Pers voor beginners
Jeroen Borghs
[email protected] 0475 43 16 41
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
1.Wat is nieuws? • ?
1.Wat is nieuws? • • • • • • • • •
Actualiteit Afwijking Belang / maatschappelijke relevantie Belangstelling doelgroep Autoriteit Mensen Nabijheid / afstand Aanbod Visueel
Actualiteit
Afwijking
Belang
Belangstelling doelgroep
Autoriteit
Mensen Om de twee weken infuus van 9.000 euro voor 7-jarige Viktor
Nabijheid
Aanbod
Visueel
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
2.Hoe werken redacties? • Verschillende shifts • Redactievergaderingen • Nieuwsbronnen?
2.Hoe werken redacties • Journalisten niet ergeren • Journalistieke gebruiken – Primeur – Embargo – On/off the record – Nalezen voor publicatie
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
3.Persplan • Doelstelling(en)? – Informeren – Profileren – Realiseren
• Doelgroep? – Van wie wil ik iets gedaan krijgen? – Via welke media
• Kernboodschap?
3.Persplan • Vorm – Persbericht / persdossier – Persoonlijk contact met de journalist – Lezersbrief / opiniestuk – Visuele actie – Persconferentie – Rondetafel / debat / congres
3.Persbeleid • • • •
Jaarplanning Pick your battles Kernboodschappen per onderwerp Wie voert het woord? – Investeer in relatie journalisten – Lever goede service
3.Persbeleid • Press room – Voorstelling organisatie – Contact info – FAQ – Begrippenlijst – Logo’s – Rapporten, foto’s, campagnes – Registratie nieuwsbrieven
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
4.Nieuws maken 1. Denk visueel 2. Breng een verhaal 3. Afwijkende invalshoek 4. Trend/actualiteit 5. Prijs/award 6. Kritiek 7. Dag van … 8. Expert/bekendheid 9. Mediastunt 10. Lijstje/onderzoek
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
5.Perslijst • Samenstelling – Lokale en nationale pers • • • • • •
Tv Radio Kranten Vakbladen en lifestyle Huis-aan-huisbladen Infoblad gemeente
– Niet enkel verslaggevers, ook eindredacteuren, presentatoren, andere mediamensen… – Partnerorganisaties
5.Perslijst • Waar vind je contacten? – Via provincie/gemeente – Colofon / website medium – Zelf uitbouwen – Online • www.journalist.be/databanken/mediahuizen • mediabook.pub.be
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
6.Persbericht • De 7 S’en – Strategie – Selectie – Structuur – Stijl – Spelling – Samenhang – Sharen
Strategie • Wanneer stuur je een persbericht? – Als er nieuws is – Nieuwswaarde moet meteen blijken (titel) – Meeste persberichten in prullenmand
• Concentreer je op de doelgroep – Lokaal nieuws – lokale pers – Achterban!
• Journalist is lui -> copy/paste
Strategie • Opletten voor: – Gebrek aan nieuwswaarde – Aankondigingen maken weinig kans (persuitnodiging is dan beter) – Slechte timing – Te veel persberichten – Te veel mensen betrokken bij schrijfproces
Selectie • • • • •
1 onderwerp per bericht 1 A4 max Beperk je tot hoofdlijnen Geef argumenten, cijfers, feiten Knoop nieuwe feiten aan bekende feiten
Selectie • Beantwoord alle logische vragen – Wie/wat/waar/wanneer/waarom/hoe…
Voorbeeld • “Op 1 april is op de E19 in Kontich maar 1 rijstrook beschikbaar voor het verkeer. Wegen & Verkeer herstelt dan het asfalt. De snelweg moet daardoor veiliger worden. Het verkeer van Brussel naar Antwerpen moet rekening houden met 30 minuten vertraging. Het verkeer kan de omleiding volgen via de A12. Meer informatie is beschikbaar op…”
Structuur • Vaste elementen – Afzender: naam, logo, contactgegevens – Vermelding ‘persbericht’ – Datum verzending – Kop – Onderkop – Lead – Body
Structuur • Optionele elementen – Tussenkoppen – Paginanummer (1 A4) – Afsluitteken – Noot voor redactie / achtergrondinfo – Embargo – url – ‘corporate identity’
Structuur • Basisinfo – Hoe belangrijker de info, hoe vroeger in de tekst – 1ste zin is rond: alles staat erin – Basisvragen worden meteen beantwoord – Zo kort mogelijk
Structuur • Kop – – – – – –
Trekt de aandacht Vat essentie samen Is begrijpelijk voor iedereen Kort: uitgeklede zin Actief: gebruik een werkwoord Zakelijk: geen overdrijving !/? , beeldspraak, woordspeling – Concreet – Positief: geen ontkenning
Structuur • Onderkop – Extra interesse wekken • Bevat niet het belangrijkste nieuws • Inhoudelijke toevoeging, geen nieuw feit
• Vb: “Van Bumba tot Philip Morris” – “Politiemuseum organiseert nocturne rond vervalsingen”
Structuur • Lead = 1ste alinea – Vat nieuws bondig samen – Prikkelt journalist om verder te lezen – Belangrijkste nieuws in eerste zin – Is geen inleiding – 2-3 zinnen – Vet of cursief – Geen zenderperspectief (copy/paste)
Structuur • Body – = uitwerking lead – Oprolbaar – Bouw logisch op – 1 gedachte / onderwerp per alinea – Geen grafieken, illustraties of tabellen in de tekst – Geren omslachtig taalgebruik (publiceerbaar)
Stijl • Publiek = kind van 14 jaar • Schrijf vanuit perspectief journalist – 3de persoon – Verleden tijd – Schrijf actief – Voeg citaten toe – Beknopt
Stijl • Ga nooit uit van voorkennis publiek • Licht namen en termen toe – Verklaar jargon – Afkortingen de eerste keer voluit schrijven – Verklaar cijfers en percentages
• Schrijfstijl – – – – –
Geen reclametaal Vermijd humor Correcte spelling Gebruik nooit imperatief! Niet ondertekenen met naam of ‘groeten’
Spelling • • • • • •
Zeer belangrijk! Nalezen Nalezen door anderen Twijfel? Opzoeken Dubbelcheck dt-fouten Gebruik google, vrt taalsite …
Samenhang • Lay-out – Huisstijl – Vast stramien
• Coherente schrijfstijl – 1 schrijver
Sharen • Naar perslijsten – Adressen in bcc – In body van e-mail – Onderwerp: titel persbericht (embargo)
• Intern • Op eigen website • Social media – Via website! – Facebook, twitter…
6.Persbericht • Big no no’s – – – – – – – – – –
Te veel details Lyrische, poëtische teksten Ik- of we-vorm gebruiken Zenderperspectief Vakjargon Spelfouten Liegen of foute info geven Te veel bijlages Mails van ettelijke megabytes Je persbericht niet nalezen
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
7.Persconferentie/persmoment • Beter pers uitnodigen op events die meerdere doelen hebben • Persuitnodiging is geen persbericht – Basisinfo • • • •
Onderwerp Programma Sprekers/aanwezigen Bereikbaarheid + parking
• Centrale locatie (Belga verlaat Brussel niet)
7.Persconferentie/persmoment • Voormiddag: deadlines! • Niet op zaterdag of dag voor feestdag • Eventueel persmap met speeches en achtergrondinfo – Meer en meer digitaal
• Na afloop – Stuur persbericht/persmap naar afwezigen – Stuur foto’s door van het evenement
Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Wat is nieuws? Hoe werken redacties? Persplan/beleid Nieuws maken Perslijst Persbericht Persconferentie/moment Reageren
8.Reageren • • • •
Durf assertief te zijn Rechtzetting eisen Opiniestuk vragen Journalisten/media die systematisch/moedwillig verkeerd berichten op zwarte lijst
Einde • Evaluatieformulier! • Vragen? –
[email protected] – 0475 43 16 41