Patiëntveiligheid: naar een positieve benadering
Roland Bal, 21 Nov 2013
overzicht • Quaser onderzoek: – Opzet en algemene bevindingen – Het slechte nieuws: veel uitdagingen – Het goede nieuws: mooie dingen • Strategieën voor infectiepreventie in Europese ziekenhuizen: – Belang van meten en visualiseren – Betekenis geven en patiëntenparticipatie – Vertalen tussen niveaus, afdelingen en professionals
Achtergrond van het onderzoek: EU beleid
Recht van patiënten om zorg in een andere lidstaat te krijgen:
“Patients should be confident that the quality and safety standards .. they receive in another Member State are regularly monitored and based on good medical practices” EU richtlijn Veilige, kwalitatieve en efficiënte zorg (2008)
EU 7de Kaderprogramma
Engeland UCL, King’s College London, Imperial Nederland iBMG, Erasmus Universiteit
Norwegen University of Stavanger
Portugal ISCTE
Zweden Jönköping University
Achtergrond van het onderzoek • Kwaliteit en veiligheid – niet alleen technisch, maar sociale en culturele elementen – Leidershap – Organisatie culturen – Team samenwerking – Organisatiestructuren en -processen • Toenemende belangstelling voor breder kwaliteitsonderzoek zie bijv. Curry et al, What distinguishes top-performing hospitals in acute MI mortality rates. Ann Int Medicine, 2011
Eerder onderzoek naar kwaliteit •
Goed begrip van verschillende strategieën voor kwaliteitverbetering – zoals: • Lean, Six Sigma, clinical governance, risicomanagement • Specifieke instrumenten en strategieën • PDSA cycli • Checklists • Zorgpaden
•
Minder inzicht in: • Factoren die de effectiviteit van implementatie bevorderen • Langere termijn factoren – de ‘quality journey’
Kernelementen van QUASER • Kwaliteit: een sociale en culturele activiteit, niet slechts technisch • Werkdefinitie kwaliteit: effectiviteit, veiligheid, patiëntgerichtheid • Multi-level, vergelijkende studie – focus op interacties tussen macro, meso en micro niveaus en hun effect op kwaliteit • Translationeel onderzoek – vertaal onderzoek naar praktische relevantie en waarde
Een macro, meso en micro-niveau perspectief
Voortbouwend op ‘Organising for Quality’ (Bate et al. 2008) •
Ondanks grote variatie, vergelijkbare uitdagingen • Structureel • Politiek Physical and • Cultureel technological • Opleiding • Emotioneel • Fysiek en technisch Toegevoegd: • Leiderschap emotional • Managen van externe context
cultural
structural
SIX challenges
political
educational
Physical & technological:
Structural: structuring, planning and coordinating quality efforts
Political: addressing the politics and negotiating the buy-in, conflict and relationships of change
designing physical infrastructure and technological systems supportive of quality efforts
Cultural: giving ‘quality’ a shared, collective meaning, value and significance
Emotional:
Educational:
inspiring, energising and mobilising people for quality improvement work
creating and nurturing a learning process that supports continuous improvement
Leadership: providing clear, strategic direction
Managing the external environment: responding to broader social, political & contextual factors
Physical & technological:
Structural: structuring, planning and coordinating quality efforts
Political: addressing the politics and negotiating the buy-in, conflict and relationships of change
designing physical infrastructure and technological systems supportive of quality efforts
Cultural: giving ‘quality’ a shared, collective meaning, value and significance
Emotional:
Educational:
inspiring, energising and mobilising people for quality improvement work
creating and nurturing a learning process that supports continuous improvement
Leadership: providing clear, strategic direction
Managing the external environment: responding to broader social, political & contextual factors
Methoden • Per land 2 ziekenhuizen die in verschillende stadia van de ‘quality journey’ lijken te staan: – 1 ‘high performing’; 1 ‘developing’ • Documentenanalyse, interviews, observaties • Selectie van ‘tracer project’ – preventie van ziekenhuisinfecties
Resultaten Ondanks verschillende nationale & lokale contexten…
Gedeelde kenmerken: het slechte nieuws… • Focus op kwaliteitsbeoordeling in plaats van verbetering • Key drivers zijn governance, compliance, verantwoording, in plaats van leren en cultuurverandering • Focus is meer op systemen, instrumenten en data dan op verandering van gedrag, houding en cultuur • Kwaliteitswerk is marginaal voor veel ziekenhuizen gezien de financiële druk – het geld gaat voor • Kwaliteitswerk wordt gedomineerd door ‘projectificatie’ – geen ziekenhuisbrede benadering • Focus op effectiviteit en veiligheid – beperkt gebruik van patiënten feedback en publieke participatie in kwaliteitswerk
Aandacht voor de uitdagingen Structural
External demands
Political
Leadership
Cultural
Physical
Educational
Emotional
All hospitals
Resultaten – het goede nieuws… 2 voorbeelden van interactie tussen niveaus (i) Meso - micro • Managen van de ‘disconnected hierarchy’ (Mintzberg) • Gebruik van ‘issue sellers’ voor coördinatie tussen senior management en klinische werkvloeren (cultureel) (ii) Meso - macro • Managen van de externe omgeving door senior management door gebruik intermediaire organisaties, media, etc.
Resultaten – het goede nieuws… Data en verhalen in Zweden • Combinatie van klinische data en narratieve patiëntenervaringen • Veel ruimte voor bottom up kwaliteitswerk • Ingebed in primair proces • Gecombineerd met goede kwaliteitsstaf Vb. filmpje zelfdialyse http://www.youtube.com/watch?v=neSv7TdsLgk
Drie strategieën voor kwaliteitsverbetering • Vanuit analyse infectieprojecten in de 5 landen: – Visualiseren van feedback – Betekenis geven – Vertalen tussen plekken en professionals
Visualiseren van feedback “Problems are like elephants, and these infections are like invisible elephants. For doctors the problem is if you can’t see it, it does not exist.” (link nurse Portugal) • Gebruik visualiseringen: foto’s van riskante plaatsen, sceen savers, posters, etc. • Presenteer metingen in visueel aantrekkelijke formats • Gebruik mini-audits om kwantitatieve en kwalitatieve data te combineren – en om hiërarchie te doorbreken
Betekenis geven (…) in the past we’ve always just had an organisational (NHS) objective around Infection Control. (…) This coming year for the first time we are setting objectives for each of the divisions and for each of the clinical units.” (nurse, England) • Vertaal nationale standaarden naar lokaal niveau • Verbind standaarden aan verhalen; gebruik ervaringen van patiënten en professionals op de werkvloer
Vertalen tussen plekken en professionals • Linken van kennis en ervaringen nodig tussen verschillende niveaus (nationaal, ziekenhuis, afdelingen) en tussen professionals (verpleegkundigen, artsen) – Infectiepreventie is een gedistribueerd proces – En behoeft verschillende vormen van expertise • Kan op verschillende manieren: – Aandachtsvelders – Expertisecentrum – Informele ontmoetingen
Naar een veiligheid van onderop • Laatste jaren vooral aandacht voor structuren en top down beleid • Onderzoek laat zien dat lokaliserende strategie nodig is: – Meer aandacht voor informeel (kwaliteits) werk – Stel lokaal doelen – Gebruik visualisaties – Mobiliseer verschillende typen kennis – Maak gebruik van ervaringen patiënten en professionals
Dank voor jullie aandacht!
Vragen? Opmerkingen?
Meer info:
[email protected] www.bmg.eur.nl/staff/bal/
