Patiënteninformatie Port-A-Cath en P.A.S. Port Implanteerbare toedieningssystemen ®
®
Inhoudsopgave
Inleiding
2
2 Wat is een Port-A-Cath en wat is een P.A.S. Port systeem ?
3
3 Implantatie van het Port-A-Cath en P.A.S. Port systeem
5
Gebruik van het systeem
6
Voorzorgsmaatregelen
8
®
®
®
®
Een aantal veel gestelde vragen
10
Aanvullende informatie van uw arts en/of verpleegkundige
11
Implantatiebewijs
12
1
Inleiding Uw dokter heeft u een behandeling voorgeschreven waarbij regelmatige toediening van medicatie of andere vloeistoffen direct in een bloedvat noodzakelijk is. Uw dokter heeft u een implanteerbaar toedieningssysteem aanbevolen, genaamd een Port-A-Cath of een P.A.S. Port systeem, dat voor u het meest geschikt is voor de toediening van medicijnen of andere vloeistoffen. ®
®
Deze brochure geeft u algemene informatie over de systemen en de verzorging ervan.
Het is mogelijk dat het inbrengen, het gebruik en het onderhoud van de implanteerbare toedieningssystemen, die in deze brochure worden besproken, aanleiding geven tot bepaalde belangrijke bijkomende complicaties indien de systemen niet op de juiste wijze ingebracht of gebruikt worden. Bespreek de mogelijke complicaties die kunnen optreden bij het systeem dat u is aanbevolen met uw arts of verpleegkundige. 2
Wat is een Port-A-Cath en wat is een P.A.S. Port systeem ?
®
®
De Port-A-Cath en P.A.S. Port systemen worden ‘volledig implanteerbare toedieningssystemen’ genoemd omdat ze volledig onder de huid geplaatst worden, meestal op een goed geschikte maar onopvallende plaats op uw borst of arm. Medicijnen en vloeistoffen kunnen direct in het bloedvat worden geïnjecteerd met het gemak en comfort van een simpele injectie door de huid. ®
®
Hoe ziet een Port-A-Cath systeem er uit ?
®
Het Port-A-Cath systeem bestaat uit twee belangrijke onderdelen : ®
• Het Port-A-Cath reservoir - een kleine injectiekamer, van boven afgesloten door een zelfsluitend siliconen membraan. • De Port-A-Cath catheter - een dunne, flexibele infuuslijn ®
®
siliconen membraan reservoir
catheter
Port-A-Cath veneus systeem ®
3
Hoe ziet een P.A.S. Port systeem er uit ? ®
Het P.A.S. Port systeem bestaat uit twee belangrijke onderdelen : ®
• Het P.A.S. Port reservoir - een kleine injectiekamer, van boven afgesloten door een zelfsluitend siliconen membraan. • De P.A.S. Port catheter - een dunne, flexibele infuuslijn ®
®
siliconen membraan
catheter
reservoir
P.A.S. Port® veneus systeem
Waarvan zijn de systemen gemaakt ? Het Port-A-Cath en het P.A.S. Port reservoir zijn gemaakt van titanium of een combinatie van titanium/ polysulfon en het membraan van siliconen. De catheters zijn gemaakt van siliconen of polyurethaan. Deze materialen staan bekend om hun lange levensduur nadat ze in het lichaam zijn ingebracht. ®
4
®
Implantatie van het Port-A-Cath en het P.A.S. Port systeem. ®
®
Het inbrengen van een Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem is een korte, kleine chirurgische ingreep. De chirurgische procedure is relatief simpel en veroorzaakt slechts weinig ongemak. Zodra het reservoir en de catheter op hun plaats zitten en de kleine incisies geheeld zijn, is een kleine ‘bobbel’ onder de huid het enige dat nog opvalt. ®
®
Het Port-A-Cath systeem
®
Het Port-A-Cath systeem wordt onder de huid geplaatst waarbij de catheter in een ader op de borst wordt ingebracht. De catheter wordt in de ader opgeschoven tot de cathetertip een punt bereikt heeft precies boven het hart. ®
Port-A-Cath® veneus systeem
Het P.A.S. Port systeem
®
Het P.A.S. Port systeem wordt onder de huid van de onderarm geplaatst waarbij de catheter in de ader van de onderarm wordt ingebracht. De catheter wordt in de ader opgeschoven tot de cathetertip een punt bereikt heeft precies boven het hart. ®
P.A.S. Port® veneus systeem
5
Gebruik van het systeem Alle onderdelen van de Port-A-Cath en P.A.S. Port systemen worden volledig onder de huid geplaatst. Geen enkel onderdeel steekt uit en er is geen permanente opening van de huid. Om toegang tot het systeem te verkrijgen wordt een naald door de huid geprikt (figuren 1 en 2). ®
®
Aangezien de naald door de huid geprikt wordt, zult u een kleine prik voelen.
Fig. 1: Aanprikken van een Port-A-Cath® veneus systeem
Fig. 2: Aanprikken van een P.A.S. Port® veneus systeem
6
Medicijnen of vloeistoffen worden via het reservoir en de catheter toegediend in de bloedcirculatie. Een speciale Port-A-Cath naald, bevestigd aan een injectiespuit, infuussysteem of pomp, wordt door de huid en door het siliconen membraan geprikt tot op de bodem van het reservoir (figuur 3). ®
huidoppervlak
ader
Fig. 3: Injecteren van vloeistoffen via het systeem in de bloedcirculatie
Toediening van medicatie via het systeem De medicijnen of vloeistoffen gaan via de naald in het reservoir, door de catheter en komen direct in de bloedcirculatie. Wanneer de medicatie die voor u noodzakelijk is wordt toegediend in de vorm van een bolus-injectie (toediening ineens), wordt de naald verwijderd nadat alle medicijnen en vloeistoffen zijn toegediend. Wanneer er een intraveneuze infusie of een externe pomp wordt gebruikt, dient de naald op z’n plaats te blijven totdat alle medicijnen of vloeistoffen zijn toegediend. 7
Voorzorgsmaatregelen Aangezien de Port-A-Cath en P.A.S. Port systemen geheel onder de huid ingebracht zijn, is er na elk gebruik slechts een minimum aan onderhoud noodzakelijk. U zult hiervoor speciale instructies krijgen, afhankelijk van uw specifieke behoeften. Hieronder staan enkele algemene principes en routinehandelingen omschreven. ®
®
Enkele belangrijke aandachtspunten bij het P.A.S. Port systeem ®
• Zorg ervoor dat er geen bloed wordt afgenomen uit de arm waarin de Port-A-Cath is ingebracht, behalve via het systeem. • Zorg ervoor dat men niet de bloeddruk meet via de arm waar het Port-A-Cath systeem is ingebracht. ®
®
De aanprikplaats Tussen de injecties of infusies door is, onder de meeste omstandigheden, het wassen van de plaats waar het systeem onder de huid ligt gewoon mogelijk. Een verband of gaasje is meestal niet nodig. Het is verstandig de aanprikplaats regelmatig te inspecteren. Mocht het lijken of het systeem is verschoven, of mocht u blauwe plekken, zwellingen, roodheid of irritatie waarnemen, waarschuw dan uw behandelend arts.
Doorspoelen van het Port-A-Cath en P.A.S. Port systeem ®
®
De systemen dienen doorgespoeld te worden met een heparine-oplossing om te voorkomen dat er verstoppingen optreden in de catheter. Door deze handeling creëert men datgene wat normaal gesproken een heparineslot genoemd wordt. Het systeem dient na elke behandeling doorgespoeld te worden. Indien het Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem niet in gebruik ®
8
®
is, is het doorspoelschema afhankelijk van het feit of de catheter in een slagader of in een ader is ingebracht. Wanneer de catheter in een ader is ingebracht, dient het Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem tenminste éénmaal per vier weken doorgespoeld te worden; wanneer de catheter in een slagader is geplaatst, dient het Port-A-Cath systeem doorgespoeld te worden overeenkomstig de voorschriften/richtlijnen van de behandelend arts. ®
®
®
Richtlijnen voor het thuis doorspoelen van het Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem ®
®
Indien u zelf of iemand uit uw gezin instructies heeft gekregen over het thuis doorspoelen van het Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem tussen de behandelingen door, dan gelden onderstaande richtlijnen : • Volg ALTIJD de aanbevolen procedure voor het reinigen van de aanprikplaats. • Gebruik ALTIJD een steriele Port-A-Cath naald (niet borende naald). De speciaal geslepen punt beschadigt het membraan van het systeem niet. • Prik de naald ALTIJD loodrecht door de huid. • Controleer ALTIJD of de naald zich op de bodem van het reservoir bevindt voordat u met toediening van de injectie begint. • Beweeg de naald NOOIT wanneer deze zich in het reservoir van het systeem bevindt. • Verbreek NOOIT de verbinding tussen spuit of infuuslijn van de naald als deze zich nog in het reservoir bevindt. • Stop ALTIJD met toedienen van de injectie en bel uw behandelend arts als de heparine niet vrij kan doorstromen. • Neem ALTIJD contact op met uw behandelend arts als u vragen of problemen heeft, of als u veranderingen waarneemt op de plaats waar geïnjecteerd wordt. ®
®
®
9
Een aantal veel gestelde vragen 1. Wie mogen er in de Port-A-Cath prikken? Antwoord: een arts of een daartoe speciaal opgeleide verpleegkundige. ®
2. Wat gebeurt er met het systeem als het niet meer nodig is? Antwoord: meestal wordt het dan verwijderd, maar soms laat men het wel zitten om het in de toekomst opnieuw te kunnen gebruiken. 3. Wat blijft er zichtbaar na de operatie? Antwoord: 1 of 2 kleine littekens en een bobbeltje op de plaats waar het systeem ligt. 4. Kan ik ermee door het poortje op de luchthaven en in een warenhuis? Antwoord: ja, indien nodig kunt u het implantatiebewijs tonen. Dit kunt u gemakkelijk in uw portemonnee bewaren. 5. Wat gebeurt er als het elders aangeprikt moet worden? Antwoord: het Port-A-Cath systeem is het meest gebruikte systeem over de hele wereld. In vrijwel elk land zijn wel ziekenhuizen, waar artsen ervaring met dit systeem hebben en kunnen helpen. ®
10
Aanvullende informatie van uw arts en/of verpleegkundige
11
Implantatiebewijs Voordat u het ziekenhuis verlaat ontvangt u een implantatiebewijs (zie voorbeeld hieronder). Draag dit kaartje altijd bij u bij een bezoek aan uw arts of aan het ziekenhuis, zodat u de informatie over uw Port-A-Cath of P.A.S. Port systeem direct bij de hand heeft. ®
®
PORT-A-CATH®
IMPLANTATIEBEWIJS / IMPLANTATION CERTIFICATE Naam / Name : Geb. datum / Date of Birth : Arts / Physician :
Telefoon / Telephone :
Ziekenhuis / Hospital :
Plaats / City :
Plaats poort / Portal Site : Plaats catheter / Catheter Site : Referentie / Reference : 21-
-
LOT nr. / Batch no. :
Datum implantatie / Implantation Date :
PORT-A-CATH®
volledig geïmplanteerd toedieningssysteem Implanted Drug Delivery System De drager van deze kaart heeft een volledig geïmplanteerd Port-A-Cath® catheter systeem op de borstkas of een P.A.S. Port® in de arm. The bearer of this card has received a Port-A-Cath® catheter system on the chest or a P.A.S. Port® in the arm.
Informatie : Smiths Medical Nederland B.V. Tel. +31 (0)73-528 50 50 Fax +31 (0)73-521 23 36
[email protected] www.smiths-medical.com
12
Smiths Medical Belgium N.V. Tel. +32 (0)14-42 90 95 Fax +32 (0)14-42 08 25
[email protected] www.smiths-medical.com
PORT-A-CATH®
volledig geïmplanteerd toedieningssysteem Implanted Drug Delivery System De drager van deze kaart heeft een volledig geïmplanteerd Port-A-Cath® catheter systeem op de borstkas of een P.A.S. Port® in de arm. The bearer of this card has received a Port-A-Cath® catheter system on the chest or a P.A.S. Port® in the arm.
Informatie : Smiths Medical Nederland B.V. Tel. +31 (0)73-528 50 50 Fax +31 (0)73-521 23 36
[email protected] www.smiths-medical.com
Smiths Medical Belgium N.V. Tel. +32 (0)14-42 90 95 Fax +32 (0)14-42 08 25
[email protected] www.smiths-medical.com
PORT-A-CATH®
IMPLANTATIEBEWIJS / IMPLANTATION CERTIFICATE Naam / Name : Geb. datum / Date of Birth : Arts / Physician :
Telefoon / Telephone :
Ziekenhuis / Hospital :
Plaats / City :
Plaats poort / Portal Site : Plaats catheter / Catheter Site : Referentie / Reference : 21-
-
LOT nr. / Batch no. :
Datum implantatie / Implantation Date :
Port-A-Cath® en P.A.S. Port® zijn geregistreerde handelsmerken van Deltec USA
Smiths Medical Nederland B.V. Tel. +31 (0)73-528 50 50 Fax +31 (0)73-521 23 36
[email protected] www.smiths-medical.com
Smiths Medical Belgium N.V. Tel. +32 (0)14-42 90 95 Fax +32 +(0)14-42 08 25
[email protected] www.smiths-medical.com
19477-NL
Alle rechten voorbehouden
