p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28 amsterdam

HET_ OPMBAAR VERVOER =

Nr.l98-N0VEMBER 1974 maandblad gewijd aan het stads- en railvervoer, uitgegeven in samenwerking met de Nëderlandadie Vereeniging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen(N.V.B.S.) abonnementsgeld ƒ 8 , - per jaar

losse nummers ƒ 1,45 (incl. verzendkosten)

gemeentegiro amsterdam 0 5131

postrekening 133100

redaktie;

contact n.v.b.s, contact a.d.v.: administratie;

p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28 amsterdam - 1009 telefoon (020) 7 1 92 63 j.h. stork j.g. eggink p.h. kiers

INHOUDSOPGAVE 1. Gemeente vervoerbedrijf Amsterdam 2. Haagse Tramweg Maatschappij. . 3. Rotterdamse Elektrische Tram 4 . Nederlandse Spoorwegen 5 . Tramweg - Stichting 6. Gemeente Energie- en Vervoerbedrijf Utrecht 7. Gemeente Vervoerbedrijf Groningen 8. Westnederland 9. Korte autobusberichten; BBA Tilburg, RTM, GVB Arnhem

blz. 181-187 188-189 190-193,198 195-198 194 194 194 194 194

ADVERTENTIES Tweedehands TIM-BUSKAARTJESAPPARATEN (uit Belfast) voor slechts £ 4,00 (excl.btw). Gireer 50 cent voor een lyst met nadere inlichtingen, ook over kniptangen, stempels enz. Postrekening 3146133 t.n.v. F.W.R.van de Riviere, Baarn, met vermelding "lijst". Samenstelling en toezending lyst in december 1974* Grote verkoop van tekeningen, boeken en tijdschriften over tram, trein en bus tegen lage prijzen. Stort ƒ1,- op giro 2724825 t.n.v. R.Hamoen te Bodegraven en U ontvangt de pry'sly'st. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ TIJDSCHRIFTEN TE KOOP Voor een deel afkomstig uit de leesportefeuille iWBS Amsterdam zijn de volgende tijdschriften te koop tegen redelyk bod: Die Modelleisenbahn (Oostenrijk) 1970 t/m 1 9 7 3 ; Autobuskroniek (orgaan van de Autobus Dokumentatie Vereniging) nov.1967 + 1 9 6 8 t/m 1 9 7 3 ; Openbaar Vervoer (voorheen Rail en Weg) 1971 t/m 1973 behalve nr 3/73; Versnelling (personeelblad openbare streek- en stadsvervoerondernemingen) 1 9 7 3 ; De Koppeling (NS-porsoneelblad) 1970 t/m 1 9 7 3 ; Aansluiting (periodiek van het openbaar vervoer, uitgave NS+KNVTO) 1971 t/m 1973 (totaal 1 1 nrs); Contact (personeelblad GVB Amsterdam) 1 9 7 3 ; De Modelbouwer 1 9 7 2 ; Model Railways 1 9 7 2 ; Rail et Traction(België) nr 74 (sept.1961) t/m nr 126 (3e trimester 1 9 7 2 ) ; Kölner Schienen Verkehr (uitgave Kölner Eisenbahn Club) oktober 1966 t/m 2e uitgave 1973(nr 56),hierby' ontbreekt 8-IO/1967; Spoor- en Tramnieuws 1967(enige jaar van zijn bestaan, daarna samen met HOV). In ieder geval Rail et Traction zal afgehaald dienen te worden, dit i.v.m. de grote omvang. Belangstellenden kunnen zich wenden tot onze administratie. Ook zyn nog verkrijgbaar van "Het Openbaar Vervoer" de jaargangen 1 9 7 1 , 1 9 7 2 en 1973 (soms enige bladzijden vervangen door fotocopieën daarvan); tevens enige losse oudere nummers. Hiervoor gelden de toenmalige pryzen, bij verzending vermeerderd met porto. Bij onze administratie zyn tevens verkrijgbaar (af te halen, dus NIET op te zenden) de drie Wyt-uitgaven van de Amsterdamse tram: 70 jaar elektrische tram in Amsterdam (ƒ10,25), De Amsterdamse Paardetrams (ƒ10,25) en Geschiedenis Amsterdamse elektrische tramlijnen ( ƒ 1 1 , 5 0 ) . De exemplaren behoren tot de voorraad van de T.S.-Amsterdam. HULP GEVRAAGD voor het helpen by de verzending (vergaren, inpakken enz.) van "Het Openbaar Vervoer", eenmaal per maand op zondagmiddag. Geïnteresseerden kunnen zich wenden tot de heer C.J.Vonk, telefoon (020)-180380, overdag (020)-752376. TENTOONSTELLING "Reizen in vroeger jaren" is te bezichtigen in Delft, Ezelsveldlaan 40 t/m 13 december; geopend maandag t/m zaterdag van 10.00-l6.00 u. Vry entree. De tentoonstelling is ter beschikking gesteld door Nationaal Technisch Museum te Praag.

g v b

Metro Over de metro-affaire zouden deze maand weer vele bladzijden vol geschreven kunnen worden. Tenslotte is weer de beslissing genomen voor afbouw tot het Centraal Station, een beslissing, die niet door verstandelijke, vervoerstechnische overwegingen is ingegeven, doch zuiver op politieke gronden, waarbij de partijen elkaar en de Nederlandse Spoorwegen trachtten, dwars te zitten. ' Een beknopt overzicht van het metro-gebeuren volgt hieronder. Op 23 oktober stelde de PPR-fractie voor nog een hoorzitting te houden voordat het gemeenteraadsdebat over de metro zou plaatsvinden. Dit voorstel werd afgewezen. In het Gemeenteblad van 25 oktober verscheen een metro-rapportje, waarin B & ¥ aankondigden "Nu het debat in de Tweede Kamer heeft plaatsgevonden, zijn wij van plan binnen vrij korte tijd na de behandeling van deze nota in de Raad, een begin te maken met de voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van het tracé ten noorden van de Zandstraat". Onder veel gegoochel met cijfers werd hierin de doorbraak door de Nieuwmarktbuurt voorgesteld. Aangekondigd werd een voorstel tot aanschaffing van 53 metro rijtuigen. Op 1 november kwam dat voorstel: hoewel 60 treinstellen voor het gehele traject nodig zijn en 50 voor Weesperplein-Bijlmermeer, kan voorlopig volstaan worden met 43 stellen. Daar er reeds 4 zijn, moeten er 33 bijbesteld worden. Dit aantal zou dan voldoende zijn vóór het in exploitatie nemen van Weesperplein-Bijlmermeer op 1 mei 1977- Hiervoor wordt aan de gemeenteraad een krediet gevraagd van ƒ68 miljoen. Het materieel zal zo worden gebouwd; dat ombouw op 1500 V en exploitatie met een bovenleiding te verwezenlijken zijn. Indien gewenst, kunnen de metrorijtuigen dan de baan van N.S. berijden. De WOVAA zond eind oktober een adres aan de Gemeenteraad, waarin gepleit werd voor sneltrams die door de metrotunnels kunnen rijden en verder in de straten. Do gewestelijke vergadering van de PvdA nam een motie aan met 166 tegen 1 1 6 stemmen om geen verdere werkzaamheden aan de metro voorbij do Zandstraat te verrichten zolang niet is voldaan aan dn voorwaarden die in het gemeenteprcgramma t.a.v. financiering en regionalisering zijn gesteld. De PvdA-raadsfractic werd verzocht zich daarnaar te richten Inmiddels zette de Aktiegroep Nieuwmarkt zyn wensen op schrift (o.a. géén metro). In een zwaar bewaakt stadhuis vond op 6 november het metrodebat plaats (tot 2 uur 's nachts). Verworpen werd een'motie voor trams tussen C S . en Bijlmer, die van de bestaande tunnels gebruik zouden maken. De stemmen staakten ( 1 9 - 1 9 ) bij een motie-Treu-.. mann om voorbij de Zandstraat niet verder te gaan met het werk en geen bestellingen te plaatsen, daar nadere studie gewenst is ter maatschappelijke optimalisering van het gebruik van de reeds in aanleg zijnde infrastructuur. Het CDA liep weg vóór de stemming. Het gevolg was dat op 18 november opnieuw hierover gestemd moest worden. Vlak voor deze debatten heeft NS president-directeur mr. M.G.de Bruin aan wethouder Lammers geschreven, dat "inpassing van do metro-oostlijn in het regionale railstelsel niet meer tot de mogelijkheden behoort, nu Amsterdam - tegen de adviezen in van NS metro-materieel heeft aangeschaft, dat slechts met zeer veel moeite aangepast kan worden aan hot technisch systeem van NS". De heer De Bruin wees de aantijgingen van Lammers af, die verklaard had dat NS in één jaar volstrekt tegenstrijdige adviezen gaf. Na het raadsdebat ontstonden ruzies binnen de politieke partijen: de PSP-wethouder Riethof, die zich voorheen steeds tegen de metro keerde, doch tegen motie-Treumann had gestemd, werd door zijn partij met schorsing bedreigd. Ook de PvdA was natuurly'k verbelgd op de tegenstemmers, waaronder uiteraard Lammers. Eveneens de D'66-er Martini, die tegen had gestemd, kreeg allerlei verwijten te horen. a m s t e r d a m

De Nieuwrnarktbuurt verklaarde op 15 november alle werkzaamheden die met de metro te maken hebben, besmet, üe buurt wil zijn woningen verdedigen tegen de verwoesters.Rotterdamse actiegroepen hebben hun steun toegezegd bij de verzetsacties. Enige dagen voor het tweede metrodebat verklaarde prof.mr.K.Vonk, hoogleraar in de verkeers- en vervoerseconomie aan de universiteit van Amsterdam, dat uit niets af te leiden is, dat zich vanuit de Bylmer een binnenstoedso passagiersstroom over de Oostlyh zou ontwikkelen van eon omvang, die oen kostbaar werk als do metro rechtvaardigt. Op 18 november vond de tweede stemming over motie-Treumann plaats, waaraan langdurige en hevige debatten voorafgingen. In en buiten het stadhuis vonden verschillende gevechten plaats tussen burgers en politie. Burgemeester Samkalden liet tot veler verontwaardiging een voorvechtster uit do Nieuwmarktbuurt hardhandig uit do zaal verwijderen. Uit oen huis tegenover het stadhuis klonken weer anti-metrogoluidcn, later vonden hier ook gevechten plaats. Omdat de CDA nu meestemde, werd de motie verworpen met 19 tegen 25 stemmen (vóór; 7 PvdA, VVD, PPR en Els Agtsteribbe van PSP). Burgemeester Samkalden dreigde wethouder Van Duyn (die tegen de metro is), dat hy voor zal stellen hem uit het collego te stoten, indien hij nu niet loyaal is mot het college.VERV• BLZ J87

Uit het Meerjaren-investeringsplan 1975 - 1979 Van het ten behoeve van lyh 16 verleende krediet in 1972 komt 7 , 5 miljoen gulden ten laste van het GVB. De financiële verantwoordelijkheid is voor 5 miljoen gelegd bij Publieke V/erken en voor 2,5 miljoen bij het GVB. In de tijdplanning is enige verschuiving naar later opgetreden. Voorts is ƒ800.000 opgenomen van de geschatte meerkosten voor de inrichting van de verkeerslichten met prioriteit voor het openbaar vervoer. De post overige werken is voor 1975 gehalveerd. De volgende oorzaken zijn hiervoor aan te wijzen* verschuiving van werken naar later, wegvallen van eigen onderhoudskosten (verlaging), indexering (verhoging). Do som van de uit te voeren werken over de jaren is gelijk gebleven. Specificatie van de kosten voor de overige lijnen is nog niet mogelijk, evenmin als een harde ty'dplanning. Remises T.g.v. het uitbreiden van het wagenpark met 55 wagens tussen zomer 1974 en zomer 1975 dienen de remises Havenstraat en Lekstraat zodanig te worden aangepast, dat een aantal werkzaamheden, die tot nu toe in de Centrale Werkplaatsen werden verricht, nu in deze remises kan worden ondergebracht. Ook de uitbreiding van de stallingscapaciteit van de remise Havenstraat met aanpassing van het sporencomplex zal in 1975 moeten worden voltooid. Een automatische wisselbediening in beide remises is nodig om te bewerkstelligen, dat het binnenrijden van een groter aantal wagens in korte tijd (na de spits) vlot kan verlopen. Ook het met remzand vullen van de zandbakken in de tramwagens en de daarmee samenhangende zandopslag dienen verbeterd te worden. In de remise Havenstraat verkeert de peke-inrichting in een zodanige staat, dat vervanging noodzakelijk is geworden. De verwachte uitbreiding van het tramwagenpark net 105 wagens zal de bouw van een derde remise noodzakelijk maken. Omtrent de vestigingsplaats van deze remise valt nog niets te zeggen. Werkplaatsen Ook in de Centrale Werkplaats zal i.v.m. de uitbreiding van het aantal tramwagens een aantal aanpassingen moeten plaatsvinden, zoals c a . grotere magazijnruimte en wijziging werkkuilen. In het bestemmingsplan-Kinkerbuurt is geen plaats ingeruimd voor de C.W.Tollensstraat. Daarom is rekening gehouden met bedragen voor de bouw van een nieuwe centrale werkplaats, waarvoor overigens de vestigingsplaats in het geheel niet vaststaat. Administratiegebouw De zeer krappe behuizing in het administratiegebouw, welke al heeft geleid tot de huur van een drietal verdiepingen in een nabijgelegen kantoorpand, alsmede de uitbreiding van het personeelsbestand noodzaken te zoeken naar een uitbreiding en aanpassing van de kantoorruimten, hetgeen in de naaste toekomst zal leiden tot de bouw van een nieuw administratiegebouw, Tramwagens In 1975 zal de levering van 55 wagens voltooid zijn. Voor de komende jaren wordt rekening gehouden met een verdere uitbreiding van het wagenpark met 105 stuks. De huidige verkoopautomaten, oorspronkely'k uitsluitend bedoeld om op de halten te kunnen worden geplaatst, kunnen ook op de tramwagens worden gebruikt wanneer men slechts met enkele-guldenskaarten werkt. Aangezien deze omstandigheid te weinig vrijheid laat ten aanzien van het tariefsysteem, dient een nieuw type verkoopautornaat te worden aangeschaft. Er is rekening gehouden met de mogelijkheid dat, wanneer alle gelede wagens zodanig zijn omgebouwd, dat in- en uitstappen door bijna alle deuren mogelijk is, bij deze deuren ook stempelautomaten moeten worden geplaatst. Ten aanzien van de overige werkzaamheden aan de tramwagens wordt opgemerkt, dat met de vervanging van öraaistellen van de 70 oudste gelede wagens wordt voortgegaan. Deze draaistellen verkeren in zodanige staat, dat reparatie niet meer nogely'k is.. Dit geldt ook voor de stroomafnemers van deze wagens. Do tractiemotoren van deze wagens dienen een zodanige revisie te ondergaan, dat de storingsgevoeligheid tegen indringen van spatwater, pekel enz. aanmerkelijk verminderd wordt. Het met remzand vullen van de zandbakken van de tramwagens zal zodanig moeten worden verbeterd, dat dit tijdens het binnenryden in een zeer korte tyd kan plaatsvinden. Dit vraagt eveneens aanpassing in de wagens en van de zandopslag. Verwacht werdt dat in de toekomst op bepaalde trajecten de frequentie zodanig hoog komt te liggen, dat met de mogelijkheid van automatisch koppelen van een aantal gelede wagens rekening moet worden gehouden. Diversen De aanleg en het onderhoud van omroepinstallaties op de halten blijven nog opgevoerd in de meerjarenplannen. Er is rekening mee gehouden, dat in 1976 'en van de slijpwagens aan vernieuwing toe is. Ten behoeve van de mechanisatie van de wegdienst is voor 1975 ^en derde railreinigings auto in de planning opgenomen.

De bestaande pekelwagens dienen naar het voorbeeld van een omgebouwde proefwagen zo te worden gewijzigd, dat de sproeiers de gehele trambaan bestrijken, voor eenmansbediening geschikt gemaakt worden en bovendien van een verwarming en een betere verlichting worden voorzien. "Verwacht, wordt dat het Votag-systeem voor verkeersbeïnvloeding op alle tramwagens zal worden aangebracht. luswegen De verlaging van de post in 1975 komt door het schrappen van twee projecten, te weten de busbanen Olynpiaplein en Europaplein, van de projectenlijst. Garages Aan de oude garage-Oost dienen herstel- en verbeteringswerkzaamheden te worden uitgevoerd, zodat deze garage beter geschikt gemaakt wordt voor onderhoud en stalling van de standaardbussen. In 1975 zal nog een aantal werkkuilen aan de achterzijde moeten worden verbreed, ten einde werkzaamheden aan de motor van de standaardbusseh op deze werkkuilen mogelijk te maken. Autobussen Er is rekening gehouden met vervanging van 40 autobussen - gebouwd in 1961 - in 1975 en 1 9 7 6 . Het wagenpark zal dan, behoudens de acht minibusjes, uit standaardbussen bestaan. In 1977 kan dan worden begonnen met de regelmatige vervanging van de standaard bussen. Om het intensieve vervoer op de Bijlmer- en de noordlijnen te kunnen verwerken is rekening gehouden met een uitbreiding van het wagenpark met 25 gelede autobussen. Diversen Op twee autobussen worden proeven genomen met apparatuur, waarmede de passagiers per bus en per halte automatisch kunnen worden geteld, zowel in- als uitstappers. Hot ligt in de bedoeling totaal 40 autobussen van deze apparatuur te voorzien. Verenstelsel De in gebruik zijnde pontveersteigers en ponthaven verkeren in een slechte staat, nog verergerd door de storm van 2 april 1973- Omvangrijke werkzaamheden zijn nodig om steigers en haven weer in goede staat te brengen. Uit de begroting voor 1975 Voortbordurend op de gedachten, die aan de nota Lijnenplan 1974-1978 ten grondslag liggen, zijn voor de meeste tram- en buslijnen verbeteringen in de frequentie aangebracht; dit laatste zowel in de dag- als avonduren. De algemene opzet is te komen op werkdagen - tot het volgende interval op de lijnen van het GVB: tram spits 3 minuten bus spits 5 a 7>5 minuten daguren 6 " daguren 7 , 5 a 10 " avond 10 " avond 10 a 15 " . Afwijkingen van deze doelstelling kunnen noodzakelijk, onderscheidenlijk wenselijk zijn. Een en ander zal nader worden bezien, wanneer de effecten van de in de winterdienstregeling 1974/75 aangebrachte frequentiewijzigingen te onderkennen zijn. Indien de ervaringen verdere frequentieverbeteringen billijken, zullen aan de hand daarvan begin 1975 separaat voorstellen worden gedaan ten aanzien van de winterdienst 1 9 7 5 / 1 9 7 6 . Mede ten behoeve van de versterking in de spits is voorshands uitgegaan van een toeneming van het gebruik van aan derden toebehorende bussen van 586.000 naar 1.300.000km, Het nadelige brutorcsultaat (inbegrepen veren) zal in 1975 ƒ134.305.000 tegen in 1973 ƒ108.380.000 zijn. De toeneming van het verlies met bijna 76 miljoen gulden heeft de volgende oorzaken: salarisverbeteringen, arbeidstijdverkorting e.d.ƒ42,1 mij; personeelsuitbreiding ƒ22,7 mjj; hogere energiekosten ƒ4,7 mij; hogere rentekosten ƒ 9 , 3 mij; uitbreiding verzorgingsniveau ƒ7,1 mij. De meeropbrengst wegens tariefverhoging en passagierstoeneming is begroot op ƒ10 mij. De beleidsbeslissingen, welke zijn opgenomen in het lijnenplan 1 9 7 4 - 1 9 7 8 , zijn do basis geweest, waarop de begroting tot stand is gekomen. Ten aanzien van de toekomst zullen de beslissingen, welke voor 1976 in dit plan zyn opgenomen, uiteraard eveneens de grondslag vormen. Daarnaast echter zal de studie, welke momenteel wordt verricht op basis van de nota "Tram in nieuwe banen" worden getoetst op haar consequenties t.a.v. personeel en materieel. By de verdere uitwerking hiervan zal mede gebruik worden gemaakt van de gegevens, die door de afdeling Stadsontwikkeling van PW in samenwerking met het GVB worden verzameld met betrekking tot de huidige en mogelijke toekomstige vervoersstromen in Amsterdam. Hierdoor mag worden verwacht, dat de studie t.z.t. tot voor onze stad adequate voorstellen met betrekking tot het openbaar vervoer zal leiden. Ook een eventuele rai-verbinding met Amstelveen zal op basis van deze studie aan de orde kunnen worden gesteld. Met betrekking tot de wensen, die loven onder de huidige en potentiële passagiers wordt erop gewezen dat het voorstel-Clerx door het GVD is overgenomen. Hierin wordt gevraagd lyncommissies te vormen om ook de passagiers by' de lijn- en bedrijfsvoering te

betrekken. Hieromtrent wordt opgemerkt, dat met betrekking tot genoemde punten periodiek overleg plaatsvindt met de personeelsbegeleiders en de gekozen vertegenwoordigers per lijn van het rijdend personeel. Om de inspraak van de passagiers zoveel mogelijk langs de geëigende kanalen te verkrijgen, vinden periodiek gesprekken plaats met wijkcentra, de Raad voor hst Verkeer en de Werkgroep Openbaar Vervoer in de Agglomeratie Amsterdam(WOVAA). Daarnaast is het in 1974? in het kader van de door de rijksoverheid opgezette mogelijkheid van aanvullende werkgelegenheid, gelukt voor het GVB een marktonderzoek gedurende een jaar te verrichten. In het kader van dit project is of wordt een groot aantal onderwerpen onderzocht, o.a. de (on) tevredenheid van de gebruikers van de lijnen 8,23 en 26 met de wijzigingen, die in de lijnenloop in Buitenveldert werden doorgevoerd; typering van de kaartgebruikers; de mate waarin de advertenties, die het GVB met het oog op de benzinedistributie heeft geplaatst, bij het publiek zijn overgekomen. In 1975 hoopt het GVB zijn 75-jarig bestaan als gemeentelijk bedrijf te vieren. De viering daarvan zal worden ingepast in de viering van het 700-jarig bestaan Van Amsterdam als stad. In dit jubileumjaar hoopt het GVB de door de gemeenteraad voorgestane bevordering van het openbaar vervoer vooral door het creëren van vrye banen weer meer gestalte te kunnen geven. Daarbij wordt gedacht aan het gereedkomen van de verlenging op de vrye baan van lijn 2 langs de Plesmanlaan, de verdere voltooiing van de vrije baan van lijn 16 (Albert Cuypstraat, Vijzelgracht), het aanleggen van busbanen op de Kamperfoelieweg en een vrije tram/busbaan op de Rooseveltlaan ( 1 9 7 5 / 1 9 7 6 ) . De opzet van' de begroting voor 1975 is geheel afwy'kend van de opbouw, zoals die in de voorgaande jaren werd gevolgd. De nieuwe opzet is conform het door het Economisch Bureau voor Weg- en Watervervoer ontworpen model en geeft aanzienlijk meer informatie omtrent de gang van zaken in het bedry'f. Deze nieuwe opzet is een onderdeel van het pakket voorwaarden, door het ryk gesteld voor overname in 1976 van de tekorten op basis van nog vast te stellen normen. De begroting berust op de volgende uitgangspunten; aantal te rijden tramkilometers: 9.302.000 ka (+ 3,9 fo t.o.v. 1 9 7 4 ) ; aantal te ry'den buskilometers: 19.836.000 km (+ 2,4 °/o t.o.v. 1 9 7 4 ) ; in de begroting 1975 is rekening gehouden met een tariefverhoging per 1 september 1975» de opbrengst hiervan wordt voor 1975 geraamd op ƒ 1.230.000; in de begroting voor 1975 is een personeelsuitbreiding verwerkt van 282 man. De gemeente en het rijk dienen ongeveer medio 1975 tot overeenstemming te zijn gekomen over do voorwaarden, waaronder het rijk de tekorten van het openbaar vervoer m.i.v. 1976 integraal voor zijn rekening zal nemen. Indien deze overeenstemming wordt bereikt, is het ryk eveneens bereid de tekorten over 1974 en 1975 alsnog over te nemen.Hierop vooruitlopend is het tekort van de begroting voor 1975 van het GVB geactiveerd. Op de begroting zijn o.a. de volgende posten opgenomen? wijziging bovenbouw Corn.Lelylaan ƒ850.000; wijziging prins Bernhardplein ƒ600.000; stempelautomaten by deuren ƒ1.500.000; vervanging draaistellen ƒ700.000; assen en aspotten t.b.v. drardstellen ƒ500.000; vervanging stroomafnemers ƒ320.000; ombouw pekelwagens ƒ280.000; passagierstelapparatuur ƒ970.000; kosten 700-jarig bestaan stad Amsterdam ƒ50.000. Uit de nota "herstructurering taxibedrijf in het kader van de popularisering van de taxi" Lijndienst by speciale evenementen Instelling van een lijntaxidienst bij speciale evenementen (b.v. voetbalwedstrijd met lijndienst Centraalstation-Olympisch Stadion) wordt door de stuurgroep aanbevolen. De gemeentelijke taxiverordening dient hiertoe te worden aangepast. Dit zou op korte termyn kunnen geschieden. Experiment Qsdorperweg Het Gemeentevervoerbedry'f verwacht, dat op korte termijn een busdienst op do Osdorperweg zal moeten worden ingesteld om de bewoners van deze weg de mogelijkheid te geven, anders dan per auto de stad te bereiken. Een globale prognose levert op, dat in het spitsuur maximaal 25 a 40 personen van deze dienst gebruik zullen maken. Daar de kosten van een traditionele lijndienst, gezion het geringe vervoersaanbod, te hoog zullen zijn, overweegt het GVB een experiment met een meer flexibel systeem. De gedachten gaan hierbij uit naar een soort mengvorm van lijn- en wijktaxi, b.v. een klein busje of auto, die by" oproep beschikbaar zou kunnen zyn. Het Centraal Bureau voor Taxi's gaat in principe accoord met een vorm van samenwerking bij dit project. Ook een exploitant van de voor dit vervoer geschikte busjes (bij genoemd bureau voor ziekenfondsvervoer in gebruik) wil aan dit experiment meewerken. Het GVB zal de wijze waarop deze dienst kan worden uitgevoerd nader bestuderen. Hierbij zal in overleg met do afdeling Algemene Zaken worden bezien of voor een dergelijke exploitatie een vergunning nodig is en, zo ja, welke. De vaste kosten van de exploitatie van een busje voor 8 passagiers worden geraamd op ƒ56.460 per jaar.

Stalling materieel in nieuwe openluchtremise. Havenstraat (Uit "Contact" .9-1974) Tengevolge van de komst van 55 nieuwe wagens moeten circa 150 trams in de remise Ha­ venstraat worden ondergebracht. Dit grote aantal maakt het noodzakelijk een nieuw werksysteen te ontwikkelen, teneinde al deze wagens binnen zo kort mogelijke tijd te wassen en uit te vegen, de zandbakken te vullen en eventueel technisch onderhoud uit te voe­ ren. 'Hét vólgende systeem zal daaron worden toegepast? Het wassen, zandvullen en (gedeeltelijk) schoonmaken geschiedt terwy'1 do wagenbestuur­ der nog op de wagen aanwezig is. Hierna brengt de bestuurder de tram naar de plaats, vanwaar hij de volgende morgen uitrijdt. Het uitvegen en het inwendig schoonmaken van wanden en ruiten (de zgn weekbeurt) vergen meer tijd dan tijdens het rijden door de was­ machines beschikbaar is en moeten daarom blijven gebeuren nadat de wagens zijn opgesteld. Uit een proef is gebleken, dat het mogelijk is met twee man binnen één minuut alle zandbakken te vullen. In die tyd kunnen ook de voor- en achterkanten gewassen worden. De wasmachine kan ook één wagen per minuut verwerken, zodat gemiddeld precies genoeg capaciteit geboden wordt; er rijden namelijk na de avondspits en 's nachts ongeveer 60 wagens per uur binnen. Om nog wat reserve te hebben voor de periode dat er meer dan één wagen per minuut binnenloopt, is besloten naast het normale inrijspoor een tweede spoor te bouwen, ook met voorzieningen voor zandvullen en wassen, maar zonder echte wasmachine. Om die reden kan in de Havenstraat het spoor 0 niet als inrijspoor in ge­ bruik blijven. De sporen 23,24 en 25 zijn voorlopig aangewezen voor technische werkzaam­ heden; later wordt in de zgn oude remise een aparte ruimte met verbeterde werkkuilen ingericht. Als die ruimte klaar is, kunnen daar de reparaties en het zgn klein onder­ houd plaatsvinden. De wagens op de oude en nieuwe openlucht-sporen kunnen 's nachts met behulp van de eigen verwarming worden verwarmd. Dit is mogelijk geworden door de bouw van een nieuw voedingsstation en een speciale schakeling van de bovenleiding, waardoor er geen ge­ vaar meer is voor wegvallen van de spanning. De binnenlopende wagens rijden tot vooraan in de remise; hier staat een remisechef, die de wagenstaat in ontvangst neemt. Is er een klacht, dan buslist hij of een wagen naar een réparatiespoor moet of normaal naar het op de rytabel aangegeven spoor kan rijden. Als de bestuurder door de remise naar buiten gereden is, ziet hij daar het sig­ naal "S", dat dient voor de beveiliging van de kruising met het spoor dat naar de be­ staande buitenreiiu.se voert. De wisselbediening wordt thans geautomatiseerd en wel op zo eenvoudig mogelijke wijze. Het sporenplan is zo opgezet, dat .de. opstelsporen in groe­ pen zyn onderverdeeld. Elke groep heeft maximaal 6 wissels., die samen 7 rijrichtingen mogelijk maken; hiervan zijn er in principe 6 bestemd voor de opstelspcren. De 7e voert naar een omloopspoor, dat vrij moet blijven om ook de verderop gelegen opstelsporen te kunnen bereiken. Vlak voor elke wisselstraat is een gekleurde bedieningskast geplaatst; daarop bevinden zich 6 verlichte drukknoppen en 2 signaallampen. Elke drukknop behoort by' een bepaald opstelspoor, do signaallampen geven aan of de wissels bediend kunnen worden en of ze in de juiste stand zyn gekomen. Op de rytabel staan het numner van het opstelsp ;or en de kleur van de daarbij behorende bedieningskast aangegeven. De bestuur­ der hoeft maar éénmaal te bedienen, nanely'k als hy' de bedieningskast van de aangegeven kleur heeft bereikt. Hy' kan aan de signaalla.mpen en de verlichte keuzeknop zien of hy' kan oprijden. Bij elke wissel is een inductielus aangebracht, die de wisselbediening blokkeert zolang er nog een tram op 'én van de wissels van de wisselstraat aanwezig is. Verwacht wordt dat dit systeem voor het eind van 'dit jaar in werking zal treden. Verstrengeld spoor Planciusstraat (uit "Bedrijfsnieuws") Om een eind te maken aan het regelmatig stukry'den van de bovenleiding onder het via­ duct Planciusstraat krijgt lijn 3 daar een stukje vrije baan. De rijweg is ter plaatse echter zo smal, dat het niet mogelijk is een dubbele trambaan met asfaltrupsen af te zetten. De beide banen worden nu in elkaar geschoven, zodat het spoor voor twee rij­ richtingen in totaal iets breder wordt dan een baan voor één rijrichting. Voer deze constructie is gekozen om wissels te vermijden. Eindlus Slctorpia.s (uit "Bedryfsnieuws") Begin november worden de wissels in de oude eindlus van lijn 13 by' de Slotorplas verwij­ derd. Deze wissels waren aan vernieuwing toe, maar nu de lus niet moer in het exploitatiespoor ligt zijn ze overbodig geworden. Voortaan kan dus één boog worden bereden. Routewijziging nachtbuslijn 73 M.i.v. 1 november 1973 is lijn 73 richting Centraalstation via de Baarsstraat gaan rij­ den. Op verzoek van de Dienstcommissie Vervoer is namelijk een nieuwe halte geplaatst voor de remise Havenstraat. Dit betekent voor personeelsleden die naar huis gaan een verbetering. De route vanaf het Centraalstation is ongewijzigd gebleven.

Extra autobussen u.i.v. de winterdienst 1974/75 Wil men het totaal aantal bussen we-r ten, dan dient men bij de aantallen, opgenomen in ons vorige nummer, die van de kolom "tellen" te voegen. De bussen by' "niet tellen" zijn reeds onder een andere lijn in de normale dienstregeling opgenomen. Maandag t/m vrydag vr.ochtend ochtendspits ochtend middt avondspits avond opmerkingen tellen tellen niet t. tellen tellen tellen niet t._ tellen ') Kvv(=kinderex Lurex Ford VII, Ford II, wachtw. wachtw. Ford Fcrd I, wachtw. vervoer)A,B,C, W 1 , 1 1 , W II, IV,V, IX,XI III,V, II,III, W IV K,R en woensd. Ö 1,11, Du Croo VIII,X VII,VIII 0 VIII middag F,H,J III, VI Hollandia Bh II worden gereden III, 0 VII, GEB Du Croo N IV N III. Bh NMB 1,11, Bh I IV, Schick wachtw. door toeringcars III,IV, Amro v, RSK Hmc. I,H Bh=Berghaus(conBoven- NMB I, NMB III, Ex NMB V VI, VI fectiecentrum) N 1 , 1 1 , dien II,V, Weesper- RSK IV Schick NMB=Nederlandse VI,VII Weesp. V,VI op trekv. I Weespertrekv.II Ww Hmc . woens- Weesper-trekv.II MiddenstandsAGA Hanerstrll Papaverw. dagen bank (Buitenv.) trekv.I AGA Oranjewerf HamerK w F, 65-61 Papaver65-51 str.I,III II, J. 35-61 Hmc=Eaarlemmerweg K w E,F,K,Kvv A,B,C, K w L, Hamermeercircuit Op U,V S,U ')D,G,II,J,L, (wachtwagen vóór woens- Wachtw s t r . 1 , 1 1 , Wachtw M,S,T,V ») ranHavenstr.) III,IV dag en W 1,11 W III,IV, Oranjevrijdag W=garage West 0 1,11 0 VH,Vin werf 11 pen0=garage Oost N 1,11 del N IH,IV NDSM 1 , 1 1 N=garage Noord SFB Zaterdagen (steeds tellen) Zondagen (tellen) 29-61 ocht.+midd. avond ochtend middag vroege av avond ww. W C 1,2; ww.W C 1,2 Wachtw wachtw. ww.W 1(233) "ww.W I W 1,11. W III 0 C 1 t/m 8 0 C 1 t/m 8 0 V(518) 0 V 0 1,11 N C 1 t/m 9 N C 1 t/m 9 N (814) N 0 III N 1,11 ww Hmc ww Hmc ww Hmc ww Hmc N III Ww Hmc 11 P ww C316 ww C228. Nieuwe dienstregeling lijn 18 maandag t/m vrijdag m.i.v. 18-11-1974 mo.vroeg mo.spits morgen middag middagspits vroege av. middenav, late av. hoogste dnr fr.7/8 17-90 " 12-90 13-91 17-93 0-80 8,freq.l2 8-80 20 Versterking ne.chtbuslijn 74 In de nachten van vrijdag op zaterdag en zaterdag op zondag kry'gt lijn 74 vanaf het CS versterking van de nachtly'n 13 van Centraal Nederland. Deze lijn, met vertrektijden 0.45 en 1.45 uur, vertrekt m.i.v. 1 november van de standplaats van lijn 74 op het Stationsplein. De lijn volgt de route van lijn 74 tot het Valeriusplein en gaat dan via het Haarlemmermeercircuit, waar een halte is, naar de Parnassusweg, waar hij weer op de route van lijn 74 komt. Vanaf Amstelveen volgt lijn 13 C1T do route van de lijnen l/ll CN naar het CS. Binnen do gemeente Amsterdam geldt voor nachtly'n 10 CN het nachttarief GVB. Gezien de enorme drukte op lijn 74 wordt te 1 . 1 5 en 2 . 1 5 uur bovendien een extra GVB-bus ingezet, zodat op deze avonden tot 2.30 uur een kwartierdienst wordt gereden. Lyn 29 CN ook integratielijn M.i.v. 1 november is lijn 29 CN, die do verbinding Ouderkerk-Amstelstation verzorgt, een integratielijn. Binnen Amsterdam geldt lus het GVB-tarief. De route binnen Amsterdam loopt via de Europaboulevard, mot halton bij do Van Boshuizonstraat, A.J.Ernststraat , Do Boelelaan en Europaplein, en verder via ly'n 15 naar Amstelstation. S peci ale di ens t rogedingen Een speciale dienstregeling met een vervroegde middagspits zal gereden worden op 5* 24,27,30 en 31 december. Op 31 december na 21.00 uur zullen de nachtbussen de dienst overnemen. 'Pussen 1.00 en 4.00 uur wordt die nacht dan een kwartierdienst gereden. Lyn en 3 1 , 3 6 en 3^ krijgen binnenkort een nieuwe dienstregeling. Vernieuwing Hoge Sluis (brug over de Amstel in de Sarphatistraat) Aan deze brug dienen binnenkort herstelwerken te worden uitgevoerd. Het tydig gereedkonen hiervan is van het grootste belang, omdat per 1 mei 1977 het metrostation Weesperplein in gebruik zal worden genomen. Het aansluitende tramverkeer door do Sarphatistraat dient dan ongehinderd te kunnen worden afgewikkeld. In do eerste fa.sen van. de werkzaamheden blijft de brug voor de holft beschikbaar voor hot landverkeer. De tram zal dan ovor êên spoor beschikken. Daarna wordt lijn 10 enige tijd omgelegd via. lijn 3-

AB0MEMENTSG3LD "HET OPENBAAR VERVOER" Thans is het reeds mogelyk het abonnementsgeld over 1975 te voldoen. Een abonnementsprijsverhoging zou waarschijnlijk op zijn plaats zijn. Het is echter onmogelijk thans te bepalen hoeveel deze zou moeten bedragen, daar de nieuwe porti en papierprijzen nog niet bekend zijn.tfyhandhaven daarom het abonnementsgeld op ƒ8,-, doch verzoeken U dit zo mogelijk vrijwillig te verhogen. Over een jaar kunnen wy' dan eventueel een nieuwe prijs bepalen. Be abonnees buiten Nederland en België verzoeken wij minimaal ^0,-_te_betalen _daar_de_por^ 1

G.V.B. AMSTERDAM - VERVOLG Metro - vervolg van blz. 181 De houding van de CPN bij de raadsdebatten kwam bij velen ook zeer onaangenaam over. Aanhangers van deze voorstanders van de metro vulden een groot deel van de publieke tribune en mochten daar veel harder schreeuwen dan de Nieuwmarktbewoners. Kot wijkccntrom d'Oude Stadt heeft nu aangekondigd, dat een procedure wordt aangespannen bij de Kroon om de raadsbeslissing te keren. De burgemeester verklaarde van NS een brief ontvangen te hebben, waarin staat dat er een eerste basis voor een goede toekomstplanning bestaat om de nu gekozen metrotreinen in te passen in hot railsysteem van NS (mogelijkheid voor bovenleiding). Materieel tram 2-assers Ook in de 4e week van oktober reed een reclametram voor een kermis, dit was niet 467, doch 464 (blz.166). Bij de aanleg van de openluchtremise Havenstraat werd gebruik gemaakt van H3+T1 (later 913+Tl); op Tl staan compressoren.. M.i.v. ll/ll rijdt 468 reclame voor een Russische dansgroep. Mr 860 reed met HTM H42 op 4/ll en 20/ll. H9 en R1+T2 zijn nog steeds actief bij het afladen van nieuwe trams. Instructie reden 464,467,468,474,H3 en Ff (do meeste semi-instructie 3-assers rijden in passagiersdienst). Gepland is dat zondagmorgen 2 4 / H Rl TS mw 401 overbrengt van remise Lekstraat naar de C.W. voor herstel. Kort daarna verwisselen mw 236 en by'w.946 van remise(236 n.CW). 5-assers Mw 912 kreeg ronde reflectoren achterop. Mw 893 kreeg als bijwagen 977, 921 do 980, 923 de 975, 946 de 967. M.i.v. 2/ll worden de 3-assers met kleine filmkast voorzien van films uit gelede wagens. Daar het remisepersoneel het te veel werk vindt om de wagens te voorzien van beugelcijfer (en zijlat), hadden deze wagens aan de voorzijde geen enkele lynaanduiding. Doordat de bestuurder i.v.m. de andersoortige films moeilijk kon zien wat hij voor besteraming voordraaide, klopte ook deze vaak niet. Daarbij komt, dat eveneens de lynkleur soms niet juist is (zo worden de kleuren van do lijnen 7 en 25 gekanteld en door elkaar gebruikt, hetgeen dan een niet bestaande combinatie oplevert). N.a.v. klachten van do WOVAA kregen op ll/ll deze drie-assers weer hun eigen lijnfilms terug. 'Aangekondigd is dat er binnenkort 6 3-assers worden gesloopt. Gelede wagens Afgeleverd werden de 739 op 3l/l0, 74O op 6/ll, 741 op 13/ll en 742 op 2 0 / 1 1 . In dienst kwamen 735 op 2S/lO(lijn 2 5 ) , 736 op 26/lO(lyn 4 ) , 737 op 6/ll(lijn 25). Wegens do vele defecten aan de nieuwe trams rijdt steeds slechts ongeveer de helft. Een kleine revisie kregen mw 628(in dienst 2 6 / 1 0 ) , 6 6 4 ( 6 / 1 1 ) en 87l(8/ll). Op 14/H kwam mw 710 weer in dienst na herstel schade, opgelopen bij ontsporing Dijkgraafplein. Materieel autobus In oktober werd afgevoerd bus 229. Van garage Oost naar West ging bus 48I, van Noord naar West 482, van Noord naar Oost 439- Privé museumbus 194 ging op 16/10 van de Wenckebachweg naar gar.West om gekeurd to worden i.v.m. een eventueel herstel aldaar. Diverse berichten M.i.v. 28/10 word-, in de middagspits de 20e dw van lijn 13 weer normaal gereden. De wachtwagen 002, die deze dienst waarnam, is weer als wachtwagen in gebruik. Verschenen is een wyzigingsblad op de dienstregeling van de nachtbussen(74,CN18,76,71). Pont 16 kreeg als proef zitbanken: aan stuurboordzijde 1 3 , aan bakboordzijde 2 stuks. Ontsporingen; 672 op ll/7 op het Haarlemmermeercircuit5 682 l/8 in Leidsestr., 614 l/ op wissel Rokin/Mozes en Aaronstr.5 638 op 1 9 / 8 in Lekstr. ;703(lijn 24) op 19/8 op Middentoegangsbrug; 638 op 19/8 in Lekstr.1 689(2) op 21/8 op kruising H.Z.Voorburgwal/ Raadhuisstr. ;706(17) op kruising Rozengracht na aanrijding; 655 op 24/8 op Amsteldyk; 692(wachtw.) op 5/8 0.20 u op Damrak bij Dam; 30/9 612 op Middentoegangsbrug; 12/10 693(13) op Lamb.ZijIpI.; 710(l) op 4 / 1 0 bij Dijkgraafpl. , 3 draaistellen kwamen in het doorweekte plantsoen te staan, hot hersporen duurde 5 uur, 710 werd ernstig beschadigd, lijn 1 rood tot Osdorppl., 7 bussen werden ingezet.; 4/l0 718 op Surinameplein, e.a. Draadbreuken 5/8 Bilderdijkstr. bij Hugo de Grootkade; 7/8 op Berlagebrug; 30/8 viaduct Zeeburgerdy'k (3 bussen ingezet); 3/10 zelfde plaats (4 bussen). Pantografen,beugels 12/9 verloor 626 zijn pantograaf op Rozengracht; 20/8 brak de beugel van 932 cp achterterrein rem.Havenstr. Asbreuk; 3/9 bij 622(13) op Hoofdweg. Halte-aanduidingen Deze zijn behalve by' lyn 1 ook 'langs de route van lijn 2 aangebracht. 8

I — I

=

~

' h

+. TT!

~

'

•i Materieel tram ' d a n h a a g ! Uit Tilburg kwam terug de 1 1 1 3 ; ernaartoe gingen achtereen<=====================' volgens de wagens 1 1 0 2 , 1.199(de laatste "Düwag") en 1140 (brandschade); per 15/ü reed de 1113 ^.cg niet. 1-3 1004 staat al geruime tijd in de werkplaats voor vernieuwing van de kabelgoten. Betreffende het overbrengen van de 800-en op 26 augustus (zie blz. I 6 7 ) , ontvingen wij nog de aanvulling dat de 803 de 830 naar de Lijsterbesstraat sleepte. In deze remise staan nu do volgende 800-en: 801,803,805,808,810,814,816,828,829,830; in Scheveningen zijn nog 819,825 en 825- De 816 is, gereviseerd, voer het Belgisch trammuseum. Do omgebouwde pekelmotorwagens H1,H2,H3»E4,H6,H8 en H9, die nog mooit hebben gepekeld, kunnen dit de komende winter wel. De peilglazen (o.a. voor het vullen van de pekeltank) zijn thans afgeleverd. Materieel autobus Ex HTM«bus 5 7 5 , die bij een bouwbedrijf (HA30) dienst deed als werkwagen, is door een ongeval uitgebrand cp het terrein van de voormalige remise 's-Gravenmade. Ter vervanging wordt thans ingericht de voormalige Amsterdamse bus 227• Remi severdeling Van Scheveningen gingen - al dan niet tijdelijk - naar de Lijsterbesstraat de wagens 1148,1149>1333 en 1534? van de Frans Halsstraat was dat de 1137• Werkplaatswagens, die op 'Lijsterbesstraatlijnen' hebben gereden, waren o.a. 1 1 1 6 , 1 1 3 4 » 1 1 3 8 , 1204Exploitatiewijzigirigon per 5 november Buslijn 2 Deze nieuw ingestelde buslijn rijdt van de Turfmarkt, naar de nieuwe wyk Kraayenstein en wel via lijn 26 (cp welke lijn een welkome verdubbeling van de frequentie ontstaat) tot aan de Loosduinse Hoofdstraat, vervolgens via Lippe Biesterfoldweg (langs de garage van westnederland.)-Kapelaan Meereboerlaan-Margaretha van ïlennebergweg. Het eindpunt is bij de Willem III straat (route tecug via Schwerinkade). Tramlijn 6 Op deze lijn zijn alle korttrajectdiensten doorgetrokken tot de beide 'uiterste' eindpunten. De frequentie van het middelste stuk blijft dus gehandhaafd. Buslijn 25 Hier verviel het traject Centrum-Voorburg, zodat nog overbluft de vroegere kort tra j ec tdi ens t, zijnde de route van de vroegere lijn 20 (tct 1966), die van 1952 tot 1955 de lynletter E droeg. lijn 25 S bleef ongewijzigd. Buslijn 26 Deze lyh werd van het station Leidschendam-Voorburg via de Farkweg doorgetrokken naar de Damsigtstr., bij de grens met de gemeente Leidschendam. Ook de stadstariefgrens van de NZH-lynen is verruimd tot de halte Damsigtstraat. Buslijnen 45/47/48 (NZH) Deze lijnen namen de verbinding Centrum-Voorburg 't Loo over van lijn 25Enkele opmerkingen over de verbindingen Den Haag-Voorburg-Leidschendam: Ondanks protesten van passagiers moet worden gesteld dat de verbinding met Voorburg beslist niet slechter is geworden: de frequentie is eerder hoger dan minder, het ingezette materieel van de NZH biedt meer en comfortabeler zitplaatsen (overwegend ryden de nieuwste BAF's,series 6 l 2 2 - 6 l 6 l (aanwezig t/m 6135),6821-6840 en 6934-6948), terwijl de passagierstoevloed niet zo is, dat de stempelautomaat erg gemist werdt. Voorts is het door de overneming van deze lijn mogelijk de nieuwe Voorburgse wijk Essesteyn te laten bedienen door de bussen naar Leidschendam. Pech hebben echter degenen, die de (slechts toevallig bestaande) doorverbinding van Voorburg naar Lerestein gebruikten; zij zijn per rit een paar cent duurder uit en moeten overstappen. Wel een gemis is het vervallen van de verbinding tussen Berestein en het Holl.Spoor; do overstap op lijn 11 of 12 op hot Hobbemaplein is vrij ongelukkig (tweemaal een vrij 'rommelige' oversteek); in het algemeen levert het wel een (kleine) tijdwinst op. Een vermindering van frequentie ontstaat wel op het traject van de lijnen 26 en NZH 46 d.oor het centrum van Voorburg door het wegvallen van de lijnen 45 en 48. Voor het traject Station Leidschendam-Voorburg-Damsigtstraat wordt dat gecompenseerd door de doortrekking van lijn 26, waarmee dit traject, dat vroeger slechts NZH-tarief kende, het Haagse stadstarief kreeg. De tarieven voor de verbinding Den Haag Centrum-Leidschendam zijn vorder geïntegreerd: terwijl voorheen de voorverkooprittenkaai-ten van lijn 6 ook op de NZH-bussen werden geaccepteerd, zijn nu ook de NZH-rittenkaarten geldig op lijn 6 (tot de Kalvermarkt) en kunnen de abonnementen op lijn 6 naar Leidschendam ook worden gebruikt op de NZH-bussen waarmee zij dus voor 5 routes geldig zijn. dit in tegenstelling tot de stadsabonnementen. Typisch is dat de stadstarief-enkele reizen voor lijn 45/47/48 uit het Becksonapparaat worden gedraaid; verder werkt men hier gewoon met HTM-kaarten. In een blauwgroene folder worden de wijzigingen toegelicht.

Enkele bijzonderh e den per datum 4/90 lijn 9 's morgens 1111(van Frans Halsstraat) een rit i.v.m. defecte 1339I deze werd weggesleept door de 1 1 1 7 die oorspronkelijk als tweede wagen had gereden. 2/lQ s lijn 6: 1168 (uit Lijs terbes straat) 1 5 / 1 0 ; lijn 3 bus 123 daar er een auto in de opbraak tussen de rails op de Laan van Meerdervoort was gereden; dit was niet de enige keer dat dit gebeurde; vrijwel iedere avond vond dit ritueel plaats; zo cp 20/10 ook bus 1 2 3 ; 2 l / l 0 bus 227» 2 1 / 1 0 : lyn 8 ochtendspits 1321+2114; ly'n 9s 1118 wegens een defect. 2 5 / 1 0 ; De 1008 verspeelde zijn pantograaf op de Lijnbaan. Ingezet werden de bussen 103 (tot Voorburg),267,159»169' Lijn 10 reed: Jan Hendrikstraat-Grote Kerk-Torenstraat-waldeck Pyrmont v.v. 29/lp_s Lijn 8 heeft sinds deze datum weer verbouwde 1100-en in de gewone dienst; in de spits regelmatig een 1300-stel. 1 4 / H : Lijn 10 in de dagdienst de (zelfbedieningswagen) 1187; vermoedelijk reed 10 dagen eerder een andere zelfbedieningswagen ( 1 1 4 2 ? ) ; gegevens ontbreken nog. Korte berichten De remiseritten tussen Scheveningon en Lijsterbesstraat gaan niet -via ly'n 9» maar via ly'n 8 (zie blz. 167 van het vorige nummer). Volgens kranteberichten heeft de gijzeling affaire in de Franse ambassade de HTM ongeveer ƒ200.000 gekost (bussen lijn 9» personeel bij wissels e.d.). Lijn 12 blijft voorlopig ry'den tot het voormalige-Staatsspoor-eindpunt. 'Leidse spoor': (zie ook blz. 167) Het was onmogelijk om via de Wijnhaven op het tegengestelde spoor richting Ry'swykseplein te komen. W<5l richting Grote Marktstraat. Het wisselcomplex Nieuwe Haven is thans buiten dienst en wordt opgebroken. Voor elke richting is nu één spoor beschikbaar, waarvan het spoor richting HS zich splitst voor de standplaatsen van de lijnen 1 en 1 6 . Verschenen is een nieuw netkaartje (HTM-gids) met rode voorzijde. Sneltramlyh 2 Ty'dens de bespreking van de structuurnota voor Groot-Loosduinen deelde wethouder G.C. Wallis de Vries mee, dat het technisch mogelijk is de toekomstige tramlijn 2 , die de verbinding van Kraayenstein èn Loosduinen met de stad moet verzorgen over de Loosduinsekade te voeren. De tram gaat dan dus niet via de Volendamlaan. De voorkeur gaat uit naar het Loosduinsekade-tracé, het zal een investering vergen van honderden miljoenen. Raadscoramissieleden uitten kritiek op de voorziene splitsing van lijn 2 ter hoogte van de Lisztstraat in oen tak richting Beethovenplantsoen en een tak naar Kraayenstein. Do frequentie op de uiteinden zou dan te laag worden. De splitsing zou niet nodig zyn als lijn 3 zou worden doorgetrokken naar het eind van de Laan van Meerdervoort. Bewoners blyken bezwaar te hebben tegen een tramroute via Palestrinaweg en verder. Aanhangwagens voor Unimcg in bouw (ïïit "V/iel" van oktober 1974) In opdracht van do afdeling Trammaterieel en Elektrische Inrichtingen is de afdeling Busmaterieel aan de Viaductweg momenteel bezig met do bouw van twee aanhangwagens. Beide zyn voorbestemd om door de Unimog van de technische dienst Ly'sterbesstraat zowel over de weg als via de rails te worden getrokken. De een zal tot taak krijgen de nieuw aangeschafte herspcringsapparatuur naar ontspoorde tramwagens te brengen. De ander gaat dienen voor het vervoer van kabelhaspels van de afdeling Bovenleiding. Voor het rijden op de weg worden beide voertuigen tweewielig (met dubbellucht), op de rails komen er vier railwieltjes bij. De railwielen torsen samen 60$ van het totaalgewicht, terwijl de luchtwielen goed zijn voor 40$. Dit laatste is gedaan met het oog op de boremming, die op de railwielen ontbreekt, Lengte horsporingswagen; 4,53 m, haspelw.4,03 m. Brieven Werkgroep Openbaar Vervoer Agglomeratie Delft (WOVAD) De WOVAD heeft eind september brieven gezonden a.an de Raad voor het Gewest s-Gravenhage en de Gemeenteraad van Delft. Daarin wordt gezegd dat de WOVAD met grote belangstelling heeft kennis genomen van eon interim-rapport inzake do mogelijke integratie van het openbaar vervoer op gewestelijk niveau, dat uitgebra.cht is door het Gewest 's-Gravenhage. De WOVAD is echter bijzonder verbaasd over het feit, dat een grote kern als Delft vooralsnog buiten het gebied, waarvoor eon samenwerkingsverband dient te worden nagestreefd, wordt gelaten. Ook is weinig rekening gehouden net de ligging van de agglomeratie Delft, dicht by' de twee grote gewesten 's-Gravenhage en Rijnmond. De hieruit voortvloeiende vervlechting van vervoersreLaties kan onvoldoende worden tegemoetgetreden, wanneer men blijft uitgaan van de structuur van afzonderlijke steden en stadsgewesten. Het openbaar vervoer, vooral por rail, kan in dit gebied een voor het leefmilieu gunstige functie hebben. Bezinning op de uitbouw van het openbaar-vervoersstelsel van Den Haag in richting Delft en de onderlinge aansluiting is noodzakelijk. 1

r

e

' J Materieel tram | r o t t e r d a m | Mr 232 kwam op 2 3 / 1 0 - 1 9 7 4 als zelfbedieningswagen in dienst • ===================== op lijn 3. De mr 253 en 235 kwamen op 28/10 als zelfbedie­ ningswagen in dienst. In ombouw zijn de motorwagens 234 en 236. Revisie 10-74s 232, 233, 235Autobusmaterieel Autobus 601 werd in dienst gesteld. Buiten dienst kwam autobus 432 na een zware aanrijding begin oktober. Autobus 754 ging naar de Stichting Veteraan Autobussen. Materieel metro Revisie 9-74 ( 4 ) : 5017; 9-74 ( 2 ) : 5027. Remiseverdeling trammaterieel per 26-10-1974 De mr 627 t/m 629 gingen van remise Kralingen naar remise Hillegersberg. Remise Kralingen beschikt nu over de Schindler-motorrijtuigen 231 t/m 259v/interdienstregeling Met ingang van de winterdienstregeling verwisselden de lijnen 3 en 9 van materieel. Lijn 3 heeft nu wagens van de serie 601 en lijn 9 van serie 2 5 1 . De zelfbedieningsmo­ torrijtuigen serie 231 rijden op de lijnen 3 en 9» soms ook als spitswagen op lijn 8. Lijn 5 is opgenomen in de speciale koopavonddiensten. Dit is ook het geval met buslijn 38 (bovendien 7 0 , 7 5 , 7 6 ) . De winterdienst is ingegaan op 26 oktober, met uitzondering van de buslijnen 5 2 , 3 4 , 5 2 , 5 3 , 5 4 , 5 6 , 5 9 , 7 5 , 7 6 en 7 7 , op deze lijnen was dat op 18 novem­ ber. De winterdienst is gebaseerd op matei'ieelmogelijkheden en niet op personeelmogelykheden. Regelmatig zullen dus t.g.v. personeeltekort diensten komen te vervallen. Routewjjzigingen autobuslijnen Autobuslijn 66 werd m.i.v. 26-10-1974 doorgetrokken naar het bejaardenhuis Valckenstoyn via Ossenisseweg-Krabbendyksestraat-Nieuw Vossemeerweg-Burghsluissingel. Ook word de route van ljjn 7 1 in Charlois gewijzigd ai.i.v. 2 6 - 1 0 - 1 9 7 4 . De route is nu via Verboomstraat-Frans Bekkerstraat. Verkorte ritten tot Charlois rijden via Verboom­ straat-Frans Bekkerstraat-Grcndherendyk en Grondherenstraat. In verband met de door­ trekking van de metro naar Hoogvliet werden de lijnen 62 en 65 opgeheven. Lijn 65 rijdt slechts van Poortugaal (metrostation) naar Delta Ziekenhuis v.v. De lijnen 50, 5 1 , 73 en 74 rijden naar het metrostation Hoogvliet. Nieuw ingesteld werd lijn 78 Zalmplaat-metrostation Hoogvliet-Meeuwenplaat. Nachtbussen (in Rotterdam 'borrelbussen genoemd, zie ook verder in dit nr en blzll68) Reeds de eerste nacht van de dienst van .leze bussen ontstonden grote moeilijkheden met taxichauffeurs, die van 'broodroof' spraken, niet inziende dat het publiek dat met de 'borrelbussen' rijdt toch geen potentiële taxiklant is. Zoals altijd belust op een rel beletten de taxichauffeurs het vertrek van de nachtbussen van het Stations­ plein, waarmee ze zich in eigen vlees sneden, want de taxigebruikers kenden door de rel geen taxi krijgen. De politie moest uitrukken om de gemoederen tot bedaren te bren­ gen. Pas rond 5 uur konden de eerste nachtbussen gaan rijden, doch vele van de chauf­ feurs durfden niet meer te rijden. Nachtdienst M, die de metroroute rijdt, kreeg politie escorte. De volgende nacht moest zelfs de Mobiele Eenheid met helmen en schilden uit­ rukken, torwyl de politie een speciale bergingsauto gereed hield om eventueel taxi's weg te slepen. De actie van de taxichauffeurs is des te merkwaardiger, omdat vooraf overleg was gepleegd met de taxicentrale, waarbij toen geen bezwaren naar veren werden gebracht. Wethouder Mentink heeft echter reeds te kennen gegeven niet te zullen zwichten voor de terreur van de taxichauffeurs en bij blijvende acties desnoods ver­ gunningen in te zullen trekken. Overigens heeft de RET zijn passagiers toch thuis gebracht door hen te vervoeren met de PW's, die daartoe de borrelbusroutes gingen rijden en de passagiers zo dicht moge­ lijk by' huis afzetten. Inmiddels hebben de taxichauffeurs besloten de borrelbus tot 2 december ongemoeid te laten. Metro Op 25 oktober is de metrolijn verlengd van Slinge naar Hoogvliet-Zalmplaat. Burge­ meester Thomassen en minister Westerterp bevonden zich onder de feestvierenden. Er blijkt 1 1 miljoen galden minder subsidie nodig te zijn dan begroot was. De nieuwe gecommitteerde van Rijnmond, H.Tiesma,meent dat de metro naar Oost met boven3 ;iding moet gaan rijden, zodat hy' in Kralingen al bovengronds, op vrije baan maar niet als obstakel, kan ryden. Wellicht zou de lijn dan ook in Schiedam ingepast kunnen worden zonder veel bezwaren van die gemeente. Op het Rotterdamse stadhuis is men over deze ideeën uiteraard weer verontwaardigd. VERVOLG HIERVAN OP BLZ. 198 1

1

Verbindingsboog tussen twee metrolijnen (Uit "Rond de RET" aug. 1974) De huidige -metrotunnel ligt in de omgeving van de Leuvehaven vry diep, hij bevindt zich in het grondwater. Dat betekent dat men niet zo maar een gat in de tunnelmuur kan gaan hakken, want dan zou het water vrij snel de tunnel in spuiten. Daarom brengt men rond het te hakken gat eerst een droog bouwdok aan. Aan de oostzijde van de tunnel zitten nog alle stalen damplanken in de grond, die niet alleen werden gebruikt tijdens de bouw van de huidige tunnel, maar die samen een stevige damwand vormen en als zodanig een onderdeel zijn van de waterkering. Aan de andere kant van de tunnel (westzijde) zijn enkele damplanken verwijderd, deze worden weer aangebracht. Haaks op deze twee damwandon worden zowel ten noorden als ten zuiden van het te hakken gat in totaal vier kleinere damwandon aangebracht, die alle op do bestaande tunnel aansluiten. Om te voorkomen dat het water onder de tunnel tussen de aangebrachte nieuwe damwanden door zou kunnen lopen, moeten onder de tunnel ook twee wanden worden aangebracht. Daartoe werden in de vloer van de huidige tunnel tweemaal 16 gaten geboord, waardoor via buizen net afsluiters, eerst cement-zandmortel wordt gespoten. Later wordt het zand onder de gaten ook met chemisch materiaal geïnjecteerd. Daardoor ontstaan er twee 'gelatine' muren, die waterdicht zijn. De helft van het aantal gaten wordt 70 meter ten noorden van de kruiswissel bij station Leuvehaven geboord, de andere helft 70 meter noordely'ker. Het boren, dat eind oktober begint, zal voornamelijk in dc nachtelijke uren gebeuren. De voorbereidende werkzaamheden zullen echter al in do avondurer plaatsvinden. In die periode zal het metrobedrijf via é*én spoor v/orden geleid. Als de kabels en het looppad verlegd zyn naar het midden van de metrobuis, zullen zowel aan do binnenkant van de tunnel als in het midden stevige houten hulpschotten worden aangebracht.. Daarna kan men pas met het slopen van een deel van de metrowand beginnen. De afmetingen van het te verwijderen stuk bedragen 12 meter lang, 5 hoog en 65 cm diK. Als men met de sloop begint is de bodem van de verbindingsboog al gestort. Meteen daarna zullen de nieuwe tunnelmuren en het dak van de verbindingsboog worden gestort. Daarna wordt het bouwdok gedicht. Lijn 6 kan dan weer zijn oude route rijden. Maar dan schrijven we wel 1 9 7 6 . Nieuw type metrorijtuig (Uit "Rond de RET" sept.1974) Hot ingenieursbureau Alpha Engineering, dat de studie--opdracht heeft gekregen een nieuw metrorijtuig te ontwikkelen, heeft het eindrapport uitgebracht. Daarin wordt een rijtuig aanbevolen, dat op het eerste gezicht nogal sterk afwijkt van, maar bij nader inzien toch ook overeenkomsten vertoont met het huidige type. Eisen waren o.a. een grotere aanzetversnolling en een hogere maximumsnelheid. De aanzetversnelling moet onafhankelijk zijn vaji de belading en is vastgesteld op 1,3 m/sec^. De maximum snelheid werd vastgesteld op 90 km/h. Hierdoor moeten de tractiemotoren groter werden uitgevoerd, dus zal het gewicht toenemen. De grotere motoren kunnen slechts geplaatst worden in een d*or Alpha nieuw geconstrueerd draaisteltype, dat i. v.m. samenhangende wijzigingen in dat draa.istel niet meer onder de geleding is te plaatsen. Hierdoor moest worden afgeweken van het huidige 6-assige rijtuigtype en worden overgestapt op een 4-assig type. Men komt dan bij een treinstel, da.t kan worden samengesteld uit 3 rijtuigen, die gekoppeld een lengte hebben van 59,7 meter. Dit stel kan worden ingezet voor oen trein van 2 huidige rijtuigen. I.p.v. 10 komen er dan 12 deuren, waarvan die aan de beide einden de kcptoeloop beter kunnen opvangen. Ook is een nieuw type schijfrem ontworpen, aangevuld mot een lichte blokkenrem. Wat de bakconstructie betreft, wordt aan aluminium de voorkeur gegeven. Op de lyn Eendra-chtsplein-Ommoord, waarvoor deze rijtuigen bestemd zyn, zullen 17 huidige treinen nodig zijn om een 3-minutendienst te kunnen rijden; van het nieuwe type zijn er waarschijnlijk maar 15 nodig. Dat betekent dat 78 huidige rijtuigen tegenover 35 nieuwe komen t e staan. Dit is een voordeel van 10 miljoen gulden. Minibus (uit "Rond de RET" okt. 1974) Omdat met de inaienststelling van de metrolijn naar Hoogvliet de buslijnen 62, 63 en gedeeltelijk 65 zijn opgeheven, zijn metrowerkplaats en empla.cement aan de Waalhaven voor het continu-werkpiaatspcrsonoel en de treinbestuurders niet meer met het openbaar vervoer bereikbaar. Om dit probleem te kunnen ondervangen is krediet aangevraagd voor de aanschaf van eon kleine autobus, eon combibus, merk Mercedes-Denz. In totaal is een investering nodig van circa ƒ 2 1 . 5 0 0 , - . Het busje zal op de benodigde tijden voor het vervoer tussen station Zuidplein en Waalhaven worden ingezet. Voor zover noodzakelijk kan dc bus v.k worden ingezet voor verbindingen tussen andere vestigingen. Nieuwe busserie (Uit "Rond de RET" okt. 1974) De eerste bus vaji een serie van 2 5 , de 601 is in dienst gesteld. Technische verbeteringen zijn aangebracht, o.a. werden de r omtrommel s vergroot, de radiateur ging naar achteren.

- r e t - 192 Uit hot jaarverslag over 1973 Bedroegen de totale verkeerstechnische lasten in 1972 ƒ113,6 miljoen, in 1973 waren deze niet 13,2$ gestegen tot ƒ123,6 miljoen. De rijksbijdragen in de kapitaallasten van het metroproject Centraal Statien-Slinge en de rente van het eigen kapitaal zijn hierop reeds in mindering gebracht. De opbrengst van het lijnvervoer liep met 2,5$ op tot ƒ49,3 miljoen. De totale inkomsten konden voora.1 daardoor stijgen van ƒ51,0 miljoen (in 1972) tot ƒ52,0 miljoen. Het totaal nadelig saldo steeg van ƒ72,7 tot ƒ37,0 miljoen. De verkeerstechnische voorzieningen Gisten ƒ 7 6 , 6 miljoen en de civieltechnische ƒ10,4 miljoen van dat bedrag op. Op dit nadelige saldo is de post "compensatie verli es saldo met eigen kapitaal en reserves", ƒ25,1 miljoen groot, in mindering gebracht. Er resteert derhalve een exploitatietekort van ƒ 6 1 , 9 miljoen. De bijdrage van ƒ23,924 miljoen die het rijk aan Rotterdam verleende in het kader van de bestrijding van de tekorten van do gemeentelijke openbare vervoerbedrijven, ishierop niet in mindering gebracht. Van de totale verkeerstechnische lasten (ƒ128,6 miljoen) werd slechts 39,3$ .gedekt door de opbrengst van het reizigersvervoer, inclusief afgehuurd materieel en groepsvervoer, die in 1973 ƒ50,6 miljoen bedroeg. De verdeling van de lijnvervoerontvangsten over de verschillende vervoerbewyzen: enkele reizen: 7 , 5 $ , abonnementen 27,0$, meor-rittenkaarten 5 7 , 7 $ , dagkaarten 7,8$. Het aantal verkochte combikaarten (gecombineerd abonnementsvervcer NS-RET) bedroeg 23.074 tegen 17-472 in 1 9 7 2 . Van de mogelijkheid om binnen het vervoergebied met de trein te reizen op RET-rittenkaarten maakten circa 117.000 reizigers gebruik. Nachtautobus sen De nachtbussen zijn herkenbaar aan een geel bord met aanduiding "'l.E.T.-nachtbusdiénst", lijnletter en bestemming op de voorruit. Nachtbussen die zich op hot traject van een tramlijn of van een andere autobuslijn bevinden, stoppen slechts bij de halten van die lijn; bevinden de bussen zich niet op zo'n traject, dan stoppen zij overal op verzoek, voorzomer dit wettelijk is toegestaan. De prijs per rit bedraagt ^,25(met overstappen). Route lijn A CS.-Ommoord CS-Weena-Hofplein-Pompenburg-Adm.de Ruyterweg-Vondelweg-Warande-Ammanplein-Boezemweg-Boezemsingel-Boezemstraat-Nie-uwe Boezemstraat-BcsdreefBoszoom-Prinsenlaan-Jac.v.Campenweg-Jac.v.Campenplein-Hendrick Staetsweg-DuikerstraatBorlagestraat-Prinsenlaan-Pr .Alexanderlaan-pres.Rooseveltweg-Bjcrnsonwog-C-.B.Shawplaats-Ommoordse Busbaan-Max Planckplaats.(terug ..-Vondelw.-Goudscsingel-Pompenburg). Ljin B CS-NS station Vlaardingen Oost CS-Kruisplein-Westersingel(terug Mauritsweg)Nieuwe Binnenweg-Lage Erfbrug-Schiedamseweg-Harconiplein-Schicdamsedh'k-RotterdamscdijkKoemarkt-Gerrit Verboons traat-Oranj estraat-Nieuwe Haven-Burg.Knappert1aan-Vlaardingerdy'k-Schiedamsedyk-Mr.L.A.Kesperweg-Station vlaardingen Oost. Lijn C NS Vlaardingen West-Holy-NS station Schiedam NS station Vlaardingen West-Dr. Wiardi Beckmansingel-Marnixlaan-Dirk de Derdelaan-Floris de Vijfdelaan-BillitonlaanBurg.Pruissingel-Van der Briftstr.-Markgraaflaan-Liesveldviaduct-Oude Havenbrug-Schiedamsowcg-Verploogh Chassépl.-Schiedamseweg-Statioh Vlaardingen Oost-Van HogendcrplaanVan Linden v.d.Heuvellsingel-Lepelaarsingel-Dillenburgsingel-Holysingel-Fr.Hendriklaan-Rei gerlaan-KOThoenlaan-Europaboulevard-Schubertpl.-Borodinlaan-Vivaldilaan-Ed.v. Beinumlaan-Laan van Bol 'Es-Churchillweg-Nieuwe Damlaan-Vlaardingerdyk-Aleidastr.-Burg. Knappertlaan-Nieuwe Haven-Oranjestr.-Gerrit Verboonstr.-Koemarkt-Broersvest-Huis te Riviereweg (terug Emmaplein)-Singel-NS station Schiedam. Lijn D CS-Capolle a/d IJssul (Oostgaarde) CS-Kruispl.-Westersingel(terug Mauritsweg)Eendrachtspl.-Westblaak-Churchillpl.-Blaak-Groenendaal-Oostpl.-Oostzeedyk-HoningerdykAbr.v.Rijckevorselw.--Kralingsepl.-Abrv.Ri jckevorselw.-IJsselmondséla.an-IJsscldyk-IIyverheidstr.-Kotensodyk-Slotlaan-RuLibrandtsingel-Meeuwensingel-Rivierweg-Kievitlaan-Kerklaan-Duikerlaan-De Linie. Lijn E CS-Laan van Nooitgedacht CS-Weena-Hofplein-Schiekade-Bergweg-Zaagmolonstr.-Zaagmolendrif t-Zaagmolenbrug-Crooswy'ksestr. -Pijperstr. -Boezemstr.-Boezemsingel-Goudse Ryweg(terug Vredenoordkade-Gerdesiaweg)-Vlietlaan-Oudedijk-'s-Gravenweg-Laan van Woudestein-Groene Wetering-Burg.Oudlarji-Laan van Nooitgedacht(terug direct 's-Gravenweg). Lijn F CS-NS station Schiedam CS-Kruispl.-West-Kruiskade-le en 2e Middollandstr.-Vierambachtsstr.-Mathenesserpl. -Mathenesserdyk-P.C.Hooftpl.-Bilderdijkstr.-SpaansewegPranselaan-Lorentzlaan-Lorentzpl.-Prof.Kamerlingh Onneslaan-NS station Schiedam. Lijn G CS-Hillegersberg-Schiebroek-CS CS-Weena-Hofpl.-Schiekade-3ergweg-Straatweg-Weissenhruchlaan-Burg.Le Pövre de Montigny'pl.-Burg.F.H.v.Kompensingel-Molenlaan-GrindwegArgonautenweg-Jason*eg-Adrianalaan-Kastanjesingel-Wilgenplaslaan-linksaf Melanchtcnweg-Ringdijk-Uitweg-Bergpolderpl.-Rozenlaan-Rozenlaanviaduct-Rodenrysestr.-Berkelselaan-Bergsingel-Bergselaan-Schieweg-Schiekade-ïïofplein-Weena-CS. 3

Lijn H CS-Overschie-CS CS-Weena-Statentunnel-Statenweg-Cleyburchstr.-Vroesenlaan-Gordelweg-Kanaalweg-Bly'dorppi.-Kleinpolderpl.-Abtsweg-Kedichemstr.-Oost-Sidelinge-Parallelstr. O.z.-Onderdoorgang rijksweg 13-Parallelstr.W.z.-Be Lugt-Burg.Baumannlaan-Burg. de Joss.de Jonglaan-Kleinpolderpl.-Eiijdorppl.-Kanaalweg-Gordelweg(secundair)-Statenweg-Statentunnel-Weena-CS . Lyn K CS-Metro station Zuidplein CS-Weena-Hofpl.-Coolsingel-Blaak-Verlengde Willemsbrug-Willemsbrug-Van der ïakstraat-Koninginnebrug-Nassaukade-Oranjeboomstr.-Stadionw. -Varkenoordsebocht-Beijerlandselaan-Slaghekstr.-Polderlaan-Lange Hilleweg-StrevelswegZuiderparkweg-Gooilandsingel-Metrostation Zuidplein (terug: ..-Strevelsweg-Motorstr.Bordtsestraatweg-Ploegstr.-Veldstr.-Lange Hilleweg-...). Lyn L Zuidplein-heyplaat-Pernis-Hoogvliet Metrostation Zuidpl.-Gooilandsingel-Zuidpl.(terug: Goereesestr.-Carnissesingel) Pleinweg-Wolphaertsbocht-Grondherenstr.(terug: Frans Bekkerstr.-Boergoensestr. )-Rietdy'k-Waalhaven O.z.-Waalhaven Z.z.-WaalhavenwegCour zandseweg-Let os tr. (terug Sirrahstr.)-Rondopl.-Rondclaan-Rondopl.-Sirrahstr.(terug Letostr.)-Courzandseweg-Waalhavenweg-Reeweg-Vondelingenweg-Oud Pernisseweg-G.A.Soetemanweg-Burg.Verduynsingel-Ozingastr.-Burg.v.Esstr.-Oud Pernisseweg-VondelingenwegAveling--Oude Wal-heen: Texasweg-Bahreinstr.; terug Bakoestr. - RET autobusstation. Lyn M CS-Metrostation Hoogvliet CS-Weena-Hofpl,-Coolsingel-Churchillpl.-Schiedamsedyk -Metrostation Leuvahaven-Schiedamsedyk-Boompjes (terug Verlengde Willemsbrug-BIaakChurchillpl.)-Willemsbrug-v.d.Takstr.-Koninginnebrug-Stieltjesstr.-Parallelweg-Hillelaan-Metrostation Ryhhaven-Hillelaan-Maashaven O.z.-Metrostation Maashaven-Myhsheren].aan- heen: Goereesestr.-Zuidenwydsestr.- Zuidpl.-Gooilandsingel-Metrostation Zuidpl.Gooilandsingel-Zuiderparkweg; terug: Zuiderparkweg-Gooilandsingel-Zuidpl.; Metrostation Slinge-Slinge-Groene Kruisweg-Metrostation Rhoon-Groene Kruisweg-Metrostation Poortugaal-Groene Kruisweg-Kouwenaardseweg-Metrostation Hoogvliet. Lijn N Metrostation Zuidplein-Prinsenplein-Sportdorp-Zuidplein Metrostation Zuidpl.Gooilandsingel-Zuiderparkweg-Strevelsweg-Motorstr.-Hordtsestraatweg-Groene HilledijkGroenezoom-Buitehdylc-Molenvliet-Spinozaweg-Kreekhuizenpl. -Kreekhuizenlaan-ReyerdijkKmiiadijk-Appeldiik-Prinsendijk-Ruimersdijk-Herenoord-Vegelinsoord-Nieuwenoord-AkkeroordNotenhagen-Zuiderhagen-Oosterhagen-Hollands tuin-Vruchtentuin-Groene tuin-Prinsenpl.Koninginneweg-Van Iloochstratenweg-IJsselmondsepl.-Stadionweg-Stadionlaan-SportsingelIJwarsdyTc-Groene tuin-Prinsenpl.-Vruchtentuin-Hollands tuin-verder als heen. Lijn 0 Zuidplein-Zuidwijk-Katendrecht-Charlois-Zuidplein Metrostation Zuidpl.-Gooilandsingel -Zuiderparkweg-Metrostation Slinge-Slinge-Dordtsestraatweg-Groene Hi lied ijk-Beyerlandselaan-2e Rosestr.-Putselaan-Pretorialaan-Hillelaan-Metrostation Rynhaven-Hillelaah-Maashaven O.z.-Metrostation Maashaven-Brielselaan-Wolphaertsbocht-Boergoensestr.Boergoensevliet-Arendsweg-Nachtegaalpl.-Fuutstr.-Wielewaalstr.-Lepelaarsingel 0.z.Utenhagestr.-Amelandsepl.-Markerstr.-Goereesestr.-Carnissesingel-Gooilandsingel-Metrostation Zuidplein. Wethouder en Gemeenteraadsleden vallen verbetering openbaar vervoer De nieuwe raadscommissie vindt dat bevordering van het openbaar vervoer, gepaard aan een terugdringen van het autoverkeer, de twee duidelijke uitgangspunten moeten worden voor hot verkeersbeleid van Rotterdam. Bekeken zal worden op welke manier de frequenties van de lijnen kunnen worden verhoogd. De nieuwe raadscommissie meent dat in het door de minister voorgeschreven circulatieplan duidelijker dan thans moet staan, dat de verdere verbetering van hét openbaar vervoer de grootste prioriteit moet hebben. Een RET-vertegenwoordiger merkte op, dat ook de RET wel frequentieverhoging wil, maar dat er niet voldoende personeel is. Wethouder mr.J.Mentink verklaarde dat het centrum zonodig ten koste van de particuliere auto met comfortabel en snel openbaar vervoer bereikbaar moet worden gemaakt Hy denkt hierbij aan vrye banen. Door verhoging van de frequentie en uitbreiding van de capaciteit wil de wethouder het nu volgens hem uiterst gebrekkige openbaar vervoer in eon betere concurrentieverhouding brengen. De wethouder wil graag de Coolsingel-ryVeg versmallen ten laste van het autoverkeer. Het PvdA-gewest Rotterdam wil een inzicht hebben in de mogelijkheden en moeilijkheden van het openbaar Vervoer in Rotterdam en Rijnmond. Een werkgroep zal over enige tyd een discussienota hierover publiceren. In deze werkgroep hebben o.a. zitting vier Kamerleden, twee gemeenteraadsleden en twee Rijnmondraadsleden. Wethouder Mentink in "Rond de RET" over museumtrams "Een tramhobbyist bon ik zeker niet. Wel heb ik belangstelling voor het bedrijf en de ontwikkeling daarvan. Zo hebben, zuiver uit historische overwegingen, de museumtramrijtuigen van de RET mijn interesse. Zuiver en alleen omdat ik vind dat we datgene wat historische waarde heeft voor onze stad. moeten zien te behouden. Ook hier liggen taken en dat moeten we ons goed realiseren".

GEMEENTE ENERGIE- EN VERVOERBEDRIJF UTRECHT Exploitatie M.i.v. 12 augustus is in exploitatie genomen buslijn 1 1 , welke in de spitsuren een verbinding onderhoudt tussen het Centraal Station en de nieuwe kantoorvestigingen in Rijnsweerd-Noord. De route leidt vanaf hot CS via Vreeburg en vandaar via de route van lijn 4 naar het einde van de Biltstraat; vervolgens via de Berenkuil en Biltsestraatweg naar het eindpunt Archimedeslaan,- de route terug gaat (tijdelijk) via de Weg tot de Wotensohap-Rubenslaan-Venuslaan-Ledig Erf-Catharijnesingel-CS. Do winterdienst 1974/1975 is ingegaan op 20 oktober. Naast enige frequentieverhogingen werden de volgende wijzigingen in het lijnennet aangebracht; - nieuwe lijn 5 S, alleen in de ochtendspitsuren van Zuilen naar Utrecht-Oost via de route van lijn 3 met uitzondering van de lus langs C.S.s - lijn 7 S rijdt thans ook in de avondspitsuren (Kanaleneiland-zuid - Overvecht-noord) ; - lijn 16 rijdt thans via van Egmontkade-Royaard van den Hamkade-Ahornstraat v.v. in plaats van Van Hoornekade-Laan van Chartoise-Omloop v.v. Do omleidingsroute van lijn 2 en 12 via Catharijnesingel is m.i.v. 2 november vervallen. Thans rijden deze lijnon woer de route via de Lange Nieuwst raat. Materieel Afgeleverd werden de nieuwe standaardbussen 301(afgeleverd 1 7 / 9 ; in dienst l/lO),302 (19/9,2/10),303(16/9,3/10),304(30/9,8/10),305(25/9,8/10),306(27/9,8/10),307(2/10,10/ 1 0 ) , 3 0 8 ( 9 / 1 0 , 1 7 / 1 0 ) , 3 0 9 ( 1 1 / 1 0 , 1 8 / 1 0 ) 5 deze bussen zijn van het type SB 201 BKDL 554 en gelijken uiterlijk qua front op de Volvo proefbus 801/901. Tevens is het "stop"licht voor passagiers vervangen door een lichtkast met de tekst "Bus stopt" (of soms abusievelijk; BUS HALT). De bussen 301 t/m 305 hebben een conventionele achterkant, de wagens vanaf 306 een "gladde" achterkant met onderbroken strips. Het aantal staanplaatsen varieert per bus van 49 tot 55* Van de blauwe bussen staat nog buiten dienst de 46. In dienst zijn thanss 2 6 , 2 7 , 3 1 - 3 8 ; 4 4 , 4 5 , 4 7 - 4 9 , 5 1 , 5 4 - 6 0 (totaal 2 3 ) . Bus 26l heeft de gehele zomerdienst buiten dienst gestaan. GEMEENTE VERVOERBEDRIJF GRONINGEN Grote revisie met schilderbeurt kreeg bus 87 (in dienst 3/9)* Hersteld van aanrijdingsschade werden de 90 (rechts voor beschadigd, had in remise muur geramd) en de 78 (deze kreeg een iets gewijzigd front). Kleine revisie kregen 1 2 , 1 4 , 1 0 , 3 2 . In grote revisie ging bus 97° In augustus is begonnen net de inbouw van mobilofooninstallaties. Hiermee uitgerust worden de wagens 3 6 - 9 7 , 1 - 1 7 en 2 1 - 3 7 - De centrale meldpost komt in het kantoor Oude Ebbingestraat. Op 4/9 is op lyn 9 door garage Hafkamp een nieuwe Mercedes 0508 kleinbus in dienst gesteld. De in standaardkleuren geschilderde bus• draagt het nummer 150 i.v.m. aanwezigheid van een mobilofoon. Hij biedt plaats aan 16 passagiers. Het oude busje is op reserve gezet. De eerste week van september was de Zaagmuldersbrug af gesloten voor alle verkeer. Hierbij moest lijn 4 (tot 9/9) omrijden via .v.Doeverenpl.-Kapteynbrug-Oosterhamrikkade. WESTNEDERLAND Van de voor 1974 bestelde wagens zijn al enige tijd in dienst de toerwagens 2796-2799 en de grote lijndienstwagens 2335-2344; het tweede tiental is hierna in aflevering. Op 10 november is do stadsdienst in Delft gereorganiseerd. Op het tramtraject Binnenwatersloot-Brasserkade rijden nu geen stadsbussen meer. Voor de huidige dienst zijn 10 bussen nodig en een reserve wagen. M.i.v. 3/ll werdon tarieven in Delft en Gouda hoger. KORTE AUTOBUSBERICHTEN (BBA Tilburg, RTM, GVB Arnhem) Voor Tilburg worden ook standaardbussen aangeschaft. De BBA heeft er voor 1975 vier besteld. Dit aantal wordt mogelijk nog in 1975 uitgebreid. De RTM boekt nu ook weer verlies. Over 1973 bedraagt dit ƒ 5 0 . 9 3 3 , - . Het reizigersaantal is echter weer gestegen: Voorns-Putten en Rozenburg 3$, Hoekse Waard 2fó. De directeur vsn het Gemeente Vervoerbedrijf Arnhem, ir.Th.A.Aussems, wordt per 1 december gepensionneerd. Zijn opvolger is drs.A.T.Vogel, hoofdplanoloog van de H.T.M. Op de Arnhemse 'proef 'lijn ll_zhh_een_enquête en tellingen gehouden i.v.m. handhaving. TRAMWEG - STICHTING In de Amsterdamse remise Karperweg wordt hard gewerkt aan het herstel van motorwagen 454 en bijwagen 807. Ooi: is begonnen met het opbreken van de sporen achter het begin van de Karperweg, dus achter het gebouw van het Haarlemmermeerstation. Het depot Karperweg telt thans een groot aantal vaste en een nog groter aantal 'losse' medewerkers. Meer werkers zijn op zaterdagen van harte welkom. Wie hoeft nog handvatten van trambankon beschikbaar? Aanbiedingen aan Karperweg 44, telefoon (zaterdagen) 020-716383.

n e d e r l a n d s e

Hemtunnel De colleges van B & W van Amsterdam, Alkmaar, Den Helder, Enkhuizen, Hoom en Zaanstad hebben er,n.a.v. de nieuwe aan­ varing van de Hembrug, in een brief aan de Minister van Verkeer en Waterstaat op aan­ gedrongen, dat zo spoedig mogelijk met de bouw van een Hemspoortunnel wordt begonnen. In het streekplan voor dc- Zaanstreek 1966 is reeds gerekend op het vervangen van de brug door een tunnel. Volgens de colleges zijn de plannen reeds zover gevorderd dat met de bouw een begin kan worden gemaakt. De Tweede Kamer nodigde op 20 februari 1974 door middel van de motie Van der Doef de regering uit om "met de grootst mogelijke voortva­ rendheid de beslissingen en de maatregelen te nemen die ertoe leiden dat met do bouw van de tunnel zo vroeg mogelijk in 1975 een aanvang wordt gemaakt". De colleges van B & W vragen de minister thans zonder verder uitstel uitvoering aan die nota te geven. Voor NS kan tweede luchthaven naar Markerwaard Mocht de Markerwaard worden aangewezen als plaats voor een eventuele tweede nationale luchthaven dan stelt dat NS niet voor onoverkomelijke problemen. Deze conclusie baseert NS op uitvoerige studies die zij heeft verricht over mogelijke railverbindingen naar vijf plaatsen, die voor vestiging van zo'n tweede luchthaven in aanmerking kcmens Marker­ waard, Leerdam, Dinteloord en zeelocaties bij Goeree en op de Maasvlakte. De Marker­ waard is voor de NS een geschikte vestiging, mede omdat de spoorlijn Amsterdam-AlmereLelystad-Groningen tegen de tijd dat de tweede nationale luchthaven er is (1985) voor een groot deel klaar zal zijn. Een raillijn naar de Markerwaard kan van deze lijn aftak­ ken, waardoor zo'n lijn in vergelijking met lijnen naar zeelocaties goedkoper is en in vijf jaar kan worden gebouwd (andore lijnen 10 jaar). Tevens is er dan een doorgaande verbinding van deze luchthaven naar Amsterdam-Schiphol-Rotterdam en het zuiden van het land. Door de concentratie van woongebieden in de grote kernen Almere en Lelystad - waar veel werknemers van de tweede luchthaven zullen wonen - heeft de raillijn tevens een functie in het woon-werkverkeer. Als de raillijn naar de Markerwaard wordt doorge­ trokken naar Enkhuizen, dan kan men zelfs spreken van een totale integratie op het NS-net. Het is echter allerminst zeker of er een tweede luchthaven moet komen. Utrechtse Statenleden willen Rhenen-Amersfoort geheel in dienst hebben Drie Utrechtse Statenleden hebben schriftelijke vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten van Utrecht over het weer voor de personendienst in gebruik nomen van de lyn RhenenVeenendaal-De Haar. Zij menen, dat ook het gedeelte De Haar-Amersfoort weer in gebruik moet komen, omdat met name de plaats Leusden, die een voortdurende uitbreiding onder­ gaat, dringend behoefte heeft aan een goede openbaar vervoerverbinding met o.a. Amers­ foort. Ook voor andere plaatsen, o.a. Woudenberg is een railverbinding van belang. NS zeggen dat studies hebben uitgewezen dat van de rentabiliteit van het gedeelte De Haar-Amersfoort niet veel verwacht mag worden. In de bestemmingsplannen van Leusden echter is oen tracé voor openbaar vervoer op vrije baan naar Amersfoort gereserveerd. Dit tracé zou zuid-oostelijk van Amersfoort aansluiten op dat van bedoelde goederenlijn. NS sluiten reactivering van de gehele lyn Rhenen-Veenendaal op langere termijn niet uit. De Directieraad van NS wil graag weten of door volgorde-wijziging, ongebruikelijke pro­ cedures en inschakeling van derden de raillijn Rhenen/Veenendaal-Utrecht al vóór 1978 in dienst kan zijn. Nu de regering haar goedkeuring voor de aanleg heeft gegeven vindt NS het erg belangrijk dat de ly'n er ook snel komt. "Een periode van vier jaar zou reeds als 'lang' worden ervaren", aldus de Directieraad van NS. Nieuw station Tegelen s p o o r w e g e n

Eet nieuwe station Tegelen is op zondag 10 november provisorisch in gebruik genomen. Het nieuwe gebouw was nog niet geheel gereed, doch men wilde direct na genoemde da­ tum kunnen beginnen met de sloop van hot oude stationsgebouw. Nieuwe schuifwandwagens In de periode oktober 1974-maart 1975 worden door de wagonfabriek Talbot aan NS op­ nieuw 200 groot-volume-goederenwagens, bekend onder de naam 'schuifwandwagens of Hbis' geleverd. In tegenstelling tot voorgaande series kunnen van deze wagens alle acht schuifwanden afzonderlijk worden vergrendeld. De schuifwanden zijn zwaarder uitgevoerd dan bij vorige series. De wagens zijn geschikt voor eon snelheid van 100 km per uur. Zomerdienst 1975 De halte Heerenveen Ijsstadion zal, behoudens goedkeuring van de minister m.i.v. de nieuwe dienst als proef voor twee jaar in een uurdienst bediend worden, dit op ver­ zoek van B & W van Heerenveen. Gestreefd wordt naar 650 extra reizigers per dag. Alle reizigerstreinen op dc ZHESM-lyh Den Kaag-Rotterdam via Pijnacker zullen m.i.v. de zomerdienst aankomen en vertrekken van Rotterdam Hofplein; de verbinding met CS vervalt. De frequentie wordt in de spits 15 minuten, daarbuiten een half uur.

Materieelmutaties vph Hlm (18/10-13/11-1974) Voor revisie of grote revisie (onderstreept) kwamen naar Hlm de 402(2l/l0),96(22/10), 44(24/10),377(28/10),404(8/11). De op 8/11 voor herstel van botsschade binnengekomen 271 krijgt ook revisie. Bij het getrokken materieel kwamen naar Hlm de 29 226(l8/l0), 00 02l(2l/l0),18 243(24/10),29 231(29/10),95 025(1/11),29 227(5/11). Afgeleverd werden 42(24/10),336(29/10),727(31/10),ABk+B 126 naar Tb wph(3l/l0),62(4/11),514(8/11),738 (8/lljgeel 44/209), alsmede de rtgn 87 217(18/10),29 318(24/1°) ' 9 315(29/10) ,29 20Ï52/L1) ges rev ges rev ges rev 402 2/56" 277Ö 44 10/6*9 976? 404 3/^6 577O 96 3/64 4/69 377 5/62 3/70 271 1/69 12/68 De 835(draaistelrevisie) kwam op l/ll weer in dienst, rtg 18 231 op 5/ll(H0V 1 9 6 ) . Naar Hlm kwamen de 27l(ABDk kop beschadigd, krijgt revisie) op 8/ll en de zwaar beschadigde 643(BDk bestemd voor sloop). Bijzonderheden van beide: zie betreffende alinea. Sloopmaterieel De situatie bij het sloopmaterieel is in vergelijking met vorige maand weinig veranderd. De 685 werd op 24/10 naar de sloper overgebracht; de 191 en de A 5508 stonden op 13/11 nog steeds op de Meer. V.w.b. de afgevoerde plan D-rytuigen wordt naar elders in dit nummer verwezen. In Tilburg staan op 1 spoor de mD 181, loc 508 en loc 2902, er vlak by de 509+2248+2460» Van de resp. machine-installaties is weinig of niets moer over. De sinds 18/2 terzijde staande 2233 zou alsnog in revisie genomen worden, terwijl ervoor in de plaats loc 2320 nu terzijde staat. Volgende maand komen wy' hier exacter op terug. Van definitieve afvoer van de in 1I0V 196 genoemde locs 1002,2473 en 2476 is nog steeds geen sprake. Alle drie reden op 18/11 nog rond. Weer drie plan D's naar de sloop; de 29 146 naar Vlaardingen In aansluiting op de reods gesloopte 29 1 1 4 , 28 1 1 5 en 28 122 werden de 29 141,28 123 en 28 124 op 18/10 voor sloop verkocht. De rijtuigen staan opgeborgen bij de werkplaats Rotterdam Feyenoord, vanwaar ook het transport naar de sloop gaat. De eveneens afgevoerde 29 146 is verkocht aan de gemeente Vlaardingen en zal daar gaan dienen als recreatieobject (zonder draaistellen). Op 1 5 / H werd het rijtuig nog by' de Amersfoortse wph gezien, waar hy op een dieplader geladen zal worden. Van de serie 28 115-118,121124 die op 1 januari j-1'. nog aanwezig was, zijn nu alleen de 118 en 121 nog over; de rytuigen worden hoofdzakelijk op Rtd-Vl ingezet. Rytuigen 5508,5218,5357 'actief' De A 55O8 is, zoals eerder vermeld, op de Meer aangekomen en is bestemd voor sloop.In eerste instantie zou het rijtuig echter worden overgenomen door de Hoogovens; hiervoor in de plaats gaat nu de 984 0 501, een bovenleidingmontagewagen (in 1928 in dienst gekomen als mCv 9410) naar IJmuidon. De 5218 zal in de Amersfoortse wph worden omgebouwd tot generatorwagen voor de tentoonstellingstrein (het 4e rijtuig van deze trein), terwy'1 de 5357 in Amf van zijn interieur wordt ontdaan, dat bestemd is voor het museumtreinstel mat. '24« Revisies en terzijdestellingen) postry'tuigen serie 1900 De op 4 juli in revisie genomen I9O4 staat reeds geruime tyd heldergroen in de wph Tb te wachten op zowel aflevering als bepaalde onderdelen (vandaar het wachten). Op 15/11 kwam de beschadigde 1930 naar Tb, welk rijtuig hier terzijde werd gesteld. In dc loop van volgend jaar zullen nog 4 stroomlijnpostrijtuigen, die dan voor revisie aan de beurt komen, buiten dienst worden gesteld. DE2-en 80 en 94 in Zwolle buiten dienst Op 29/10 werd in Zl ("tij do lijk) buiten dienst gestold DE2 94, op 6/ll gevolgd door de 80. Beide stollen zyn inmiddels ontdaan van hun motoren; i.v.m. stakingen in Engeland worden de benodigde reserve onderdelen voor de DE-motoren traag of helemaal niot afgeleverd. Enkele malen is het voorgekomen dat DE3-en in moesten vallen vanwege defecte Blauwe Engelen. Treinstel 674 tijdelijk nog in dienst gehouden Zoals reeds in de vorige HOV werd vermeld, werd op 29/9 de 674 officieel buiten dienst gesteld. Door het uitvallen van do 681 bij de botsing in Maastricht twee dagen daarvoor werd het stel in dienst gehouden; op 2/11 overigens word de, inmiddels herstelde, 681 nog bij de wpl te Mt gezien, gereed voor aflevering. Door de botsing in Zl en daarmee het uitvallen van de 643, werd hot loven van de 674 weer even gerekt. Echter, na de indienststelling van de 643 is het toch echt de bedoeling de 674 in Maastricht buiten dienst te stellen. Constructiewijziging plan T In aansluiting op de op blz. 172 genoemde 505 word op 8/ll de (groene) 507 buiten dienst gestold; het stel zal de wph ook weer groen verlaten. 2

De in Hlm verbouwde stollen rijden hun proefritten steeds tussen Assen en Hooghalen, dit vanwege de mogelijkheid hier de apparatuur bij hoge snelheden te testen. Loc 2902 kraakt 643? loc terzijde, balc/crschuiving 643/694 In de avoxid van 29/10 botste in Zwolle de 2902 tijdens het rangeren op de stilstaande 643- Zowel de loc als het stel werden zwaar beschadigd, de kop van de 643(BDk) ver­ toont nu enige gelijkenis net do kop van do Bk 645? indertijd beschadigd in ,-cotterdam. De 2902 is in het midden door de schok iets doorgezakt; het is vrijwel uitgesloten dat de loc nog in de dienst terugkeert, gezien de gang van zaken in de komende dienst. Op 7/ll pas kwam de 643 naar Hlm, waar de beschadigde BDk terzijde werd gesteld. Van de in Maastricht terzijde gestelde 694 zal de BDk een uitgebreide revisie krijgen (in Hlm) met interieurverbetering, waarna de 643 weer zal gaan rijden met deze BDk. Do 694 zou in de week van 18/11 van Mt naar Hlm komen om met de BDk 643 weer terug te keren. Overigens is genoemde BDk de oorspronkelijke BDk 646, wel-' rijtuig (samen met de B646) op 17 juli 1954 t.g.v. een bakverschuiving in de 643 in dienst werd gesteld. Ook bij de aanrijding betrokken waren loc 2326, alsmede stel 2715 dit kwam op 8/ll naar de wph, waar het hersteld wordt (ABDk-kop) en tevens revisie zal krijgen. De buitendienststel­ ling van de 643 was o.a. de oorzaak' van hot (nog) rijden van de 674 (zie elders). Aanvaring Hembrug, Amerikaanse prolongatie van Russisch succes Op 20 oktober ramde tegen 19-30 uur hot Amerikaanse booreiland Choctan II het landhoofd van de Hembrug aan de Zaanse kant, waardoor alle treinverkeer hier gestremd was. De reeds onderweg zijnde tr 4577 en 2677/4777 gingen terug naar Asd, de idem 4762 naar Zaandam. Da tr.series 2600 en 2700 werden meteen via Hlm omgeleid, de 45/4700 keerden in Zaandam; tussen Asd en Zd reden bussen. De volgende morgen, 21 oktober, werd vanaf 6.00 uur net zeer lage snelheid weer over het spoor Zd-Asd gereden; nog voordat het spitsuur op gang was geKomen, werd een pendeldienst Asd-Zd v.v. gereden. Het improvi­ satievermogen w>_rd danig op de proef gesteld; van een materieelomloop kon nauwelijks sprake zijn. Omgeleid via Hlm gingen 's ochtends 2 7 1 2 / 1 4 / 1 6 en 4796 uit de richting Arar en 2627 naar Amr; 's avonds waren dat 2 7 6 7 / 6 9 / 7 1 en 2669. De IC's (voor zover ze dan de naam I.C. waardig zijn, gezien het plan V-bata.ljon aldaar) naar Amr v.v. werden op­ geheven. In de middag werd in Zaandam een overstap gemaakt van de genoemde pendeldienst op de nu doorgaande Enlchuizense stoptreinen 4500. 's Ochtends reden deze treinen (als ook de 4700-en van/naar Amr) slechts tot/van Zaandam. Dinsdag 22 oktober werden wederom eerdergenoemde treinen via Hlm omgeleid, de situatie v.w.b. pendeldienst Amr-Zd v.v. en uoorgaande Enkhuizenaren bleef gehandhaafd. Op maandag 28 oktober ging de nooddienstregeling in: de tr 2812,2714,2814,2816 naar Asd rijden via Hlm, alsmede 2965,2867,2869,14869,2871 uit Asd; de Enkhuizenso treinen blijven rijden, terwijl in Amr en Zd aansluitingen worden gegeven op/van de pendeldienst. Volgens perspublicaties zou de Hembrug midden december weer volledig in dienst komen. Op 10 november trad er een storing op in do sluiting van do brug, waardoor treinver­ keer weer onmogelijk was tot half tien 's morgens. Tussen Zd en Sloterdyk roden bussen S t r oomlijnmat eri e e 1 vaak vervanger van Trelc-Duw-materieel Tussen Asd en Rtd/Rsd wordt veelvuldig gewoon' stroomlynmateriecl gebruikt als ver­ vanging van defect TD-matericol. Hieronder oen aantal gevallen in de laatste twee we­ ken van oktober en eerste week novemberj 18/10? tr 123 Hlm-Rtd opgeheven (defecte WRDs 1 0 3 ) ; 2 l / l 0 : weer tr 123 Hlm-Rtd opgehe­ ven (defecte loc 2553); tr 123 verder gereden met stroomlijn, als ook tr 118 terug. Ook tr 1 3 0 / 1 4 1 werden die dag stroomlijn gereden. Op 24/10 werden 1 1 7 / 1 2 6 met stroomlijnmaterieel gerodon (in België werden deze treinen door 1 Benelux-tweetje gereden). Op 28/ 10 ontspoorde v/RDs 102 bij de Amsterdamse wpl; hierdoor werd de dienst van de betref­ fende TD-eenheid die dag gereden met 2 Benelux-stellen (tr 1 3 l / l 3 4 ) en een 4(tr 1 8 5 / 1 9 2 ) . Op 4 / 1 1 ontspoorden in Vilvoorde een gedeelte van een TD-trein (leeg materieel): tr 118 werd hierdoor mot Belgisch materieel naar Rsd gereden, waarna HS-matorieel de tr 118/129 vorder reed; op 6/ll reden de 256+289 in genoemde tr 118. Op 8/ll tenslotte werd tr 185 wegens een defecte WRDs getrokken door een eloc tot Rtd, waarna stroomlijnrnaterieel verder reed. Stremmingen Nieuwersluis en Leiden Op 1 5 / 1 0 word de dienstregeling op Asd-Ut danig ontwricht door een spoorstaaf breuk bij Nieuwersluis. Vrijwel de hole morgen was er geen doorgaand treinverkeer mogelijk; opge­ heven werden 1822/24/26/29/30/33/34/37/41 als ook de 2306/07/08/09 en 2320. Do stop­ treinen keerden te Abcoude resp. Breukelen, terwijl de 8/900-en via Hvs reden (822/26/ 30/34 on 924/28/32). Ook TEE 22 reed over de Gooilijn. Als gevolg van een draadbreuk by Leiden liepen de treinen ook hier ernstige vertraging 1

op; opgeheven werden o.a. 116,127,123,118 alsmede enkele 5l/52/5400-en. Tussen Haarlem en Leiden werden bussen ingezet. Tenslotte, wy zagen, hoorden, bemerkten en noteerden voor U dat.... - rangcerloc 542, gehuis stijl cl, zonder emblemen rondrangeert; - de wpl Mt haar voor ond.rhoud bestemd materieel '46 niet meer kwijt kan op eigen terrein en het nu maar zo lang in Beek-Elsloo opbergt; - de schade aan de 250 zeer veel gelijkenis vertoont met die van de Arnhemse 65O een paar jaar geleden 5 - op 1 5 / 1 1 de 223 op de Groningse I.C.'s werd gezien, de 279 op de Vlissingse (achter twee Blauwe Vieren * ) ; - men medelijden heeft met de reizigers in genoemde stellen, maar ook met de stellen; - in dc huidige dienstregeling de BE3 in tr 7 1 2 1 Bdr-Gdm nu vaak nog later is dan de oude DE5 die er de vorige dienst in reed; - in Dienen het perron richting Asd nu ook aan twee kanten 'bedienbaar' is gemaakt; - het lijntje Zwolle-Kampen in oktober bezoek heeft gehad van de (Franse) meetwagen, als ook van de Kameel (directierijtuig); - de 'wasloc' van de wpl Ldv (ex rap 9226) nu in Hlm staat; geruchten verluiden dat e.e.a. te maken heeft met het toekomstige 'museumblokkendoostweewagentreinstel ; - de Beneluxstellen bij hun grote revisies bij de bakaanduiding op de ABk er een K bij krijgen: ABKk; dit vanwege de aanwezigheid van oen Keuken, niet te verwarren met een Restauratie,; - op 2 4 / H de Utrechtse NX in dienst zou worden gesteld. Volgende maand hopen wy hierop terug te komen; - op ll/ll W o l du sporen van Blauwkapel naar Utrecht aangepast werden v.w.b. beveiliging; de blokafstand werd hier aanmerkelijk verkleind; - dc locs 503 en 509 in principe bestemd zouden zijn voor museumstichtingen in ons land; - op 14/10 TEE 88 met 2 A's en een AB van NS werd gereden, dit i.v.m. defect TEE-mat.; - op 7/ll tr 96O in Heerlen strandde door een defecte 1 2 1 1 ; van Hrl tot Std werd de trekkracht verzorgd door 2 diesellocs, waarna in Std een andere eloc werd geplaatst. Van Ehv werd tr 96O gereden door een stroomlijnstel, wat als tr 975 in Ehv terugkeerde; - er op de Veluwe- en Gooilijnon bijzonder veel hinder wordt ondervonden van de gladde rails t.g.v. vallende bladeren; - op 28/10 er een Ü287 (dieselrijtuig plan E) meereed in de IC's naar het zuiden; - er oen misverstand bestaat over het oude driewagenstel El 3 448; het stel rood op 13/1-1967 een onbekend gebleven voorwerp aan in do buurt van Oisterwijk. T.g.v. de opgelopen schade en zijn ouderdom werd het stol op 28/2 voor sloop af gevoerd. Op 6/4 werd de 448 van de Haarlemse wph naar de Wgm gesleept, waarna het op 18 mei naar de sloper kwam. R . E. T, - VERVOLG VAN BLZ. 190 _ metro Op verzoek van B & W van Sohiedam zal het dagelijks bestuur van Rotterdam binnenkort komen spreken over het conflict tussen deze gemeenten over de metrolijn. In het thans verschenen metrorapport X wordt het metrotraject Eendrachtsplein-Marconiplein geschat op vier jaar bouwtijd en ƒ250 miljoen Het tracé volgt ondergronds de Rochussenstraat, duikt bij de Schonebergerweg de Coolhaven in, komt by de Lage Erfbrug onder de Schiedamseweg en volgt deze ondergronds tot het lïarconiplein. Er konen stations bij ziekenhuis Dijkzigt (Burgemeester 's Jacobplein), C00Jhaven (bij Pieter de Iloochbrug), Delfshaven (Schiedamseweg-Spanjaardstraat-Jan Kruijffstraat) en bovengronds op het Marconiplein, waar vier sporen komen opdat bij verlenging een deel van de treinen hier kan terugkeren. Bij ingebruikneming van deze lijn zal lijn 8 worden opgeheven; lijn 1 blijft voorlopig ongewijzigd, lijn 6 zal goede overstapmogelijkheden bieden. Diverse berichten Verschenen is een brochure (met grote netkaart) over het Interzone-Plan. Buslijn 68 rydt, na, as fait eringswerkz aamheden, m.i.v. 15 nov. weer Rietdijk,Waalhaven. M.i.v. 18 nov. overlappen de zones 2 en 4 elkaar bij de halte Ï.K.van Hogendorpweg/ Kleiweg van lijn 5« Dit is vooral met het oog op automobilisten, die daar parkeren. De WO VAR heeft er bij B & W en de gemeenteraad op aangedrongen zo spoedig mogelijk een begin te maken met de aanleg van een vrije trambaan tussen CS en Marconiplein. M.i.v. 5 oktober is het inlichtingenbureau in Scniedam geopend van 10.00 tot 18.00 u. en dat op de Beyerlandselaan van 8.00 tot 18.00 u. M.i.v. 26/10 is er ook een in het metrostation hoogvliet. Reeds in augustus verklaarden trambestuurders en buschauffeurs dat zij zich vaak door passagiers bedreigd voelen. Zij dringen aan op meer bescherming. O.a. dienstregelingen en bijzonderheden per datum kunnen wij pas volgende maand opnemen'. 1

1