PHOTOSHOP CS5 FOTO-BEWERKING
In dit deel:
1
Herhaling en tips
2
Werken met Camera Raw
3
Photoshop Extended: 3D
4
Photoshop in de media
N. WITTEBROODT
DEEL
5
2
1
Herhaling en tips
1.1
Foto’s uitsnijden
1.1.1 Uitsnijden naar een specifiek formaat Uitsnijden naar een bepaald formaat om het bijvoorbeeld afdrukklaar te maken hebben we in de vorige delen reeds veel geoefend.
Open Landschap/kerk.jpg. Selecteer het Uitsnijden gereedschap of druk op c op het toetsenbord. Geef in de Optiebalk het gewenste formaat en resolutie in. Klik met het gereedschap Uitsnijden op de foto en sleep een uitsnijkader. Als het uitsnijkader goed is, kan je de foto roteren als dat nodig is. Pas niveaus en scherpte aan. Bewaar in de nieuwe map Oplossingen onder dezelfde naam.
1.1.2 Eigen uitsnijdgereedschap maken Zelf aangepast gereedschap maken is niet moeilijk en als je ze eenmaal gemaakt hebt, besparen ze tijd en geld. In het volgend voorbeeld maken we Uitsnijden-voorinstellingen. Je kan dus een gereedschap Uitsnijden met het formaat 10*15, 13*8 of welk formaat dan ook. Als je dan een foto op dat formaat wilt uitsnijden, hoef je alleen maar de voorinstelling te kiezen.
Selecteer het gereedschap Uitsnijden. Geef in de Optiebalk de gewenste afmetingen in. Voorbeeld 15 cm – 10 cm – 300 ppi. Klik op de menupijl naast het Uitsnij-icoon in de Optiebalk. Klik op de knop Nieuwe voorinstelling voor gereedschap maken . Het gelijknamig dialoogvenster wordt geopend.
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
3
Geef een passende naam. Bijvoorbeeld Afdruk liggend. Bevestig met OK. Maak op dezelfde manier een voorinstelling Afdruk staand. Open een foto naar wens en test de gemaakte voorinstellingen.
Opmerkingen:
1.2
Je wijzigt de naam van een voorinstelling door in het menu van de Optiebalk op de naam te klikken en met de rechtermuisknop Naam van voorinstelling gereedschap wijzigen te selecteren. Als je nieuwe voorinstellingen niet in de gewenste volgorde staan, kies je de optie Beheer voorinstellingen in het menu Bewerken. Vervolgens selecteer je in het dialoogvenster de optie Gereedschappen in het menu Type voorinstelling. Schuif omlaag naar het Uitsnijden gereedschap dat je hebt gemaakt, sleep het gereedschap gewoon naar de plaats waar je het in de lijst wilt hebben en klik op Gereed.
Afdrukken op posterformaat
Fotografen vergroten afbeeldingen in Photoshop om enorme posterafdrukken te maken zonder daarvoor camera’s met superveel megapixels te hebben. Je kan in Photoshop tot 300 % vergroten zonder dat je daarvoor een aparte plug-in moet installeren.
1.3
Open Allerlei/boten.jpg. Selecteer Afbeeldingsgrootte. Klik op het menu bij Breedte en Hoogte en selecteer Procent. Indien dit menu niet beschikbaar is, activeer je het selectievakje Nieuwe beeldpixels berekenen. Typ 200 %. Hoewel de meningen verdeeld zijn, lijkt dit het beste te werken als je deze waarden verhoogt of verlaagt met stappen van 100 %. Onderaan het dialoogvenster zie je een menu dat bepaalt welk algoritme wordt gebruikt om je foto te vergroten. De standaardinstelling is Bicubisch (meest geschikt voor vloeiende verlopen). Bij grote intervallen als 200 % of 300 % schakel je het best over naar Bicubisch vloeiender (meest geschikt voor vergrotingen). Veel fotografen houden zich echter niet aan deze regel. Volgens hun ervaring is de sleutel tot deze vergrotingstechniek niet de door Adobe aanbevolen methode te gebruiken maar Bicubisch scherper (meest geschikt voor reductie) te kiezen. Welke instelling is goed voor jou? Probeer beide met dezelfde foto. Maak testafdrukken en kijk of je verschil ziet. Bewaar onder dezelfde naam in de map Oplossingen.
Het Gericht aanpassingsgereedschap
1.3.1 Contrast aanpassen Je kan Curven gebruiken voor kleurcorrectie, maar dit is ook een krachtig gereedschap om contrast te creëren, want je hebt mogelijkheden die je op geen enkele andere manier kunt krijgen. Vroeger moest je curven volledig onder de knie hebben om afzonderlijke gebieden van een foto aan te passen, maar dankzij het Gericht aanpassingsgereedschap kan je nu gewoon op de foto klikken en slepen. Het gereedschap past dan automatisch het juiste deel van de curve aan. Het is veel handiger dan het klinkt. Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
4
Open Allerlei/gebouw1.jpg. Dit is een vlakke foto die een curven-aanpassing kan gebruiken voor meer contrast. Open het dialoogvenster Curven en klik op het Gericht Aanpassingsgereedschap linksonder. We moeten Photoshop twee eenvoudige dingen laten weten: welk gebied van de foto we willen aanpassen en of we dat gebied donkerder of helderder gaan maken. Verplaats de muisaanwijzer van het dialoogvenster naar het gebied van de foto dat je wilt aanpassen. In het voorbeeld willen we de gebouwen en de lucht donkerder maken. Klik en hou de muisknop ingedrukt op het gebouw rechts en je ziet dat de aanwijzer in een handje met dubbele pijl verandert. Hierdoor weet je dat je het contrast aanpast door omhoog of omlaag te slepen. In het voorbeeld willen we dit gebied donkerder maken, dus sleep je omlaag. Het gereedschap weet precies welk deel van de curve moet worden aangepast om dat gebied donkerder te maken. Nu de gebouwen en de lucht donkerder zijn, gaan we de witte wolken lichter maken. Plaats de muisaanwijzer erop, maar sleep deze keer niet omlaag, maar omhoog, want je wilt de helderheid verhogen. Ook nu weet het gereedschap precies welk deel van de curve moet worden aangepast om het gebied helderder te maken. In het dialoogvenster zie je dat er rechtsboven een nieuw punt aan de curve is toegevoegd nadat je over de wolken hebt gesleept. Maak tot slot de ramen en de rechterkant van de toren iets donkerder. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
1.3.2 Huidtinten corrigeren
Open Mensen/model1.jpg. Deze foto is goed qua contrasten doch de huidskleur is te rood. Selecteer alle huiddelen met het Magnetisch selectiegereedschap. Doezel de selectie met 3 px. Creëer een nieuwe Aanpassingslaag van het type Kleurtoon/verzadiging. Klik op de knop Gericht aanpassingsgereedschap. Je vermindert de hoeveelheid rood in de huid door de aanwijzer op de linkerschouder te plaatsen en naar links te slepen. Het gereed-
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
5
1.4
schap weet welke schuifknop moet worden aangepast: het verlaagt het rood bij de schuifknop Verzadiging. Sleep gewoon tot de huidskleur er natuurlijk uitziet (vb. -23). Deselecteer en bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
Rijkere zwart-witfoto’s met quadtoon
Heb je je ooit afgevraagd hoe professionals toch die contrastrijke, warme zwart-wit foto’s krijgen? Het zijn geen zwart-wit foto’s maar foto’s van het type tritoon of quadtoon, die van drie of vier verschillende grijzen en/of bruine kleuren zijn gemaakt. Ze lijken op zwart-wit foto’s maar hebben veel meer diepte. Quadtooneffecten zien er het mooiste uit bij twee soorten foto’s: landschappen en mensen.
Open Landschap/garda1.jpg. Om een quadtoon te maken, moet je de foto eerst omzetten naar grijswaarden. Je weet inmiddels hoe vlak de zwart-witfoto dan wordt, dus gebruik de methode met de kanaalmixer. Zet de foto om in de modus grijswaarden en klik vervolgens op Duotoon. Photoshop beschikt sinds deze laatste versie over 137 voorinstellingen. Hieronder vind je de meeste gebruikte quadtonen voor conversie naar een rijke zwart-wit foto: Bl 541 513 5773: Bl betekent black, en de drie cijferreeksen verwijzen naar de PMSnummers van de drie andere Pantonekleuren voor de quadtoon. 478 brown (100 %) bl 4: aardige duotoon met zwart en roodbruin die afhankelijk van de foto heel goed kan werken. Bl WmGray 7 WmGray 2: fraaie tritoon met zwart en twee grijstinten. Warm Gray 11 bl 2: aardige duotoon waarvan je het duotooneffect hier boven ziet. Op verschillende foto’s zien de hier bovenstaande mogelijkheden er compleet anders uit. Experimenteren! Vergeet niet terug te converteren naar RGB-modus voordat je afdrukt op een inktjetprinter of opslaat. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
6
1.5
De kleuren van binnenopnamen repareren
In vorige delen zagen we dat de kleurbalans het middel bij uitstek is om foutieve kleurzwemen uit foto’s te halen. Uitzonderingen hierbij waren foutieve binnenopnamen. Je kan buiten de hele dag foto’s maken die er prachtig uitzien, maar als je naar binnen gaat, is alles anders. De dader is de automatische witbalansinstelling van digitale camera’s. Deze standaardinstelling wordt bijna nooit door iemand veranderd en geeft bij binnenopnamen veel te gele foto’s. Bij binnenopnamen met tl-licht worden foto’s veel te blauw.
1.6
Open Mensen/vrouw1.jpg. Hier zie je een foto die met binnenverlichting is gemaakt. Pas een fotofilter van het type Koel filter (82) toe op de foto. Verander eventueel de Dichtheid. Bewaar in de map Oplossingen als fotofilter.jpg.
Donkere oogholten repareren
Bij sommige portretfoto’s zijn de ogen en de oogholten een beetje te donker. Het oogwit lichter maken zou ook helpen, maar dat heeft het gebied rond de ogen nog steeds iets te veel schaduw. Dus kunnen we twee vliegen in een klap vangen en beide tegelijk oplossen.
Open Mensen/model2.jpg. Dupliceer de achtergrondlaag. Wijzig de overvloeimodus van de duplicaatlaag naar Bleken. Hierdoor wordt de afbeelding veel helderder. Klik – terwijl de duplicaatlaag actief is – op het Laagmasker met Alt ingehouden. De laag wordt nu verborgen achter een zwart Laagmasker. Schakel naar het gereedschap Penseel en kies een kleine penseel met zachte randen en teken enkele lijnen over de donkere oogholten én ogen. Verlaag de Dekking van deze laag tot de gebieden waarover je hebt getekend en lichter hebt gemaakt in de vorige stap mooi overvloeien in de rest van haar gezicht. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
7
1.7
Skylight-filtereffect
Traditionele skylight-filters zijn al jaren populair omdat ze de waas en de blauwzwemen verminderen die je soms hebt als een deel van de foto in de verte is, zoals een bergketen in een landschapsopname. Het algehele effect is een warmer effect en hoewel traditionele opschroeffilters een magenta kleurzweem hebben, gebruiken we hier in Photoshop een filter waardoor de foto warmer wordt om een vergelijkbaar effect te krijgen en een koele foto warmer te maken.
1.8
Open Landschap/garda2.jpg. Voeg een Aanpassingslaag van het type Fotofilter toe. Kies Warm filter en verhoog de hoeveelheid Dichtheid tot 70 %. Ga naar het koppelvenster Lagen en verander de overvloeimodus van deze laag in Zwak licht om het effect te voltooien. Door de overvloeimodus in Zwak licht te wijzigen wordt ook een beetje contrast toegevoegd, dus ziet het er nu contrastrijker uit. Dus als het er na deze wijziging te contrastrijk uitziet, verlaag je de dekking. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
Het vervaagde antiekeffect
Dit is nog zo’n effect dat het afgelopen jaar populair is geworden.
Open Mensen/koppeltje.jpg. Voeg een heel warme gele tint toe aan de foto via Afbeelding – Aanpassingen - Kleurbalans. Geef volgende waarden in: 26 – -9 – -59. Controleer of het selectievakje Lichtsterkte behouden is gemarkeerd en dat Middentonen voor de Toonbalans is geselecteerd. Nu moet de verzading van de kleuren iets verlaagd worden, want die oude, vervaagde foto’s hadden niet de levendige kleuren die we vandaag hebben. Ga naar het menu Afbeelding en kies Kleurtoon/verzading in het submenu Aanpassingen. In het dialoogven-
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
8
1.9
ster sleep je de schuifknop Verzadiging naar -70 om wat kleur, maar niet alle kleur, uit de afbeelding te verwijderen. Dupliceer de achtergrondlaag. Verander de overvloeimodus van de duplicaatlaag in Bleken. Druk op Ctrl + e om de twee lagen tot één laag samen te voegen. Open het dialoogvenster Niveaus met de sneltoets en sleep de schaduwen naar rechts (40) om deze donkerder te maken. Nu gaan we alle randen van de foto donkerder maken voor een ingebrand randeffect. Ga naar het menu Filter en kies Lenscorrectie. In het dialoogvenster klik je rechtsboven op het tabblad Aangepast. Dan ga je naar het gedeelte Vignet en sleep je de schuifregelaar Hoeveelheid bijna helemaal naar links (-92) om de randen donkerder te maken. Sleep nu de schuifregelaar Middelpunt een beetje naar links. Bevestig met OK. Tot slot voeg je algehele verzachting toe, je wilt niet dat de foto superscherp is. Dupliceer de laag. Kies de filter Gaussiaans vervagen met een Straal van 25 px. Tot slot verlaag je in het koppelvenster Lagen de Dekking van deze laag tot 20 %. Je kan eventueel een optionele Polaroidachtige rand toevoegen. Dupliceer de laag. Activeer de onderste laag en voeg dan 5 cm canvasgebied rondom de foto toe. Vul deze laag met wit. Activeer de bovenste laag en voeg een laagstijl Slagschaduw toe en dan een laagstijl Lijn. Stel de lijnkleur in op wit of lichtgrijs en de locatie op Binnen.
Het bijgewerkte gereedschap Verscherpen van CS5
In CS5 heeft Adobe het gereedschap Verscherpen bijgewerkt, waardoor het zijn rol als “ruisgenerator, pixelvernietiger” is geworden tot “de meest geavanceerde verscherping”.
Open Mensen/model3.jpg. Selecteer het gereedschap Verscherpen.
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
9
Controleer in de Optiebalk of het selectievakje Details beschermen is gemarkeerd. Alles draait om dit selectievakje, want het schakelt de nieuwe geavanceerde verscherping van CS5 in voor dit gereedschap. Dupliceer de laag. Als de verscherping te intens is, kan je dan de hoeveelheid Dekking van deze laag verminderen. Een ander voordeel van een duplicaatlaag is dat je snel foto’s met en zonder verscherping kunt zien door de weergave van de laag in en uit te schakelen. Kies een middelgroot penseel met zachte randen en teken over de gebieden die je wilt verscherpen. Dit is handig bij portretten omdat je gebieden zacht kunt laden zoals de huid. Schilder hier dus over het haar, kleding en riem. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
Opmerking: Pas eerst de reguliere filter Onscherp masker op de hele foto toe en teken dan met het gereedschap Verscherpen over de gebieden die heel scherp mogen worden. Hierdoor ziet de hele foto er veel scherper uit, terwijl je alleen maar een paar belangrijke gebieden superscherp hebt gemaakt.
1.10 Verscherpen met Hoogdoorlaat De techniek voor verscherping met hoogdoorlaat is enorm populair voor foto’s die heel erg veel verscherping nodig hebben. De techniek wordt gebruikt om de randen in de foto te benadrukken waardoor je het effect van een megaverscherping krijgt.
Open Allerlei/vliegtuig.jpg. Dupliceer de achtergrondlaag. In het menu Filter kies je eerst Overige en dan Hoogdoorlaat. Sleep eerst de schuifregelaar Straal helemaal naar links. De hele foto wordt grijs. Sleep vervolgens naar rechts tot de randen van de objecten duidelijk in de foto verschijnen (9.1). Hoe verder je sleept, hoe intenser de verscherping. Maar als je te ver sleept krijg je een enorme gloed en valt het effect uiteen. Klik op OK om de verscherping toe te passen. In het koppelvenster Lagen verander je de laagovervloeimodus bij deze laag van Normaal in Fel licht. Hierdoor wordt de grijze kleur van de laag verwijderd, maar blijven de
Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
10
randen benadrukt zodat de foto er veel scherper uitzien. Als de verscherping te intens is, kan je hoeveelheid verlagen door de Dekking van de laag te verminderen in het koppelvenster Lagen. Als je meer verscherping wilt, dupliceer je de laag Hoogdoorlaat om de verscherping te verdubbelen. Als dat teveel is, verlaag je de Dekking van de bovenste laag. Het probleem met Hoogdoorlaat is dat er een gloed langs sommige randen kan ontstaan, zoals bij de onderkant van het vliegtuig. Dit los je op door Ctrl + e in te drukken om de twee lagen Hoogdoorlaat te verenigen. Voeg vervolgens een Laagmasker toe en schilder met een zwart klein penseel met zachte randen over de rand. Bewaar in de map Oplossingen onder dezelfde naam.
1.11 Tips voor Photoshop CS5 1.11.1 De Dekking bij meerdere lagen veranderen Dit is er een die we al langer wilden: de mogelijkheid om de dekking bij meerdere lagen tegelijk te veranderen. Je selecteert de lagen die je wilt beïnvloeden en wijzigt de Dekking boven in het koppelvenster Lagen.
1.11.2 Naar lagen springen Je hoeft het koppelvenster Lagen niet te gebruiken om van laag te veranderen. Dit kan sneller als je Ctrl ingedrukt houdt en met het gereedschap Verplaatsen binnen de foto klikt (eerst klikken en dan Ctrl). Als je op deze manier lagen wilt selecteren, kan je instellen dat deze altijd aan staan: kies het gereedschap Verplaatsen en markeer in de Optiebalk het selectievakje Automatisch selecteren: groep. Maar onthou dit: als de dekking van een laag heel laag is, kan je die laag niet selecteren met Automatisch selecteren en geeft dit dus meer na- dan voordelen!
1.11.3 Kleurcombinaties met Kuler In CS4 introduceerde Adobe het kleine, superhandige hulpprogramma Kuler, waarmee je verschillende kleurschema’s kunt mengen, afstemmen en uitproberen. Het werd zo populair dat het een eigen online community heeft, met gebruikers die verschillende kleurcombinaties op basis van thema’s delen en waarderen. In CS5 is Kuler ingebouwd in Photoshop in een eigen koppelvenster.
Ga naar het menu Venster – Extensies – Kuler. Je kan nu bladeren naar de populaire kleurencombinaties. Als je er een ziet die je bevalt, dubbelklik je erop om de kleuren als grotere stalen in een deelvenster te bekijken. Als je van de kleurstalen je voorgrondkleur wilt maken, dubbelklik je erop.
Opmerking: Indien je met Photoshop geen verbinding hebt met het internet kan je ook nog het Kuler programma downloaden via de site: http://www.adobe.com/products/kuler/ of gebruik maken van de gelijknamige map in het mapje Extra’s. Photoshop
Hoofdstuk 1 Herhaling en tips
N. Wittebroodt
11
2
Werken met Camera Raw
2.1
Raw, foto’s onbewerkt uit de camera
2.1.1 Waarom Raw? In de standaard instelling van een digitale camera schrijft de camera automatisch JPG bestanden weg naar de geheugenkaart. Hierbij voegt de camera compressie, verscherping en eventuele in-camera bijstellingen toe. Over deze instellingen heb je nauwelijks invloed en door de compressie gaat er detail verloren. Daarom kiezen veel fotografen er voor om foto’s in RAW formaat weg te laten schrijven naar de geheugenkaart. Hierdoor zijn de afbeeldingen groter en duurt bewerken langer, maar dit nadeel weegt niet op tegen de voordelen. Een RAW bestand is een directe weergave van wat de sensor van de camera heeft geregistreerd. Geen enkele compressie of andere bewerkingen worden toegepast. Dit levert op dat RAW de hoogst mogelijke kwaliteit foto’s oplevert. Laat je trouwens niet foppen door de weergave op het LCD scherm van de camera, hier past de camera namelijk wel stiekem wat bewerking toe en dit beeld is dus niet precies wat je van het digitale bestand kunt verwachten. Doordat er geen bewerking heeft plaatsgevonden zien RAW foto’s er in eerste instantie veel minder goed uit dan JPG foto’s die zo uit de camera komen. Dat is echter snel te verhelpen met enkele minuten digitale bewerking. En hier komt het grote voordeel van het RAW formaat om de hoek kijken, je kunt nog allerlei dingen bijstellen zonder dat (tot op zekere hoogte) de kwaliteit van de foto slechter wordt. Een reden waarom veel fotografen voor RAW formaat kiezen is omdat er meer kleuren per pixel kunnen worden vastgelegd in RAW. De kleuren per pixel worden uitgedrukt in de “bitrate” en bij RAW fotografie zijn dit 16 bits. Dit betekent 4096 kleurgradaties voor rood, 4096 kleurgradaties voor groen en 4096 kleurgradaties voor blauw (RGB) per pixel oftewel 68,8 miljard kleuren. Bij JPG zijn dit echter maar 256 kleuren per pixel. Dit betekent dus dat zodra je een JPG maakt die 4096 gradaties teruggebracht worden tot 256 gradaties, een stevig kleurverlies. Nu zijn dit bij JPG nog altijd 16,77 miljoen kleuren (meer dan het oog kan zien), maar je gaat het wel merken bij aanpassingen in bijvoorbeeld Photoshop. Meestal heb je op je camera niet de keus om RAW te kiezen in het automatische programma en voor andere motiefprogramma’s (landscape, action, portrait, etc). Alleen bij de standen waar je zelf instellingen kiest (M, P, Tv, Ap en A-dep) kan je RAW kiezen. Canon, Nikon en consorten lijken er van uit te gaan dat hun keuzes het beste zijn in de voorgekookte programma’s (geef ze eens ongelijk, meestal klopt het) en dat je dat niet grondig wilt gaan wijzigen. Dus krijg je daar alleen de keuze voor large, medium en small JPG’s.
2.1.2 Bewerkingen Krijg je niet meteen in de camera de instellingen correct of bedenk je thuis bij de warme openhaard dat je liever toch een ander effect gekozen dan kun je tot op zekere hoogte in RAW behoorlijk wat corrigeren zonder kwaliteit in te leveren. Zo kun je tot ongeveer +1 en -1 stop Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
12
terughalen in de sluitertijd, wat het verschil kan betekenen tussen een te donkere foto of precies goed. Op die manier kun je nog veel detail in de schaduwpartijen terug halen. Ook bij overbelichting kan je meer terug halen dan bij een JPG, hoewel je wel moet bedenken dat zodra de camera puur wit heeft geregistreerd (bij overbelichting) je dit niet meer terug kunt halen. Het detail is hier weg. Ook kan je met RAW de witbalans aanpassen. De witbalans heeft te maken met de kleurtemperatuur van het licht dat op de sensor valt, bij een zonsondergang worden onderwerpen die wit zijn bijvoorbeeld geel gekleurd. Wil je dit compenseren (niet aan te raden bij een zonsondergang, dan is je sfeer weg) zodat wit bijvoorbeeld wit wordt dan kan je met RAW de kleurtemperatuur nog volledig wijzigen van koel (blauw) naar warm (geel-rood). Hier kan je de zonsondergang dus ook extra mee aanzetten, dat rood in de lucht nog wat extra aanstippen. Andere aanpassingen die je kan doen zonder veel kwaliteitsverlies is het aanpassen van kleuren, het verhogen van het contrast in de foto, terughalen van detail in donkere of lichte delen en het verscherpen van de foto. Je kan het natuurlijk altijd het beste op dat moment goed doen, maar je hebt nog een manier om een fout te corrigeren zonder dat een foto snel in kwaliteit achteruit gaat zoals bij het meerdere keren bewerken en opslaan van JPEG foto’s het geval is. Het correct instellen van het diafragma (F-waardes), sluitertijd en iso, blijven natuurlijk gewoon van belang, dit bepaalt ook voor een groot deel de creatieve waarde van de foto.
2.1.3 RAW Tools Elke camera fabrikant heeft zijn eigen RAW standaard, die ook nog eens per camera verschilt. Dit betekent dat als je de foto’s op je computer inlaadt om te bewerken dat je speciale software nodig hebt om dat specifieke RAW formaat te lezen, eventueel te converteren en vervolgens te bewerken. Elke fabrikant levert bewerkingssoftware hiervoor op de cd die bij je camera zat, maar vaak is deze software niet van hoogstaande kwaliteit. Daarom zijn er softwarefabrikanten die specifiek voor RAW bewerking applicaties ontwikkelen. Voorbeelden zijn Camera Raw (bijgeleverd bij Photoshop en Photoshop Elements) en Lightroom van Adobe, iPhoto en Aperture van Apple, producten van PhaseOne en nog vele anderen. Zowel Apple als Adobe brachten recent (eind 2006 en begin 2007) een gespecialiseerde fotobewerkings- en organisatie-applicatie uit. Apple’s Aperture kwam als eerste uit. Het is een volledig nieuwe applicatie in de Proreeks en vanaf de grond opgebouwd. Adobe Photoshop Lightroom volgde iets later, de applicatie is voor een deel gebaseerd op Camera Raw van Photoshop (en bouwt er op verder), maar ook Lightroom is volledig opnieuw opgezet. Kenmerkend van de twee applicaties is dat ze beide gebruik maken van een database om de foto’s te organiseren. Alle bewerkingsstappen worden hierin vastgelegd zodat je te allen tijde terug kunt naar een vorige bewerking. De RAW foto’s waarmee deze applicaties kunnen werken worden niet zelf aangepast. In de database wordt een RGB weergave opgeslagen en alle bewerkingen worden hier ook opgeslagen. Op het moment dat je de foto exporteert worden razendsnel de gekozen bewerkingen erop toegepast. Hierdoor kan je ook heel makkelijk “virtuele kopieën” maken van je originele foto en hierop nieuwe bewerkingen uitproberen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
13
2.1.4 Voor- en nadelen Een RAW bestand heeft volgende voordelen:
RAW is een zuiver digitaal negatief; de opgeslagen beeldinformatie is niet beïnvloed door de verwerkingalgoritmes in de camera. Met bepaalde software kan je zelf de nodige correcties uitvoeren, je hoeft niet te vertrouwen op de bewerking in de camera. In vergelijking met een TIFF bestand is een Raw-bestand kleiner. Het bevat meer beeldinformatie; 10 of 12 bits per beeldpunt in plaats van de 8 bits bij JPEG- of TIFF-bestanden. Het kan zonder kwaliteitsverlies op de computer worden gecorrigeerd.
Een RAW bestand heeft volgende nadelen:
Het type RAW is geen standaard, elke camera fabrikant heeft zijn eigen versie. Het wordt lang niet zo breed ondersteund als JPEG of TIFF. Het beeld vereist verdere bewerking op de computer alvorens het bruikbaar is. De bestanden zijn veel groter dan JPEG-bestanden.
Onpraktisch is ook dat de meeste beeldbewerkings- en archiveringsprogramma's niet zonder een speciale plug-in overweg kunnen met RAW-bestanden. Dat komt deels doordat er geen algemene norm of standaard is voor RAW-beelden; elk cameramerk heeft een eigen Rawformaat en bijbehorende bestandsextensie.
2.1.5 De door verschillende fabrikanten gebruikte bestandsextensies
fabrikant
extensie
fabrikant
extensie
fabrikant
extensie
universeel
.DNG
Kodak
.KDC
Panasonic
.RW2
Canon
.CRW/.CR2
Minolta
.MRW
Pentax
.PTX of .PEF
Fuji
.RAF
Nikon
.NEF
Sony
.ARW
Hasselblad
.3FR
Olympus
.ORF
Sigma
.X3F
2.1.6 Samengevat Adobe Camera Raw is een uitstekende plug-in voor Adobe Photoshop dat snel en gemakkelijk toegang biedt tot de “rauwe” afbeelding formaten van de belangrijkste digitale camera’s op de markt zonder enige bewerking. Het omgaan met bestanden zonder bewerking geeft je verschillende voordelen, inclusief meer flexibiliteit als het er op aan komt om aanpassingen en/of retoucheringen te maken en verbetert veel artistieke aspecten van een foto, aangezien je vanaf de digitale negatieven werkt, wat je meer creatieve controle geeft. Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
14
Adobe Camera Raw is compatibel met de meeste digitale camera’s die vandaag beschikbaar zijn, zoals Canon, Pentax, Phase One, Fuji, Leaf, Sony, Olympus, Panasonic, enz. Adobe Camera Raw is een uitstekende oplossing voor digitale fotografie professionelen en een innovatief component voor amateurs, aangezien het programma is ontworpen voor de gemiddelde gebruiker. Nodige vereisten zodat de software kan werken: - Adobe Photoshop 2, 3 of hoger.
2.2
Raw en Photoshop
Een onderdeel van Photoshop CS5 is een plug-in om Raw-bestanden te bewerken. Deze plugin biedt de mogelijkheid om Raw-bestanden snel te bewerken en om te zetten. Je kan Camera Raw ook gebruiken om met JPEG- en TIFF-bestanden te werken. Camera Raw is dus geen zelfstandige toepassing maar een plug-in en wordt geopend zodra je een Raw-bestanden wilt openen vanuit Photoshop of vanuit Bridge. In Adobe Bridge of Photoshop kan je alleen Camera Raw-bestanden verwerken die zijn verkregen van ondersteunde camera's. Bezoek de website adobe.com voor een lijst met ondersteunde camera's http://www.adobe.com/products/photoshop/extend.html. Als je met Camera Raw-bestanden werkt, heb je een maximale controle; je kan de witbalans, het toonbereik, het contrast, de kleurverzadiging en de verscherping instellen. Zoals reeds eerder vermeld, kan je Camera Raw-bestanden beschouwen als negatieven van foto's. Je kan deze bestanden dan ook steeds opnieuw verwerken om tot de gewenste resultaten te komen. Of de extra tijd die daarmee gemoeid is opweegt tegen deze voordelen, moet ieder voor zich bepalen. Het Photoshop Raw-formaat (.raw) is een bestandsformaat voor het overdragen van afbeeldingen tussen toepassingen en computerplatforms. Verwar Photoshop Raw niet met de RAWbestandsindelingen van de diverse camera’s.
2.3
Werken met Camera Raw
2.3.1 Inleiding Photoshop Camera Raw is oorspronkelijk ontworpen voor foto’s die in de Raw-indeling van de camera zijn gemaakt, maar je kan het ook gebruiken om foto’s van het type JPEG en TIFF te verwerken. Slechts weinig mensen weten dat je in Camera Raw foto’s er gemakkelijker en sneller goed laat uitzien dan met andere methoden. De besturingselementen zijn eenvoudig te begrijpen en geven direct resultaat, bovendien zijn bewerkingen meteen weer terug te draaien. Maar eerst moet je je foto’s in Camera Raw krijgen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
15
Raw-foto’s openen
2.3.2
Camera Raw is ontworpen om Raw-afbeeldingen te openen, dus als je in Mini-Bridge of in een map op je computer op een Raw-afbeelding dubbelklikt, wordt Photoshop gestart en de Raw-afbeelding in Camera Raw geopend. 2.3.3 JPEG- en TIFF-foto’s vanuit Mini Bridge openen Het is heel gemakkelijk om een JPEG- of TIFF-afbeelding vanuit Mini Bridge te openen:
Rechtsklik op de afbeelding en kies Openen in Camera Raw in het menu.
2.3.4 JPEG- en TIFF-foto’s vanuit Photoshop openen Je kan ook een JPEG- of TIFF-foto vanuit Photoshop in Camera Raw openen.
Kies Openen als in het menu Bestand van Photoshop en navigeer naar de JPEG- of TIFF-afbeelding. Kies Camera Raw onderaan aan bij Openen als en klik op Openen.
2.3.5 Meerdere foto’s openen Je kan in Camera Raw meerdere Raw-foto’s tegelijk openen door ze eerst in de Mini-Bridge of in een map op de computer te selecteren en dan op een van de foto’s te dubbelklikken. Alle geselecteerde foto’s worden in Camera Raw geopend en verschijnen in een filmstrip langs de linkerkant van het Camera Raw-venster. Ga als volgt te werk om meerdere JPEG- of TIFF-foto’s in Camera Raw te openen: Selecteer de gewenste foto’s in Mini-Bridge. Druk op Ctrl + r.
2.3.6 Afbeeldingen in Camera Raw Let op het volgende als je afbeeldingen in Camera Raw bewerkt: onderaan het Camera Raw dialoogvenster vind je vier knoppen. Bewaart de afbeelding in de gewenste map in jpg of dng. De afbeelding wordt in Photoshop geopend, alle aanpassingen in Camera Raw worden bewaard in de oorspronkelijke afbeelding!!! Wil je dit niet: hou dan de Alt ingedrukt terwijl je op deze knop klikt. Deze verandert dan in Kopie openen. Hou je de Shift ingedrukt, dan wordt de afbeelding eveneens in Photoshop geopend maar als slim object. Door een dubbelklik op het laagminiatuur in Photoshop keer je terug naar de Camera Raw omgeving. Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
16
Annuleert alle bewerkingen in het dialoogvenster Camera Raw en sluit het venster. Sluit eveneens het dialoogvenster Camera Raw maar bewaart de aanpassingen in de oorspronkelijke afbeelding.
2.4
Het dialoogvenster Camera Raw
A. Filmstrip - B. Filmstrip weergeven of verbergen - C. Cameranaam of bestandsindeling - D. Volledig scherm in- of uitschakelen - E. Tabbladen voor het aanpassen van afbeelding - F. Histogram - G. Menu Camera Rawinstellingen - H. Zoomniveaus - I. Workflowopties - J. Navigatiepijlen - K. Correctieregelaars
2.5
Essentiële aanpassingen: de witbalans
Het aanpassen van de witbalans is meestal het eerste dat fotografen instellen in de Camera Raw-workflow, omdat de juiste witbalans 99 % van de kleurproblemen onmiddellijk oplost. Voorbeeld:
Open Allerlei/interieur.raw. Klik rechtsboven in het Camera Raw-venster op de knop Standaard . In dit deelvenster zie je de besturingselementen voor Witbalans. In het menu naast Witbalans zie je standaard de witbalans Als opname . Dit betekent dat je de witbalans ziet die je in je camera had ingesteld toen je de opname maakte. Bij deze opname had ik mijn witbalans op Automatisch ingesteld om buitenopnamen te maken en vervolgens liep ik het restaurant binnen waar ik deze opname maakte. Vandaar dat de witbalans er flink naast ligt. Er zijn drie manieren om de witbalans in de foto te veranderen. Bij de eerste kies je gewoon één van de standaard Witbalans-instellingen. Vaak hoef je verder niets te doen om de kleuren van de foto te corrigeren. Open het menu Witbalans om een lijst met witbalansinstellingen weer te geven die je in je camera kunt kiezen. Dit menu kan je ook openen met rechtermuisknop op de afbeelding zelf.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
17
Opgelet: deze lijst met instellingen verschijnt alleen bij Raw-foto’s. Bij JPEG- en TIFFafbeeldingen kan je alleen kiezen uit Als opname en Automatische witbalans. Kies de instelling die de lichtomstandigheden tijdens de opname het dichts benadert. Als je de foto bijvoorbeeld in de schaduw van een boom hebt gemaakt, kies je Schaduw. Ik heb hier alle instellingen uitgeprobeerd en Automatisch leverde het beste resultaat op omdat het de geelzweem verwijderde. Ook Kunstlicht zag er vrij goed uit. Reden genoeg dus om ze allemaal te proberen en de instelling te kiezen die jij het beste vindt. Bij de tweede methode gebruik je de schuifregelaars Temperatuur en Kleur. Aan de kleuren in de balken achter de schuifregelaars kan je zien naar welke kant je moet slepen om de gewenste kleur te krijgen. Meestal wordt een van de standaardinstellingen als uitgangspunt gebruikt en als de foto dan nog te geel of te blauw is, sleept men in de tegenovergestelde richting. In dit voorbeeld was de instelling Automatisch niet slecht maar leverde iets te veel blauw op, dus sleep de schuifregelaar Temperatuur een klein stukje naar geel (2950) en de schuifregelaar Kleur (+2) naar magenta om de rode kleuren helderder te maken.
Nog enkele weetjes over het handmatig instellen van de witbalans. Als je de schuifregelaar Temperatuur of Kleur verplaatst en vervolgens besluit dat je dit niet wilt, kan je op de schuifregelaar dubbelklikken om zijn vorige positie te herstellen. Doorgaans wordt enkel de Temperatuur aangepast. Je kan terugkeren naar de witbalans die je na het openen van de foto te zien kreeg door in het menu Witbalans de optie Als opname te kiezen. Kies je echter voor Automatisch dan krijg je opnieuw de automatische aanpassing zonder wijzigingen aan temperatuur en kleur. Kies je voor Aangepast dan wordt de wijziging wel getoond. Ook het Raw-venster beschikt over een selectievak Voortoning. Dit vakje vind je rechts boven de foto . Als alternatief druk je op de P op het toetsenbord. Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
18
Bij de derde, populairste methode gebruik je het gereedschap Witbalans. Dit is de nauwkeurigste methode omdat deze een witbalans van de foto zelf afleest. Klik op het gereedschap Witbalans op de werkbalk en klik dan op het gebied dat lichtgrijs zou moeten zijn bv. op een lichtgrijs schaduwgebied op de deur achterin en de witbalans wordt voor jou ingesteld. Als het resultaat je niet bevalt, klik je gewoon op een ander lichtgrijs gebied. Om je witbalans snel opnieuw in te stellen op de beginwaarde Als opname, dubbelklik je op het gereedschap Witbalans op de werkbalk.
Opmerkingen :
Met Ctrl + z ga je een stap achteruit. Met Ctrl + Alt + z maak je de bewerkingen één voor één ongedaan, inclusief het verplaatsen van de schuifregelaar.
Hoewel de laatste methode een heel nauwkeurige witbalans kan opleveren, betekent dit niet dat de foto er ook goed uitziet. Witbalans is een creatieve beslissing, het belangrijkste is dat jij vindt dat je foto er goed uitziet. Dus als de witbalans je niet bevalt, moet je daaraan niet blijven vasthouden omdat hij nauwkeurig is. Stel de witbalans in die je mooi vindt.
Klik tot slot op Afbeelding openen en bewaar de oefening als interieur.jpg in de map Oplossingen.
Oefening 1 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Open Mensen/vrouw1.jpg in de Raw-modus. Pas de witbalans aan. Bewaar onder rawvrouw.jpg in de map Oplossingen. Klik in het Raw-venster op de knop Afbeelding openen. Open Oplossing/fotofilter.jpg. Vergelijk de resultaten.
Oefening 2 1. 2. 3. 4.
Open Mensen/bruidje1.raw. Pas de witbalans aan. Probeer de verschillende instellingen. De voorinstelling Auto geeft bij deze opname het beste resultaat als uitgangspunt. Sleep de schuifregelaar Temperatuur naar rechts om de foto warmer te maken (4550). Bewaar onder rawbruidje1.jpg in de map Oplossingen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
19
2.6
Essentiële aanpassingen: de belichting
Na het aanpassen van de witbalans wordt de belichting onder handen genomen. Bij belichting gaat het om hooglichten, schaduwen en middentonen. In Camera Raw heten ze Belichting (hooglichten), Zwarte tinten (schaduwen) en Helderheid (middentonen). Voorbeeld:
Open Mensen/model4.raw. De foto ziet er flets uit en het onderwerp is onderbelicht. Gebruik de schuifregelaar Belichting op het tabblad Standaard. Als je naar rechts sleept wordt de hele foto lichter en donkerder als je naar links sleept. Maar voordat je begint te snijden moet je opletten dat je de hooglichten niet bijsnijdt. Bijgesneden gebieden zijn zo licht dat ze alle details verliezen. Gelukkig waarschuwt Camera Raw je hiervoor via het histogram. De witte driehoek in de rechter bovenhoek waarschuwt je dat sommige delen van de foto al detailverlies hebben. De kleur van de driehoek hangt af van de kleuren die detailverlies tonen. Dit is dus het probleem: de geopende foto heeft al detailverlies op de achtergrond want de waarschuwing in de rechterbovenhoek van het histogram is wit. Zonder detailverlies zou de rechthoek zwart zijn. De foto is echter ook onderbelicht. Je verhoogt de algehele belichting door de schuifregelaar Belichting naar rechts te schuiven (1.10). Als je precies wilt zien welke gebieden worden bijgesneden zodat je kan beoordelen of ze belangrijk zijn, klik je op de waarschuwingsdriehoek. Alle gebieden die worden bijgesneden worden rood weergegeven. Deze rood gemarkeerde gebieden blijven aanwezig terwijl je aanpassingen aanbrengt. Klik nogmaals op de witte waarschuwingsdriehoek om deze functie uit te schakelen. Als de rode waarschuwing je niet bevalt of als je een foto hebt die veel rood bevat, kan je het volgende doen: hou Alt ingedrukt, klik en hou de muisknop ingedrukt op de schuifregelaar Belichting. De voorvertoning wordt zwart en je ziet bijgesneden gebieden in hun eigen kleur. Dus als het blauwe kanaal wordt bijgesneden zie je blauw; als delen van het groene kanaal worden bijgesneden zie je groen. Maar het ergste zijn de witte gebieden daar worden alle kleuren bijgesneden. Hooglichten met detailverlies kan je herstellen met de knop Herstel. Sleep deze schuifregelaar naar rechts (35). De helderste hooglichten krijgen dan wat van hun details terug. Vervolgens worden de schaduwen aangepast met de schuifregelaar Zwarte tinten. Door naar rechts te slepen, verhoog je de hoeveelheid zwart in de donkerste schaduwen van de foto. Door naar links te slepen maak je de schaduwen lichter. Sleep de schuifregelaar naar rechts (15). De driehoek rechtsboven is van zwart naar blauw gekleurd. Klik op de driehoek. Diepe schaduwen met detailverlies worden hierdoor blauw weergegeven. In deze foto is dit niet erg, ze bevatten geen belangrijke details. Detailverlies in schaduwen is minder erg dan verlies in de hooglichten. Ook bij hooglichten is een beetje detailverlies vaak niet erg. Bovendien zijn er elementen die altijd worden bijgesneden, zoals een foto waarin de zon zichtbaar is of een spectaculair hooglicht op een verchroomde bumper van een auto, maar dat is prima: die bevatten toch geen details. Je wilt alleen gebieden herstellen die belangrijke details bevatten. Ook bij de schuifregelaar Zwarte tinten werkt de methode met ingedrukte Alt-toets. Zoals te verwachten werkt dit anders dan bij hooglichten: het voorbeeldgebied wordt wit en de effen zwarte delen hebben detailverlies. De volgende schuifregelaar is Helderheid. Je hebt de hooglichten en de schaduwen al ingesteld dus de schuifregelaar Helderheid dient voor de rest van de foto. Deze instel-
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
20
ling is te vergelijken met de middentonen in het dialoogvenster Niveaus. Van de drie aanpassingen wordt deze het minst gebruikt. Sleep deze schuifregelaar een heel klein beetje naar rechts (60) om wat details in de middentonen helderder te maken. Er is geen waarschuwing voor helderheid. Klik tot slot op de knop Lenscorrecties (onder het histogram) om een subtiele vignering toe te voegen. Sleep de schuifregelaar Hoeveelheid naar rechts. Bewaar als model4.jpg in de map Oplossingen.
Oefening 3 1. 2. 3. 4.
Open Landschap/colorado1.raw. Deze foto is heel vaal zodat veel kleur en diepte verloren gaat. Sleep de schuifregelaar Zwarte tinten naar rechts. De kleuren zijn nu meer verzadigd; ook de diepte komt terug. Bewaar als colorado1.jpg in de map Oplossingen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
21
2.7
Camera Raw je foto’s automatisch laten corrigeren
Als je liever niet elke afbeelding handmatig aanpast, kan je een automatische functie van Camera Raw gebruiken die met één klik een poging doet de algehele belichting te corrigeren, inclusief schaduwen, lichtopvulling, contrast en herstel. Als het resultaat je bevalt, stel je de voorkeuren van Camera Raw zo in dat elke foto die je in Camera Raw opent automatisch door deze functie wordt gecorrigeerd.
2.8
Open Sport/honkbal.raw. Laat de foto automatisch corrigeren door de knop Automatisch. Als het er niet goed uitziet, druk je gewoon op Ctrl + z. Je kan Camera Raw zo configureren dat hij automatisch een kleurtintaanpassing uitvoert. Klik op de knop Voorkeuren op de werkbalk van Camera Raw. Selecteer in het dialoogvenster de optie Kleurtintaanpassingen automatisch toepassen en klik dan op OK. Nu zal Camera Raw elke afbeelding bekijken en proberen te corrigeren. Als het resultaat je niet bevalt, klik je gewoon op de knop Standaard, rechts van de knop Automatisch. Bewaar – na de automatische correctie – in de map Oplossingen.
De schuifregelaar Lichtopvulling voor foto’s met tegenlicht
De schuifregelaar Lichtopvulling is ideaal als je met tegenlicht te maken hebt. Deze functie is te vergelijken met de aanpassing Schaduw/Hooglicht maar geeft een nog natuurlijker resultaat, waardoor je zelfs meer lichtopvulling kunt toevoegen zonder dat de foto er onnatuurlijk gaat uitzien.
Open Landschap/colorado2.raw. Het onderwerp in deze foto heeft tegenlicht van de ondergaande zon. Hoewel je nog enig detail ziet, zijn de gebieden met detail grotendeels verborgen in de schaduw. Door de schuifregelaar Lichtopvulling naar rechts te slepen (70), worden deze gebieden met lagere middentonen opgehaald en worden de details die in de schaduwen waren verborgen nu zichtbaar. Als je de schuifregelaar Lichtopvulling een flink stuk naar rechts moet slepen, worden de diepere schaduwen te vaal. In zo’n geval moet je de schuifknop Zwarte tinten meestal een stukje naar rechts verplaatsen om de details en kleurverzadiging in de gebieden met schaduw iets op te halen (9). Overigens, als je hier met RAW-foto’s werkt, is 5 de standaardinstelling voor Zwarte tinten en hoef je die slechts te verhogen tot 7 of 8. Maar bij JPEG en TIFF-foto’s is 0 de standaardinstelling en die versleep je meestal iets verder. Hoe verder je de schuifregelaar Lichtopvulling naar rechts verplaatst, hoe meer je zult moeten compenseren door meer Zwarte tinten toe te voegen.
Oefening 4 1. Open Mensen/visser.jpg in de Raw-modus. 2. Gebruik de schuifregelaars Lichtopvulling en Zwarte tinten om het tegenlicht weg te werken. 3. Bewaar onder dezelfde naam in de map Oplossingen. Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
22
2.9
Plaatselijke belichting in combinatie met slimme objecten en Laagmasker
Hoewel digitale camera’s tegenwoordig heel goed zijn, kunnen ze qua belichting nog steeds niet tippen aan het menselijk oog. We maken daardoor veel foto’s met tegenlicht aangezien we het onderwerp met het blote oog prima kunnen zien. Pas als we een foto openen, zien we dat het onderwerp alleen maar een silhouet is. Een zonsondergang is een goed voorbeeld, want dat moeten we kiezen op welk deel we de belichting instellen: op de grond of op de lucht. De camera kan niet allebei tegelijk. Op de volgende manier gebruik je Camera Raw om deze beperking met de belichting te overwinnen.
Open Landschap/colorado3.jpg in de Raw-modus. De lucht is hier sterk overbelicht. We willen iets creëren waarbij zowel de voorgrond als de achtergrond correct belicht is. Om het onszelf gemakkelijk te maken, openen we de foto als slim object in Photoshop. Hou de Shift-toets ingedrukt: de naam van de knop Afbeelding openen verandert in Object openen. Klik op deze knop om deze versie van de foto als slim object in Photoshop te openen. Aan het kleine paginapictogram zie je dat de foto in Photoshop als slim object werd geopend. We hebben een tweede versie van deze afbeelding nodig waarin we de belichting willen aanpassen. Aan een kopie hebben we niets, want die is aan de oorspronkelijke laag gekoppeld. Klik daarom met de rechtermuisknop op de laag en selecteer Nieuw slim object via kopiëren. Dubbelklik op de miniatuur van de laagkopie om deze in Camera Raw te openen. Bij dit exemplaar gaan we de belichting van de lucht aanpassen zonder op de voorgrond te letten. Die zal heel donker worden maar dat geeft niet want daarvan hebben we al een andere versie. Sleep de schuifregelaar Belichting nu een flink stuk naar links, tot de belichting van de lucht er goed uitziet. Verhoog ook de waarden van Herstel, Zwarte tinten en Levendigheid. Bevestig met OK.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
23
Je hebt nu twee versies van de foto op aparte lagen. Activeer de bovenste laag en selecteer de lucht. Voeg een Laagmasker toe. Werk desnoods de heldere zon af met een zwart penseel waarvan de dekking danig is verminderd. Activeer de onderste laag. Dubbelklik op de laagminiatuur. Vergroot de Lichtopvulling en de Zwarte tinten om meer detail uit de bergen te halen. Bewaar onder dezelfde naam in de map Oplossingen.
2.10 Contrast in Camera Raw 2.10.1 Lokaal contrast aanpassen Een van de favorieten in Camera Raw. Met één schuifknop kan je je hele foto verfraaien. De schuifregelaar Lokaal contrast verhoogt eigenlijk het contrast van de middentonen, maar doet dit zo, dat je foto krachtiger wordt zonder dat de afbeelding wordt verscherpt, net als sommige curvenaanpassingen in Photoshop.
Open Allerlei/bloemen.dng. De schuifregelaar Lokaal contrast bevindt zich in het onderste gedeelte van het deelvenster Standaard. Om het resultaat goed te kunnen beoordelen, stel je de weergave eerst in op 100 % door te dubbelklikken op het gereedschap Zoomen op de werkbalk. Sleep de schuifregelaar naar rechts om het middentonencontrast in je afbeelding te verhogen. Sleep totdat je kleine stralenkransen langs de randen in de afbeelding ziet verschijnen. Als die verschijnen sleep je naar links tot ze weer verdwijnen, de helderheid is nu ingesteld. Hou volgende regels in het achterhoofd: bijna alle foto’s die je verwerkt, krijgen een waarde tussen +25 en +50. Bij foto’s met veel details, zoals een landschapsaanzicht of een onderwerp met veel kleine details als een motorfiets, kies je voor een waarde tussen de +75 en de +80. Als de aard van het onderwerp zachter is, zoals een portret van een kind, pas dan helemaal geen contrast toe. Bewaar als bloemen.jpg in de map Oplossingen.
Je kunt de schuifregelaar Lokaal contrast ook in de omgekeerde richting gebruiken: om huid te verzachten. Dit wordt het toevoegen van Negatief lokaal contrast genoemd, wat betekent dat je een waarde onder 0 kunt toepassen om het middentonencontrast te verminderen wat een verzachtend effect heeft.
Open Mensen/model5.dng. Sleep de schuifregelaar Lokaal contrast naar links (-50), waardoor je een negatieve hoeveelheid lokaal contrast krijgt. Bekijk hoeveel zachter de huid van het onderwerp er uitziet. Bewaar als model5.jpg in de map Oplossingen.
Oefening 5 1. 2. 3.
Open Allerlei/kruk.dng. Verhoog de helderheid van deze afbeelding met de schuifregelaar Lokaal contrast (90). Bewaar onder kruk.jpg in de map Oplossingen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
24
2.10.2 Contrast aanpassen met curven Vermijd zoveel mogelijk de knop Contrast in het deelvenster Standaard om contrast aan een foto toe te voegen. Het resultaat is hier namelijk te algemeen en slap. Als je contrast wilt creëren, gebruik dan de Kleurtintcurve. De Puntcurve
Open Allerlei/vissersboot.jpg. Pas eerst de witbalans en belichting aan. Klik op de knop Kleurtintcurve . In Camera Raw zijn twee verschillende curven beschikbaar: Punt en Parametrisch. We beginnen met de Puntcurve, dus klik op het deelvenster Kleurtintcurve . Standaard staat Lineair bij Curve. Dit is een vlakke, niet aangepaste curve. Als je in Raw opneemt, is de curve standaard ingesteld op Normaal contrast omdat je camera geen contrast heeft toegevoegd. Als je in JPEG opneemt, is deze ingesteld op Lineair, wat betekent dat er geen contrast is toegevoegd. Omdat het een JPEG is, heeft je camera dit al toegevoegd. Als je meer contrast wilt, kies je Schril contrast in het menu Curve. De instelling Schril contrast maakt een veel steilere curve en hoe steiler de curve, hoe groter het contrast is. Als je de Curven van Photoshop kent en je een aangepaste curve wilt maken, kies je eerst een van de standaardcurven. Daarna versleep je de aanpassingspunten op de curve of gebruik je de pijltjestoetsen (is eleganter). Als je een curve helemaal zelf wilt opzetten, kies je Lineair, waardoor je een vlakke curve hebt. Je voegt aanpassingspunten toe door op de curve te klikken en je verwijdert ze door ze van de curve af te slepen. Bewaar onder dezelfde naam in de map Oplossingen.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
25
Oefening 6 1. 2. 3. 4.
Open Mensen/indie1.jpg. Gebruik de juiste functie om het tegenlicht te verwijderen. Pas het contrast aan. Bewaar onder dezelfde naam in de map Oplossingen.
De Parametrische curve Vind je de puntcurve niet prettig werken, gebruik dan de parametrische curve, die je met schuifregelaars in plaats van aanpassingspunten instelt.
Open Allerlei/gebouw2.jpg. Pas eerst witbalans aan. Klik op het deelvenster Kleurtintcurve en vervolgens op het tabblad Parametrisch. Op dit tabblad zie je vier schuifregelaars waarmee je de vier verschillende gebieden van de curve instelt. Als je al wijzigingen in het tabblad Puntcurve hebt doorgevoerd, worden deze aanpassingen hierbij toegevoegd De schuifregelaar Hooglichten beïnvloedt de top van de curve; als je naar rechts sleept, wordt de curve hoger en worden de hooglichten helderder. Met de schuifknop Lichten stel je de lager gelegen kleurtonen in, die tussen de middentonen en de hooglichten. Door naar rechts te slepen wordt dit deel van de curve steiler en versterk je de hogere middentonen. De schuifregelaars Donkere tinten en Schaduwen doen hetzelfde voor de lagere middentonen en gebieden met diepe schaduw. Onthou wel dat naar rechts slepen deze delen lichter maakt, om meer contrast toe te voegen moet je naar links slepen. Om hier een fraai contrast te creëren heb ik de schuifregelaar Hooglichten en Lichten naar rechts gesleept en Donkere tinten en Schaduwen naar links.
Photoshop
Hoofdstuk 2 Werken met Camera Raw
N. Wittebroodt
a
Inhoudsopgave Deel 5 1
HERHALING EN TIPS..................................................................................... 2
1.1
Foto’s uitsnijden ...................................................................................................................................... 2
1.2
Afdrukken op posterformaat ................................................................................................................. 3
1.3
Het Gericht aanpassingsgereedschap .................................................................................................... 3
1.4
Rijkere zwart-witfoto’s met quadtoon .................................................................................................. 5
1.5
De kleuren van binnenopnamen repareren .......................................................................................... 6
1.6
Donkere oogholten repareren ................................................................................................................ 6
1.7
Skylight-filtereffect ................................................................................................................................. 7
1.8
Het vervaagde antiekeffect ..................................................................................................................... 7
1.9
Het bijgewerkte gereedschap Verscherpen van CS5 ........................................................................... 8
1.10
Verscherpen met Hoogdoorlaat ............................................................................................................. 9
1.11
Tips voor Photoshop CS5 ..................................................................................................................... 10
2
WERKEN MET CAMERA RAW .................................................................... 11
2.1
Raw, foto’s onbewerkt uit de camera .................................................................................................. 11
2.2
Raw en Photoshop ................................................................................................................................. 14
2.3
Werken met Camera Raw .................................................................................................................... 14
2.4
Het dialoogvenster Camera Raw ......................................................................................................... 16
2.5
Essentiële aanpassingen: de witbalans ................................................................................................ 16
2.6
Essentiële aanpassingen: de belichting ................................................................................................ 19
2.7
Camera Raw je foto’s automatisch laten corrigeren ......................................................................... 21
2.8
De schuifregelaar Lichtopvulling voor foto’s met tegenlicht ............................................................ 21
2.9
Plaatselijke belichting in combinatie met slimme objecten en Laagmasker .................................... 22
2.10
Contrast in Camera Raw ..................................................................................................................... 23
2.11
Uitsnijden in Camera Raw ................................................................................................................... 26
2.12
Foto’s rechttrekken............................................................................................................................... 28
Photoshop
Inhoudsopgave
N. Wittebroodt
b
2.13
Verscherpen in Camera Raw ............................................................................................................... 29
2.14
Verscherpen voor uitvoer in Camera Raw ......................................................................................... 31
2.15
Ruis verminderen in Camera Raw ...................................................................................................... 31
2.16
Kleurbereik aanpassen of wijzigen ...................................................................................................... 33
2.17
Converteren naar zwart-wit................................................................................................................. 34
2.18
Eenvoudige duotonen ........................................................................................................................... 35
2.19
Gesplitste tinten .................................................................................................................................... 37
2.20
Lensproblemen automatisch oplossen ................................................................................................. 38
2.21
Storende randen repareren .................................................................................................................. 40
2.22
Randvignettering .................................................................................................................................. 41
2.23
Kalibreren voor jouw cameramodel ................................................................................................... 44
2.24
Vlekken, stofjes en andere onregelmatigheden verwijderen ............................................................. 45
2.25
Rode ogen verwijderen ......................................................................................................................... 46
2.26
De aanpassingsgereedschappen: tegenhouden en doordrukken ....................................................... 47
2.27
Portretten retoucheren in Camera Raw ............................................................................................. 50
2.28
Speciale effecten maken ........................................................................................................................ 51
2.29
Het gegradueerd filter .......................................................................................................................... 53
2.30
Adobe DNG-formaat voor Raw-foto’s ................................................................................................ 55
2.31
De resolutie, afbeeldingsgrootte, kleurruimte en bitdiepte instellen ................................................ 56
3
PHOTOSHOP EXTENDED: 3D ..................................................................... 62
3.1
Extended 3D .......................................................................................................................................... 62
3.2
3D-lagen ................................................................................................................................................. 62
3.3
Een bestand als 3D-laag ....................................................................................................................... 62
3.4
De 3D-basisgereedschappen ................................................................................................................. 63
3.5
Een 3D-vorm uit een laag ..................................................................................................................... 67
3.6
Het 3D-palet .......................................................................................................................................... 70
3.7
Tekenen op ............................................................................................................................................ 86
3.8
De Adobe online 3D-bibliotheek .......................................................................................................... 86
3.9
3D-repoussé maken ............................................................................................................................... 90
Photoshop
Inhoudsopgave
N. Wittebroodt
c
3.10
Een 3D-bestand opslaan en/of exporteren .......................................................................................... 94
4
PHOTOSHOP IN DE MEDIA ....................................................................... 109
4.1
Inleiding ............................................................................................................................................... 109
4.2
Foto-effecten ........................................................................................................................................ 109
4.3
Studio-effecten..................................................................................................................................... 112
4.4
Reclame-onderbreking ....................................................................................................................... 121
4.5
Mediagenieke tekst ............................................................................................................................. 134
4.6
Fotofinish ............................................................................................................................................. 138
Deel 6 5
KANALEN UITGEDIEPT ............................................................................. 148
5.1
Kanalen de basis ................................................................................................................................. 148
5.2
Het kanaal Lichtsterkte voor zwart-wit conversie ........................................................................... 151
5.3
Het kanaal Groen voor portretten: contrast .................................................................................... 152
5.4
Hooglichten in toom houden .............................................................................................................. 153
5.5
Het kanaal Rood voor verscherpen van portretten met minder ruis ............................................. 154
5.6
Ruis in het blauwe kanaal reduceren ................................................................................................ 155
5.7
Een afbeelding projecteren op een andere ........................................................................................ 155
6
PORTRETTEN RETOUCHEREN ................................................................ 157
6.1
Inleiding ............................................................................................................................................... 157
6.2
Tips bij het retoucheren ..................................................................................................................... 157
6.3
Ogen retoucheren................................................................................................................................ 158
6.4
Huid retoucheren ................................................................................................................................ 163
6.5
Gelaatstrekken aanpassen .................................................................................................................. 171
6.6
Haar retoucheren ................................................................................................................................ 174
6.7
Lippen en mond retoucheren ............................................................................................................. 178
6.8
Slanker en kleiner maken ................................................................................................................... 183
Photoshop
Inhoudsopgave
N. Wittebroodt
d
7
HDR ............................................................................................................. 188
7.1
Inleiding ............................................................................................................................................... 188
7.2
Fotografiejargon ................................................................................................................................. 188
7.3
Belichting ............................................................................................................................................. 190
7.4
Voorbereiding ..................................................................................................................................... 190
7.5
Afbeeldingen samenvoegen tot HDR ................................................................................................. 191
7.6
Een HDR-foto uit één enkel RAW-bestand ...................................................................................... 194
8
FILTERS BESPROKEN .............................................................................. 196
8.1
Inleiding ............................................................................................................................................... 196
8.2
De filter Uitvloeien .............................................................................................................................. 196
8.3
De filter perspectief ............................................................................................................................. 201
8.4
Externe filters ...................................................................................................................................... 205
9
PHOTOSHOP: OVERZICHT ....................................................................... 217
9.1
Randen verfijnen ................................................................................................................................ 217
9.2
Werken met maskers .......................................................................................................................... 218
9.3
Foto’s in zwart-wit .............................................................................................................................. 222
9.4
Afbeelding in sepia omzetten ............................................................................................................. 223
9.5
Afbeeldingen retoucheren .................................................................................................................. 223
9.6
Automatische functies in Photoshop ................................................................................................. 229
9.7
Slimme objecten .................................................................................................................................. 233
9.8
Animatie .............................................................................................................................................. 234
9.9
3D ......................................................................................................................................................... 235
9.10
Paden.................................................................................................................................................... 236
9.11
Raw ...................................................................................................................................................... 238
9.12
Portretten retoucheren ....................................................................................................................... 242
10
FOTOGRAFIE: BASIS ................................................................................ 243
10.1
Uit de geschiedenis van de digitale fotografie ................................................................................... 243
10.2
Op de kiek: de herkomst van het woord kieken ............................................................................... 245
10.3
Hoe werkt een digitale camera? ......................................................................................................... 245
Photoshop
Inhoudsopgave
N. Wittebroodt
e
10.4
Digitaal versus analoog? ..................................................................................................................... 246
10.5
Verschillende groepen camera`s ........................................................................................................ 246
10.6
Aanschaf van een digitale camera ..................................................................................................... 247
10.7
Megapixels - de zin en onzin van meer pixels ................................................................................... 248
10.8
Uitpakken en verkennen .................................................................................................................... 250
10.9
Beelden groot en klein ........................................................................................................................ 255
10.10
Opslagmedium: geheugen als filmrol ................................................................................................ 258
10.11
Camera aansluiten op de pc ............................................................................................................... 261
10.12
Opslag en onderhoud van de camera ................................................................................................ 264
10.13
De levensduur van de batterijen ........................................................................................................ 267
10.14
Definities .............................................................................................................................................. 271
10.15
Tips en weetjes .................................................................................................................................... 281
10.16
Composities ......................................................................................................................................... 285
10.17
Negen tips voor macrofotografie ....................................................................................................... 290
10.18
Probleem & oplossing ......................................................................................................................... 293
10.19
Alles over defecte pixels en ruis ......................................................................................................... 296
10.20
Nachtfotografie ................................................................................................................................... 298
10.21
Deel je foto’s met iedereen ................................................................................................................. 300
10.22
Kant- en klare fotoalbums ................................................................................................................. 304
10.23
Foto-effecten online............................................................................................................................. 309
BIJLAGE – FILTERS INSTALLEREN ................................................................... 311
Photoshop
Inhoudsopgave
N. Wittebroodt