PASTORALE. Informatieblad voor de Bonifatiusparochie Jaargang 15 - nummer 10 december januari 2016

PASTORALE Informatieblad voor de Bonifatiusparochie

Jaargang 15 - nummer 10

december 2015 - januari 2016

1

PetrusBanden Bandenaan aande deKerkhoflaan Kerkhoflaan en St.St. Petrus en St. St. Barbara Barbara aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke begraafplaatsen in Den Haag. begraafplaatsen in Den Haag. Het zijn rustplaatsen waar de levende natuur prachtig

Het zijn rustplaatsen waar de levende natuur prachtig harmonieert met de cultuur-historische waardevolle harmonieert met de cultuur-historische waardevolle grafmonumenten. grafmonumenten. Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen een De wereldwinkel voor verrassende “net-even-anders” producten die vaak handgemaakt zijn en ingekocht volgens de Fairtrade normen. Kerkstraat 1b, 2282 BL Rijswijk Tel. 070-4159701 www.wereldwinkel-rijswijk.nl [email protected]

Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen waardige omgeving voor hun dierbare overledenen.een waardige omgeving voor hun dierbare overledenen. Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ kelder, muurgalerij of urnentuin. Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ kelder, muurgalerij of urnentuin. Op de de begraafplaats Op begraafplaats St. St. Barbara Barbara kunt kunt uu een een familiegraf familiegraf voor twee personen voor een periode van 30 jaar voor twee personen voor een periode van 30 jaar al al Op de begraafplaats St. Barbara kunt u een familiegraf reserveren voor minder € voor ,--.dan Tevens is er van een rouwkamer reserveren voor €periode 1.000,-Tevens is eraleen voor twee personen een 30 jaar beschikbaar. rouwkamer beschikbaar. reserveren voor € 840,--. Tevens is er een rouwkamer beschikbaar. Voor nadere informatie en brochures kunt u zich wenden tot ons kantoor aan de Kerkhoflaan.

Voor nadere informatie en brochures kunt u zich wenden tot R.K. ons kantoor aan de Kerkhoflaan. Stichting Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Kerkhoflaan 10, 2585 JB Den Haag

Stichting ’s-Gravenhage TelefoonR.K. 070 Begraafplaatsen – 350 37 18, Fax te 070 – 351 21 48 Kerkhoflaan 10, 2585 JB Den Haag Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

2

De federatie van start

Met de Advent begint een nieuw kerkelijk jaar. Dit keer was het een wel heel bijzonder begin. Op zaterdag 28 november, de vooravond van de 1e zondag van de Advent, bevestigde de bisschop immers de officiële start van de RK Federatie Vlietstreek. Daarmee werden de pastores aangesteld als lid van het ene pastorale team dat de parochies van de federatie delen. Het begin van onze samenwerking in de federatie ging hand in hand met het liturgische begin van het kerkelijk jaar. Een mooi symbool. Het was die zaterdagavond een eenvoudige maar feestelijke viering in de Martinuskerk, met onze bisschop Van den Hende als hoofdcelebrant. Samen met hem gingen de leden van het pastorale team voor. Ieder had een eigen taak. Beide pastoors waren concelebrant in de Eucharistie, pastor Van der Aart verzorgde als cantor de voorzang, terwijl de pastores Beemster en Van der Pol lector waren. Uit elk van de parochies waren misdienaars en acolieten gevraagd, die - ieder in de liturgische kleding van “hun” kerk - een symbool waren van het samengaan van de parochies. Van tevoren hadden wij ons natuurlijk afgevraagd hoeveel mensen we in de Martinuskerk zouden kunnen verwachten. Ik vond het heel bijzonder dat er bijna 200 zijn gekomen, ondanks dat het stormde en regende. Ook de opkomst van zoveel mensen uit heel het gebied van de federatie was een mooi symbool en een goed begin! Natuurlijk vragen mensen zich af of er veel gaat veranderen. Voor ons als pastores waarschijnlijk het meest. Wij zijn immers samen verantwoordelijk voor de hele federatie. Dat betekent dat we sommige taken bij één pastor gaan onderbrengen. Hij of zij zal niet alles zelf moet gaan doen, maar wel het overzicht over het geheel

Pastoor Alexander van Deelen moeten houden, en aanspreekpunt zijn op dat terrein. U kunt dan bijvoorbeeld denken aan doop, vormsel, eerste communie en diaconie. Sommige werkgroepen zullen daardoor te maken gaan krijgen met een andere pastor uit het team. Maar we hoeven gelukkig geen grote ingrijpende veranderingen door te voeren. Er is in onze grote parochies in de afgelopen jaren al zo veel veranderd dat nu stabiliteit belangrijk is. Zo is ons liturgisch rooster voor 2016 ongeveer hetzelfde als in 2015. Er komen door de federatie geen vieringen bij, er gaan door de federatie geen vieringen af. Een enkele keer kunt u een andere voorganger uit het team te zien krijgen, maar ook dat zal niet vaak gebeuren. Zo blijven pastor Van der Aart en pastoor Van Deelen normaal gesproken de vieringen in de Bonifatiusparochie verzorgen. Met de Advent gaan we opnieuw op weg met Jezus. We gaan opnieuw de kring langs van Zijn geboorte, zijn openbaar optreden, de Goede Week en Pasen, en Pinksteren. In de eerste Prefatie van Kerstmis zingen wij: ”Nieuw Licht is opgegaan. Uw Woord, God, is mens geworden. Zichtbaar zijt Gij geworden, in Hem”. De viering van Kerstmis is de opmaat van Gods leven tussen de mensen in de persoon van Jezus. Daarmee van Zijn goede boodschap, het evangelie: Licht in de wereld dat met Pasen zijn volle bekrachtiging vindt. Dat met Pinksteren met Kracht van Boven als een lopend vuurtje over de wereld gaat. Het zet mensen in vuur en vlam, maakt hen enthousiast en inspireert. Dát Licht brengt ons samen, als gelovige mensen. Daarin mogen wij geloven, op Hem mogen wij onze hoop stellen. Ons samengaan met de Trinitasparochie van Leid­schen­dam en Leidscheveen, en de Sint Maarten­parochie in Voorburg, is daarom niet alleen een structuur, een organisatievorm. Het is ten diepste onze gelovige verbondenheid, die wij samen vieren, dienen, en steeds beter willen leren kennen. Het is de Heer die ons samenbrengt en ons Zijn gaven schenkt: geloof, hoop en liefde. Daar gaat het om in onze federatie. Om in alle omstandigheden de Heer in ons midden te weten: Hij die was en die is, door de eeuwen der eeuwen. Opnieuw uit een Prefatie van Kerstmis: “Hij is onze tijd binnen gegaan en wat vervallen is richt Hij weer op. Heel de schepping wordt hersteld en verdwaalde mensen roept Hij terug naar Gods Koninkrijk”. Mede namens mijn collega pastores en het parochiebestuur wens ik u van harte een zalig Kerstfeest en een gelukkig, gezegend 2016. (Foto’s Willy Nihot) 3

3for1: “We horen er bij “ 15 november waren de jongeren van 3for1 er klaar voor. Kees, Valens, William, Alex, Anca, Laura, Lindsay, Carien, Priscilla en Refert ontvingen met heel hun hart het Heilig Vormsel. Wij zijn samen 3for1 “Welkom familie, vrienden, trouwe kerkgangers en natuurlijk welkom vicaris Van der Helm. Ik vind het een eer jullie vandaag welkom te mogen heten, op de dag dat god ons vormelingen welkom zal heten. Lang geleden mochten wij namelijk onze doop ontvangen, later onze Eerste Heilige Communie en vandaag mogen wij het laten bezegelen met het vormsel. Wij zijn samen 3for1”. Zo startte Laura Blom de vormselviering waar zij en haar medevormelingen ruim 3 jaar naar toe hadden gewerkt. Een tijd met plezier maar ook kritische vragen en ruimte voor stiltes om na te denken. En is de Helper in jou... Vicaris Van der Helm vertelde tijdens de viering over de barmhartigheid van Jezus die graag hulp wilde verlenen aan hen die in geestelijke of lichamelijke nood waren. De jongeren hadden eerder al erkend dat geloven ook draait om liefhebben en vertrouwen. “Als je god liefhebt, houdt hij ook van jou - en is de helper in jou” was het thema dat de jongeren zelf hadden gekozen voor hun viering. Liefhebben en je laten helpen is dus het mooie vertrekpunt van deze jongeren die nu een bewuste keuze maakten om de Helper in hen te laten zijn én daarmee verder te gaan. Ze zongen dan ook ‘vanaf nu begint een nieuwe tijd’. Wij wensen hen een mooi begin!

Vormsellied 3for1

We horen erbij Ons geloof, staat hier vandaag centraal als je God liefhebt houdt Hij ook van jou en is met jou Hij helpt je, overal in je leven als je ergens vastloopt, of pijn lijdt The worst things in life come free to us Dus als we weer samen zijn komt alles wel voor elkaar Het is heus niet helemaal voorbij Vanaf nu begint een nieuwe tijd met wijsheid in ons hart Met ons vormsel in onze zak Wij horen erbij al lijkt het voorbij .. En zeggen GOOD BYE

Hartelijke felicitaties voor alle vormelingen van: Herman Bouman, Jules Braat, Bas van Leeuwen, Saskia van der Pol, Raymond Tavaris, Annemarie van Dam en alle parochianen

(Foto’s Herman Bouman)

Anca van Zon:

“3for1 was een gezellige groep. In die drie jaar hebben we veel geleerd en veel lol gehad. We gingen naar het strand en op survival.”

4

naschrift Lena Pijpers-Cornelis “Maar dat is toch heel veel ellende” “Ja, maar waar ellende is, daar is ook barmhartigheid”. Dat was de oproep van de vicaris aan alle vormelingen en aan ons allemaal. Er zijn overal deurtjes waar we barmhartigheid kunnen betonen en ontvangen. Ik vond dat heel mooi, tevens ook de persoonlijke aandacht die hij had voor elke vormeling. En dat zal hen zeker bijblijven. Echter een ruimere belangstelling van paro­­chianen was nog fijner geweest. We horen zo vaak de klacht, “waar blijven onze jongeren?”.

Zondag 15 november jl. werd in de Benedictus en Bernadettekerk het sacrament van het Vormsel toegediend. De inleiding van vicaris van der Helm was meteen raak, denkend aan wat er de dag ervoor in Parijs was gebeurd en eigenlijk alle dagen in de wereld om ons heen. Dan lijkt God zo ver weg. Ook bij de overweging had hij een mooi verhaal. Hij had het over een droom wat hem die afgelopen nacht overkwam. Hij droomde dat paus Franciscus naar Nederland wilde komen en dat hij, vicaris Van der Helm, hem moest begeleiden. “Wat ga je hem dan laten zien?” Het Rijksmuseum, Van Goghmuseum, Kinderdijk? Nee zei de paus, ik heb thuis ook internet en daar kan ik alle plaatjes op zien. Ik wil gaan daar waar daklozen en vluchtelingen zijn.

Expositie in de Benedictus en Bernadettekerk (Bij de voorplaat) We bedanken mevrouw Lily Tolido Elzer voor de expositie van de mooie schilderijen met het thema “liefde”.

Bets Vriend

Er is met veel bewondering naar gekeken. In deze kersttijd zien we heel iets anders. Ieder jaar komen leerlingen van de Christelijke basisschool de Waterlelie uit het Wateringse Veld in de kerkzaal het Kerstfeest vieren. Ze hadden hiervoor leuke tekeningen gemaakt. In overleg met leden van de Beheergroep gebruiken we ze nu als expositie. Ze laten zien hoe de kinderen het Kerstfeest beleven, vanaf de blijde boodschap tot en met de geboorte. We hopen dat u het kunt waarderen. Sommige van de tekeningen vindt u al op de voorplaat van deze Pastorale. Na de kerstexpositie exposeert de heer Zuiderwijk. Na zijn herstel is hij met deze hobby begonnen. Hij schildert met acrylverf verschillende onderwerpen. Het is leuk dat men in de Benedictuszaal het werk kan laten zien. We wensen hem succes toe en laten ons verrassen.

5

Familieberichten Ontvingen het H. Vormsel Kees de Nijs Valens Huwae William van der Brugge Alex Skora Anca van Zon Laura Blom Lindsay Jahja Carien Korving Priscilla The Refert van Rooijen Gabriel Klimek

Overleden Uitvaart in Benedictus en Bernadettekerk Iet Borsboom- Gal 92 jaar Uitvaart in Bonifatiuskerk Toos Lohbeck- van Velzen 90 jaar Rienk de Jong 92 jaar Corry Willemse- Oosterbaan 85 jaar Alda Jonkers 92 jaar Plechtigheid in een aula van begraafplaats of crematorium Jules Makadoero 64 jaar Leo Kerkhof 86 jaar

Henri Dunantlaan 68 Rijswijk tel. 070 - 3948581 65+ 10% korting

Al bijna 80 jaar voor al uw elektra

Van den Belt Herenstraat 68 Rijswijk

Telefoon 070 - 390 26 73

R.K. Begraafplaats H. Bonifatius De R.K. Begraafplaats H. Bonifatius is gelegen in Rijswijk achter de H. Bonifatiuskerk. Het is een parochieel kerkhof met een specifieke identiteit. Er is een fraaie natuur die met veel zorg in stand wordt gehouden. De entree is tegenover de Frans Halskade 118. U kunt zich daar oriënteren door een bezoekje te brengen. Familiegraven en urnengraven kunnen worden gereserveerd. Informatie en tarievenlijst kunt u verkrijgen bij de pastorie aan de Van Vredenburchweg nr. 67, 2282 SE Rijswijk of op de website www.bonifatiusparochie.info. Telefoon: 070-3992416

6

VAN BINNENUIT VAN BINNENUIT

Aanbod van en kerken Gesprekken en bibliotheek ontmoetingen Naar buiten om de ander ontmoeten tussen hemel en te aarde. Een samenwerking de Naar binnen om jezelf van te ontmoeten protestantse en rooms-katholieke Samen worden we wijzer en lichter kerk binnenuit met de bibliotheek. Van je leven beleven Je geloven beleven

De bevrijding van vergeving, door Willem Glaudemans Lezing in de maand van de spiritualiteit in samenwerking met de Bibliotheek aan de Vliet Vergeving gaat over jou en niet over de ander, ook al lijkt het dat je de ander moet vergeven en de relatie moet herstellen. Als je wacht tot de ander eerst excuses aanbiedt, spijt betuigt of zijn houding verandert, dan kun je meestal lang wachten. Vergeven doe je uit liefde voor jezelf. Je kunt jezelf bevrijden van je wrok, haat, wraak, slachtofferschap, beschuldiging en schuld. Daarbij kun je gevoelens als pijn, verdriet en woede tegenkomen. In deze voordracht zal Willem Glaudemans zijn actuele vergevingsmodel laten zien en ervaren. Het is geïnspireerd op het gedachtengoed van ‘Een cursus in wonderen’. We gaan ook oefenen met een aantal aspecten van vergeving. Deze lezing wordt gehouden op 20 januari van 20.00 – 22.00 uur in de openbare bibliotheek, Generaal Eisenhowerplein 101. Opgave in de bibliotheek of via www.bibliotheekaandevliet.nl. Kosten € 7,-. voor leden en € 9,- voor wie geen lid is van de bibliotheek. ‘God filosofisch bekeken’ Filosofiegroep met ds. Susan Karreman en Bob Lanswyer: Vanaf september zijn we bezig met datgene dat vanuit de filosofie over God gezegd kan worden. Het gaat over wat religie eigenlijk is en over religieuze ervaring. Over de theodicee (de rechtvaardiging van God), over geloof en weten. En over geloof en spiritualiteit. Voorkennis is niet nodig. Alleen een zekere nieuwsgierigheid en openheid van geest. De teksten die tijdens de bijeenkomsten worden uitgereikt, lezen we met elkaar. Daarna gaan we hierover in gesprek. De bijeenkomsten vinden plaats in de Nieuwe Kerk op woensdag 20 januari, 17 februari, 16 maart, 20 april en 18 mei van 10.00 – 11.30 uur. ’De Verdieping’: Gespreksgroep 25–50-jarigen door ds. Michiel de Leeuw In deze groep wisselen we van gedachten over geloofs- en levensvragen die raken aan onze eigen ervaringen. Dit doen we op een afwisselende manier. Aan de hand van een hoofdstuk uit een boek, een actueel artikel, een prikkelend Bijbelverhaal, een gedicht of preek. We komen een keer per maand op woensdagavond bij elkaar

Voor informatie over en opgave voor activiteiten verwijzen wij u naar www.van-binnenuit.nl (tenzij anders aangegeven). U kunt ook bellen naar Reggy Kuik, telefoon: 06-23423704 of Rina van den Broeke, telefoon: 3968145.

Iedereen is welkom, kerkelijk of niet in de Nieuwe Kerk van 20.30 – 22.00 uur. De data worden in onderling overleg vastgesteld. ‘Groeien in geloof’: gespreksgroep over geloofsopvoeding door ds. Michiel de Leeuw Een gespreksgroep over geloofsopvoeding, bedoeld voor ouders van jonge kinderen. Geloofsoverdracht, Bijbelverhalen vertellen, samen bidden, rituelen vormgeven en de christelijke feesten vieren. Alle belangrijke thema’s komen een keer voorbij. Plaats, data en tijdstip van de bijeenkomsten worden gezamenlijk bepaald. Ook hebben we een einde-seizoenuitje samen met de kids. Je kunt op elk moment instappen! Open Cirkel door ds. Susan Karreman Een maandelijkse gespreksgroep van protestanten en rooms-katholieken waarbij we de belangrijke onderwerpen van geloven en leven bespreken. Momenteel lezen we het boek van Hein Stufkens en Annemiek Schrijver ‘Ik geloof het wel’. Ieder hoofdstuk staat op zichzelf. Elke avond is dus ‘los’ te bezoeken. We komen bij elkaar op de tweede dinsdag van de maand: 12 januari, 9 februari, 8 maart, 12 april en 10 mei van 20.00 – 21.30 uur in de Nieuwe Kerk. Veertigdagenretraite door Ingrid van der Aart en Yvonne Verviers-Beker Er zijn feesten in het kerkelijk jaar, zoals Pasen en Kerstmis, waar je je op wilt voorbereiden. Maar het komt er zelden echt van. Wij nodigen u uit voor de Veertigdagenretraite van 2016. Hoe werkt het? U meldt zich aan bij www.ignatiaansbidden.org. U krijgt dan met ingang van 10 februari dagelijks een Bijbeltekst toegestuurd waar u mee kunt bidden. In diezelfde mail staat hoe u het gebed kunt vormgeven. Daarnaast is er de mogelijkheid om in de periode 13 februari t/m 19 maart elke zaterdag van 10.00 – 11.00 uur samen te komen in de Benedictus en Bernadettekerk. Het gaat hierbij niet om discussie. Luisteren, delen en stilte tekenen deze samenkomsten. De groepsgesprekken zijn een extra aanbod. U kunt zich aanmelden bij [email protected].

7

Als mama’s stem heel anders klinkt… Dat was goed nieuws vorig jaar: na 12 jaar is voor de kinderen in de Benedictus en Bernadette­kerk weer maandelijks een kindernevendienst. Op deze zondagen, die aangekondigd worden via de mededelingen in de Pastorale, krijgen de kinderen in de basisschoolleeftijd tijdens de preek de kans om zich het ‘verhaal’ apart, op een voor hen toegankelijke manier eigen te maken. Met de initiatiefneemster Jacqueline Timmer - Smeele blikken wij terug op het eerste seizoen en kijken wij vooruit op het nieuwe jaar. Bij het gesprek waren haar kinderen erbij: Noa van 10, Joshua van 7 en Lizzy van 3. De afspraak was op woensdagmiddag en die is natuurlijk van de kinderen! De eerste vraag aan de jonge moeder: “Waarom vind je een kindernevendienst belangrijk?” leek hiermee bijna overbodig. Natuurlijk wil ze graag dat haar eigen kinderen zich in de kerk thuis voelen. Zelf heeft ze fijne herinneringen aan haar kindertijd en bij het luisteren naar de Bijbelverhalen komen de beelden van vroeger vanzelf naar boven. Het zaadje van toen is uitgegroeid tot haar geloof: “Dat wil je kinderen meegeven, de eigen en de andere ook!” Van vroeger naar nu Maar hoe doe je dat in zo’n groep? Wat voor achtergrond moet je hiervoor hebben? Haast zou je denken dat Jacqueline een juf zou moeten zijn?! Ze komt wel uit een onderwijsfamilie, maar ze is theoretischer aangelegd, dus studeerde ze rechten. Vier dagen per week werkt ze bij de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de beroepsvereniging en vakbond van rechters en officieren van justitie. Klinkt heel formeel, maar als je haar hoort praten over de bijeenkomsten die ze 8

Metka Dijkstra

organiseert en de inspanningen om de ‘droge’ onderwerpen aansprekend te maken voor de leden, merk je de drijfveer, waaruit ook haar vrijwilligersinzet komt. Verschil tussen kindernevendienst en crèche Even systematisch gaat ze namelijk ook te werk met de voorbereiding van elke kindernevendienst. Dat is geen kinderopvang in de zin van een crèche, met het kleuren en het limonadedrinken. Hier wordt van de kinderen verwacht dat ze meedoen met het bespreken van het gekozen Bijbelverhaal. Om het begrijpelijker te maken wordt deze gelinkt aan de ‘dag van alledag’ en wordt de uitleg visueel ondersteund met een powerpoint-presentatie. Tenslotte – om toch nog met de handen bezig te zijn - kunnen de kinderen opgedane indrukken verwerken in een passend knutselwerkje. Dan zijn de ongeveer 20 minuten zo voorbij en is er echt geen tijd voor snoep en limonade! De inhoudelijke inspiratie put Jacqueline uit vele leuke, onverwachte reacties en de vragen van de kinderen zelf. Ze kijken toch zo anders tegen de wereld aan en beleven de omgeving op een aanstekelijke manier. Bij de voorbereiding krijgt ze steun van Katelijne Brongers, studente pedagogiek, die de kerkbezoekers kennen als een van acolieten van de B&B-kerk. Samen overleggen ze over het thema; als de lezing van zondag echt te moeilijk is en te abstract voor de kinderen kiezen ze voor een ander passend verhaal uit de kinderbijbel. Samen nemen ze de kinderen uit de kerk mee in het verhaal, zodat ze samen dieper hierover nadenken. Zoals

bij de boze Jona: in eerste instantie een stoer heldenverhaal, maar gaandeweg wordt Jona menselijk, met de emoties die de kinderen zelf herkennen en waarover ze nog lang nadenken. Merkt ze zelf uit het gesprek met haar kinderen onderweg naar huis. En wat vinden Noa en Joshua van de kindernevendienst? Graag helpen ze met het klaar zetten van de spullen en het opruimen van de ruimte en ze hebben een belangrijke ontdekking gedaan: ”Mama’s stem klinkt heel anders!” Nog meer vrijwilligerswerk Naast de kindernevendienst is Jacqueline, samen met haar moeder, een van de lectoren van de B&B-kerk. En nog niet genoeg: ze is in de Wateringse parochie Sint Jan de Doper bestuurslid voor de liturgie. Hoe komt dat? Het jonge gezin woont in Vrederust en de kinderen zitten op de katholieke basisschool De Fontein. De schoolkinderen gaan hier naar de 1e communie in de kerk van Sint Jan de Doper, zo ook de oudste van Jacqueline. Als zeer betrokken moeder, die haar handen uit de mouwen kan steken, is ze gestrikt voor deze vrijwilligersfunctie. En zoals ze dat van haar ouders heeft ‘afgekeken’, doet Noa dat ook: hij is een kersverse misdienaar in Wateringen, waar hij gelijk bij de kinderkerstviering mag misdienen. Joshua staat al in de startblokken, na zijn eerste communie volgend jaar wordt hij ook vrijwilliger! Alles bij elkaar best druk, zeker als je bedenkt dat de kinderen van die leeftijd op zwemmen en diverse sport-

en creatieve clubjes zitten. Met steun van haar man en alle opa’s en oma’s lukt dat volgens Jacqueline heel goed. Rust geeft ook hun keuze om de zondag voor het gezin te houden, zonder allerlei wedstrijden en andere activiteiten. ‘Elke zondag kerk’ is geen verplichting, af en toe is het juist heerlijk om uit te slapen en niets te hoeven, zodat het de volgende keer extra leuk is om naar de kerk te gaan. Bijzonder genieten is het tijdens de feestdagen en natuurlijk in de vakanties, deze brengt de familie Timmer bij voorkeur in Engeland door. Verder met de kindernevendienst Het is tijd om weer vooruit te kijken, langzamerhand te plannen op welke zondagen in 2016 voor de kinderen de nevendienst zal zijn. De uitnodigingen zullen bij de Mededelingen in de kerk en in de Pastorale te vinden zijn, de omliggende basisscholen zullen hierover bericht krijgen. Het aanbod is er, de bekendheid moet nog op gang komen, zodat de ouders met jonge kinderen de keuze kunnen maken om ze mee laten doen. Het zou ook voor de kinderen fijn zijn als zo een enigszins vast groepje zou ontstaan, zodat ze samen op deze toegankelijke manier hun Bijbelkennis en de binding met de kerk verrijken. Het pastorale team, hier is Ingrid de aangewezen pastor voor de kindernevendienst, juicht dit initiatief toe. De deelnemende kinderen en hun ouders ook. Nu de rest nog!

Wereldjongerendagen 2016 in Krakau Eerste aanmeldingen WJD reis komen binnen Jongeren van 16 t/m 30 jaar kunnen zich inschrijven Al dertien jongeren hebben zich aangemeld voor de WJD reis ‘Let’s Go, Weg van barmhartigheid’ die het bisdom Rotterdam in samenwerking met het bisdom Breda organiseert. De intekening is open sinds 16 oktober jl. De reis gaat naar de Wereldjongerendagen in Krakau in de zomer van 2016. Jongeren van 16 t/m 30 jaar kunnen zich inschrijven. Het bisdom Rotterdam zal via vijf landen naar Krakau in Polen reizen, waar in 2016 de WJD gehouden zal worden. Op zondag 17 juli 2016 vertrekken de bussen uit Den Haag en de reis eindigt op dinsdag 2 augustus 2016. 16 dagen waarin de jongeren samen op reis gaan met het thema ‘Weg van Barmhartigheid’. Ter promotie van de reis is er een nieuwe reisfolder

gemaakt die aan parochiesecretariaten is toegezonden. Parochies en jongerengroepen kunnen intekenen op de zogeheten Tour de Diocese. Dit is de promotietour van het organiserende kernteam. Bij jongerenbijeenkomsten of speciaal georganiseerde informatieavonden komen leden van het kernteam de reis en alle praktische zaken graag toelichten. Een afspraak maken met het promotieteam kan via [email protected]. Alle informatie over de reis is te vinden op www.bisdomrotterdam.nl/WJD. Volg ons ook op facebook waar je o.a. kunt zien waarom jongeren uit het bisdom Rotterdam meegaan. Jongeren van 16 t/m 30 jaar kunnen zich via de VNB aanmelden.

9

Diaconieprijs voor Haagse bezoekgroep Sint Jacobsstaf Zaterdag 14 november heeft vicaris-generaal H. Verbakel de diocesane Diaconieprijs ‘Brood en Rozen’ uitgereikt aan drie diaconale initiatieven in het bisdom Rotterdam. Ruim negentig vrijwilligers en pastorale beroepskrachten waren daarvan getuige op een bijeenkomst in de Caeciliakerk in Rotterdam. De meesten van hen waren zelf betrokken bij een van de 22 projecten, die parochies en kerkelijke instellingen dit voorjaar hadden aangemeld. De brochure met de 22 portretten wordt binnenkort aan alle parochies en caritasinstellingen verstuurd, ter inspiratie en navolging. De eerste prijs in de categorie ‘eenzaamheidsbestrijding’ met de daaraan verbonden wisseltrofee ging naar de Bezoekgroep Sint Jacobsstaf van de parochiekern St Jacobus de Meerdere in Den Haag. In twintig jaar tijd heeft deze werkgroep een uitgebreid programma van activiteiten ontwikkeld, waarmee het zich als een

parochieel initiatief richt op de buurt. Het viel de jury op, dat deze kerkelijke organisatie nauw samenwerkt met maatschappelijke organisaties, van het wijkcentrum tot de Hogeschool. In de verhalen van de vrijwilligers klinkt ook door, dat zij in deze contacten ook iets van wederkerigheid ervaren. Soms troosten de bezochten de vrijwilligers, als hen iets ergs is overkomen. “Ook dat vermag goede diaconie: bij sterken én zwakken van tijd tot tijd het besef levend houden dat wij allen kwetsbaar zijn, elkaar nodig hebben en tot zegen mogen zijn,” aldus de jury. De prijs in de categorie ‘diaconie dichtbij’ werd uitgereikt aan de werkgroep Vluchtelingenopvang OmmoordZevenkamp in Rotterdam. Ze ondersteunt vluchtelingen door het bieden van een luisterend oor, het wegwijs maken in de wijk en waar mogelijk praktische hulp geven. Elke woensdagochtend houdt ze spreekuur, ze verleent taalsteun en ze organiseert enkele keren per jaar groepsactiviteiten. De regionale MOV-groep Delflanden ontving de Diaconieprijs in de categorie ‘diaconie ver weg (Missie, Ontwikkeling en Vrede)’, met name voor haar activiteiten ten behoeve van het eigen Vastenactieproject in Benin. Van oudsher kent het Westland veel missionarissen en een sterk missiethuisfront, die het werk van deze religieuzen ondersteunde. De MOV-groepen in het Westland hebben de contacten met de eigen missionarissen en ontwikkelingswerkers altijd goed onderhouden. Ze hebben nu dan ook een schat aan mogelijke eigen doelen en dienen daarom zeer geregeld een eigen project in. Dat was ook het geval bij het laatste Vastenactieproject: de bouw van een middelbare school in een uithoek van Benin op verzoek van pater Gerard Blesgraaf. De samenwerkende MOV-groepen hebben via allerlei eigen activiteiten het vuur uit de sloffen gelopen om het streefbedrag te halen.

Vrijwilligers gezocht Westhoff voor de diensten en vieringen op zondagmorgen en dinsdagmiddag in expertisecentrum Westhoff In verpleeghuis Westhoff worden op drie zondagen in de maand protestante en katholieke diensten en vieringen gehouden. De vieringen worden door de bewoners van Westhoff erg gewaardeerd: even een rust moment; ik ging vroeger ook altijd; het is zo vertrouwd; geeft kracht, moed voor de rest van de week. Dankzij de vrijwilligers blijft dit nog steeds mogelijk, echter willen we dit zo houden dan hebben we voor de toekomst dringend nieuwe vrijwilligers nodig. Daarom een speciale oproep om dit bericht door te geven aan alle jongeren die u kent om zo een klein stukje zorg te dragen voor de ouderen in onze samenleving. Het vraagt tijd, de diensten beginnen om 11.00 uur ’s  morgens en duren ongeveer een uur. Het geeft een

10

unieke kans om mensen bij te staan, een goed uur te bezorgen, samen het leven te vieren. Komt zondagmorgen u niet goed uit, we zijn ook dringend op zoek naar vrijwilligers voor de dinsdagmiddag van 13.15 tot 15.00 uur. Twee keer in de maand is er dan een belevingsviering met een kleine groep mensen die in Westhoff wonen vanwege dementie. Iets voor u? Maak gerust een keer een dienst mee op één van de zondagmorgen in Westhoff, Julialaantje 38 te Rijswijk. Voor informatie mail of bel naar Janie van Middelkoop (geestelijk verzorger) aanwezig op dinsdag, woensdagmorgen en donderdag. Email: janie.van.middelkoop@ florence.nl tel. 070- 7542444 / 070- 7542611

Driekoningen Kindervertelviering (0-7) Sint Martinuskerk Voorburg; 3 januari 2016 15.30 uur Een speciale Driekoningenviering. Alle kinderen 0-7 jaar worden uitgenodigd om deel te nemen aan deze viering met het verhaal over de wijzen uit het Oosten. Gekroond en wel zijn alle kinderen in deze viering koning, maar de echte koningen van de dag komen te voorschijn als na afloop blijkt wie er een boon in de cake treft. Verteller Annemarie Hermes Pastor Thérèse Beemster Coachingscatechese 15 februari 2016 Ouders/verzorgers van jonge kinderen zijn welkom bij een nieuwe serie coachingscatechese. Vind u het belangrijk om met jonge kinderen de religieuze en godsdienstige betekenis van katholiek geloven te delen bij opvoeden en waardeert u enkele handvatten om dit makkelijker te maken? Welkom bij de nieuwe serie van vier avonden. Tezamen met andere jonge ouders uit de

Vieringen in Woon- en zorgcentra (onder voorbehoud) Woon- en zorgcentrum Steenvoorde 2e zondag van de maand: Eucharistieviering (pastoor J. Groenewegen en mw. H.Smeele) 4e zondag: communieviering 1e en 3e zondag van de maand protestantse eredienst Aanvangstijd steeds 10.30 uur. Op de 1e en 3e zondag van de maand RK eredienst om 11.00 uur In zorgcentrum Steenvoorde is er een Kerstviering op 24  december 2015 0m 18.30 uur. Voorgangers: pastoor J. Groenewegen en mw. H. Smeele. Verpleeghuis Westhoff 1e zondag van de maand: woord-en communieviering 3e en 4e zondag van de maand: dienst van woord en gebed Aanvangstijd steeds 11.00 uur.

Vervoer naar de kerk Voor vervoer naar de kerk gelieve u te bellen: Voor de Benedictus en Bernadettekerk met Theo van Paassen (0174-292957) Voor de Bonifatiuskerk de heer W.G. Oosterveer, (070-3900171)

federatie gaan we in gesprek over eigen geloven en hoe dit eigen geloven met jonge kinderen te delen, vorm en inhoud te geven. De catechese wordt afgesloten met een viering voor de allerkleinsten. De data van de catechese zijn: ma. 15 februari, di. 15 maart, do. 14 april en di. 17 mei 2016. Voorbereiding van de viering 6 en 14 juni. De viering is op 26 juni 15.30 u. Ouders van de dopelingen van het afgelopen jaar uit de rk Federatie Vlietstreek, worden persoonlijk uitgenodigd. Jonge ouders die de keuze voor de doop nog niet gemaakt hebben zijn ook van harte welkom. Vanzelfsprekend ook een welkom aan ouders/ verzorgers van jonge kinderen met genoemde belangstelling! Pastor Thérèse Beemster begeleidt de avonden. Aanmelden: [email protected]

Assisireis 2016 Ook voor het komend jaar staat er weer een reis gepland naar Assisi om de spiritualiteit van Franciscus en Clara aan den lijve te ervaren. Met de bus vertrekken we op zaterdag 30 april 2016 en komen weer terug op maandag 9 mei. De reis wordt georganiseerd door de Franciscaanse gemeenschap in Delft. Op de heen- en terugweg overnachten we in de buurt van München. Naast Assisi brengen we ook een bezoek aan de berg La Verna en maken we een dagtocht naar het Rieti-dal. Kosten: €  795,00 all-in op basis van een tweepersoons kamer. Inlichtingen en opgave: br.Piet Bots ofm, Raamstraat 78, 2613 SE Delft; tel: 0152151063 of [email protected].

Verschijningsdata Pastorale in 2016 In 2016 zal Pastorale verschijnen op de volgende maandagen (de uiterste inleverdatum van kopij staat daar tussen haakjes achter): 25 januari (11 januari) 29 februari (15 februari) 21 maart (7 maart) 25 april (11 april) 30 mei (16 mei) 27 juni (13 juni) 29 augustus (15 augustus) 26 september (12 september) 31 oktober (17 oktober) 12 december (28 november)

11

Liturgische agenda van 14 december 2015 t/m 29 januari 2016 Vrijdag 18 december Beleef de Kerstsfeer in Oud Rijswijk 18:00 Kribbetocht voor kinderen: met lampionnen van Onderwatershof naar de Oude Kerk Zaterdag 19 en zondag 20 december 4e zondag v.d. Advent. Uitgebreide ritus van verzoening (biechten op afspraak) 19:00 Benedictus en Bernadette Eucharistie - boeteviering Pastoor Van Deelen Samenzang (Jeroenkapel) 9:30 Benedictus en Bernadette Eucharistie - boeteviering Pastoor Van Deelen Resonet in Laudibus 11:00 Bonifatius Eucharistie/boeteviering Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn) 14:30 Benedictus en Bernadette Kerstconcert door Barina 16:00 Bonifatius Kerstconcert door de RK Oekraïense gemeenschap Donderdag 24 december 17:30 Martinuskerk, Voorburg 18:00 Benedictus en Bernadette (KKI) 19:00 Bonifatius 21:00 Bonifatius 22:00 Benedictus en Bernadette 23:00 Bonifatius Vrijdag 25 december 10:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 15:00 Benedictus en Bernadette Zaterdag 26 december 10:30 Bonifatius

Kerstavond, geboorte van de Heer Kindervertelviering: Kerstmis (voor kinderen 0-7 jaar en (groot)ouders) Indonesische Eucharistie Paters Asa en Jehandut Gezinsviering Pastor Van der Aart Koorschool Nachtmis Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn en Ned.) Kerstnachtviering Pastor Van der Aart Barina Nachtmis Pastoor Van Deelen Gerardus Majellakoor Hoogfeest van Kerstmis, geboorte van de Heer Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Resonet in Laudibus Communieviering Pastor Van der Aart Gloria Deo (Latijn en Ned.) Kindje Wiegen (kerstspel voor en met kinderen) 2e Kerstdag, H. Stefanus Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Samenzang

Zondag 27 december 10:30 Benedictus en Bernadette ------- Bonifatius 13:00 Benedictus en Bernadette (KKI) 15:00 Bonifatius

Feest van de Heilige Familie Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Resonet in Laudibus GEEN VIERING Indonesische Eucharistie Pater M. Jehandut svd Eucharistieviering van de RK Oekraïense gemeenschap (Oosterse Ritus)

Donderdag 31 december 10:30 Bonifatius Vrijdag 1 januari 2016 11:00 Bonifatius

Eucharistieviering Eucharistieviering

Oudjaar Pastoor Van Deelen Nieuwjaarsdag, H. Maria, moeder van God Pastoor Van Deelen Gerardus Majellakoor

Zaterdag 2 en zondag 3 januari 19:00 Ben. en Bernadette (Jeroenkapel) 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 15:00 Martinuskerk - Voorburg

Openbaring van de Heer (Driekoningen) Hart en Ziel (Comm) Gebedsl. Verviers/Beker Communieviering Pastor Van der Aart Resonet in Laudibus Eucharistieviering Em. pastor Van Eijk Schola Cantorum | Koffie Kindervertelviering - voor kinderen van 0-7 jaar en (groot)ouders

Zaterdag 9 en zondag 10 januari 19:00 Bonifatius (Lucaszaal) 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 13:00 Benedictus en Bernadette

Communieviering Communieviering Eucharistieviering KKI viering (Euch.)

Zaterdag 16 en zondag 17 januari 19:00 Ben. en Bernadette (Jeroenkapel) Hart en Ziel (Euch) 9:30 Benedictus en Bernadette Communieviering 11:00 Bonifatius Eucharistieviering 15:00 Muziek in de Bonifatius: Delfts Symphonie Orkest Zaterdag 23 en zondag 24 januari 19:00 Bonifatius (Lucaszaal) 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 13:00 Benedictus en Bernadette

12

Eucharistieviering Eucharistieviering Euch: voorstellen 1e comm. KKI viering (Euch.)

Pastor Van der Aart Pastor Van der Aart Pastoor Van Deelen Pater Asa svd

Doop van de Heer Samenzang Resonet in Laudibus Gloria Deo (Ned.)

2e zondag door het jaar Pastoor Van Deelen Pastor Van der Aart Pastoor Van Deelen

Pastoor Van Deelen Pastoor Van Deelen Pastoor Van Deelen Pater Jehandut svd

Resonet in Laudibus Gloria Deo (Latijn)

3e zondag door het jaar Samenzang Barina Koorschool | Koffie

Vieringen op weekdagen Bijzonderheden 19:30 Op maandag: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel Rozenkrans 9:30 Op dinsdag: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel. Euch: 22-12 & 19-1. Comm: 15-12 & 5+12+26-1. Niet 29-12 9:00 Op woensdag: Bonifatiuskerk - Lucaszaal Eucharistie Niet: 30-12 en 6-1. 9:00 1e en 3e vrijdag: Bonifatiuskerk - Lucaszaal Eucharistie Niet: 8-1. 9:30 2e en 4e vrijdag: Benedictus en Bernadette - Jeroenkapel Eucharistie

Lichtjesavond Was u er vorig jaar ook bij, met kinderen of kleinkinderen? Bij de Lichtjesavond in Oud Rijswijk. Het is een traditie geworden die dit jaar plaatsvindt op vrijdag 18 december. Om 18.30 uur worden in Onderwatershof de lampionnen uitgedeeld aan de kinderen en vertrekken we richting Oude Kerk. Daar aangekomen worden de lichtjes van de kerstboom aangestoken en gaan we de kerk in om rond de H. Familie in de kerststal het kerstverhaal te horen. Er wordt gezongen, dit jaar door onze eigen koorschool! En er is lekkers. En ook voor volwassenen is

er genoeg te zien en te beleven om het tot een gezellige avond in kerstsfeer te maken. Dus, komt u ook dit jaar? NB: de engel Gabriël vraagt wat assistentie van jongere engelen die bij de stal een oogje in het zeil houden. Vleugels en jurken hangen klaar. Wie trekt ze aan? Graag melden bij: Ingrid van der Aart, pastoraal werkster [email protected] tel.070-3992416

Engelen en herders gezocht Op de zolder van onze pastorie liggen eenzame engelenvleugels te wachten tot het kerstfeest. Dan komen er weer engelen die ze gaan dragen, in de kerstgezinsviering van 24 december om 19 uur. Wil jij die engel zijn? Dan ben je om half 7 in onze Bonifatiuskerk in witte kleren en hoor je wat je als engel te doen hebt. Dat is niet veel, vooral mooi zijn. En ben je een wat stoerder type, dan zijn er ook herderskleren. Want wat is kerstmis zonder herders? Ook voor jou: om half 7 in de Bonifatiuskerk zijn, dan hoor je alles. Wil je meedoen, laat dat dan weten. Maar bedenk wel, de voorraad is niet zo groot en wie het eerst komt… Je kunt je melden via de mail: [email protected]

13

Kennismaking met Ellen Sormani Ik ben Ellen Sormani, geboren in 1952 als jongste van een gezin van 5 kinderen, drie zussen en een broer. Al van jongs af aan kwam ik wekelijks in de kerk. Op de basisschool kregen we dagelijks voor schooltijd een mis op de zolder van de oude Pius X-school in Voorburg. Later was mijn vader sterk betrokken bij de bouw (actiecomité) van de Verrezen Christus kerk en hierdoor voelden wij ons hier ook meer bij betrokken. Als tiener deed ik graag de crèche-dienst tijdens de heilige mis. Ik ben in 1970 als gediplomeerd Kinderverzorgster van de opleiding op de Mater Dei school gekomen. Hierna heb ik een halfjaar als au-pair in Zwitserland gewerkt. Hierna ben ik de interne opleiding voor Kraamverzorgster gaan doen in Wassenaar. Met dit werk moest ik stoppen toen ik in 1973 ging trouwen. We gingen via Den Haag in 1977 naar Hellevoetsluis. Hier werden onze 2 zoons geboren. Hier was ik niet erg betrokken bij de katholieke

kerk, behalve de Katholieke opvoeding en Sacramenten van de kinderen. Ik ben ook hier altijd blijven werken, eerst als kraamverzorgster en later heb ik mijn eigen kinderdagverblijf opgestart. Vanaf 1994 kwamen ook in Hellevoetsluis de eerste asielzoekers en ben ik in het AZC voor het COA gaan werken. Via dit werk in Rotterdam en Den Haag wilde ik weer terug naar mijn oude woonomgeving. Na 25 jaar woonde ik weer alleen en was erg gelukkig dat ik in 2001 een eigen huisje kon kopen in Rijswijk. Hier in Rijswijk ben ik voorzichtig aan weer met regelmatige kerkbezoeken begonnen en ik voelde me direct thuis in de Bonifatiuskerk. Toen ik in 2009 een oproepje las voor de Rouwbezoekgroep heb ik hierop gereageerd. Dit doe ik nu al 8 jaar met veel voldoening. Via de pastorale Dienstverlening van het Bisdom Rotterdam ben ik van 2011 verschillende modules als vrijwilliger in de kerk gaan volgen. Dit is een weg die ik iedere vrijwilliger in de kerk kan aanraden. Het is niet alleen zeer leerzaam, maar ook erg leuk om in andere parochies te kijken en hiervan een meer open instelling te krijgen. Dit is zeker nu in tijden van fusies belangrijk. En nu ben ik vanaf 2015 lid van de PCI. Hierbij komt mijn maatschappelijke visie en interesse weer op een heel andere Christelijke manier tot z’n recht. Ik hoop hier nog lang deel van mogen uitmaken en dat ik mag blijven leren van anderen. Fijne Adventstijd en gezegend Kerstfeest.

Bakkie & Beppen Vanaf 1 september organiseert het wijkteam van Welzijn Rijswijk elke dinsdag van 10 tot 11.30 uur een koffieochtend bij Inter Amicos, (Handelskade 2a)! Alle bewoners van het Havenkwartier en de Bomenbuurt (gedeelte: Churchillaan, Thierenskade, Huis te Hoornkade

en Magnollia/Prunuskade) mogen aanschuiven. Koffie en koekjes staan voor u klaar. Komt u ook? Voor meer informatie over het integraal wijkteam Havenkwartier/Bomenbuurt van Welzijn Rijswijk, mail naar: [email protected]

Maaltijdprojecten Benedictus en Bernadettekerk Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd in de parochiezaal van de Benedictus en Bernadettekerk. Kom en overtuig u! Kosten € 5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn € 0,70. Aanvang 17.30 u. U bent vanaf 17.00 uur welkom.

3e woensdag  3935673 of 3962796 tussen 17.00 en 20.00 uur 4e woensdag 3939037 of 3960699 of 3254302 tussen 17.00 en 20.00 uur

Opgave via de volgende telefoonnummers uiterlijk de maandag ervoor: 2e woensdag  3939037 of 3960699 of 3254302 tussen 17.00 en 20.00 uur 14

De Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364 Ook hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op 10 december (Kerstdiner) en op 7 en 21 januari. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs €  5,00 inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 19.00 u. bij mw. Van Kassel (3938810). B.g.g. fam. Rog (3940145)

Parochiële Caritas Instelling IBAN NL98 INGB 0004 0634 29 t.n.v. PCI H.Bonifatius E-mail: [email protected]

Na een periode van betrekkelijke stilte konden wij de afgelopen maand weer in verschillende situaties hulp bieden. In de vorige uitgave van Pastorale maakten wij er al melding van dat wij, in samenwerking met andere fondsen, een huisuitzetting konden voorkomen van een gezin met een kind van vijf jaar. Nu zijn vader en moeder uit elkaar gegaan, en vader is naar het buitenland vertrokken. Gelukkig heeft mevrouw een baan gevonden, maar komt pas in aanmerking voor kinderopvangtoeslag als de echtscheiding is aangevraagd. Wij hebben de kosten van de kinderopvang voor één maand voor onze rekening genomen. Een alleenstaande moeder met vijf kinderen kreeg van de woningstichting het advies om naar een andere woning te verhuizen omdat er in de straat waar het gezin woont onmin was ontstaan. Die andere woning was inderdaad beschikbaar, maar nu kwam het gezin voor een maand voor dubbele huur te staan. Wij hebben één maand huur voor de nieuwe woning voldaan. Het gezin wordt verder goed begeleid door het Wijkteam. Tenslotte maakte het Maatschappelijk Werk in Laakkwartier ons attent op de situatie van een man van 55 jaar, gehuwd, drie kinderen, die te maken heeft met wat zo mooi ‘multiproblematiek’ wordt genoemd: werkloosheid, schulden, relatieproblemen, gezondheidsproblemen. Een soort ‘time-out’ zou voorlopig even uitkomst brengen. Hij heeft familie in het buitenland waar hij een paar weken zou kunnen verblijven. Wij vergoedden het reisgeld en een klein zakgeld.

Wij hebben als PCI een bezwaarschrift ingediend tegen het voornemen van het Hoogheemraadschap Delfland om de kwijtscheldingregeling voor minima af te schaffen, ondanks de protesten hiertegen van gemeentebesturen in het gebied van Delfland.. Een officiële reactie daarop hebben wij nog niet ontvangen. Al met al hebben wij dit jaar tot op heden voor ruim € 5.000,- aan hulp geboden, terwijl wij een ongeveer gelijk bedrag aan giften hebben ontvangen. En dan hebben wij het nog niet eens over de vele giften die wij ontvingen voor de beide Voedselbanken in ons parochiegebied. Natuurlijk hartelijk dank daarvoor. Maar helpen wij ook wel eens niet? Ook dat komt voor, gelukkig zelden. Maar als iemand onduidelijk is over zijn identiteit of woonplaats, of als iemand niet wil meewerken met professionele hulpinstanties kunnen wij geen hulp verlenen. Zo hadden wij laatst te maken met iemand die niet anders wilde dan anoniem, op straat, een contant geldbedrag in ontvangst nemen. Omdat elke PCI een ANBI- (Algemeen Nut Beogende) instelling is heeft zij ook een ‘publicatieplicht’. Het bisdom zal dit centraal verzorgen, maar bovendien zal de website van de parochie hierbij volgend jaar een rol spelen. Vooruitlopend hierop heeft de PCI een plaats gekregen in het hoofdmenu op de website. Het verheugt ons dat wij twee nieuwe bestuursleden van de PCI voor benoeming aan de bisschop konden voordragen. Het zijn Ellen Sormani, en Carolien van Os-van Meurs. Beiden zijn benoemd per 1 december jl. Laatstgenoemde zal Cis Hertogh opvolgen als secretaris. Carolien heeft zich enkele maanden geleden al aan u voorgesteld in het ‘Estafette-interview’. Ellen doet dat in deze uitgave van Pastorale.

De Vleugel in de Benedictus en Bernadettekerk De vleugel staat nu in de kerk, maar dat had nogal wat voeten in de aarde. Hij stond op een tweede etage, en kon niet even van de trap af. Aan de achterzijde van de woning moest een steiger komen, en gelukkig was de benedenbuurvrouw bereid toegang tot haar woning te verlenen om aanvoer van het steigermateriaal mogelijk te maken. Een bloemetje was dus op zijn plaats. Het raam moest uit het kozijn, en er moest een mobiele kraan aan te pas komen om hem over het dak heen naar de verhuiswagen te tillen. Gelukkig liep dat allemaal goed af, maar de kosten kwamen wat hoger uit dan begroot, dus giften blijven nog steeds welkom. In de bus achterin de kerk of op de bankrekening van de parochie onder vermelding ‘vleugel’. Meer foto’s (van Wil Kouwer) op pagina 2 en de website.

15

MUZIEK in de BONIFATIUS Wethouder opent concertserie 2016 van de Bonifatiuskerk met Delfts Symphonie Orkest Op zondagmiddag 17 januari 2016 om 15.00 uur geeft het Delfts Symphonie Orkest (DSO) een concert in het kader van de concertserie ‘Muziek in de Bonifatius’. Onder leiding van dirigent Peter Gaasterland speelt het orkest het hoornconcert no. 2 in Es (KV 417) en de serenade nr. 10 in Bes (KV 361/370a), ‘Gran Partita’. Solist is Laurens Woudenberg, solo-hoornist van het KCO. Marloes Borsboom, Wethouder van Cultuur van de Gemeente Rijswijk, zal de officiële opening van de nieuwe concertserie verrichten. Het Delfts Symphonie Orkest, een amateurorkest opgericht in 1919, bestaat uit ca. 70 leden. Minimaal twee keer per jaar wordt een eigen concert verzorgd, met vooral symfonisch repertoire van componisten als Tsjaikowski, Brahms, Beethoven, Sjostakovitsj, Bruckner en Mahler. Peter Gaasterland is sinds 2004 de vaste dirigent van het Delfts Symphonie Orkest. Van huis uit is hij fagottist. Na de afronding van zijn studie aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam kwam hij via het Utrechts Symfonie Orkest en het Radio Symfonie Orkest in het Residentie Orkest te Den Haag terecht en daar is hij ook nu nog solofagottist. Peter is als docent fagot en orkestdirectie verbonden aan het conservatorium in Zwolle. Hoornconcert no. 2 in es (KV 417) Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) schreef vier hoornconcerten: nr.  1 KV 412 in D, nr.  2 KV 417 in Es, nr. 3 KV 447 in Es en nr. 4 KV 495 in Es. Deze concerten zijn gecomponeerd tussen 1783 en 1791. Hij schreef ze voor zijn vriend Joseph Leutgeb, een kaashandelaar uit Wenen die een verwoed hoornist was en waar Mozart dikwijls over de vloer kwam. Hoe intiem hun vriendschap was, blijkt onder meer uit de grappige aantekeningen die Mozart in de partituur van de hoornconcerten schreef. In de partituur van het tweede hoornconcert staat in Mozarts handschrift: Wolfgang Amadé Mozart hat sich über den Leitgeb Esel, Ochs, und Narr, erbarmt // zu Wien den 27: May 1783. De partituur van het Rondo van KV 412 is doorspekt met ironische opmerkingen. Leutgeb was kennelijk een vaardig hoornist: de hoornconcerten zijn op de natuurhoorn uit die tijd erg lastig te spelen. De compositorische eigenschappen van Mozarts soloconcerten voor blazers kunnen vergeleken worden met zijn concertaria’s en de schat aan aria’s die hij componeerde voor zijn opera’s. Mozart behandelt het solo-instrument, in dit geval de hoorn, als de menselijke stem. Het tweede hoornconcert bestaat uit de delen Allegro maestoso, Andante, Rondo:Più allegro

16

Serenade nr. 10 in bes (KV 361 / 370a), ‘Gran Partita’ Al Mozarts blazersserenades werden geschreven in het midden van een vruchtbare periode voor blaasmuziek, de tijd van de Harmoniemusik tussen ongeveer 1770 en 1800. Een tijd waarin de adel uit de Oostenrijkse monarchie het modieus vond om er een eigen blaasgroep op na te houden voor sociale evenementen. De gangbare bezetting voor zo’n serenade bestond uit 2  klarinetten, 2  hoorns, 2 fagotten en soms 2 hobo’s. De Serenade nr. 10 in Bes heeft later de bijnaam ‘Gran Partita’ gekregen. Die naam kwam niet uit Mozarts koker, maar is in meer dan één opzicht wel toepasselijk. Ten eerste vanwege de lengte: ca. 50 minuten; maar liefst zeven delen; de menuetten hebben ieder twee trio’s. Ten tweede vanwege de grote bezetting: naast de bovengenoemde instrumenten spelen er twee bassethoorns (een soort tenorklarinetten), twee extra hoorns en een bas mee. Uit aanduidingen in de oorspronkelijke partituur als ‘contrabasso’, ‘pizzicato’ en ‘arco’ zou kunnen worden afgeleid dat een strijkbas en geen contrafagot werd bedoeld. Toch wordt bij uitvoeringen van het stuk vaak een contrafagot gebruikt. Vanmiddag hoort u in sommige delen een contrabas, in sommige delen een contrafagot. De serenade bestaat uit de delen: Largo. Molto Allegro, Menuetto, Adagio, Menuetto: Allegretto, Romance. Adagio, Tema con variazioni, Finale: Molto Allegro. Het concert vindt plaats in het kader van de concertserie ‘Muziek in de Bonifatius’ aan de Van Vredenburchweg 69 in Rijswijk. Het begint om 15.00 uur en duurt een uur. De toegang is gratis. Na afloop is er een deurcollecte en de mogelijkheid een glaasje te nuttigen.

Estafette-interview 1. Wie bent U? Mijn naam is Naomi Giovanna Dieters en ik ben eenentwintig jaar oud. Ik heb het VWO afgerond en ben daarna gaan studeren aan de Hogeschool Leiden, waar ik nu het derde jaar van de PABO volg. Ik loop twee dagen in de week stage op een basisschool en een keer per periode loop ik een hele week stage. Dit jaar ben ik door pastoor van Deelen tijdens de paaswake gedoopt en gevormd. Mijn verhaal heeft u toen ook kunnen lezen in de Pastorale. (Red.: Zij schreef toen o.a.: Paaswake 2015 was voor mij een heel bijzondere en mooie avond. Een avond vol familie en warmte, maar vooral bevestiging. In deze avond heb ik mijn intrede gemaakt in de katholieke kerk en ben ik gedoopt tot Giovanna Maria. Van jongs af aan heb ik mijzelf altijd een katholiek gevoeld en wilde ik mezelf graag laten dopen. Echter omdat ik zo jong was, heb ik nooit op deze wens gehandeld. Pas toen ik twee jaar geleden lid werd van het zangkoor Gloria Deo, besloot ik dat het tijd werd om initiatief te nemen. Zingen is voor mij een tijd van bezinning en een manier om god te eren. Maar tijdens de vieringen op zondag voelde ik dat er iets miste. Dat ik een stukje van mezelf miste. Ik heb les gekregen van pastoor van Deelen over verschillende onderdelen van het katholicisme. Die lessen heb ik als zeer leerzaam, maar ook als gezellig ervaren. Er heerste een prettige sfeer, waardoor ik erg uitkeek naar de lessen. Daarnaast volgde ik deze lessen met een leuke groep mensen, die net als ik de wens hadden om katholiek te worden. De paaswake was voor mij daarom ook erg bijzonder, want daar draait het voor mij om bij geloven. Geloven doe je samen en samen dat waren wij. Als dopelingen en vormelingen stonden wij er als groep, omringd door familie en vrienden. In mijn geval een vrij grote familie, want ook het koor was tijdens de paaswake aanwezig. Dat maakte het voor mij compleet. Mijn familie en mijn passie samen gecombineerd in mijn overtuiging.) Mijn hobby’s zijn lezen, schrijven, tekenen, zingen en piano spelen. Mijn passies zijn echter muziek en mijn familie. 2. In welke werkgroep bent U actief? Ik ben sinds vier jaar actief lid van het zangkoor ‘Gloria Deo’, dat dit jaar zijn 40-jarig jubileum viert. Desondanks was ik voor die tijd al vaak op de koorzolder te vinden, omdat mijn moeder ook in het koor zingt. Ik heb altijd veel bewondering gehad voor de muziek die het koor produceerde en wilde daar graag deel van uitmaken. Vooral de vieringen waar Latijn werd gezongen hebben een diepe indruk op mij gemaakt. Vier jaar geleden heb ik besloten om officieel lid te worden van het koor, waarna ik deel ben geworden van de sopraanpartij. We repeteren elke week op donderdagavond en zingen twee à drie keer per maand tijdens de vieringen afwisselend Latijn en Nederlands.

Naast het zangkoor ‘Gloria Deo’ spring ik van tijd tot tijd in bij in het kinderkoor, dat onder leiding van Gerard Legierse staat, tevens de dirigent van het zangkoor ‘Gloria Deo’ en het ‘Schola Cantorum’. Het kinderkoor brengt een heel andere sfeer met zich mee en bereikt een ander publiek. Iets wat ik zeker kan waarderen. Daarnaast vind ik het, als toekomstig leerkracht, heerlijk om met de kinderen mee te zingen. 3. De positieve en eventueel minder positieve ervaringen als vrijwilliger? Zingen is mijn passie, mijn manier om God te eren. Ik ben erg blij dat ik dat in een koor mag doen dat iedereen accepteert. Er hangt een gezellige sfeer en iedereen is erg betrokken met elkaar. Het is één familie. Tijdens de missen proberen wij de mensen te inspireren met onze muziek, hen dichter bij God te brengen. Het mooiste van vrijwilligerswerk is te horen dat het mensen helpt, dat het hun steun biedt. Ik ben heel dankbaar dat de kerk en het koor mij die kans bieden. 4. Uitdaging voor de komende tijd? De uitdaging voor de komende tijd is vooral het combineren van school, stage, pianoles en koor. Zeker in de komende hoogtijdagen (Kerst en Pasen) is het voor mij erg druk. Desalniettemin vind ik het belangrijk bij de repetities en vieringen aanwezig te zijn. Je kunt niet alleen rekening houden met jezelf. Je bent lid van een groter geheel, van een groep mensen die op je bouwt. Want zonder die mensen bestaat er geen koor. Samen zingen & samen vieren. 5. Het stokje gaat over naar Isabel van Grieken. Zij zingt in de Koorschool 17

Eerste uitvoering van de Laurentiusmis voor kinderkoren ristie de liefde van de Heer kennen. Vanuit de eucharistie was Hij in staat om als diaken de liefde van Christus in woorden en daden van liefde te verspreiden.”

Tijdens een bijzonder feestelijke eucharistieviering zong kinderkoor ‘De Vrolijke Noot’ uit Katwijk op zaterdag 17  oktober voor de eerste maal de Laurentiusmis. De Laurentiusmis is een speciale compositie van de hand van componist Aart de Kort, organist in de kathedraal van Rotterdam. Op verzoek van Mgr. Van den Hende werden onder meer de vaste gezangen (Heer ontferm U, Eer aan God, Heilig, Lam Gods) op muziek gezet speciaal voor kinderkoren, bij gelegenheid van het Laurentiusjaar. Aan de eucharistieviering ging een ochtendprogramma vooraf voor kinderkoren en begeleiders. Ongeveer 140 kinderen en volwassenen kwamen naar de HH. Benedictus en Bernadettekerk in Rijswijk voor drie zangsessies, die werden afgewisseld met pauzes en een broodje. Groeien in liturgie en geloof De eerste keer dat de mis integraal wordt gezongen trekt ook belangstelling van buiten het bisdom. Er is een kleine delegatie van het Kinderkorenfestival in Rijsbergen aanwezig, waar op 6 maart 2016 weer het Nederlands kampioenschap kinderkoren wordt gehouden. De bisschop komt al in de loop van de ochtend en ziet hoe de kinderen samen zingen als één groot koor. Mgr. Van den Hende: “Het Tweede Vaticaans Concilie spreekt over het sacrament van de eucharistie als: bron en hoogtepunt. In de viering van de eucharistie ontmoeten wij de gekruisigde en verrezen Heer. In het evangelie heeft Jezus gezegd: ‘Ik ben met u alle dagen’ (Mt. 28, 20). Op bijzondere wijze maakt de levende Heer deze belofte waar wanneer Hij dichtbij ons komt in de eucharistie. Het is een geschenk van de Heer aan zijn Kerk.” “Ook de jongste generatie in de Kerk mag dit geschenk leren ontvangen. Wanneer kinderkoren ook zelf in staat zijn om de vaste gezangen van de mis te zingen, dan krijgen zij de gelegenheid om van jongs af aan vertrouwd te raken met de viering van de eucharistie. Geloofswoorden van de Kerk kunnen al zingende ook voor kinderen geloofswoorden worden van hen zelf: groeien in liturgie en geloof. Dat is van vitaal belang. Immers, de heilige diaken Laurentius leerde in de eucha18

Laurentius In de openingswoorden van de eucharistieviering legt de bisschop uit wie Laurentius is, naar wie de miscompositie is genoemd en van wie het bisdom dit jaar ook een speciale strip liet maken. “Laurentius is de patroonheilige van het bisdom. Hij was een bijzondere man die in Rome voor de arme mensen zorgde. Hij gaf ze eten en kleding, zoals ook nu nog mensen dat nodig hebben. Hij hield van Jezus. En hij heeft begrepen dat je zijn liefde mag delen in woorden en daden. Laurentius ging daar zelfs mee door toen de keizer zei dat hij ermee op moest houden. Hij is een ‘martelaar’, zoals dat heet, hij geeft zijn leven, omdat hij Jezus en de liefde van God belangrijker vond dan de dreiging om hem heen. Dat durft lang niet iedereen en het wordt ook niet van iedereen gevraagd. Maar Laurentius wás zo sterk. En hij vertrouwde op God. Hij wist: als ik sterf, houdt God mij vast en daarom kan ik voor de arme mensen blijven zorgen, zoals Jezus me vraagt, ook al word ik bedreigd. Laurentius is een voorbeeld voor ons bisdom en daarom hebben we een Laurentiusmis.”

Kinderkoor en volkszang Voor de eucharistieviering is ook componist Aart de Kort speciaal gekomen. Vóór de viering is hij benieuwd naar de uitvoering en daarna is hij dik tevreden. Hij legt uit: “Er waren natuurlijk verschillende eisen die vastlagen voor deze mis. Het was de bedoeling een mis te componeren voor kinderkoor met volkszang en met een orgel of piano als begeleiding plus een melodie-instrument. De uitdaging was om de vaste gezangen zó op muziek te zetten, dat deze mis niet op een al bestaande miscompositie zou lijken. Omdat Nederlandse tekst zijn eigen klemtonen heeft, lijken vanwege het versritme veel Nederlandse vaste gezangen of ordinaria op elkaar. Ondertussen wilde ik de muziek niet te ingewikkeld maken, want hij moet plezierig te zingen zijn. Maar ik

wilde hem ook uitdagend genoeg maken, want kinderen kunnen vaak meer aan dan veel mensen denken.” Dat de kinderen de Laurentiusmis makkelijk instuderen, blijkt tijdens het oefenen eerder op de dag. Regelmatig roept cantor Anneke Blanken uit dat het veel sneller gaat dan ze had gedacht, en dat er tijd over dreigt te blijven. Dus roept ze tussendoor: “We gaan even ‘De kracht van de liefde’ doen! Iedereen die de tekst kent, leg de boekjes op de stoel!” ‘Een ‘all inclusive’ miscompositie’ Het gemak waarmee het op de dag zelf gaat, heeft ook te maken met de inzet van de kinderen van ‘De Vrolijke Noot’. Zij begonnen al vóór de zomer te oefenen, vertelt dirigente Agnes Bol. “Als ze het eenmaal kennen, klinkt het eenvoudig. Maar het was wel pittig. Het zijn mooie melodielijnen, maar ook met lange stukken tekst die achter elkaar doorgaan.” Dat bevestigt componist Aart de Kort: “Het is een ‘all inclusive’ miscompositie. Dat zit hem in de combinatie van de bezetting én in het feit dat alle vaste gezangen, de acclamaties en de geloofsbelijdenis zijn getoonzet.” Vaste teksten op nieuwe melodieën Een moeder die mee is gekomen met de kinderen van het koor uit de parochie vertelt tussen de bedrijven door dat ze blij is als de kinderen ook de vaste gezangen kunnen zingen. Anders valt het koor juist op die momenten in een kinderviering stil. Richard Bot, medewerker kerkmuziek van het bisdom: “Er is een verschil tussen liederen zingen in de liturgie, of de hele mis zingen. Het is in zekere zin vreemd als juist op het hoogtepunt in de mis

de zang stil valt en teksten gesproken worden. Er moet een verbinding zijn tussen de rituele handeling van de liturgie en de muziek. Dat gebeurt door de vaste gezangen. Er zijn wel miscomposities in omloop met een seculiere melodie en gepa­ ra­ fraseerde teksten, maar dit maakt deze Laurentiusmis bijzonder: het zijn de vaste teksten van de mis op nieuwe melodieën.” Na de eucharistieviering overhandigt Richard Bot het eerste exemplaar van de uitgave aan de componist. “Aart de Kort heeft een mis gecomponeerd die heel goed meezingbaar is. Hij is heel goed in staat om voor deze jonge doelgroep goed zingbare melodieën te maken. Dat is bijzonder, want het zijn prozateksten en daarom is het een stuk ingewikkelder dan wanneer de tekst bijvoorbeeld zou rijmen.” De koorpartituur en de diverse ondersteunende partituren (voor orgel, piano en fluit en de meerstemmige koorpartijen) zijn verkrijgbaar bij het bisdom. (Foto’s: P. van Mulken)

Gregoriaanse Vesper in de Kloosterkerk Op woensdagavond 23 december a.s. vindt er in de Kloosterkerk aan het Lange Voorhout 2-4 in Den Haag een Vesper plaats met Gregoriaanse gezangen, uitgevoerd door de Schola Cantorum Gregoriana o.l.v. Hans Jansen, cantor van de Kloosterkerk.

Gezongen wordt o.a. de introitus ‘Memento nostri’, psalm 145, ‘Rorate caeli desuper’, het Magnificat en de Mariaantifoon ‘Alma Mater Redemptoris’. De toegang is gratis, aanvang 19.45 uur.

Kerstconcert Gemengd Koor “Bel Canto” Voor een échte Kerst-sfeer moet u bij Bel Canto zijn. Op zondagmiddag 20 december a.s. geeft het koor een Kerstconcert in de kerk van Sint Jan de Doper aan de Herenstraat 164 te Wateringen. Aanvang: 14.30 uur. De Kerk gaat om 14.00 uur open. Prachtige oude liederen zult u horen en ook meer eigentijdse, kortom : afwisseling genoeg! Medewerking wordt verleend door tenor Piet Onings, Berber Heerema op cello en aan de piano Nicolette Heerema. Algehele leiding : José la Haye.

En: U wordt weer uitgenodigd om mee te zingen; er staan namelijk ook enkele samenzangliederen op het programma. Kaarten à € 10,- zijn verkrijgbaar : - bij de leden; - op die zondagmiddag aan de kerk; - of bel : 0174 295372-Karin van Hooft/secr. of 0174 293982-Jeanne van Ravesteijn/vz Hartelijk welkom ! 19

Muzikale ode aan de Heilige Caecilia Op de feestdag van de Hl. Caecilia, zondag 22 november jl. bracht het gemengd koor Gloria Deo samen met de Schola Cantorum een muzikale ode aan de patrones van muzikanten, koren en harmonieën. Tegelijk vierde het gemengd koor Gloria Deo met dit concert zijn 40-jarig jubileum. In het teken van Mariahymnen Het rijke programma, samengesteld door organist/ dirigent Gerard Legierse, stond in het teken van Mariahymnen. Na een inleiding door pastoor Lex van Deelen begon de Schola Cantorum met gregoriaanse zang : Ave Regina Caelorum, Regina Caeli en Salve Regina. Daarna meerstemmig het machtige Magnificat van Nieland. Vervolgens zong de sopraan Annemieke Storm twee Ave Maria’s van Caccini en Bach-Gounod zo zuiver en helder dat alle aanwezigen hun adem inhielden om geen noot te hoeven missen. Vervolg op de koorzolder… Op het hoofdorgel speelde Gerard Legierse de Preludium en Fuga van Bach zo intens dat alle aanwezigen muisstil op hun zetel deed trillen. ‘Geen dag zonder Bach’, zal Gerard gedacht hebben!

20

Olga van Akkeren

Het jubilerende Gloria Deo begon welluidend met het volumineuze Magnificat van H. Andriessen, om vervolgens in overtuiging met pure blijdschap de Missa Brevis in Bes KV 275 van Mozart te zingen, waarin Annemieke Storm de solo “Benedictus” ten gehore bracht. Uit het “Stabat Mater” van Pergolesi vertolkten de sopranen en alten lijdzaam het deel 1 - ”Grave”. Daarna werden de schitterende composities van het concert door het jubilerend koor afgesloten met het blijde Sancta Maria KV 273 van Mozart. Gefeliciteerd, Gloria Deo! Het aanwezige publiek in een overvolle kerk bedankte Gerard Legierse, de sopraan Annemieke Storm, de Schola Cantorum en het jubilerend gemengd koor Gloria Deo met een daverend applaus voor dit prachtige concert. Vanuit het koor leek het dak te bewegen van emoties! Het publiek kreeg de uitnodiging om de koorleden met een drankje achter in de kerk te feliciteren met het jubileum en het succesvol concert. Bij die gelegenheid is ook de bijgevoegde herinneringsfoto gemaakt, meer van de foto’s zijn te vinden op onze website: http://www.bonifatiusparochie.info. (foto Keimpe Dijkstra)

Gerard Legierse 40 jaar kerkmusicus Toeval of niet: naast het koor Gloria Deo viert deze dagen ook zijn dirigent Gerard Legierse zijn 40-jarig jubileum als kerkmusicus. Op zondag 29 november jl. kon hij aan zijn indrukwekkende verzameling van onderscheidingen de eremedaille van Gregorius in goud toevoegen. Samen met de ere-oorkonde en de felicitaties van de parochie kreeg hij deze uit de handen van pastoor Van Deelen. Nog meer betekende voor de jubilaris de waardering die hij krijgt van de zangers van zijn koren: Gloria Deo, Schola Cantorum en de Koorschool. Bij de felicitaties sloten de parochianen van zijn vorige parochie aan: uit de H. Antonius Abt hebben ze een mooie kaart gestuurd. Met daverend applaus en later met persoonlijke handdruk lieten ook de kerkbezoekers van de Bonifatiuskerk hun waardering blijken.

Jubileum Rosemarie van Hettema Caeciliafeest ook in de Benedictus en Bernadettekerk en gewoontegetrouw worden op die dag jubilarissen gedecoreerd. Zo ook dit jaar, en de beurt was aan Rosemarie van Hettema-Eijsackers. Zij ontving uit handen van voorzitter Joris van den Boogaard de eretekenen behorend bij het veertigjarig jubileum. Joris memoreerde nog dat zij een gedeelte van die veertig jaar bestuurslid is geweest. En er was nog een jubilaris, maar....

Metka Dijkstra

Na de viering werd Gerard nog extra in het zonnetje gezet door ‘zijn’ zangers. Bij de koffie en gebak, in de gezelschap van zijn vrouw Karin, de dochter en zijn moeder, werd hij nog eens bedankt voor zijn enorme inzet. Wat precies in het mooi ingepakt pakketje zat, dat hij van hen heeft gekregen, wordt onthuld in de volgende Pastorale. Dan zult u in het interview met Gerard meer te weten komen over zijn muzikale carrière en wat hij van plan is met het vervolg hiervan. (foto’s Keimpe Dijkstra)

Kerstconcert verzorgd door

SwingTime Big Band uit Den Haag

&

Middenkoor Barina uit Rijswijk o.l.v. Dirigenten Udo van Boven en Hans Speetjens George Willegers, orgel en piano

Zondag 20 december Aanvang 14:30 uur Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372 2285 SK Rijswijk De entree is gratis 21

De Swart, van huis uit drukker. Nu een organisatie die het hele communicatie­ traject beheerst. En dat allemaal onder één dak aanbiedt. Met als filosofie: Met elkaar, voor elkaar! Deze woorden staan voor wat we doen en vooral ook hoe we het doen. Om met het wat te beginnen: alles op het gebied van gedrukte, geprinte en digitale communicatie in combinatie met mail, fulfilment, warehousing en logistiek. Met professionals die ook interim, gedetacheerd of als consultant voor u aan de slag kunnen. Hoe? We zetten de lijnen uit, adviseren, regisseren. Met maar één doel voor ogen: het realiseren van uw communicatiedoelstellingen.

www.kds.nl

22

Harry van der Stap Van Vredenburchweg 8 II 2282 SG Rijswijk Tel. +31 (0)6 22481438 [email protected]

Algemene informatie H. Bonifatiusparochie Adres: Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk Website: www.bonifatiusparochie.info Centraal secretariaat Ina van der Steen, parochiecoördinator Tel. 070-3992416 (In dringende gevallen (tot 22.00 uur): 070-3191613) Fax 070-3368502 E-mail [email protected] IBAN NL70 RABO 0323 1096 75 Pastoraal team Lex van Deelen, pastoor Ingrid van der Aart, pastoraal werker Saskia van der Pol-van Winden, pastoraal werker Allen bereikbaar via het parochiesecretariaat Parochiebestuur Lex van Deelen, voorzitter Tineke Tangel, vice-voorzitter Inge van der Schoot, secretaris Vincent Dobbe, penningmeester Leden: Constantijn Dolmans, Steven Verouden Adres: Parochiebestuur H. Bonifatius Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk PCI (Parochiële Caritas Instelling) Nel Bosch, voorzitter Carolien van Os-van Meurs, secretaris Lex Beneken Kolmer, penningmeester Tonny Smeele, Ellen Sormani, Henk van Steekelenburg, Micheline van Zandvliet, leden. Inf.: via Centraal secretariaat. IBAN NL98 INGB 0004 0634 29 t.n.v. PCI H.Bonifatius E-mail [email protected]

Pastorale * Informatieblad voor de H.Bonifatiusparochie. * Het blad wordt gratis verspreid onder de ingeschrevenen van de parochie. * Bezorging: via het parochiesecretariaat * Verschijning: tien keer per jaar * Redactie: Lex Beneken Kolmer, John Medenblik, Metka Dijkstra * Correctie: Flip van der Spek *  Redactie-adres:  VanVredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk E-mail: pastorale@bonifatius­parochie.info * Lay out en druk: De Swart, Den Haag * Informatie over advertentiemogelijkheden: tel.: 070-3930767. * Kopij voor het volgende nummer ontvangen wij graag uiterlijk 11 januari a.s. Bonifatiuskerk Van Vredenburchweg 69, Rijswijk Secretariaat Van Vredenburchweg 67; 2282 SE Rijswijk Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur. Tel. 070-3992416; Fax 070-3368502 E-mail [email protected] Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372, 2285 SK Rijswijk Open huis: maandag t/m vrijdag 9.30 – 12.30 uur Tel. 070-3940708; Fax 070-3969863 E-mail [email protected]

R.K. Begraafplaats H.Bonifatius Flip van der Spek, administrateur E-mail: [email protected]

EEN PERSOONLIJKE UITVAART MET OOG VOOR DETAIL

Telefoon 070-3879808

Wij zijn er voor u LUPINE_0911_03_KERKBLAD RIJSWIJK_185x50.indd 1

Uitvaart- informatiecentrum, Prinses Mariannelaan 286, 2275 BP Voorburg Uitvaartcentrum Benedictus & Bernadettekerk, Sir Winston Churchilllaan 372, Rijswijk

www.lupine.nl

14-09-2011 09:17:43

23

o.l.v. Claudio Barduco Ribeiro ‘Telemann: Der getreue MusicMeister’ www.cmdh.nl Zondag 22 mei - 15.00 uur KAMERKOOR MUSICA SACRA

o.l.v. Peter Gaasterland W.A. Mozart • Hoornconcert no. 2 in Es, KV 417 • Serenade in Bes, KV 361/370a (‘Gran Partita’) www.hetdso.nl

Zondag 14 februari - 15.00 uur

SOLO PIANORECITAL

www.voorburgsvocaalensemble.nl

o.l.v. Marijke van Klaveren Passieconcert de 14 Stonden van Hendrik Andriessen

ORGELCONCERT

VOORBURGS VOCAAL ENSEMBLE Gerard Legierse bespeelt drie orgels

Zondag 19 juni - 15.00 uur

Zondag 13 maart - 15.00 uur

van Chopin en Debussy

o.l.v. Hans Jansen Mariamotetten uit de 16e en 17e eeuw www.kamerkoormusicasacra.nl

COLLEGIUM MUSICUM DEN HAAG

DELFTS SYMPHONIE ORKEST

door Erwin Rommert Weerstra Valentijnsconcert met werken

Zondag 17 april - 15.00 uur

Zondag 17 januari - 15.00 uur

MUZIEK IN DE BONIFATIUS - 2016 ORGELCONCERT

Zondag 18 september - 15.00 uur

Gemengd koor Gloria Deo en Schola Cantorum van de Bonifatiuskerk o.l.v. Gerard Legierse Kerkmuzikale hoogtepunten

CAECILIACONCERT

Zondag 20 november - 15.00 uur

o.l.v. Wouter Verhage Veelkleurig herfstconcert www.matrozenkoor.nl

HAAGS MATROZENKOOR

Zondag 9 oktober - 15.00 uur

Het beste van de Duitse en Franse orgelmuziek

door Ales Nosek

^