PESTEN
Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.
WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden of pijn doen. Kinderen die pesten doen dit vaak om iets van iemand anders te krijgen of zich sterk te voelen. Het betekent vaak dat een sterker kind of een groep kinderen het gemunt hebben op een zwakker kind. Het kan ook zijn dat een oudere broer of zus het gemunt heeft op een jonger broertje of zusje.
Geef aan van welke dingen jij denkt dat het pesten is. o Plagen o Slaan, schoppen o Discriminerende opmerkingen o Expres iemand buitensluiten van de groep o Dreigen iemand pijn te doen als ze geen geld geven
(Antwoord: Dit is allemaal pesten)
Waarom pesten kinderen? Zowel volwassenen als kinderen hebben graag het gevoel dat ze controle hebben over wat er met ze gebeurt. Bijvoorbeeld wanneer we iets willen hebben, dan willen we graag dat het ook lukt om het te krijgen. Kinderen of volwassenen die pesten hebben maar één manier geleerd om te krijgen wat ze willen. Ze doen anderen pijn. Er zijn veel manieren waarop kinderen leren om te pesten. Pesten kan bijvoorbeeld ontstaan in een gezinssituatie waarin ouders hun kinderen laten doen wat ze willen. Bijvoorbeeld wanneer een kind een
woedeaanval heeft in de supermarkt om snoep te krijgen. De ouders weten dat ze “NEE!” zouden moeten zeggen maar geven het kind vaak zijn zin omdat ze zich schamen. Sommige kinderen die anderen zien pesten, gaan zelf meedoen, omdat ze geaccepteerd willen worden door de pestkop. Andere kinderen doen met het pesten mee om te voorkomen dat zij het volgende slachtoffer van de pestkop zullen worden. Onthoud dat kinderen niet als pestkoppen geboren worden. Ze leren om te pesten en ouders kunnen hen helpen te leren om niet te pesten.
PEST JOUW KIND ANDERE KINDEREN?
Moet jouw kind altijd de baas zijn? Ja Nee
goed kennen, te vragen hoe het kind zich gedraagt als hij bij anderen is.
Pest jouw kind andere kinderen en denkt hij dat dit oké is omdat de andere kinderen het “verdienen”?
Noot: Sommige ouders vinden het moeilijk om toe te geven dat hun kind een probleem met pesten heeft. Niemand wil dat zijn kind gemeen of onvriendelijk is.
Ja
Nee
Schept jouw kind veel op? Ja Nee Speelt jouw kind veel de baas over jongere kinderen?
Ja
Nee
Heb je meer dan één van deze vragen met “Ja” beantwoordt? Zo ja, dan zou het een goede eerste stap zijn om de leerkracht van het kind of andere volwassenen die het kind
Denk eraan dat er verschillende oorzaken van pesten zijn en dat het niet meteen betekent dat je een slechte ouder bent. Maar jij bent wel de persoon die jouw kind kan helpen om te veranderen!
WAT KAN JE DOEN ALS JOUW KIND PEST Hier zijn vijf stappen die je kan gebruiken om jouw kind te helpen om op te houden met pesten.
1. Benoemen Zeg tegen jezelf dat wat je kind aan het doen is, pesten is en doe er wat aan. Ouder zegt tegen het kind: “Pesten is dat je iets krijgt wat je wilt door iemand anders pijn te doen. Je kan de ander pijn doen met woorden door te plagen, door te slaan of door iets te pakken wat van iemand anders is. Ik weet dat je problemen hebt met pesten want ik heb het thuis gezien (of jouw juf/meester of een andere persoon heeft het me verteld).”
1. Benoemen 2. Praat erover 3. Gebruik SNAP (Stop Nu Ander Plan) 4. Bekijken 5. Controleren
2. Praat erover Praat er met je kind over waarom volwassenen en kinderen pesten. Ouder zegt tegen het kind: “Iedereen wil graag krijgen wat ze willen en zich graag sterk voelen. Maar ik wil dat jij krijgt wat je wilt zonder anderen pijn te doen. Laten we proberen te bedenken waarom je anderen pest.”
Hier zijn een paar redenen waarom kinderen pesten. Vraag je kind welke redenen voor hem gelden: o Je wilt iets dat iemand anders heeft. o Je vind het een fijn gevoel wanneer je anderen laat doen wat jij wilt dat ze doen. o Je wilt dat de kinderen in de klas je aardig vinden. o Het is cool om sterk te zijn. o Een ander kind heeft jou geplaagd en dat deed pijn, dus plaag jij iemand anders. o Je wilt beter zijn dan iemand die je kent. o Je gaat om met een groep kinderen die denken dat het cool is om te pesten. Je vindt het niet leuk, maar je doet het om erbij te horen. Het antwoord op deze uitspraken geeft je een idee waar jouw kind hulp bij nodig heeft wanneer je bij het PLAN gedeelte van SNAP komt.
3. Gebruik SNAP (STOP NU ANDER PLAN) Geef jouw kind de mogelijkheid om SNAP te gebruiken en om problemen goed op te lossen. Dan kan je kind krijgen wat hij wil zonder anderen pijn te doen. Oefen SNAP. Ouder zegt: “Er zijn veel gevoelens die je kunt hebben gehad voor je ging pesten. Welke van deze gevoelens heb jij gehad?” o Wraak willen nemen op de persoon die jou pijn heeft gedaan o Boosheid o Frustratie o Eenzaamheid (alleen voelen) o Angst om niet ‘cool’ te zijn o Het gevoel klein en onbelangrijk te zijn Noot: Vertel jouw kind dat iedereen deze gevoelens wel eens heeft.
De eerste stap van SNAP is STOP NU en kalmeer. Iedereen heeft een manier waarop dit bij hem het beste lukt. Help jouw kind om de manier te vinden waarop hij het beste kan kalmeren.
Als jouw kind geen manier kan bedenken, geef hem of haar dan één van deze suggesties: • • • •
Tot tien tellen Weglopen Diep ademhalen Andere suggestie
Ga na wat je kind tegen zichzelf zegt zoals: “ik wil die idioot pijn doen. Hij denkt dat hij zo goed is, omdat hij allemaal tienen krijgt op school.” Stel dan voor dat hij tegen zichzelf zegt: “Ik kan maar beter SNAP gebruiken. Ik ga mezelf stoppen door tot tien te tellen.” De tweede stap van SNAP is het bedenken van een plan. Vraag jouw kind, “wat voor plan helpt jou om je een winnaar te voelen en het andere kind geen pijn te doen?”
Jouw kind kan bij zichzelf denken, “Waarom wordt ik zo boos? Wat geeft het als hij tienen krijgt? Ik kan heel goed tekenen. Ik denk dat ik een tekening ga maken om hem te vergeten.”
4. Bekijken Kijk dagelijks hoe jouw kind het doet. Denk eraan dat je je kind een compliment geeft als hij SNAP gebruikt. Weet dat er tijden zullen zijn dat je kind het zal vergeten.
Laat je kind weten dat verandering niet snel gaat. Het kost tijd. Dit zal je kind helpen om eerlijk te zijn over de keren dat hij nog steeds pest. Het kan jullie beide ook helpen bij het maken van plannen voor thuis, over nare gevoelens of andere problemen waardoor je kind pest.
5. Controleren Vertel jouw kind dat je bij de leerkracht en andere ouders zult controleren of het pesten gestopt is.
Denk eraan om je kind te complimenteren als je hem leuk met andere kinderen ziet samenspelen.
Voorbeeld 1 “Ik wil Max echt slaan. Hij is zo’n etter.” Vraag jouw kind, “Wat voel je?” Vraag daarna, “Hoe zou je SNAP kunnen gebruiken zodat jij je beter voelt en je het andere kind geen pijn doet?”
Gebruik SNAP om pesten te stoppen Lees deze voorbeelden aan je kind voor en vraag hem welke gevoelens hij zoud hebben net voor het probleem en hoe hij SNAP zouden kunnen gebruiken om het op te lossen. Daarna oefenen jullie om voor jezelf een plan te maken waarbij je geen andere kinderen pijn doet.
Mogelijke oplossing: “Ik ben gefrustreerd, maar ik ga tot tien tellen en een paar keer diep ademhalen. Daarna ga ik voetballen met Peter. Dan voel ik me goed omdat ik heel hard kan rennen.” Noot: Jouw kind zal het beter doen als jij je herinnert hem of haar te complimenteren als ze het goed doet.
Voorbeeld 3 “Zij is zo’n arrogant kind met haar merkkleren en leren rugtas. Ze denkt dat ze zo cool is. Ik zal haar leren. Samen met Sanne en Nathalie zullen we haar pesten met haar dikke broer. Dan zal ze zich rot voelen.”
Voorbeeld 2 “Ik zal hem krijgen. Hij botste net expres tegen me aan.” Vraag jouw kind, “Wat voel je?” Vraag daarna, “Hoe zou je SNAP kunnen gebruiken zodat jij je beter voelt en je het andere kind geen pijn doet?” Mogelijke oplossing: “Ik ben boos dus ik zal diep ademhalen en proberen rustig te worden. Hé, waarom botste je tegen me aan? Je zegt dat het per ongeluk was? Nou oké, maar wees de volgende keer voorzichtiger.” Noot: Kinderen moeten leren op te komen voor wat ze geloven zonder anderen te pesten en ze moeten leren na te denken voordat ze iets doen.
Mogelijke oplossing: “Ik kan maar beter SNAP gebruiken omdat ik jaloers ben… Waarom kan het mij iets schelen dat ze merkkleding heeft? Maar, ik zou wel heel graag een leren rugtas willen. Misschien kunnen mama en papa me helpen een manier te verzinnen om wat geld te verdienen, zodat ik er één kan kopen.”
HOE GA JE OM MET DE SCHOOL
Thuis en school moeten als een team met elkaar samenwerken om ervoor te zorgen dat het kind stopt met pesten. Ouders en leerkrachten moeten elkaar niet de schuld geven van het probleem. Als de school jou het gevoel geeft dat ze je beschuldigen, pak dit dan aan. Zeg, “Ik blij ben dat je mij vertelt hebt over het pesten van mijn kind. Ik zou graag willen dat je dit doet zonder mij te beschuldigen. Ik zou graag met je afspreken en proberen dit op te lossen, want dat is wat we allebei willen en moeten.”
Probeer de leerkracht niet aan te vallen wanneer hij of zij iets zegt over jouw kind wat je niet leuk vindt. Ze doet misschien niet alles goed, maar ze is ook maar een mens. Wees positief … zeg iets simpels zoals: “Ik ben heel blij dat je me over dit probleem vertelt hebt, want het is belangrijk om samen te werken. Ik wil er graag achter komen wat ik kan doen om mijn kind te helpen.”
Gebruik SNAP voordat je een gesprek hebt met de leerkracht… Plan en oefen hoe jij je zal gedragen tijdens het gesprek. Praat met je partner of een vriend(in) over wat je zal zeggen en hoe je het zal zeggen.
Onthoudt: Beschuldigen lost geen problemen op. Kalm blijven en oplossingen zoeken wel!
“Nu ik jouw ideeën gehoord heb, wil ik graag wat dingen bespreken zodat we dit probleem op kunnen gaan lossen.”
SNAP… VOOR BLIJVENDE VERANDERING
PESTEN Geschreven door Leena Augimeri Geillustreerd door Bill Slavin Ontworpen door Esperança Melo Illustraties© Bill Slavin Vertaald door L. van Domburgh, H. vd Baan Verdere folders over: SNAP, STELEN, LIEGEN & TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN zijn ook beschikbaar © 2000, 2007 Child Development Institute © Nederlandse vertaling 2012 Intermetzo Voor informatie over SNAP® trainingen, bel Intermetzo 088-5477000 of mail
[email protected] Voor informatie over SNAP® licenties, bel Intermetzo 088-5477040 of mail
[email protected]
