Peer coaching met video, een strategie voor werkplekleren
27 maart 2015 VELON-congres Dr. Niels Brouwer
Agenda
Nut van visualisering Werkwijze bij peer coaching door - aanstaande en - ervaren leraren Leereffecten blijkens onderzoek naar: - Didactisch Afkijken - Portable video tool kit - Kijkonderzoek Toepassing
Digitale video: een veelbelovend medium Sleutel tot het verbinden van praktijk en theorie Unieke kenmerken: Focus op interactie tussen lerenden, leerinhoud en leraar Concreetheid maakt collegiale consultatie vanzelf vakspecificiek Bewegend beeld roept plaatsvervangende ervaring en emotionele betrokkenheid op Herhaalde analyse vanuit verschillende invalshoeken mogelijk zonder noodzaak tot onmiddellijk handelen Potentieel voor verbinden van “thinking fast and slow” (Kahneman, 2011)
De vakdidactische driehoek
Voor het leren van leerlingen is en blijft de didactische driehoek van fundamenteel belang.
Laten we de leerinhoud niet vergeten!
Begrijpend leren betreft de kernbegrippen / ‘grote abstracties’ van een leergebied/schoolvak.
Video feedback helpt leraren ontdekken wat in hun handelen het inhoudspecifieke leren bevordert of belemmert.
Begrip
Literatuurstudie
1. 2. 3.
Wanneer leraren digitale video gebruiken voor hun eigen beroepsmatige leren, LEERRESULTATEN wat, LEERPROCESSEN hoe en onder welke voorwaarden VOORWAARDEN leren zij dan?
Model Verbeeldend Leren door Leraren
Didactisch Afkijken
Werkwijze Stedelijk Gymnasium Nijmegen: Lesobservatie en peer coaching door tweetallen / koppels ervaren leraren Plenaire bijeenkomsten om de 6 à 7 weken Gefaciliteerd met taakuren en roostering Ondersteunende materialen online en in reader Principes: - Vrijwilligheid - Gelijkwaardigheid - Zeggenschap Lesopnamen van jezelf en collega’s gezamenlijk analyseren aan de hand van richtvragen en kijkwijzers Collegiale feedback geven Leerlingen raadplegen
WAT leren leraren?
Drie projectdoelen: vergroten van - variatie in werkvormen - differentiatiemogelijkheden - zelfstandigheid van leerlingen Leeropbrengsten betreffen vooral: - variatie in werkvormen - activerende didactiek - samenwerkend leren in combinatie met - zelfstandig computergebruik door leerlingen Leeropbrengsten worden óók behaald m.b.t. niet (uitdrukkelijk) vooraf gestelde leerdoelen > aanwijzingen voor “serendipitous learning”
Ontwikkelingspatronen BEGIN EIND
Nee
Ja
Nee
Ja
A. Stilstand
B. Mislukking
Geen persoonlijk leerdoel gesteld, geen opbrengst bereikt
Wel persoonlijk leerdoel gesteld, geen opbrengst bereikt
C. Serendipiteit
D. Succes
Geen persoonlijk leerdoel gesteld, wel opbrengst bereikt
Wel persoonlijk leerdoel gesteld, wel opbrengst bereikt
Leeropbrengsten op het niveau van - denken (inzichten opdoen) en - handelen (onderwijspraktijk veranderen) verschilden zowel tussen leerdoelen als tussen deelnemers.
Wat merken leerlingen ervan?
Collega achterin de klas Lesopnamen Uitproberen van nieuwe werkwijzen – meer structuur in de zelfwerkzaamheid – meer samen / interactief werken – meer eigen keuzes mogelijk – meer zelf verantwoordelijkheid nemen Leerlingen herkennen gedragsverandering bij de leerkracht Leerlingen waarderen duidelijke uitleg, opdrachten voor groepswerk (incl. computergebruik) gekoppeld aan feedback in de plenaire groep
Bevorderlijke voorwaarden Facilitering in tijd is essentieel Roostering is sterk van invloed op observeren en feedback geven, - zowel qua hoeveelheid - als qua snelheid Schoolcultuur van samen leren: - belangstelling bij schoolleiding en collega’s - bereidheidheid om te leren
Portable video tool kit
Opdracht voor aanstaande leraren Iselinge Hogeschool: Bestudeer onderzoeksresultaten over effectief leerkrachtgedrag bij onderwijzen van begrijpend lezen Kies persoonlijk(e) leerdoel(en) voor stagelessen uit gestructureerde kijkwijzer Film elkaars lessen tijdens stage Analyseer je lesopnamen, bespreek uitgekozen fragmenten met elkaar en/of je mentor Monteer fragmenten vanuit persoonlijk relevante kijkpunten en verwerk die als tussenkop(pen) > voorbeeld van Kim Bespreek clips tijdens collegiale consultatie
Vergelijking tussen drie pilot studies Vergelijking tussen voor- en nametingen op criteriumvariabelen (uitgedrukt als het percentage wel en niet significant gewijzigde groepsgemiddelden) wijst op consistente verschillen tussen interventie- en controlegroepen: Interventiegroepen maakten grotere vorderingen. Controlegroepen bleven op aanvangsniveau of vielen zelfs terug.
“Kijkonderzoek” lectoraat Iselinge Hogeschool (RdMC-vraagsturingsproject 2009, nr. 15 Gebruik en effect van Didiclass-videocasussen. Een flankerend onderzoek)
Doel: optimale vorm vinden voor kijkwijzers t.b.v. PABOstudenten Vraag: Reageren tweedejaars PABO-studenten verschillend op video van een rekenles afhankelijk van kijkcondities? Opzet - N=12 (aselect gekozen; evenveel mannen en vrouwen in elke conditie) - afname van hardop-denk-protocollen en retrospectieve interviews in verschillende condities: A zonder kijkwijzer B met open / globale kijkwijzer C met gesloten / sterk gestructureerde kijkwijzer
Verschillen tussen condities A zonder kijkwijzer B kijkwijzer met alleen categorieën C gestructureerde kijkwijzer M e a n n u m b e r o f s t a t e me n t s i n t h r e e v i e w i ng c ondi t i ons
Mean % of statements in three viewing conditions
25
Verdeling over soorten uitspraken (categorieën ontleend aan Chan & Harris, 2005) enige significante verschil Opmerkelijke verschillen
Not scorable
Requesting More
Gemiddeld aantal uitspraken per respondent
Applying
M ean n umber of st at emen t s
C
Connection
0
B
Rejection
5
A
Acceptance
C 10
Assuming
B
Expressing Uncertainty
A
Interpreting
15
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Basic Noticing
20
Werkzame bestanddelen van peer coaching met video
DOELEN STELLEN op grond van: - persoonlijke motieven en intenties voor ontwikkeling van beroepsbekwaamheid - op onderzoek gebaseerde kennis over effectief lesgeven
WAARNEMING van authentieke weergave van inhoudsgerichte interactie tussen leraar en lerenden
FEEDBACK begeleiding van doelgerichte bespreking van richtvragen / kijkpunten / kwesties / principes m.b.t. onderwijzend handelen
LEEROMGEVING - vertrouwen en gemeenschappelijkheid bij collegiaal leren - “just-in-time” toegankelijke hypermedia-bronnen en gereedschappen
Focussen
Leer-/werkdoelen kiezen Wat doe / kan ik al? Wat wil ik anders doen / beter kunnen? Richtvragen en kijkpunten formuleren concreet, waarneembaar in de tegenwoordige tijd alleen een hoofdzin, geen bijzin(nen) - in de ik-vorm (bij “self-viewing”) - in de hij/zij-vorm (bij “other-viewing”) - in de jij-vorm (bij collegiaal gesprek)
Oriënteren en instrueren volgens Van Parreren Heeft de leerling antwoord op de vragen: – Wat moet ik doen? – Waarom moet ik het doen? – Hoe moet ik het doen? – Waarom moet ik het zo doen?
Hulpmiddelen • • • • • • •
Observatiekaarten > kijkwijzers Feedbackformulier Logboek Format weekreflecties Intervisieleidraad en –hulpvragen Lesvoorbereidingsformulier Film en bespreek je les! Stappenplan Videocoaching door leraren
Te downloaden van: www.coutinho.nl/winkel/voor-deklas-b-199.htm
Hulpvragen voor intervisie
Feedback geven en ontvangen NIET
WEL
Vlot / tijdig Beschrijvend Concreet Kernachtig Relevant Opbouwend Tegemoetkomend
(Te) laat Beoordelend Generaliserend Wijdlopig Irrelevant Verwerpend Afstandelijk
Contact Dr. Niels Brouwer
Scholing voor leraren
[email protected]
http://researchgate.net/profile/Niels_Brouwer http://radboud.academia.edu/NielsBrouwer http://scholar.google.nl/citations?user=3ilwW8gAA AAJ
References Brouwer, C.N. (2007). Verbeelden van onderwijsbekwaamheid, een literatuurstudie naar het gebruik van digitale video ten behoeve van opleiding en professionele ontwikkeling van leraren. Heerlen: Open Universiteit, Ruud De Moor Centrum (http://www.ou.nl/Docs/Expertise/RdMC/2010%20Rapporten/Verbe elden%20van%20onderwijsbekwaamheid_web.pdf). Brouwer, C.N. (2011a). Equipping Teachers Visually. Zoetermeer: Kennisnet (http://www.kennisnet.nl/onderzoek/alleonderzoeken/equipping-teachers-visually). Brouwer , C.N. (2011b). Imaging Teacher Learning. A Literature Review on the Use of Digital Video for Preservice Teacher Education and Teacher Professionalization. Paper Presented at the AERA Annual Meeting. Nijmegen: ILS Graduate School of Education. Brouwer, C.N. (2013). Film en bespreek je les! Stappenplan videocoaching door leraren. Nijmegen: Radboud Docentenacademie (http://www.coutinho.nl/winkel/voor-de-klas-b199.html?action=downloads). Brouwer, C.N. (2014). Was lernen Lehrpersonen durch die Arbeit mit Videos? Ergebnisse eines Dezenniums empirischer Forschung [Visual Teacher Learning: Review of a Decade of Research]. Beiträge zur Lehrerbildung 32(2), 176-196. Chan, P., & Harris, R. (2005). Video Ethnography and Teachers' Cognitive Activities. In J. Brophy, & S. Pinnegar (Hrsg.), Learning from Research on Teaching: Perspective, Methodology and Representation. Advances in Research on Teaching, Volume 11. Amsterdam: Elsevier, pp. 337-375.
