Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC
Pensioen opbouwen is keuzes maken Een collega interviewt een bestuurslid
Uw pensioen(fonds) en de eurocrisis Over kredietwaardigheid van landen en de gevolgen voor het pensioenfonds
Verlof of non-activiteit wat betekent dat voor uw pensioen?
Jaargang 10
december 2011
DEZE KEER IN FOCUS...
ACTUEEL
4/5 Kort
• AOW voor pensioendeelnemers die in het buitenland wonen
• Financiële situatie van uw pensioenfonds
nieuwsbrief In oktober hebben we u in een nieuwsbrief geïnfomeerd over de nieuwe financieringsopzet en de actuele financiële situatie van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel.
6 uw pensioen(fonds) en de eurocrisis
Financieel zwaar weer in zuid-europa,
Wat betekent dit voor het pensioenfonds?
10 een-op-een
Suzanne de Vries, werkzaam bij KLM Cityhopper, in gesprek met bestuurslid Paulette van den Berk
13 hello goodbye
Eltjo kok neemt de voorzittershamer over van dick dees
14 deelnemersvergadering druk bezocht
In de vorige Focus bent u al geïnformeerd over de nieuwe actuariële factoren per 1 januari 2012 bij de keuze van pensioen. Per 1 januari 2012 gelden er ook nieuwe factoren voor de afkoop van klein pensioen.
In de Focus van juli jl. is uitgebreid stilgestaan bij de invoering
Op pensioendatum mag het pensioenfonds een
van de nieuwe financieringsopzet van het pensioenfonds,
klein pensioen afkopen als het lager is dan een
waarover door het Arbeidsvoorwaardelijk Overleg KLM Cabine
wettelijk bepaald bedrag (427,29 euro in 2011).
personeel eind 2010 een akkoord is bereikt. Aan het pensioen
Dit mag ook twee jaar na beëindiging dienst
fonds is gevraagd aan deze nieuwe financieringsopzet uitvoer ing
verband, indien de reguliere aanspraken niet zijn
te geven in de uitvoeringsovereenkomst en de pensioenregeling.
overgedragen naar een andere uitvoerder. Als
De wijzigingen in de pensioenreglementen per 1 januari 2012,
het pensioen wordt afgekocht dan krijgt de
die door het bestuur inmiddels zijn vastgesteld, zijn opgenomen
deelnemer de waarde van het pensioen in één
in de concept-Pensioenreglementen. Deze concepten kunt u
keer uitgekeerd. De afkoopfactoren voor 2012
terugvinden op de website. De wijzigingen zelf zijn door middel
voor het ouderdomspensioen en NAP zijn
communicatiebeleid: het kwam allemaal
van zogenaamde ‘highlights’ in deze reglementen zichtbaar
gemiddeld 11% gestegen ten opzichte van de
aan bod
gemaakt. Het gaat hierbij om de volgende wijzigingen:
factoren in 2011. Dit betekent dat indien het
• w ijziging in artikel 1: definitie `prijsindexatie’ (dit betreft
ouderdomspensioen en/of NAP wordt afgekocht
De nieuwe leden van het verantwoordings orgaan zijn bekend! in deze Focus stellen zij zich voor. is uw favoriete kandidaat gekozen?
18 er even tussenuit
In verband met invoering nieuwe financieringsopzet
Wijziging afkoopfactoren
Eurocrisis, nieuwe financiering,
16 verkiezingsuitslag verantwoordingsorgaan
voorgenomen Wijzigingen pensioenreglement
een tekstuele wijziging); • artikel 11 lid 2a (Reglementen 2008A en 2008B): vanaf
De afkoopfactoren voor 2012 voor het latent
2013 zal de premiebijdrage van de deelnemers 2,3% bedra
partnerpensioen zijn gemiddeld 4% gedaald ten
gen. In de periode vanaf 2011 wordt de deelnemersbijdrage in
opzichte van de factoren in 2011. Dit betekent
het kader van een overgangsregeling stapsgewijs verhoogd
dat indien het latent partnerpensioen wordt
naar 1,65% in 2011 (was 1% in 2010) en 2% in 2012;
afgekocht hier een lagere vergoeding voor
• artikel 11 lid 5 (Reglementen 2008A en 2008B): dit betreft de bepaling dat de premiebijdrage voor de verzekering van het ouderdomspensioen, wezenpensioen en arbeidsongeschikt
Verlof of non-activiteit:
heidspensioen minimaal 0% zal bedragen. Vanaf 2013 komt
wat betekent dat voor uw pensioen?
- als er sprake is van een overschot dan wel van een tekort 1/14e deel ten gunste respectievelijk voor rekening van de deelnemer. Voor de jaren 2011 en 2012 geldt - in het kader
Bestuur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel
van de overgangsregeling - dat 1/17e respectievelijk 1/15e deel
Leden Paulette van den Berk, Stefan Geerlings, Bert Gerritsma,
ten gunste dan wel voor rekening van de deelnemer komt;
Eugène van Halder (vicevoorzitter), Paul Jansen, Arend de Jong
hier een hogere vergoeding voor gegeven wordt.
• artikel 23 (Reglement 2008A), artikel 24 (reglement 2008B)
(vicevoorzitter), Miriam Kartman, Eltjo Kok (voorzitter), Rob Koster.
en artikel 11 (NAP-regeling): het indexatieartikel (inclusief
Plaatsvervangende leden Annette Groeneveld, Kees Porskamp,
inhaalindexatie) in de reglementen is in z’n geheel her
Terence Tilgenkamp.
schreven als gevolg van de nieuwe financieringsopzet. De
e -mailadres
[email protected]
aangepaste uitvoeringsovereenkomst is inmiddels door het bestuur in de vergadering van 16 september jl. vastgesteld.
gegeven wordt.
Toine van der Stee, tit. directeur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel
Eigen pensioenakkoord Een oude vriend was vroeger ook pensioenfondsdirecteur. Als ik hem vroeg hoe het ging, zei hij altijd: ‘Tobben, joh’. Daarna kwam er dan een brede lach op zijn gezicht. Ik denk er vaak aan. Dat deed ik ook bij de presentatie van het recente pensioenakkoord in Den Haag. Daarover werd door de betrokken partijen gezegd: ‘We hebben met z’n allen een probleem en met het pensioenakkoord lossen we dat allemaal op’. Enthousiastelingen voegen er dan nog aan toe dat iedereen er op vooruit gaat. Ik heb daar grote moeite mee. Ik zal niet beweren dat het voor pensioenfondsen allemaal rozen geur en maneschijn is. Maar om ons een probleem aan te laten praten dat we helemaal niet hebben gaat me te ver. En als er pijn verdeeld moet worden, kan het niet dat iedereen er op vooruit gaat. Het pensioenakkoord moet een uitweg bieden voor pensioen fondsen die in het verleden teveel mooi weer hebben gespeeld. Soms konden ze trouwens niet anders. Maar een recent rondje langs de pensioenfondsen van een aantal grote ondernemingen leerde dat men daar in het algemeen geen grote problemen met de dekkings graden heeft. De dekkingsgraden staan wel stevig onder druk. Dat geldt ook voor de KLM pensioenfondsen. De rek is er op dit moment echt wel uit. Dat komt door de gemene cocktail van de beursmalaise, de lage rente en het feit dat u gemiddeld veel ouder wordt dan eerder verwacht. Dat doet een flink beroep op de reserves van het fonds. Er zijn dus wel een aantal vraagstukken, maar niet omdat in het verleden een onverstandig beleid is gevoerd. Het is mooi dat het pensioenakkoord er is. Tegelijkertijd zijn er nog heel veel technische vragen die moeten worden beantwoord. En er moet nog de nodige nieuwe wetgeving komen. Dat gaat allemaal nog wel even duren. In de tussentijd doen de besturen van de KLM pensioenfondsen wat ze altijd doen, namelijk hun eigen verant woordelijkheid nemen en de ingezette koers bewaken. Anders gezegd, de fondsen zorgen voor hun eigen pensioenakkoord. Dat zouden alle fondsen moeten doen. U heeft vorige maand een nieuwsbrief ontvangen over de finan cieringsovereenkomst voor het Cabinefonds. De nieuwe overeen komst heeft als doel om de toekomstbestendigheid van het fonds zo groot mogelijk te maken. Onderdeel van deze overeenkomst is een versobering van het indexatiebeleid. Voortaan zal een indexa tiebesluit mede afhangen van de mogelijkheid om ook op de lange termijn voldoende te kunnen blijven indexeren. Voor deelnemers in het fonds is dat goed nieuws.
focus december 2011
3
kort Vraag!
Actuele financiële positie van het pensioenfonds Vanaf juli is er opnieuw grote onrust op de financiële markten ontstaan. De aanpak van de problemen in Griekenland en de discussie over de kredietwaardigheid van verschillende landen, waaronder Spanje, Italië en de Verenigde Staten spelen daarbij een grote rol. In de afgelopen twee maanden zijn de aandelenkoersen gekelderd en is de rente weer naar een zeer laag niveau gegaan. Dit heeft tot gevolg dat de dekkingsgraad van het fonds vanaf eind juni fors is gedaald. In onderstaand schema wordt het verloop van de dekkingsgraad getoond. Zowel de nominale dekkings graad als de reële dekkingsgraad worden aangegeven. Bij de reële dekkingsgraad wordt rekening gehouden met toekomstige rente en inflatie. De reële dekkingsgraad is een belangrijk instrument om te kunnen beoordelen of het fonds voldoende middelen heeft om te kunnen indexeren.
AOW voor deelnemers die in het buitenland wonen De Algemene Ouderdomswet (AOW) is een
65ste niet altijd verzekerd geweest voor de AOW,
volksverzekering die een basispensioen
dan ontvangt u een gedeeltelijke AOW.
verschaft aan degenen die de pensioengerech-
Eind september bedroeg de nominale dekkingsgraad 103%. Hiermee is het pensioenfonds onder het wettelijk vereiste minimum van 105% geraakt. Veel pensioenfondsen zijn de afgelopen maanden onder deze grens gekomen. Als dat gebeurt moet een pensioenfonds maatregelen nemen waardoor de dekkingsgraad binnen drie jaar weer boven de 105% zit. Bijvoorbeeld door een extra premie te vragen. Het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel zal de komende weken de maatregelen bepalen, die nodig zijn om de financiële positie weer te herstellen. Die worden vervolgens vastgelegd in een kortetermijn herstelplan. Dat plan moet worden goedgekeurd door De Nederlandsche Bank.
tigde leeftijd hebben bereikt. De pensioen
Nederland heeft met een groot aantal landen
uitkering die u vanuit het Pensioenfonds
regelingen getroffen op het terrein van de sociale
Wij houden u op de hoogte
KLM-Cabinepersoneel ontvangt of te zijner tijd
zekerheid. Het gaat hierbij om zogenaamde
Onlangs heeft u een nieuwsbrief van het fonds ontvangen met daarin
gaat ontvangen, is een aanvulling op de AOW-
belastingverdragen tussen Nederland en een ander
meer uitleg over de financiele situatie en het nieuwe financieringsbeleid.
uitkering. Woont u in het buitenland, dan kan
land (bijvoorbeeld België). Doel van zo’n regeling
Ook via de website www.klmcabinefonds.nl wordt u op de hoogte gehouden
dat gevolgen hebben voor uw AOW uitkering.
is om te voorkomen dat er dubbele belasting wordt
van de meest recente ontwikkelingen. Verloop dekkingsgraden Pensioenfonds
Wie zijn er verzekerd voor de AOW?
deelnemer. Er worden dan afspraken gemaakt
• Iedereen die in Nederland woont – ongeacht
over in welke gevallen welke van de twee landen
140%
nationaliteit – en die nog geen 65 jaar is.
gerechtigd is tot het heffen van belasting over de
130%
Of iemand in Nederland woont wordt naar
uitkering. Zo wordt voorkomen dat een uitkering
120%
de omstandigheden beoordeeld.
belastingvrij wordt verstrekt maar ook dat er ten
110%
• in verschillende landen gewoond of gewerkt hebben.
KLM dat in het buitenland woont. • Mensen die in het buitenland werken voor een
Meer informatie
in Nederland wonende of gevestigde werkgever
Welke afspraken in deze verdragen staan,
en die niet op grond van verdragsregels onder
verschilt per land. Op www.wetten.overheid.nl
de sociale wetgeving van het werkland vallen.
is de tekst van veel verdragen in te zien.
60% 50%
De dekkingsgraad geeft de verhouding aan tussen het vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds nominale dekkingsgraad
4
okt 12
vooral van belang voor cabinepersoneel van
70%
aug 11
dat geval niet verzekerd. Deze bepaling is
werken of gewerkt hebben;
jun 11
vende partner en kinderen zijn overigens in
80%
apr 11
• buiten Nederland wonen en in Nederland
feb 11
verzekerd zijn. Hun in het woonland verblij
90%
dec 10
andere personen die:
okt 10
king, zullen in de regel in Nederland sociaal
100%
aug 10
geheven. Zo’n regeling is van betekenis voor onder
jun 10
Nederland arbeid verrichten in dienstbetrek
apr 10
nadele van een deelnemer dubbele belasting wordt
feb 10
• Mensen die buiten Nederland wonen en in
dec 09
geheven over een (pensioen)uitkering van een
Mag ik op mijn 60ste stoppen met werken en mijn pensioenuitkering uitstellen tot 65? Antwoord: Nee, dat mag niet. De normpensioen datum is uw 60ste verjaardag. De belasting dienst stelt voorwaarden aan de opbouw en ook de uitkering van de pensioenen. De fiscale regel die hier geldt is dat als een werknemer de normpensioenleeftijd van 60 jaar bereikt en stopt met werken, dat het pensioen dan ook meteen moet ingaan. Maar kan het pensioenreglement dan niet worden aangepast zodat het wel mag? Antwoord: Nee, dat kan niet zomaar. Alleen als de normpensioenleeftijd 65 jaar wordt, zou u op uw 60ste ontslag (geen vervroegd pensioen) kunnen nemen om vanaf uw 65ste pensioen te gaan ontvangen. De normpensioendatum van 60 jaar is echter gebaseerd op een akkoord tussen de cao-partners, de werkgever en de werknemers.
Wie tussen het vijftiende en 65e jaar altijd
Voor meer informatie over de AOW kunt u
vereiste dekkingsgraad (inclusief vereiste reserves)
verzekerd is geweest voor de AOW krijgt het volle
contact opnemen met de Sociale Verzekerings
vereiste minimum dekkingsgraad
pensioenbedrag. Bent u tussen uw 15de en uw
bank (www.svb.nl).
reële dekkingsgraad
Enige tijd geleden zijn medewerkers van KLM Cabine die per 1 februari jl. vanuit Martinair in dienst zijn getreden bij KLM, door het fonds geïnformeerd over hun deelname aan de pensioenregeling van het KLM Cabinefonds. Vanaf de datum dat zij in dienst zijn getreden bij KLM zullen zij ook gaan deelnemen aan de pensioenregeling van het Pensioenfonds KLM Cabinepersoneel (Pensioenreglement 2008A). Er is ook aandacht besteed aan de mogelijk heden van waardeoverdracht van opgebouwde pensioenaanspraken van Pensioenfonds Martinair naar Pensioenfonds KLM Cabine personeel. Wettelijk bestaat er bij deze groeps gewijze beëindiging van de deelname aan het PF Martinair geen recht op individuele waarde overdracht. Vervolgens is nader onderzocht of een ‘collectieve’ waardeoverdracht mogelijk zou zijn. Inmiddels is bekend dat er ook geen collec tieve waardeoverdracht kan plaatsvinden. Voor de ex-Martinair deelnemers in het KLM Cabinefonds geldt daarom dat de bij het Pensioenfonds Martinair opgebouwde pensioenaanspraken in dat fonds achterblijven. Deze groep is hierover persoonlijk geïnformeerd.
focus december 2011
5
uw pensioen(fo nds) en de eurocrisis
6
(on)zekerheden
Na de bankencrisis in 2008 en 2009 is onze economie momenteel in de ban van de eurocrisis. De kredietwaardigheid van landen als Italië, Spanje, Portugal en vooral Griekenland staat onder druk. Arend de Jong, vicevoorzitter van de KLM pensioenfondsen, vertelt wat dat betekent voor de KLM pensioenfondsen.
focus december 2011
7
(on)zekerheden
Kan het pensioenfonds aan zijn verplichtingen blijven voldoen? Heeft de kredietwaardigheid van landen in de eurozone invloed op mijn pensioen? Heeft het pensioenfonds last van de eurocrisis? Hoe zit het met de dekkingsgraad van de pensioenfondsen? Hoe anticipeert het fonds op risico’s? Hoe staat het Pensioenfonds KLM Cabine-personeel ervoor? Arend de Jong, vicevoorzitter van de KLM pensioenfondsen, vertelt wat het voor de KLM pensioenfondsen betekent dat onze economie momenteel in de ban van de eurocrisis is.
‘In onze strategie hebben wij rekening gehouden met een mogelijke daling van de koersen en de verlaging van de rente door te investeren in verschillende financiële instrumenten die deze risico’s voor een deel afdekken’ ‘Als pensioenfonds hebben wij veel geld, maar
onze bezittingen stabiel blijven en niet minder
Gelukkig hebben onze fondsen geen bezittingen
rekening gehouden met een mogelijke daling van
ook veel verplichtingen. Als we nu en straks ieders
waard worden.’
en beleggingen in deze landen. Wij hebben er heel
de koersen en de verlaging van de rente door te
pensioen willen betalen moeten we investeren en
‘Op dit moment staat de kredietwaardigheid van
bewust voor gekozen om geen Griekse, Italiaanse
investeren in verschillende financiële instrumenten
beleggen. Dat doen we onder andere in waarde
een aantal landen in de eurozone ter discussie.
en Spaanse staatobligaties in onze portefeuille op
die deze risico’s voor een deel afdekken. Dat is één
papieren zoals staatsobligaties en aandelen.
Aan de kredietwaardigheid kunt u zien of een land
te nemen. Dat betekent echter niet dat wij geen
van de redenen dat het Pensioenfonds KLM - Cabine
Als het goed gaat met de economie profiteren
zijn schulden kan terugbetalen. Met name bij
last van de crisis hebben. De problemen in Zuid-
personeel qua dekkingsgraad er minder slecht
wij daar als pensioenfonds van, omdat we veel
Griekenland wordt daar aan getwijfeld. Andere
Europa zorgen ervoor dat het onrustig is op de
voorstaat dan de meeste fondsen.’
rendement halen op onze waardepapieren.
landen waar men zich zorgen om maakt zijn
aandelenmarkten. De beurskoersen staan onder
Als de economie stagneert door een crisis,
Italië, Spanje en Portugal.
druk en dat heeft natuurlijk wél effect op onze
zoals nu, dan moeten wij ervoor zorgen dat
8
‘Wij hebben er heel bewust voor gekozen om geen Griekse, Italiaanse en Spaanse staatobligaties in onze portefeuille op te nemen. Dat betekent echter niet dat wij geen last van de crisis hebben.’
•
portefeuille. Maar in onze strategie hebben wij
focus december 2011
9
INTERACTIE ‘Elke maand gaat een deel van jouw salaris in je eigen NAP-pot’
‘Mijn pensioen is, samen met mijn salaris, de beste arbeidsvoorwaarde’
Suzanne de Vries Op 22-jarige leeftijd begon Suzanne als cabin attendant bij KLM Cityhopper. Nu, vierenhalf jaar later, is ze inflight supervisor en hoopt ze binnenkort te kunnen doorstromen naar KLM. ‘Ik wil straks wat minder gaan vliegen, omdat ik plannen heb om iets voor mezelf te gaan beginnen. Dat is allemaal van invloed op mijn pensioen, heb ik begrepen. Ter voorbereiding op dit interview heb ik me eens verdiept in de wereld van het pensioen. Ik schrok wel een beetje, want ik kwam er al snel achter dat ik er veel te weinig van af weet. Het wordt een soort “pensioen voor dummies”.’
Pensioen opbouwen is keuzes maken
Een-op-een Een onderwerp als pensioen roept altijd vragen op. Dat komt omdat veel mensen niet precies weten wat pensioen inhoudt. In de rubriek Eén-op-één ondervraagt een deelnemer van het pensioenfonds daarom een bestuurslid van datzelfde fonds. Deze keer is het de beurt aan Suzanne de Vries, inflight supervisor bij KLM Cityhopper, en Paulette van den Berk, senior purser bij KLM en tevens bestuurslid van het cabine pensioenfonds én voorzitter van de communicatiecommissie.
Paulette van den Berk Paulette is senior purser bij KLM en vliegt al bijna 27 jaar fulltime. ‘Ik heb in al die jaren alle functies doorlopen. Sommige van die functies bestaan al niet meer! Sinds 1993 ben ik bestuurslid van het cabinefonds. De laatste jaren heb ik het als bestuurslid veel drukker dan voorheen. Er wordt tegenwoordig veel meer van je verwacht. Verder ben ik voorzitter van de communicatiecommissie. Dit omdat ik merk dat het onderwerp pensioen niet erg leeft onder mijn collega’s. Het is natuurlijk geen sexy onderwerp, maar ik vind het wel ontzettend belangrijk dat mensen weten dat er enorm veel te kiezen valt als het om uw pensioen gaat!’
Suzanne: ‘Hoe probeert het pensioenfonds jonge
je pensioen betaalt, legt KLM er 14 euro bij in 2012. Dat geldt
mensen zoals ik te bereiken?’
voor de basispensioenregeling. De bijdrage voor het Netto
Paulette: ‘We proberen op veel manieren te communiceren
Aanvullend Pensioen (NAP) en een eventuele verzekering voor
met al onze deelnemers. Er is een uitgebreide website waar we
het facultatieve nabestaandenpensioen en anw-hiaatpensioen
nu ook via ludieke filmpjes op een laagdrempelige manier uitleg
komen wel geheel voor eigen rekening. De verhouding is dan
geven over pensioen. Op de site vind je ook de pensioenplanner.
ongeveer dat KLM 4,5 euro inlegt voor elke euro die je zelf
Als je bijvoorbeeld minder wilt gaan werken, kun je op de
inlegt. Het gaat om veel geld en het is daarom niet onverstan
pensioenplanner zien welke financiële gevolgen dat heeft voor
dig om je te verdiepen in je pensioen. Veel keuzes die je in je
de opbouw van je pensioen. We schrijven nieuwsbrieven en
leven maakt, hebben ook direct invloed op je pensioen.’
maken brochures over belangrijke gebeurtenissen in het leven. Onlangs is er een nieuwe brochure verschenen over de gevolgen
suzanne: ‘Wat gebeurt er eigenlijk als je
van minder werken als gevolg van non-activiteit of verlof.
helemaal niets doet?’
Non-activiteit en verlof zijn periodes waarin je tijdelijk geheel
Paulette: ‘Pensioen opbouwen is keuzes maken. Kijk bijvoor
of gedeeltelijk niet voor KLM werkt, zoals onbetaald verlof, ouder
beeld naar jouw carrière. Jij bent nu 26 en op je 22ste begon
schapsverlof of zorgverlof. Wat ook goed werkt, zijn de Pensioen
nen bij KLM Cityhopper. Binnenkort stap je over naar KLM en
Informatieteams (PIT). Een PIT bestaat uit een aantal collega’s
dat betekent dat je langere vluchten gaat maken. Dat betekent
die andere collega’s informeren over hun pensioen. Binnenkort
ook dat je meer gaat verdienen en wellicht kom je in aanmer
komen ook KLC’ers in Pit. En mocht je ondanks al onze inspan
king voor promotie. Momenteel bouw jij pensioen op volgens
ningen toch nog een vraag hebben dan kun je altijd terecht bij
de eindloonregeling. Iedereen bij KLM of Cityhopper begint zo.
de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. Zij hebben op
Dat is mooi, want dat betekent dat alle Individuele stappen die
al je pensioenvragen een antwoord.’
je maakt gedurende je carrière direct doorwerken in de hoogte van je op te bouwen pensioen. Bovendien zullen de meeste
10
suzanne: ‘Ik weet heel weinig van pensioen.
mensen tijdens hun leven een aantal keuzes maken. De kans is
Is dat erg?’
groot dat jij over tien jaar heel anders in het leven staat dan nu.
Paulette: ‘Het is zonde, want het is, samen met je salaris,
Jij wilt straks misschien minder gaan werken, een eigen
je beste arbeidsvoorwaarde. De pensioenregeling van KLM
bedrijfje beginnen, samenwonen, trouwen of een huis kopen.
Cityhopper is gelijk aan die van KLM. Voor elke euro die jij voor
Al die zaken kunnen gevolgen hebben voor je pensioenopbouw.’ focus december 2011
11
INTERACTIE
bestuur
‘Zijn er nog meer manieren om de periode totdat je aow ontvangt te overbruggen?’ ‘Sparen is wat mij betreft het woord van de toekomst’
Suzanne de Vries
De besturen van de KLM pensioenfondsen komen regelmatig bij elkaar om te overleggen. Deze vergaderingen worden geleid door een vaste voorzitter. Zes jaar lang is deze rol vervuld door Dick Dees. Nu Dick afscheid neemt, staat zijn opvolger Eltjo Kok klaar om de voorzittershamer van hem over te nemen.
Hello goodbye
Paulette van den Berk
Goodbye Dick Dees ‘Ik word binnenkort 67 jaar en dat lijkt mij een mooie leeftijd om met pensioen te gaan’, grapt Dees. ‘Ik heb 35 jaar in de politiek gezeten: ik heb zowel in de Eerste als Tweede Kamer gezeten en ik ben ook nog bijna vier jaar staatssecretaris van Volksgezondheid en Sport geweest. In de politiek was ik bezig suzanne: ‘Wij mogen met ons 60ste met pensioen,
laten uitkeren, je laat het tijdelijk uitkeren tot het moment dat
met zaken op het gebied van gezondheid en sport, dus toen ik gevraagd werd voor de
maar hoe zit dat nu precies?’
je aow ontvangt of je laat je hele NAP in één keer uitkeren.’
KLM-pensioenfondsen vond ik dat echt een uitdaging. En een uitdaging was het zeker! Het
Paulette: ‘Volgens onze regeling mag je tussen je 50ste en
zijn mooie, maar ook zware en enerverende jaren geweest. Vooral de afgelopen vier jaar suzanne: ‘Zijn er nog meer mogelijkheden om
waren door alle ontwikkelingen in de wereld zeer hectisch. Maar ondanks de crisis zijn de
is 60 jaar en van daaruit wordt ook gerekend als je eerder of
te sparen voor ‘aanvullend pensioen’?’
KLM pensioenfondsen aardig overeind gebleven. Wat mij de meeste voldoening geeft is dat
vroeger met pensioen wilt. Stop je op je 58ste met werken,
Paulette: ‘Er zijn op dit moment nog twee mogelijkheden
wij de pensioenen elk jaar volledig hebben kunnen indexeren. Dat is maar weinig fondsen
dan gaat dat ten koste van je pensioenopbouw, maar werk je
om bij te sparen voor je pensioen: de levensloopregeling via de
gelukt. Verder kijk ik tevreden terug op de manier waarop is samengewerkt binnen de
tot je 62ste door, dan bouw je meer op. Als je met pensioen
Rabobank of de spaarloonregeling via Aegon. Beide regelingen
besturen en met de verschilende organen. Natuurlijk waren er op bepaalde momenten
gaat, heb je ook nog een aantal mogelijkheden om je pensioen
zijn fiscaal aantrekkelijk, omdat je spaart uit je bruto salaris.
verschillen van mening en spanningen, maar dat is altijd op een transparante en volwas
in te richten. Zoals de hoog-laagconstructie, oftewel egalisatie.
Je mag slechts gebruik maken van één van de regelingen en
sen manier opgelost. Ik wil iedereen dan ook bedanken voor de fijne samenwerking!’
Dankzij deze constructie kun je je pensioen ‘verdelen’. Wil je
het is alleen mogelijk om er in januari van elk jaar mee te
bijvoorbeeld op je 60ste een wereldreis maken, dan kun je via
beginnen. Een tijd geleden was er een pot geld over en de KLM
Hello Eltjo Kok
egalisatie ervoor zorgen dat je tijdelijk wat meer pensioen
heeft dat in een soort levenslooppot gestopt. Sindsdien krijgt
Eltjo Kok is in het bezit van een indrukwekkend CV, vooral in de bancaire
ontvangt. Later krijg je dan wat minder, maar dat wordt dan
al het cabinepersoneel van KLM en KLM Cityhopper elke maand
wereld heeft hij veel werkervaring. In eerste instantie leek zijn carrière een
weer gecompenseerd als je op je 65ste aow ontvangt.’
een bepaald bedrag. Daar hoef je niks voor te doen! Op je
andere kant op te gaan, want na een studie civiele techniek werkte hij in de
65ste met pensioen gaan. Maar onze normpensioenleeftijd
salarisstrook staat dat onder ‘werkgeversgedeelte levensloop’.
aannemerij als projectleider van grote infrastructurele werken, zoals
suzanne: ‘Zijn er nog meer manieren om de periode
Mijn tip is om dat geld in een van deze regelingen te stoppen
bruggen en tunnels. ‘Maar ik heb altijd belangstelling gehad voor de financiële sector’, zegt
totdat je aow ontvangt te overbruggen?’
of desnoods zelf te sparen. Want sparen is wat mij betreft het
Kok. ‘Toen ik de kans kreeg om bij de toenmalige Amro bank in het buitenland te gaan
Paulette: ‘Vroeger was er het overbruggingspensioen, maar
woord van de toekomst.’
werken was mijn keuze snel gemaakt. Ik heb gewerkt en gewoond in Australië, het Midden-
•
dat bestaat niet meer. Dat gat hebben we geprobeerd op te
Oosten en het Verre Oosten. Toen mijn kinderen naar de middelbare school gingen, zijn we
lossen door een fiscaal voordeel aan te bieden in de vorm van
met het gezin teruggekeerd naar Nederland. Amro bank was inmiddels ABN Amro gewor
het Netto Aanvullend Pensioen, ook wel NAP genoemd. Elke
NB Ten tijde van dit interview waren de kabinets
den en binnen deze bank heb ik verschillende functies bekleed. Zo was ik als Directeur-
maand gaat er een deel van jouw salaris in je eigen NAP-pot.
plannen omtrent levensloop en spaarloon nog niet
Generaal Finance verantwoordelijk voor alle finance gerelateerde zaken van de gehele bank.
Daar wordt dan direct pensioen voor ingekocht. Op het moment
bekend. Inmiddels is duidelijk dat beide regelingen
In die hoedanigheid ben ik in aanraking gekomen met Asset Liability Management. In die
dat je met pensioen gaat, komt die pot voor jou beschikbaar.
per 1 januari 2012 zullen veranderen. Vraag uw HR
tijd rapporteerde de directeur van het ABN Amro pensioenfonds bijvoorbeeld aan mij.
Omdat je er al belasting over hebt betaald krijg je dit pensioen
contactpersoon om meer informatie over deze
Ik denk dat ik die ervaringen goed kan gebruiken in mijn nieuwe rol als voorzitter van de
belastingvrij uitgekeerd. Op dat moment heb je drie keuzes. Je
regelingen
KLM pensioenfondsen.’
kunt het pensioen uit de NAP-pot gedurende je leven maandelijks 12
focus december 2011
13
in gesprek
De nieuwe financieringsopzet, lastige materie die veel vragen oproept
De deelnemers zijn opgelucht dat het fonds geen belangen heeft in ‘probleemlanden’
Deelnemersvergadering druk bezocht Er was veel te bespreken tijdens de laatste deelnemersvergadering. Ruim veertig deelnemers en een forse delegatie bestuursleden kwamen bijeen op het hoofdkantoor van Blue Sky Group in Amstelveen. Onderwerpen op de agenda: de eurocrisis, de nieuwe financieringsopzet en het communicatiebeleid.
14
Als we in de toekomst aan onze verplichtingen willen blijven voldoen, dan hebben we een solide financiering nodig
Debby Janicki wordt in het zonnetje gezet, zij is de winnares van de prijsvraag
Toevallig valt de deelnemersvergadering samen met
Meer betalen, minder ontvangen?
het moment dat minister Kamp dankzij de steun van
Aan Paul Jansen, bestuurslid namens KLM, vervolgens
PvdA en ChristenUnie een meerderheid in de Tweede
de taak om de nieuwe financieringsopzet duidelijk
Kamer heeft weten te verwerven voor het nieuwe
te maken. Dit blijkt lastige materie, die veel vragen
pensioenakkoord. Een goed voorteken voor een
oproept. Tijden veranderen, mensen worden ouder
voorspoedige vergadering?
en de regelgeving verandert. Daarom zal de komende jaren het premie- en indexatiebeleid worden aan
De situatie in Europa
gepast: KLM en de deelnemers gaan meer premie
Na een welkom van Eugène van Halder, vicevoorzitter
betalen en tegelijkertijd wordt er een ‘staffel’ inge
van het bestuur namens de deelnemers, neemt Arend
voerd die aangeeft wanneer er geheel, gedeeltelijk
de Jong, vicevoorzitter namens KLM, het woord en
of niet wordt geïndexeerd. De zaal omschrijft dit als
vertelt over de crisis in Europa. Vooral de problemen
‘meer betalen, minder ontvangen’. Waarop Paul stelt:
in Griekenland baren enkele deelnemers zorgen. Arend
‘Willen we in de toekomst aan onze verplichtingen
schetst de situatie in Europa en de gevolgen voor het
voldoen, dan hebben we een solide financiering nodig’.
fonds. De deelnemers zijn zichtbaar opgelucht als blijkt dat het fonds geen belangen heeft in ‘probleem
Communicatie is key
landen’ Griekenland, Italië en Spanje. Uiteraard
Rob Koster, bestuurslid namens de deelnemers,
ondervindt het fonds wel hinder van de koersdaling op
maakt in heldere bewoordingen duidelijk op welke
de financiële markten, legt Arend uit, en dat baart wél
manieren het fonds communiceert met zijn deel
zorgen. Dankzij strategische beslissingen en investe
nemers. ‘We moeten een moeilijk onderwerp
ringen in financiële instrumenten is de schade beperkt
uitleggen aan mensen die er niet altijd in geïnteres
gebleven. De dekkingsgraad ligt nog net boven de
seerd zijn’, zegt hij. We proberen de informatie over
grens van 105%, (inmiddels is de situatie veranderd,
pensioen zo toegankelijk mogelijk maken. Bijvoor
zie ook pagina 5) terwijl de gemiddelde dekkingsgraad
beeld met de pensioenplanner, waarmee iedereen
in Nederland op dat moment 93% is.
zijn of haar persoonlijke situatie kan bekijken. Maar ook met filmpjes op de website waarbij
Pesioengeld op spaarrekening
bepaalde onderwerpen extra aandacht krijgen.
Een deelneemster vraagt zich hardop af of het niet
Op dit moment is dat het onderwerp non-activiteit
verstandig is om het pensioengeld ‘gewoon’ op een
waar ook net een nieuwe brochure voor is gemaakt.
spaarrekening te zetten. Volgens Toine van der Stee,
Tot slot wordt Debby Janicki nog in het zonnetje
directeur van Blue Sky Group, is sparen voor particu
gezet. Zij is de winnares van de prijsvraag en wint
lieren relevant maar niet voor een pensioenfonds.
een mooie laptop. Na de vergadering is er nog de
‘Banken hebben bovendien een grens aan wat je aan
mogelijkheid voor de deelnemers om individuele
spaargeld in kunt leggen dus dat zet geen zoden aan
vragen te stellen aan bestuursleden, waar gretig
de dijk.’
gebruik van wordt gemaakt.
•
focus december 2011
15
toezicht en advies
Nieuwe gezichten in verantwoordings- orgaan
werkgever
gepensioneerden
Actieve deelnemers
De verkiezingsuitslag van de nieuwe leden van het verantwoordingsorgaan is bekend! Bob Coelewij en Marguerite Moquette zijn namens de actieve deelnemers de nieuwe gezichten in het verantwoordingsorgaan van het KLM pensioenfonds voor cabinepersoneel. Bob Coelewij…
Marguerite Moquette…
Het verantwoordingsorgaan bestaat uit afgevaar
…vliegt al bijna tien jaar in de
… werkt sinds 1995 bij KLM en is
Wat doet het verantwoordings- orgaan?
digden van de actieve deelnemers, gepensioneerden
cabine en weet dus als geen ander
momenteel actief als tweebander.
en de werkgever. Voor de nieuwe zittingstermijn
wat zich daar allemaal afspeelt.
Sinds 2005 neemt zij zitting in de
waren per 1 juli van dit jaar twee deelnemersze
Van pensioen was hij minder goed op de hoogte,
KLM Ledenraad van de Vakbond van Nederlands
tels vacant. Namens de actieve deelnemers
maar daar gaat nu verandering in komen. ‘Net als
Cabinepersoneel (VNC). ‘Pensioen lijkt misschien
hebben de drie vakbonden voor cabinepersoneel,
veel van mijn collega’s stond pensioen voor mij
een ver-van-mijn-bed-show, maar het is naast
Het verantwoordingsorgaan beoordeelt het gevoerde beleid van het pensioenfondsbestuur. Daarnaast adviseert het verantwoordingsorgaan het bestuur over zaken als de inrichting van het interne toezicht en het communicatiebeleid. In het ver antwoordingsorgaan zijn de actieve deelnemers, de gepensioneerden en de werkgever elk met twee zetels vertegenwoordigd.
VNC, UNC en FNV Cabin Pressure, elk één kandi
lange tijd synoniem aan ingewikkeld, saai en ver
salaris onze belangrijkste arbeidvoorwaarde’, zegt
daat naar voren geschoven. Omdat er drie
van mijn bed’, vertelt Bob. ‘Maar niets is minder
Marguerite. ‘Tijdens mijn werk voor de VNC kwam
kandidaten waren voor slechts twee plaatsen, is
waar! Het onderwerp is actueler dan ooit en net
ik regelmatig in aanraking met het onderwerp
er een verkiezing georganiseerd. In totaal zijn er
als iedereen wil ook ik straks genieten van een
pensioen.
9.229 stembiljetten verspreid onder de deelne
welverdiend pensioen. Momenteel hebben wij een
Die kennis zal mij nu goed van pas komen in het
mers. Ongeveer 26% van deze deelnemers heeft
goed en stabiel pensioenfonds en ik wil mijn
verantwoordingsorgaan. Ondanks de recessie
ook daadwerkelijk een stem uitgebracht. Bob
steentje bijdragen om dat zo te houden. Dat is de
heeft ons pensioenfonds het goed gedaan en dit
Coelewij (FNV Cabine Pressure) en Marguerite
reden dat ik mij beschikbaar heb gesteld voor het
willen we uiteraard zo houden! Nu ik lid ben van
Moquette (VNC) kwamen hierbij als winnaars uit
verantwoordingorgaan. Met een gezonde kritische
het verantwoordingsorgaan wil ik mijn bijdrage
de bus. Naast Coelewij en Moquette bestaat het
blik zal ik het gevoerde beleid volgen en mijn
leveren aan het op koers houden van ons fonds.
verantwoordingsorgaan uit: Linze Folkeringa en
bijdrage leveren aan de keuzes die gemaakt
Zodat wij na jaren hard werken allemaal kunnen
Ron Vader voorgedragen door de VOC namens de
moeten worden. Ik heb een economisch-juridische
genieten van een financieel zorgeloze oude dag.’
pensioengerechtigden, Gijsbert Woelders en Mark
achtergrond en een grote belangstelling voor het
Besseling namens KLM. Hieronder stellen de twee
actuele nieuws op financieel-economisch gebied.
nieuwe leden van het verantwoordingsorgaan zich
Een combinatie die nu uitstekend van pas komt
aan u voor.
bij het behartigen van onze belangen in het
•
pensioenfonds.’
16
focus december 2011
17
non-activiteit
Er even tussenuit… Wat betekent dat voor uw pensioen? Tijdens uw loopbaan kan het gebeuren dat u tijdelijk minder wilt werken of zelfs even helemaal stopt met uw werkzaam heden voor KLM. Dan is het goed te weten dat er verschillende mogelijkheden zijn voor verlof en non-activiteit. Alleen, welke invloed heeft dat op uw pensioen? En hoe kunt u uw pensioen opbouw dan weer aanvullen?
Er kunnen allerlei redenen zijn om tijdelijk minder
31 kalenderdagen loopt de pensioenopbouw en
of helemaal niet te werken. Misschien wilde u
risicodekking gewoon door. U betaalt de normale
altijd al eens een lange reis maken of een studie
deelnemersbijdrage en KLM betaalt zijn gebruike
in het buitenland volgen. Maar het kan natuurlijk
lijke aandeel in de pensioenpremie. Wanneer u
ook zijn dat u thuis bij uw kinderen nodig bent
langer dan 31 kalenderdagen non-actief bent,
of dat u voor een ziek familielid moet zorgen.
stopt de opbouw van het ouderdomspensioen
Voor al deze voorkomende gevallen kunt u
en het Netto Aanvullend Pensioen (NAP).
(gedeeltelijk) non-activiteit of verlof opnemen,
Als u met verlof gaat, kunt u ervoor kiezen om uw
natuurlijk in overleg met KLM.
pensioenopbouw voort te zetten of tijdelijk stop te zetten. Gelukkig kunt u een eventueel pen
Voor de opbouw van uw pensioen maakt het
sioentekort aanvullen. Hiervoor kunt u na afloop
uit of u korter of langer dan 31 kalenderdagen
van het verlof een offerte aanvragen bij de Blue
non-actief bent. Bij non-activiteit tot en met
Sky Group.
•
Rekenvoorbeeld Jeanette (31) is zwanger van haar eerste kind. Hoewel ze dol is op haar werk, zou ze zich meer willen richten op de komst van haar kleintje. Jeanette besluit twee maanden non-activiteit op te nemen vóór dat haar wettelijke zwanger schapsverlof begint. In het rekenvoorbeeld dat hieronder staat, kunt u bij ver schillende maandsalarissen bekijken wat het betekent om de pensioenopbouw voort te zetten tijdens verlof en non-activiteit.
Voorbeeld kosten per maand Non-Activiteit/Verlof
Wilt u meer weten over verlof,
A B C
Bruto maandsalaris
€ 2.250
Totale grondslag
€ 18.512 € 28.982
€ 3.000
€ 4.000 € 42.942
non-activiteit en welke invloed dat heeft op uw pensioen? Of wilt u een offerte ontvangen
Duur non-activiteit in dagen 60
voor de aanvulling van uw
pensioenopbouw? Vraag dan
Over duur non-activiteit gemiste opbouw
de brochure ‘Non-activiteit’
jaarlijks Ouderdomspensioen vanaf 60 jaar
€ 49
€ 76
€ 113
€ 824
€ 1.290
€ 1.911
€ 105
€ 140
€ 186
aan via www.klmcabinefonds.nl. Hier vindt u ook een nieuw
Verschuldigde koopsom voor inkoop gemiste
informatief filmpje van Brad PIT.
opbouw per einde periode non-activiteit Idem Netto Aanvullend Pensioen
De berekeningen gaan uit van een 100% dienstverband. Werkt u in deeltijd, dan kunt u voor een grove schatting de uitkomsten vermenigvuldigen met uw deeltijdpercentage.
18
focus december 2011
19
Colofon Focus verschijnt driemaal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Redactie Monique van Dulken, Houda Stitou, Ike Veenendaal, Astrid Visser, Erik Voorhoeve Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen E
[email protected] Tekst Blue Sky Group B.V., Amstelveen, Lamar Communicatie, Amsterdam Art direction ontwerp en opmaak Frissewind_visuele communicatie, Amsterdam Fotografie Reinier Gerritsen, Amsterdam, Don Wijns, Amsterdam e.a. Druk Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel
www.klmcabinefonds.nl
contact E
[email protected] T (020) 426 62 30 F (020) 426 63 85
