Voorkeur van de patiënt
Patientgerichtheid is met name van belang bij einde levens keuzes Kwaliteit van leven en zorgkosten in de laatste levensweek
–
2008 U.S. $
Kwaliteit van leven
+
-36% 2,917
1,876 Geen einde leven gesprekken
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015 Sources: Health Care Costs in the Last Week of Life, 2009; Booz & Company analysis
Wel einde leven gesprekken
1
3 Voorkeur van de patiënt
Geriatrische zorg kan het leven zelf verlengen Zorg bij de Hospice verhoogd de levensduur1) … Gemiddeld aantal overlevingsdagen na de diagnose 414
… Dit geldt ook voor vroegtijdige paliatieve zorg) Gemiddeld aantal overlevingsdagen na de diagnose
+19%
402
381
381 321
321 279 240 210 189
Colon Cancer Congestive Lung Cancer Heart Failure
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
Pancreatic Cancer
Regular Care
Early Palliative Care
2
1) n = 4493 2) n = 151 Sources: Comparing Hospice and Nonhospice patient survival among patients who die within a three-year window; Journal of pain and symptom management; March 2007; Early palliative care for patien with metastatic non–small-cell lung Cancer; The new England journal of medicine; 2010; Booz & Company analysis
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
3
Maar ziekenhuizen die in kwaliteit investeren zien hun inkopen teruglopen
“oude” productie ziekenhuizen
“Kwaliteits” ziekenhuizen
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
4
De cyclus van het beïnvloeden van prijzen: Prijsdalingen leiden tot meer volume Kosten zijn te hoog
Prijs per behandeling daalt
Zorgverleners
Zien meer patiënten per dag
Meer behandelingen, onderzoeken, …
Totale kosten stijgen
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
5
Om de business case bij de verzekeraar te contracteren zijn institutionele voorwaarden nodig om deze te realiseren INDICATIEF VOORBEELD Theoretische business case vs business case in praktijk Illustratieve geld stroom, therapietrouw business case (farmacie) 20.000
20.000
750 In theorie Investeer in medicatie review en therapietrouw en pluk de vruchten van lagere ziekenhuis opnames 5.000
Farmacie budget
750
In praktijk Ziekenhuizen vullen vaak (onbewust) vrijgevallen capaciteit op met grijze indicatie stellingen 5.375
375
Investeringen
Nieuw budget farmacie
Ziekenhuis bugget
Theoretische vrije capaciteit
Gevulde capaciteit
Resultaat is vaak paradoxaal: Investeren in de kostenbesparende innovatie (bijvoorbeeld fysiotherapie) levert voor de zorgverzekeraar dubbele kosten op
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
Budget na kwaliteitsinter ventie
Institutionele hindernissen - Ongelijkheid in informatie
- Problemen met reputatie (HMO) - Voorlopers op het gebied van kwaliteit en terugdringen van verspilling zijn mogelijk de verliezers op het gebied van inkomen
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
7
Institutionele oplossingen - Alliantie met toegewijde artsen (Gawande over verspilling): kwaliteits initiatieven - Ondersteunen van kwaliteitsstrategieën van artsen - Geef patienten meer optie, beloon ziekenhuizen met betere contracten (meer patiënten of meer marge) en zet druk op ziekenhuizen die specifiek op volume inzetten
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
8
Eenzaamheid komt veel voor bij ouderen
Ongeveer 35% van ouderen voelt zicht eenzaam Eenzaamheidsproblematiek neemt toe met ouderd 65+, In duizenden Schematisch beeld 2.600 100 800 1.700
Niet Eenzaam Uiterst Totaal Eenzaam Eenzaam Eenzaamheid ontstaat vaak door overleden van partner of andere naasten 200.000 ouderen krijgen geen bezoek tijdens kerstdagen 7% van de bewoners van zorginstellingen krijgt nooit bezoek Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
9
Bestrijden van eenzaamheid kan leiden tot vermindering van de zorgvraag en bijbehorende zorgkosten Sociale activiteiten zorgen voor afname zorggebruik 0,55
Voorbeeld
Sociale activiteiten leiden tot minder kosten Zorgkosten in € per patiënt
Meting 12 maanden na onderzoek 4.25 10.84
-34% 4.725
2.61
6.73 3.122
0,23
Aantal keer gevallen
Aantal medicijnen Controle groep
Aantal doktersbezoeke Interventie groep n
Interventie bestaat uit deelname in professioneel begeleide sociale culturele activiteiten (e.g. zingen en schilderen) Coöperatie VGZ | Bron:
Pitkala et al. (2005); Cohen (2006); Booz & Company analyse
Controle Groep
Interventie Groep
Interventie bestaat uit het delen van ervaringen en gevoelens van eenzaamheid in groepsverband (geleid door professionals) 10
Eenzaamheid kan door interventies actief worden bestreden Omschrijving 1
2
3
Sociale netwerken ouderen – Organiseren van dagactiviteiten om netwerken te stimuleren – Actief in de buurt om informeel zorgnetwerk op te bouwen Internetcursus ouderen verzorgen – Kennis maken met mogelijkheden van internet – Het medium gebruiken om ouderen contacten te laten onderhouden Acceptatie trainingen aanbieden – Ouderen eenzaamheid een plek laten geven – Berusting in de standaardverlaging van sociale activiteit wegens ouderdom
Proactief inspelen op schakelmomenten (e.g. overlijden partner) 4 – Sterfgevallen hebben een grote invloed op algehele gezondheid en fysieke afhankelijkheid – Weduwe(naars) hebben hulp nodig bij het Coöperatieopbouwen VGZ | van een nieuwe identiteit
Voorbeeld
Illustratie Fysieke en mentale teruggang beperkt 2,6
1,6
Interventi Bron:
Pitkala et al. e (2011)
Mean improvement in ADAS-Cog Schaal
Control e
Informele netwerk in stand gehouden 8,1%
Star Bron:
5,8%
En
Fokkema en t Knipscheer (2007) d
Internetgebruik beperkt eenzaamheidsgevoel op eenzaamheids schaal (de Jong Gierveld en Kamphuis)
“ouderen worden gestimuleerd kritisch na te denken over hun huidige activiteitenpatroon, sociale relaties en gedrag en de gewenste veranderingen daarin zelf te bewerkstelligen.” Bron:
Fokkema en van Tilburg (2005)
Voorbereiding op drastische veranderingen 20,0%
8,0%
Bron:
Weduw Gescheide e et al. (2005) n Victor
9,0%
Singl e
Eenzaamheid onder weduwe(naar)s is significant groter
11
Bron:
Voorbeeld: Valpreventie in Nederland Voorbeelden
Valpreventieproject Arnhem Aantal Dijbeen/Heup letsels
-33% 30
Per jaar worden 140 duizend ouderen medisch behandeld als gevolg van een val
Voor Valpreventie project jaar 1
Acute problemen door vallen zijn een grote belasting voor de zorg – vergelijking acute en electieve heupoperaties
-70% als gevolg van operatie Aantal dagen in ziekenhuis
Tijdens Valpreventie project jaar 2
-86% 14 7
7
Geplande opname
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015 Valpreventieproject Arnhem (2004-2006); Booz & Company analyse
Na Valpreventie project jaar 3
Aantal Hand/Pols letsels
23
Acute Heupfractuur
20
15
2
Voor Valpreventie project jaar 1
Tijdens Valpreventie project jaar 2
Na Valpreventie project jaar 3 12
Inzetten op functiebehoud bij kwetsbaren stelt doktersbezoek, ziekenhuisopnames en tehuis opnames uit Resultaten Meta Studie
Interventie
Acties
Jaarlijkse assessments en follow-ups Voortijdige Één aanspreekpunt voor de patiënt als schakel met en geriatrische verantwoordelijke voor andere disciplines beoordeling Geriatrische GEM (geriatric evaluation and management) beoordeling van kwetsbaren Zorg vanuit de Persoonlijke voorlichting, verzorging en surveillance gemeenschap na (1-4x/jaar) ziekenhuisopnameBewustwording van beschikbare en nodige services Voorlichting en fysieke oefeningen Valpreventie Beoordeling en verbetering van risico’s zoals visie, medische- en thuissituatie Voorlichting en Maandelijkse groepssessie counseling in Begeleiden en informeren groepsverband Collectieve sociale activiteiten Totaal Combinatie interventie op basis van de medische en bovenstaande sociale behoefte van de patiënt met de kracht van de complexe gemeenschap als uitgangspunt interventies
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015 Bron:
Beswick et al. (2008).
Vallen
Ziekenhuis opnamesTehuis opnames
Afname in % 14
-10
Afname in % 33
-3
11
2
39
-8
13
3
n.v.t.
5
14
1
Afname in %
8
6
10
-23
10
-16
49
3
9
6
45
9
39
-9
17
n.v.t.
n.v.t.
10
17
13
Noot: Bron:
Een te grote belasting van de mantelzorger leidt tot voortijdige opname van de verzorgde Risico factoren voor opname
Risico factoren voor opname
Ouderen met dementie verzorgd door mantelzorgers
Verzorging door echtgenoot vs niet-echtgenoot
0,0
Ouderen verzorgd door nietAssociatie echtgenoot hebben -0,2 een grotere kans opgenomen te worden
0,8
-0,2 0,2
*** 0,0
-0,6
Factor
Relati e
Een grotere belasting voor echtgenoot is een risicofactor om zorg op te geven
-0,2
Psychologisch e distress (QHQ-12)
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015 Significantie: *** (P<0.001), ** (P<0.01), * (P<0.05) Pot et al. (2007)
Ervaren belastin g (SPPIC)
Extraversi e (EQP)
***
**
Ervaren Extraversie belasting (EPQ) (SPPIC) Mantelzorg door echtgenoot Mantelzorg door niet-echtgenoot 14
Vrijwilligers kunnen het gevoel van belasting van mantelzorgers sterk beperken Belasting van mantelzorger voor en na de komst van vrijwilliger % van ondervraagden Voor komst vrijwilliger Na komst vrijwilliger
+23% 46%
30% 23%
-17% 21%
21%
12% 13% 8%
Niet of nauwelijk s belast
Enigszin s belast
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015 Bron:
10%
6%
Plemper et al. (2006); Booz & Company analyse
4%
Matig belast
Redelijk zwaar belast
Zwaar belast tot overbelast
6%
“Het lijkt erop dat vrijwilligers een steeds belangrijkere rol gaan spelen in situaties waarin mantelzorgers ontbreken. Door demografische trends, politieke ontwikkelingen en geografische mobiliteit zullen er mogelijk minder mantelzorgers inzetbaar zijn en zal er vaker een beroep gedaan worden op vrijwilligers”
Geen antwoor d 15
Doel nieuwe voorgestelde werkwijze is preventie van doorstroom naar duurdere vormen van zorg Van risico’s op gedragseffecten
Risico dat voorgenomen maatregelen zelfredzaamheid en participatie negatief beïnvloeden, met beroep op duurdere vormen van zorg – Mogelijk verminderde sociale participatie en toenemende eenzaamheid – Mogelijk verminderde preventie van functie verlies
21
3.8
1.2 wmo
Persoonlijke Verzoring en Verpleging
0.3
0.7
0.7
1.0
ZZP 1
ZZP 2
ZZP 3
ZZP 4
Intramurale zorg
Curatieve Zorg
Totaal
De sector kan een zorginhoudelijke invulling geven aan de ambities Naar inzetten op gedragseffecten
1 – Integraal werken in wijkteams om beter in te spelen op cliënt behoeftes en productiviteit te verhogen 2 – Inzetten op sociale activering om kwaliteit van leven te verhogen en beroep op dure zorgvormen te vermijden 3 – Inzetten op functiebehoud van kwetsbare ouderen om beroep op dure zorgvormen te vermijden 4 – Inzetten op activeren en ondersteunen van sociale netwerken om beroep op professionele zorg te verkleinen
Bron:
PWC Rapport (2012); Septembercirculaire Gemeentefonds, (2010); Booz & Company analyse
Populatieopbouw VGZ 29,0% 28,0%
Marktaandeel VGZ
27,0% 26,0% 25,0% Marktaandeel per leeftijd 2012
24,0%
Gemiddeld Marktaandeel 2012 23,0% 22,0% 21,0%
20,0% 0
1
5
10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90+ Leeftijd
Coöperatie VGZ | Cordaan 2015
17
