Persdossier: Bloementapijt 2014
“Het Bloementapijt dat om de twee jaar op de Grote Markt van Brussel wordt uitgerold, maakt steeds weer veel emoties bij mij los! Door zijn kleuren en de uitzonderlijke creativiteit van het originele tapijt dat aan de basis ligt, natuurlijk, maar zeker ook door de wereldwijde uitstraling van dit werk, dat zeer vluchtig is maar toch zoveel bewondering oogst. Ik zou hier graag de grafische ontwerper, de telers, de vele kunstenaars en ambachtswerkers danken die aan deze nieuwe editie meewerkten, en ook alle vrijwilligers, heuse tovenaars die twee dagen lang met het grootste geduld de honderdduizenden bloemen aanbrachten waaruit dit meesterwerk bestaat. Een ware lust voor het oog van al wie het zal komen ontdekken. Wees allen welkom op de Grote Markt van Brussel!” Burgemeester van de Stad Brussel, Voorzitter van de vzw Bloementapijt van Brussel
Inhoud
Persbericht: Bloementapijt 2014: zeg dit jaar begonyas!
p. 3
50 jaar Turkse en Marokkaanse immigratie
p. 6
Vlaamse begonia uniek in de wereld
p. 7
Bloementapijt: de gebruiksaanwijzing
p. 8
De openingsvoorstelling: muzikale intenties
p. 9
Duizend-en-één bloemen in het Stadhuis van Brussel
p. 10
Bloementapijt 2014: het programma
p. 11
Enkele woorden over de geschiedenis van het Bloementapijt
p. 12
Mark Schautteet: grafisch ontwerper en ervaren bloemenarchitect
p. 13
Perscontacten
p. 14
Bedankingen
p. 14
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
2
Persbericht: Bloementapijt 2014: zeg dit jaar begonyas! De negentiende editie van het Bloementapijt op de Brussels Grote Markt zet de vijftigste verjaardag van de Turkse immigratie in België in de bloemetjes. 1.800 m² begonia’s - begonya in het Turks – zullen gedurende enkele dagen een tapijt vormen dat geïnspireerd is op de geometrische motieven van de beroemde Turkse kilims. Van 14 tot 17 augustus 2014 kunnen de bezoekers deze verbazingwekkende krachttoer met al zijn nuances en variaties bewonderen, vanop de Grote Markt of vanaf het balkon van het Stadhuis van Brussel. Een magisch meesterwerk vol kleuren en geuren, dat beter dan wat ook hulde brengt aan de Turkse gemeenschap in Brussel! Turkse immigratie in België Op 16 juli 1964 ondertekenden België en Turkije de bilaterale overeenkomst die leidde tot de Turkse immigratie in België. Vijftig jaar geleden kwamen de eerste Turkse arbeiders hier aan. Er ontstonden bruggen en sociale interacties tussen de gemeenschappen, en de culturen werden minder afgetekend. Momenteel wonen er in België meer dan 220.000 mensen die geboren zijn met de Turkse nationaliteit, en de migratie vanuit Turkije gaat nog altijd voort. 2014 biedt de gelegenheid om de herinnering aan de Turkse immigratie in België weer levend te maken, en om – vooral in Brussel – de culturele creatie van Turkse oorsprong te promoten, alsook de deelname aan het Belgische burgerschap te versterken. Deze thematiek is heel belangrijk voor ons multiculturele Gewest. Daarom koos het selectiecomité ze uit voor het Bloementapijt. Turkse tapijten of kilims Bovendien maakt het tapijt integraal deel uit van de Turkse cultuur. Dit populaire voorwerp wordt door de ene generatie aan de andere doorgegeven, en is nuttig én decoratief tegelijk. Volgens de traditie draagt het tapijt de naam van de stad waarin het werd vervaardigd. In het Ottomaanse tijdperk werd het tapijt als prestigeobject geschonken aan koningen en sultans. De motieven van Turkse tapijten zijn heel divers en geometrisch (argyles, rechthoeken, sterren, vierkanten), maar stellen vaak ook bloemen of dieren voor. Ze vertegenwoordigen mythes en overtuigingen: vruchtbaarheid, vreugde, geluk en bescherming tegen het boze oog. Haak, oog en schorpioen bieden bescherming, vogels stellen het leven voor. Turkije staat bekend om tapijten uit elke regio: Uşak (Ouchak), de motieven van het Bloementapijt in Brussel, Hereke, een stadje in de buurt van İstanboel dat eeuwenlang prachtige tapijten confectioneerde voor het Ottomaanse paleis, Sivas, Manisa, Ladik en vele andere. De meeste tapijten en kilims van OostAnatolië werden in het verleden gemaakt door nomaden of semi-nomaden.
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
3
De grensstad Kars is een belangrijke regio voor de tapijthandel. In geen enkel ander gebied wonen zoveel verschillende populaties tezamen. Al eeuwenlang wonen Tataren, Armeniërs, Tsjerkessen, Azerbeidjanen, Koerden en Turkmeniërs er in harmonie. Twintig jaar geleden werd er het beroemde Kars-Kasak-tapijt met zijn donkerbruine en -groene tinten gefabriceerd, dat sterke waardering geniet bij ons. Erzurum was ooit een belangrijke halte op de Zijderoute, tussen de Zwarte Zee en Perzië. De kilims die vroeger in deze regio werden geweven, zijn zeldzaam mooi en zeer gegeerd bij verzamelaars. Kenmerkend voor de tapijten van Sivas zijn de buitengewoon kwaliteitsvolle wol en de bijzonder verzorgde knopen. Er worden veel meer geweven dan geknoopte tapijten geproduceerd. Aan de hand van de talrijke cadeaus die in de moskeeën worden bewaard, is het mogelijk om de tapijten heel nauwkeurig te lokaliseren. De mooiste geweven of geknoopte Koerdische tapijten komen uit deze streek. Vele nomaden brengen de winter door in de vruchtbare Eufraatvlakte. De kilims met stroken zijn bijzonder mooi. Als ze uit twee aan elkaar genaaide stroken bestaan, vormt elke strook een complete compositie op zich. Bij de andere Anatolische kilims echter vormen de twee helften bijna altijd een globale compositie. De tapijten uit deze regio vertonen tal van symbolen, zoals zandlopers, kruisen, S-motieven, haakargyles en achthoeken. De tapijten uit Anatolië zijn de duurste op de wereldmarkt. Toch blijft de vraag ernaar groot. Bloemen in Turkije De Turkse flora is een van de rijkste rond de Middellandse Zee! Weet u dat de tulp, die meestal met Nederland wordt geassocieerd, in feite haar oorsprong vindt in Turkije? Het woord „tulp‟ komt trouwens van het Turkse „tülben‟, waarop ook het Franse „turban‟ is gebaseerd. De tulp werd ontdekt in de zestiende eeuw. In 1554 beslist een zekere Augier Ghislain de Busbecq, Vlaams botanicus en ambassadeur van Oostenrijk, om zaden van tulpen die hij enkele jaren voordien ontdekte in Turkije, op te sturen naar Wenen. In 1593 introduceert een vriend van hem deze bloem in Nederland door er zijn persoonlijke tulpenverzameling te verkopen. De tulp dient eeuwenlang als decoratief element van Turkse kunst. Later kreeg de periode van 1703 tot 1717 een naam die naar de bloem verwijst, namelijk „het tulpentijdperk‟. Zijn passie voor deze bloem doet Süleyman de Grote heel wat feesten aan haar wijden. De bloem afkomstig uit Perzië veel voor in de verhalen van duizend-en-één-nacht, waarin haar rode kleur de eeuwige liefde symboliseert. Maar het bloementapijt van Brussel is gemaakt van begonia‟s - begonya in het Turks! Enkele cijfers Het bloementapijt is 75 m lang en 25 m breed. Dat betekent dus 1.800 m2 begonia‟s! Zijn realisatie neemt twee jaar in beslag. We moeten de honderdduizenden snijbloemen die ervoor nodig zijn immers heel lang op voorhand reserveren. Dit kunstwerk is tegelijk esthetisch en zeer gewaagd. Alle Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
4
details zijn belangrijk: de weersomstandigheden, het aantal bezoekers, het circuit in het Stadhuis, en de tijdschema‟s. Gedurende vier lange dagen blijven de bloemen fris en bewaren ze hun glans. De techniek? Vlak voor de inhuldiging zetten 120 vrijwilligers het tapijt in kleur. Daarbij werken ze volgens een tekening op ware grootte die op de straatstenen van de Grote Markt wordt gelegd. Ze is aangebracht op microgeperforeerde folie die aan de grond werd bevestigd. Het eerste Bloementapijt op de Grote Markt dateert van 1971. Het tapijt 2014 brengt het aantal tapijten dat wij voor uw vermaak hebben getekend, op negentien. De bloemen gezien (bijna!) vanuit de lucht Flaneren op de Grote Markt, deze gotische architectuurparel, en ondertussen het tapijt 2014 ontdekken, zijn parfums ruiken en van dichtbij genieten van al zijn nuances, is al een immens plezier! Hoe fijn moet het dan zijn om het tapijt te bewonderen van op het balkon van het Stadhuis? Een breedhoekbeeld dat de bevoorrechte wandelaars nog lang zal heugen! Niet alleen geuren en kleuren, maar ook klank en licht De inhuldigingssoiree vindt plaats op 14 augustus. Voor deze zomermanifestatie werd speciaal een muziekthema gecomponeerd. Verrassende gamma‟s aan kleuren en klanken staan op het programma! Voor de gelegenheid ondergaat de Grote Markt een heuse metamorfose. Dit concert wordt elke avond uitgevoerd in een magnifiek klank- en lichtkader! Praktische info Het Bloementapijt siert de Grote Markt van Brussel op 15, 16 en 17 augustus 2014. De inhuldiging vindt plaats op 14 augustus om 22u. Niet te missen om het tapijt in zijn geheel van boven af te bewonderen: panoramisch zicht van op het balkon van het Stadhuis. De bezoeken vinden plaats van 9u tot 23u (laatste toegang om 22u30). Elke avond om 22u, 22u30 en 23u00, een prachtig klank- en lichtspel dat speciaal werd gecreëerd met het oog op het Bloementapijt 2014. Toegangsprijs: 5€. Gratis toegang voor kinderen jonger dan 10 jaar. www.flowercarpet.be Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
5
50 jaar Turkse en Marokkaanse immigratie Tussen 1820 en 1950 emigreerden bijna 70 miljoen Europeanen om zaken te doen of om de oorlog en de ellende te ontvluchten. Sedertdien is het rad van de geschiedenis gedraaid, en is het oude Continent een opvanggebied geworden voor miljoenen immigranten. In de jaren „40 komen ze eerst uit Europa (Spanje, Italië, Griekenland, Portugal) en daarna, vanaf 1960, worden ze gevolgd door Marokkanen en Turken die ingaan op de oproep van de Belgische ondernemers (mijnwerkerij, metaalindustrie, bouw- en textielsector…). Een beter leven met een lonend werk lokt eerst de mannen, die aanvankelijk alleen komen en hopen op een snelle terugkeer naar hun land. Op 17 februari 1964 sloot België met Marokko een bilateraal akkoord om Marokkaanse werkkrachten te kunnen aanwerven voor de noden van de Belgische economie. Enkele maanden, op 16 juli 1964, ondertekende Turkije een gelijkaardige tekst. De crisis van de jaren „70 is een aanleiding tot de sluiting van de grenzen maar tevens tot de eerste beleidsvoeringen van gezinshereniging. Langzaam aan vervrouwelijkt, verjongt en raakt de immigratie ingeburgerd en steeds meer zichtbaar in de openbare ruimte. Vandaag is de immigratie wereldwijd een feit en in de loop der jaren is gebleken dat ze niet in één richting werkte. Ze biedt een uitdaging en tal van voordelen voor de opvanglanden. Ze vergt beleidsvoeringen voor integratie, terwijl ze de immigrant zelf oproept om zijn leven aan te passen aan zijn nieuwe opvangmaatschappij. Bron: www.stjoost.irisnet.be
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
6
Vlaamse begonia uniek in de wereld Een lange bloeiperiode, een breed kleurenpallet, diverse vormen en geschikt voor border en terras. Dat zijn de troeven van de Vlaamse begonia, resultaat van jarenlange traditie en vakmanschap. Geen wonder dat de Vlaamse begonia succes heeft tot zelfs in Japan en Amerika. Traditie en vakmanschap Vlaanderen is de belangrijkste producent van knolbegonia‟s ter wereld, dankzij een rijke traditie van zaadselectie en knolproductie. Jaarlijks worden ongeveer 20 miljoen knollen uitgevoerd naar Europa, Noord-Amerika en Japan. De teelt is vooral geconcentreerd in Oost-Vlaanderen en meer specifiek in de regio rond Gent. De selectiebedrijven zijn continu op zoek naar nieuwe kleuren en bloemvormen. Vooral de dubbele begonia‟s en de hangende soorten zijn populair. De immense Belgische bloementapijten van knolbegonia‟s zorgen voor heel wat uitstraling en hebben internationale faam. De begonia‟s komen er in al hun kleurenpracht perfect tot uiting. Bloemenspektakel voor tuin en terras Knolbegonia‟s zijn de perfecte keuze voor wie houdt van een indrukwekkend kleureneffect. Van wit over geel en oranje tot rood en alle tinten roze. Eenvoudig, hangend of met dubbele bloei. Het begonia-assortiment biedt een ruime keuze. Zo is er steeds een begonia die past bij je smaak en bij de rest van de beplanting. Met zijn weelderige en langdurige bloeiperiode brengt hij van begin juli tot de eerste vorst kleur. Knolbegonia‟s zijn bovendien veelzijdig, want geschikt voor balkon, hanging basket, terras of tuinperk. Ze vergen weinig onderhoud en zijn tot slot allergie-vriendelijk want veroorzaken geen hooikoorts.
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
7
Bloementapijt: de gebruiksaanwijzing Twee jaar geduld en voorbereidingen voor vier dagen sprookjesachtig kleurenplezier… dat is de tijd die nodig is om het Bloementapijt van Brussel te bedenken en uit te werken. In het eeuwenoude kader van de Grote Markt is geduld een vast waarde. De stenen hebben tijd genoeg. Het thema kiezen, het project uittekenen, inschatten hoeveel begonia‟s van elke kleur nodig zullen zijn en ze kweken… Er zijn bijna 600.000 begonia‟s nodig die dicht tegen elkaar geplaatst worden om de motieven te realiseren en het bloementapijt – een unicum in de wereld – reliëf en de nodige schakeringen te geven. Om de motieven uit te werken, wordt het tapijt op reële grootte uitgetekend op een transparant vel plastic dat geperforeerd wordt. Daarna kunnen 120 vrijwilligers aan de slag om de reuzentekening in te kleuren, rekening houdend met de schakeringen van de begonia‟s. De bloemen moeten zeer dicht tegen elkaar geplant worden. Er moet ook een vochtig microklimaat gecreëerd worden om de bloemen fris te houden en ervoor te zorgen dat de kleuren van die typisch Belgische bloemen helder blijven. Al dat werk wordt uitgevoerd op amper 48 uur, zodat het Bloementapijt ingehuldigd kan worden op 14 augustus om 22u stipt. Dit kortstondige meesterwerk kan uitzonderlijk gedurende vier nachten en vier dagen bewonderd worden door het publiek. Zoals elk jaar, kunnen de bezoekers het tapijt ook bezichtigen vanop het balkon van het Stadhuis.
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
8
De openingsvoorstelling: muzikale intenties
De muziek bij de inhuldiging van het Bloementapijt 2014 openbaart een smeltkroes van klanken, geuren, gevoelens en impressies. Zoals de klankband van een film, vertelt ze het denkbeeldige epos en de imaginaire reis van een nomadengroep doorheen de vlakten van Anatolië. Volgens het ritme van de seizoenen, evolueert de sfeer van een vredig, bijna ingedommeld begin, naar een bloemlezing van lentegeuren, om te eindigen met een ritmische uitbarsting die het onweer tijdens een zomernacht voorstelt. De muziek combineert hedendaagse geluiden met traditionele instrumenten als de saz (een soort luit met lange hals), de daf (een heilige tamboerijn) en de viool. Grégoire Dune, die voor de muziek van de openingsvoorstelling zorgt, is een Brusselse muzikant-componist. Hij studeerde viool, kamermuziek en componering aan het Koninklijk Conservatorium Brussel. Daar behaalde hij zijn eerste prijzen en hoger diploma. Deze swingende multi-instrumentalist zonder gelijke speelt viool, gitaar en keyboards. Hij verzorgde talrijke tournees doorheen Europa, de Verenigde Staten en Quebec, en werkt samen met tal van grote namen uit de muziekwereld, zoals Alain Souchon, Alain Chamfort, Niagara, Michel Legrand, Aereda en Arthur H.
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
9
Duizend-en-een bloemen in het Stadhuis van Brussel
Ter gelegenheid van het Bloementapijt 2014 dompelen de floristen van de Koninklijke Unie van de Floristen van België u onder in een bloemenpracht van duizend-en-een-nacht. Bij een bezoek aan het Stadhuis van Brussel krijgt u de kans om dit gotische meesterwerk schitterend bebloemd te zien. Een hele ploeg jonge bloembinders laat u versteld staan door wat ze in een handomdraai weet te realiseren met verse bloemen en planten. Van anjers tot orchideeën, elke bloem krijgt een plaats in hun creaties naargelang haar eigenheid. De Belgische tuinaannemers, onder leiding van André Goemaere, zetten de binnenkoer in de bloemetjes, zodat aanschuiven in de rij een aangenaam intermezzo wordt. De gevel van het Stadhuis wordt prachtig versierd met bloemenkransen. Ook hier worden echte seizoensbloemen gebruikt. Zo hopen we bepaalde soorten bloemen uit de vergetelheid te halen. Met de momenteel erg hippe retrostijl als inspiratiebron creëren we een romantische vintagesfeer voor u. De Belgische bloemsierkunst en tuinaanleg zijn van een bijzonder hoog niveau. Ook in het Brusselse Stadhuis zult u hiervan opnieuw het bewijs vinden!
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
10
Bloementapijt 2014: het programma 14 augustus 2014: dag voor de pers - dag van de opbouw Op afspraak: ontmoetingen met de organisatoren 13u 14u 20u30 22u 23u
Een honderdtal personen brengen de eerste bloemen aan Opening van het Stadhuis en mogelijkheid om te zien hoe het Bloementapijt tot stand komt; mogelijkheid om de medewerkers te interviewen Officiële inhuldiging in het Broodhuis en in het Stadhuis (uitsluitend op uitnodiging) Vuurwerk en concert Sluiting
15, 16 en 17 augustus 2014: opening voor het publiek van 9 tot 23u (laatste toegang om 22u30) Elke avond om 22, 22.30 en 23u: geluid en licht Van 9 tot 23u
Opening van het Stadhuis: panoramisch zicht op het tapijt van op het balkon Inkom: € 5 Kinderen tot 10 jaar mogen gratis binnen.
Meer informatie op www.flowercarpet.be
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
11
Enkele woorden over de geschiedenis van het Bloementapijt
1970: Een idee schiet wortel... De eerste kleine bloementapijten dateren uit 1952 (Knokke, Oudenaarde, SintNiklaas en Rijsel), maar het is wachten tot 1971 voor de Grote Markt van Brussel zijn eerste, vergankelijke kunstwerk onthaalt. In 1970 werden meneer de Rons en mevrouw Van Den Heuvel getroffen door de pracht van het bloementapijt op de Grote Markt van Oudenaarde. Zij besloten hetzelfde te doen in Brussel. Zo kwam het dat de parking op de Grote Markt te Brussel op 15 augustus 1971 plaats moest ruimen voor het eerste Brusselse Bloementapijt. Een fris en stralend kunstwerk met decoratieve arabesken als thema. Het werd meteen een groot succes. ... en sindsdien wordt de traditie onderhouden In de loop der jaren werd het Bloementapijt op de Grote Markt niet alleen een traditie maar ook een van de belangrijkste toeristische attracties van Brussel. Ziehier een overzicht van de thema‟s die elkaar opvolgden: • • • • • • • • • • • • • •
1971: decoratieve arabesken 1976: parken en tuinen 1979: duizend jaar “Bruocsella” 1980: 150e verjaardag van België 1986: wapenschilden van de Brusselse gilden 1988: Chinees tapijt uit de provincie Sin-Kiang 1990: Mozart 1992: Brussel, Europese hoofdstad 1994: 50e verjaardag van de Bevrijding 1996: een Franse tuin 1998: Turks tapijt geïnspireerd door thema‟s uit het Noord-Oosten van Turkije 2000: Brusselse kant 2002: Versailles 2004: art nouveau 2006: de Middeleeuwen en de alchimie 2008: de Savonnerie 2010: Europa 2012: het Afrikaanse continent 2014: Anatolisch tapijt ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van de Turkse en Marokkaanse immigratie
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
12
Mark Schautteet: grafisch ontwerper en ervaren bloemenarchitect Vanaf de jaren ‟70 begon Mark Schautteet als medewerker van Et. Stautemas (pionier van de begoniatapijten) mee te werken aan de realisatie van verschillende begoniatapijten. Zo realiseerden ze samen begonitapijten in Brussel, Columbus-Ohio, Wenen en Den Haag. Deze tapijten getuigden toen al van een grote internationale uitstraling. Na het overlijden van Et. Stautemas in 1998 besloot hij het pionierswerk van zijn leermeester voort te zetten en verder werk te maken van de promotie van de begonia als exportproduct via bloementapijten. Binnen en buiten onze landsgrenzen werden al vele markten of pleinen omgetoverd tot een prachtige, kleurrijke begoniatapijten naar een ontwerp van Mark Schautteet. Enkele van de belangrijkste realisaties van de laatste jaren zijn: In België: Brussel Tongeren Seneffe Koksijde Leuven Oudenaarde Zaventem Zottegem Genk
Internationaal: Frankfurt Haarlem Warschau Tel Aviv Tenerife Praag Barcelona Bern Shangai New Delhi
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
13
Perscontacten
Annette Katz
Tel. +32-(0)475-46.95.33 E-mail:
[email protected]
Karel Goethals
Tel. +32-(0)485-82.96.52 E-mail:
[email protected]
Beeldmateriaal beschikbaar op aanvraag Meer informatie op de website: www.flowercarpet.be
Bedankingen De vzw Bloementapijt van Brussel bedankt van harte: de stad Brussel en haar diensten het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de Turkse ambassade in België de Floraliën Gent de Nationale Loterij chocolatier Leonidas hotel Amigo de MIVB de NMBS Interparking JC Decaux het VLAM Radio 2 RTBF – La Première en Viva Bruxelles L‟Avenir de A.V.B.S. CBC KBC Fintro Sofitel-brussels-le-louise.com Sofitel-brussels-europe.com hotel Plaza hotel Leopold en alle partners die bijdragen tot het succes van het evenement
Stadhuis Grote Markt 1000 Brussel Tel. 02 548 04 50 Fax 02 548 04 44
14