PC Advocaten| Nieuwsbrief mei | juni ’10
‘HANDELSPRAKTIJKEN’ WORDEN ‘MARKTPRAKTIJKEN’
INLEIDING De nieuwe Wet Marktpraktijken en Consumentenbescherming (WMPC) – in werking getreden op 15.05.10 – vervangt de oude Wet handelspraktijken van 14.07.91. De nieuwe wet brengt vele veranderingen met zich mee onder meer voor de aankondiging van prijsverminderingen, sperperiodes, gezamenlijke aanbiedingen, verkopen met verlies, enz. Deze wet is belangrijk voor iedereen als consument, voor sommigen daar boven op als ondernemer. In deze nieuwsbrief wordt aan de hand van de algemene structuur van de nieuwe wet stilgestaan bij de belangrijkste wijzigingen. DEFINITIES EN TOEPASSINGSGEBIED Onder artikel 2 van het 1ste hoofdstuk vinden we nog steeds de definities die van belang zijn voor de toepasbaarheid van deze wet. De nieuwe wet past een aantal oude definities aan, maar er werden ook nieuwe begrippen ingevoerd. Zo is er het nieuwe begrip “onderneming” dat in de plaats komt van het begrip “verkoper” uit de oude wet en als volgt
wordt gedefinieerd : “elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft, alsmede zijn verenigingen”. Met deze wijziging wordt het toepassingsgebied ruimer nu het niet meer belangrijk is welke handelingen men stelt, maar wel het oogmerk waarmee men deze handelingen stelt. Let wel, de wet bepaalt uitdrukkelijk dat zij niet van toepassing is op de beoefenaars van een vrij beroep. Het begrip “consument” wordt door de nieuwe WMPC uitsluitend voorbehouden voor natuurlijke personen, waardoor rechtspersonen en overheden uitgesloten worden van de toepassing ervan. Het begrip “product” omvat niet langer enkel lichamelijke roerende goederen, maar eveneens onroerende goederen, diensten, rechten en verplichtingen. INFORMATIE VAN DE MARKT Het 2de hoofdstuk van de WMPC handelt over de informatie van de markt. In dit hoofdstuk vinden we allerhande bepalingen die betrekking hebben op de etikettering en de prijsaanduiding. Volgende wijzigingen vallen op :
Tel. 32(0)56 32 30 97 – 32(0)56 32 30 98 Fax 32(0)56 32 30 99
[email protected] www.pc-advocaten.be i.s.m. DAGORNE & HUCHET, Avocats au Barreau de Paris
PC Advocaten |Nieuwsbrief p. 2
Taalgebruik De bij wet verplichte vermeldingen op het etiket, de gebruiksaanwijzingen en garantiebewijzen moeten niet langer minstens zijn gesteld in de taal of de talen van het taalgebied waar de goederen of diensten op de markt worden gebracht. Het volstaat nu dat ze zijn opgesteld in een begrijpelijke taal. Dit laat toe om informatie ook via bijvoorbeeld pictogrammen mee te delen. Promoties inzake prijzen Onder deze nieuwe titel van hoofdstuk 2 worden een aantal zaken samengebracht, maar even interessant is wat er niet meer wordt verboden. Zo mocht men vroeger enkel verwijzen naar prijzen die men voorheen toepaste, naar bij de wet gereglementeerde kleinhandelsprijzen en naar prijzen van concurrenten. Dat wordt afgeschaft. Enkel misleidende verwijzingen naar andere prijzen blijven verboden. Wel voorziet de nieuwe wet in een specifieke reglementering voor 3 praktijken : de verwijzing naar de eigen voorheen toegepaste prijzen, de uitverkoop en de solden. Aankondiging van prijsvermindering De reglementering van aankondiging van een prijsvermindering ten opzichte van de eigen, voorheen toegepaste prijs, is versoepeld. Onder de oude wet mocht een verkoper een prijsvermindering slechts op 1 van de 4 in artikel 5 vermelde wijzen
aankondigen. In de nieuwe wet mag een onderneming dit om het even hoe doen, zolang de aanduiding op zich niet misleidend is. Waar onder de oude wet de hogere prijs waarnaar verwezen werd, gedurende minstens een volledige maand voor het begin van de aankondiging moest zijn toegepast, voorziet de nieuwe wet dat die referentieprijs voortaan de laagste prijs is die wordt toegepast in de maand voorafgaand aan de 1ste dag waarvoor de verminderde prijs werd aangekondigd. De referentieprijs moet ook worden vermeld in de aankondiging, tenzij de onderneming de consument informatie geeft die het mogelijk maakt die referentieprijs onmiddellijk en gemakkelijk te berekenen. Solden en sperperiode De regelgeving inzake solden wordt ingrijpend gewijzigd. Zo is het niet langer verplicht om de soldenverkoop te laten plaatsvinden in de lokalen waar de producten voorheen te koop werden aangeboden. Dit maakt het dus mogelijk om solden ook via internet te organiseren of de producten naar wens te verplaatsen tussen de verschillende vestigingen van de onderneming. Bovendien worden de solden niet langer gekoppeld aan de voorwaarden van “versnelde afzet” of “seizoensopruiming”. Kortom, soldenverkoop is thans mogelijk voor ALLE goederen.
PC Advocaten |Nieuwsbrief p. 3
Onder de oude wet was het niet mogelijk om goederen in de solden aan te bieden indien deze goederen niet in de maand voorafgaand aan de soldenperiode te koop werden aangeboden. Dit verbod wordt afgeschaft, maar de gesoldeerde producten moeten wel in het verleden minstens 30 dagen te koop zijn aangeboden. Ook het verbod van de opeenvolgende aankondigingen van prijsverminderingen tijdens de soldenperiode komt te vervallen. De sperperiode blijft behouden maar wordt wel gevoelig ingekort en beperkt tot kleding, schoenen en lederwaren. Wel kan het toepassingsgebied van de sperperiode bij koninklijk besluit worden uitgereid. Enkel voor deze producten is het dus verboden om een prijsvermindering aan te kondigen van 6 december tem 2 januari en van 6 juni tot eind juni. Waardebonnen De regels voor waardebonnen worden sterk vereenvoudigd. Het gaat zowel om bonnen die recht geven op een onmiddellijke korting aan de kassa, als bonnen die de consument moet opsturen om gehele of gedeeltelijke terugbetaling te bekomen van de prijs van het product dat hij al gekocht heeft. Voor de laatste bonnen wordt de verplichting van een voorafgaande inschrijving bij de FOD Economie geschrapt. Voor beide soorten bonnen kunnen bij koninklijk besluit financiële garanties worden opgelegd aan de uitgevers ervan, opdat zij hun verplichtingen zouden kunnen nakomen.
Voor het overige dienen de bonnen een aantal vermeldingen te bevatten die enerzijds de consument moeten toelaten er nuttig gebruik van te maken en anderzijds de handelaars die bonnen aannemen die werden uitgegeven door een ander, de nodige informatie verschaffen om de korting die zij geven te recupereren van de uitgever. CONSUMENTENOVEREENKOMSTEN In het 3de hoofdstuk worden de overeenkomsten met de consument onder de loep genomen. Verbod opt-out opties Een bijzonder eigentijds artikel in de WMPC betreft het art. 44 dat aan ondernemingen verbiedt om bij het sluiten van een overeenkomst op het internet gebruik te maken van de mogelijkheid van default-opties die de consument moet afwijzen om betaling voor één of meer bijkomende producten te vermijden. Zo wordt het voortaan onmogelijk dat een consument door onachtzaamheid ongewild bepaalde producten bestelt die hij eigenlijk niet wenst. Door het opt-in systeem moet de consument uitdrukkelijk aanvinken wat hij wenst aan te kopen en dus niet afvinken wat hij niet wenst te kopen. Overeenkomsten op afstand Wat de overeenkomsten op afstand betreft, vallen vooral de afschaffing van het verbod om betaling te vragen vóór de
PC Advocaten |Nieuwsbrief p. 4
afloop van de herroepingstermijn en de uitbreiding van de bedenktermijn van 7 werkdagen tot 14 kalenderdagen op. Verder voorziet de nieuwe wet niet langer in een automatische ontbinding wanneer de verkoper de bestelling niet of laattijdig uitvoert. In dat geval kan, behoudens bijzondere gevallen, de consument de overeenkomst wel nog ontbinden door eenvoudige kennisgeving daarvan aan de verkoper. Gezamenlijk aanbod De wijziging waar het meest ruchtbaarheid aan werd gegeven betreft ongetwijfeld het gezamenlijk aanbod (de zgn. koppelverkoop). Waar de oude wet in beginsel elk gezamenlijk aanbod verbood, laat de WMPC het gezamenlijk aanbod uitdrukkelijk toe. Het gezamenlijk aanbod dat strijdig is met de eerlijke handelsgebruiken, misleidend is of een verkoop met verlies uitmaakt, blijft evenwel verboden. Evenmin is een gezamenlijk aanbod waarvan minstens één bestanddeel een financiële dienst uitmaakt toegelaten, alhoewel de wet op dit verbod opnieuw een aantal nuttige uitzonderingen bepaalt. Onrechtmatige bedingen De geldigheid van een beding in een overeenkomst gesloten tussen een onderneming en een consument kan worden aangevochten ogv een zogenaamde algemene toetsingsnorm, alsook ogv een lijst met 33 verboden bedingen (de zgn. “zwarte lijst”). De
WMPC heeft enerzijds een bijkomende vereiste ingevoerd voor de algemene toetsingsnorm, nl. dat rekening gehouden wordt met het vereiste van duidelijkheid en begrijpelijkheid van het geding en anderzijds werd ook de “zwarte lijst” uitgebreid (o.a. m.b.t. eenzijdige prijswijzigingen, beperking bewijsmiddelen, … ) VERKOOP MET VERLIES De bepalingen ivm oneerlijke handelspraktijken werden gegroepeerd in hoofdstuk 4. De belangrijkste nieuwigheid in dit hoofdstuk heeft te maken met de verkoop met verlies. Het verbod van verkoop met verlies van goederen blijft behouden, maar het verbod van verkoop met uiterst beperkte winstmarge wordt geschrapt. Er is verkoop met verlies wanneer de onderneming verkoopt onder zijn aankoopprijs of herbevoorradingsprijs. Daarbij mag rekening worden gehouden met gekende en onvoorwaardelijke kortingen die betrekking hebben op de goederen zelf. Wel worden de uitzonderingen op het verbod van verkoop met verlies uitgebreid ; het verbod geldt bijvoorbeeld niet wanneer de onderneming niet langer redelijkerwijze kan verkopen met een winstmarge ten gevolge van externe omstandigheden (bvb. eindereeks goederen of goederen met een beschadiging). Bij een gezamenlijk aanbod van al dan niet identieke goederen verduidelijkt de wet dat er pas
PC Advocaten |Nieuwsbrief p. 5
sprake is van een verkoop met verlies, indien het geheel van het aanbod een verkoop met verlies betreft. Het verbod geldt niet voor de verkoop van diensten en evenmin voor de verkopen door producenten. VORDERING TOT STAKEN Reeds onder de oude wet kon door middel van een stakingsvordering een versnelde procedure ten gronde aanhangig worden gemaakt bij de Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel met als voorwerp het bekomen van een spoedige staking van inbreuken op deze wet. Deze procedure werd op een aantal punten vernieuwd in hoofdstuk 6 van de wet. Zo wordt de mogelijkheid om de zaak in te leiden bij verzoekschrift afgeschaft. Ook wordt een bevolen publicatiemaatregel voortaan gekoppeld aan een bedrag dat wordt verbeurd in het geval de publicatiemaatregel bij voorraad werd uitgevoerd maar hervormd wordt in hoger beroep. Tot slot bepaalt de nieuwe wet dat de stakingsvordering moet worden ingesteld binnen het jaar nadat de feiten waarop men zich beroept, beëindigd zijn.
maanden en jaren ter discussie zullen staan. Wordt vervolgd … ▫▫▫ Parmentier Couvreur | PC Advocaten besteedde de grootste zorg aan de inhoud van deze nieuwsbrief. Doch, deze en andere nieuwsbrieven zijn niet meer dan een vulgariserende benadering van hun onderwerp. Het is geen juridisch advies en mag dan ook niet zo beschouwd worden. PC Advocaten wijst elke verantwoordelijkheid van het onoordeelkundig gebruik van de informatie vervat in deze nieuwsbrief. Deze en andere nieuwsbrieven zijn te allen tijde raadpleegbaar op de website. In- of uitschrijven doet u door deze link te volgen: http://www.pc-advocaten.be/ nl/ nieuwsbrief/inschrijven.html ▫▫▫ Meer informatie nodig, ook over andere aspecten van het recht?
BESLUIT De wet brengt vele veranderingen met zich meer, maar ondanks enkele positieve punten is deze wet nu al omstreden omdat deze op vele punten niet verenigbaar lijkt met het EG-recht (de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken). Het ziet er dan ook naar uit dat vele bepalingen de komende
Parmentier Couvreur | PC Advocaten T. +32(0)56.32.30.97 ▪ +32(0)56.32.30.98 F. +32(0)56.32.30.99 E-mail
[email protected] www.pc-advocaten.be Parmentier Couvreur | PC Advocaten © 2009-2010
