Paul P.J.C. van Dongen AB

Met dank aan:

In verband met wettelijke aanpassingen moet de pensioen- overeenkomst worden aangepast. Het is dan ook van belang dat u nu een analyse laat maken van uw persoonlijke situatie en dat u keuzes maakt. Wilt u doorgaan met pensioen in eigen beheer? Zo ja, op welke wijze dan?

PENSIOEN IN BEWEGING

Paul P.J.C. van Dongen AB

9DQ'RQJHQ $GPLQLVWUDWiH AdviesSXQW6WUDPSUR\ Kerkplein 5, Postbus 3116, 6039 ZG Stramproy  t 0495 56 43 42 f 0495 56 49 56  e [email protected]

DGA MET PENSIOEN IN EIGEN BEHEER Hebt u als DGA uw pensioen in eigen beheer? Dan is het nu tijd om in actie te komen voor een nieuw pensioenbrief in 2014! Voor 1 januari 2014 moet de DGA die zijn pensioenvoorziening in eigen beheer verzorgt, hebben vastgelegd hoe u invulling gaat geven aan de nieuwe pensioenleeftijd van 67 jaar. Dit geldt alleen wanneer uw pensioen op 1 januari 2014 nog niet is ingegaan, dus wanneer uw pensioen op dat moment nog steeds wordt opgebouwd. Wanneer uw pensioen al is ingegaan verandert dat voor u niets. Een nieuwe pensioenbrief is noodzakelijk. Wijzigingen DGA Pensioen in eigen beheer In verband met deze wettelijke aanpassingen moet de pensioenovereenkomst worden aangepast. Het is dan ook van belang dat u nu een analyse laat maken van uw persoonlijke situatie en dat u keuzes maakt. Wilt u doorgaan met pensioen in eigen beheer? Zo ja, op welke wijze dan? De pensioenleeftijd stijgt in 2014 naar 67 Op 1 januari 2014 dient uw pensioenregeling te zijn aangepast aan de nieuwe regelgeving. De belangrijkste reden is de verhoging van de pensioenleeftijd in 2014 van 65 naar 67 jaar. Concreet betekent dit dat uw pensioenovereenkomst nog dit jaar aan de nieuwe regels moet worden aangepast. Wacht hier niet te lang mee. Wijziging per 1 januari 2014 Vanaf 1 januari 2014 moet elke pensioenregeling zijn worden op een hogere pensioenleeftijd, namelijk 67 jaar. Daarnaast wordt de AOW-leeftijd geleidelijk verhoogd. Dit betekent dat uw pensioenregeling zowel juridisch, fiscaal en rekenkundig moet worden aangepast.

WAT MOET U DOEN U heeft een drietal keuzemogelijkheden voor uw toekomstig pensioen. Deze keuze moet u in 2013 maken en in een aparte overeenkomst vastleggen. Hierbij geldt: vervroegen geeft een lager pensioen; uitstellen een hoger pensioen. Keuze 1: totale pensioen wordt uitgesteld naar 67 jaar. Het reeds opgebouwde pensioen wordt, doordat deze 2 jaar wordt uitgesteld, hoger doordat het actuarieel herrekend wordt. Daarnaast vindt er een nieuwe opbouw plaats conform de nieuwe regels tot 67 jarige leeftijd. Keuze 2: Het totale pensioen blijft op leeftijd 65 jaar staan. De toekomstige pensioenopbouw wordt op leeftijd 65 jaar gehouden. Dit betekent dat de toekomstige pensioenopbouw circa 15 tot 20 procent lager wordt, doordat ook hier een actuariële herrekening moet gaan plaatsvinden. Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 1 van 17

Keuze 3: Bestaand blijft op 65 jaar; nieuwe opbouw naar 67 jaar. In dit geval blijft de huidige regeling in stand tot 1 januari 2014 en wordt deze ‘premievrij’ gemaakt. De pensioenaanspraak wordt dan eind 2013 vastgesteld en deze gaat in op 65 jarige leeftijd. Vanaf 1 januari 2014 gaat dan een nieuwe pensioenregeling in, waarbij het pensioen wordt opgebouwd tot 67-jarige leeftijd. Deze keuze is wel mogelijk, maar niet erg wenselijk. Er ontstaat dan namelijk veel onduidelijkheid over de totaal opgebouwde pensioenrechten. Bovendien zijn ook de berekeningen complexer. Daarom is het beter één pensioenleeftijd aan te houden. Zijn uw keuzes definitief? Nee, de keuzes zijn niet definitief. U kunt nog altijd afwijken van uw geplande pensioendatum. Zo is het mogelijk om de afgesproken pensioenleeftijd van 67 jaar alsnog te vervroegen naar een jongere leeftijd (mag ook eerder dan 65 jaar). Indien u nu kiest voor een lager pensioen op de leeftijd van 65 jaar, kan dat ook altijd weer uitgesteld worden naar een latere leeftijd, mits u doorwerkt. Vanaf 1 januari 2014 worden ook de maximale percentages voor de pensioenopbouw versoberd naar een opbouwpercentage dat ongeveer 0,5% lager ligt dan in de huidige situatie. Onlangs is door de Tweede Kamer het wetsvoorstel ‘Versobering pensioenopbouw’ aangenomen. Met ingang van 1 januari 2015 wordt vervolgens het salaris waarover pensioen kan worden opgebouwd verlaagd naar maximaal 100.000 euro en worden ook de mogelijkheden voor de lijfrentepremieaftrek en de opbouw van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR) voor IBondernemers beperkt.

Opbouw en aanspraken De maximale jaarlijkse opbouwpercentages worden verlaagd: • Eindloonregelingen gaan van 2% naar 1,9% per jaar • Middelloonregelingen gaan van 2,25% naar 2,15% per jaar Om 70% op te bouwen heeft men dus meer dienstjaren nodig. Partner- en wezenpensioen Deze worden niet meer uitgedrukt in een percentage van het ouderdomspensioen maar hebben een eigen opbouwpercentage. Kennelijk is volgens de nieuwe wetgeving de verhouding ouderdomspensioen- en partnerpensioen niet meer gelijk aan 20 – respectievelijk 14% van het ouderdomspensioen. Indexatie Niet alleen bij ontslag maar ook bij het stoppen van de pensioenopbouw voor de pensioendatum worden de opgebouwde aanspraken geïndexeerd. Herrekening opgebouwde aanspraken De omzetting en herrekening van het pensioen dat is opgebouwd tot 1-1-2014 naar de Wet VAP ( overgang van 65 naar 67) moet plaatsvinden op basis commerciële grondslagen. Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 2 van 17

Bij de overgang in het kader van de VPL werd voor de actuariële herrekening uitgegaan van de fiscale balanswaarderingsgrondslagen. Sinds 2012 met de komst van de Flex-BV is de uitkeringstest geïntroduceerd. Uw BV mag alleen uitkeringen (zoals dividend) aan doen aan de aandeelhouders, als de uitbetaling van schulden hierdoor niet in gevaar wordt gebracht. De bestuurders zijn hoofdelijk aansprakelijk als blijkt dat te veel is uitgekeerd. Bij het beoordelen of uw BV dividend kan uitkeren, moet er ook gekeken worden dat er voldoende geld over blijft om het pensioen te kunnen dekken. Anders kan de Belastingdienst stellen dat er sprake is van ‘afkoop’ van het pensioen. Dit betekent maximaal 52 procent inkomstenbelasting vermeerderd met 20 procent revisierente over de gehele pensioenaanspraak! Bij de beoordeling of er ruimte is voor dividend, moet voor de waarde van de pensioenvoorziening worden uitgegaan van de commerciële waarde. Deze waarde is vaak hoger dan de (fiscale) balanswaarde. Daarnaast is er mede door de financiële crisis steeds vaker al sprake van een lage dekkingsgraad. Wanneer u voornemens bent dividend uit te keren, dient u hier dus goed naar te (laten) kijken! Bij pensioenopbouw in eigen beheer heeft u ook te maken met een aantal risico’s. In uw pensioenovereenkomst is meestal ook een regeling opgenomen voor wanneer u komt te overlijden of arbeidsongeschikt raakt. Deze risico’s zijn in eigen beheer echter niet of nauwelijks te dragen. Meestal kunnen ze wel worden verzekerd. Het is belangrijk dat deze verzekeringen dan goed aansluiten bij uw mogelijkheden, wensen en verwachtingen. Conclusie Door de nieuwe pensioenregels moet u in actie komen. De pensioenovereenkomst (voorheen pensioenbrief)zal aangepast moeten worden of wellicht wilt u wel stoppen met verdere pensioenopbouw. Ook dient u rekening te houden met de uitkeringstoets en met de risico’s van overlijden en arbeidsongeschiktheid. Het is in ieder geval verstandig om u goed te laten adviseren.

STOPPEN MET PENSIOENOPBOUW De principiële afweging In de loop der jaren is de weten regelgeving omtrent pensioen veelvuldig gewijzigd. Uit het bovenstaande blijkt dat er in 2014 en 2015 wederom beperkende voorstellen op de agenda staan. Dit is dan ook het moment om nog eens goed na te denken over pensioen en eigen beheer. Voordelen eigen beheer Het veelgehoorde argument voor eigen beheer is de liquiditeit, en uiteraard komen daar ook de kosten bij. Het liquiditeitsargument houdt in, dat de DGA met pensioen in eigen beheer een pensioen opbouwt, maar niet de bijbehorende liquiditeiten richting een verzekeraar afstort. Hij kan het pensioenkapitaal zo gebruiken om zijn onderneming mee te financieren.

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 3 van 17

Het kostenargument houdt in, dat het verzekeren van pensioen hoge kosten met zich brengt. Iedereen zal gelijk denken aan de hele woekerpolis discussie, die zeker ook betrekking heeft op individuele DGA- pensioenverzekeringen. Als bijkomend argument wordt ook wel genoemd dat bij overlijden van de DGA het opgebouwde pensioenkapitaal in ieder geval deels ten goede komt aan zijn erfgenamen. Bovendien heeft de DGA een grotere beleggingsvrijheid bij eigen beheer. Een verzekeraar biedt bij een beleggingspensioen veelal slechts de keuze uit een beperkt aantal huisfondsen. Indien vanuit de BV wordt belegd, bestaat die beperking in beginsel niet. Indien een beleggingsadviseur een BV moet adviseren en er sprake is van pensioen in eigen beheer, zal de adviseur op basis van beroeps- en aansprakelijkheidsregels geen offensieve portefeuille mogen samenstellen. Risicoprofielen in de defensieve sfeer zijn wel toegestaan, en binnen die marge heeft de DGA inderdaad beleggingsvrijheid. Nadelen eigen beheer De nadelen van eigen beheer zijn ook bekend. Naast het langleven risico (de DGA wordt ouder dan het statistisch gemiddelde), is er het risico van tegenvallende bedrijfsresultaten, met eventueel faillissement van de onderneming. Dit laatste zou je nog kunnen opvangen door de pensioenregeling in een apart pensioenlichaam (een pensioen-BV of -stichting) onder te brengen. Het langleven risico is in eigen beheer eigenlijk niet op te vangen. Natuurlijk kan het zo zijn dat een DGA het pensioen vanuit eigen beheer vanaf bijvoorbeeld zijn 81-ste gaat uitkeren ten laste van winstreserves, maar een echte oplossing is er niet voor dit probleem. Het oprichten van een apart directiepensioenlichaam kan het pensioen beschermen bij faillissement. Dat is dan wel onder de belangrijke voorwaarde, dat er ook daadwerkelijk geld in dat pensioenlichaam zit. In de praktijk zien we nu juist vaak, dat het pensioenlichaam uitsluitend een vordering heeft op de werkgever-BV. Die vordering is bij faillissement concurrent, en derhalve vaak niets waard. Het liquiditeitsargument telt ook steeds minder. Ten opzichte van 10 jaar geleden is voor een DGA in het MKB-segment het tarief voor de vennootschapsbelasting met ruim 12% gedaald (bij winsten tot € 200.000). Het fiscale argument speelt bij pensioen overigens sowieso minder. Er zijn voor een DGA diverse manieren om geld uit zijn onderneming te halen. Uiteindelijk zal hij het in privé willen besteden. Onderstaand een simpel cijfervoorbeeld:

Winst voor pensioen Pensioendotatie

€

€

100

100

100

0

Winst na pensioendotatie

0

100

VPB

0

20

42

0

0

20

IB over pensioen IB over aanmerkelijk belang dividend

58

Netto in privé

60

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 4 van 17

Bij een verwacht totaalpensioen boven de € 55.000 is het in het algemeen niet zinvol om op basis van fiscale motieven pensioen in eigen beheer verder op te voeren. Scheiding Bij een eventuele (echt)scheiding kan de echtgenoot van de dga in beginsel aanspraak maken op afstorting van zijn/haar aandeel in de opgebouwde oudedagsvoorziening bij een verzekerings-maatschappij. Dat kan forse financiële consequenties hebben. Stoppen met pensioenopbouw Al met al is het goed denkbaar dat u in overleg met ons ertoe overgaat te stoppen met de opbouw van pensioen in eigen beheer. Dit op zichzelf eenvoudige te bewerkstelligen besluit heeft een aantal consequenties: Loonbelasting Stoppen met toekomstige opbouw leidt voor de loonheffing niet tot problemen. Een AVAbesluit (in 2013 en ondertekend door DGA en zijn partner) is voldoende. Afhankelijk van de tekst van de pensioenbrief zullen de premievrije aanspraken eind 2013 nominaal blijven staan of jaarlijks worden geïndexeerd. Deze indexatie moet ook daadwerkelijk plaatsvinden, anders is art. 19b Wet LB64 van toepassing (aanspraak belast en revisierente). Vennootschapsbelastingaspecten De BV heeft eind 2013 het doelvermogen voor de inmiddels opgebouwde (al dan niet geïndexeerde) aanspraken nog niet bereikt. Een jaarlijkse berekening van de voorziening is derhalve nog steeds noodzakelijk. Een opmerking uit de praktijk is, dat de totale arbeidsbeloning van de DGA daalt door deze ingreep. Deze discussie is niet van invloed op het gebruikelijk loon ex art. 12a Wet LB64, maar wel op de zakelijkheid van de arbeidsbeloning. Onduidelijk is, of de verlaagde pensioenlast moet worden vertaald naar een hoger salaris. Benutten van de ruimte Door de pensioenstop ontstaat minder 'beklemd' pensioenvermogen. Let bij dividenduitkering wel op het standpunt omtrent dividenduitkering in combinatie met pensioen in eigen beheer. Zie in dit kader Vraag & Antwoord 12-008 d.d. 21 september 2012 (http://www.belastingdienstpensioensite.nl/VA_12-008.htm).

VERMINDERING PENSIOENAANSPRAAK

Het grote verschil tussen de fiscale en commerciële waarde van de pensioenaanspraak, in combinatie met tegenvallende resultaten op het pensioenkapitaal, zorgt vaak voor onder dekking. Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 5 van 17

Voor particuliere pensioen bv’s bestaat met ingang van 2013 de mogelijkheid een eenmalige korting op het pensioen van de dga door te voeren zonder dat daarover fiscaal afgerekend hoeft te worden in de loonbelasting. Daarnaast kunnen tot 2016 ook reeds ingegane pensioenrechten eenmalig worden verlaagd. Op basis van artikel 19b, lid 9 Wet loonbelasting 1964 en het Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 18 maart 2013 (nr. BLKB 2013/27M) is eenmalige verlaging mogelijk als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: Op de pensioeningangsdatum is sprake van een dekkingsgraad van 75% of lager Een dekkingsgraad tussen 76% en 100% leidt er dus toe dat niet fiscaal geruisloos kan worden afgezien van pensioenrechten. Met dekkingsgraad wordt bedoeld de mate waarin de pensioenverplichtingen worden gedekt door de bezittingen van de bv. Dus er wordt daarbij gekeken naar de verhouding van de waarde in het economische verkeer van de activa, ten opzichte van de fiscale waarde van de pensioenverplichting(en) en de waarde in het economische verkeer van de overige passiva. De rangorde volgens burgerlijk recht van de overige passiva ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de pensioenverplichting speelt hierin ook een rol. Bij het vaststellen van de dekkingsgraad heeft de staatssecretaris nog zeven regels meegegeven waarmee wij u niet zullen vermoeien Voorbeeld • aan directeur grootaandeelhouder toegezegd pensioen: € 60.000 per jaar; • activa van de bv: € 500.000 (geen stille reserves); • passiva: fiscale waarde pensioenverplichting € 750.000 + overige crediteuren € 50.000. De dekkingsgraad is hier dan 62,5% (500.000/800.000 * 100%). Als aan alle voorwaarden is voldaan, kan een eenmalige vermindering van de pensioenaanspraken plaatsvinden met 37,5% (€ 22.500), zodat het aangepaste pensioen € 37.500 (€60.000 - €22.500) bedraagt. Andere rangorde van toepassing? Als de schuld van € 50.000 een hogere rangorde heeft dan de pensioenverplichting (bijvoorbeeld hypothecaire schuld), dan is de dekkingsgraad 60% (((500.000 -/- 50.000)/ 750.000) * 100%)). De pensioenaanspraken worden verminderd met maximaal het bedrag dat nodig is voor een dekkingsgraad van de fiscale waarde van de pensioenverplichtingen van 100%. Voorbeeld vervolg Aan directeur grootaandeelhouder toegezegd pensioen van € 60.000 per jaar Activa: € 500.000 (geen stille reserves) Passiva: fiscale waarde pensioenverplichting € 750.000 en overige crediteuren € 50.000 De dekkingsgraad: 62,5% (500.000/800.000 * 100%). Maximale eenmalige vermindering: 37,5% (€750.000 * 37,5% = €281.250) Verminderde fiscale waarde pensioenverplichting: € 468.750 (€750.000 €281.250) Heffing vennootschapsbelasting Het vrij te vallen deel van de fiscale pensioenverplichting wordt tot de belastbare winst voor de vennootschapsbelasting gerekend en niet aangemerkt als informele kapitaalstorting of kwijtscheldingswinst. Dit geldt ook voor een met de vennootschapsbelasting vergelijkbare buitenlandse heffing. In de aangifte vennootschapsbelasting moet dit ook als zodanig worden verwerkt, in het boekjaar waarin de vermindering van de aanspraken plaatsvindt. door beantwoording van de vraag hierover in de aangifte met ‘ja’. Het vrij te vallen deel van de fiscale pensioenverplichting wordt niet gerekend tot de verkrijgingsprijs van het aanmerkelijk belang in de zin van de Wet IB200. Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 6 van 17

Verliesverrekening Vermindering van de aanspraak in combinatie met ter verrekenen verliezen kan dus interessant zijn.

EXTERN PENSIOEN NAAR EIGEN BEHEER HALEN De mogelijkheid om een extern opgebouwd pensioen naar eigen beheer te halen hangt af het volgende. Per 1 januari 2007 is de Pensioenwet van kracht geworden. In deze wet was geen plaats voor de DGA en zijn pensioenregeling. Echter voor de DGA die reeds vóór de invoeringsdatum een pensioentoezegging had, heeft de wetgever bij wijze van overgangsrecht een zogenoemde opting-in regeling bedacht. Dit overgangsrecht is geregeld in de Invoeringswet Pensioenwet (IPW). Het overgangsrecht hield in dat wanneer een vennootschap de DGA voor 1 januari 2007 een pensioen had toegezegd, de DGA er tot 31 december van dit jaar voor kon kiezen om hierop de PSW van toepassing te laten zijn. Op een per 31 december 2006 bestaande verzekerde toezegging werd op grond van het overgangsrecht vanaf 1 januari 2008 de Pensioenwet van toepassing verklaard. Voor toezeggingen in eigen beheer lag dit anders: Per 31 december 2006 hadden bestaande toezeggingen in eigen beheer nog tot 1 januari 2008 in een PSW-pensioenpolis afgestort kunnen worden en daarmee per 1-1-2008 onder de werking van de Pensioenwet kunnen komen. Hield men de toezegging in eigen beheer dan viel deze buiten de beschermende werking van de Wet. Dit laatste gold sowieso voor alle toezeggingen na 1-1-2007, ondergebracht bij een verzekeraar dan wel in eigen beheer. Gevolgen Het niet vallen onder de beschermende werking van de wet kon vervelende gevolgen hebben. Dat de Pensioenwet niet van toepassing zou zijn had namelijk de vraag kunnen oproepen of het pensioen van de DGA in geval van faillissement wel voldoende was veiliggesteld. Het niet van toepassing zijn van de Pensioenwet zorgt er zeker niet voor dat de regeling dan zo maar uitgewonnen kan worden. Het betreft een oudedagsvoorziening waarop de algemene regels van de Faillissementswet van toepassing zijn. Deze bepalen dat niet tot afkoop overgegaan mag worden indien dit tot een onredelijke benadeling van de DGA zou leiden. Had een DGA op dit punt echter geen enkel risico willen lopen dan was één van de mogelijkheden geweest de pensioenrechten, toegezegd voor 1 januari 2007, (alsnog) bij een verzekeraar onder te brengen. Ze vallen dan onder de 'harde' beschermende werking van de Pensioenwet. Als gekozen is voor deze optie dan is het nadien niet meer mogelijk om extern verzekerde rechten tussentijds of op de pensioendatum naar de eigen BV terug te halen. In de afweging, de toezegging wel of niet onder de beschermende werking te laten vallen, had een DGA hiermee destijds rekening mee moeten houden. Als het goed is hebt u destijds de keus moeten maken of u uw pensioen al dan niet onder de beschermende werking van de PSW wilde laten vallen. Indien u hier voor gekozen heeft dan is overdracht naar eigen beheer niet mogelijk. Dit geldt ook voor het meeverzekerde nabestaandenpensioen. Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 7 van 17

Nabestaanden pensioen Iedere DGA treft graag goede pensioenvoorzieningen voor zijn nabestaanden. Een toezegging vanuit de eigen BV is te risico vol omdat het nog maar de vraag is of de B.V. de toezegging van het nabestaande pensioen kan nakomen op het moment dat tot uitkering moet worden overgegaan. In de praktijk blijkt dat er op die momenten lang niet altijd voldoende vermogen is opgebouwd. Als er geen nabestaandenpensioen is toegezegd vanuit uw BV maar dit pensioen extern verzekerd is het volgende van belang.. Zoals hierboven vermeld is het niet mogelijk (als het pensioen onder de beschermende werking van de PSW valt) dit pensioen naar eigen beheer te halen. Ook is de kans dat de verplichting als gevolg van te weinig liquiditeit niet na gekomen kan worden reel aanwezig. De premie die jaarlijks betaald moet worden om het nabestaanden pensioen te financieren is fors. Daarnaast is er geen flexibiliteit ten aanzien van de uitkering omdat deze aangewend moet worden voor de aankoop van een periodiek nabestaanden pensioen. Als er een nabestaandentoezegging is dient u te overwegen of het niet zinvol is het nabestaandenpensioen premie vrij te maken of af te kopen. De waarde hiervan zal zeer beperkt zijn omdat het een nog niet ingegaan nabestaandenpensioen betreft. Let wel op eventuele fiscale gevolgen bij afkoop. Omdat een nabestaandenvoorziening vaak toch wenselijk is kunt u als DGA deze in privé regelen en wel door het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering. Hiervoor zal een beoogd doelkapitaal berekend moeten worden. Deze overlijdensrisicoverzekering kan het beste als box 3-verzekering worden afgesloten. De premie is dan wel niet aftrekbaar maar de uitkering is dan ook onbelast. De hoogte van het verzekerde bedrag van de overlijdensrisicoverzekering is afhankelijk van het benodigde kapitaal voor het nabestaanden- en/of wezenpensioen. Er zal getoetst moeten worden of het verzekerde kapitaal in verhouding staat tot het inkomen van de verzekerde en of voldaan wordt aan de fiscale regels. Risicoverzekering Pensioenpolis Stel een ondernemer van 45 jaar gehuwd en 3 kinderen heeft een kapitaal van € 286.000 verzekerd. De jaarlijkse premie bedraagt € 2.300. In geval van overlijden voorziet de polis in een bruto uitkering van circa € 11.000 per jaar. Bij het bereiken van de dertigjarige leeftijd van de kinderen daalt de uitkering met € 2.500 per kind. Het nadeel is dat de uitkering in termijnen komt en er dus geen flexibiliteit is ten aanzien van de besteding ervan. Verder betreft het een bruto uitkering waarover nog belasting betaald moet worden. Risicoverzekering

Wanneer we in bovenstaande casus een annuitair dalende risico verzekering van € 286.000 afsluiten, uitgaande van een annuiteitspercentage van 6 procent bereiken we op overlijdensdatum een onttrekkingswaarde van € 362.250. Zie de tabel op de volgende bladzijde.

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 8 van 17

jaar

oud saldo rente

0

stortingen

onttrekkingen

€ 286.000,00

nieuw saldo € 286.000,00

1

€ 286.000,00

€

5.720,00

€

14.650,00 € 277.070,00

2

€ 277.070,00

€

5.541,40

€

14.650,00 € 267.961,40

3

€ 267.961,40

€

5.359,23

€

14.650,00 € 258.670,63

4

€ 258.670,63

€

5.173,41

€

14.650,00 € 249.194,04

5

€ 249.194,04

€

4.983,88

€

14.650,00 € 239.527,92

6

€ 239.527,92

€

4.790,56

€

14.650,00 € 229.668,48

7

€ 229.668,48

€

4.593,37

€

14.650,00 € 219.611,85

8

€ 219.611,85

€

4.392,24

€

14.650,00 € 209.354,09

9

€ 209.354,09

€

4.187,08

€

14.650,00 € 198.891,17

10

€ 198.891,17

€

3.977,82

€

14.650,00 € 188.218,99

11

€ 188.218,99

€

3.764,38

€

14.650,00 € 177.333,37

12

€ 177.333,37

€

3.546,67

€

14.650,00 € 166.230,04

13

€ 166.230,04

€

3.324,60

€

14.650,00 € 154.904,64

14

€ 154.904,64

€

3.098,09

€

14.650,00 € 143.352,73

15

€ 143.352,73

€

2.867,05

€

14.650,00 € 131.569,79

16

€ 131.569,79

€

2.631,40

€

14.650,00 € 119.551,18

17

€ 119.551,18

€

2.391,02

€

14.650,00 € 107.292,21

18

€ 107.292,21

€

2.145,84

€

14.650,00 €

94.788,05

19

€

94.788,05 €

1.895,76

€

14.650,00 €

82.033,81

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 9 van 17

20

€

82.033,81 €

1.640,68

€

14.650,00 €

69.024,49

21

€

69.024,49 €

1.380,49

€

14.650,00 €

55.754,98

22

€

55.754,98 €

1.115,10

€

14.650,00 €

42.220,08

23

€

42.220,08 €

844,40

€

14.650,00 €

28.414,48

24

€

28.414,48 €

568,29

€

14.650,00 €

14.332,77

25

€

14.332,77 €

286,66

€

14.650,00 €

-30,58

€ 80.219,42

€

366.250,00

Op datum overlijden komt dit kapitaal onmiddellijk(belastingvrij) tot uitkering. Bij een rendement van 2% kan men gedurende 25 jaar een jaarlijks bedrag van € 14.650 netto onttrekken. Hieronder een overzicht wat diverse maatschappijen aan premie in rekening brengen.

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 10 van 17

SAMENVATTING Afkoop van uw extern verzekerde pensioenen is afhankelijk van het feit of de verzekering een overeenkomst is als bedoeld in artikel 2, vierde lid, onder c van de Pensioen- en spaarfondsenwet. Is dit het geval dan is overbrengen van de pensioenvoorziening naar eigen beheer niet mogelijk.

• • • • • • • •

Samen met uw pensioenadviseur dienen de volgende zaken te worden besproken: Pensioendatum verschuiven naar 66 of 67 jaar en opbouwpercentages dienovereenkomstig verlagen; Pensioendatum op 65 jaar laten staan en opbouwpercentages verder verlagen; Overgang naar ander pensioensysteem, bijvoorbeeld van eindloon naar beschikbarepremieregeling; De pensioenregeling uitkleden, zoals enkel ouderdomspensioen handhaven en / of indexatie schrappen; Van verzekeren naar eigen beheer overhevelen, zowel enkel voor de toekomst of ook over het verleden; Pensioenregeling premievrij maken; Alternatief voor pensioenopbouw is bijvoorbeeld bank sparen, lijfrente verzekeren, box 3 sparen of beleggen, losse overlijdensrisicoverzekering.

Memorandum dga-pensioen 12/12/2013

Pagina 11 van 17

Voorzien in dga-pensioen Primair:

Secundair:

Tertiair:

Overheidspensioen (AOW, ANW, WIA)

Werkgeverspensioen (OP, NP, AOP, pva)

Privé-voorzieningen (opbouw, overlijden, AOV)

(OP Pensioenvormen (I)

Aanvullingen op primair en secundair (III) Lijfrenteverzekering Spaar- of beleggingsrekening

Eindloon

( Middelloon

Lijfrenteverzekering

Beschikbare premie

Bancaire lijfrente Kapitaalverzekering Eigen woning

Onderbrengingsmogelijkheden (II)

Overlijdensrisicoverzekering Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Geheel bij verzekeraar

12/12/2013

Eigen beheer

Pagina 12 van 17

Combinatie verzekeraar & eigen beheer

I

Vergelijking pensioenvormen

Eindloonstelsel

Kenmerken  Gegarandeerde pensioenuitkering gebaseerd op laatstverdiende loon  Elke verhoging van loon/pensioengrondslag werkt ook door voor verstreken dienstjaren (backservice)  Geen opbouw mogelijk over variabele loonbestanddelen  Maximaal te bereiken pensioen bij voldoende dienstjaren bedraagt 70% of meer (max 100%) van de laatste pensioengrondslag  Maximale opbouwpercentage 2% per dienstjaar (2013). Per 2014: 1,9% Voordelen  Pensioen gegarandeerd  Salarisstijgingen tellen ook mee over dienstjaren in verleden  Geen noodzaak om tussentijds voldoende pensioenvermogen beschikbaar te hebben Nadelen  Lastiger budgetteerbaar door backservice  Geen shoprecht (indien verzekerd, dan verplicht onderbrengen van uitkering bij dezelfde aanbieder)  Icm eigen beheer bestaat risico voor: - onderdekking (ivm fiscale waarderingsvoorschriften, stijgende levensverwachting en lage rente) - afstorting hogere bedragen bij scheiding 12/12/2013 (balanswaardering < werkelijke waarde)

Middelloonstelsel

Kenmerken  Gegarandeerde pensioenuitkering gebaseerd op gemiddeld loon  Elke verhoging van loon/pensioengrondslag werkt alleen door voor toekomstige dienstjaren  Opbouw mogelijk over variabele loonbestanddelen  Maximaal te bereiken pensioen bedraagt 70% van de gemiddelde pensioengrondslag  Maximale opbouwpercentage 2,25% per dienstjaar (2013). Per 2014: 2,15% Voordelen  Pensioen gegarandeerd  Kan voor hoger pensioen zorgen dan eindloonregeling als salaris niet te sterk stijgt  Geen noodzaak om tussentijds voldoende pensioenvermogen beschikbaar te hebben Nadelen  Nadelig bij grotere salarisstijgingen op latere leeftijd  Geen shoprecht (indien verzekerd, dan verplicht onderbrengen van uitkering bij dezelfde aanbieder)  Icm eigen beheer bestaat risico voor: - onderdekking (ivm fiscale waarderingsvoorschriften, stijgende levensverwachting en lage rente) - afstorting hogere bedragen bij scheiding (balanswaardering < werkelijke waarde) Pagina 13 van 17

Beschikbare-premiestelsel

Kenmerken  Hoogte premie staat vast, hoogte uitkering niet (spaar- of beleggingspot per gewerkt jaar)  Hoogte pensioen is afhankelijk van - aantal jaren belegde premie - rendement over de belegde premies - rentestand, levensverwachting en tarieven verzekeraars op moment van pensionering  Opbouw mogelijk over variabele loonbestanddelen  Mag ten hoogste tot pensioen leiden waartoe eindloonregeling zou hebben geleid  Beschikbare premie actuarieel bepalen Voordelen  Goede bugetteerbaarheid  Pensioenverplichting altijd gelijk aan waarde pensioenvermogen. Geen nadelen mbt onderdekking en af te storten hogere bedragen bij echtscheiding zoals bij eind- en middelloon in eigen beheer  Shoprecht (indien verzekerd, dan vergelijken van andere aanbieders in uitkeringsfase mogelijk) Nadelen  Pensioen niet gegarandeerd  Consequente rendementstoerekening kan lastig zijn bij toezegging in eigen beheer

II Vergelijking onderbrengingsmogelijkheden Bij verzekeraar

Eigen beheer

Combinatie

Voordelen  Pensioengrondslag kan hoger zijn doordat voor de jaarlijkse opbouw een lager minimum aan AOW-franchise moet worden ingebouwd  Eigen bijdrage van dga aan pensioenopbouw is niet gemaximeerd (bij eigen beheer wel tot maximaal 50%)  Meer bescherming bij lang leven dga (levenslang pensioen), overlijden en arbeidsongeschiktheid  Fiscaal gefaciliteerd indexatie toezeggen  Pensioen is veiliger bij faillissement  Bij scheiding geen continuïteitsprobleem bv

Voordelen  Liquiditeit: kapitaal kan in bv blijven en toch worden gereserveerd voor pensioen  Geen kosten verzekeraar  Eigen keuze waarin pensioengeld wordt belegd  Onafhankelijkheid  Mogelijkheid inkoop oude dienstjaren (voor werkzaam voor eigen bv)

Voor- en nadelen  Alle voor- en nadelen zoals genoemd onder ‘via verzekeraar’ en ‘eigen beheer’ gelden bij het combineren van pensioen bij een verzekeraar en in eigen beheer, met uitzondering van: - de hogere pensioengrondslag doordat voor de jaarlijkse opbouw een lager minimum aan AOW-franchise moet worden ingebouwd (bij combinatie geldt inbouw van hoger minimum aan AOW-franchise) - het niet gemaximeerd zijn van de eigen bijdrage van dga aan pensioenopbouw (bij combinatie wel gemaximeerd tot 50%)  Combinatie veroorzaakt waarschijnlijk extra hoge kosten omdat de complexiteit nog groter is dan bij eigen beheer.

Nadelen  Liquiditeit: tijdens pensioenopbouw kan bv niet beschikken over ingelegd kapitaal  Kosten verzekering  Gebonden aan voorwaarden en beleid verzekeraar (bijv over belegging)

12/12/2013

Nadelen  Verplichting tot uitkering, ook als er onvoldoende liquiditeit is: risico van afkoop en 72% strafheffing  Risico continuïteitsprobleem bv bij scheiding  Bij overlijden/arbeidsongeschiktheid voldoende geld in kas om volledig uitkering te betalen? Ondervangen door aanvullende verzekering af te sluiten  Pensioenpot kan op raken bij lang leven dga  Strengere eisen door gangbaarheidstoets  Indexatie mag worden toegezegd, maar wordt fiscaal niet gefaciliteerd  Bij faillissement is ook pensioen weg  Door complexiteit is hulp specialist nodig Pagina 14 van 17

III Vergelijking aanvullingen op primair en secundair Spaar- of beleggingsrekening

Lijfrenteverzekering

Bancaire lijfrente

Kapitaalverzekering

Eigen woning

12/12/2013

Voordelen  Ruime beleggingsvrijheid  Afgesproken rente wordt daadwerkelijk verkregen  Geld komt aan nabestaanden toe bij vroegtijdig overlijden

Nadelen  Lang leven risico niet afgedekt: dga krijgt wat is gespaard  Geen fiscale aftrekpost en box 3 (vermogens)heffing  Dekking arbeidsongeschiktheid/overlijden niet mogelijk

Voordelen  Mogelijkheid kapitaal opbouwen via garantie of beleggingen  Lang leven risico gedekt: uitkering tot overlijden  Inleg fiscaal aftrekbaar in box 1 tegen max 52% (uitkering belast)  Dekking arbeidsongeschiktheid/overlijden mogelijk

Nadelen  Alleen mogelijk als jaarruimte beschikbaar (‘pensioentekort’)  Kosten vaak hoger dan bij bancaire lijfrente

Voordelen  Mogelijkheid kapitaal opbouwen via garantie of beleggingen  Geld komt aan nabestaanden toe bij vroegtijdig overlijden  Kosten vaak lager dan bij reguliere lijfrenteverzekering  Inleg fiscaal aftrekbaar in box 1 tegen max 52% (uitkering belast)

Nadelen  Lang leven risico niet gedekt: uitkering stopt als geld op  Max uitkeringsperiode is 20 jaar  Dekking arbeidsongeschiktheid/overlijden niet mogelijk

Voordelen  Mogelijkheid kapitaal opbouwen via garantie of beleggingen  Dekking arbeidsongeschiktheid/overlijden mogelijk

Nadelen  Geen fiscale aftrekpost en box 3 (vermogens)heffing voor nieuw regime polissen  Lang leven risico niet gedekt

Voordelen Nadelen  Waardestijging in box 1 onbelast  Risico van waardedaling, niet aftrekbaar  Mogelijkheid pensioenpot verhogen met overwaarde via leenconstructie als je wilt wonen  blijven Lang leven risico niet gedekt: dga krijgt max wat overwaarde is  Hypotheekrente onder voorwaarden aftrekbaar in box 1  Gerealiseerde overwaarde uiteindelijk belast in box 3

Pagina 15 van 17

Overlijdensrisicoverzekering

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Voordelen  kun je los voortzetten en meer keuzemogelijkheden

Voordelen  kun je los voortzetten en meer keuzemogelijkheden

Nadelen  is vaak iets duurder dan de combinatie binnen een ander alternatief als aanvullende dekking

Nadelen  is vaak iets duurder dan de combinatie binnen een ander alternatief als aanvullende dekking

In aanvulling op bovenstaande geldt voor deze pensioenalternatieven tov pensioenopbouw in eigen beheer:

vs eigen beheer

12/12/2013

Voordeel  Bescherming bij faillissement bv

Nadeel 

Pagina 16 van 17

Liquiditeiten verlaten bv

DISCLAIMER De informatie zoals opgenomen in deze brochure is uitsluitend bestemd voor algemene informatiedoeleinden. Door de steeds veranderende aard van de wet- en regelgeving en informatie in zijn algemeenheid en de hieraan verbonden risico’s van schriftelijke communicatie, kunnen wij niet garanderen dat er gebreken of andere onvolkomenheden optreden in de in deze brochure verstrekte informatie. U mag de informatie in deze brochure dan ook niet beschouwen als een professioneel advies. Wij raden u dan ook aan advies in te winnen bij uw adviseur, voordat u beslist of handelt inzake de in deze brochure behandelde materie. Wij betrachten de grootst mogelijke zorgvuldigheid bij het samenstellen en het onderhoud van de in deze brochure verstrekte informatie. Toch garanderen wij niet dat deze informatie compleet, actueel en/of accuraat is. Van Dongen Financial Accounting aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor directe of indirecte schade die is ontstaan door gebruik te maken van, te vertrouwen op of handelingen te verrichten naar aanleiding van de in deze brochure verstrekte informatie. De websites van derden waarnaar in deze brochure verwezen wordt, worden niet door Van Dongen Financial Accounting beheert, gemaakt en/of onderhouden. Van Dongen Financial Accounting aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor directe of indirecte schade die is ontstaan als gevolg van (gebruik van) de inhoud van de websites. Waarnaar verwezen wordt.

12/12/2013

Pagina 17 van 17