het algemene projectplan Samen in Oost en Centrum (zie bijlage).
1.3
Behoefteonderzoek als basis
Het projectplan Pilots Samen in Oost en Centrum volgt na afronding van het behoefteonderzoek (fase 1) en betreft een beschrijving van de pilots die in fase 4 en 5 van het project uitgevoerd gaan worden. De in dit projectplan beschreven pilots volgen direct uit de resultaten van het behoefteonderzoek. 1 Samengevat zijn de resultaten van het behoefteonderzoek : 1) Er is te weinig vrijetijdsaanbod voor buurtbewoners met een lichte verstandelijke beperking (lvg-ers) 2) Personeel van vg zorginstellingen hebben te weinig beeld van mogelijkheden voor geïntegreerd vrijetijdsbesteding in de buurt en ondersteunen hun cliënten te weinig richting geïntegreerde vrijetijdsbesteding 3) De behoeften van buurtbewoners niet aansloten bij zorginstellingen zijn onvoldoende in kaart gebracht. Dit betreft vooral kinderen en allochtonen. Voor deze specifieke doelgroepen moeten andere middelen ingezet worden dan ingezet in het behoefteonderzoek en vraaggerichte activiteiten worden ontwikkeld. 4) Er is een grote vraag naar vrijetijdsmaatjes De in hoofdstuk 2 tot 5 beschreven pilots vormen een direct antwoord op deze behoeften. De pilot Show your Talent! beantwoordt aan de behoefte aan activiteiten voor lvg-ers. De pilot Oost in Beeld beantwoordt aan de behoefte aan betere informatieverstrekking en activering richting geïntegreerde vrijetijdsbesteding onder ouders/ verzorgers en personeel van vg zorginstellingen. De pilot Iedereen Vrije Tijd beantwoordt aan de behoefte aan een beter zicht op de vraag onder specifiek allochtone buurtbewoners met een verstandelijke beperking en de ontwikkeling van een vrijetijdsaanbod dat bij deze vraag aansluit. En Kids & Teens Special beantwoordt aan de behoefte aan vraaggerichte activiteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking. 1
Zie ook Rapport Behoefteonderzoek Groot Oost, Stichting Prisma, oktober 2010.
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 5 van 21
Er is niet gekozen voor een aparte pilot gericht op vrijetijdsmaatjes omdat er in Amsterdam en ook in regio Groot Oost een ruim aanbod is van verschillende organisaties die bemiddelen voor maatjes met een verstandelijke beperking (o.a. Markant met Tea 42, Viaa, Vriendendiensten, Kansplus). De in het behoefteonderzoek bovengekomen vragen naar een vrijetijdsmaatje zullen door Prisma doorgespeeld worden naar bovengenoemde organisaties. Daarnaast zal er in het kader van Samen in Oost en Centrum binnen de pilot Oost in Beeld publicitair aandacht geschonken worden aan de bestaande mogelijkheden voor buurtbewoners met een verstandelijke beperking om een maatje te vinden. Tot slot zullen er binnen de pilot Oost in Beeld op kleine schaal vrijwilligers/ buurtmaatjes geworven specifiek gericht op het begeleiden van buurtbewoners met een verstandelijke beperking naar geïntegreerde vrijetijdsbesteding (zie hoofdstuk 3).
1.4
Bijdrage Samenwerkingspartners
De samenwerking met lokale welzijninstellingen, zorginstellingen en het stadsdeel vormt een essentieel onderdeel van het project Samen in Oost en Centrum. Prisma coördineert het project, levert een projectleider en twee projectmedewerkers en vanaf fase 2 t/m 6 wordt er nauw samengewerkt met management en personeel van lokale welzijnsinstellingen, zorginstellingen en het stadsdeel. Het slagen van het project ‘Samen in Oost en Centrum ’ is afhankelijk van de bijdrage in de samenwerking van alle betrokken partijen vertegenwoordigd in de stuurgroep (Stichting Prisma, Stadsdeel Oost, Stadsdeel Centrum, IJsterk, Civic en Dynamo) en de partijen vertegenwoordigd in de advies en werkgroepen rondom de pilots (Cordaan, Amsta, Philadelphia, MEE, Dynamo, Stichting Prisma, IJsterk en Civic). Daarbij moet gedacht worden aan bijdragen in de vorm van ter beschikking stellen van personeelsuren voor de coördinatie en begeleiding van activiteiten, advies, werving en begeleiding van deelnemers en het ter beschikking stellen van faciliteiten zoals zalen, apparatuur en materialen. De bekostiging van de inzet van personeel en materiaal voor de uitvoering van de pilots wordt deels uit al vrijgemaakte budgetten betaald. Voor de onderdelen waarvoor geen structurele middelen ingezet kunnen worden wordt apart financiële ondersteuning gezocht bij fondsen (zie begroting).
1.5
Financiering
Voor de financiering van de pilots Samen in Oost en Centrum wordt er financiering aangevraagd bij fondsen (o.a. Oranjefonds, SKAN fonds, VSB, NSGK, Witte Bedjes, Kinderhulpfonds, Pier de Boer, Cornuit). Daarnaast leveren samenwerkingspartners bijdragen. Cordaan levert de projectmedewerkers voor de uitvoering van de pilots en de betrokken welzijnsinstellingen (Civic, Ijsterk, Dynamo) leveren een deel van de agogisch medewerkers en stellen hun faciliteiten ter beschikking (zie begroting). Tot slot is stadsdeel Oost en Centrum gevraagd een bijdrage te leveren in de financiering van de algemene kosten van Samen in Oost en Centrum.
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 6 van 21
1.6
Organisatiestructuur
Advies groep
Stuurgroep Directie/ management welzijnsinstellingen, stadsdeel, Prisma
Vertegenwoordigers VG zorg en
Coördinator
hulpverl. Projectleider Kwartiermaken Prisma
instellingen
Trekker Pilot I
Trekker Pilot II
Trekker Pilot III
Trekker Pilot IV
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Werkgroep
Werkgroep
Werkgroep
Werkgroep
Medewerkers
Medewerkers
Medewerkers
Medewerkers
samenwerkende
samenwerkende
samenwerkende
samenwerkende
instellingen
instellingen
instellingen
instellingen
Stuurgroep Leden van de stuurgroep zijn Anneke di Carlo (accountmanager Dynamo), Laila Azzouz (beleidsadviseur Stadsdeel Oost), Ton Hendriks (directeur Stichting Prisma), Anke van Beckhoven (programmamanager Civic), Joke Westerhof (Unithoofd 23+ IJsterk), Clary Idzinga (beleidsmedewerker Stadsdeel Centrum). De stuurgroep komt een keer in de 3 a 4 maanden bij elkaar om de voortgang rondom samenwerking met betrekking tot ‘Samen in Oost en Centrum’ te bespreken en bij te sturen. De directeur van stichting Prisma zit deze bijeenkomsten voor, de verslaglegging van de bijeenkomsten wordt verzorgd door de directiesecretaresse van Prisma. Project coördinatie en uitvoering De coördinatie van het project wordt uitgevoerd door een projectleider van Stichting Prisma. Deze projectleider draagt verantwoordelijkheid binnen de vastgestelde kaders van de stuurgroep, het projectplan. Daarnaast zullen twee projectmedewerkers van Prisma zorgen voor de uitvoering van de pilots beschreven in het projectplan. Zij zullen hierin samenwerken met medewerkers van de betrokken welzijns- en zorginstellingen en aangestuurd worden door de projectleider van Stichting Prisma. Werkgroepen Per pilot wordt er een werkgroep samengesteld waarin sleutelfiguren van de betrokken instellingen vertegenwoordigd zijn. Teammanagers/ persoonlijk begeleiders/ projectmedewerkers van zorginstellingen, sociaal cultureel werkers van welzijnsinstellingen en of medewerkers van het stadsdeel. De projectmedewerkers van Prisma zijn de trekker van deze werkgroepen. De
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 7 van 21
projectcoördinator ondersteunt en adviseert de trekker van de werkgroepen op het vlak van communicatie, planning en organisatie. Adviesgroep De adviesgroep wordt gevormd door vertegenwoordigers van VG zorg en hulpverleningsinstellingen. De adviesgroep komt minimaal 3x per jaar bijeen. De groep zal tijdens de overlegmomenten op de hoogte worden gesteld van de voortgang van het project. Daarnaast krijgt de groep een rol in meedenken, meepraten en het uitbrengen van advies met betrekking tot het project. Dit gericht op verbeteren van de efficiency en optimalisering van de projectresultaten. Inzet vrijwilligers In alle pilots onderdeel van het project worden buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking ingezet als vrijwilligers voor de begeleiding van activiteiten en evenementen. De binnen de betrokken welzijnsinstelling actieve vrijwilligers worden geschoold en begeleid in het leren werken en omgaan met mensen met een verstandelijke beperking. Op onderdelen waar extra begeleiding nodig is worden nieuwe vrijwilligers geworven. Deze inzet van goed geschoolde en begeleidde vrijwilligers maakt het mogelijk buurtbewoners met een verstandelijke beperking ‘zo gewoon waar mogelijk’ en tegen relatief lage kosten te participeren. Maar niet alleen kosten zijn de reden voor inzet van vrijwilligers. Vrijwilligers zijn belangrijke schakels voor deelname aan het sociale leven in de buurt/ in het buurtcentrum.
1.7
PR en communicatie rondom project
Aan de pilot projecten zal qua Public Relations aandacht gegeven worden in interne en externe communicatiemiddelen van de diverse betrokken organisaties (de Stadsdeelkrant van Oost en Centrum, de website van stadsdeel Oost en Centrum en buurtbladen). Daarnaast worden rondom de eindpresentaties van de pilots gezamenlijke persmomenten gecreëerd voor lokale bladen, radio en tv zenders.
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 8 van 21
2
Show your talent! In de regio Groot Oost is er voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking (lvg) te weinig aanbod. Uit het behoefteonderzoek komt naar voren dat deze jongeren letterlijk tussen wal en schip vallen en geen aansluiting vinden bij het speciale aanbod in de wijk noch het reguliere aanbod (zie rapport behoefteonderzoek Groot Oost oktober 2010). Het bestaande aanbod van vg gespecialiseerde instellingen is niet hip, stoer en ‘gewoon’ genoeg voor deze doelgroep. Er hangt soms te veel een ‘zorg label’ aan de activiteiten. lvg-ers willen niet geassocieerd worden met dingen die speciaal voor mensen met een verstandelijke beperking worden georganiseerd en haken daarom niet aan bij het aanbod van zorginstellingen en speciale vrijetijdsinstellingen. Tegelijkertijd vinden ze niet de weg naar het reguliere aanbod. Bij het ontwikkelen van activiteiten voor deze doelgroep is het van belang dat dit aanbod zichtbaar onafhankelijk is van de zorginstellingen en niet expliciet gericht is op mensen met een verstandelijke beperking. Daarbij ligt de voorkeur voor activiteiten ’s avonds en in het weekend. Daarnaast moeten activiteiten laagdrempelig zijn qua kosten en verplichtingen. Tot slot lijkt de inzet van jonge (lokaal) succesvolle rolmodellen een voorwaarde voor geslaagde activering. Show your talent! speelt in op de behoefte aan activiteiten voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking en activeert jongeren richting deelname aan activiteiten binnen reguliere welzijnsinstellingen. Tegelijk biedt Show your talent! voor medewerkers van betrokken welzijnsinstellingen de mogelijkheid om meer ervaring op te doen met deze doelgroep. Uiteindelijk streven van de pilot Show your talent! is dat een deel van de deelnemende jongeren – door positieve ervaring tijdens workshops speciaal voor hen georganiseerd - structurele gebruikers worden van reguliere jongeren welzijnsactiviteiten. Voor de werving en begeleiding van jongeren met een verstandelijke beperking worden (lokaal) succesvolle jongeren - met professionele kennis op het gebied van muziek, multimedia, theater of sport - ingezet als activatoren. Product: • Korte kennismakings workshops op locatie (rap, theaterbattle, video, sport) • Verdiepings workshop muziek/ rap • Verdiepings workshop theater battle • Verdiepings workshop fotografie/ video • Verdiepings workshop sport • Publieke eindpresentaties workshops gelijktijdig en geïntegreerd binnen eindpresentaties regulier jongerenwerk • Structurele deelname workshops binnen regulier jongerenwerk Samenwerkingspartners: • Club Jaco en jongerenwerk Dynamo • Youthside en jongerenwerk Civic • Jongerenwerk IJsterk • Nowhere • Cordaan, Amsta, MEE, Philadelphia, ’s Heerenloo • DWI • IJburg werkt 23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 9 van 21
Doelstelling: • Meer kennis onder jonge buurtbewoners met een verstandelijke beperking over reguliere vrijetijdsaanbod in de buurt • Activering en deelname van jonge buurtbewoners met een verstandelijke beperking aan het reguliere vrijetijdsaanbod in de buurt • Meer contact en begrip tussen (jonge) buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking • Minder eenzaamheid onder jonge buurt buurtbewoners met een verstandelijke beperking • Bevordering van zelfontplooiing, zelfvertrouwen en zelfstandigheid onder jongeren met een verstandelijke beperking • Meer bekendheid en ervaring met jongeren met een verstandelijke beperking onder personeel en vrijwilligers jongerenwerk regulier welzijn • Meer bekendheid over de mogelijkheden en voordelen van geïntegreerde vrijetijdsbesteding onder ouders/ verzorgers en/ of personeel van vg zorginstellingen. Doelgroep: - Jongeren met een lichte verstandelijke beperking uit de regio Groot Oost - Jongeren zonder verstandelijke beperking uit de regio Groot Oost - Personeel en vrijwilligers jongerenwerk reguliere welzijnsinstellingen Meetbaar: - 100 Jongeren met een lichte verstandelijke beperking doen mee (60 aan de pilots en 100 bij de eindpresentaties) - 20 jongeren doen na afloop van de pilot structureel mee aan activiteiten binnen regulier welzijn - 200 jongeren zonder verstandelijke beperking doen mee (als vrijwilliger, als activator, als deelnemer eindpresentaties) Uitvoering: - projectmedewerker Prisma - jongerenwerkers regulier welzijn (Dynamo, Civic, IJsterk) - persoonlijk begeleiders/ consulenten Cordaan/ Amsta/ Philadelphia/ ’s Heerenloo en MEE - (lokaal) succesvolle jongeren op het vlak van muziek, multimedia, theater, sport Planning Juni 2011
Juli – September 2011
Benaderen samenwerkingspartners Samenstelling werkgroep Werving en scholing activatoren
Oktober 2011
Kennismakingsworkshops op locatie Werving deelnemers Start workshops
Mei 2012
Eindpresentatie workshops
Juni – december 2012
Structurele deelname reguliere activiteiten Evaluatie en borging
Januari - december 2013
Structurele deelname reguliere activiteiten Monitoring
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 10 van 21
3
Oost en Centrum in beeld Voor oriëntatie en activering richting geïntegreerde vrijetijdsbesteding zijn mensen met een verstandelijke beperking vaak afhankelijk van verzorgers/ begeleiders. Uit het behoefteonderzoek gehouden in het kader van Samen in Oost en Centrum blijkt dat het overgrote deel van buurtbewoners met een (matige) verstandelijke beperking hun vrije tijd niet geïntegreerd besteden maar of binnen de eigen woonlocaties of binnen vrijetijdsinstellingen speciaal voor deze doelgroep. Uit dit zelfde onderzoek en eerder onderzoek op IJburg van DSP in opdracht van de gemeente Amsterdam (2009) blijkt dat personeel van vg zorginstellingen te weinig beeld hebben van de mogelijkheden voor geïntegreerde vrijetijdsbesteding in de buurt en hun cliënten te 2 weinig ondersteunen richting geïntegreerde vrijetijdsbesteding . Oost en Centrum in Beeld richt zich op het in kaart brengen en promoten richting vg cliënten, buurtbewoners, verzorgers en professionals van het reguliere vrijetijdsaanbod toegankelijk voor buurtbewoners met een verstandelijke beperking in de regio Groot Oost. Daarnaast richt Oost en Centrum in Beeld zich voor die zelfde doelgroep op het in kaart brengen en promoten van bestaande maatjes bemiddelingsprojecten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van informele voorlichtingsbijeenkomsten, kennismakingsactiviteiten en de ontwikkeling van voor de doelgroep bruikbaar promotiemateriaal. Om de structurele deelname aan het reguliere welzijnsaanbod in de buurt beter te waarborgen worden daarnaast in samenwerking met de reguliere welzijnsinstellingen, vg zorginstellingen en maatjes bemiddelingsprojecten vrijwilligers/ buurtmaatjes geworven voor begeleiding cliënten van, naar en tijdens buurtactiviteiten. Product: - 8 informele voorlichtingsbijeenkomsten - 8 kennismakingsactiviteiten (b.v. kennismakingsbezoek computerinloop, sociaal buurtrestaurant, creatieve activiteiten, sportactiviteiten) - Lancering folder met overzicht voor doelgroep toegankelijk regulier vrijetijdsaanbod (oplage 4000) - Lokale publicatie campagne - 10 vrijwilligers/ buurtmaatjes Samenwerkingspartners: • Dynamo • Civic • IJsterk • Stadsdeel Oost • Stadsdeel Centrum • Wijkcentrum Oostelijke Binnenstad • Cordaan, Amsta, MEE, Philadelphia, ’s Heerenloo • Markant • Vriendendiensten • MEE • Viaa
2
Zie Wie zet de eerste stap?; IJburg als wijk zonder scheidslijnen voor bewoners met een beperking, Amsterdam DSP, 2009 en
Rapport Behoefteonderzoek Groot Oost, Prisma, oktober 2010 23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 11 van 21
•
IJburg werkt
Uitvoering: - projectmedewerker stichting Prisma - communicatiemedewerker Dynamo/ IJsterk/ Civic - persoonlijk begeleiders/ consulenten Cordaan/ Amsta/ Philadelphia/ ’s Heerenloo - vrijwilligers/ buurtmaatjes Doelgroep: - Buurtbewoners met een verstandelijke beperking - Ouders/ verzorgers/ begeleiders buurtbewoners met een verstandelijke beperking en professionals vg zorginstellingen - Medewerkers en gebruikers regulier welzijn Meetbaar: - Alle teams van vg zorginstellingen in regio Groot Oost krijgen een informele voorlichting (ca. 100 medewerkers) - 40 buurtbewoners met een verstandelijke beperking doen mee aan kennismakingsactiviteiten - 60 buurtbewoners zonder verstandelijke beperking (deelnemers reguliere welzijnsactiviteiten) maken kennis met buurtbewoners met een verstandelijke beperking - 10 vrijwilligers/ maatjes worden geworven voor structurele begeleiding buurtbewoners naar activiteiten - Folder wordt gelanceerd tijdens een feestelijke bijeenkomst met 50 vg deelnemers en 50 niet vg deelnemers (professionals en vrijwilligers welzijn, ouders/ verzorgers, professionals vg zorginstellingen) - Folder wordt verspreid onder ca 750 adressen buurtbewoners met een verstandelijke beperking en 500 adressen vg zorglocaties, huisartsen, scholen, buurtcentra, stadsdeelkantoren en andere publieke centra (oplage 3000) - Minimaal 10 berichten verschijnen in lokale media - Minimaal 40 buurtbewoners met een verstandelijke beperking doen structureel mee aan reguliere welzijnsactiviteiten
Doelstelling: • Activering van mensen met een verstandelijke beperking naar vrijetijdsbesteding in de buurt. • Meer bekendheid over de mogelijkheden en voordelen van geïntegreerde vrijetijdsbesteding onder mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders/ verzorgers en/ of personeel van zorginstellingen. • Meer bekendheid over mensen met een verstandelijke beperking onder personeel, vrijwilligers, buurtbewoners en gebruikers reguliere vrijetijdscentra/ welzijnsinstellingen.
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 12 van 21
Planning: Juni 2011
Benaderen samenwerkingspartners Samenstellen werkgroep
Juni – December 2011
In kaart brengen toegankelijk vrijetijdsaanbod Werving vrijwilligers
Januari – Augustus 2012
Informele voorlichtingsbijeenkomsten Kennismakingsactiviteiten Lokale publicatie campagne
Sept – December 2012
Proef structurele deelname vg buurtbewoners
November 2012
Lancering folder
Jan – Mei 2013
Evaluatie en borging
Mei – December 2013
Structurele deelname vg buurtbewoners Monitoring
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 13 van 21
4
Iedereen Vrije Tijd Ondanks het streven naar diversiteit zijn allochtonen met een verstandelijke beperking voor zorg en welzijnsinstellingen moeilijk te bereiken. Allochtonen met een verstandelijke beperking maken relatief weinig gebruik van het (lokale) vrijetijdsaanbod voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook in het behoefteonderzoek Groot Oost is deze doelgroep niet tot nauwelijks bereikt. In literatuur wordt voor het moeilijk bereiken van allochtonen met een (verstandelijke) beperking 3 verschillende verklaringen gegeven . Aan de ene kant zorgen taalproblemen en cultuurverschillen tot een grote drempel. Door taal en cultuurverschillen is het voor allochtonen moeilijk om de juiste informatie te vinden over het zorg- en welzijnsaanbod voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast ontbreekt het binnen zorg en welzijnsinstellingen aan een aanbod dat voldoende rekening houdt met de cultuur en normen van allochtonen met een (verstandelijke) beperking (b.v. scheiding seksen, eetgewoontes) Aan de andere kant is het zo dat er onder vooral Turkse en Marokkaanse families grote waarde wordt gehecht aan het binnen eigen familiekring verlenen van zorg aan familieleden met een (verstandelijke) 4 beperking . Het uitbesteden van zorg en welzijn voor familieleden met een verstandelijke beperking wordt als schande ervaren. Ook speelt schaamte een rol. Binnen Turkse en Marokkaanse kringen heerst er nog steeds vaak een taboe rondom het hebben van een (opgroeiend) kind met een verstandelijke beperking. Het erkennen van de verstandelijke beperking en er vervolgens mee naar buiten treden en hulp vragen is voor deze groep een enorme stap. In de pilot Iedereen Vrije Tijd worden allochtone buurtbewoners met een verstandelijke beperking en hun ouders/ mantelzorgers bereikt via bestaande netwerken van lokaal opererende migranten organisaties, hulpverleners, welzijnsinstellingen en scholen. Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij lokale initiatieven gericht op mantelzorgondersteuning. Er worden in samenwerking met medewerkers en vrijwilligers van lokale migranten en welzijnsorganisaties in eigen taal gesprekken en voorlichtingen georganiseerd met als doel een beter zicht te krijgen op de specifieke vrijetijdsvraag van allochtonen met een verstandelijke beperking. Als tweede stap wordt naar aanleiding van deze inventarisatie in samenwerking met de lokale migranten en welzijnsorganisaties een pilot activiteit opgezet die voldoet aan deze behoefte. Doel is uiteindelijk deze pilot activiteit structureel in te bedden binnen de lokale reguliere welzijnsinstellingen. Voorbeelden van mogelijke pilot activiteiten zouden kunnen zijn: - een wekelijkse speelmiddag voor kinderen met een verstandelijke beperking waarbij begeleiding aanwezig is en ontmoetingsgelegenheid voor allochtone ouders/ mantelzorgers. - een wekelijkse kook/ eetgroep voor allochtone mantelzorgers en kinderen met een verstandelijke beperking - een wekelijkse sportactiviteit voor allochtone mantelzorgers en kinderen met een verstandelijke beperking
3
Onderzoeksrapport Migranten Platform Gehandicapten (MPG, 2004) en Onderzoeksrapport Turkse & Marokkaanse Mantelzorgers in Oost-Watergraafsmeer, Touria Sbaa en Ingrid Pequot, 2009 HvA en Dynamo. 4 ‘Ongeveer 50 % van de Marokkaanse ouderen en 30% van de Turkse ouderen wordt ondersteund door een mantelzorger. Deze zorgvragers zijn bijna uitsluitend op mantelzorg aangewezen, omdat professionele hulp vaak buiten hun bereik ligt. De reden hiervoor is de taalbarrière, cultuurverschillen, het wantrouwen tegenover deze professionele hulp en de voor hen moeilijk te verkrijgen informatie hierover. Tevens ontbreekt het vaak aan cultureel passende hulp’. Citaat uit Turkse & Marokkaanse Mantelzorgers in Oost-Watergraafsmeer, 2009 blz. 3. 23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 14 van 21
Product: • 4 Voorlichtingen in eigen taal over thema vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking • 4 groepsgesprekken in eigen taal over thema vrijetijdsbesteding; doel inventarisatie wensen en behoeften • 1 feestelijke wervingsactiviteit voor de pilot • Een pilot activiteit voor allochtonen met een verstandelijke beperking en hun ouders/ mantelzorgers aansluitend bij de wensen van de doelgroep Samenwerkingspartners: - Dynamo, Civic, IJsterk, Wijkcentrum Oostelijke Eilanden - Cordaan, Amsta, Philadelphia, MEE - Scholen (speciaal en regulier) - UFUK (Turkse organisatie), OMVA (Organisatie voor Marokkaanse vrouwen in Amsterdam), TYDM (Turkse ouderenraad) en andere lokale migranten organisaties - Multicultureel Ouderencentrum - Streetcornerwork - Huisartsen - Profor - IJburg werkt Uitvoering: - Projectmedewerker Stichting Prisma - Ouderenwerkers/ jongerenwerkers/ opbouwwerkers Dynamo, Civic, IJsterk - Allochtone vrijwilligers/ medewerkers lokale migranten organisaties Doelgroep: - Allochtone buurtbewoners met een verstandelijke beperking en hun ouders/ mantelzorger Meetbaar: - 4 voorlichtingen in eigen taal met in totaal 60 deelnemers - 4 groepsgesprekken in eigen taal met in totaal 32 deelnemers - 1 feestelijke wervingsactiviteit pilot (totaal 40 deelnemers, 20 vg deelnemers en 20 ouders/ mantelzorgers) - 1 pilot activiteit (bijvoorbeeld wekelijkse speelmiddag) met in totaal wekelijks 12 deelnemers Doelstelling: - Meer bekendheid over de ondersteuningsbehoeften van allochtonen met een verstandelijke beperking op het vlak van vrijetijdsbesteding - Meer bekendheid over de mogelijkheden voor geïntegreerde vrijetijdsbesteding onder allochtonen met een verstandelijke beperkingen hun ouders/ mantelzorgers. - De bevordering van een gastvrije omgeving voor allochtonen met een verstandelijke beperking in reguliere vrijetijdscentra. - Minder vereenzaming onder allochtonen met een verstandelijke beperking en hun ouders/ mantelzorgers door het vergroten van hun persoonlijke sociale netwerk in de buurt. - Bevordering van zelfontplooiing, zelfvertrouwen en zelfstandigheid van allochtonen met een verstandelijke beperking
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 15 van 21
Planning: Juni 2011
Benaderen samenwerkingspartners Samenstellen werkgroep
Juli – December 2011
Werving en opleiding vrijwilligers/ medewerkers voor voorlichtingen in eigen taal
Maart – Aug 2012
Voorlichtingen in eigen taal Groepsgesprekken in eigen taal
September 2012
Feestelijke wervingactiviteit pilot
September – December 2012
Uitvoering pilot activiteit
Jan – Mei 2012
Evaluatie en borging
Mei – December 2013
Structurele deelname allochtone vg buurtbewoners en mantelzorgers aan activiteit Monotoring
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 16 van 21
5
Kids & Teens In de pilot Kids & Teens wordt voortgeborduurd op het succes van de aanpak in 2008-2010 in Samen in Oost, Oost-Watergraafsmeer. Na een lage respons onder kinderen met een verstandelijke beperking op het algemene behoefteonderzoek werd toen besloten de pilot Kids+ Oost neer te zetten. In deze pilot werd de organisatie van een Sinterklaasfeest voor kinderen met een verstandelijke beperking ingezet als manier om kinderen met een verstandelijke beperking en hun ouders te bereiken. Dit bleek een succesvolle formule, het Sinterklaasfeest leverde in totaal ruim 70 bezoekers op. Na een inventarisatie van behoeften tijdens dit feest, werd er gekozen voor de opstart van een judoactiviteit voor kinderen met een verstandelijke beperking. Na een pilot periode van een half jaar draait deze judoactiviteit inmiddels al zijn tweede seizoen als structurele activiteit van Dynamo. Omdat ook dit jaar in het behoefteonderzoek Groot Oost onvoldoende respons kwam van kinderen met een verstandelijke beperking (slechts 7 van de 121) zal ook in dit project gewerkt worden aan een alternatieve benadering van deze specifieke doelgroep. Met Kids & Teens zullen - voortbordurend op de succesformule van Kids+ Oost – door middel van de organisatie van twee feestelijke evenementen verspreid over de regio Groot Oost kinderen met een verstandelijke beperking bereikt worden en deze feesten gebruiken als moment om de behoeften onder deze doelgroep te inventariseren. Daarna zal op basis van de geïnventariseerde behoeften in samenwerking met de lokaal opererende welzijnsinstellingen gestreefd worden naar de opzet van twee vraaggerichte pilotactiviteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking. Product: - 2 Feestelijke ontmoetingsactiviteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking en hun ouders/ verzorgers - 1 Kwalitatief behoefteonderzoek – tijdens feestelijke ontmoetingsactiviteit - onder kinderen met een verstandelijke beperking naar hun wensen en behoeften op het vlak van vrijetijdsbesteding - 2 pilot activiteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking - Na afronding van de pilots zijn er twee structurele activiteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking binnen regulier welzijn Doelstelling: • Meer vrijetijdsbesteding voor kinderen met een verstandelijke beperking in reguliere instellingen in de buurt conform het beleidsuitgangspunt ‘gewoon waar mogelijk en speciaal waar nodig’. • Meer bekendheid onder kinderen met een verstandelijke beperking - en hun ouders/ verzorgers over de mogelijkheden en voordelen van geïntegreerde vrijetijdsbesteding in de buurt. • Activering van kinderen met een verstandelijke beperking naar vrijetijdsbesteding in de buurt • Minder vereenzaming onder kinderen met een verstandelijke beperking door het vergroten van hun persoonlijke sociale netwerk in de buurt • Meer bekendheid over kinderen met een verstandelijke beperking onder personeel en gebruikers reguliere vrijetijdscentra
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 17 van 21
Samenwerkingspartners: - MEE Amstel en Zaan - Speciaal Onderwijs (o.a. Van Koetsveldschool, Alphons Laudy school, Kingmaschool, Helderingschool) - Regulier Onderwijs in regio Groot Oost - Sportbuurtwerk stadsdeel Oost - Dynamo - Civic - IJsterk - Gehandicapten Belangen Oost-Watergraafsmeer - IJburg werkt Uitvoering: - projectmedewerker Stichting Prisma - medewerkers kinderwerk Dynamo/ Civic/ IJsterk - stagiaires Doelgroep: - Kinderen met een verstandelijke beperking uit de regio Groot Oost en hun ouders/ verzorgers Meetbaar: - 40 kinderen en 40 ouders/ verzorgers doen mee aan de feestelijke ontmoetingsactiviteit - 40 ouders worden persoonlijk geïnterviewd - 16 kinderen doen mee aan de pilot activiteiten - 8 kinderen doen van afloop van de pilot structureel mee aan een kinderactiviteit
Planning: Juni 2011
Benaderen samenwerkingspartners Opzet werkgroep
Juli – December 2011
Twee feestelijke ontmoetingsactiviteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking en hun ouders/ verzorgers
Jan – September 2012
Voorbereiding pilot activiteiten
September – December 2012
Uitvoering twee pilot activiteiten
Januari – Mei 2013
Evaluatie en borging Start 1 structurele kinderactiviteit
Mei – December 2013
Monotoring
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 18 van 21
Bijlage I Planning Samen in Oost en Centrum Fase 1
Behoefteonderzoek
Fase 2
Schrijven projectplan
Fase 3
Opbouwen netwerk en draagvlak binnen welzijnsinstellingen en zorginstellingen
Fase 4
Opzetten en uitvoeren pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding
Fase 5
Evaluatie en borging
Fase 6
Monitoring
Enquêtes, gesprekken met bewoners sleutelfiguren, rapport behoefteonderzoek Beschrijving uit te voeren pilots en taakverdeling Opzet stuurgroep, opzet werkgroepen pilots
Juni t/m september 2010
Opbouwen locaal netwerk voorbereiden pilots Feestelijke aftrap Samen in Oost en Centrum, ondertekening samenwerkingsconvenant, voorlichtingsbijeenkomsten vrijwilligers en professionals welzijnswerk, voorlichting bewoners met een beperking en hun verzorgers In samenwerking met de lokale reguliere welzijnsinstellingen opzetten en uitvoeren van een aantal (organisatorisch) geïntegreerde activiteiten. Werving en scholing vrijwilligers
Maart t/m mei 2011
Evaluatie pilots en borging pilots binnen welzijnsinstelling Structurele evaluatiegesprekken met de medewerkers van de reguliere welzijnsinstelling die de activiteiten (voorheen pilots) coördineren. Vangnet voor incidentele vragen voor advies/ ondersteuning met betrekking tot de activiteiten (voorheen pilots).
Juni 2012 t/m mei 2013
datum
pagina
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
November 2010 Oktober 2010 t/m februari 2011
April 2011
Juni 2011 t/m december 2012
Juni t/m december 2013
19 van 21
Bijlage II Totaal beoogde aantal deelnemers pilots Samen in Oost en Centrum Pilot
Show your talent! Oost en Centrum in beeld
Iedereen Vrije Tijd
Kids & Teens
Totaal aantal deelnemers
Beoogde aantal deelnemers met verstandelijke beperking 100 90 (exclusief persuitingen en folder die in totaal c.a. 750 vg buurtbewoners bereikt) 32 allochtonen met een verstandelijke beperking 40 kinderen
262
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
Beoogde aantal deelnemers zonder verstandelijke beperking 200 110 (exclusief het bereik van persuitingen en folder, totale oplage 3000)
Totaal
60 ouders/ mantelzorgers van allochtonen met een verstandelijke beperking 40 ouders/ verzorgers/ verwanten van kinderen met een verstandelijke beperking 410
92
datum
300 200
80
672
pagina 20 van 21
Bijlage III Verklaring afkortingen VG VGZ LVG
Verstandelijk Gehandicapten Verstandelijk Gehandicapten Zorg Licht Verstandelijk Gehandicapt
23-03-2012 Piots Samen in Oost en Centrum Projectplan pilots Kwartiermaken Oost en Centrum 2011 - 2013
datum
pagina 21 van 21