Pest-actieplan
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 1
Visie : Waarom een pestbeleidsplan ? In onze school staat iedere leerling centraal. Ook het respectvol omgaan met elkaar is iets waar we sterk de nadruk op leggen. Hoe beter de leerlingen zich voelen, hoe gemakkelijker ze nieuwe leerstof kunnen opnemen. Vandaar ook het belang van ons “pestbeleidsplan”. Hoe kunnen we er allemaal, ouders, leerkrachten en leerlingen samen voor zorgen dat onze leerlingen zich goed in hun vel blijven voelen ?
Om te beginnen moet er op schoolniveau de duidelijke regel zijn dat pesten NOOIT is toegelaten. De leerkrachten kunnen dit o.a. bewaken door op de speelplaats alert te zijn voor tekenen van pestgedrag. Ook in de klas ( veilig klasklimaat) kunnen de leerkrachten bijdragen aan het uit de wereld helpen van pesten. Zo leren de leerlingen dat pesten nergens voor nodig is en ook niet getolereerd wordt.
Omdat het welbevinden een prioriteit is in onze school, werken wij er heel hard aan om het zowel in de klas als op de speelplaats zo aangenaam mogelijk te maken om alzo het welzijn van onze leerlingen te vergroten. Wij zetten volledig in op een positief school-en klasklimaat. In de klassen werken we in groepjes, soms klasoverschrijdend, waarbij de leerlingen leren samenwerken, elkaar helpen en respect leren tonen voor elkaars mening. Ze leren naar elkaar luisteren, ze leren hun standpunten te verdedigen maar ook hoe ze kunnen omgaan met meningsverschillen.
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 2
Begripsomschrijving : plagen en pesten Plagen Onschuldig Korte duur of tijdelijk Speelt zich af tussen “gelijken” Is meestal plezant of verdragend maar kan ook kwetsend zijn. Meestal 1 tegen 1 De tegenpartijen wisselen keer op keer.
Gevolgen ‘schaafwonden’ of korte draaglijke pijn De vroegere relaties worden weer vlug hersteld Men blijft opgenomen in de groep De groep lijdt er niet onder
Pesten Gebeurt berekend ( wie, hoe en wanneer men gaat pesten) Kan lang duren Ongelijke strijd (machtspositie) Meestal een groep tegen 1 geïsoleerd slachtoffer. De pestkop heeft geen positieve bedoelingen Neiging tot vaste structuur ( steeds dezelfde pesters en steeds dezelfde slachtoffers)
Gevolgen De gevolgen kunnen zowel geestelijk als lichamelijk heel pijnlijk en ingewikkeld zijn en ook heel lang aanslepen. Het is niet gemakkelijk om tot betere relaties te komen. Het herstel verloopt moeizaam. Isolement en grote eenzaamheid van het gekwetste kind ( basisbehoefte = bij de groep horen !!) De groep lijdt onder dit dreigend en onveilig klimaat : iedereen is angstig en men wantrouwt mekaar.
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 3
Voorbeelden van specifiek pestgedrag
Altijd een bijnaam geven, nooit een eigen naam. Zogenaamde leuke opmerkingen maken over een klasgenoot. Een klasgenoot voortdurend ergens de schuld van geven. Briefjes doorgeven. Beledigen. Opmerkingen maken over kledij. Uitsluiten : het kind mag nooit meedoen met spelletjes,… Slaan, schoppen, krabben, bijten, aan de haren trekken, trekken, duwen, spugen, … Bezittingen afnemen, stelen of vernielen. Schelden, schreeuwen. Het specifieke van pesten is dus gelegen in het bedreigende en vooral systematische karakter. We spreken van pestgedrag als het daarnaast ook nog regelmatig gebeurt, waardoor de veiligheid van de omgeving van een kind wordt aangetast. De inzet van het pestgedrag is altijd macht door intimidatie.
Signalen Het gepeste kind Kinderen die gepest worden zijn vaak kinderen die andere kenmerken hebben als de andere kinderen van hun leeftijd. Soms zijn het kinderen met opvallende uiterlijke kenmerken, maar vaak wordt er voor een andere reden gepest. Het zich anders gedragen of anders zijn van een kind is vaak de aanleiding tot pesten. Zo gaat het vaak om kinderen die in een andere thuissituatie zitten, kinderen met een andere huidskleur, kinderen die beter of net slechter zijn in bepaalde dingen. Het zijn dan de kinderen met een beperkte weerbaarheid die zich niet kunnen weren tegen de greep van de pesters, en die dan in een Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 4
neerwaartse spiraal terecht komen waar ze zonder hulp van buitenaf niet uit kunnen.
Signalen Het kind, de ouder(s) en/of andere kinderen geven aan dat er gepest wordt. Het kind wil niet meer naar school, klaagt bijvoorbeeld vaak over hoofdpijn en buikpijn, terwijl deze pijnen in vakanties/weekend verdwijnen. Het kind wil bepaalde kleren niet meer aan doen om naar school te gaan. Het kind is vlug prikkelbaar of boos. Het kind heeft regelmatig last van nachtmerries Het kind gaat terug bedplassen Het kind wordt nooit uitgenodigd op feestjes Het kind staat alleen tijdens de speeltijden Het kind wordt ineens stiller thuis en/of op school Het kind komt regelmatig met kapotte kledij of boekentas thuis De schoolprestaties van het kind gaan langzaam achteruit Tijdens de speeltijden zoekt het kind steeds contact met de leerkrachten Een spel is “toevallig” steeds net begonnen als het slachtoffer eraan komt, terwijl een ander kind even later wel nog mag meedoen. Het kind speelt bijna altijd met kleine kinderen Het kind wil niet naar buiten Andere kinderen zuchten, piepen als een slachtoffer een idee aandraagt of iets zegt Andere kinderen laten zich negatief uit over het kind of zijn/haar familie zonder dat dit echt reëel is. Andere kinderen vinden steeds alles van een bepaald kind stom Andere kinderen reageren negatiever op een fout van het slachtoffer dan bij de andere kinderen.
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 5
Preventieve aanpak In onze school trachten wij uiteraard het pesten te voorkomen. We doen dit door allerhande preventieve acties te ondernemen die het welbevinden van onze leerlingen en de groepssfeer alleen maar ten goede kunnen komen. Volgende preventieve acties worden jaarlijks ondernomen : Spelkoffers voor op de speelplaats We leren vanuit diversiteit. Eerbied voor elkaar staat hierin centraal Kiezen van een vertrouwenspersoon Coöperatieve werkvormen in de klas, sedert schooljaar 2014-2015 is er veel meer groepswerk in de klassen waarbij de lln leren samenwerken, leren luisteren naar elkaar, respect leren opbrengen voor mekaar,… de lln leren hierbij ook verantwoordelijkheid op te nemen ( verslaggever, secretaris,…) Praatrondes in elke klas, kringmomenten Pestbeleid duidelijk maken bij leerlingen en ouders Vormingen blijven volgen rond aanpakken pestgedrag Wekelijkse praatrondes en tussentijdse klasgesprekken om ruzies, wrevel,…op te lossen. Een sociogram ivm welbevinden wordt jaarlijks afgenomen. Project Fair-Play ( 4e lj) Zelfevaluatie lln ivm welbevinden, competenties Gebruik van smileys rond uiten van gevoelens “Hé, doe je mee ?” 2e graad Film (Jekino) “De superheld” Babbelbox Vredeseiland Regelmatig van plaats veranderen in de klas ( met iedereen leren samenwerken) Spontane initiatieven in de verf zetten ( zelf de klas uitborstelen,…) Introductie No blame –aanpak ! Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 6
Aanpakken van pestgedrag Wanneer leerlingen ruzie hebben met elkaar of er sprake van pestgedrag werken wij in verschillende stappen : Stap 1 :Er eerst zelf (samen) trachten uit te komen. Stap 2 : op het moment dat een leerling er niet uitkomt heeft deze het recht en de plicht het probleem aan de leerkracht te melden. Melden is niet klikken. Meldplicht is zeker noodzakelijk. Stap 3 : de leerkracht brengt de partijen bij elkaar voor een verhelderend gesprek en probeert samen met hen de ruzie of pesterijen op te lossen en (nieuwe ) afspraken te maken. Bij herhaling van pesterijen tussen dezelfde leerlingen volgen sancties ( zie consequenties). Stap 4 : bij herhaaldelijk ruzie/of pestgedrag neemt de leerkracht duidelijk stelling en houdt een gesprek met de leerling die pest of ruzie maakt. De fasen van straffen treden in werking. De leerkracht biedt altijd hulp aan de gepeste en begeleidt de pester, indien nodig in overleg met de ouders en /of externe deskundigen.
Consequenties De leerkracht neemt duidelijk een stelling in. De straf is opgebouwd in 5 fasen, afhankelijk van hoe lang de pester door blijft gaan met zijn/haar pestgedrag en geen verbetering vertoont in zijn/haar gedrag. De ouders worden steeds op de hoogte gebracht van de consequenties. Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 7
Fase 1 : Een of meerdere speeltijden binnen blijven Een schriftelijke opdracht zoals een stelopdracht over de toedracht en zijn of haar rol in het pestprobleem. Door gesprek : bewustwording voor wat hij/zij de ander aandoet. Afspraken maken met de pester over gedragsverandering. Er is steeds een opvolging van de gemaakte afspraken aan het einde van de week. Gesprekken worden altijd vastgelegd door de leerkracht. Fase 2 : Een gesprek met de ouders, als voorgaande acties op niets uitlopen. De medewerking van de ouders wordt nadrukkelijk gevraagd om een einde aan het probleem te maken. Er wordt een afsprakenkaart opgesteld ism het zorgteam. Fase 3 : Bij aanhoudend pestgedrag kan deskundige hulp ingeschakeld worden zoals CLB, CGG,… Fase 4 : Bij aanhoudend pestgedrag kan de pester, na overleg met de ouders, tijdelijk uit de klas geschorst worden, of weerhouden worden om deel te nemen aan buitenschoolse activiteiten. Hij wordt dan in een andere klas geplaatst, waar hij zijn opdrachten, onder toezicht van de leerkracht , zelfstandig uitwerkt. Fase 5 : In extreme gevallen kan de leerling geschorst of verwijderd worden van de school.
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 8
Tips voor begeleiding van de gepeste leerling. Medeleven tonen, luisteren en vragen : hoe en door wie wordt er gepest? Nagaan hoe de leerling zelf reageert, wat doet hij/zij voor, tijdens en na het pesten. Huilen of boos worden is vaak net een reactie die een pester wil uitlokken. De leerling laten inzien dat je op een andere manier kunt reageren. Sterke kanten van de leerling benadrukken. Belonen ( vb schouderklopje) als de leerling zich anders/beter opstelt. Praten met de ouders van de gepeste leerling en de ouders van de pester(s) Het gepeste kind niet ‘over’beschermen. Hierbij plaats je het gepeste kind juist in een uitzonderingspositie, waardoor het pesten zelfs nog kan toenemen. Neem pesten altijd ernstig.
Tips voor begeleiding van de pester . Praten, zoeken naar de reden van het pesten ( baas willen zijn, jaloezie, verveling, buitengesloten voelen,…) Laten inzien wat het effect van zijn/haar gedrag is voor de gepeste. Excuses laten aanbieden. Laten inzien welke sterke of leuke kanten de gepeste heeft. Pesten is verboden, wij houden ons aan deze regel : belonen als het kind zich aan de regels houdt ( afspraken/beloningskaart). Het kind leren om niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, een manier van reageren aanleren. ( vb de ‘stop-eerst nadenken-houding) Contact tussen ouders en school : elkaar informeren en overleggen, inleven in het kind, wat is de oorzaak van het pesten,…
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 9
Zoeken van een sport of club waar het kind kan ervaren dat contact met andere kinderen wel leuk kan zijn. Indien nodig, inschakelen van hulp, sociale vaardigheidstrainingen, huisarts, externen,…
Oorzaken pestgedrag kunnen zijn : Een problematische thuissituatie. Voortdurend het gevoel van anonimiteit ( buitengesloten voelen) Voortdurend in een niet-passende rol worden gedrukt Voortdurend met elkaar de competitie aangaan. Een voortdurende strijd om macht in de klas of in de buurt.
Adviezen voor ouders . Ouders van gepeste kinderen. Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. Als pesten niet op school gebeurt, maar op straat of op pc, probeert u contact op te nemen met de ouders van de pester om het probleem bespreekbaar te maken. Bij pestgedrag op school meldt u dit het beste direct bij de directie, de leerkracht of de zorgleerkracht. Door positieve stimulering kan het zelfrespect vergroot worden of weer terug komen. Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. Steun uw kind in het idee dat er een einde aan pesten komt. Ouders van pesters. Neem het probleem van uw kind serieus. Raak niet in paniek, elk kind loop kans pester te worden. Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen. Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet. Besteed extra aandacht aan uw kind. Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedrag van uw kind. Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 10
Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van de school staat.
Alle andere ouders. Neem de ouders van het gepeste kind serieus. Stimuleer uw kind om op een goede manier met andere kinderen om te gaan. Corrigeer uw kind bij ongewenst gedrag en benoem goed gedrag. Geef zelf het goede voorbeeld. Leer uw kind voor anderen op te komen. Leer uw kind om voor zichzelf op te komen. Wanneer er op school iets is gebeurd is en het opgelost is, kom er dan thuis niet op terug.
Pestbeleidsplan Euroschool de Mozaiek 11
