Perspectief voor de Achterhoek

Perspectief voor de Achterhoek

1

Perspectief voor de Achterhoek Aanleiding Op 23 september organiseerde De Maatschappij met Rabobank Noord- en Oost-Achterhoek een interactieve bijeenkomst met als doel na te denken over de toekomst van de Achterhoek. Tijdens de bijeenkomst hebben we nagedacht over de veranderingen de komende tien jaar en de kansen en uitdagingen die dit oplevert voor onze regio. Ook is nagedacht over oplossingsrichtingen bij de geformuleerde uitdagingen. Dit document, dat als toekomstperspectief voor onze regio dient, vormt de basis voor het gesprek over de nodige vervolgacties die we met elkaar kunnen starten, om onze regio ook in de toekomst voor zowel burgers als ondernemers aantrekkelijk te houden. Veranderingen in de komende tien jaar In binnen- en buitenland zijn allerlei ontwikkelingen gaande. Deze hebben ook invloed op onze lokale en regionale samenleving. We verwachten dat er de komende jaren veel gaat veranderen. Met name op het vlak van technologie, werk (werkgelegenheid en manier van werken), samenstelling van de bevolking, cultuur, infrastructuur en onderwijs verwacht men wijzigingen. 1. Technologie Diensten, werkwijzen, snelheid, werkgebied veranderen door de verdergaande ontwikkelingen op het gebied van automatisering, internet en robotisering. Zelfs ons systeem van betalen met geld zal veranderen. 2. Werk en werkgelegenheid De huidige structuur van betaalde functies in dienst van een organisatie zal veranderen. Maar ook de manier van werken en het werk dat we doen. Nieuwe functies zullen verschijnen, andere groepen functies zijn niet meer nodig en zullen verdwijnen. De angst is dat de werkgelegenheid in de regio afneemt. Maakindustrie, agrarische sector en opkomende sectoren bieden onze regio kansen. 3. Demografie Krimp en vergrijzing zijn thema’s voor de regio de komende jaren. Men zal in de regio meer samenwerking zoeken. Grenzen van streken en landen vervagen. Oost-Nederland wordt een regio waarin en –binnen samengewerkt wordt. Of deze regio een aantrekkelijk gebied wordt voor mensen uit het westen; daarover verschillen de meningen. Het verschil tussen West-Nederland en OostNederland wordt groter. 4. Cultuur Omgangsvormen veranderen. We zien verdergaande individualisering. Daarnaast zien we dat huidige systemen en stelsels rond zorg, onderwijs, uitwisseling van diensten gaan veranderen. Om te overleven als organisatie (zowel bedrijven als sport- en culturele verenigingen) zijn nieuwe vormen van samenwerking nodig. 5. Infrastructuur en onderwijs Zutphen heeft als stad een aantrekkende werking op de regio. De faciliteiten (winkels, voorzieningen) en de bereikbaarheid moeten dan ook aangepakt worden. 6. Onderwijs Het aanbod aan scholen zal verkleinen, maar onderwijs blijft belangrijk of wordt zelf belangrijker, maar we organiseren het wel op een andere manier: een levenlang leren, maar niet altijd fysiek in schoolbanken. Naast kennis ontwikkelen wordt kennis delen steeds belangrijker. En het onderwijs zal meer internationaal georiënteerd raken.

2

Kansen voor de regio Met elkaar hebben we gekeken welke kansen de veranderingen met zich mee brengen voor onze regio. De volgende kansen zijn in groepjes benoemd:  Overheid, onderwijs en ondernemers met elkaar in contact brengen en beter op elkaar afstemmen.  Smart-industries ontwikkelen  Werktoekomst voor de asielzoekers  Komst asielzoekers gaat tevens ook tegen de vergrijzing in  De instroom van nieuwe mensen  Overgang naar duurzaam geproduceerd voedsel  Meer duurzame energiebronnen gebruiken  Circulaire economie  Meer circulaire economie; schonere auto’s en schone bedrijven  Energiebesparing, energietransitie  Waterenergie toepassen  Herinrichting infrastructuur waardoor er minder verkeersfrustraties zijn  Recreatie en cultuur in de regio kunnen we versterken  Ontwikkeling Toerisme  Meer cultuur geeft verrijking  Meer natuur en aandacht voor natuur  Samenwerking met Duitsland (EUR regio)  Agrarische sector stimuleren  Gemeenten worden groter (als een soort mini-provincie) en zal daardoor meer autonomer het beleid kunnen bepalen  Groter is niet altijd beter, door te profileren als een stadsdorp waar het beste van beide werelden samen komt kunnen mensen naar onze regio worden getrokken Deze kansen moeten we met elkaar verder onderzoeken om ook echt tot actie over te gaan. Uitdagingen We zien kansen en we hebben met elkaar ook uitdagingen benoemd die we moeten aangaan.  



 

 

Technologie: o Dreigende tweedeling in de maatschappij door ontwikkelingen in digitalisering Grondstoffen en voedsel o Volledig hergebruik van alle grondstoffen o Verduurzamen van de voedselketen o Standaardisatie van mestverwerking Werk en werkgelegenheid: o Bedreiging werkgelegenheid door automatisering o Wegtrekkende bedrijven en instellingen / minder werkgelegenheid o Komen tot een goede en duurzame balans tussen het woon/werk leefmilieu Verstedelijking en infrastructuur: o Meer verkeersbewegingen door minder werkuren per persoon Demografie: o Vergrijzing tegengaan en jongeren behouden in de regio o Integratie van de asielzoekers o Acceptatie en tolerantie van nieuwe mensen Cultuur: o Cultuur breed door heel Nederland o De goede dingen van de Hollandse cultuur behouden; behoud van tradities. Klimaatveranderingen: 3

o

 



Krimpregio moet aparte status krijgen om de gevolgen van klimaatveranderingen lokaal en regionaal op te lossen. samenwerking tussen burgers en bedrijfsleven o Minder milieubelasting Onderwijs: o Mismatch tussen opleidingskeuzes en behoeftes arbeidsmarkt Voorzieningen/welzijn: o Afstanden tot voorzieningen worden groter; hoe lossen we dit op? o Leegstand bestrijden; er komen o.a. lege schoolgebouwen o Samenwerking tussen vastgoed voor ouderenhuisvesting en zakelijke leegstand Bestuurlijke infrastructuur: o Als de overheid het laat afweten moet de burger het initiatief nemen om duurzame oplossingen te creëren o Burgers betrokken te houden bij de besturen en hulpmiddelen en oplossingen aandragen o Versterking stedelijke samenwerkingsverbanden

Concrete oplossingen Bij de uitdagingen en kansen zijn ook concrete richtingen van aanpak bedacht:  Overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie  Electra door goed beheer nagenoeg gratis maken en vervangen van brandstoffen  Kolencentra sluiten  Zo snel mogelijk integreren van de asielzoekers  Nieuwe woon en werkvormen te laten ontstaan zodat die nieuwe mensen die nieuwe gebouwen gaan vullen  Inzet techniek voor ander type vervoer  Verbinding met grotere steden, waardoor de jongeren in de regio behouden worden  Stimuleer meer thuiswerken  Minder intensieve veehouderij  Pop-up recreatie organiseren  Huishoudens en bedrijven energiezuiniger maken  Stevige visie van de (lokale) overheid die zaken mbt energie en duurzaamheid afdwingt  Minder politiek gekleurde bestuurders, maar tevens nog wel aangestuurd door de politiek  Meer digitale communicatie ipv persoonlijk treffen  Internet of things  Samen dingen ondernemen en samen dingen doen om nieuwe groepen mensen te leren kennen  Robotisering van de zorg (domotica)  Buddy programma opstarten om nieuwelingen kennis te laten maken met de regio  en met de samenleving  Flexstudieplekken, dependance van universiteiten op lokaal niveau  Nieuwe samenwerkingsvormen tussen vraag / aanbod  Lokale studentenvereniging met studenten die in hun geboorteplaats blijven wonen maar elders studeren  Aquaponics (circulaire oplossing voor bedreigingen in de voedselketen)  Functieverandering vastgoed (winkels / kantoren)  Authenticiteit; het ik-zijn  Meer inlevingsvermogen

4

Afspraken en vervolgacties De Maatschappij departement Zutphen en Rabobank Noord- en Oost-Achterhoek zullen de resultaten bekijken en aanbieden aan de overheid. Ook willen we een aantal thema’s benoemen die we de komende tijd verder bespreken, om te kijken welke acties door wie opgepakt kunnen worden. Op 21 november worden alle regionale uitkomsten gebundeld in één landelijk toekomstperspectief: het Perspectief voor Nederland. U bent van harte uitgenodigd die dag mee te praten en schrijven aan dit perspectief. Vervolgens willen we de uitkomsten ook gebruiken om te kijken welke interessante input dit landelijk beeld geeft voor aandachtspunten in onze regio.

5