Pensioen voor zelfstandigen ZELFSTANDIGE
Inhoud INLEIDING 1 rustpensioen 2 Overlevingspensioen 7 Pensioen van uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e)
8
Beroepsactiviteit als gepensioneerde
9
Pensioenbonus 11 Raming van de toekomstige Pensioenrechten
13
Aanvullende verzekeringen op het wettelijke pensioen
14
Nuttige adressen en links
19
Pensioenregeling voor zelfstandigen Zeggen dat de pensioenwetgeving vandaag complex en onoverzichtelijk is, is een open deur intrappen. De pensioenhervorming vanaf 2013 en de overgangsmaatregelen bevestigen dit principe. Er is meer dan ooit nood aan duidelijke, correcte en begrijpelijke informatie. In deze brochure vindt u antwoorden op veel voorkomende vragen rond het pensioen. Ook vindt u alle recent verschenen wijzigingen in deze brochure terug. Als klant van Securex kunt u steeds een beroep doen op onze specialisten. U kunt steeds bij hen terecht voor een persoonlijk advies met betrekking tot uw pensioen en voor alle bijkomende informatie waarnaar u eventueel op zoek bent.
1
ZELFSTANDIGE
Rustpensioen Pensioenleeftijd De zelfstandige, zelfstandige helper en meewerkende echtgeno(o)t(e) bouwen doorheen hun loopbaan pensioenrechten op.
Tot 2012 werd, wanneer een zelfstandige vervroegd met pensioen vertrok, het bedrag van het pensioen verminderd met een welbepaald percentage. Dit kwam neer op een vermindering van:
Voorwaarden tot het verkrijgen van een rustpensioen: •
Pensioenleeftijd bereikt hebben
•
Beroepsloopbaan bewijzen
•
Pensioenaanvraag indienen
•
25% op 60 jaar;
•
18% op 61 jaar;
•
12% op 62 jaar;
•
7% op 63 jaar;
•
3% op 64 jaar.
Wettelijke pensioenleeftijd
Deze pensioenvermindering, die “pensioenmalus” ge-
De wettelijke pensioenleeftijd is 65 jaar.
noemd wordt, werd toegepast op het pensioen als zelfstandige, tenzij een loopbaan van 42 kalenderjaren
Vervroegd pensioen
werd bewezen.
Vanaf 61,5 jaar kunt u ’vervroegd’ met pensioen, op voorwaarde dat u minstens 40 jaar (loopbaanjaren) ge-
Pensioenhervorming 2013
werkt hebt. Voor de berekening van het aantal loop-
Vanaf 1 januari 2016 geldt een strengere regeling. Het
baanjaren komen gelijkgestelde periodes in aanmer-
vervroegd pensioen zal slechts mogelijk zijn vanaf 62
king.
jaar, op voorwaarde dat u minstens 40 jaar gewerkt
Geregulariseerde
meegerekend. 2
studiejaren
worden
niet
hebt.
Rustpensioen
Maar er worden twee uitzonderingen voorzien waarbij u alsnog uw pensioen vroeger kunt opnemen: •
Vanaf 60 jaar wanneer u minstens 42 jaar gewerkt hebt.
•
Of vanaf 61 jaar wanneer u minstens 41 jaar gewerkt hebt.
In afwachting van 2016 zullen de pensioenleeftijd en de loopbaanvoorwaarde vanaf 2013 geleidelijk aan verhoogd worden. Een overzicht vindt u in de onderstaande tabel Jaar
Minimumleeftijd
Loopbaanvoorwaarde
Uitzonderingen lange loopbanen
2012
60 jaar
35 jaar privésector / 5 jaar overheid
2013
60 jaar en 6 maanden
38 loopbaanjaren
60 jaar bij 40 loopbaanjaren
2014
61 jaar
39 loopbaanjaren
60 jaar bij 40 loopbaanjaren
2015
61 jaar en 6 maanden
40 loopbaanjaren
60 jaar bij 41 loopbaanjaren
2016
62 jaar
40 loopbaanjaren
60 jaar bij 42 loopbaanjaren en 61 jaar bij 41 loopbaanjaren
Sinds 1 januari 2013 wordt geen enkele pensioenmalus meer toegepast bij opname van vervroegd pensioen op 63 of 64 jaar. Men kan ook vrijgesteld worden van de malus voor 63 jaar, op voorwaarde dat men over een beroepsloopbaan van ten minste 41 jaar beschikt. De Regering heeft dan ook beslist om de pensioenmalus als gevolg van vervroegd pensioen af te schaffen. Immers, iedereen die zijn pensioen ten vroegste op 1 januari 2014 neemt, loopt niet langer het risico een financieel verlies gelegen tussen 12% en 25% te lijden in geval van opname van een vervroegd pensioen.
3
Bewijs van de beroepsloopbaan In theorie moet u het bewijs leveren van de uitoefening
Gelijkgestelde periodes
van de beroepsbezigheid. Het Rijksinstituut voor de
Voor de berekening van het pensioen worden op aan-
Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) vraagt
vraag sommige periodes, met periodes van activiteit
in de praktijk echter de nodige gegevens aan uw sociaal
gelijkgesteld. Voor sommige periodes kan dit gratis,
verzekeringsfonds.
voor andere moet u betalen: •
Studieperiodes
Periodes van activiteit
Mits u inhaalbijdragen betaalt, kan de studieperi-
Het bewijs van uw zelfstandige beroepsloopbaan
ode na 1 januari volgend op uw 20ste verjaardag
wordt geleverd door de betaling van uw sociale bijdra-
onder bepaalde voorwaarden als een periode van
gen. De jaren en kwartalen loopbaan worden aanvaard
activiteit beschouwd worden.
op voorwaarde dat de sociale bijdragen, alsook de
•
eventuele verhogingen, betaald werden.
Periodes van ziekte en invaliditeit U kan periodes van ziekte en invaliditeit laten gelijkstellen met periodes van activiteit.
Wanneer komt een kwartaal niet in aanmerking?
Vereist is dat u uw zelfstandige beroepsbezig-
•
indien de verschuldigde bijdragen niet of niet vol-
heid volledig stopzet en dat u arbeidsongeschikt
ledig werden betaald;
erkend bent door de adviserend geneesheer van
indien er slechts verminderde bijdragen werden
uw ziekenfonds.
•
betaald krachtens een zelfstandige activiteit als
•
Andere periodes die kunnen gelijkgesteld worden,
bijberoep of een activiteit in hoofdberoep die, op
zijn:
uw vraag, met een activiteit in bijberoep gelijkge-
-
steld werd (artikel 37 van het KB van 19/12/1967);
- periodes die gedekt zijn door vrijwillige
indien er vrijstelling van bijdragen sinds 01/01/1981 verkregen werd.
4
•
periodes van militaire dienst (gratis); bijdragebetaling (voortgezette verzekering).
Rustpensioen
Pensioenaanvraag Automatisch onderzoek
Hoe?
Het recht op rustpensioen wordt automatisch onder-
U moet zich persoonlijk aanmelden of laten vertegen-
zocht op de wettelijke pensioenleeftijd (= 65 jaar) indien:
woordigen door een meerderjarige volmachtdrager.
•
u in België verblijft gedurende ten minste 15
U moet in het bezit zijn van uw identiteitskaart. Vraag
maanden voorafgaand aan de datum waarop u de
aan het gemeentebestuur een ontvangstbewijs van uw
pensioenleeftijd bereikt én
pensioenaanvraag.
u onderworpen was aan het sociaal statuut van de
Het is mogelijk dat de pensioendiensten u achteraf
zelfstandigen als zelfstandige of helper.
meer inlichtingen vragen over uw beroepsloopbaan.
•
Het kan nuttig zijn volgende documenten en inlichtinGeen automatisch onderzoek
gen bij de hand te houden: pensioenfiches, gegevens
In volgende vier gevallen is er geen automatisch onder-
over arbeidsongevallen of beroepsziekten, militair zak-
zoek en moet u zelf aan de administratie te kennen ge-
boekje, betaalstrookjes van pensioen of van uitkeringen
ven dat u uw pensioen wil opnemen:
als mindervalide, gegevens over aansluiting bij een so-
•
ciaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, …
u wenst vóór de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen te gaan;
• •
u gaat met pensioen na de wettelijke pensioen-
Vanuit het buitenland
leeftijd;
Uw aanvraag moet via aangetekend schrijven bij de
u neemt een rustpensioen van uit de echt geschei-
hoofdzetel van het RSVZ in Brussel ingediend worden.
den echtgenoot op; •
u bent weduwe/weduwnaar: u moet het overlevingspensioen aanvragen indien uw echtgeno(o) t(e) op het ogenblik van zijn/haar overlijden nog actief was.
Pensioenberekening Voor de berekening van uw pensioen wordt rekening gehouden met twee factoren:
Waar?
•
uw beroepsloopbaan
U kan uw pensioen aanvragen bij:
•
uw beroepsinkomsten
•
het gemeentebestuur van uw hoofdverblijfplaats;
•
de hoofdzetel van het RSVZ in Brussel;
Uw beroepsloopbaan
•
een regionaal bijkantoor van het RSVZ;
De beroepsloopbaan omvat periodes van activiteit en
•
de site www.socialsecurity.be/nl/citizen/static/ap-
periodes van inactiviteit die ermee gelijkgesteld zijn.
plics/penonline/index.htm (site voor zelfstandigen en loontrekkenden vanaf 01/01/2015).
De beroepsloopbaan als zelfstandige wordt uitgedrukt via een breuk. De teller van de breuk is gelijk aan de
Wanneer?
som van de jaren en kalenderkwartalen waarvoor de be-
U kan uw pensioen ten vroegste 12 maanden vóór de
roepsbezigheid als zelfstandige of als helper bewezen is.
gekozen ingangsdatum aanvragen.
De noemer van de breuk is gelijk aan het aantal jaren die
Opgelet! Uw pensioen kan niet ingaan vóór de 1ste dag
een volledige beroepsloopbaan vertegenwoordigen, na-
van de maand volgend op de maand waarin u 61,5 jaar
melijk 45 jaar.
wordt (62 jaar vanaf 2016). Uw beroepsinkomsten Bij de berekening van uw pensioen wordt rekening gehouden met de beroepsinkomsten. Deze berekening schommelt in functie van de periode gedekt door de beroepsactiviteit als zelfstandige of helper. 5
Pensioenhervorming
Minimumpensioen
De laatste maanden van de professionele activiteit zul-
U kan de bedragen voor het minimumpensioen van de
len vanaf 01/01/2015 progressief in rekening worden ge-
zelfstandigen raadplegen via onze website:
bracht voor de berekening van het pensioen.
www.lex4you.be -> zelfstandigen -> Starten als zelfstan-
Voorbeeld: volgens de huidige wetgeving, indien u uw
dige -> sleutelbedragen
pensioen opneemt op 1 juli 2015, dan zal uw bedrag van uw pensioen berekend worden op een loopbaan t.e.m.
De verhoging van het minimumpensioen impliceert te-
31 december 2014. Na de hervorming, zal het bedrag van
vens een stijging van de arbeidsongeschiktheidsuitkerin-
uw pensioen berekend worden op een loopbaan t.e.m.
gen van het ziekenfonds en van de uitkeringen in geval
30 juni 2015.
van faillissement. De weduwe of weduwnaar kan, onder bepaalde voorwaarden, aanspraak maken op een overle-
Jaren vóór 1984
vingspensioen.
Voor elk jaar of kwartaal vóór 1984 berekent men uw pensioen aan de hand van een forfaitair bedrijfsinkomen. Ook
Wist u dat onder bepaalde voorwaarden uw pensioen, dat
voor gelijkgestelde periodes geldt een forfaitair inkomen.
berekend wordt op basis van de beroepsinkomsten, verhoogd kan worden tot het minimumpensioen voor zelf-
Jaren na 1983
standigen?
Voor elk jaar of kwartaal na 1983 berekent men uw pen-
•
u moet een eigen loopbaan bewijzen die minstens
sioen aan de hand van de reële bedrijfsinkomsten. Voor
gelijk is aan 2/3de van een volledige loopbaan (rust-
gelijkgestelde periodes zijn er geen reële bedrijfsinkom-
pensioen);
sten bekend. In dat geval wordt rekening gehouden met
•
u moet een loopbaan van 2/3 van een volledige loopbaan bewijzen in hoofde van uw overleden
fictieve inkomsten.
echtgeno(o)t(e) (overlevingspensioen); Aanpassing van de beroepsinkomsten De beroepsinkomsten worden vermenigvuldigd met een aanpassingscoëfficiënt. De aanpassingscoëfficiënt bestaat onder andere uit: •
een herwaardering van de beroepsinkomsten tot het indexcijfer van de ingangsdatum van de berekening
•
een percentage - 75% voor een rustpensioen als gezin; - 60% voor een rustpensioen als alleenstaande of een overlevingspensioen; - 37,5% voor een pensioen van uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e).
Gemengde loopbaan Als u een gemengde loopbaan (zelfstandige, loontrekkende en/of ambtenaar) hebt en een pensioenaanvraag in het stelsel der loontrekkenden ingediend hebt, volstaat deze aanvraag. Elke pensioeninstelling zal uw pensioenrechten in haar regeling onderzoeken. De verschillende pensioeninstellingen houden contact met elkaar en wisselen hun beslissingen onderling uit.
6
•
het pensioen berekend op basis van de beroepsinkomsten is lager dan het minimumpensioen.
ZELFSTANDIGE
Overlevingspensioen Voorwaarden tot het verkrijgen van een overlevings-
Hervorming van het overlevingspensioen
pensioen
Studies hebben uitgewezen dat het overlevingspensi-
•
Minstens één jaar gehuwd geweest zijn met de over-
oen zoals het vandaag uitgedacht is, de voortzetting
ledene
van een beroepsactiviteit kan afremmen. De combina-
Beroepsloopbaan van de overleden echtgeno(o)t(e)
tie van het overlevingspensioen met de limiet van de
bewijzen
toegestane beroepsinkomsten kan de weduwnaars en
De weduwe of weduwnaar moet minstens 45 jaar zijn.
weduwen er immers toe aanzetten hetzij geen beroeps-
• •
activiteit meer uit te oefenen, hetzij die te beperken om Uitzonderingen
hun overlevingspensioen te genieten. De personen die
U moet minstens een jaar gehuwd zijn geweest met de
nog de leeftijd om te werken hebben, zullen hun activi-
overleden zelfstandige of helper tenzij:
teit kunnen verder zetten en dus rechten op pensioen
•
er een kind uit het huwelijk geboren is
opbouwen. De hervorming van het overlevingspensi-
•
het overlijden het gevolg is van een ongeval dat ge-
oen zal dan ook vanaf 1 januari 2015, en zonder terug-
beurde na het huwelijk
werkende kracht, volgende zaken invoeren:
het overlijden het gevolg is van een beroepsziekte
•
• •
De invoering van een overgangsuitkering (bedrag
die zich voordeed na het huwelijk
gelijkwaardig aan het overlevingspensioen) van
er op het ogenblik van het overlijden een kind ten
12 maanden (zonder kinderen ten laste) of van 24
laste was waarvoor u of uw overleden echtgeno(o)
maanden (met kinderen ten laste) voor de mannen
t(e) kinderbijslag ontving.
en vrouwen die niet door een overlevingspensioen
U moet ten minste 45 jaar zijn tenzij u een kind opvoedt
beoogd zouden zijn. Gedurende deze periode zal
dat te uwen laste is of als dusdanig wordt beschouwd
er geen plafond tot beperking van de beroepsin-
en u voor minstens 66% arbeidsongeschikt bent.
komsten meer bestaan. Het overlevingspensioen zal toegekend worden op de wettelijke leeftijd van
Wanneer de echtgenoot aan geen van deze voorwaar-
het pensioen (of vervroegd pensioen) als er intus-
den voldoet, kan hij/zij nog gedurende 12 maanden
sen geen nieuw huwelijk plaatsgevonden heeft.
een tijdelijk overlevingspensioen krijgen.
•
Het principe van een overlevingspensioen toegekend onder leeftijdsvoorwaarde (minimum 45 jaar vandaag, minimum 55 jaar tegen 2025), met een beperking van de beroepsinkomsten. 7
ZELFSTANDIGE
Pensioen van uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e) De gewezen echtgeno(o)t(e) kan, onder bepaalde voorwaarden, een pensioen van uit de echt gescheiden echtgeno(o)t(e) genieten. Voorwaarden: •
Pensioenleeftijd bereikt hebben
•
Beroepsloopbaan van de ex-echtgeno(o)t(e) bewijzen
•
Aanvraag indienen
Bovendien zijn er nog een aantal extra voorwaarden:
8
•
u mag niet van het ouderlijk gezag vervallen verklaard zijn;
•
u mag niet opnieuw gehuwd zijn;
•
u mag niet veroordeeld zijn om uw ex-echtgeno(o)t(e) naar het leven gestaan te hebben;
•
u mag geen aanspraak kunnen maken op een overlevingspensioen uit een vorig huwelijk.
ZELFSTANDIGE
Beroepsactiviteit als gepensioneerde In principe moet u iedere beroepsbezigheid stopzetten
De verklaring dient aan het RSZV gedaan te worden
vooraleer uw pensioen kan betaald worden. Onder be-
indien u enkel een pensioen als zelfstandige geniet. In
paalde voorwaarden kan u echter wel nog een beroeps-
geval van gemengde loopbaan (zelfstandige en loon-
bezigheid uitoefenen.
trekkende), kan de verklaring ook bij de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) ingediend worden.
Voorwaarden • •
De uitoefening van de beroepsbezigheid op voor-
U moet uw beroepsactiviteit met behulp van het offi-
hand aangeven
ciële formulier Model 74 aangeven. Dit formulier is be-
De beroepsinkomsten beperken
schikbaar bij het gemeentebestuur, bij het RSVZ, de RVP
Aangifte van beroepsactiviteit
of op de websites van deze instanties. Opgelet: U moet uw beroepsactiviteit niet aangeven en
De persoon die een activiteit wenst verder te zetten na
uw werkgever niet inlichten als u minstens 65 jaar bent
de inwerkingtreding van zijn pensioen, moet zijn aan-
en uw pensioen al ontvangt. Uw werkgever moet even-
gifte doen:
min aangifte doen. Dit gebeurt allemaal automatisch
•
hetzij voor de datum van inwerkingtreding van het pensioen;
•
hetzij binnen de 30 dagen die volgen op de betekening van de pensioenbeslissing;
•
hetzij, als de betrokkene reeds pensioengenieter is, binnen de 30 dagen na het begin van zijn nieuwe activiteit. 9
Beroepsactiviteit als gepensioneerde
Beperkte inkomsten Iedere genieter van een rust- of overlevingspensioen
In geval van voortzetting van de vroegere zelfstandige
is gemachtigd een bezoldigde beroepsactiviteit uit te
activiteit worden de sociale bijdragen verder berekend
oefenen en tegelijk het voordeel van zijn pensioen te
op het inkomen van drie jaar voordien maar beperkt tot
behouden, op voorwaarde dat hij bepaalde limietbe-
de reeds vermelde grensbedragen.
dragen niet overschrijdt. De toegestane plafonds schommelen naargelang van
Wist u dat ...
de categorie van het pensioen, de aard van de uitge-
indien u een rustpensioen als gezin geniet en de be-
oefende activiteit (loontrekkende of zelfstandige) en de
roepsinkomsten van uw echtgeno(o)t(e) het toegelaten
samenstelling van het gezin van de gepensioneerde.
bedrag overschrijden, uw rustpensioen als gezin voor het betrokken jaar omgezet wordt naar een rustpensi-
Klik hier om de toegelaten grensbedragen als zelfstandige
oen als alleenstaande?
te raadplegen of ga naar de website www.lex4you.be -> Zelfstandige -> Zelfstandige en helper -> Sleutelbedragen -> Rustpensioen: toegelaten activiteiten voor gepensioneerde
Onbegrensde inkomsten Vanaf 1 januari 2015 worden volgende maatregelen toegepast:
Sancties Zodra uw inkomsten 25% boven de toegelaten grens liggen, wordt uw pensioen voor het betrokken jaar geschorst en teruggevorderd. Wanneer uw zelfstandige
•
de huidige plafondbedragen worden automatisch geïndexeerd (+2% elk jaar);
•
Indien de gepensioneerde 65 jaar of ouder is moeten er geen inkomstengrenzen meer nageleefd
activiteit inkomsten oplevert die de toegelaten grens
worden (behalve indien hij geniet van een overle-
met minder dan 25% overschrijden, wordt uw pensioen
vingspensioen). Indien de gepensioneerde jonger
verminderd met het percentage van de overschrijding.
is dan 65 jaar maar minstens 45 jaar heeft gewerkt, dienen er eveneens geen inkomstengrenzen nage-
Sociale bijdragen van gepensioneerden
leefd te worden (behalve indien hij geniet van een
Indien u als gepensioneerde nog een beperkte activiteit als zelfstandige uitoefent, moet u aangesloten zijn/blijven bij een sociaal verzekeringsfonds. U bent geen bijdragen verschuldigd indien de geïndexeerde jaarlijkse inkomsten minder dan € 2.847,81 bedragen. Vanaf dit bedrag en tot het toegestane plafond is een kwartaalbijdrage verschuldigd.
overlevingspensioen); •
Aan de versoepeling van de toegelaten activiteit wordt ook een fiscale maatregel gekoppeld. Zelfs als u een professionele activiteit uitoefent naast uw pensioen, dan kan u toch nog in bepaalde gevallen van een belastingsvermindering genieten.
Vóór 65 jaar
Vanaf 65 jaar
Rustpensioen OF rust- en overlevingspensioen
10
Uitsluitend overlevingspensioen
Rustpensioen OF rusten overlevingspensioen
Uitsluitend overlevingspensioen*
Onbeperkt
14 515,00
Onbeperkt
18 007,00
Onbeperkt
18 144,00
Onbeperkt
21 903,00
Met loopbaan van minder dan 45 jaar
Met loopbaan van minstens 45 jaar
Gerechtigde ZONDER kind ten laste
6234,00
Gerechtigde MET kind ten laste
9351,00
* Ook de echtgenoten van de pensioengerechtigden die een gezinspensioen genieten mogen geen onbeperkte beroepsbezigheid uitoefenen, zelfs vanaf 1 januari van het jaar van de 65ste verjaardag. Zij moeten de toegelaten grenzen naleven die op hen van toepassing zijn; zoniet, wordt het gezinspensioen teruggebracht tot een pensioen als alleenstaande.
ZELFSTANDIGE
Pensioenbonus Sinds 1 januari 2007 geniet de zelfstandige die actief blijft
Hervorming van de pensioenbonus
na zijn 62 verjaardag of die het 44 kalenderjaar in zijn
Het stelsel van de pensioenbonus werd vanaf 1 januari
loopbaan begint, van een pensioenbonus. Ieder kwartaal
2014 hervormd. Het huidige bonusstelsel, dat in 2007 in-
dat hij bijkomend presteert, geeft recht op een bonus van
gevoerd werd om de burgers (loontrekkenden, ambtena-
€ 175,69. Dit komt overeen met een pensioenaanvulling
ren en zelfstandigen) die na de leeftijd van 62 jaar blijven
van € 702,76 per jaar. Om op de hoogte te blijven van het
werken of die een beroepsloopbaan van ten minste 44
bedrag van de bonus, surft u best naar onze website www.
loopbaanjaren kunnen voorleggen, aan te moedigen, ver-
lex4you.be -> Zelfstandige -> Zelfstandige en Helper ->
valt op 31 december 2014. De nieuwe regeling geldig met
Rechten -> Het pensioen der zelfstandigen -> Pensioen-
ingang van 1 januari 2014:
ste
ste
bonus. 1. Referteperiodes De bonus wordt toegekend per kwartaal van beroepsactiviteit. Voor de berekening van de bonus wordt geteld vanaf 1 januari van het jaar waarin de persoon 62 wordt of waarin het 44 loopbaanjaar valt, tot de laatste dag van ste
het kwartaal voorafgaand aan het pensioen. Voorwaarden: •
De zelfstandige werkt verder en betaalt minstens de bijdrage aan het tarief van een hoofdberoep.
•
Op de ingangsdatum van het pensioen moeten alle bijdragen betaald zijn.
•
De zelfstandige werkt niet meer verder, maar doet aan voortgezette verzekering en betaalt daarvoor de wettelijk voorziene bijdrage.
• Voor het bonusgedeelte vóór 2014: geen wijzigingen, maar neemt een einde op 31/12/2013 • Voor het bonusgedeelte na 2013: kan ten vroegste een aanvang nemen op de volgende datum: - de eerst mogelijke datum van inwerkingtreding van het vervroegd pensioen zal ten vroegste starten 4 kwartalen na het tijdstip waarop de zelfstandige zijn vervroegd pensioen kan opnemen. Voorbeeld: een zelfstandige die zijn vervroegd pensioen op 62 jaar kan opnemen en in 2016 een loopbaan van 40 jaar aantoont, zal recht hebben op een bonus voor de werkjaren gepresteerd vanaf de leeftijd van 63 jaar. 11
- Voor wie niet vervroegd met pensioen kan gaan,
3. Mogelijkheid tot “gemengde” bonus:
begint de referteperiode op de eerste dag volgend
De periodes van activiteit vóór 1 januari 2014 die een recht
op de maand waarin de werknemer 65 wordt en de
op de huidige pensioenbonus openen, blijven geldig.
loopbaan minstens 40 kalenderjaren bedraagt.
Voorbeeld: een zelfstandige geboren in juli 1949 rechtvaar-
Voorbeeld: een zelfstandige die met pensioen
digt 36 loopbaanjaren eind 2012. Hij vervolgt zijn activiteit
gaat in maart 2013 zal recht hebben op een pensi-
tot 30 juni 2014 inbegrepen.
oenbonus vanaf 1 april 2013.
Hij heeft recht op:
• Het bonusgedeelte na 2013 neemt een einde: op de
•
een bonus “oud” stelsel: vanaf 01/01/2011 (want het is
laatste dag van het kwartaal dat voorafgaat aan de
het jaar van zijn 62ste verjaardag) tot 31/12/2013 (op dit
datum van de eerste inwerkingtreding van het rust-
ogenblik neemt de opbouw van de vroegere bonus
pensioen.
een einde); •
en een bonus “nieuw” stelsel: vanaf 01/01/2014, want
2. Bedrag:
het nieuwe systeem kan niet voor 2014 ingevoerd wor-
Het bedrag van de bonus is progressief in functie van de
den.
duur van de voortzetting van de activiteit. De bonus bedraagt:
De referteperiode is de eerst mogelijke datum van inwer-
•
117 euro per kwartaal gedurende de 4 trimesters van
kingtreding + maximum 4 kwartalen.
de referteperiode;
In dit voorbeeld is de eerst mogelijke datum van inwerking-
• •
132,60 euro per kwartaal van het 5 tot het 8 trimes-
treding 01/07/2011 (ten minste 60 jaar oud en 35 loopbaan-
ter van de referteperiode;
jaren = begin van de referteperiode). De referteperiode
de
ste
148,20 euro per kwartaal van het 9 tot het 12 trimesde
de
ter van de referteperiode; •
163,80 euro per kwartaal van het 13de tot het 16de trimester van de referteperiode.
12
loopt dus van 01/07/2012 tot 30/06/2014.
ZELFSTANDIGE
Raming van de toekomstige Pensioenrechten Bent u nog niet gepensioneerd? Wilt u weten hoe uw wettelijk pensioen er zou kunnen uitzien? Op de website www.kenuwpensioen.be vindt u een berekeningstool voor uw toekomstig wettelijk pensioen. Daarmee kunt u een simulatie maken van het rustpensioen voor de 3 stelsels: zelfstandigen, loontrekkenden, ambtenaren of een combinatie daarvan. Met deze toepassing kan u dit volledig anoniem berekenen. Voer enkele inlichtingen in betreffende uw voorbije en/of toekomstige loopbaan en u verkrijgt onmiddellijk het bedrag van het wettelijke pensioen dat overeenkomt met de inlichtingen die u verstrekt. U kunt de simulatie ook gerust herhalen om zo het effect van andere hypothesen na te gaan. Zelfstandige, ambtenaar, loontrekkende? Deze dienstverlening staat open voor elk soort loopbaan. Raming voor de 55-plussers Wanneer u 55 jaar geworden bent, kunt u uw rustpensioen als zelfstandige laten ramen. U vindt een aanvraagformulier in uw gemeentehuis, in het hoofdkantoor van het RSVZ of in één van zijn bijkantoren. Wanneer u naast zelfstandige ook nog loontrekkende of ambtenaar bent geweest, volstaat het dit in uw aanvraag te vermelden. Alle bevoegde pensioendiensten zullen dan gelijktijdig meewerken aan de raming.
13
ZELFSTANDIGE
Aanvullende verzekeringen op het wettelijke pensioen Na een volledige loopbaan als zelfstandige hebt u als gezinshoofd recht op een wettelijk pensioen van € 16.038,47 per jaar. Dat is weinig, vooral in een levensfase waarin medische en andere kosten hoog kunnen oplopen. Iedereen is er intussen wel van overtuigd dat een aanvullend pensioen geen overbodige luxe is. Gelukkig bestaan er interessante manieren om zelf een aanvullende pensioenspaarpot op te bouwen. De verschillende pensioenstelsels zijn onderverdeeld in zogeheten ‘pijlers’, die perfect kunnen worden gecumuleerd, zodat een comfortabele levensstandaard wordt behouden, zelfs na het pensioen. De drie pijlers van het pensioen Zelfstandige zonder vennootschap
Pensioensparen Langetermijnsparen
14
Zelfstandige met vennootschap
3de pijler
RIZIV Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandige
2de pijler
Wettelijk Pensioen
1ste pijler
Pensioensparen Langetermijnsparen Als rechtspersoon: Individuele Pensioentoezegging Groepsverzekering Als fysieke persoon: RIZIV Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandige
Wettelijk Pensioen
De tweede pijler: het aanvullend pensioen dat wordt opgebouwd in het kader van de beroepsactiviteit De tweede pijler omvat enerzijds het Vrij Aanvullend
Grote betalingsvrijheid
Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) en de sociale RIZIV
U bepaalt zelf het bedrag van uw premie, waarop trou-
voordelen voor geconventioneerde zorgverleners, en an-
wens geen premietaksen verschuldigd zijn, die u wenst
derzijds de Individuele Pensioentoezegging voor zover u
te storten: mits u de wettelijke (minimum- en maxi-
zelfstandig bedrijfsleider bent.
mum-) plafonds naleeft. De minimumpremie bedraagt € 100.
Het Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) Dankzij het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandi-
Minder belastingen
gen kunt u voor een interessante aanvulling van uw
De overheid biedt u de mogelijkheid om iedere gestor-
wettelijk pensioen zorgen, en tegelijkertijd voor een bij-
te premie voor het VAPZ volledig af te trekken als be-
komend kapitaal voor uw naaste familie, indien u vroeg-
roepskost. Op deze manier recupereert u tot 50% van
tijdig zou overlijden. Het VAPZ is bovendien fiscaal bij-
de gestorte VAPZ-premie.
zonder interessant. We kunnen enkel aanraden dit product vóór elke andere vorm van levensverzekering
Minder sociale bijdragen
te kiezen.
Door de vermindering van uw netto beroepsinkomsten, dankzij de fiscale aftrekbaarheid van de VAPZ-premie,
De voordelen van het VAPZ van Securex:
vermindert u eveneens de basis die gebruikt wordt voor
Indien u eveneens bent aangesloten bij het Sociaal Ver-
de berekening van uw toekomstige sociale lasten. Op
zekeringsfonds Securex Integrity, kan u erop vertrouwen
deze manier recupereert u 20% of meer van de gestorte
dat uw dossier steeds up to date is door de wisselwer-
premie (voor een startende zelfstandigen zelfs tot 40%
king tussen de 2 diensten. Daardoor wordt uw premie
van de gestorte VAPZ premie).
jaarlijks berekend op basis van uw nieuwe loongegevens. Zo heeft u de garantie steeds de correcte maximale premie te kunnen storten en tegelijk steeds te kunnen genieten van de gunstigst mogelijke fiscale aftrek.
15
Aanvullende verzekeringen op het wettelijke pensioen
Zeer gunstige taxatie op einddatum
trekkers die zich verbinden om de richtlijnen in het Ak-
Op einddatum van uw contract, wordt het gespaarde
koord aangaande de honoraria en de administratieve
bedrag belast op basis van een fictieve rente van maxi-
procedures na te leven. Het bedrag van de toelage
maal 5%. Zo wordt ieder jaar een klein bedrag aangege-
wordt voor elk beroep gepubliceerd in een koninklijk
ven in de belastingaangifte gedurende een beperkte
besluit.
periode van 10 jaar. Deze toelage, die u ontvangt, kan gebruikt worden Overlijdensdekking
voor:
In geval van overlijden voor de einddatum wordt een
•
De financiering van een aanvullend pensioen
bedrag dat ten minste gelijk is aan het beschikbare
•
Het onderschrijven van een gewaarborgd inkomen
spaarbedrag aan de opgegeven begunstigden uitgekeerd. U kunt ook een bijkomende overlijdensdekking
in geval van ziekte of ongeval •
Of een combinatie van beide
tot € 50.000 onderschrijven om uw naasten tegen een toestand van behoeftigheid te beschermen, mocht u
Aanvullend pensioen
plots komen te overlijden.
Securex ontwikkelde een aangepast voorzorgsplan die optimaal gebruik maakt van de specifieke mogelijkhe-
Keuze van rendementsformule •
•
den van het RIZIV-statuut:
Formule “Balanced”: op uw nettopremies ontvangt u jaarlijks een gewaarborgde interest. De gewaar-
Van de gestorte RIZIV-toelage wordt 90% aangewend
borgde interest wordt voor elke premiestorting ge-
voor het financieren van een aanvullend pensioen. De
garandeerd tot de einddatum van de polis en be-
toelagen geven recht op een gewaarborgde interest.
draagt momenteel 2,05%.
De gewaarborgde interest wordt gegarandeerd tot de
Formule “Dynamic”: deze formule biedt een kapi-
einddatum van de polis en bedraagt momenteel 2,05%.
taalgarantie op de nettopremies. De overige 10% wordt gebruikt voor de financiering Bijkomende sociale dekkingen bij een Sociale VAPZ:
van het verplichte solidariteitsluik:
De volgende bijkomende sociale dekkingen worden
•
ten laste neming van de maximale jaarpremie van
voorgesteld:
het RIZIV door Securex Leven gedurende
•
- de periode van invaliditeit bij arbeidsonge-
ten laste neming van uw maximale jaarpremie van het VAPZ door Securex Leven gedurende
schiktheid als gevolg van ziekte of ongeval en
- de periode van invaliditeit bij arbeidsonge-
dit zolang de arbeidsongeschiktheid duurt (ui-
schiktheid als gevolg van ziekte of ongeval en
terlijk tot de einddatum van het VAZP-contract)
dit zolang de arbeidsongeschiktheid duurt (uiterlijk tot de einddatum van het VAZP-contract) - •
- de vergoede periode bij moederschap. •
de vergoede periode bij moederschap.
een schadevergoeding, onder de vorm van een maandelijkse rente, voor het geleden inkomensver-
een schadevergoeding, onder de vorm van een
lies bij economische ongeschiktheid tijdens de pri-
maandelijkse rente, voor het geleden inkomensver-
maire arbeidsongeschiktheid.
lies bij economische ongeschiktheid tijdens de pri-
Voordelen:
maire arbeidsongeschiktheid.
•
Zeer voordelige fiscaliteit. - Geen 1,1% premietaksen.
Het RIZIV contract voor de geconventioneerde geneesheren, tandartsen, kinesisten en apothekers
streeks op u pensioenrekening bij Securex ge-
Normaliter wordt door het Rijksinstituut voor Ziekte en
stort en wordt dus niet als een inkomen aan-
Invaliditeitsverzekering (RIZIV) jaarlijks een toelage uit-
zien in de belastingaangifte.
betaald aan de geconventioneerde geneesheren, tand-
16
- De RIZIV toelage die u ontvangt wordt recht-
•
Op einddatum van uw contract, op de leeftijd van
artsen, kinesisten en apothekers.
65 jaar, wordt het gespaarde bedrag belast op basis
Het gaat hier om een tegenprestatie voor de zorgvers-
van een fictieve rente van maximaal 5%. Zo wordt
•
ieder jaar een klein bedrag aangegeven in de belas-
Voordelen RIZIV-contract van Securex
tingaangifte gedurende een beperkte periode van
•
10 jaar.
lende formules van aanvullende Pensioenopbouw
Cumulatie met andere pensioenformules zonder
zodat u een optimaal fiscaal resultaat bereikt.
afbreuk te doen aan de fiscale voordelen van iedere •
Wij begeleiden u bij de combinatie van de verschil-
•
Als Securex zowel uw sociaal als uw extralegaal so-
formule.
ciaal statuut beheert, kunnen we uw sociaal statuut
Je kunt het RIZIV contract in pand geven of een
verder blijven optimaliseren.
voorschot nemen op het opgebouwde spaartegoed en dit voor het verwerven of het renoveren
•
Securex staat in voor de administratieve procedure met het RIZIV.
van een onroerend goed, IDEM VAPZ. De individuele pensioentoezegging (IPT) voor zelfstanGewaarborgd inkomen
dige bedrijfsleiders
De verzekering Gewaarborgd Inkomen-RIZIV compen-
Securex biedt u als zelfstandige bedrijfsleider de moge-
seert uw inkomensverlies als gevolg van arbeidsonge-
lijkheid om via uw eigen vennootschap een aanvullend
schiktheid en/of lichamelijke invaliditeit door ziekte of
pensioen op te bouwen. Dus, de onderneming onder-
ongeval, ongeacht of deze van korte duur of permanent
schrijft een levensverzekering ten voordele van de zelf-
is. Zij vult dan uw (eerder lage) inkomsten van de wet-
standige bedrijfsleider. Die is tegelijkertijd de verzeker-
telijke uitkeringen van de sociale zekerheid aan. Zo kunt
de en de begunstigde van het contract en geniet de
u uw financiële verplichtingen, professioneel en/of per-
verworven rechten op zijn pensioenkapitaal. Deze ver-
soonlijk, met een gerust gemoed blijven naleven.
zekering is dus gepersonaliseerd. Dit geldt zowel voor de onderschreven waarborgen (aanvullend pensioen,
Voordelen:
kapitaal bij overlijden, uitgekeerde rente bij arbeidson-
•
Grote veiligheid: gegarandeerde rente-uitkeringen
geschiktheid ten gevolge van ziekte of ongeval) als voor
bij arbeidsongeschiktheid en/of lichamelijke invali-
het bedrag van de dekkingen.
diteit; •
Flexibiliteit: u kiest de rente-uitkeringen in alle vrijheid en in functie van uw reële noden.
17
Aanvullende verzekeringen op het wettelijke pensioen
De individuele pensioentoezegging (IPT) is een zeer voordelig pensioenspaarsysteem: •
Voor de bedrijfsleider is het fiscaal aanzienlijk beter dan een loonsverhoging, wat ook een invloed heeft op de sociale bijdragen. Bovendien worden de premies niet beschouwd als beroepsinkomen maar als pensioenaanvulling, waardoor ze op de eindvervaldag aan een tarief gaande van 10 tot 20% belast worden.
•
Voor de vennootschap zijn de premies fiscaal aftrekbaar als beroepskost, zolang de 80-procentregel gerespecteerd wordt (Securex waakt erover dat deze regel wordt nageleefd).
•
Bij een IPT kunt u via de zogenaamde backservice zelfs achteraf bijstorten wat u vroeger niet opgebruikte van de ruimte die de fiscale limieten u toelaten (hierdoor is fiscale optimalisatie mogelijk tijdens boekjaren waar bijkomende kosten kunnen gemaakt worden). Dat kan interessant zijn als uw maandinkomen verhoogt, of als u pas later met een IPT begint.
18
De derde pijler: het aanvullend pensioen dat wordt opgebouwd op basis van een vrijwillig en individueel initiatief Net als elke andere Belgische belastingplichtige kan de zelfstandige een aanvullend pensioenkapitaal opbouwen via een pensioenspaarverzekering en/of een individuele levensverzekering. De overheid beloont bepaalde
spaarinspanningen
door
er
belastingvermindering tegenover te stellen.
een
ZELFSTANDIGE
Nuttige adressen en links Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) Jan Jacobsplein 6 1000 Brussel T 02 546 42 11 F 02 511 21 53 e-mail:
[email protected] Het RSVZ beschikt ook over 12 bijkantoren, verspreid over het hele land. U vindt de lijst ervan op de website van het RSZV. www.rsvz.be Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) Zuidertoren 1060 Brussel Gratis groene lijn (NL) 0800 50 256 Contact center (NL) 02 529 30 01 De RVP beschikt ook over gewestelijke bureaus en houdt zitdagen in vele steden en gemeenten. www.rvponp.fgov.be
19
Nuttige adressen en links
Pensioendienst voor de Overheidssector Ontvangst briefwisseling Victor Hortaplein 40 - bus 30 1060 Brussel T 02 558 60 00 F 02 558 60 10 e-mail:
[email protected] Voor alle vragen met betrekking tot uw pensioen: Bel gratis naar het nummer 1765 Of naar +32 78 15 1765 als u uit het buitenland belt Alle werkdagen van 9 tot 12u en van 13 tot 17u Gemeenschappelijke zitdagen voor de 3 pensioeninstellingen De Pensioendienst voor de Overheidssector (PDOS), de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) en het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) organiseren gemeenschappelijke zitdagen over het hele land. Met die nieuwe dienstverlening krijgen alle (toekomstige) gepensioneerden de gelegenheid om een maximum aan informatie in één keer en op dezelfde plaats te vergaren. Volledig overzicht van de zitdagen: www.inasti.be/nl/contact/spoc_pen.htm Websites RSZV: www.rsvz.be Rijksdienst voor Pensioenen (RVP): www.rvponp.fgov.be Portaalsite van de Belgische sociale zekerheid: www.socialsecurity.be Portaalsite met berekeningstool: www.kenuwpensioen.be Portaalsite aanvraag pensioen: www.pensioenaanvraag.be
20
Contacteer ons voor al uw vragen of voor meer informatie.
Tel: 070 233 700
[email protected]
www.securex.be Verantwoordelijke Uitgever: Securex Corporate eesv, Peter Danneels, Tervurenlaan 43, 1040 Brussel
916N026 - 20150317