Pedagogisch beleid in praktijk in unit 0 en 3 jarige groepen. Laterna Magica

Pedagogisch beleid in praktijk in unit 0 en 3 jarige groepen Laterna Magica

juli 2015

1

BELEID IN PRAKTIJK

5

2

KERNDOELEN KINDEROPVANG EN ONDERWIJS

6

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 3

INITIATIEVEN WAARNEMEN EN VOLGEN INITIATIEVEN ONTVANGEN (VERBAAL EN NON-VERBAAL) BENOEMEN BEURTVERDELING LEIDINGGEVEN, LEIDING NEMEN IK-BENOEMING LATERNA MAGICA

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 4

GROEPSINDELING SPELEN IN DE EIGEN UNIT EN EEN ANDERE RUIMTE SAMENVOEGEN VAN STAMGROEPEN COACH VIEROGENPRINCIPE TOEGANGSBEVEILIGING EXTRA DAG(DELEN) RUILEN VAN DAGEN MEDISCHE HULP VOERTAAL HUISAFSPRAKEN

ZORG EN VERZORGING

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10

WENNEN PERSOONLIJKE SPULLEN DAGRITME ETEN EN DRINKEN TRAKTATIES VERSCHONEN EN ZINDELIJK WORDEN SLAPEN VEILIG SLAPEN ZIEKE KINDEREN MEDICIJNEN

7 8 8 8 8 9 10 10 11 12 12 13 14 14 14 14 14 14 15 15 15 15 17 18 18 18 19 19 20

5

SEKSUELE ONTWIKKELING

20

6

ACTIVITEITENAANBOD

21

6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9

VERSCHILLEN TUSSEN JONGENS EN MEISJES PLEZIER IN DOEN EN ONTDEKKEN VALLEN EN OPSTAAN MEER VAN HETZELFDE HET DOEN TELT ZELFREDZAAMHEID VRIJ SPELEN WORKSHOPS VERHALEN

21 21 21 21 22 22 22 22 22

3

6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.15 6.16 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9

MUZIEK BEWEGEN UITSTAPJES BUITENSPELEN NATUUR & MILIEU CREATIVITEIT GEBRUIK TELEVISIE EN COMPUTER

SFEER OP DE UNIT INDELING EN AANKLEDING VAN DE RUIMTE BIJZONDERE MOMENTEN BELONEN EN CORRIGEREN KINDERPARTICIPATIE REGELS EN AFSPRAKEN OUDERCONTACTEN HET DOEL: EDUCATIEF EN PEDAGOGISCH PARTNER. BRENGEN EN HALEN GESPREKKEN LATERNAWEB OUDERCONTACT MOMENTEN WEBSITE KC-RAAD EXIT ENQUÊTE BORGING VAN DE KWALITEIT PERSONEEL EN OPLEIDING ONDERSTEUNING OP DE GROEP DOOR ANDERE VOLWASSENEN WERKINSTRUCTIES/PROTOCOLLEN FEEDBACK? VERTEL 'T ONS. KWALITEITSCYCLUS LATERNA MAGICA INCLUSIE VEILIGHEID EN GEZONDHEID DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING SIGNALEREN BIJZONDERHEDEN IN ONTWIKKELING KINDEREN

23 23 23 23 23 24 24 25 25 26 26 27 27 28 28 28 28 29 29 29 29 30 30 30 30 30 30 31 40 40 40 40

4

1

Beleid in praktijk

Het algemeen pedagogisch beleid van Partou vormt mede een uitgangspunt voor de missie en visie van Laterna Magica. In samenspraak met de KCraad stellen wij het pedagogisch beleid in de praktijk samen. Hierin laten we zien hoe wij, de coaches, de visie en missie in praktijk brengen. Dit stuk is bedoeld voor het team en de ouders van Laterna Magica. Jaarlijks kijken we opnieuw samen met de KCraad naar dit stuk en passen het waar nodig aan. Dat doen we ook bij wijziging van het algemeen pedagogisch beleid van Partou kinderopvang. Integraal kindcentrum Laterna Magica Binnen Laterna Magica wordt onderwijs en kinderopvang geïntegreerd: we werken vanuit een team samen aan onze missie. Staij (onderwijs) en kinderopvang (Partou kinderopvang) hebben een intensieve samenwerking en vormen samen een integraal kindcentrum. Missie van Laterna Magica “Wij ontdekken en ontwikkelen iedere splinter talent, zodat kinderen de toekomst kunnen uitvinden.” Een kind dat 13 jaar is geworden neemt afscheid van een leergemeenschap waarin hij de liefdevolle aandacht heeft gekregen van alle medewerkers. Aan het eind van deze levensfase heeft dat kind geleerd zichzelf te sturen en verantwoordelijkheid te nemen voor zijn ontwikkeling en dat van zijn omgeving. Het kind heeft vertrouwen opgebouwd in wat hij kan en wie hij is. Nieuwe kennis maakt het kind samen met anderen. De wereld komt niet op je af, de wereld, die maak je zelf. Visie van Laterna Magica Wij brengen je naar een plek waar kinderen de toekomst iedere dag opnieuw uitvinden. Een plek met vrije ruimte en met de rust om te ontmoeten en te zijn wie je bent en wat je wilt worden. Op deze plek is ieder kind welkom. Zij ontmoeten hier de wereld en maken samen de wereld. Kinderen, hun ouders en opvoeders, (middag)coaches en experts komen elkaar hier tegen en nemen samen de verantwoordelijkheid om elke splinter talent te ontdekken en te ontwikkelen. Elke professional leert en ontwikkelt zich daartoe en stelt zich de vraag:    

Wie ben jij? Waar ben je goed in? Dan bouw je dat uit Waar liggen je interesses? Dan bouw je dat op Welk talent mis je? Dan compenseer je dat

Bij dit streven past een krachtige omgeving waar spelen, leren, ontspanning en inspanning hand in hand gaan. We halen de buitenwereld naar binnen en er is ruimte voor de eigen sociale wereld van kinderen. Kinderen leren om verantwoordelijkheid te nemen voor de omgeving, niet alleen binnen de gemeenschap maar ook naar buiten. Ons uitgangspunt is dat je altijd leert en dat kinderen veel van elkaar leren. De coach is er om kinderen daarbij te ondersteunen, te laten reflecteren en uit te dagen een volgende stap te nemen. Ons startpunt is datgene wat het kind kan en wil. Motivatie neemt toe met het ervaren van succes. Door alle professionals wordt nagedacht over leren. De attitude van alle personeelsleden is om rond autonomie- ontwikkeling van kinderen continu nieuwe werkvormen en inhouden te ontwerpen en deze te toetsen op hun effect. Onze waarden: Integriteit Geeft richting aan ons handelen Liefde Met hart voor kinderen, elk kind is welkom Autonomie Zelfsturing, reflectie, zelfkennis en zelfbewust

5

Verantwoordelijkheid Je draagt verantwoordelijkheid voor jezelf, voor elkaar en voor de omgeving. Vertrouwen We hebben hoge verwachtingen van ieder mens Ontwikkelingsfases Natuurlijk spelen en bouwen gaat uit van de ontwikkelingsfases waarin kinderen verkeren en niet vanuit hun leeftijd. Een ontwikkelingsfase is een periode in het leven van het kind met specifieke kenmerken. In iedere ontwikkelingsfase is sprake van een spanningsveld tussen “willen en kunnen”: de basis voor ontwikkeling en groei. Kinderen ontwikkelen zich veelal door “doen”. Dit gebeurt onder andere door het ‘willen’ bij kinderen te prikkelen en het ‘doen’ mogelijk te maken. Een sociaal en emotioneel veilige omgeving vormt daarbij de basis en de accommodatie ondersteunt daarbij. Het is Natuurlijk Leren als:  het kind een eigen keuze heeft op basis van interesse en voorkeur;  het kind werkt aan persoonlijke doelen die zelfverbetering en leren stimuleren;  de ontwikkeling bepaalt wat een kind doet (niet de leeftijd/ groep);  kinderen uitgedaagd en geprikkeld worden om de echte wereld te verkennen;  medewerkers: o actief afwezig (waarnemen, volgen, bewust ruimte geven) zijn of o bedoeld aanwezig zijn (prikkelen, uitdagen, ondersteunen, uitleggen) o medewerkers sámen met kinderen hun ontwikkeling volgen  het unitteam sámen leert en samen verantwoordelijk is voor de hele unit;  medewerkers succeservaringen en het geloof in eigen kunnen van alle kinderen versterken;  medewerkers onderzoekend en leergierig zijn;  er voortdurende interactie is tussen kind en omgeving, kind en volwassene en kinderen onderling. Hierbinnen krijgen alle ontwikkelingen een plaats;  alle medewerkers zelf én met kinderen reflecteren op eigen handelen;  activiteiten, begeleiding en aanpakken passen bij ‘de soort kennis’ die het kind opdoet;  alle medewerkers kinderen ondersteunen door richting, ruimte en ruggensteun te bieden;  taken interessant, echt en bruikbaar zijn (leren in de werkelijkheid);  alle medewerkers met kinderen werken aan rekenen/taal/inzicht in de wereld én 21 century skills: samenwerken, communicatie, ICT- geletterdheid, creativiteit, kritisch denken, probleem oplossen, sociale en culturele vaardigheden;  alle medewerkers kinderen begeleiden naar zelfsturing: door inspireren, enthousiasmeren, bekrachtigen, reflectie, leerstrategieën, samenwerken.

2

Kerndoelen kinderopvang en onderwijs

Laterna Magica heeft ‘brede’ doelen voor het kind. Deze dekken minimaal de kerndoelen van het onderwijs en de kerndoelen van de kinderopvang (Wij zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen (1), geven ze de gelegenheid zich persoonlijk (2) en sociaal (3) te ontwikkelen en om zich de normen en waarden van onze samenleving eigen te maken (4)). 1 Echter, we willen meer betekenen voor kinderen en willen ook meer bereiken . Voor kinderen van 013 jaar. En voor de hele dag. Ons streven naar het ontdekken en ontwikkelen van talent, speelt zich af op de plekken waar kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming elkaar overlappen. De drie gebieden staan namelijk niet los van elkaar. We geven kinderen de kans om hun talenten te tonen. Ontdekken en ontwikkelen gaan hand in hand; zonder ontdekking geen ontwikkeling! Talenten bestaan door de bevestiging van anderen. Het kind is uniek doordat anderen zien wat hij doet en zegt en wanneer men dat als 1

Prof. G. Biesta, goed onderwijs en de cultuur van het meten, 2012

6

onmisbaar kwalificeert. ‘Anders zijn’ is de maat. We erkennen ontwikkelingsstadia, pluriformiteit en bieden kinderen een opening in een rationele wereld.

subjectwording

kwalificatie

socialisatie

Laterna skills We gaan voor brede ontwikkeling gericht op de toekomst; zodat kinderen de toekomst kunnen uitvinden. Op dit moment weten wij nog niet welke beroepen onze kinderen straks gaan uitoefenen. Wel weten we uit onderzoek dat er in deze 21ste eeuw een aantal belangrijke competenties zijn te 2 onderscheiden : samenwerken, probleemoplossend vermogen, ICT, geletterdheid, creativiteit, kritisch en onafhankelijk denken, communiceren, en sociale- en culturele vaardigheden. Wij besteden bij alle kinderen de hele dag aandacht aan deze vaardigheden: van 0-13 jaar. Daarbij gaat het nadrukkelijk ook om burgerschapsvorming; leren en verantwoord omgaan met jezelf, met elkaar en met de omgeving. Onze doelen zijn afleidbaar uit ‘het is natuurlijk leren als..’ We willen bij kinderen bereiken:  Autonomie ontwikkeling; dit ben ik!  Zelfsturing, eigenaarschap, interactie en reflectie;  Cognitieve vaardigheden, complexe denkstrategieën, psychomotorische vaardigheden, metacognitieve vaardigheden en sociaal culturele vaardigheden.

Om deze doelen te verwezenlijken en zo goed mogelijk aan te sluiten bij zowel de individuele ontwikkeling en belevingswereld van een kind als bij het groepsproces, passen we o.a. de interactieprincipes in de praktijk toe. Deze zes praktische principes draaien om de initiatieven die kinderen nemen. We beschrijven ze hieronder.

2.1

Initiatieven waarnemen en volgen

Het kind neemt van nature initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het daadwerkelijk waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Je kunt immers alleen reageren op wat je hoort en ziet. Door heel gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen we deze initiatieven waarnemen en volgen. Overigens hebben jonge kinderen meer tijd nodig om opgedane indrukken te verwerken en hierop te reageren dan oudere kinderen.

2

Trilling & Fadel, 21st century skills, 2009

7

2.2

Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal)

Ingaan op een initiatief (ontvangen), ondersteunt de ontwikkeling van een kind. We laten een kind door middel van een ontvangstbevestiging merken dat we belangstelling hebben voor de initiatieven die het neemt. Een ontvangstbevestiging kan zijn: je toewenden, oogcontact maken, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking, vriendelijke houding, meedoen, ja-knikken, ja zeggen, herhalen wat een kind zegt. Zo’n positieve ontvangst stelt een kind gerust; het merkt dat de volwassene hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. En een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competentie verder ontwikkelen.

2.3

Benoemen

Benoemen wil zeggen: taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij de kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke competentie) van kinderen. Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van een kind, gebeurtenissen in de omgeving, alles wat er te zien is. De coach zegt (benoemt) wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren; dit schept duidelijkheid en geeft rust. Zo bevordert ‘benoemen’ ook de emotionele veiligheid. Bij het benoemen kunnen we ‘sfeercommunicatie’ toepassen: het benoemen van initiatieven, emoties, gebeurtenissen van een kind en dit terugkoppelen naar de hele groep. Hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en maken we ze sociaal attent op elkaar. Bijvoorbeeld: “Marco, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent; je bent een kanjer!“ Door Marco in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd (een compliment wil iedereen immers graag horen). Kinderen zien dat Marco sociaal wenselijk gedrag toont. Zo wordt de ontwikkeling van de sociale competentie gestimuleerd door wenselijk gedrag uit te vergroten. Tegelijkertijd zorgt dit voor overdracht van normen en waarden.

2.4

Beurtverdeling

In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid van de kinderen duurt langer, als een kind weet dat het aan de beurt komt. Door andere kinderen bij een gesprek te betrekken, maken we kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen we het kind zich te ontwikkelen. We geven het kind de tijd en zorgen voor de ruimte en rust die het nodig heeft om te reageren; dit nodigt hem uit om meer initiatieven te nemen.

2.5

Leidinggeven, leiding nemen

Leidinggeven is kindvolgend. We geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer het een gewenst initiatief neemt. We moedigen hem aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is kindsturend. We nemen de leiding om een kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat het een ‘ongewenst’ initiatief neemt. Omdat een kind meer leert van positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen we dit op een positieve, respectvolle manier: het ‘ongewenste’ initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen; daarna kiezen we een positieve benadering om het initiatief naar ‘gewenst’ om te buigen.

8

Een voorbeeld: “Ik zie dat jij (Mieke) de auto pakt van Esther; Esther was hiermee aan het spelen; jij wilt dit ook graag.” Daarna wordt Mieke attent gemaakt op Esther door te benoemen wat dit met Esther doet. Vervolgens worden beiden gestimuleerd om een oplossing te zoeken.

2.6

Ik-benoeming

In contact met kinderen is het belangrijk dat wij onszelf benoemen als ‘ik’ (en dus niet met onze naam). Het kind leert zo het verschil tussen ’ik’ en ‘jij’ en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbesef. Bovendien druk je door de ik-vorm uit dat je deel uitmaakt van de groep, in de groep staat. De ik-benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen. Niet vertellen, maar luisteren. De pedagogische houding van coaches in het concept natuurlijk leren kenmerkt zich door een open en onderzoekende houding. Zij gaan er niet zomaar vanuit dat ze de kinderen kennen. Zij willen de kinderen leren kennen. Het uitgangspunt is namelijk dat elk kind uniek is en ook de context waarin het kind zich ontwikkelt steeds verandert. Ieder kind is intelligent op zijn eigen manier. Daarom vragen coaches zich af: wie is dit kind? Hoe zie ik het kind? Wat verwacht ik van dit kind? Hoe leert / ontwikkelt dit kind? De coach creëert en zoekt daarvoor bronnen: foto's / film, gesprekken met kinderen en collega's en observaties. Deze worden verwerkt in het portfolio en het ontwikkelplan. Deze documenten zijn er vooral om bijgesteld te worden. Documenten zo levend als een kind zelf. Kinderen, ouders en coaches zijn samen expert van het kind. Gesprek tussen deze drie partijen is van het grootste belang om een goed beeld te krijgen van wie het kind is, wat hij kan en wat hij wil leren.

9

3 3.1

Laterna Magica Groepsindeling

Binnen Laterna Magica zijn er 7 units:  Unit 0: 0 t/m 3 jaar  Onderbouwunit 1,2,4 en 5 (3-7 jaar). In elke onderbouwunit zit een 3+ groep van maximaal 8 kinderen met 1 coach.  Bovenbouwunit 3 & 6 (8-12 jaar) In unit 0 verblijven kinderen in stamgroepen met bij de stamgroep horende vaste coaches. Stamgroep

Leeftijdsindeling

Maximaal aantal kinderen

Aantal gekwalificeerde coaches*

Maximaal aantal stagiaires*

Blauwe groep Groene groep Gele groep

0 – 3 jaar 0 – 3 jaar 0 – 3 jaar

12 12 12

3 3 3

1 1 1

In unit 0 is er per dag op 1 groep plek voor 13 kinderen. Deze plek wordt niet structureel ingevuld. Het is een extra kindplaats waar kinderen gebruik van kunnen maken als ze 3 jaar zijn en er nog niet aan toe zijn om door te stromen naar de 3 jarige groep. In elke onderbouwunit is een 3 jarige groep met bij de stamgroep horende vaste coach. Onderbouw unit

Leeftijdsindeling

Maximaal aantal kinderen

Aantal gekwalificeerde coaches*

Maximaal aantal stagiaires*

3+ groep unit 1 3+ groep unit 2 3+ groep unit 4 3+ groep unit 5

3 jaar 3 jaar 3 jaar 3 jaar

8 8 8 8

1 1 1 1

1 1 1 1

* In het hoofdstuk Borging van de kwaliteit staat beschreven welke opleidingen onze medewerkers hebben gevolgd. Deze informatie is ook te vinden op onze website, evenals de meest recente cao kinderopvang waarin alle kwalificatie eisen zijn opgenomen.

Altijd minimaal 2 medewerkers aanwezig op Laterna Magica Indien er kinderen aanwezig zijn, zijn er te allen tijde minimaal 2 medewerkers van Laterna Magica aanwezig. Er is dus geen zogenoemde achterwachtregeling. (Een achterwachtregeling is nodig indien een medewerker alleen aanwezig is). Dienstroosters Wij informeren ouders en kinderen over welke coaches er op welke dagen en in welke groep werken:  In unit 0 staat dit vermeld op het whiteboard bij de entree van de unit. Bijzonderheden als personele wisselingen worden vermeld op de interne website voor ouders ofwel Laternaweb.  Voor de 3 jarige groepen geldt dat de coaches in de schoolweek elke dag dezelfde werktijden hebben: 08.00 tot 17.30 uur. In vakanties staan de werktijden vermeldt bij de entree bij de centrale ingang.

10

Wij werken met de volgende diensten op unit 0:  Een vroege dienst: 07.30-16.30 of 08.00-17.00 uur  Een midden dienst: 08.30-17.30 uur  Een late dienst: 09.00-18.00 of 09.30-18.30 uur. De coach van de 3 jarige groep werkt van 08.00 tot 17.30 uur. De precieze tijden van deze diensten worden afgestemd op hoeveel kinderen er aanwezig zijn. In de ministeriële regeling is vastgelegd dat er per dag maximaal 3 uur van de beroepskracht-kindratio mag worden afgeweken, met uitzondering van de uren tussen 9:30 en 12:30 en 15:00 en 16:30. Voor 9:30 en na 16:30 mag de afwijkende inzet maximaal anderhalf uur aaneengesloten zijn. Tussen 12:30 en 15:00 mag de afwijkende inzet maximaal 2 uur zijn en niet langer dan de daadwerkelijke duur van de middagpauze. Bij het opstellen van de roosters zorgen wij dat wij aan deze normering voldoen. De GGD controleert hierop. Samenwerking tussen de groepen aan het begin en eind van de dag Unit 0 Om half 8 wordt er gezamenlijk geopend door 1 of 2 coaches in de hoekenruimte van de unit. Om 8 uur is er van elke stamgroep een coach aanwezig. De jonge kinderen gaan naar de eigen stamgroep en de oudere kinderen spelen in de hoekenruimte. Dit zelfde geldt bij het sluiten van de dag: vanaf 18.00 of 18.15 wordt er gezamenlijk de dag afgesloten door 2 coaches. Indien de dag wordt geopend of wordt afgesloten met 1 coach, is er een babyfoon aanwezig op de unit. Een andere unit is hier mee verbonden en borgt het 4- ogen principe. 3 jarige groep De 3 jarige coach werkt van 08.00-17.30 uur in schoolweken. Indien kinderen eerder gebracht worden, kunnen zij tussen 07.30 en 08.00 uur gebracht worden in unit 0. De 3 jarige coach haalt het kind om 08.00 uur op om vervolgens naar de eigen unit te gaan. Na half 17.30 uur blijven de kinderen in de eigen unit en wordt de groep in principe overgenomen door een vaste middagcoach. In vakantie weken worden de diensten aangepast in de eigen unit. Dit kan, net zoals in unit 0, een vroege, midden of late dienst zijn. De coach werkt nauw samen met de middagcoaches in de eigen unit.

3.2

Spelen in de eigen unit en een andere ruimte

Iedere unit is een transparante ruimte waarin stamgroepen gelegen zijn aan de centrale hoekenruimte. De hoekenruimte is een grote ruimte met verschillende hoeken en is een rijke speelomgeving. Kinderen kunnen de hele dag spelen in de hoekenruimte. Op gezette tijden zijn er ook gerichte workshops of activiteiten in andere ruimtes. Bijvoorbeeld in het atelier, theater of centrale keuken. Deze worden unit-breed georganiseerd. Kinderen kunnen hiervoor kiezen. De coaches geven de workshops. Het kind kan er voor kiezen om bij de eigen coach te blijven en hier aan mee te doen of om voor een andere ruimte/workshop te kiezen. Wij volgen de initiatieven van het kind hierin. Kinderen die toe zijn aan extra uitdaging geven we zo de kans hun sociale vaardigheden te oefenen met andere kinderen en andere coaches. En omdat er buiten de eigen stamgroep andere materialen en spelmogelijkheden zijn, wordt ook de persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd.

11

Specifiek unit 0 Het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen is voor ons leidend voor de keuze om de deuren in de unit open te zetten. Kinderen kunnen terug naar hun eigen stamgroep en stamgroepsruimte. Op sommige momenten sluiten we de deur i.v.m. de rust voor jonge kinderen. Met betrekking tot de beroepskracht-kind-ratio(BKR) tijdens het opendeuren beleid geldt dat doordat kinderen zelf kiezen waar en met wie ze gaan spelen er tijdelijk een situatie kan ontstaan dat in een groepsruimte de BKR even niet kloppend is. Indien veel kinderen in een andere groepsruimte gaan spelen of een activiteit krijgen aangeboden bewegen de coaches hierin mee. Te allen tijde is hierbij de BKR op stamgroepniveau kloppend. Wij bewaken de meerwaarde van dit ‘uitstapje’ voor ieder kind individueel en voor de groep als geheel.

3.3

Samenvoegen van stamgroepen

Als het aantal kindplaatsen in de stamgroepen niet volledig bezet is, kunnen deze niet volledig bezette groepen samengevoegd worden. Ouders worden hier altijd tijdig van op de hoogte gesteld. Dit kan op twee manieren:  

Bij een langere periode van lage bezetting kunnen de stamgroepen worden samengevoegd in de unit voor een langere periode. Hierbij werken wij met gekoppelde groepen in de eigen unit. Bij een vakantie of een tijdelijke mindere bezetting kan het voorkomen dat de groepen samen gevoegd worden. Ouders worden hierover geïnformeerd door de coaches van de groep. Daarnaast is deze informatie te vinden op het whiteboard bij de entree van de unit.

Tijdens het samenvoegen is er altijd voor de kinderen een vaste coach aanwezig, en de beroepskracht-kind-ratio blijft volgens de wettelijke richtlijn. Ouders worden over het samenvoegen van de groep van hun kind geïnformeerd door het unitteam en laternaweb maar ook middels het pedagogisch beleidsplan. Indien de bezetting hiertoe aanleiding geeft zal de complete stamgroepindeling (zoals beschreven onder de paragraaf groepsindeling) kritisch bekeken worden en waar nodig worden aangepast. Dit gaat altijd in overleg met de kc-raad. Specifiek voor de 3 jarige stamgroep De 3 jarige coach werkt intensief samen met de coaches in de eigen unit:   

Op schooldagen wordt de 3 jarige groep samengevoegd na half 17.30 uur met een basisgroep in eigen unit. Er is een vaste koppeling. In vakantieweken wordt er samen de dag begonnen na 08.00 uur en afgesloten in de eigen unit. In vakantieweken op woensdag en vrijdag worden de 3 jarige groep en een basisgroep samengevoegd in vakantieweken.

Belangrijk op Laterna Magica is dat wij werken met een vast unitteam. De kinderen kennen de eigen coach goed maar ook de rest van het team. Dit zijn vaste gezichten die herkenbaar zijn. Hierdoor biedt het unitteam vastigheid en (emotionele) veiligheid voor het kind. Daarnaast volgt de coach het kind en diens ontwikkeling middels het portfolio. Hiermee blijft iedere coach het welzijn, betrokkenheid en ontwikkeling monitoren

3.4

Coach

Op Laterna Magica werken we met ‘mentorschap’. Elk kind heeft een vaste coach. Dit is altijd een coach van de eigen stamgroep. De coach is het eerste aanspreekpunt voor de ouders en voert de portfoliogesprekken. Zij volgt de ontwikkeling van zijn coachkinderen met bijzondere aandacht. Dat is fijn voor het kind en prettig voor de ouder, omdat deze mag verwachten dat de coach altijd goed op de hoogte is van zijn kind. Tijdens het intakegesprek wordt de ouders verteld wie de coach van het kind is.

12

3.5

Vierogenprincipe

Per 1 juli 2013 is wettelijk vastgelegd dat bij dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar, een beroepskracht of beroepskracht in opleiding de werkzaamheden uitsluitend kan verrichten terwijl zij gezien of gehoord kan worden door een andere volwassene. Deze maatregel wordt het vierogenprincipe genoemd. Binnen Laterna Magica wordt het vierogenprincipe vorm gegeven door dat het pand transparant gebouwd is (ramen tussen groepsruimtes, glas in deuren etc.), zodat er altijd zicht is op kinderen en collega’s. Ook de aanwezigheid en inzet van stagiaires/unitleider wordt gebruikt om het vierogenprincipe te waarborgen. Vanuit onze pedagogische visie vinden wij het zeer waardevol voor een kind om af en toe in kleine groepjes een activiteit te doen onder begeleiding van 1 coach. Juist in kleine groepjes wordt de kwaliteit van de interactie tussen kinderen onderling en tussen kinderen en coach bevorderd. We hebben er daarom voor gekozen om de mogelijkheid om met een klein groepje kinderen binnenshuis een activiteit te doen onder begeleiding van 1 coach te behouden. Bij unit 0 gelden de volgende afspraken:  Indien er wordt geopend of afgesloten door 1 coach, staat er een babyfoon in verbinding met unit 1. Op deze manier is er een verbinding en controle tussen beide units.  In elke slaapkamer staat een babyfoon.  De ruimtes zijn transparant.  Ouders en collega’s kunnen te allen tijde binnenlopen. Bij de 3 jarige groepen gelden de volgende afspraken:  In de eigen unit zijn over de gehele dag meerdere (middag)coaches aanwezig.  De ruimtes zijn transparant.  Ouders en collega’s kunnen te allen tijde binnenlopen.

Uitstapjes en het vierogenprincipe Het werken met een klein groepje kinderen onder begeleiding van 1 coach geeft de mogelijkheid gemakkelijker een klein uitstapje buitenshuis te maken, bijvoorbeeld een wandeling maken. Ook dit vinden wij belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Wij dragen er bij deze uitstapjes ook zorg voor dat de coach en kinderen kunnen worden gezien door derden. Een uitstapje naar de winkel bijvoorbeeld. Een uitstapje naar een meer ‘verlaten’ gebied mag dus niet. Ook is de coach te allen tijde bereikbaar middels een mobiele telefoon. Ouders kunnen vervolgens op het aanmeldformulier vastleggen of ze hier wel of niet toestemming voor verlenen. Bij het maken van grotere uitstapjes met de kinderen gaan er altijd minimaal twee coaches mee. Uiteraard dragen we bij uitstapjes er ook zorg voor dat het vier ogenprincipe op Laterna Magica voor de achterblijvende coaches is geborgd. Preventie Jaarlijks worden de risico’s met betrekking tot misbruik van kinderen op Laterna Magica in kaart gebracht aan de hand van een extra inventarisatieformulier behorende bij de risico-inventarisatie veiligheid. Eventueel extra te nemen maatregelen met betrekking tot dit onderwerp worden opgenomen in het plan van aanpak en evenals alle andere onderdelen van de risico-inventarisatie besproken met het team en de kcraad. Daarnaast wordt jaarlijks de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en het protocol ongewenste ‘Omgangsvormen c.q. seksuele intimidatie veroorzaakt door werknemers’ met het team besproken.

13

3.6

Toegangsbeveiliging

Op Laterna Magica kunnen ouders binnen komen door aan te bellen bij de centrale entree op de intercom. Er hangen beveiligingscamera’s bij de centrale entree van het pand. Op een laptop via het interne netwerk kunnen alle medewerkers van LM inloggen en zien wie er voor de entree staat.

3.7

Extra dag(delen)

Indien ouders dit wensen dan kan er een verzoek tot het afnemen van een extra dag(deel) worden ingediend. Indien het gaat om incidenteel een dag extra dan kan dit rechtstreeks aan de coaches van de unit worden gevraagd. Als het gaat om structureel een extra dag dan kan dit worden aangevraagd via de administratie van Laterna Magica. Indien ouders dit wensen kan er eventueel ook een extra dag(deel) worden afgenomen op één andere stamgroep dan de eigen stamgroep, indien er op de eigen stamgroep geen plaats is. Ouders dienen hiervoor wel vooraf schriftelijk toestemming te verlenen.

3.8

Ruilen van dagen

Ouders die op vaste dagen afnemen, kunnen een dag omruilen. Hiervoor kunnen ouders vooraf (een schriftelijke) afspraak maken met het unitteam. Ruilen is mogelijk twee weken vóór tot twee maanden na de dag dat uw kind er niet is.

3.9

Medische hulp

Er zijn altijd één of meerdere coaches aanwezig, die opgeleid zijn tot bedrijfshulpverlener (BHV). De BHV- er volgt elk jaar een herhalingstraining. Op laternaweb wordt jaarlijks een bericht gezet voor ouders wie de BHV’er binnen Laterna Magica zijn. In de BHVmap op elke unit, ligt overzicht voor het team. Daarnaast hebben een aantal coaches een speciaal kinder-EHBO diploma. De kinder-EHBO cursus wordt elke 2 jaar herhaald. Indien consultatie door een arts voor een kind nodig is dan nemen we contact op met de ouders. Alleen in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als we ouders onverhoopt niet kunnen bereiken) beslist de coach met de unitleider om contact op te nemen met de huisarts van het kind. De gegevens van de huisarts staan vermeld op het aanmeldformulier. Soms kan het noodzakelijk zijn om direct medische hulp in te roepen. In die gevallen gaan wij naar de dichtstbijzijnde EHBO-post of bellen we 112. Uiteraard bellen wij de ouders dan zo snel mogelijk. De dichts bij zijnde EHBO post is: Gezondheidscentrum Haveneiland IJburglaan 727 1087CH Amsterdam (IJburg) Telefoonnummer: 020-4952279

3.10 Voertaal In Laterna Magica is de voertaal Nederlands. Het beheersen van de Nederlandse taal is de eerste stap naar een succesvolle (school)loopbaan.

3.11 Huisafspraken Laterna Magica heeft huisafspraken die gelden voor het gehele team van Laterna Magica. De huisafspraken staan op de server van Laterna Magica en is voor iedereen inzichtelijk.

14

4 4.1

Zorg en verzorging Wennen

De eerste dagen op Laterna Magica zijn altijd spannend. Zowel kinderen als ouders moeten wennen en vertrouwd raken aan een nieuwe situatie: de unit, een dagritme, de coaches en de groepsgenootjes. Dit is de basis voor het kind om zich emotioneel veilig te gaan voelen en zijn nieuwe omgeving verder te ontdekken. Daarom nemen we voor dit wenproces rustig de tijd. We nodigen de ouders en het kind uit om kennis te maken tijdens een intakegesprek. Hierin bespreken we het dagritme en de individuele behoeften van het kind. Tijdens dit intakegesprek worden er afspraken gemaakt over het wennen en de wendagen. Als de beroepskracht-kind-ratio dit toelaat kan een kind komen wennen voor de officiële plaatsingsdatum. De coaches van de groep zorgen ervoor dat er altijd extra tijd en aandacht is voor het nieuwe kind en voor de ouders. Ouders kunnen naar behoefte de eerste keren zelf ook op de groep ‘meedraaien’ om de coaches te leren kennen, te zien hoe het gaat en om informatie over hun kind aan de coaches over te dragen. Vanaf de ingangsdatum van het contract zijn kinderen op de afgenomen dagen welkom. Wennen bij doorstroming naar een andere groep Ook als een kind overgaat naar een andere groep, besteden we daar tijd en aandacht aan, zodat hij rustig kan wennen. Eerst gaat het kind af en toe spelen op de nieuwe groep en als dat goed gaat, eet hij een paar keer mee en/of slaapt er al een keertje. Zo bouwen wij het wennen op tot aan de overgangsdatum. Ook bij dit wenproces houden we rekening met de persoonlijke behoefte en het ontwikkelingsniveau van het kind. Naast wenafspraken maakt de coach van unit 0 samen met de 3 jarige coach een afspraak voor een warme overdracht. Dit is bij voorkeur een combinatie met een portfoliogesprek waarbij ouders ook worden uitgenodigd. Wat als een kind nog niet toe is aan de 3 jarige groep? Als kinderen 3 jaar zijn, stromen zij in principe door vanuit unit 0 naar de 3 jarige groep. Wij houden hierbij rekening met de ontwikkeling van het kind. Als het kind er nog niet aan toe zijn, kan hij langer in unit 0 blijven of eerder doorstromen naar de onderbouwunit. Dit gaat in goed overleg met de coach en ouders. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is het portfolio waarin we de ontwikkeling van het kind volgen (zie verderop). Een mogelijkheid is om een kind een ochtend te laten spelen op de groep om te kijken hoe het kind zich voelt en de groep ervaart.

4.2

Persoonlijke spullen

Elk kind heeft bij ons een eigen opbergplek. Hierin bewaren we zijn persoonlijke spullen, zoals een setje schone kleren.

4.3

Dagritme

Algemeen Wij houden globaal een dagritme aan, met dagelijks terugkerende ritmes, routines en rituelen. Dit biedt kinderen emotionele veiligheid: het ritme is voorspelbaar en daarmee ook vertrouwd. De kinderen weten wat er gaat gebeuren en kunnen hierop anticiperen. Het ritme van activiteiten is niet gebonden aan de klok. Dat wil zeggen dat de vaste activiteiten niet iedere dag op precies hetzelfde tijdstip hoeven plaats te vinden; de volgorde is wel altijd hetzelfde. Het gekozen moment is afhankelijk van de behoefte van het kind en van de groep. Zo kan een kind dat al eerder moe is eerder naar bed, een kind dat dorst heeft iets te drinken krijgen, en als de kinderen nog lekker met een activiteit bezig zijn stellen we de lunch wat uit.

15

Unit 0 In unit 0 hebben we het volgende dagritme: 7:30-09.15

Openen van de dag Kinderen worden gebracht door ouders en kunnen vrij spelen in de eigen stamgroep ruimte en hoekenruimte. Er is tijd om met de ouders te praten hoe het gaat met het kind.

9:15-9:30 9:30-9.45

Opruimtijd: samen met de kinderen opruimen Stamgroep-moment: er wordt samen met de kinderen gepraat, gezongen en gelezen. Het is een moment om samen te zijn en de dag door te bespreken.

9:45-10.15

De tafel dekken samen met de kinderen. Samen eten en drinken: de oudere kinderen in het restaurant en de jongere kinderen in de stamgroep.

10:15-10.30

Kiesmoment: de kinderen kunnen kiezen welke workshop, activiteit of vrij spel ze gaan doen. Zowel de workshops en de begeleiding hebben een pedagogisch en educatief doel (bijvoorbeeld het ontwikkelen van sociale vaardigheden of de grove motoriek).

10:30-11:15 11:30-12:45 12:45-13:00 13:00-15:00 15:00-15:30 15:30-17:00 17:00-18:30

Workshopblok/ vrij spel Lunch en stamgroepmoment Voorleestijd Middagslaap & knuffel/speeltijd met de jongste kinderen Opruimtijd & drinken en eten in de stamgroep Workshopblok/ vrij spel Stamgroepmoment: kinderen kunne kiezen wat ze gaan doen. Dit is vaak een kleine activiteit (zoals kleien), vrij spel binnen en/of buiten.

Vanaf 16.00 uur kunnen de kinderen weer opgehaald worden. Er is dan ook tijd om met de ouders te praten over het verloop van de dag. De unit sluit om 18.30 uur, wij vinden het dan ook prettig als ouders 10 minuten eerder binnen zijn voor een rustige overdracht. Jonge baby’s hebben nog hun eigen ritme van voeden, slapen en verschonen. Dit ritme houden we zoveel mogelijk aan. Langzamerhand zullen de baby’s steeds meer meegaan in het ritme van de grotere kinderen. Natuurlijk stemmen we dit goed af met de ouders.

3 jarige groep Het dagritme ziet er globaal als volgt uit in de 3 jarige groep:  binnenkomst in snoezelhoek, rustige activiteit (bijvoorbeeld voorlezen)  fruit eten/drinken in de stamgroep  vrij spel/buitenspelen en/of activiteit/workshop in de onderbouwunit  brood eten in de stamgroep  rusten voor de kinderen die dit nodig hebben/ voor andere kinderen zijn er activiteiten/workshops en vrij spel in de onderbouwunit  tussendoortje eten in de stamgroep  vrij spel, buitenspelen en/of activiteit/workshop in de onderbouwunit

16

In de ochtend wordt de dagindeling uitgelegd door de coach. De kinderen maken een plan wat ze deze ochtend willen gaan doen. Ze kunnen kiezen in welke hoek en bedenken wat ze daar dan willen doen. Ook kunnen ze deel nemen aan een activiteit/workshop, of buiten gaan spelen. De coach volgt de kinderen, en ondersteunt indien nodig. Gedurende de dag wordt regelmatig met de kinderen vooruitgekeken en teruggekeken. Door te reflecteren met de kinderen houdt ze zicht op het welbevinden van het kind. Het dagritme kan per unit qua tijd enigszins wat afwijken. Dit heeft te maken met de verschillende workshops of activiteiten die worden gegeven. Specifiek 3 jarige groep De 3 jarige groep is een onderdeel van een onderbouwunit. De meerwaarde ligt in het samengaan van spelen, leren, ontspanning en inspanning Kinderen van drie jaar gaan de omgeving steeds meer ontdekken, hun wereld wordt groter. Deze kinderen krijgen steeds meer behoefte om op verkenning uit te gaan. Ze leren door spel en door hun onderzoek behoeften en van elkaar. Vaak staan ze te trappelen om ‘naar school’ te gaan; dat is binnen Laterna Magica op een natuurlijke manier mogelijk. In de unit 3-7 jarigen sluiten ze aan bij de activiteiten die passen bij hun ontwikkeling. De coach bewaakt dit proces en de ontwikkeling. Voorbeelden van deze activiteiten zijn: spelen met letters, stempelen, knutselen met verschillende materialen en spelen in de ontdekhoek, huishoek of bouwhoek. Een groot voordeel is dat de 3 jarige kinderen, als ze 4 jaar zijn, doorgaan in dezelfde unit in het onderwijs. Dit is een doorgaande speel/leer en ontwikkellijn: kinderen kennen de unit en zijn bekend met de vaste gezichten. De stap naar onderwijs is daardoor vloeiend.

4.4

Eten en drinken

Eten en drinken met kinderen is een sociale activiteit. Wij dekken de tafel en bieden de kinderen op een ontspannen manier eten en drinken aan. Ook stimuleren wij de kinderen om zoveel mogelijk afwisselend te eten (hartig en zoet). We volgen de richtlijnen van het voedingscentrum bij het aanbieden van maaltijden en tussendoortjes. We eten, praten en luisteren samen met de groep. Op deze manier is het eten niet alleen erg gezellig, maar leren de kinderen van en met elkaar. Bijvoorbeeld hoe je een vork vasthoudt of zelf je boterham smeren. Heeft een kind tussendoor dorst of trek, dan krijgt hij natuurlijk iets extra’s. Bij warm weer wordt er sowieso meer gedronken. Naarmate kinderen zich verder ontwikkelen leren ze hun voorkeur uit te spreken voor bepaald beleg of drinken. We geven ze de gelegenheid zoveel mogelijk zelfstandig te eten, zelf hun beleg te kiezen en als het even kan zelf hun boterham klaar te maken. Dat stimuleert hun zelfstandigheid, vergroot hun zelfvertrouwen en bevordert het plezier in de maaltijd. Wil een kind niet eten of drinken, dan gaan we de niet de strijd aan. We zullen het wel stimuleren en nagaan waarom een kind het niet wil. Als het eten of drinken een dagelijks terugkerend probleem wordt, zullen we samen met de ouders naar een oplossing zoeken. Hebben ouders bepaalde voedingswensen voor hun kind vanwege een dieet of om culturele of religieuze redenen, dan houden we daar rekening mee. Op Laterna Magica vinden we gezonde en verantwoorde voeding belangrijk. Wij hebben daarom een keuze gemaakt in de volgende producten:    

Biologische melk (halfvolle melk, tot 4 jaar niet meer dan 2 a 3 bekers per dag) Biologisch fruit Biologische groenten als komkommer, paprika en tomaat brood (volkoren)

17

        

4.5

Verantwoord brood broodbeleg: boter 30+ kaas, philadelphia, geitensmeerkaas; rookvlees, kipfilet, ham; humus; vegetarische smeerpaté; honing, biologische jam, biologisch appelstroop en pindakaas Drinken: water, kruidenthee (af en toe diksap max 1 glas per dag niet te zoet bij feesten en andere bijzondere gelegenheden); Tussendoortje: volkoren crackers/ beschuit - rijstwafels - volkoren ontbijtkoek

Traktaties

Bij vieringen mogen kinderen gezond trakteren. Bij minder gezonde traktaties wordt deze mee naar huis gegeven.

4.6

Verschonen en zindelijk worden

Met name bij baby’s is het verschonen ook een moment van individuele aandacht en een gezellig onderonsje. De coach benoemt wat ze gaat doen, laat het kind helpen bij het uitkleden en speelt bijvoorbeeld een kietelspelletje. Zo wordt ook tijdens het verschoonmoment emotionele veiligheid geboden en de ontwikkeling gestimuleerd. We zorgen ervoor dat de kinderen die al zindelijk zijn op meerdere momenten naar het toilet gaan. De kinderen die nog niet zindelijk zijn maken we vertrouwd met het plassen op toilet of potje. Ze zien dat de andere kinderen gaan plassen en willen zelf ook gaan oefenen met plassen op het toilet of potje. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo en dat geldt ook voor zindelijk worden. Een kind wordt zindelijk wanneer het daaraan toe is. Sommige kinderen geven dit zelf aan en anderen worden gestimuleerd door andere kinderen. Zindelijk worden gaat zo vaak spelenderwijs. Als de nog niet zindelijke kinderen iets op het potje of het toilet doen dan belonen we ze met woorden of een aai over de bol. Belonen met stickers of plaatjes doen we bewust niet. Kinderen vinden het al moeilijk genoeg als het ze niet lukt op het potje/toilet of als ze in hun broek hebben geplast. En als ze dan ook géén sticker krijgen dan worden ze erg verdrietig. Zindelijkheidstraining moet leuk zijn en kinderen mogen trots zijn als het lukt. Wij laten duidelijk in woorden en uitdrukking blijken dat we trots op ze zijn en als het fout gaat dan worden we nooit boos. We proberen het gewoon opnieuw. De samenwerking met de ouders is erg belangrijk. We spreken af wanneer de ouders thuis en wij op Laterna Magica starten en de ouders nemen dan extra kleding mee. Als blijkt dat het voor het kind toch nog te moeilijk is dan gebeurt het een heel enkel keertje dat we stoppen met de training en het dan na een paar maanden gewoon opnieuw proberen. Persoonlijke hygiëne van het kind en de medewerker zijn van groot belang: hygiëne is een voorwaarde om het kind de kans te geven om zich ongestoord te ontwikkelen. Ook dat is de taak van de coach. Bijvoorbeeld door kinderen de gewoonte aan te leren om handen te wassen na het plassen en door zelf de hygiëneprotocollen rondom het verschonen te volgen.

4.7

Slapen

Kinderen verwerken alle opgedane ervaringen tijdens de slaap. Door herkenbare rituelen en aandacht, die dagelijks terugkeren, bereiden we ze voor op het naar bed gaan. Bijvoorbeeld door een slaapliedje te zingen of voor te lezen. De (jonge) baby’s hebben een eigen slaapritme. Tijdens het intakegesprek overleggen we met de ouders hoe het slaapritme van dit kind verloopt en houden daar rekening mee. Geleidelijk aan zullen de kinderen steeds meer toegroeien naar het dagritme van de groep; dat doen ze in hun eigen tempo. De slaapbehoefte en daardoor het slaapritme kan op Laterna Magica anders zijn dan thuis door de hoeveelheid indrukken die het kind opdoet op het kinderverblijf.

18

Wanneer wij of de ouders denken dat een kind er aan toe is om op te blijven, overleggen we dit tijdens de overdracht of in een oudergesprek. Voor kinderen die niet meer overdag slapen, lassen we een rustmoment in als ze dit nodig hebben. Zo kunnen ze even bijkomen van de dagelijkse gebeurtenissen. 3 jarige kinderen en slapen Kinderen die behoefte hebben om in de middag te slapen, kunnen slapen in unit 0. Zij kunnen slapen in een bed in een van de slaapkamers (bij voorkeur van de stamgroep waarvan ze vandaan komen). De coach brengt hen naar unit 0 en brengt het kind naar bed. Als het kind wakker is, brengt unit 0 het kind naar de betreffende medewerker (om half 3 en 3 uur komt ook de 3 jarige coach kijken hoe het gaat).

4.8

Veilig slapen

Ons beleid met betrekking tot veilig slapen is vermeld op onze website en wordt met de ouders in het intakegesprek besproken. Wij leggen baby’s altijd op de rug te slapen, nooit op de buik of de zij. Een baby op de buik te slapen leggen maakt het risico van wiegendood wel vier tot vijfmaal groter dan gemiddeld. Wanneer de baby tijdens het slapen op de buik is ‘gerold’, wordt deze baby door de coach weer ‘teruggedraaid’ op de rug. Terugdraaien hoeft niet meer bij een oudere baby, die gezond, in goede conditie, motorisch goed ontwikkeld is én zich probleemloos om en om kan draaien. Wij aanvaarden geen schriftelijke verklaringen van ouders waarin zij toestemming geven om hun kind op de opvang op de buik te laten slapen. Juridisch gezien blijft de verantwoording namelijk altijd bij de organisatie liggen en heeft een dergelijke verklaring geen waarde. Er zijn bepaalde (aangeboren) afwijkingen waarbij buikligging wel wenselijk kan zijn. Ouders dienen dan een schriftelijke verklaring van hun medisch specialist te overleggen. Een kopie van deze verklaring hangt dan boven het bed van het betreffende kind en een kopie wordt bewaard bij de kindgegevens. Een baby wordt niet ingebakerd Een baby wordt niet ingebakerd, ook niet als ouders aangeven dat dit het advies van het consultatiebureau is. Op medische indicatie kan inbakeren wenselijk zijn. Ouders dienen dan een schriftelijke verklaring van hun medisch specialist te overleggen aan de unitleider. Een kopie hiervan wordt bewaard bij de kindgegevens. Een goede instructie met betrekking tot de juiste manier van inbakeren dient dan gegeven te worden door de behandelend arts c.q. verpleegkundige aan de coaches. Toezicht slapen baby’s Telkens als een kind naar bed wordt gebracht, worden ook de andere kinderen in de bedjes gecontroleerd. In ieder geval wordt er iedere 15 minuten gecontroleerd op alle slapende kinderen.

4.9

Zieke kinderen

Een ziek kind voelt zich thuis het prettigst; wij kunnen de zieke veelal niet de extra zorg en aandacht geven die het nodig heeft. Als een kind zich duidelijk niet lekker voelt of verhoging lijkt te hebben, nemen we contact op met de ouders om te overleggen. Eventueel kunnen wij na akkoord van ouders de temperatuur opnemen. Op een enkele uitzondering na, kan een kind met een besmettelijke ziekte gewoon komen. Om te bepalen bij welke ziekte en hoe lang een kind eventueel beter thuis kan blijven, houden wij ons aan de richtlijnen van de GGD. Wij vinden het belangrijk te weten óf en om welke besmettelijke ziekte het gaat vanwege onze meldingsplicht aan de GGD. Bovendien kunnen wij dan de andere ouders van Laterna Magica op de hoogte stellen; vooral voor zwangeren is dit van belang. Als kinderen in unit 0

19

een besmettelijke ziekte hebben (of als er hoofdluis heerst), dan vermelden wij dit bij de entree van unit 0. Bij de 3 jarige groep wordt het eventueel op laternaweb gezet. Voor meer informatie kunnen ouders terecht bij de unitleider.

4.10 Medicijnen Ouders kunnen aan ons vragen om hun kind bepaalde geneesmiddelen toe te dienen. Dit kunnen geneesmiddelen zijn die door de huisarts of specialist zijn voorgeschreven en dus 'op recept' en op naam van het kind zijn verkregen. Daarnaast geld dit ook voor (homeopathische) zelfzorgmiddelen, die niet 'op recept' verkregen zijn, bij apotheker en drogist. Wij kunnen alleen aan dit verzoek voldoen als het middel in de originele verpakking met originele (geen kopie) bijsluiter wordt aangeleverd óf als op het middel of op de verpakking staat aangegeven hoe het middel moet worden toegediend. Bovendien vragen we van ouders om een verklaring medicijntoediening in te vullen. Paracetamol en overige koortsverlagende zelf zorg middelen vormen hierop een uitzondering. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam ten aanzien van een virus/infectie. Door het gebruik van paracetamol wordt deze reactie onderdrukt. Bovendien kan door het gebruik van paracetamol een allergische reactie optreden (huiduitslag, galbulten). Derhalve zijn wij terughoudend met het toedienen van paracetamol om de koorts te onderdrukken. Paracetamol wordt bovendien alleen toegediend als het kind al twee keer eerder elders paracetamol heeft gehad zodat uitgesloten is dat het kind een allergische reactie krijgt. Ouders dienen, net als bij de overige medicijnen, de paracetamol zelf mee te nemen en een verklaring medicijntoediening in te vullen. Wij verzoeken ouders met klem het te melden indien zij hun kind ’s ochtend thuis paracetamol hebben gegeven. Dit in verband met de risico’s die kunnen ontstaan als de koorts ineens omhoog schiet als de paracetamol is uitgewerkt. Hoestdrankjes geven we niet aan kinderen tot 2 jaar in verband met een verhoogde kans op wiegendood.

5

Seksuele ontwikkeling

In de babytijd neemt de lichamelijke ontwikkeling een belangrijke plaats in. De baby groeit niet alleen, maar leert ook zijn eigen lichaam ervaren. Via de huid ervaart een baby zo dat het prettig is om over zijn rug gekriebeld te worden. Maar ook met zijn handen en mond ontdekt hij zijn eigen lichaam. Dreumesen worden zich zo geleidelijk aan meer bewust van hun eigen lichaam: tijdens het verschonen en bloot zijn ontdekken kinderen hun geslachtsdelen, net zoals ze andere lichaamsdelen als handen en voeten ontdekken. Het aanraken van hun geslachtsdelen kan een prettig gevoel geven, waardoor sommige kinderen het vaker zullen gaan doen. Wij vinden het dan ook belangrijk dat kinderen de ruimte krijgen voor hun seksuele ontwikkeling en willen dit begeleiden in een veilig klimaat. Wij keuren seksueel gedrag niet af, maar we begrenzen het waar nodig: we leren kinderen wanneer en waar het wel en niet kan. Als kinderen hun geslachtsdelen aanraken, geven wij aan dat dit iets is wat je doet als je even alleen bent of in je eigen bed tijdens het rusten. Peuters en kleuters kunnen heel nieuwsgierig zijn naar hun lijfje en dat van anderen. Ze worden zich bewust van de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. Wij zien dan ook dat kinderen in die leeftijdsfase dit gaan benoemen: “Zij heeft geen piemeltje, ik wel en papa ook”. Wij vinden het goed dat kinderen dit doen en bevestigen ze hierin. We benoemen de geslachtsdelen, bijvoorbeeld tijdens het verschonen. Ook dit helpt mee in het ontdekken van het eigen lichaam. ‘Doktertje’ spelen en ‘vader & moedertje’ zijn favoriet in de peuterleeftijd. Deze spelletjes zijn een normaal onderdeel van de seksuele ontwikkeling. We verbieden het niet maar kunnen er wel regels aan stellen en begrenzen. Bijvoorbeeld dat we voorzichtig met elkaar moeten zijn, en dat je ‘nee’ mag zeggen als je iets niet prettig vindt. De coach heeft hierin een observerende taak zodat zij weet wat er bij de kinderen speelt. Specifieke afspraken van Laterna Magica zijn op dit gebied:  We maken geen foto’s of filmopnamen van blote kinderen.  Kinderen mogen niet bloot lopen (niet binnen en buiten).

20

 

6

Bij een uitstapje naar het strand houdt het kind badkleding of ondergoed aan. We noemen de geslachtsdelen ‘piemel’ en ‘vagina’.

Activiteitenaanbod

Natuurlijk spelen = leren Spelen is voor (jonge) kinderen een natuurlijk manier om de wereld te verkennen en hun beeld van de wereld te vergroten. Of het nu een rollenspel is of experimenteren met materialen. Vanuit het spelgedrag van (jonge) kinderen dienen zich allerlei mogelijkheden aan voor een coach om het spel te verrijken en daarmee hun kennis en vaardigheden te verbreden en te verdiepen. Vanuit het spelen ontstaan vaak onderzoeksvragen over de echte wereld. Met een aanbod van workshops/activiteiten dagen we kinderen uit om allerlei vaardigheden te ontwikkelen. Spelenderwijs, op vrijwillige basis en altijd met groot plezier komen sociale vaardigheden, cognitieve en motorische vaardigheden, fantasie en creativiteit aan bod. Het spelmateriaal en de speel/leeromgeving is rijk, uitdagend, fantasierijk en past bij het ontwikkelingsniveau. We wisselen af en toe het speelgoed en de materialen, zodat het uitdagend blijft voor de kinderen. Waar mogelijk kiezen we voor materialen uit de ‘echte wereld’ en voor natuurlijke materialen.

6.1

Verschillen tussen jongens en meisjes

We spelen in op de verschillende interesses en behoeften die jongens en meisjes kunnen hebben. Die verschillen hebben deels te maken met de ontwikkeling van de hersenen. De linker hersenhelft ontwikkelt zich langzamer dan de rechter. En door de invloed van het mannelijke hormoon testosteron, verloopt dat proces bij jongens langzamer. Daarom hebben zij meer behoefte aan grof motorische bewegingen, waarbij ze letterlijk de ruimte nodig hebben. Ze kunnen al snel hun interesse verliezen bij activiteiten die een beroep doen op hun fijne motoriek. De ontwikkeling van de fijne motoriek verloopt bij meisjes sneller; daarom zal hun spanningsboog bij dergelijke activiteiten groter zijn dan bij jongens. Om dezelfde reden uiten jongens zich veelal fysieker en stoeien daarom graag met elkaar. We kijken naar het individuele kind en sluiten aan op zijn/haar behoefte ongeacht of het een jongen of een meisje is. Ieder kind krijgt de ruimte die het nodig heeft.

6.2

Plezier in doen en ontdekken

Een baby ervaart alles voor de eerste keer. We stemmen het aanbod van activiteiten en speelmateriaal af op de zintuiglijke en motorische ontwikkeling. Door te voelen, ruiken en horen en dit te ervaren, leert het zichzelf spelenderwijs kennen en later de wereld om zich heen. In de groep kan de baby ervaringen opdoen in een veilige omgeving, in een tempo dat bij hem past. We stimuleren zijn ontwikkeling door bijvoorbeeld schootspelletjes, knuffelen, zingen en muziek. Ook het speelgoed en materialen stimuleren de ontwikkeling: zo stimuleert het spelen met een rammelaar onder andere de ooghandcoördinatie. We organiseren dagelijks een baby-moment: babymassage, badderen, wandelen of snoezelen.

6.3

Vallen en opstaan

Wij geven kinderen de ruimte situaties te oefenen en ervarend te leren. Dit gebeurt soms letterlijk met vallen en opstaan. Kinderen leren zo risico’s in te schatten. In unit 0 hebben we een klim en klauterhoek waar kinderen kunnen oefenen en spelen. Daarnaast hebben we in de ontdektuin (en eventueel stormbaan) uitdaging voor alle leeftijden. De motorische ontwikkeling is o.a. van belang voor de taalontwikkeling.

6.4

Meer van hetzelfde

Kinderen willen soms gedurende langere tijd achter elkaar met dezelfde activiteit bezig zijn. Bijvoorbeeld de hele week in de bouwhoek, of de hele week worden voorgelezen uit hetzelfde boek. Zo vergroten ze hun concentratie en verdiepen ze hun spel. Op deze manier hebben alle ervaringen

21

de tijd om in de hersenen te worden opgeslagen. Daarom geven we kinderen die langere tijd met een zelfde activiteit bezig willen zijn daarvoor alle gelegenheid en tijd.

6.5

Het doen telt

Voor alle kinderen geldt, dat het eindresultaat van hun activiteit niet belangrijk is, maar de weg ernaar toe. Het proces staat centraal. Het proces bestaat uit uitproberen en ervaringen opdoen, gerelateerd aan de ontwikkeling van een kind. Bij het jonge kind zou dit kunnen bestaan uit het dopen van een kwast in de verfpot of het scheuren van papier. Deze succeservaringen en beleving vergroten het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid. Zo hebben wij op Laterna Magica ook reflectiemomenten (terugblikken). Tijdens de reflectie is er tijd om stil te staan bij wat je hebt gedaan, wat een kind heeft geleerd en welke stappen hij heeft ondernomen.

6.6

Zelfredzaamheid

Kinderen willen uit zichzelf graag ‘alles doen’. We geven kinderen de ruimte om te ondernemen, initiatief te nemen en om zelf ‘iets’ uit te voeren. Door kinderen zelfraadzaamheid te bieden, bereiden we ze al voor op het maken van keuzes en nemen van verantwoordelijkheid. Dit doen we bijvoorbeeld doordat kinderen helpen bij het tafel dekken of dat zij zelf de jas aan doen. Het gaat hierom zelfredzaamheid. Binnen Laterna Magica willen we graag een stap verder nemen namelijk ‘autonomie’ verlenen. We geven kinderen de ruimte om zelf een activiteit te mogen kiezen die hen aanspreekt, kinderen krijgen de ruimte om zelf te bedenken hoe ze bij een activiteit te werk zullen gaan en we volgen het initiatief van het kind die kan uitgroeien tot een activiteit.

6.7

Vrij spelen

Iedere dag kunnen de kinderen vrij spelen. Tekenen, bouwen, fantasiespel, met poppen en auto’s enzovoorts. Ze ontwikkelen hiermee persoonlijke en sociale competenties. Kinderen kiezen zelf waarmee, hoe lang en met wie ze vrij spelen. Het speelgoed kan door een kind op verschillende manieren gebruikt worden. Om er alleen mee te spelen en te ontdekken wat je er allemaal mee kunt doen, of om er samen mee te spelen. Niet alleen speelmateriaal daagt uit tot spel, ook alledaagse gebruiksvoorwerpen en kosteloos materiaal prikkelen de fantasie. Zo wordt in het fantasiespel een eenvoudig keukenrolletje een verrekijker en de keukenhoek een winkel of restaurant.

6.8

Workshops

Ook gestructureerde activiteiten worden regelmatig aangeboden. Bijvoorbeeld koken, dansen en voorlezen. We koppelen deze gestructureerde activiteiten ook wel aan het kernconcept binnen Laterna Magica, jaarfeest, bijzondere gebeurtenis of seizoen. We geven de kinderen ruimte voor hun eigen inbreng.

6.9

Verhalen

We lezen voor of vertellen een verhaal. De kinderen luisteren en benoemen zelf wat ze in het (prenten)boek zien. Dat stimuleert hun taalontwikkeling en vergroot hun woordenschat. Voorlezen is ook vaak een groepsactiviteit. De kinderen en de coach nemen de beurt en luisteren naar elkaar. Kinderen kunnen ook zelf een boek ‘lezen’; dat prikkelt niet alleen hun fantasie, maar kan ook een fijn rustmoment zijn. Kinderen kunnen in de leeshoek ook zelf een boek pakken en gaan ‘lezen en ontdekken’. In de onderbouwunits wordt er samen met de ouders en kinderen gelezen tussen half 9 en 9 uur. In unit 0 zijn er voorleesexperts, of wel kinderen uit de bovenbouw die op gezette tijden komen voorlezen voor kinderen in unit 0.

22

6.10 Muziek Muziek speelt een belangrijke rol in het dagelijkse leven op Laterna Magica. Zingen wordt gebruikt om dagelijkse bezigheden zoals eten, drinken of opruimen te begeleiden. Een opruimlied helpt om het opruimen aan te kondigen en te begeleiden, een liedje aan tafel laat de kinderen samen iets ondernemen, naar elkaar luisteren en plezier te hebben. Het laten horen en samen maken van muziek en zingen is een heel prettige manier om in een groep samen te zijn. Veel ontwikkelingsgebieden worden aangesproken door muziek. Het stimuleert niet alleen de taalontwikkeling door het leren van nieuwe woorden, maar kinderen ervaren ook ritmes en tempo; oefenen in luisteren en concentratievermogen. Beweegspelletjes op muziek geven ook veel plezier. Bij de baby’s gaat het vooral om het ervaren van verschillende zintuigen. Het horen van liedjes en geluiden en het zien en voelen van de instrumenten. Bij peuters ligt het accent meer op het interactieve en op het groepsproces: zelf zingen, muziek maken (trommelen) en bewegen met elkaar. In unit 0 geven wij extra aandacht aan muziek door bijvoorbeeld balletlessen op klassieke muziek te geven aan de kinderen of rustgevende muziek te luisteren met de jongste kinderen. Ook bieden wij in unit 0 en de 3 jarige groep muziekles aan van de muziekdocent binnen Laterna Magica.

6.11 Bewegen Rollen, kruipen, klauteren, dansen, springen: bewegen is gezond en kinderen vinden bewegen fijn. Tijdens beweegactiviteiten kunnen kinderen allerlei vaardigheden oefenen: motorische vaardigheden, zoals springen, balanceren en ooghandcoördinatie, maar ook sociale vaardigheden, bijvoorbeeld door samen met een bal te spelen. Wij stimuleren dit door allerhande uitdagende en fantasievolle spelbewegingsactiviteiten aan te bieden. Dat doen we binnen (klim- en klauterhoek/gymzaal) en buiten (ontdektuin).

6.12 Uitstapjes Door uitstapjes te maken, vergroten we de wereld van kinderen en laten we ze nieuwe situaties ervaren en prikkelen we hun ontwikkeling. We gaan bijvoorbeeld naar de het park, de bakker of we halen een frisse neus tijdens een wandeling in de buurt. Onderweg valt er altijd heel veel te zien! Tijdens uitstapjes gelden de veiligheidsvoorwaarden zoals beschreven in het vervoersprotocol. Specifiek 3 jarige groep In de vakantie kunnen 3 jarige kinderen bij specifieke uitstapjes mee met uitjes met de andere kinderen uit de onderbouwunit. Deze uitstapjes worden van te voren met ouders afgestemd. Denk hierbij aan de kinderboerderij, de bibliotheek of een theatervoorstelling.

6.13 Buitenspelen Buitenspelen doen we zoveel mogelijk, iedere dag. Buiten ervaren kinderen de seizoenen, de veranderingen van het weer en de frisse lucht. En buiten is er meer ruimte dan binnen. Hier kunnen kinderen zich uitleven in grote bewegingen waarbij ze hun grove motoriek gebruiken: klimmen en klauteren, rennen en fietsen. Alleen of met een groep. We doen buiten ook wat we binnen doen: lezen aan een picknicktafel, een liedje zingen en eten. De ontdektuin van Laterna Magica heeft veel mogelijkheden voor de kinderen: met water spelen, het theater, de moestuin, verschillende paden en verstopplekken. Ook hierin spelen jong en oud samen in de tuin. Kinderen van verschillende leeftijden spelen en leren van elkaar.

6.14 Natuur & milieu Kinderen krijgen hun normen en waarden overgedragen door hun directe verzorgers. Een coach vervult een voorbeeldfunctie, ook ten aanzien van het milieu. Omdat we te maken hebben met jonge kinderen zullen we de ‘zorg voor het milieu’ moeten zoeken in kleine zaken. Het is belangrijk dat het spelenderwijs en begrijpelijk wordt overgedragen. Daarom zal vooral de kennismaking met de natuur voorop staan, zodat kinderen deze leren waarderen. De

23

coaches zullen de kinderen hiertoe bewust bij de natuur betrekken. De aandacht voor het milieu zal vanuit dit standpunt op een speelse manier en vanuit een voorbeeldfunctie worden meegenomen. Voorbeelden om kinderen bij de natuur te betrekken: 1. Aandacht voor de seizoenen, bijvoorbeeld door de aankleding van het lokaal, door creatieve activiteiten. 2. Buiten spelen in alle jaargetijden. 3. Werken met plantjes en zaadjes. Het bijhouden van de moestuin. 4. Aandacht voor diverse diersoorten. In de ontdektuin hebben we kippen en konijnen. Deze worden door oudere kinderen verzorgd. Jonge kinderen kunnen onder begeleiding van een coach de dieren aaien en mee spelen. 5. Bewust omgaan met dieren als slakken en lieveheersbeestjes. 6. We maken gebruik van kernconcepten zoals groei& leven, energie, evenwicht en kringloop. Voorbeelden om kinderen bij het milieu te betrekken: 7. Mee laten helpen bij het opruimen van papier/glas in de daarvoor bestemde bakken. 8. Afval apart verzamelen. 9. Geen afval op straat (laten) gooien. 10. Zuinig leren omgaan met water bij het handen wassen. 11. Kosteloos materiaal gebruiken. 12. (Teken)papier optimaal gebruiken. 13. Oud voedsel gebruiken voor bijvoorbeeld de kippen en konijnen.

6.15 Creativiteit We geven ruim baan aan de creativiteit van kinderen door bij elke activiteit de inbreng van kinderen een grote rol te laten spelen. We stimuleren hun creatieve proces door activiteiten aan te bieden die niet van te voren zijn ingevuld of waar niet aan de hand van een voorbeeld wordt toegewerkt naar een bepaald eindresultaat. Spelenderwijs en in gesprek met kinderen komt er iets tot stand. Kinderen mogen kennis maken met veel materialen bij het knutselen en gaan aan de slag volgens hun eigen fantasie. Het gaat niet om het eindresultaat maar om het proces: het ervaren van hoe materiaal reageert en hoe kleuren mengen. En om het leren van vaardigheden als knippen en tekenen. We maken gebruik van de eigen creatieve oplossingen die kinderen hebben, zowel in het spel als tijdens een knutselactiviteit. We geven kinderen de ruimte allerhande materiaal op hun eigen wijze te gebruiken. Zo wordt het materiaal optimaal onderzocht. Wij voegen hoogstens een element toe aan de activiteit, maar schrijven niets voor en laten kinderen bepalen wat ze met het materiaal doen.

6.16 Gebruik televisie en computer Laterna Magica werkt met kinderen aan de 21e century skills. We denken dat kinderen later beroepen uit zullen oefenen die wij nu nog niet kunnen bedenken. Onze missie is: dat wij elke splinter talent ontdekken zodat kinderen de toekomst uit kunnen vinden. Een kind die als 0 jarige nu bij ons start zal naar schatting in 2037 de arbeidsmarkt opgaan. Hoewel we niet weten hoe het er dan uit ziet zal de digitalisering een stuk verder zijn dan nu. LM wil kinderen leren om op een veilige wijze de digitale mogelijkheden te benutten voor persoonlijk en sociaal leren, creativiteitsontwikkeling en onafhankelijk denken. We maken gebruik van ipads en macbooks op Laterna magica. Belangrijke aspecten hierbij zijn:  We maken duidelijke afspraken met de kinderen hoelang ze een macbook of ipad mogen gebruiken. De maximale leeftijd per kind is vast gelegd in een stappenplan voor ouders (2-4 jaar: 5 à 10 minuten per keer, tot maximaal 30 minuten per dag)  Het gebruik van de Ipad of macbook is in het verlengde van het ontwikkelplan van ieder kind.  De ipad en macbook zijn een middel en niet het doel. We blijven kiezen voor een goede mix van digitaal, spel, onderzoek, binnen, buiten, individueel en samen. ‘Blended learning’. Met name in de onderbouwunits en de bovenbouwunits maken wij gebruik van deze middelen in de leeftijd van 4-12 jaar.

24

Voor unit 0 en 3 jarige groep geldt dat zij gebruik kunnen maken van een film en Ipad als dit ter ondersteuning is van bijvoorbeeld een workshop. In unit 0 wordt er een Engelse workshop aangeboden waarin af en toe een Engelse tekenfilm wordt getoond. Maar ook op feestelijke gebeurtenissen kunnen we er voor kiezen om een film te tonen, bijvoorbeeld met kerst of in de vakantie.

7

Sfeer op de unit

Sfeer is belangrijk op de unit. Een goede sfeer draagt bij aan het gevoel van emotionele veiligheid. Dat is een belangrijke voorwaarde voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. In dit hoofdstuk worden de aspecten beschreven die van invloed zijn op de sfeer.

7.1

Indeling en aankleding van de ruimte

Algemeen De uitstraling van de unit is van invloed op de sfeer. We creëren een veilige en geborgen leefruimte door deze op een bepaalde manier in te delen en aan te kleden, afgestemd op de leeftijdsgroep die in de groepsruimte verblijft. Ieder kind behoort tot een stamgroep die bestaat uit een vaste leefruimte als basis. Dat zorgt ervoor dat de ruimte vertrouwd wordt voor het kind en draagt bij aan de emotionele veiligheid. De verschillende ruimten zijn in mooie kleuren geschilderd en ingericht met kindvriendelijk meubilair en met de knutselwerkjes, tekeningen en foto’s van de kinderen. We bieden speelmaterialen en materialen zoveel mogelijk op kindhoogte aan, zodat een kind zich gestimuleerd voelt om zelf te kunnen kiezen (initiatief te nemen) waarmee het wil spelen. Op Laterna Magica hebben we verschillende hoeken ingericht met spelmateriaal. Er is ook een hoek met kussens en zachte materialen, waar een kind zich even kan terugtrekken. Zo creëren we een rustige en veilige sfeer. De indeling van de ruimte is zodanig dat kinderen er samen kunnen spelen, maar ook alleen. De unit is uitdagend doordat er veel keus is, er zijn materialen uit ‘de echte wereld’ en natuurlijke materialen. Alles is overzichtelijk opgeborgen zodat kinderen het zelf kunnen pakken en opruimen. Elk coach is verantwoordelijkheid voor de verzorging, uitstraling en aankleding van de groepsruimte; we doen dat zoveel mogelijk samen met de kinderen. Bijvoorbeeld door op meerdere momenten van de dag samen op te ruimen. Hiermee stimuleren wij de zelfstandigheid, participatie, het groepsgevoel en het verantwoordelijkheidsgevoel van de kinderen. En de ruimtes blijven rustig en overzichtelijk. Dat voorkomt overprikkeling bij de kinderen. Een overprikkeld kind, komt niet echt tot spelen omdat er steeds iets nieuws is wat zijn aandacht vraagt. We zorgen er zo voor dat kinderen geconcentreerd kunnen spelen. Dat is belangrijk omdat spelen de manier is waarop kinderen leren. Door het uitdagende spelmateriaal en het gevoel van herkenning en veiligheid stellen we kinderen in staat zich op allerlei gebieden te ontwikkelen. Door de deuren open te zetten in de unit geven we ze de mogelijkheid zelfstandig keuzes te maken en hun leefwereld te vergroten. Specifiek unit 0 In unit 0 heeft ieder kind een eigen stamgroep en is er een hoekenruimte waarin extra hoeken en materialen worden aangeboden. Kinderen die er aan toe zijn, kunnen spelen in de hoekenruimte. In de praktijk zijn dit vaak kinderen vanaf 1,5 jaar die deze ruimte willen verkennen en hier een groot deel van de dag zijn en spelen. Specifiek 3 jarige groep in de onderbouw unit In de hoekenruimte van de onderbouwunit is een stamhoek gecreëerd speciaal voor de 3-jarigen waarin ze zich kunnen terug trekken. Deze hoek is uitnodigend ingericht,  met prettige zitplekken  is ingericht volgens de geldende richtlijnen met betrekking tot veiligheid,  biedt de driejarigen gelegenheid even tot rust kunnen komen,  is de plek waar de driejarigen en de begeleider als stamgroep bij elkaar komen.

25

De hoekenruimte is ingericht met verschillende hoeken zoals een bouwhoek, poppenhoek, leeshoek en zithoek. De 3 jarigen spelen veel in de ruimte maar kunnen ook naar de andere ruimtes in de unit als daar een workshop wordt gegeven. Bijvoorbeeld met letters stempelen in het atelier.

7.2

Bijzondere momenten

Aan bepaalde gebeurtenissen in het leven van het kind besteden we bijzondere aandacht. We vieren verjaardagen en nemen afscheid van een kind dat overgaat naar een volgende stamgroep/unit. We besteden ook aandacht aan feesten en feestdagen vanuit de culturele achtergrond van de kinderen. Een bijzonder moment kan ook een verdrietige gebeurtenis zijn, zoals het overlijden van een opa of oma. We besteden hier aandacht aan, afgestemd op de behoefte van het betreffende kind en de andere kinderen. Elk feestje kent zijn eigen, vaste rituelen die ervoor zorgen dat de kinderen weten wat er komen gaat. Zo ervaren ze een gevoel van zekerheid en veiligheid. Bij een verjaardagsfeestje horen bijvoorbeeld een muts en slingers en we zingen samen met de kinderen voor de jarige. Zo hebben we in unit 0 een speciale verjaardagsdoos die de jarige zelf mag open maken. Dit is een vast ritueel. In de onderbouwunit maken kinderen een verjaardagsmuts voor elkaar. Zo heeft iedere unit zijn eigen rituelen. We vinden het ook belangrijk om bijzondere aandacht te besteden aan het afscheidsfeestje; het kind kan een periode afsluiten en aan een nieuw ‘avontuur’ beginnen. Hij neemt afscheid van de oude stamgroep/unit en van de groepsgenootjes en de coaches. Ook voor de ‘achterblijvers’ is afscheid nemen belangrijk. Zij missen immers een groepsgenootje. Door steeds dezelfde rituelen terug te laten komen, worden kinderen gesteund en begeleid in het zetten van de volgende stap. De betrokkenheid van de kinderen onderling speelt bij de bijzondere momenten een belangrijke rol. Samenwerken, rekening houden met elkaar en respect hebben voor anderen zijn allemaal aspecten van betrokkenheid die aan bod komen. Vanuit die betrokkenheid besteden we bijvoorbeeld ook speciale aandacht aan een kind dat een broertje of zusje heeft gekregen, of een kind dat er niet bij kan zijn omdat hij ziek is. Sensitiviteit, oftewel pedagogische tact, is een belangrijke attitude van coaches. Wij stellen ons sensitief op en maken vanuit betrokkenheid de kinderen sociaal attent op elkaar. We hebben aandacht voor het individuele kind en voor de groep. Wij herkennen en benoemen emoties en zorgen voor een ontspannen en vrolijke sfeer. We gaan uit van de dialoog met kinderen. We nemen de stem van het kind als uitgangspunt om onze omgeving te ontwerpen. Wij hechten grote waarde aan de afstemming met ouders bij bijzondere momenten voor het kind. Per gebeurtenis kunnen hierover afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld over wanneer iets wordt gevierd en of een ouder hierbij aanwezig wil zijn.

7.3

Belonen en corrigeren

Belonen en corrigeren van gedrag is heel belangrijk in de ontwikkeling van kinderen. We belonen een kind als het gewenst gedrag vertoont en corrigeren hem bij ongewenst gedrag. Zo leren kinderen grenzen kennen. Wij houden er rekening mee dat dit een leerproces is voor een kind. We observeren het gedrag en proberen te achterhalen wat er in het kind omgaat en waar het gedrag vandaan komt. We buigen ongewenst gedrag om naar gewenst gedrag. Dat doen we bijvoorbeeld door het kind af te leiden (vooral bij jongere kinderen), of kort uit te leggen waarom het gedrag ongewenst is. We bieden het kind een alternatief aan of leiden hem weg uit de situatie. We vinden het belangrijk daarbij altijd kort en duidelijk uit te leggen wat zijn gedrag ongewenst maakt, en dat niet het kind zelf ongewenst is. Daarbij gebruiken we de ik- benoeming, zodat voor het kind duidelijk is wat er verwacht wordt. Een dreumes kan nog geen koppeling maken tussen een conflict en een time-out. Bij een dreumes moet het gedrag worden uitgelegd en omgebogen in het moment. Bij gewenst gedrag belonen we het kind, bijvoorbeeld in de vorm van een complimentje. Onze stem, mimiek, en het maken van oogcontact zijn erg belangrijk bij belonen en corrigeren. We zorgen er ook voor dat we direct belonen en corrigeren, omdat een kind anders niet goed begrijpt waarvoor het gecorrigeerd of geprezen wordt. En we gaan hier consequent mee om. Als iets de ene keer wel mag

26

en de andere keer niet, is het voor een kind onduidelijk waar grenzen liggen. Het leren kennen van de grenzen is nodig voor het scheppen van duidelijkheid. Dit zorgt voor emotionele veiligheid. Wij overleggen onderling hoe er met belonen en corrigeren wordt omgegaan, zodat wij op alle groepen consistent kunnen zijn in de aanpak. We laten ouder weten hoe er met belonen en corrigeren wordt omgegaan en in specifieke situaties overleggen we met hen over een aanpak. Als kinderen in een conflictsituatie komen, grijpen we, naar gelang de ontwikkeling vordert, niet direct in. We stellen de kinderen in staat de situatie zelf op te lossen. Dit is belangrijk in de ontwikkeling naar zelfstandigheid. We houden de situatie goed in de gaten en bieden begeleiding als dat nodig is. Op Laterna Magica vinden wij het belangrijk dat kinderen (jong en oud) van elkaar leren. Het groepspoces is daarom van groot belang: kinderen zien van elkaar, leren van elkaar en ontdekken samen. Impulscontrole is een belangrijk element voor (later) succes. We ondersteunen en bemoedigen kinderen om hun eerste impulsen onder controle te krijgen. Om te leren gaan met uitgestelde beloningen. Zo ook om zich te leren concentreren.

7.4

Kinderparticipatie

Wij vinden het belangrijk dat kinderen zelf keuzes kunnen maken. Kinderparticipatie is daarom essentieel voor onze manier van werken. We volgen daartoe zoveel mogelijk de behoeftes en initiatieven van het kind. Dit betekent o.a. dat kinderen mee mogen praten over wat we op een dag gaan doen. We ondersteunen hem in het kenbaar maken van zijn wensen en scheppen hiermee een sfeer waarin hij zich veilig voelt. We ontvangen initiatieven van het kind en spelen hierop in en helpen het kind keuzes te maken als hij dit moeilijk vindt. We stemmen onze manier van handelen af op het ontwikkelingsniveau van het kind. Een voorbeeld van kinderparticipatie op Laterna Magica is het reisbureau. Onder begeleiding van een coach bedenken, plannen en organiseren kinderen zelf excursies en uitstapjes voor en met elkaar. Kinderen bij LM zijn mede-eigenaar van hun eigen ontwikkeling, omgeving en leerproces. Leren van elkaar Met natuurlijk leren gaan wij er vanuit dat kinderen vooral veel van elkaar leren. Coaches zorgen ervoor dat er voldoende contact tussen kinderen is. Zij scheppen de voorwaarde zodat kinderen: met elkaar van gedachten wisselen; zich aan elkaar presenteren; samen spelen; samen onderzoeken; zich verantwoordelijk voelen; zich eigenaar voelen. De coach interrumpeert niet zomaar. Zij observeert eerst en vraagt zich dan af: 'wat houdt de kinderen bezig?' in plaats van: 'hoe houd ik de kinderen bezig.' De coaches spreken daarbij de groep niet aan als een geheel, alsof de kinderen allen identiek zijn, maar zij gaan uit van diversiteit, van de grote onderlinge verschillen, en faciliteren de uitwisseling daarvan. De grote uitdaging is om op het juiste moment iets toe te voegen aan de activiteit(en) van de kinderen zodat zij zelf nieuwe kennis / vaardigheden gaan uitproberen.

7.5

Regels en afspraken

Binnen elke stamgroep/units gelden er regels en afspraken die de sociale ontwikkeling ondersteunen en daarnaast zorgen voor een emotioneel veilige omgeving. Waar nodig stellen we de regels en afspraken samen met de kinderen op. Er zijn regels en afspraken over hoe er met elkaar wordt omgegaan en hoe we gezamenlijk zorg dragen voor de unit. We stimuleren de kinderen in hun sociale competenties en geven ze de gelegenheid zich waarden en normen eigen te maken door rekening te (leren) houden met elkaar en (leren) omgaan met elkaar. Het doel is een warme, liefdevolle en geborgen omgeving te bieden waarin het kind zich emotioneel veilig voelt.

27

8 8.1

Oudercontacten Het doel: educatief en pedagogisch partner.

Ouders zijn belangrijke educatieve en pedagogische gesprek partners. Ze zijn ondernemend, ondersteunend en creatief. Van ouders verwachten we dat ze naar de portfoliogesprekken komen (samen met hun kind). In deze portfoliogesprekken bepalen ouders samen met coach en kind de (eventuele) doelen voor een nieuwe periode. Het meest belangrijk vinden wij dat ouders kinderen ondersteunen, bemoedigen, laat merken dat zij trots zijn als het kind nieuwe dingen geleerd heeft, en aanmoedigt en vertrouwt in het Natuurlijk Leren. Dit kunt u doen door met uw kind mee te denken welke workshops uw kind kan kiezen, samen te praten over wat uw kind wil leren, samen na te denken over keuzes en regelmatig samen met uw kind in het portfolio te kijken. Kortom uw kind stimuleren om zoveel mogelijk 'eigenaar' te zijn van de eigen ontwikkeling. Belangrijk hierbij is een vertrouwensband en een goede samenwerking tussen de coach en de ouders. Dat vereist zoveel mogelijk afstemming tussen beide. We leren de kinderen goed kennen en wisselen ervaringen en ontwikkeling uit. Bijvoorbeeld de rituelen van thuis bij het slapen gaan of een eetschema. Deze afstemming komt ten goede aan de ontwikkeling en het welbevinden van het kind.

8.2

Brengen en halen

Tijdens de breng- en haalmomenten in unit 0 en de 3 jarige groepen wisselen wij samen met de ouders informatie uit. Wij horen graag van hen wat van belang is om een kind beter te begrijpen om hem zo goed mogelijk te begeleiden. Bijvoorbeeld hoe het weekeind of de vakantie is verlopen en of er bijzonderheden zijn. Op onze beurt informeren wij ouders als zij hun kind ophalen over hoe de dag op Laterna Magica is verlopen (over het slapen en eten, de activiteiten/workshops, hoe het kind dit heeft beleefd en eventuele bijzonderheden). Als ouders hun kind niet zelf komen halen, dienen ze dit van te voren te laten weten. Uit veiligheidsoverwegingen geven wij kinderen niet zonder toestemming van de ouders mee aan een derde. Om diezelfde reden kunnen kinderen alleen opgehaald worden door iemand boven de 12 jaar.

8.3

Gesprekken

Intakegesprek Een paar weken voordat het kind gaat starten, nodigen we nieuwe ouders uit voor een intakegesprek. Dat doet de coach van de stamgroep. Tijdens dit gesprek wordt informatie uitgewisseld en afspraken gemaakt over onder meer het wenproces. Portfoliogesprek met ouders We nodigen de ouders 2-3x per jaar uit voor een oudergesprek om de ontwikkeling van het kind door te spreken. Dat doen we aan de hand van het portfolio. Portfolio Elk kind bij Laterna Magica krijgt een persoonlijk portfolio. Gedurende de hele periode worden kinderen in hun ontwikkeling gevolgd en verzamelen coaches samen met de kinderen bewijzen van groei van de kinderen. Dit portfolio is een instrument voor de coach en het kind zelf om de ontwikkeling van het kind nauw te volgen. Een belangrijk onderdeel van het werken met portfolio's is het contact met de kinderen en hun ouders. Deze interactie biedt veel mogelijkheden om erachter te komen hoe kinderen groeien en wat

28

hun unieke talenten, interesses en behoeften zijn. Door de kinderen beter te kennen, kan het aanbod beter worden afgestemd. Zo helpt het portfolio de coaches om het kind goed te ondersteunen in zijn ontwikkeling en het bieden van emotionele veiligheid. Ook ondersteunt het kindportfolio de onderbouwing van een overgang naar de volgende stamgroep. We willen als team kunnen onderbouwen waarom een kind vanuit een veilige gehechtheid op een gegeven moment over gaat naar een wereld vol grote en kleine avonturen en dit aan ouders kunnen uitleggen. De gegevens in het kindportfolio, het zicht op de ontwikkeling van het kind, kunnen het gesprek in het team en met de ouders ondersteunen. Door te werken met een kindportfolio: Kennen we het kind beter; Kunnen we het aanbod afstemmen op waar kinderen behoefte aan hebben en kinderen het beste uit zichzelf laten halen Maken we zichtbaar hoe kinderen groeien Gaan we in gesprek met de oudere kinderen over hun eigen ontwikkeling waardoor ze zichzelf beter leren kennen Hebben we met ouders een gesprek over de groei van het kind Ontwikkellijn In het kindportfolio zit een voorbeeld van een ontwikkellijn. Een ontwikkellijn is een weergave van een verwachte ontwikkeling van kinderen. Het beschrijft een aantal voorbeelden van concreet gedrag voor de verschillende ontwikkelingsgebieden. Voorbeeld van een ontwikkellijn is ‘ ik en de ander’ (sociaal, emotionele en morele ontwikkeling) en ‘ik denk en ontdek’ (cognitieve ontwikkeling).

8.4

Laternaweb

Nieuws wordt geplaatst op de website van Laterna Magica: laternaweb. Laternaweb is een interne communicatie website voor kinderen en ouders. Bij de intake worden ouders er alert op gemaakt dat zij via de website op de hoogte kunnen blijven van de laatste nieuwtjes. Ouders loggen in met een eigen code.

8.5

Oudercontact momenten

Naast het intake gesprek en de portfoliogesprekken organiseert Laterna Magica een aantal bijeenkomsten waarin ouders en coaches elkaar kunnen ontmoeten:  we hebben dagelijks contact bij het brengen en halen van de kinderen;  we organiseren voor nieuwe ouders een uitgebreide informatieochtend over Laterna Magica;  we organiseren minimaal 1x per jaar een ouderavond per unit;  er zijn inloop/koffie ochtenden voor ouders. Bijvoorbeeld om de KC raad te ontmoeten.  we organiseren minimaal 1x per jaar een gezamenlijk feest. Bijvoorbeeld een picknick of parade.

8.6

Website

Laterna Magica heeft een eigen website: www.laternamagica.info. Hierop staat informatie over Laterna Magica.

8.7

KC-raad

De KC-raad is de raad die is samengegaan vanuit de Oudercommissie van unit 0 / ‘de kinderen die de hele dag bij LM zijn’ en de Medezeggenschapsraad van de school. De KC-raad sluit daarmee aan bij de ontwikkeling naar Laterna Magica als Kindcentrum. Leden voor de KC-raad (ouders en personeel) geven: - feedback, instemming en advies op het beleid van Laterna Magica - vertegenwoordigen de belangen van ouders en personeel bij de directie en bestuur De KC-raad van LM werkt met 8 leden. Er wordt getracht om een evenwichtige opbouw van vertegenwoordigers te hebben opdat alle kinderen van 0 tot 13 jaar zo evenredig mogelijk zijn

29

vertegenwoordigd. Nieuws en notulen van de KC-raad staan op laternaweb.

8.8

Exit enquête

Als de kindplaats is beëindigd, ontvangen ouders een exit enquête met vragen over hun ervaringen met Laterna Magica. Deze evaluatie kan input zijn voor verbeteracties.

9 9.1

Borging van de kwaliteit Personeel en opleiding

Alle coaches in ons team zijn gekwalificeerd. De kwalificatie-eisen om als coach te mogen werken zijn vastgelegd in de CAO Kinderopvang en onderwijs. Op Laterna Magica vragen wij naast de opleiding extra vaardigheden en competenties. De coaches zijn mede-ontwerpers en onderzoekers van onze leeromgeving. We kunnen onze organisatie alleen ontwikkelen als we onszelf ontwikkelen. De sterke lerende organisatie die Laterna Magica streeft te zijn, is in staat om zich in hoog tempo nieuwe kennis, inzichten en bekwaamheden eigen te maken ten dienste van de ontwikkeling van kinderen. Net als voor de kinderen richten we een leerlandschap in voor de medewerkers. Stagiaires Regelmatig worden wij op de groep ondersteund door stagiaires. Zij volgen de opleiding Pabo, PW3, PW4 of Helpende Welzijn. De stagiaires bieden ondersteuning bij de verzorging van kinderen, bij de uitvoering van activiteiten, maar hebben niet de eindverantwoording. Ook zijn er werknemers die een werk-/leertraject volgen, deze werknemers krijgen gedurende de opleiding steeds meer verantwoordelijkheden. In het BPV-beleidsplan is vastgelegd wanneer een werknemer die een werk/leertraject volgt bepaalde taken mag uitvoeren. Werknemers die een werk-/leertraject volgen en stagiaires worden ingezet conform de eisen zoals deze zijn beschreven in de CAO Kinderopvang en onderwijs.

9.2

Ondersteuning op de groep door andere volwassenen

In principe maken wij geen gebruik van vrijwilligers. Voor extra activiteiten zoals een workshop, trekken we uitsluitend gediplomeerde krachten aan. Zij moeten net als iedereen die in de kinderopvang en onderwijs werkt een zogenaamde Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) overleggen voordat ze hun activiteiten bij ons starten. We maken een uitzondering voor ouders die komen (voor)lezen of een andere workshop komen geven.

9.3

Werkinstructies/protocollen

Laterna Magica heeft allerlei werkinstructies en protocollen, bedoeld om de veiligheid en gezondheid van de kinderen en de kwaliteit van de leefomgeving op Laterna Magica zo goed mogelijk te borgen. Zo volgen we de richtlijnen van het Voedingscentrum bij het samenstellen van de maaltijden en de tussendoortjes die wij aanbieden. Daarnaast zijn er ook instructies in opgenomen, bijvoorbeeld over veilig slapen van kinderen en (veiligheids)eisen bij het ondernemen van een uitstapje. Er staat bijvoorbeeld ook uitgebreid beschreven hoe we omgaan met ‘bijtgedrag’. Deze werkinstructies en protocollen worden continue geëvalueerd en bijgesteld waar nodig.

9.4

Feedback? Vertel 't ons.

Goede samenwerking tussen ouders en coaches is in het belang van het welzijn en ontwikkeling van de kinderen. Daar zetten wij ons graag voor in. Het kan voorkomen dat u van mening verschilt met een medewerker of ergens ontevreden over bent (dit kan ook de administratie zijn). Wij vragen u dit bespreken met de betreffende medewerker of met het MT en leiding.

30

Klachtencommissie Meestal komen we er samen wel uit. Is dat niet het geval, of wenst u de klacht direct bij een onafhankelijke klachtencommissie in te dienen, dan kunt u schriftelijk een klacht indienen bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang of onderwijs. Geschillencommissie Ook kunnen zowel ouders als Laterna Magica een klacht laten beoordelen door de Geschillencommissie Kinderopvang of onderwijs. Meer informatie leest u in de Algemene Voorwaarden, te vinden op onze website. Klachtenreglement Voor meer informatie over de klachtenprocedure en het volledige klachtenreglement verwijzen wij u naar onze website.

9.5

Kwaliteitscyclus Laterna Magica

Laterna Magica hanteert een kwaliteitscyclus om de kwaliteit van onze diensten te bewaken. Een kwaliteitscyclus die past bij onze visie op ontwikkeling, onze visie op leren en ontwikkelen. Elk jaar doorlopen we deze cyclus waarin we systematisch en holistisch de praktijk op Laterna Magica onderzoeken en ontwikkelen. Onderzoek ten dienste van de ontwikkeling van onze organisatie vindt in allerlei vormen plaats en door het hele jaar heen. In deze kwaliteitscyclus beschrijven we wat we willen meten, de momenten waarop we meten en de onderzoeksmethodieken die daarbij kunnen worden ingezet. Doel van de cyclus Het systematisch onderzoeken moet leiden tot: 1. verbeteren, ontwikkelen en innovatie op de kerntaken van onze organisatie. Kerntaken die voortkomen uit onze missie: we ontdekken en ontwikkelen iedere splinter talent, zodat kinderen de toekomst kunnen uitvinden. 2. publieke verantwoording afleggen over de kwaliteit van onze kerntaken aan de betrokkenen bij Laterna Magica. 3. verhogen van (persoonlijk) meesterschap. Medewerkers zijn betrokken in de onderzoeksprocessen die binnen de kwaliteitscyclus staan beschreven. Medewerkers zijn afwisselend en in meer of mindere mate: uitvoerders, ontwerpers en onderzoekers. De systematische reflectie op het eigen handelen verhoogt het vak- en meesterschap. Criteria bij deze kwaliteitsbewaking: - transparantie = verantwoording afleggen door transparantie - relaties = informatie wordt kennis als we het delen - toekomst gericht / proactief = wat wil je creëren? Wat is je Werk en wie ben je Zelf - routines, ritme en regelmaat. - creatieve onrust = leren is ook innoveren = verandering is constant Tussen visie en actuele werkelijkheid Onze waarden en missie zijn de fundamenten waarop we bouwen. Onze visie als doorkijkje naar de toekomst geeft ons richting.

31

Vanuit het spanningsveld tussen de actuele werkelijkheid en onze visie worden elk jaar doelstellingen vastgesteld. Wat willen we bereiken? Bij de doelstellingen wordt een onderzoeksagenda gemaakt. Waarin gaan we verbeteren, ontwikkelen en innoveren? Welke thema’s gaan we dus onderzoeken?

Met de kwaliteitscyclus bouwen we vervolgens een strategie. De manier waarop we onderzoek doen en welke middelen we daartoe inzetten. Om alle onderdelen die betrekking hebben op onze Integraal kindcentrum te kunnen meten en 3 analyseren, maken wij gebruik van het ordeningskader van het INK model. Binnen de 9 aandachtsvelden die dit model onderscheidt, zijn alle relevante aspecten ondervangen.

3

Model Instituut Nederlandse Kwaliteit

32

Waardering door Medewerkers

Personeel

Leiderschap

Strategie & Beleid

Processen

Waardering door klanten en leveranciers

Eindresultaten

Waardering door de Maatschappij

Middelen

ORGANISATIE

RESULTAAT leren & verbeteren

De eerste 5 aandachtsvelden hebben betrekking op de manier waarop de organisatie is ingericht. Met andere woorden: wat doen wij om resultaat te bereiken. In de kern is onze kwaliteitszorg te herleiden tot vijf eenvoudige vragen die we onszelf voortdurend stellen - Doen we de goede dingen? - Doen we die dingen ook goed? - Hoe weten we dat? - Vinden anderen dat ook? - Wat doen we met die informatie? Laterna Magica werkt systematisch aan de kwaliteit van de organisatie door de ‘goede dingen nog beter proberen te doen’. Daarvoor zijn de goede instrumenten nodig en hanteren we een heldere plannings- en beleidscyclus. Want kwaliteit is geen toeval. Het betekent: het juiste beleid formuleren, de juiste handelingen verrichten en op de goede manier evalueren of bereikt is wat Laterna Magica wilde bereiken. De kwaliteitszorg op onze organisatie voldoet aan de eisen die de inspectie van het onderwijs en de kinderopvang stellen ten aanzien van kwaliteitszorg. De volgende indicatoren geven ons richting bij het vormgeven aan de aandacht voor kwaliteit: -Laterna Magica heeft inzicht in de verschillen in behoeften van haar kindpopulatie; -Laterna Magica evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit haar opbrengsten; -Laterna Magica evalueert regelmatig het handelen van de professionals; -Laterna Magica werkt planmatig aan verbeteractiviteiten; -Laterna Magica borgt de kwaliteit van het handelen van de professionals; -Laterna Magica rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs en de kinderopvang. -Laterna Magica waarborgt de sociale veiligheid voor de kinderen en het personeel. Bij het werken aan kwaliteitszorg zijn dit onze uitgangspunten: a) de directie van LM stuurt de kwaliteitszorg aan en is aanspreekbaar op de resultaten en het

33

gevoerde kwaliteitsbeleid; b) de kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en pedagogisch handelen zoals geformuleerd in het plan; c) de kwaliteitszorg van ons IKC richt zich op de doelen van Laterna Magica daar staan we voor en daar mogen anderen ons op aanspreken. d) de directie van het IKC zorgt voor een professionele cultuur; medewerkers werken voortdurend aan hun professionele ontwikkeling, helpen elkaar daarbij en spreken elkaar op kwaliteit aan. De leiding stimuleert en faciliteert dit met een goed integraal personeelsbeleid passend binnen de kaders van Stichting Samen tussen Amstel en IJ en Partou. e) bij de zorg voor kwaliteit worden steeds personeel, managementteam, kinderen, ouders/verzorgers, omgeving en bestuur betrokken. In het IKCplan wordt aangegeven op welke wijze wij de diverse groepen vragen naar hun mening: in de diverse meetinstrumenten (zie volgende paragraaf). f) de directie van het IKC legt in woord en geschrift regelmatig publieke verantwoording af over de kwaliteit van de organisatie aan de betrokkenen bij de school.

Tri-band verantwoorden in Laterna Magica Laterna Magica brengt opbrengsten in de kaart, kwantitatief en kwalitatief. Gemeten op drie golflengten en op drie gebieden kwalificatie, socialisatie, personificatie (Biesta, 2012)

34

Verantwoording aan belanghebbenden Als IKC zijn wij verantwoording schuldig aan onszelf; de kinderen en hun ouders; het bestuur, algemene directie; en de inspectie van het onderwijs en de kinderopvang als vertegenwoordiger van de maatschappij. Aan onszelf, het bestuur en algemene directie verantwoorden zij ons door middel van het IKC plan, jaarplan en jaarverslag. De kinderen en ouders informeren wij (o.a. via Laternaweb, website en de KC-raad) over ons onderwijs/ opvang en de gerealiseerde kwaliteit via de website, koersplan, jaarplan/jaarverslag. Daarnaast worden de ouders en kinderen uiteraard geïnformeerd over de uitkomsten van de tevredenheidsmetingen die onder deze groepen worden gehouden. In deze rapportage wordt tevens opgenomen wat er met de uitkomsten in de komende jaren gedaan wordt. De inspectie wordt geïnformeerd via het koersplan, jaarverslag/jaarplan en de stukken waarnaar in dit plan wordt verwezen. Wekelijks brengen we nieuws op Laternaweb (digitaal communicatieplatform.) Uitkomsten van onderzoeken en metingen nemen we daar in op.

Onderstaande leercirkel vormt de basis van onze onderzoekende cultuur Leercirkel Korte uitleg over de leercirkel. - performance: uitgangspunt voor het leren van de medewerker is de praktijk; - data verzamelen: gesprekken, video’s van kinderen / medewerkers door opleider natuurlijk leren en/of medewerkers / unitleider(s) vormen data voor reflectie. - reflecteren: aan de hand van verschillende reflectietools wordt er door medewerkers samen met de opleider en/of unitleider gereflecteerd.

35

- conceptualiseren: het pedagogische werkplan en wetenschappelijke theorieën worden bij de reflectie betrokken en verbrede het perspectief van de medewerkers. - plannen maken: vanuit het verbrede perspectief worden nieuwe plannen gemaakt die het handelen van de medewerkers en daarmee de kwaliteit van de opvang / onderwijs moeten verbeteren. - besluiten: n.a.v. de plannen worden besluiten genomen voor bijstelling van het pedagogisch werkplan / unitplan. Er worden criteria vastgesteld waaraan we toekomstig handelen toetsen. Doen: Ieder leerproces start bij het doen (een bedoeling hebben) Data: Om te kunnen reflecteren is data nodig Reflectie: Data tegen het licht houden en waarderen door ze aan gestelde doelen te toetsen Conceptualiseren: Reflectie in een breed verband plaatsen en verbinden met theorie, mogelijkheid openen tot extra onderzoek Plannen maken: verbeteren, veranderen, innoveren Besluiten: Het echt gaan doen en weten dat je daartoe "bevoegd" bent.

Bij het verzamelen van gegevens over onze kwaliteit en de vorderingen maken we gebruik van de volgende instrumenten: a) Gesprekken met medewerkers. Binnen de gesprekscyclus worden loopbaangesprekken (ambitiegesprekken), en functionerings- en beoordelingsgesprekken gehouden tussen medewerkers en leidinggevende. Het doel van deze gesprekken is de kwaliteit te vergroten en het welbevinden van de medewerkers te verhogen. Zie hierover personeelsbeleid Laterna Magica. De unitleider voert de gesprekken met de medewerkers in de unit. De directie voert de gesprekken met de unitleiders. De directie voert eveneens gespreken met de verschillende unitteams als geheel. De bovenschools directeur gesprekken met de leidinggevende van Laterna Magica. b) Alle medewerkers houden middels een eigen portfolio hun ontwikkeling bij. Dit dient als basis voor de functioneringsgesprekken. De ontwikkelpunten en bewijslast van ontwikkeling komt ondermeer voort uit het volgen van de interne opleiding natuurlijk leren, bezoeken van directie, orthopedagoog en intern opleider in de unit, feedback van collega’s. c) Stamgroep en unitbezoeken. De directie bezoekt iedere unit drie keer per jaar een hele dag. Aansluitend volgt een gesprek met het unitteam. De opleider natuurlijk leren bezoekt de units op specifieke onderwerpen en in relatie tot ambities en doelstellingen. De bezoeken staan in het teken van een vooraf gesteld doel op het gebied van pedagogisch klimaat of didactisch handelen. Hiertoe is een unitplan met een samenhangend opleidingsplan samengesteld waarop omschreven staat wat gewenst didactisch en pedagogisch handelen c.q. gedrag in Laterna Magica is. d) Tenminste één keer per jaar vindt in iedere unit een observatie pedagogisch klimaat door de orthopedagoog plaats (november en/of maart)

36

e) Twee keer per jaar (november en maart) houdt de orthopedagoog samen met de interne opleider een steekproef m.b.t. de kwaliteit van de ontwikkelplannen en portfolio’s van kinderen (evenals consequent gebruik formulieren voor oudergesprekken). Aansluitend vindt feedback plaats en een aanbod ter ondersteuning indien nodig. f) Twee keer per jaar (november- maart) vindt er een gesprek plaats tussen de orthopedagoog, interne opleider en directie waarin de kwaliteit gemonitord wordt door de data te bekijken van: observaties in de units (pedagogisch handelen), bezoeken van de interne opleider en directie in de units, opbrengsten. Dit leidt tot een schoolbrede analyse en input voor de gesprekken met de unitleider. g) Twee keer per jaar (juli/sept en febr) vindt er een gesprek plaats tussen MT (unitleiders)- interne opleider- directie waarin acties van de voorgaande periode worden geëvalueerd, een analyse gemaakt op basis van data (natuurlijk leren- opbrengsten cito- pedagogisch handelen). Op basis van de evaluatie en analyse worden acties uitgezet, wordt het ambitieplan van de unit aangescherpt, en de focus van de bezoeken van de interne opleider en de directie uitgezet. h) Opleiding natuurlijk leren Alle medewerkers (incl. stagiaires) leren en innoveren in dienst van onze missie: wij ontdekken en ontwikkelen elke splinter talent, zodat kinderen de toekomst kunnen uitvinden. De opleider natuurlijk leren is verantwoordelijk voor de interne opleiding voor alle medewerkers. De opleider organiseert: - teamleren (onderzoek en ontwerpen) workshops - expertgroepen - onderzoeksgroepen Medewerkers worden uitgenodigd voor de bijeenkomsten door de opleider of unitleider als dat door hen nodig wordt geacht en/of de medewerker doet vrijwillig mee met het aanbod. Elke workshop van een unitteam sluit aan op de ambities. De intern opleider bereidt de workshops voor samen met een teamlid van de unit (unitleider). Alle nieuwe medewerkers volgen een vaste serie workshops. De inhoud van de interne opleiding betreft minimaal: - coachen van leerlingen - het schrijven ontwikkelplan/portfolio - lerende organisatie(structuur) - workshops geven/ authentieke instructie - coöperatieve leerstrategieën - instructie clubs lezen, spellen, begrijpend lezen, rekenen - criteria spel/onderzoek - rijke leeromgeving - anders evalueren (beoordelen om te leren/ te beslissen/ te verantwoorden) - inclusie (cyclus route naar persoonlijk ontwikkelplan) - gesprekken met ouders Workshops interne opleiding In workshops wordt volgens de leercirkel* het denken en handelen van de medewerkers geëvalueerd en bijgesteld. Het uitgangspunt op deze bijeenkomsten is innovatie. Innoveren of te wel: samen bouwen aan (nieuwe) onderdelen van het pedagogisch werkplan en het concept natuurlijk leren. Samen bouwen aan een nog rijkere leer/speelomgeving en aan goede gesprekken met kinderen. Samen bouwen aan kwalitatief goed aanbod en pedagogische tact. We houden onze visie scherp.

37

Onderzoek De opleider (en MT) initieert, is opdrachtgever en begeleidt onderzoek. Een onderzoeksgroep kan bestaan uit medewerkers met gemeenschappelijke uitvoeringspraktijk of expertise op het gebied waarvoor zij producten en ideeën onderzoeken. De interne opleiding wil op verschillende manieren etalages neerzetten om mooie en boeiende praktijken (die passen bij natuurlijk leren) voor elke medewerker toegankelijk te maken. Via digitale weg, maar ook via kleine presentaties, rondleidingen etc. Voorbeeld van een onderzoeksgroep is de groep rond de driejarigen. De ontwikkelgroep bestaat uit medewerkers vanuit verschillende functies met expertise op dit gebied. In dit geval: een unitleider / begeleider driejarigen / opleider natuurlijk leren. De leden van de ontwikkelgroep: - bewaken en ontwikkelen het aanbod. - gaan opzoek naar een instrument om objectieve criteria vast te stellen mbt de overgang van driejarigen van unit 0 naar de onderbouwunit. De coach van de driejarigen voert een gesprek tussen coach-ouder-kind waarin gekeken wordt: 1. is een kind qua ontwikkeling toe aan unit 3-7 jaar? 2. hebben we een goed besluit genomen? 3. wat merken we in de unit? 4. wat merken ouders thuis? - we nodigen iedere drie maanden een (externe) pedagoog uit om het welbevinden van de driejarigen in kaart te brengen. Expertgroepen De opleider (en MT) initieert en begeleidt expertgroepen om onderdelen van LM op een hoger plan te tillen. De expertonderwerpen en gerichte opdrachten aan deze groep worden gekozen op basis van de analyse van de kwaliteit (twee keer per jaar, zie punt g). Uitvoerende medewerkers op het betreffende onderwerp vormen samen de expertgroep. Zij ontwikkelen / ontwerpen en geven elkaar feedback. De expertgroep geeft een terugkoppeling van de resultaten aan het MT. Voorbeeld is de spel-expertgroep. i) We werken met de cyclus KC koersplan per 4 jaar. Iedere jaar maakt iedere unit een unitwerkplan afgeleid van het koersplan. De unitwerkplannen worden door de unitteams aan elkaar gepresenteerd (september). Ook de opbrengsten worden gepresenteerd (juni). Het ambitieplan bestaat uit twee delen: een doedeel en denkdeel. 1) in het doedeel staat op welke manier een onderdeel praktisch wordt uitgewerkt. 2) in het denkdeel staat een onderzoeksvraag centraal. j) Schooltoezicht inspectie. Cyclisch bezoekt de inspectie van het onderwijs ons IKC. Van deze bezoeken wordt een rapport gemaakt dat ons informatie geeft over de stand van zaken ten aanzien van de kwaliteit van ons onderwijs. k) Kinderopvangtoezicht Cyclisch bezoekt de inspectie kinderopvang, de GGD, ons IKC. Van deze bezoeken wordt een rapport gemaakt dat ons informatie geeft over de stand van zaken ten aanzien van de kwaliteit van onze kinderopvang. l) Kindvolgsysteem en het kind volg jezelf systeem. Het kindvolgsysteem geeft, op basis van methodeonafhankelijke toetsen, informatie over de kwaliteit van ons reken, taal, spel, schrijf en leesonderwijs. Hiermee kan Laterna Magica benchmarken. Het kindvolgjezelfsysteem geeft informatie over de individuele groei van een kind. Twee keer per jaar wordt op stamgroep, unit en organisatieniveau een analyse van de resultaten gemaakt.

38

m) Ouderenquête. Eenmaal per twee jaar gaat een ouderenquête gehouden worden. In deze enquête wordt de mening van ouders gevraagd over de kwaliteit van het IKC. n) Externe contacten. In de contacten met scholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijf, naschoolse opvang, voortgezet onderwijsscholen, waar de kinderen vandaan komen en de scholen/organisaties waar zij naartoe gaan na LM wordt specifiek gevraagd naar zaken die LM nog kan verbeteren via een TIP_TOP kaart. Deze kaart wordt eens per twee jaar uitgezet (vanaf 2014) o) SMT, RIE In de Sociaal Medisch Team gesprekken met de ARBOdienst wordt gesproken over veiligheid en welzijn van de medewerkers. In de RIE (Risico Inventarisatie en Evaluatie) die de ARBOdienst eens per vier jaar houdt, wordt informatie gegeven over veiligheid en welzijn van kinderen en medewerkers. Verzuimcijfers van personeel en kinderen worden bijgehouden en geanalyseerd. Incidentregistratie ongelukjes en signalen pestgedrag + klachten. p) Tevredenheidsonderzoek personeel. Eens per twee jaar gaat een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd worden onder het personeel. q) Groeicurve aantal kinderen. r) Begrotingen en financiële verslagen De jaarlijkse begrotingen en financiële verslagen, geven naast info over financiën ook informatie over allerlei andere zaken (bv. investeringen, uitgaven van nieuwe materialen, etc) s) Kinder-tevredenheid-vragenlijst Eens per twee jaar een onderzoek onder bovenbouwkinderen. t) Exit- vragenlijsten Met ouders en medewerkers die tussentijds van school / opvang wisselen wordt een exit- vragenlijst afgenomen u) Critical friends Eens per jaar nodigen we een kritische vriend uit, met verstand van zaken m.b.t. opvang en onderwijs én/of het concept. Hij/ zij bezoekt het IKC en kijkt intensief om een oordeel te kunnen geven over de kwaliteit in relatie tot de ontwikkeling van natuurlijk leren. Twee dagen per jaar organiseert LM een interne critical friend-dag. Op deze dagen gaan medewerkers bij elkaar op bezoek, zien elkaar aan het werk en geven elkaar gericht feedback op basis van tevoren vastgestelde criteria. Bovenstaande levert een dataverzameling op die als onderdeel van de leercirkel wordt gebruikt om beleid bij te stellen verslagen loopbaan, functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken (medewerkers zelf in portfolio) verslag pedagoog 3+ en bijeenkomsten van de ontwikkelgroep 3+ opleiding natuurlijk leren. Data middels actie-onderzoek / case-studie / narratief onderzoek. Verslagen van bijeenkomsten workshop en ontwikkelgroepen. Verslag van unitbezoeken d.m.v. video / schriftelijk. verslagen/ analyse inspectie twee keer per jaar analyseverslag leerlingresultaten op unit,- en organisatieniveau drie keer per jaar een persoonlijk leerplan per kind in portfolio eens per twee jaar een ouderenquête eens per twee jaar een TIP-TOP kaart externe contacten en maatschappelijk belanghebbenden

39

verzuimcijfers personeel, kinderen, incidentregistratie ongelukjes/klachten en pestgedrag eens per twee jaar tevredenheidonderzoek personeel (incl. veiligheid) groeicurve leerlingaantallen jaarlijks begroting en financieel verslag als onderdeel jaarplan en jaarverslag eens per twee jaar tevredenheidonderzoek leerlingen (incl. veiligheid) verslagen exitgesprekken medewerkers en ouders jaarlijks verslag/analyse critica friends (interne en externe audit) gerealiseerd beleid; opbrengsten unit-plannen (afgeleid school en jaarplan) films van mooie voorbeelden/opbrengsten via digital storytelling

9.6

Inclusie

Het team van Laterna Magica is van mening dat het voor alle kinderen goed is om te leren omgaan met verschillen. Wij sluiten daarom in principe geen enkel kind uit en noemen dit ‘Inclusie’. Wij nemen verschillen als vertrekpunt. Laterna Magica verwijst in principe ook geen kinderen door naar het speciaal onderwijs of opvang, tenzij ouders en kinderen zelf aangeven daar een voorkeur voor te hebben of wanneer de veiligheid van andere kinderen in het gedrang dreigt te komen. Om ervoor te zorgen dat we kinderen goed kunnen begeleiden, willen we zicht krijgen op het totale kind. We denken steeds vanuit wat een kind nodig heeft om zich te ontwikkelen, dat wat de kinderen om het kind nodig hebben, dat wat de coaches nodig hebben om dit vorm te geven, dat wat we aan moeten passen in de organisatie en dat wat ouders bij kunnen dragen.

9.7

Veiligheid en gezondheid

Op Laterna Magica zijn alle veiligheid- en gezondheidsfactoren in kaart gebracht d.m.v een risico inventarisatie. Deze zogenaamde risico-inventarisatie beschrijft de veiligheidsrisico’s die het verblijf van de kinderen met zich meebrengt: verbranding, vergiftiging, verdrinking, valongevallen, verstikking, verwondingen, beknelling, botsen, stoten, steken en snijden. Bij de risico-inventarisatie gezondheid wordt gekeken naar ziektekiemen, binnenmilieu, buitenmilieu en medisch handelen. De kc-raad brengt advies uit op het gevoerde beleid ten aanzien van de risico-inventarisaties en de plannen van aanpak. De risico-inventarisatie gaat uit van normen én van het (soms onvoorspelbare) gedrag van kinderen. Jaarlijks stelt de GGD vast of deze inventarisatie en de hieraan gekoppelde evaluatie op de juiste wijze en volledig is uitgevoerd. De risico-inventarisatie en een afschrift van het inspectierapport van de GGD liggen op Laterna Magica ter inzage. Het inspectierapport is ook te vinden op onze website.

9.8

Deskundigheidsbevordering

Binnen Laterna Magica hebben wij een eigen opleider. De opleider verzorgt o.a. workshops natuurlijk leren voor (nieuwe) medewerkers. In de workshops raak je vertrouwd met het concept door vanuit theorie en praktijk mee te denken en te ontwerpen. De thema’s van de workshops sluiten aan op het koersplan van Laterna Magica en de ambitieplannen van de unitteams. We ontmoeten elkaar hier unit door broken, ontwikkelen een ‘taal’ die bij natuurlijk leren past en reflecteren op elkaars handelen. Daarnaast organiseert LM coaching on the job voor medewerkers. Zie ons beleid: leerlandschap.

9.9

Signaleren bijzonderheden in ontwikkeling kinderen

Binnen Laterna Magica wordt gewerkt met een plan waarbij bijzonderheden van kinderen gesignaleerd worden; er begeleiding op maat georganiseerd wordt; er specifieke expertise en ondersteuning ingezet wordt en er eventueel noodzakelijke doorverwijzing plaats kan vinden. De medewerkers worden hierbij door de interne opleider en orthopedagoog van LM ondersteund. Zie verder het beleidsplan: route naar persoonlijke ontwikkelingsplan (zorgbeleid LM).

40