PaulusWerk Jaargang 14, februari 2010, nummer 1
Uur van de waarheid “Wij verklaren ook, dat de Israëlische bezetting van Palestijns land een zonde is tegen God en de mensheid. Palestijnse mensen worden daardoor beroofd van hun basale rechten, door God gegeven. De bezetting verstoort het beeld van God in de Israëlische mens, die bezetter is geworden, en dat in de Palestijnse mens, die lijdt onder bezetting”. Deze zin typeert als geen andere de strekking en de toon van een document met als titel “Uur van de waarheid: een woord van geloof, hoop en liefde uit het hart van het Palestijnse lijden”. Het beschouwt de bijbel niet als boeken die algemene, tijdloze waarheden bevatten. Maar interpreteert de bijbel met het oog op een concrete historische situatie: het schier uitzichtloze conflict tussen Palestijnen en Israëli`s in een gebied gelegen aan de Middellandse Zee, zo`n 3000 kilometer hiervandaan. Het roept op tot verzet tegen het geweld van de zijde van de Israëlische staat, maar zaait geen vijandschap of haat tegen Israëli`s. Kairos document Het Kairos-document, zoals dit opmerkelijke document ook heet, werd 11 december jl. uitgebracht door een groot aantal Palestijnse kerken, zoals zij zelf zeggen: “op een historisch moment van eenheid”. Het Griekse woord kairos betekent zoiets als: het juiste moment of “moment suprême”, een bijzonder moment in de tijd, waarop gerechtigheid en verzoening realiteit zouden kunnen worden. Dat is ook precies, waar het document op mikt: op een blijvende vrede in het conflict tussen Palestijnen en Israëli`s. Een conflict, dat nu al ruim 60 jaar duurt, sinds 1946/1948. De periode, die Palestijnen de Nakba: de catastrofe noemen. Men heeft het voorbeeld gevolgd van het Kairos-document van 1985 in Zuid-Afrika, dat opriep tot verzet, gerechtigheid en verzoening om een einde maken aan de wreedheden door het apartheidsregime. Het document werd op 22 december in de Domkerk in Utrecht aangeboden aan de scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, aan bisschop Vercammen van de Oudkatholieke Kerk, de secretaris van de Nederlandse Bisschoppenconferentie van de Rooms-katholieke Kerk en aan de voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland. Kees Thieme en ik waren erbij. Hun reacties waren op zijn zachts gezegd onderkoeld. Het verst ging nog de scriba van de PKN die zei niet mee te willen gaan met de oproep te komen tot geweldloos verzet in de vorm van een economische en commerciële boycot tegen Israël. Wel verklaarde hij zich bereid om in het kader van het Platform Verantwoord Ondernemen kritische vragen te stellen bij de vestiging of investeringen van bedrijven in Israëlische nederzettingen in bezette gebieden. Ik heb er verder weinig over gehoord in de publiciteit. Helaas. Wat vindt bijvoorbeeld minister van Buitenlandse Zaken Verhagen van de oproep van de Palestijnse christenen ? Wel waren er – niet geheel verrassend - zeer boze reacties van een
Tekening: Len Munnik aantal joodse organisaties en van “Christenen voor Israel”. Volgens die laatste groepering zou er in het document sprake zijn van “demonisering van Israël”. Onzin. Wie het document zelf leest, zal zien, dat dat geheel onjuist is. vervolg op pagina 2
INHOUD
Inhoud ....................................................... 1 Israel / Palestina ....................................... 1
Colofon ..................................................... 2 Literair café ............................................... 3 Jongeren ................................................... 4 Symposium ............................................... 5 Kosterij ...................................................... 6
Ambassadeur ........................................... 7 Bezoekers ................................................. 8
Activiteiten ................................................ 8
vervolg van pagina 1
tionaal recht en tot geweldloos verzet in de vorm van een economische en commerciële boycot “van alles wat bezetting en bezetter geld oplevert”.
Oorlogsschade
Harde realiteit Het document geeft een opsomming van de harde realiteit, waaronder Palestijnen moeten leven. De scheidingsmuur, nu ruim 600 kilometer lang, grotendeels gebouwd op Palestijns grondgebied, Gaza onder een permanente blokkade. De Israëlische nederzettingen, die ook als effect hebben, dat Palestijnen verstoken zijn van natuurlijke hulpbronnen, water en landbouwgrond. De dagelijkse vernederingen bij de checkpoints. Het gescheiden houden van leden van hetzelfde gezin. De belemmering van de vrijheid van godsdienst: voor veel Palestijnen uit de Westbank en Gaza zijn Jeruzalem en de heilige plaatsen verboden terrein. De duizenden vluchtelingen. De duizenden gevangenen. De systematische politiek om Jeruzalem te ontdoen van haar Palestijnse burgers, onder meer door onteigening of verwoesting van hun huizen. Het feit, dat Israël al jaren weigert zich te houden aan het internationale recht, aan internationale verdragen en resoluties van de Verenigde Naties. Van die harde werkelijkheid maakt ook deel uit, dat het Palestijnse antwoord niet eenduidig was, varieerde van (meestal vruchteloos) onderhandelen tot gewapend verzet. De verdeeldheid tussen de Palestijnen onderling, vooral na de democratische verkiezingen van 2006, die door Hamas en niet door Fatah werden gewonnen. Het document pleit als uitweg voor een strategie van liefde: “Liefde is het aangezicht van God zien in iedere mens. Ieder mens is mijn broeder of zuster”. Om vervolgens op te roepen tot het doen van interna-
COLOFON PaulusWerk beschrijft activiteiten van de Pauluskerk en is bedoeld voor leden, vrienden en belangstellenden van de Pauluskerk. Redactie: Dick Couvée, Hans Valkenburg en Willem Jan Lammers. Het eerstvolgende nummer verschijnt juni 2010. Reacties, mededelingen en bijdragen voor dit nummer kunnen tot uiterlijk 31 mei 2010 gestuurd worden naar: Stichting voor Kerkelijk Sociale Arbeid, Hang 7, 3011 GG Rotterdam tel.: 010 - 466.67.22, fax.: 010 - 466.67.14 e-mail:
[email protected] Plaatsing is ter beoordeling aan de redactie Postgiro 55.66.116 ten name van Commissie van Bijstand Pauluskerk, Rotterdam Druk: Kapsenberg van Waesberge bv, Rotterdam
2
Onverteerbaar Ik vind het document een indrukwekkend appel, dat steun verdient in Nederland en daarbuiten. Ik vind het onverteerbaar, dat het leed, dat Palestijnen wordt aangedaan gewoon onder onze handen doorgang vindt. Wij staan erbij en kijken ernaar. Ik vind het onverteerbaar, dat de internationale gemeenschap, vanwege allerlei andere belangen, zichzelf niet serieus neemt en in dit geval niet afdwingt, dat er recht wordt gedaan of het nu gaat om Israël of Palestina. Terwijl men er in andere gevallen als de kippen bij is om te zorgen, dat dat wel gebeurt of in ieder geval zegt, dat men dat wil (Afghanistan). Ik vind het onverteerbaar, dat het Westen oproept tot democratische verkiezingen, maar de uitslag daarvan vervolgens niet accepteert, omdat die anders uitpakken dan men dacht of hoopte. En die democratische uitslag vervolgens misbruikt als excuus om de relatie met de regerende Hamas te verbreken. Zo kweek je onbegrip en haat en uiteindelijk gewapend geweld, al of niet terroristisch. Ik vind het begrijpelijk en terecht (ook tegen de achtergrond van het terechte christelijke schuldgevoel over wat in Europa de Europese joden is aangedaan), dat de PKN
De muur
in haar kerkorde spreekt van een onopgeefbare verbondenheid met Israël (al zijn het voor een nationaal kerkgenootschap wel erg grote woorden). Ik vind het onverteerbaar, dat die onopgeefbare verbondenheid dan vervolgens niet klip en klaar wordt doorgetrokken richting het Palestijnse volk. Of richting alle mensen. Dat lijkt mij bijbels. Het gaat uiteindelijk niet om (mijn) al of niet diepgekoesterde sym- of antipathieën voor welke groep of natie of volk dan ook. Het gaat, bijbels gesproken, altijd om het doen van “recht en gerechtigheid”. En die vinden nou juist hun basis in wat het document formuleert als uitgangspunt voor een “way-out”: “Liefde is het aangezicht van God zien in iedere mens. Ieder mens is mijn broeder of zuster”. Dick Couvée Het Kairos document is na te lezen op www.pkn.nl/actueel Oprichting PAIS werkgroep Rijnmond Korte tijd geleden hebben de heer Kees Thieme, ds. Bob ter Haar, ds. Willem van Wieren en ik de PAIS (= PalestinaIsraël)-werkgroep Rijnmond opgericht. Wij willen toe naar een andere (lees: minder vanzelfsprekend pro- Israël) kijk op het conflict Israël – Palestina. In dat kader organiseren we vooralsnog twee activiteiten: • een Palestina-Israël-reis van 7 tot en met 17 mei a.s., onder het motto “Kom en Zie”. Voor meer informatie, Kees Thieme: 010 – 4181257; • een studie-achtige avond op 24 maart a.s. over de inhoud van het Kairos-document. Spreker dr. Henri Veldhuis, 20:00 uur, Pauluskerk.
Korte impressie literair café in de Pauluskerk heeft afgenomen. Op dit punt van het gesprek ging uw redacteur de discussie aan, en memoreerde dat Kuitert gedurende een jarenlang proces, stukje bij beetje het geloof heeft “uitgepakt” en heeft ontdaan van nodeloze franje. Het is de persoonlijke keuze van een ieder, wat men van zijn of haar geloof wil overhouden.
Jan Siebelink en Dick Gebuys
Vader Siebelink zocht wanhopig naar het geloof en trad toe, tot een kleine groep uit de kerk getreden gelovigen, die onder leiding stond van ds. Paauwe. Deze predikant zond zijn uitgewerkte preken rond aan gelijkgestemden. Het gezin Siebelink ontwikkelde zich daarna tot “thuiszitters en thuislezers”: de preken van ds. Paauwe werden voorgelezen in kleine kring. Het boek handelt weliswaar over de belevenissen van de opa en vader van Siebelink, maar toch is het enigszins aangezet en veranderd ten opzichte van de werkelijkheid. Het moest een spannend boek worden! Het is het verslag van de zoektocht van zeer gelovigen naar de “aanraking” door God zelf, de extase. De vader
Het was een afgeladen Pauluskerk tijdens deze literaire avond. De redactie woonde het deel van het gesprek bij, dat presentator Dick Gebuys vóór de pauze had met schrijver Jan Siebelink. Hij werd beroemd door zijn boek “Knielen op een bed violen”. Jan Siebelink begon met de voor velen wellicht verrassende mededeling, dat hij een groot wielerliefhebber is. Ds. Paauwe, de predikant waar zijn vader een volgeling van werd, ligt in Den Haag begraven naast de voor insiders beroemde wielrenner Moeskops. Na de opkomst van de “Verlichting” dachten velen dat het geloof vanzelf wel een keer zou verdwijnen. Maar nee, er kwam juist een sterke opleving, voornamelijk in landen die niet zijn gelegen in het Westen. Het boek van Siebelink valt precies in een vacuüm: mensen missen iets en willen af van de leegte. Zelfs in Frankrijk neemt de invloed van de religie weer toe. Vervolgens merkte Siebelink op, dat professor Harry Kuitert, door plotseling de religie af te zweren, de arme man zijn geloof Aandachtig luisterende zaal
Uit het "schrijverscafé" van het Rotterdamse Straatmagazine In deze rubriek publiceert de redactie, met instemming van de auteur, een gedicht dat eerder verscheen op de pagina "schrijverscafé" van het Rotterdamse Straatmagazine. Dak- en thuislozen en gebruikers geven daarin uiting aan hun gevoelens. Vreemde eend Jij hoort er niet bij Jij bent anders dan Mensen zoals wij Je reageert anders En je bent veel te vrij je denkt teveel Over dingen na En wil van alles weten Maar mensen zoals wij Willen juist vergeten Dat er mensen zijn Zoals jij! Marja
wordt afgetroggeld van het gezin door die zeer zwaar gelovige broeders. Dit alles tot verdriet van de zoon in het verhaal. In het werk van Siebelink speelt woede en fascinatie voor hoererij een grote rol. Wellicht is dit ontstaan vanuit het streng gelovige milieu. Misschien is dit wel voer voor op de divan bij een psychiater, aldus Jan Siebelink. Na de pauze volgde nog een tweede gesprek met Siebelink. Vervolgens werd in een gesprek met Dick Couveé, ingegaan op het thema van die avond “Calvijn anno 2009”. Er was muziek, door Jos Valster en zijn mannen en de dichters van het Straatmagazine deden van zich horen. Het was een geslaagde avond met een gevarieerd programma. Hans Valkenburg
Steun de Pauluskerk
Het werk van de Pauluskerk kan alle steun van u gebruiken. Help de Pauluskerk haar idealen uit te voeren en stort uw gift op giro 517 35 35 ten name van Vereniging Vrienden van de Pauluskerk. Wilt u specifiek het vluchtelingenwerk van de OMZO steunen stort dan uw gift op bankrekeningnummer 12 80 44 ten name van Stichting OMZO. Alvast hartelijk dank.
3
Jongeren en de Pauluskerk, een goede match Het is kerstavond 2008, ruim een jaar geleden, als wij gevieren voor de eerste keer het tijdelijk onderkomen van de Pauluskerk aan de Westersingel 7a binnenstappen. Een zeer klein gezelschap kijkt op bij de ‘ringtoon’ van de voordeur, die onze entree luid en duidelijk kenbaar maakt. Na een ‘goeden avond’ en de jassen uit, zoeken we een plekje in de ruimte die nog het meest te vergelijken is met een grote huiskamer binnen een klein kantoorgebouw. TL verlichting, grijze archiefkasten met papieren, kapstokken, computers, maar ook een eenvoudige tafel met bloemen en kaarsen die we herkennen als altaar. Nieuwsgierig en hoopvol wachten we op wat komen gaat. hier handen en voeten kunnen geven aan wat ze geloven en zicht kunnen krijgen op waarden die innerlijk houvast bieden. Maar waar zijn ze dan in hemelsnaam binnen onze kerk?
Het is januari 2010 als ik de eerste letters van dit artikel op mijn scherm zet. Een artikel voor Pauluswerk, over kinderen en jongeren binnen ‘onze’ gemeenschap op verzoek van Dick Couvée, ‘onze’ dominee. Wat is er allemaal wel niet gebeurd in dat ene tussen liggende jaar? Van een onbekende kerk werd dat kantoorpand met een handvol vreemde mensen tot ons domein, waar we kerken en werken en samen met onze kinderen gestalte proberen te geven aan onze dromen en idealen. En om kinderen gaat het nu, die van ons en die in het algemeen, omdat ze binnen een geloofsgemeenschap een duidelijke plaats dienen in te nemen, al was het alleen maar omdat zij de toekomst hebben en wij zonder hen niet compleet zijn. Enerzijds vormen ze een belangrijke bron van inspiratie, bakens van ongekunsteldheid en krachtige overtuigingen op weg naar een rechtvaardiger wereld. Vaak niet gehinderd door fijne nuances en onnodig geklets hebben ze het ‘doen’ lief en zetten ze dat ‘doen’ met liefde in voor hun opvattingen over bijv. natuur en milieu, mensenrechten en wereldvrede. Ze kiezen makkelijk partij, zeker ook publiekelijk, als de gelegenheid zich voor doet. Anderzijds zijn ze ook op zoek naar zin en een eigen bestemming, zijn ze in de veeleisende, snelle en op succes gerichte Westerse samenleving regelmatig de weg kwijt en vragen ze zich af waar ze werkelijk bij horen en wat hen echt gelukkig maakt. Missen ze soms als ‘vrij individu’ de veiligheid en vanzelfsprekendheid van een eigen groep en trachten ze met vallen en opstaan hun eigen normen en waarden te formuleren. Vanuit deze twee invalshoeken zouden jonge mensen eigenlijk prima aansluiting kunnen vinden bij de kernactiviteiten van de Pauluskerk. Zouden ze
4
Gelijkwaardig en respectvol Graag wil ik bijdragen aan de vorming van een gemeenschap waarvan jongeren op eigen wijze weer deel uitmaken en een eigen plek innemen. Waar wij, als volwassenen, ons kunnen opladen aan hun enthousiasme en creativiteit. Waar zij, als zoekers, houvast hebben aan onze ervaringen en geschiedenis in de vertaling van bijbelse waarden naar de tastbare werkelijkheid van een wereldstad als Rotterdam. Waar wij kunnen leren van vragen en problemen, antwoorden en oplossingen die binnen hun leefwereld realiteit zijn. Waar zij geraakt kunnen worden door de wijze waarop medemenselijkheid in de praktijk kan worden gebracht. Waar ze, indien gewenst zonder veel woorden, kunnen leren zien, leren handelen en leren genieten van een diaconale instelling en betrokkenheid op mensen. Waar we elkaar kunnen aanvullen en elkaars leven voor kortere of langere tijd kunnen verrijken. Gelijkwaardig en respectvol. Ik denk dat dat mogelijk is en die overtuiging baseer ik niet uitsluitend op hoop. Het is de conclusie van 10 jaar werken met kinderen en jongeren (en hun vaak nog jonge ouders!) binnen een religieuze setting. En het is een overtuiging die dagelijks gevoed wordt door mijn eigen kinderen, want zij waren het die ons meenamen naar de Pauluskerk op die kerstavond en zich overtuigd voor langere tijd aan de Pauluskerkgemeenschap willen verbinden.
Hoe komen we dan weer tot elkaar? Allereerst de conclusie dat de vraag ‘waarom er geen kinderen/jongeren meer in de traditionele, christelijke kerken komen’ in grote lijnen hetzelfde antwoord oplevert als de vraag ‘waarom er bijna geen mensen meer ter kerke gaan’. Ze vinden er blijkbaar, als de dwang en de traditie wegvallen, onvoldoende aansluiting bij wat hen bezighoudt, hun vragen maar ook hun overtuigingen. De herinnering aan de kerk van vroeger en de voorstelling die ze zich van een kerk maken, motiveren geenszins om in de overvolle agenda’s en binnen de hoge eisen die al aan hen worden gesteld ruimte te creëren daar eens binnen te stappen. In die zin ‘missen’ ze die geloofsgemeenschappen die voor hen wel de moeite waard zouden kunnen zijn, die wel bij hun actiegerichte en zingevingzoekende mentaliteit zouden kunnen passen. Ze missen wellicht ook op deze manier de Pauluskerk.
nemen, valt echter op dat er slechts zijdelings de link met activiteiten binnen kerken wordt gelegd. En dat is vreemd als je zelf in een paar minuten tot een enorme opsomming komt van werkzaamheden die binnen de eigen kerk voldoen aan de eisen die aan maatschappelijke stages worden gesteld. Om er maar een paar te noemen: koffie- en thee schenken in het Open Huis, maaltijden serveren in het Eethuis, atelieractiviteiten opzetten en begeleiden, bloemengroet aan zieken/ouderen verzorgen, muzikaal ondersteunen van diensten en andere activiteiten, website onderhouden, markten organiseren, kleding inzamelen, taalles geven, klussen (onderhoud), wereldwinkel....... De hoogste tijd dus om scholen attent maken op deze mogelijkheden en leerlingen enthousiast maken voor dit type vrijwilligerswerk.
Maatschappelijke stage Ik ben er daarom van overtuigd dat wachten op hun komst lang kan duren. Beter kan de berg in dit geval naar Mohammed gaan en die kans doet zich momenteel voor in het fenomeen Maatschappelijke Stages. Scholen voor voortgezet onderwijs, van de praktijkscholen tot en met de gymnasia, zullen vanaf de instroom in schooljaar 2011/2012 hun leerlingen als een verplicht onderdeel van het curriculum een maatschappelijke stage moeten laten volgen van 72 uur. Dat betekent dat er straks per schooljaar zo’n 200.000 leerlingen op zoek gaan naar een geschikte plek om zich onbetaald dienstbaar te maken aan de samenleving. In bijvoorbeeld ziekenhuizen en verpleeghuizen, gehandicapten-instellingen, sportverenigingen en scholen, maar ook net zo goed binnen mensenrechtenorganisaties, wereldwinkels, inloophuizen voor dak- en thuislozen en opvang van zwerfjongeren. Hieruit volgt dat maatschappelijke stages bij uitstek vervuld kunnen worden bij diaconaal opererende, religieuze instellingen. Het behoeft geen nadere uitleg dat de Pauluskerk onder die noemer valt. Als we het in grote hoeveelheid beschikbare informatiemateriaal over maatschappelijke stages eens bekijken op werkzaamheden en taken die de scholieren tijdens hun stage op zich kunnen
Dat is precies wat ik hoop te gaan doen de komende tijd. De aanloop naar de verplicht stelling van de maatschappelijke stage in het schooljaar 2011/2012 en de aanloop naar een nieuwe Pauluskerk kunnen goed gebruikt worden om contacten te leggen met scholen en leerlingen en om af te tasten wat we voor elkaar kunnen betekenen. En of voor de betreffende jongeren die eerste, door school geïnitieerde kennismaking met de Pauluskerk leidt tot een plezierige, langduriger relatie? Dat weet je nooit. Zeker is wel, dat zonder zo’n kennismaking de kans daarop helemaal gering is. Het Kerstkind brengt niet elk jaar op kerstavond twee extra metgezellen mee de kerk binnen. Moniek Meijer Op de foto’s: Leerlingen van het ROC-Zadkine Rotterdam verzorgden eind november 2009 voor de bezoekers van de Pauluskerk een aangeklede lunch. Zo'n vijf uur lang namen ze zelf de uitvoering ter hand van het door hen bedachte en georganiseerde programma, waarin ook een bingo-competitie was opgenomen.
Theologisch symposium Midden december werd in de Pauluskerk het jaarlijkse theologische symposium gehouden. Een aantal theologen uit Rotterdam ging de discussie met elkaar en de zaal aan over de rol die christelijke geloofsgemeenschappen spelen in de stad. Als voorbereiding had Dick Couvée, de dominee van de Pauluskerk een zestal stellingen geformuleerd. De stellingen cirkelden allen om de vraag over hoe we de kerk nu en in de toekomst kunnen begrijpen en over wat het nu eigenlijk betekent om kerk te zijn in een stad als Rotterdam in de 21e eeuw. De stellingen, reacties van de verschillende dominees en de slotconclusie van Dick Couvée zijn terug te vinden op www.pauluskerkrotterdam.nl.
Sprekers en …
de zaal in discussie
5
De kosterij van de Pauluskerk (1) Gesprek met oudgediende Dini Kalkman Dini Kalkman begon haar loopbaan bij de Pauluskerk in 1985. Ze werd toen vrijwilliger bij het Open Huis, dat toen vijf jaar bestond. De Nachtopvang, het Eethuis en de Probarosoos waren net gestart. Het was nog niet zo druk. Er kwamen veel buurtbewoners, voor een kop thee of koffie. De bediening was in die tijd aan tafel. Met de komst van de druggebruikers werd het steeds drukker in de Pauluskerk. Het beleid moest worden aangepast: de suiker ging van tafel, de koffie en thee werd voortaan aangereikt vanaf de koffietafel. Het afwassen gebeurde nog met de hand. Na vier jaar kwam Dini in vaste dienst bij de kosterij. De vorige koster was overleden en Dini kon in deeltijdverband het team versterken. Die functie was direct veelomvattend: schoonhouden, onderhoud en het verzorgen van inkopen voor de maaltijden. De toenemende drukte maakte het noodzakelijk de maaltijdvoorziening in eigen beheer te beëindigen. De keuken was te klein en de financiële tekorten liepen op. De stichting “En Route” verzorgt sindsdien de maaltijden. Het was een mooie, maar ook hectische tijd. Dini kijkt met genoegen terug op de samenwerking met velen, waaronder koster Teus en de vrijwilligers. De oude Pauluskerk was een continubedrijf. Het kostte veel moeite om alles op orde te houden. Het vertrek uit de Pauluskerk van de Nico Adriaans Stichting (NAS) in 2006 was een lastige periode. Na vele jaren werd het werk van de Pauluskerk uiteengetrokken. De verslaafden gingen met de NAS naar Couwenburg. De Nachtopvang verhuisde naar de Waalhaven. Koster Teus vertrok ook. Veel kwam er daarna op Dini neer. Aan het gebouw werd géén onderhoud meer gepleegd en er was veel kapot. Het tijdelijke pand aan de Westersingel kwam pas in de loop van 2007 beschikbaar. De overgangsfase duurde erg lang. De Probarosoos bleef tot het einde in het oude gebouw. Voor de kosterij was de verhuisperiode een zware tijd. In de oude Pauluskerk draaide het overgebleven werk gewoon door, terwijl het pand aan de Westersingel moest worden schoongemaakt en ingericht. Dini wilde minder gaan werken, maar dit lukte niet vanwege het vertrek van koster Teus. De komst van Roelf Koning zorgde voor de benodigde versterking van het team, zodat Dini na zijn aantreden haar werkzaamheden kon terugschroeven naar drie dagen per week.
Dini Kalkman: al vele jaren werkzaam bij de kosterij Het pand aan de Westersingel is eigenlijk te klein. Er zijn veel activiteiten. Op 24 december ongeveer 100 eters. Vanwege de goede relatie met de buren van de Chinese kerk, kon dat pand worden gehuurd tijdens die grote drukte. Met dank aan de goede contacten die werden onderhouden in het verleden. De bezigheden van Dini omvatten het Open Huis, Eethuis, Atelier, de kerkdiensten en een stukje administratie. De harde kern van de bezoekers is veranderd. Nieuwe mensen dienen zich steeds weer aan. Sommige oude bezoekers duiken soms weer op. Een aantal van hen heeft diverse trajecten doorlopen en is opgeknapt. Anderen zijn uit beeld verdwenen. In die lange periode heeft Dini veel veranderingen meegemaakt. Ze bekijkt met nuchtere blik de overgang van Hans Visser naar Dick Couveé. Zowel de oude als de nieuwe predikant, heeft zijn positieve en negatieve kanten om mee samen te werken. Maar, dat geldt voor ons allemaal. Het belangrijkste is, dat bezoekers hun plek blijven vinden in de Pauluskerk. Als de nieuwe kerk eenmaal gereed is, zullen alle activiteiten beter uit de voeten kunnen. Voorlopig blijft Dini haar werkzaamheden met veel plezier voortzetten. De dienstverlening en het dienstbaar zijn, motiveert haar nog steeds. Hans Valkenburg
De kosterij van de Pauluskerk (2) Gesprek met nieuwe koster Roelf Koning Roelf Koning trad op 15 oktober 2009 in dienst bij de Pauluskerk als koster-beheerder. Tijd voor een kennismakingsgesprek. Het kosterschap zit bij Roelf in de “genen”. Zijn vader was plaatsvervangend koster en zijn broer is koster. Uit genealogisch onderzoek bleek dat ook voorouders deze functie bekleedden. Voor Roelf begon het in 1986 te Venlo. Daarna vervulde hij de functie in de Bethelkerk te Den HaagLoosduinen. Hij werkte daar met veel plezier. Het was laagdrempelig en er was veel mogelijk. Vervolgens zocht hij een nieuwe uitdaging. Per 1 maart 2004 werd hij koster-beheerder van de Nieuwe Kerk te Delft. Kort na zijn aantreden overleed Prinses Juliana. Roelf werd dus direct betrokken bij een uitvaartplechtigheid en bijzetting van één der leden van het Koninklijk Huis. Een hectisch protocol treedt dan in werking. Er zijn 16 disciplines betrokken bij de organisatie van een dergelijke uitvaart. Roelf heeft hierdoor veel mensen leren kennen, regeringsfunctionarissen en bekenden van radio en televisie, zowel uit binnen- als buitenland. Dat betekent:
6
véél aandacht, maar vanwege de vertrouwelijkheid, ook véél moeten zwijgen! Het aantal bezoekers van de Nieuwe Kerk nam na het overlijden van Prinses Juliana enorm toe. Vervolgens overleed in december van datzelfde jaar Prins Bernhard. Zodoende maakte Roelf het, in korte tijd, allemaal voor de tweede keer mee. Ook verzorgde Roelf rondleidingen voor mensen van koninklijke bloede of presidenten die op staatsbezoek in Nederland waren. Veranderde omstandigheden zorgden ervoor dat Roelf weer op zoek ging naar een andere baan. Hij kreeg een tip over de vacature in de Pauluskerk te Rotterdam. De manier waarop de Pauluskerk het basis begrip van kerk- zijn invulde, sprak hem enorm aan. Hans Visser kwam weleens in de Bethelkerk en was daar bekend. De overgang van de meer behoudende kerk in Delft, naar de Pauluskerk was groot. Roelf is van mening, dat de diaconale taak en de gastvrijheid bij een kerk hoog in het vaandel moe-
Delft naar de tijdelijke kerk aan de Westersingel géén probleem. De kerk is immers de groep mensen die de boodschap gestalte geven, en niet het gebouw als zodanig. Bovendien bestaat er het uitzicht op de nieuwe Pauluskerk die gebouwd zal worden. Vernieuwing en verwachting naar dat nieuwe, geeft veel inspiratie. De kerk, dat zijn de mensen, het gebouw is slechts het middel, benadrukt Roelf nog eens.
Roelf Koning, uitnodigend voor de deur van de Pauluskerk ten staan. De hoop en de verwachting, dat het beter wordt voor álle mensen, dat moeten we delen met elkaar. Die boodschap moet de kerk uitdragen én in praktijk brengen. Dat vindt hij in de Pauluskerk. Hij vond de overgang van het monumentale kerkgebouw in
De nieuwe koster heeft een fulltime dienstverband in de Pauluskerk. Hij bevindt zich in een aftastende fase. Roelf onderzoekt de mogelijkheden om misschien wat eerder dan 10.30 uur de kerk te openen en om in de avond wat langer open te blijven. Dit moet uiteraard in samenspraak met de predikant en de vrijwilligers. Communicatie vindt Roelf erg belangrijk. Nieuwe inzichten en oplossingen groeien, door met elkaar in gesprek te blijven. Het gaat erom, dat het hoogste rendement voor de bezoekers wordt behaald. Daarbij moeten de medewerkers dienstbaar zijn, zonder slaaf te worden. Tot slot merkt Roelf op, dat het van groot belang is, om met de buren van de Pauluskerk goede betrekkingen te onderhouden. Het mag duidelijk zijn, dat Roelf Koning zeer gemotiveerd is om zijn nieuwe functie vorm en inhoud te geven. Hans Valkenburg
Overpeinzingen van een “ambassadeur” van de Pauluskerk Deze rubriek heeft tot doel, de achterban van de Pauluskerk ruimte te geven om waargenomen misstanden, hypocriet gedrag en andere verkeerde ontwikkelingen in de samenleving, onder de aandacht te brengen. De lezers kunnen onderwerpen aandragen, zelf een artikel schrijven of reageren op eerdere afleveringen. Tot heden ontving de redactie alleen mondelinge reacties, waaruit uitsluitend bijval viel te bespeuren. Wij beseffen dat dit niet betekent, dat iedereen het met alles eens is. Maar we willen doorgaan met het trachten de dingen enigszins op “scherp” te zetten. Het grote aanbod van actuele kwesties is zo groot, dat het deze redacteur moeite kost om een keuze te maken die past binnen de beschikbare ruimte. Opvallend was het ongeloofwaardige gedrag van de ministerpresident na de presentatie van het vernietigende rapport Davids, waarin werd vastgesteld dat ons land de onrechtmatige oorlog tegen Irak heeft gesteund, zonder een geldige reden. Het later aangedragen argument dat Irak toch een schurkenstaat was, waar mensenrechten werden geschonden hetgeen de inval zou rechtvaardigen, is bijzonder zwak. Dit zou namelijk betekenen dat we dan alle landen ter wereld waar ernstige schending van mensenrechten plaatsvindt, dat is inclusief China, de oorlog moeten gaan verklaren. Nu we het toch over oorlog hebben: hoe dwaas kan een grootmacht als de VS handelen, door op het wapenarsenaal verwijzingen naar Bijbelteksten te laten graveren… Een groot probleem in onze samenleving is de groeiende tegenstelling tussen gelovigen, anders-gelovigen en niet-gelovigen. Het “wij-zijn-goed en zij-zijn-slecht” wordt, al in een vroeg stadium de ontvankelijke kinderziel ingeslepen, binnen de beschermende huiselijke muren, door ouders en verzorgers. Hoewel ik niet in een zware kring ben opgegroeid, herinner ik mij wel dat het enige tijd heeft geduurd voordat ik ontdekte, dat gereformeerden niet het ware geloof beleden, dat hervormden best meevielen, dat roomsen geen boeven waren en dat er heel aardige ongelovigen bestonden. Het leek er de afgelopen jaren even op, dat de verschillende levensbeschouwingen, met een verlichte blik, verdraagzaam met elkaar zouden kunnen omgaan. Heden ten dage zien we weer een kentering. Reformatorische- en Islamitische scholen brengen hun leerlingen een beperkt en eenzijdig wereldbeeld bij, dat zich later lastig laat bijsturen. De oproep om te komen tot één schooltype, het openbare, waarin alle levensbeschouwingen
onder de aandacht kunnen worden gebracht, wordt steevast getorpedeerd door de christelijke partijen. Ze houden onverkort vast aan artikel 23 van de Grondwet, uit 1917. Dat zich onwrikbaar vasthouden aan een wet, die ooit is ingevoerd naar de omstandigheden van bijna 100 jaar geleden, staat in schril contrast met het gemak waarmee het internationale recht opzij wordt gezet: met steun van Nederland zijn in Irak tienduizenden onschuldige burgers, waaronder veel kinderen, omgekomen bij bombardementen en beschietingen. Helaas staat ons land niet voor niets op een bedenkelijke lijst van Amnesty International, vanwege de bedenkelijke behandeling van asielzoekers. Ook in dat opzicht neemt ons land het niet zo nauw met de internationale afspraken. Wanneer het gaat om veiligheid, een begrip waar tegenwoordig alles om schijnt te draaien, worden de grondrechten van burgers door onze regering in een handomdraai naar de prullenbak verwezen. Onwettige afluisterpraktijken, onterechte invallen met veel machtsvertoon bij burgers thuis vanwege vermeend terrorisme, het wordt allemaal goedgepraat. Maar, een wetsartikel van bijna 100 jaar oud, neen, daar moeten we onder alle omstandigheden vanaf blijven. Tot slot: in Rotterdam dreigen verslaafden en daklozen die werkzaam zijn in een project om de straat schoon te houden, te worden gekort op hun dagvergoeding. Dit staat in schril contrast met de grote bankiers die dankzij de miljarden euro’s steun van de overheid, hun knoeiwerk hebben overleefd. Zonder schaamte proberen ze hun salarissen en bonussen weer te herstellen. Hans Valkenburg
7
Wie had dat gedacht? Een serie portretten van bezoekers van de Pauluskerk in Rotterdam Aan de hand van korte interviews wordt op luchtige wijze een kleurrijk beeld geschetst van de grote verscheidenheid aan mensen die het Open Huis aan de Westersingel bezoeken. In dit nummer van Pauluswerk deel 4 van een serie. Naam:
Carimo (of beter nog ‘WonderMike’). De naam is hij gaan gebruiken precies 22 jaar geleden in januari 1988 toen hij geroepen werd om op te treden tegen een groot kwaad in zijn leven. Geboren: 29 september 1964 Waar: Paramaribo, Suriname Opgegroeid: Tot zijn 17e in Paramaribo en omgeving. Hij heeft 7 broers en 7 zussen en is de jongste van het hele stel. In 1980 kwam hij naar Nederland. Hij woonde eerst in Vlaardingen en daarna in de Agniesebuurt in Rotterdam. School: In Suriname en ook in Nederland naar de LTS, omdat de techniek hem erg boeide. Techniek maakt het mogelijk om met schijnbare kleine inspanningen grote problemen op te lossen. Als hobby heeft hij zelf houtbewerken. En daarnaast ook muziek maken op percussie en zang, pedagogiek en de liefde! Mooie herinnering: In Suriname als kleine jongen met vader, moeder en familie naar het bos en een riviertje om daar te spelen. Als wens heeft Carimo ook om bij zijn moeder op het balkon te zitten met een parbo-biertje en een sigaartje, terwijl het goed gaat met alle kinderen!
ACTIVITEITEN
PA U L U S K E R K
Wat heeft Carimo met de Pauluskerk? Vanaf de zomer 1989 komt Carimo in de Pauluskerk om met
8
mensen te praten en contact met ze te leggen, om ze te helpen door ze spiritueel te ondersteunen. Geluksgetal: 17, want dat is de dag dat zijn tweede zoon werd geboren (17 november 1987), die hij tegen veel onheil moest beschermen. Carimo heeft zelf 9 kinderen in totaal. Mooiste kleur: Geel, als de kleur van de zon en het leven, een voedende kleur. Jaargetijde: Geen voorkeur, omdat ze allemaal iets moois hebben. De lente is de tijd van de ontluikende liefde, de zomer is het hoogtepunt van het jaar met feesten, waarin de glorie aan God wordt gevierd, de herfst is de tijd van de wedergeboorte en de winter het getijde van de beproevingen en krachtmetingen. Mooi symbool: De gedachte aan een soort ‘bloem’, als een Jezus aan het kruis. Hij noemt het Jezus in zijn moederlijke majesteit. Als laatste wenst Carimo voor iedereen veel universele inspiratie, Gods zegen en veel naastenliefde. Goh, wie had dat gedacht? Walter Roozendaal
Open Huis Iedere werkdag Vrijdagavond Zaterdag- en zondagmiddag
10:30 - 15:30 uur 19:30 - 21:30 uur 14:30 - 17:00 uur
Open Atelier Iedere dinsdag
13:30 - 15:30 uur
Eethuis Iedere donderdag- en vrijdagavond
17:30 uur
Diaconaal spreekuur ds. Couvée Iedere dinsdagmiddag
14:00 - 15:30 uur
Vluchtelingenspreekuur Iedere dinsdag Iedere donderdag
10:30 uur 14:00 uur
Maatschappelijk werk spreekuur Iedere dinsdag Iedere donderdag
11:00 - 17:00 uur 12:00 - 17:00 uur
Avondgebed Iedere vrijdagavond
21:00 - 21:30 uur
Kerkcafé Iedere werkdag Zondagmiddag
12:00 - 13:00 uur 17:00 - 18:00 uur
Kerkdienst Elke 1e zondag van de maand
10:30 uur
Basisdienst Elke 2e zondag van de maand
10:30 uur
Engelstalige dienst Elke 3e zondag van de maand
10:30 uur
Voor meer informatie over activiteiten van de Pauluskerk zie ook www.pauluskerkrotterdam.nl
