PASTORALE. Informatieblad voor de Bonifatiusparochie Jaargang 13 - nummer 10 december januari 2014

PASTORALE Informatieblad voor de Bonifatiusparochie

Jaargang 13 - nummer 10

december 2013 - januari 2014

1

N(iek) J. van Dam Registeraccountant * Administratie, controle en advies * Aangiften Inkomsten- en Vennootschapsbelasting * Oplossen geschillen met adviseurs, familie Bel 070-3361613 of mail [email protected] Kantooradres Huis te Landelaan 21, 2283 SE Rijswijk

Eerste afspraak zonder enige verplichting.

PetrusBanden Bandenaan aande deKerkhoflaan Kerkhoflaan en St. St.St. Petrus St. Barbara Barbara aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke begraafplaatsenininDen DenHaag. Haag. begraafplaatsen Het zijnrustplaatsen rustplaatsenwaar waarde de levende levende natuur Het zijn natuur prachtig prachtig harmonieert met de cultuur-historische waardevolle harmonieert met de cultuur-historische waardevolle grafmonumenten. grafmonumenten. Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen een

Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen waardige omgeving voor hun dierbare overledenen.een waardige omgeving voor hun dierbare overledenen. Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ kelder, muurgalerij of urnentuin. kelder, muurgalerij of urnentuin. Op de begraafplaats St. Barbara kunt u een familiegraf

Opvoor de begraafplaats Barbara kunt uvan een twee personenSt. voor een periode 30familiegraf jaar al 900 reserveren voor € voor ,--.een Tevens is er van een 30 rouwkamer voor twee personen periode jaar al beschikbaar. reserveren voor € 840,--. Tevens is er een rouwkamer beschikbaar. Voor nadere informatie en brochures kunt u zich wenden tot informatie ons kantooren aanbrochures de Kerkhoflaan. Voor nadere kunt u zich

wenden tot ons kantoor aan de Kerkhoflaan.

Stichting R.K. Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Kerkhoflaan 2585 JB Den Haag Stichting R.K. 10, Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

Kerkhoflaan 10, 2585 JB Den Haag Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

Kapsalon J. Eijken Kerklaan 130, Rijswijk Telefoon: 399 96 33

2

....Ging de hemel open Zien als de duiven De kerststal opzetten was altijd zijn liefste hobby geweest. Om het betoverende, kamerbrede tafereel met grotten en watervallen, stond hij in de hele straat bekend. Het gaf hem intense voldoening om de grote, soms dreigende wereld in miniatuur na te bootsen. Hij voelde zich daar veilig en geborgen bij. Het maakte de werkelijkheid overzichtelijk. Even was hij er heer en meester over. Jaren geleden, toen zijn dochter nog klein was, had hij een grote modelspoorbaan onderhouden. Het is fascinerend om treintjes te laten rondrijden in berglandschappen, langs zandwegen met karren, fonteintjes en kerkjes. Tegenwoordig beperkte hij zich tot een woestijn zonder treinen maar met kamelen. In een grot dragen Maria en Jozef hun kind bij een flakkerend kampvuurtje. De wereld is mooi zoals een duif hem uit de hoogte ziet. Bed in de kamer dit jaar dreigde het feest niet door te gaan. Na een jaar van medische onderzoeken en kuren ging de gezondheid van zijn vrouw snel achteruit. Het lopen werd moeilijk. De gang naar de slaapkamer redden ze nog wel. Zíj liep voorop en híj beschermend er­achter; maar steeds vaker moest ze ‘s middags rusten en de tocht naar boven werd gevaarlijk. ‘Hebt u al eens over een bed in de kamer nagedacht?’ had de dokter geopperd. Ze waren stil geworden. Natuurlijk hadden ze eraan gedacht. Maar aan sommige dingen denk je maar heel even, aan de ziekenzalving bijvoorbeeld, een bed in de kamer, een po-stoel of de eeuwigheid. Ze hadden wat geruststellend geknikt. ‘Het gaat nog wel, dokter! Beweging is goed voor een mens.’ Zelfs in de moeilijkste omstandigheden blijft een mens aan banale dingen denken. Dat forceert de voortgang van het leven. Dus, hoe moet dat met de kerststal? Zou dat wel  lukken met een bed in de kamer? Eigenlijk had hij er geen zin in, maar het zou haar laatste kerst worden! En juist nu had hij behoefte aan veiligheid, aan een goddelijk perspectief; even proeven aan de geborgenheid van zijn kinderjaren. In de dagen die volgden werd er niet over het bed en de kribbe gesproken, maar een week voor kerstmis was de pijn toegenomen. De problemen losten zichzelf op. De dokter had allerlei instanties ingeschakeld en ineens prijkte het bed in de kamer. Hoog en massief. Een fauteuil was ervoor in de schuur gestald en alle stoelen waren wat dichter naar de tv geschoven. Iedereen die op bezoek kwam sprak lovende woorden. ‘Dit is toch veel

Ingrid van der Aart, pastoraal werkster makkelijker!’, ‘Had je eerder moeten doen!’ en ‘Wat is de kamer toch ruim, alles bij elkaar.’ Niemand zei: ‘Waar komt de kerststal?’ Zelfs Jasper niet, hun kleinzoon van zes, die verleden jaar nog uren met de herder en zijn kudde een rondje door de kamer had gemaakt. Stal in de tuin ‘wat doe je met de kerst?’, had wel zijn vrouw gevraagd. Hij had zijn schouders opgehaald. ‘Daar staat mijn hoofd niet naar.’ En dat was ook zo. De wereld was niet mooi maar donker. Niet God beheerste zijn bestaan, maar de dood. En toen, ergens in dat donker, was een idee geboren. De man begon in de tuin, op het terras, een stal te bouwen. Hij vroeg de pastoor of hij hem beelden kon lenen ‘voor buiten’. Op zolder stond nog een oude Maria met een kind. Meer niet, maar het was genoeg. Met wat groen, kerstrozen en enkele spots zou het een indrukwekkend tafereel kunnen worden. Het moest een verrassing zijn voor zijn vrouw, en ook voor zijn dochter en Jasper. Hij werkte eraan in het diepste geheim en buiten het zicht van de kamer. Op de 24ste december kon hij het invallen van de duisternis niet afwachten. Tijdens haar middagslaap sleepte hij het geboortetafereel tot voor de tuindeuren. Hij was er twee uur mee in de weer. De elektriciteit moest veilig zijn. Toen hij verkleumd in de kamer kwam om het gordijn te openen, was zijn vrouw overleden. Midden in de winternacht een oude emeritus pastoor vertelde mij dit verhaal. Voor hem was deze gebeurtenis een indringend beeld van het gevecht van de mens tegen zijn noodlot. Ziekte, ruzie, ontslag, scheiding, brand, aardverzakking, verkeersongeval..., het treft een mens met schijnbare willekeur. Waarom heb jij zo weinig vrienden en een ander zoveel? Waarom kunnen anderen zich twee keer per jaar verre reizen permitteren en stuur jij je kinderen uit logeren naar Scheveningen? De wereld lijkt een verloren wedstrijd tegen een zinloze duisternis. Maar de mens wil er een zin aan geven. Kost wat kost. Hij bouwt en zingt en bakt, hij vertelt en danst en verft, hij reist en praat en steekt een kaars op en hij bouwt naast het sterfbed een geboortegrot, want er ligt een onuitroeibaar verlangen in zijn ziel, dat dit mensenbestaan uit liefde geboren is en tot liefde bestemd. Het icoon van dat geloof is de geboorte van een kind in de langste winternacht. De gestalte van die hoop is voor ons de geboorte van Jezus. Boven de advertentie schreef de man alleen maar: ‘Midden in de winternacht, ging de hemel open.’ Moge Kerstmis voor ons allen een bemoedigend teken zijn van de overwinning van het licht en de liefde op alle duisternis! Het bestuur en de pastores wensen u allen een zalig Kerstmis! 3

Kersttijd met de kinderen Lichtjesavond Was u er vorig jaar ook bij, met kinderen of kleinkinderen? Bij de Lichtjesavond in Oud Rijswijk. Het is een traditie geworden die dit jaar plaatsvindt op vrijdag 20 december. Om 18.30 uur worden in Onderwatershof de lampionnen uitgedeeld aan de kinderen en vertrekken we richting Oude Kerk. Daar aangekomen worden de lichtjes van de kerstboom aangestoken en gaan we de kerk in om rond de H. Familie in de kerststal het kerstverhaal te horen. Er wordt gezongen, er is lekkers en ook voor volwassenen is er genoeg te zien en te beleven om het tot een gezellige kerstavond te maken. Dus, komt u ook dit jaar? NB: de engel Gabriël vraagt wat assistentie van tiener/volwassen engelen rond de stal, die de kleintjes helpen om een goede plek krijgen, vlak bij de H. Familie. Vleugels en jurken hangen klaar. Wie trekt ze aan? Graag melden bij: Ingrid van der Aart, pastoraal werkster [email protected]; tel.0703992416

Vleugels aan de kapstok Ja, jullie zien het goed. Het zijn de vleugels van de engelen van het kerst­feest. Ze hangen daar te wachten tot er weer engelen komen die ze aan willen doen. Tijdens de kerstviering van 24 december, 19 uur in de Bonifatiuskerk. En we hebben nog veel meer vleugels liggen. En er hangen ook herderskleren te wachten , want die horen natuurlijk ook bij het kerstverhaal. En er is een blauwe rok: die is voor Maria. Dus: wil je Maria of Jozef zijn, herder of engel tijdens de kerstviering van 19 uur in de Bonifatiuskerk? Je hoeft geen tekst in te studeren, er is een Hoofdengel die jullie precies vertelt wat je moet doen. En dat is vooral: bij het kerstkindje zijn. Mail naar: [email protected] Of bel: 070-3992416

Ingrid van der Aart, pastoraal werkster

….en in Voorburg 24 december 17.30 uur Kerstavond Kindervertelviering (0-7) Sint Martinuskerk Voorburg Voor (groot)ouders met (klein)kinderen in de leeftijd van 0-7 jaar biedt deze viering op een kinderlijke wijze een ‘nachtmis’ ervaring. Op een speelse en vrije manier volgen wij beeldend het muzikale Herderskind op zoek naar de nieuwe Koning. Hert herderskind dat al tijden aan het oefenen was voor de komst van deze koning. Maar wat een teleurstelling als hij deze koning treft als een kind, in een stal, in een voederbak…. Heeft hij daar nu zo lang opgewacht en voor geoefend? Kinderen kunnen verkleed komen als kerstfiguur. Er worden veel kerstliederen gezongen en de kerstfiguren zijn allen in levende lijve in een stal aanwezig.

4

5 januari 15.30 uur Driekoningen Kindervertelviering (0-7) Sint Martinuskerk Voorburg Een speciale Driekoningenviering. Alle kinderen 0-7 jaar worden uitgenodigd om deel te nemen aan deze viering met het verhaal over de wijzen uit het Oosten. Gekroond en wel zijn alle kinderen in deze viering koning, maar de echte koningen van de dag komen te voorschijn als na afloop blijkt wie er een boon in de cake treft. (over het doel en de opzet van deze kindervertelvieringen, zie pag. 15) Pastor Thérèse Beemster

Kleurige kameleons bekennen kleur Weer heeft een groep van onze jongeren een belangrijke mijlpaal bereikt: op zondag 17  november  jl. zijn in de Benedictus en Bernadettekerk de jongeren van ‘De kleurige kameleons’ gevormd. Het was een mooie afsluiting en bevestiging van waar zij ruim drie jaar mee bezig zijn geweest. Ook tijdens deze bijeenkomst deden zij de zelf gekozen naam eer aan: de viering was kleurig en veelzijdig! Onze koorschool, versterkt door de vormelingen van vorig jaar, luisterde de feestelijke mis prachtig op. En met het zelfgemaakte en zelfgezongen lied lieten de acht ‘kameleons’ merken hoe leuk ze het de afgelopen paar jaar hebben gehad en hoe ze zich gevormd voelen.

Als een schilderij Tijdens de preek vergeleek vicaris Van der Helm het geloof met een schilderij. Een schilderij met verschillende kleuren. Op het schilderij een speciale gloed, een speciaal licht. Wij samen vormen alle kleuren van het geloof en van de kerk. Trots op deze jongeren Het was prachtig om te zien hoe Emma, Harvey, Marieke, Eline, Paulito, Maarten, Mark en Melisant geïnspireerd zijn de afgelopen tijd. Wij begeleiders kunnen wel zeggen, dat het traject zoals het nu aan de vormeling wordt aangeboden, een heel leuke tijd garandeert. Als werkgroep blijven wij finetunen hoe het nog beter, maar zeker ook leuker kan om de jongeren te begeleiden naar het vormsel. We zijn dan ook elke keer trots om te zien hoe de kinderen die aan het vormseltraject beginnen opgroeien tot jongeren, die zelf een bewuste en weloverwogen keuze maken om gevormd worden. Ook jij bent uitgenodigd! Het vormseltraject is een 3,5 jarig traject voor kinderen vanaf groep 8. We nodigen iedereen van harte uit aan te sluiten. Bij de parochie ingeschreven kinderen ontvangen een brief met uitnodiging voor het vormseltraject. Ook via de kerk en met de mond-tot-mond-reclame worden de kinderen uitgenodigd om zelf te kiezen om mee te doen. Op deze manier zijn we net weer met een nieuwe groep begonnen.

Herman Bouman

manier toe te laten groeien naar zijn/haar beslissing om gevormd te worden en zich meer betrokken te laten voelen bij de geloofsgemeenschap. Groepsvorming; van samen vies worden naar samen bidden Het eerste jaar staat de groepsvorming centraal. Vanaf de eerste bijeenkomst merken de vormelingen dat ze niet alleen zijn en dat ze met gelijkgestemden kunnen praten en denken over het geloof en de geloofsbeleving. De aftrap van het project is de populaire survivalmiddag waar ze in een oude kas kennismaken met elkaar, samen vies worden en vooral veel lol hebben. Belevenissen De vormelingen beleven veel in deze 3,5 jaar. Afwisseling met serieuze en luchtige momenten maakt dat ze een echte groep worden. Bijeenkomsten waarbij ze samen leren over de kerk, kerkvieringen, samen een mis voorbereiden, waar ze zichzelf voorstellen. Maar ook de niet onbelangrijke uitstapjes naar de chrismaviering, de vuurdoop in Rotterdam, helpen koken bij de vastenmaaltijd, assisteren bij de zusters van moeder Theresa, de voetenwassing horen daarbij. De tijd vliegt voorbij, vormelingen kijken altijd terug op een leuke periode die sneller dan verwacht voorbijgevlogen is.

Het laatste jaar; de eigen keuze Het laatste halfjaar maken de vormelingen hun eigen bewuste keuze. Het zijn dan ook echte dames en heren geworden. En dan? Deze kameleons willen graag samen verder als een navormselgroep. Dat wordt dan een navormseltraject, waarbij de gevormde jongeren met elkaar betrokken kunnen blijven bij de kerk. Veel succes en veel plezier!

Wat gebeurt er in het project? Het project is opgezet om de jongeren op een rustige 5

Pastoor Van der Zalm overleden Vlak voor het ter perse gaan van deze editie bereikte ons het droevige bericht dat Pastoor J.A.M. (Joop) van der Zalm, van 1976 tot 1992 pastoor van de H.Bonifatiusparochie, op zaterdag 7 december j.l. op 88-jarige leeftijd is overleden. Hij is inmiddels bijgezet in het priestergraf op de parochiële begraafplaats. Moge hij rusten in vrede.

De FlorencePas maakt het u gemakkelijk De huisverpleegkundigen kunnen u helpen in situaties die een prettig leven in de weg staan. Wij adviseren u op allerlei terreinen. Bijvoorbeeld over de FlorencePas. Met deze pas hebt u toegang tot een breed pakket aan diensten. Zo kunt u een pedicure, kapper of opticien aan huis laten komen. Of kunt u gebruikmaken van de boodschappen- en was- en stomerijservice. En met de FlorencePas ontvangt u direct een aantrekkelijke korting. Met de FlorencePas kunt u ook maaltijden thuisbezorgd krijgen. De maaltijdservice van Gewoon Lekker Thuis heeft een ruim aanbod van lekkere en voedzame maaltijden en bezorgt dit kosteloos aan huis. Kijk op www.gewoonlekkerthuis.nl Daarnaast krijgt u met de FlorencePas ook korting op

diverse activiteiten buitenshuis, zoals: 5% korting op yoga en massage. 7% korting op autorijlessen: regulier en begeleiding op maat voor mensen met ADHD of dyslexie. € 5,- op voorstellingen van het Lucent Dans Theater. Dit is slechts een greep uit onze aanbiedingen. Kijk voor het volledige aanbod op www.florence.nl/florencepas Heeft u vragen? Wij helpen u graag verder! Huisverpleegkundigen Florence Thuis in Rijswijk Marja Verwoerd, 06 - 39 85 09 14, Elaine Dirven, 06 – 39 85 09 52, Fleur van Waateringe, 06 – 39 85 09 71 e-mail: [email protected]

R.K. Begraafplaats H. Bonifatius

Al 76 jaar voor al uw electra

Van den Belt Herenstraat 68 Rijswijk

Telefoon 070 - 390 26 73

Henri Dunantlaan 68 Rijswijk tel. 070 - 3948581 65+ 10% korting

6

De R.K. Begraafplaats H. Bonifatius is gelegen in Rijswijk achter de H. Bonifatiuskerk. Het is een parochieel kerkhof met een specifieke identiteit. Er is een fraaie natuur die met veel zorg in stand wordt gehouden. De entree is tegenover de Frans Halskade 118. U kunt zich daar oriënteren door een bezoekje te brengen. Familiegraven en urnengraven kunnen worden gereserveerd. Informatie en tarievenlijst kunt u verkrijgen bij de pastorie aan de Van Vredenburchweg nr. 67, 2282 SE Rijswijk of op de website www.bonifatiusparochie.info. Telefoon: 070-3992416

‘Hun liederen vloeiend en klaar...’ Vorige maand is er landelijk onrust ontstaan bij vele gelovigen over een gerucht met betrekking tot de traditionele kerstliederen. Er werd beweerd dat de Nederlandse bisschoppen het publiceren en zingen van traditionele kerstliederen zoals “Stille nacht, heilige nacht” en “De herdertjes lagen bij nachte” zouden hebben verboden. Deze bewering is onjuist en brengt veel onrust. De oorsprong van de bewering over de vermeende bisschoppelijke “boycot” van deze kerstliederen was een redactioneel commentaar van de directeur van Berne Media Liturgie, de eerwaarde heer J. Jansen o.praem, in een uitgave van deze abdij met overzicht van liturgische liederen. Daarin schreef de heer Jansen dat de Nederlandse bisschoppen ervoor hebben gekozen om vanaf de eerste zondag van de advent (december 2013) gebruik te maken van een dwingend voorgeschreven exclusieve lijst van liederen die door de Heilige Stoel (Rome) is goedgekeurd. Jansen schreef: “Traditionals rond Kerstmis als Stille nacht, heilige nacht en De herdertjes lagen bij nachte mogen ook niet opgenomen worden enkel en alleen omdat ze niet op de ‘lijst van Rome’ staan.” De kwestie van de kerstliederen is niet nieuw. Al in 2001 heeft de Romeinse Congregatie voor de Eredienst bepaald, dat liturgische gezangen in de volkstaal de goedkeuring nodig hebben zowel van de bisschoppenconferentie, als van de Heilige Stoel. Om deze bepaling goed in te voeren is gewerkt aan een lijst van liederen voor de liturgie en tegelijk is gezocht naar een overgangsperiode. Op verzoek van en in overleg met uitgeverij Berne hebben de Nederlandse bisschoppen zo’n overgangstijd verkregen: gedurende twee jaar konden een aantal liederen in de liturgie gebruikt worden ook al waren ze (nog) niet in de lijst opgenomen. Met Berne werd overeengekomen, dat de uitgeverij zich na het beëindigen van de overgangstijd (advent 2013) zou houden aan de kerkelijk goedgekeurde liederen. Deze overeenkomst werd onder anderen ondertekend door de heer Jansen. Voor alle duidelijkheid: de lijst van goedgekeurde liederen is nog steeds in ontwikkeling en wordt telkens met nieuwe gezangen uitgebreid; zowel theologen als musici werken hieraan mee. Traditionele kerstliederen worden ook voorgedragen. Op 21 juni 2013 is per brief door de Beleidssector Liturgie van de Bisschoppenconferentie aan allen die betrokken zijn bij de publicatie van zondagsboekjes meegedeeld, dat deze traditionele vroomheidsliederen nu achteraan in de liturgieboekjes (zondagsmissaaltjes) kunnen worden afgedrukt. Deze brief is ook uitgegaan naar de heer Jansen. Het is niet zo dat er voor is gekozen om vanaf advent 2013 alleen nog een exclusieve lijst van goedgekeurde liederen te gebruiken, zoals de directeur liturgische uitgaven van Berne Media beweert. Ook bijbelse gezangen en liederen vanuit liturgische bronnen van de Kerk, die niet op deze lijst voorkomen, kunnen doorgaans gebruikt worden. Evenals de evangelische broeders en zusters zingt ook de R.K. Kerk in de liturgie bij voorkeur bijbelse gezangen.

Er was een tijd waarin de liturgie gevierd werd in het Latijn en de gelovigen vertrouwd waren met de liturgische teksten. Terwijl nagenoeg alle kerkgangers de vaste gezangen van de heilige Mis konden meezingen, waren de wisselende Gregoriaanse gezangen eerder iets voor het kerkkoor. In die tijd zijn vele vroomheidsliederen ontstaan, die ook in de liturgie hun plaats kregen. Tot die liederenschat waaraan gelovigen terecht gehecht zijn, behoren ook vele kerstliederen. Ook de bisschoppen zingen ze graag en hebben op 21 juni aan Berne laten weten, dat deze liederen heel geschikt zijn om gepubliceerd te worden achterin de zondagsmissaaltjes, zodat ze met Kerstmis volop gezongen kunnen worden. Mgr. J. Liesen, Bisschop van Breda, referent voor Liturgie en Bijbel

Bij de voorplaat 'De Aanbidding der Herders' van Anthonie Blocklandt Geschilderd op paneel met olieverf. Het paneel is 141   m hoog en 99 cm breed. Het bevindt zich in het Rijksmuseum in Amsterdam, het is aangekocht in 1987 van een Antwerpse mevrouw.. Op de voorgrond een staande herder met staf, bij Maria en het kind zit een jonge herder met zijn voet op een mand. Achter slaapt Jozef tussen de ezel en de os, in de lucht engelen. Anthonie Blocklandt van Montfoort (ook: Antony van Blokland) is rond 1533 geboren in Montfoort en in 1583 in Utrecht overleden. (Montfoort, 1533 of 1534 Utrecht, 1583) was een Nederlands kunstschilder. Zijn achternaam verwijst naar de buurtschap Blokland bij Montfoort. Anthonie Blocklandt van Montfoort was de zoon van een burgemeester van Montfoort. Hij ging in de leer bij Hendrick Sweersz. te Delft en bij Frans Floris te Antwerpen. In 1552 keerde hij terug naar Montfoort, waar hij trouwde met de dochter van de toenmalige burgemeester. Blocklandt van Montfoort vestigde zich vervolgens te Delft, waar hij schilderijen leverde aan de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk die tijdens de beeldenstorm verloren zijn gegaan. Ook schilderde hij een werk voor de Sint-Janskerk te Gouda (De onthoofding van Sint-Jacob), dat zich thans in het museum aldaar bevindt. In 1572 maakte Blocklandt een reis naar Italië, waarna hij zich voorgoed in Utrecht vestigde. Hij trad er in 1577 toe tot het gilde. In 1579 schilderde hij het drieluik Maria-Tenhemelopneming, dat tegenwoordig in de kerk van Bingen am Rhein hangt. Het is het voornaamste werk dat van Blocklandt bewaard is gebleven.

7

Van de bestuurstafel Muziek in de Bonifatius, het muziekprogramma onder artistieke leiding van Gerard Legierse dat maandelijks een concert organiseert in de Bonifatiuskerk, gaat in 2014 zijn 10e seizoen in. Op zondag 12 januari zal het Delfts Symphonie Orkest het nieuwe muziekjaar openen met het tweede pianoconcert van Rachmaninov. De nieuwe burgemeester van Rijswijk, de heer M.J. Bezuijen, heeft toegezegd hierbij aanwezig te zijn. En wist u dat in 2017 onze parochie al 750 jaar bestaat? In de Oude Kerk is de Bonifatiusparochie destijds gesticht alvorens dat kerkgebouw is overgegaan naar de protestanten. Dit jubileum mag niet ongemerkt voorbijgaan. Er is al gesproken met de protestantse kerk om hiervoor gezamenlijk festiviteiten te bedenken. Elders in dit nummer leest u hier meer over. Misschien heeft u het gelezen in de media: de Nederlandse bisschoppen hebben besloten dat vanaf 1 januari 2014 geldt dat bepaalde categorieën personen, die na die datum aangesteld of benoemd worden, een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) moeten overleggen. Dit geldt voor vrijwilligers die werken met jongeren of financiën of persoonsgegevens. Men heeft gekozen voor een stapsgewijze invoering van de VOG. Vrijwilligers die al werkzaam zijn in bovengenoemde categorieën hoeven vooralsnog geen VOG te overleggen tenzij zij een nieuwe aanstelling of benoeming krijgen. Het parochiebestuur heeft besloten dat er een inventarisatie gemaakt wordt van de vrijwilligers die mogelijk in een later stadium alsnog deze verklaring moeten aanvragen. Het bestuur is verder akkoord gegaan met het collecteschema voor 2014. Het bisdom stuurt jaarlijks een schema voor de collectes op; dit wordt door de parochie enigszins aangepast omdat onze parochie het zich niet kan permitteren dat er teveel collectes naar andere doelen gaan en dus niet ten goede aan de eigen parochie komen. Om het boekjaar 2013 zo gunstig mogelijk af te sluiten heeft het bestuur besloten dat er net als vorig jaar een brief gestuurd wordt aan de parochianen als herinnering aan Actie Kerkbalans. Over de voortgang omtrent Samenwerking Geboden 2 was geen nieuws te melden. In het nieuwe jaar zal deze samenvoeging van de parochies in de Vlietstreek verder vorm krijgen.

Oproep – meedenken en

meedoen met communicatie Als kerkgemeenschap is ons doel de verkondiging van het evangelie van Jezus Christus, in woord en daad. Daarin zit automatisch dat we als kerkgemeenschap communiceren met de mensen om ons heen, katholieken en andersgezinden. Niet alleen ‘zenden’ maar ook ‘ontvangen’ – communicatie is tweerichtingsverkeer. Communiceren doen we in onze parochie natuurlijk 8

dage­lijks, van mens tot mens, tijdens en na de vieringen, in ons Open Huis en ook met onze website en dit mooie blad, de Pastorale. Sommige vrijwilligersgroepen in onze parochie whatsappen met elkaar, anderen pakken de telefoon. Ook facebook wordt onder onze jongeren gebruikt. Graag willen we met een groepje vrijwilligers nadenken over hoe we onze communicatie verder kunnen verbeteren, en met name ook kijken hoe moderne media ons daarbij kunnen helpen. We willen geen ‘vaste’ werkgroep er van maken maar een projectgroep die onze vrijwilligers, pastoraal team en bestuur hierbij helpt, met ideeën maar ook handjes om deze ideeën in de praktijk te brengen. Daarvoor hebben we mensen nodig die iets van communicatie afweten, en dit ook kunnen omzetten in praktisch handelen. Of het nu gaat om twitteren, content management van de website, videootjes kunnen maken voor Youtube of Vimeo, of weten hoe we ‘doelgroepen’ effectiever kunnen bereiken. Jongeren onder ons die iets met sociale media kunnen doen, en ouderen die veel ervaring hebben. Onze boodschap heeft eeuwigheidswaarde, de middelen waarop we deze brengen kan een stuk moderner! Als u mee wilt doen, kunt u zich aanmelden bij Constantijn Dolmans (bestuurslid) per email [email protected] of bellen met 0654-908717.

Zalig Kerstmis en een voorspoedig 2014 voor allen die betrokken zijn bij onze Bonifatiusparochie. In het bijzonder voor alle mensen die de parochie helpen dragen als vrijwilligers en als donateur. Uw bijdrage maakt ons pastorale werk mogelijk. Heel hartelijk dank en alle goeds. Parochiebestuur en pastores P.S.: Om kosten en het milieu te sparen komt deze wens in plaats van kerstkaarten.

Afscheid als gebedsleider Op 20 oktober jl. heb ik tijdens de eucharistieviering in de Bonifatiuskerk afscheid genomen als gebedsleider. De reden voor het afscheid was het feit dat ik de leeftijd van 75 jaar heb bereikt en afgesproken is dat gebedsleiders met 75 jaar stoppen. Hoe begon het? Op het eind van de jaren 70 in de vorige eeuw sprak pastoor Wüst tijdens een lectorenvergadering in de Gerardus Majellaparochie zijn zorg uit over het teruglopend aantal priesters in de komende jaren. Hij was van mening dat, om in de toekomst zeker te zijn van vieringen op zondag, er een beroep gedaan zou moeten worden op kerkgangers die diensten willen leiden. Er is toen een groepje gevormd van mensen die bereid waren hier­aan mee te werken. Ik heb mij hier toen voor opgegeven en we zijn begonnen met regelmatig te oefenen, allereerst in het vinden van een goede vorm voor de diensten. Daarbij kwamen zaken aan de orde als: moet een gebedsleider een gebedsmantel aan of gaat hij voor in z’n normale kleding (gelukkig is voor het laatste gekozen), verder was het zoeken naar een herkenbare liturgie, maar waarbij er toch een duidelijk verschil was met de eucharistieviering. Een tekort aan priesters was toen nog niet zichtbaar: pastoor Wüst was altijd aanwezig en was op zondag of in de Gerardus Majella­kerk of in de Jeroenkerk. In het laatste geval was een van de paters uit de Jeroenkerk in de Gerardus Majella. In de vakantietijd zorgde het deke­ naat voor missionarissen die dan de diensten deden in de diverse kerken. De eerste communievieringen in Gerardus Majellakerk Maar er kwam een moment dat het dekenaat liet weten dat er geen missionarissen beschikbaar waren, toen moesten voor het eerst de gebedsleiders in actie komen. Weer werd er flink gerepeteerd en konden er daadwerkelijk diensten gehouden worden. Dit waren steeds korte perioden waarin de groep actief was. Ik herinner me uit die tijd dat de kerk nog vol zat.

John Medenblik een vijfde zondag een communieviering gehouden zou worden. In die tijd nam het aantal kerkgangers sterk af, dus ook het aantal vrijwilligers. Er waren drie mensen beschikbaar, nl. Piet van der Boogaard, Hanneke Zegers de Beyl en ik. Na enkele jaren stopte Piet vanwege zijn leeftijd en daarna moest Hanneke stoppen wegens gezondheidsproblemen. Ik heb de vieringen op die vijfde zondag toen alleen voortgezet tot het moment van de fusie. In de Rijswijkse parochies was toen een flinke groep mensen bezig met de Communievieringen in de kerken van Rijswijk en ik ging toen deel uitmaken van die groep. Het was en is nog steeds inspirerend om met een groep mensen na te denken over de schriftlezingen en een overweging voor te bereiden. Ik zal hier zeker aan blijven deelnemen. Overigens is ook deze groep veel kleiner dan een paar jaar geleden en zijn nu alleen nog Yvonne Beker en Emile Verviers gebedsleider. Inmiddels was er door het bisdom een cursus voor gebedsleiders gestart. Alleen mensen die de cursus gevolgd hadden, zouden nog als gebedsleider mogen voorgaan. Aanvankelijk was de gedachte dat ook de mensen die al praktische ervaring hadden door zouden mogen gaan. Pastoor Froger vroeg dispensatie aan. Tot ieders verbazing en teleurstelling werd die door het bisdom collectief afgewezen, zo ook in andere parochies. Teleurgesteld was men omdat niemand dit werk doet uit eigenbelang, maar om een bijdrage te leveren aan de continuïteit van de kerkgemeenschap. Stilzwijgend konden we echter toch doorgaan, daarbij werd als grens gesteld het bereiken van de leeftijd van 75 jaar en dat moment was voor mij aangebroken. Op 20 oktober heb ik afscheid genomen tijdens de eucharistieviering in de Bonifatiuskerk. Het was een bijzondere viering. Ook Joke Bloom nam afscheid als gebedsleider - om een andere reden dan ik - maar het bijzondere was toch wel het 40 jarig jubileum van Ben van Oosten als organist, een groot deel van die 40 jaar heeft zich afgespeeld in de Gerardus Majellakerk. En ik kijk met plezier terug op de samenwerking, hoe hij zover als mogelijk mijn wensen probeerde te realiseren. Bijzonder was het voor mij ook, omdat het de eerste keer was dat ik een overweging deed tijdens een Eucharistie­ viering. Slot Ik zag het niet als een hobby, maar als een bijdrage om de woorden van het evangelie levend te houden. Er is veel tijd nodig om een dienst goed voor te bereiden; daarom wil ik graag de mensen bedanken die in de loop der jaren een blijk van waardering gaven en voor de vriendelijke woorden bij het afscheid.

Communievieringen als vast onderdeel van de liturgische vieringen Echter pas structureel werden gebedsleiders ingezet vanaf de tijd dat er geen vaste priester meer was in de Gerardus Majellaparochie. Afgesproken werd, dat in maanden met 9

73 pakketten voor de Voedselbank In 2012 wonnen wij, als vrijwilligers van de Voedselbank, een prachtige prijs. Als groep waren wij gekozen als vrijwilliger van 2012. We waren er erg trots op. René Marquard van Omroep Rijswijk kwam een praatje maken en stelde voor om een interview via de radio te maken. Dit hebben we gedaan en het contact is altijd gebleven. Enige maanden geleden stelde René voor om een actie voor de Voedselbank op touw te zetten. Na lange gesprekken kwamen we op een idee: we gaan houdbare goederen inzamelen voor onze Voedselbank. De locatie werd al gauw gevonden en met de medewerking van de dhr. Jongenotter van de plaatselijke Plusmarkt zouden we op zaterdag 5 november starten met onze actie. We waren er al vroeg en Marijke had gauw in de gaten dat we onze linnen tasjes moesten gaan uitdelen want er liepen al veel klanten naar binnen. De opzet was dat ze hier houdbare artikelen in deden en deze tasjes dan na de kassa aan de vrijwilligers overhandigden. Van dhr. Jongenotter had ik 14 kratten gekregen om te vullen en ik had mijn bedenkingen van als we de helft vol hebben ben ik tevreden. Het liep storm en ik moest Coby en Anneke bellen voor versterking want in nog geen 3 kwartier tijd

waren de 14 kratten vol. Goede raad was duur en we gingen over op bananendozen. Ondertussen was Cees ook gearriveerd en alles liep op rolletjes. Radio Rijswijk had wat notabelen uitgenodigd die geïnterviewd werden. Ze hadden het zichtbaar naar hun zin en we kregen veel hulp van ze. Gelukkig kwam Pastor Ingrid van der Aart ook nog. We konden best nog een handje erbij hebben. Want het liep storm mede ook door Radio Rijswijk die de klanten via radio en Facebook aanspoorde om toch maar naar de Plusmarkt te komen. En nu bent u natuurlijk nieuwsgierig hoeveel kratten/bananendozen we vol hadden. Het waren er in totaal 73. Van Dhr Jongenotter kregen op het einde van deze succesvolle dag nog een heerlijk drankje aangeboden. Ook het stukje kaas en worst ontbraken niet. Moe maar voldaan keerden wij naar huis terug. Langs deze weg wilden we de klanten van de Plusmarkt die de Voedselbank een warm toedragen hartelijk danken. Team vrijwilligers van de Voedselbank BB Rijswijk

Zegels en kerstpakketten Krijgt u ook een kerstpakket van uw huidige of vroegere werkgever? Zo’n prachtige doos waarin van alles zit dat u misschien al in de kast hebt staan? U mag er zelf van genieten, maar hem ook schenken aan de voedselbank. Die verdelen de inhoud over de kratten van de cliënten. Zodat de feestdagen ook voor hen iets extra’s heeft. Inleveren op elke werkdag tussen 9.30 en 12 uur. En dan de zegels van de Plusmarkt. Misschien krijgt u het

plakvel helemaal niet vol en gooit u die straks ongebruikt weg. Wat natuurlijk eeuwig zonde is. Wij kunnen al die losse zegels goed gebruiken, want samen vormen ze weer een paar mooie pakketten. U kunt ze in de verzamelbak doen die in de kerkzaal van de Benedictus en Bernadettekerk staat. Dank u wel!! Ingrid van der Aart, pastoraal werkster

Laatste Oecumenische Taize-avondgebed Op 27 december is het laatste Taize-avondgebed. Iedereen is er welkom, het is een open viering, met prachtige, eenvoudige liederen en stilte om je eigen gedachten de ruimte te geven. De viering begint om 19.30 uur, in de Benedictus en Bernadettekerk, Sir Winston Churchilllaan 372. Het is de laatste viering die we als groep voorbereiden. De groep die deze vieringen nu zo’n 15 jaar organiseert is te klein geworden. Met pijn in het hart hebben we daarom besloten te stoppen. Wat mij altijd verbaasde was dat in bijna elke viering wel iemand binnenkwam die er nog nooit geweest was. Steeds weer bracht het nieuwe mensen op ons pad, met een 10

eigen verhaal, een eigen reden om te komen. Ik geloof dat de mensen blijven zoeken en hoop dat ze in onze kerken een gastvrije en geborgen plek zullen vinden. Gelukkig zingen we in onze kerken af en toe liederen uit het rijke repertoire van Taize. Wie houdt van de avondgebeden, kan regelmatig in omliggende gemeenten terecht: In de Koningkerk in Voorburg elke tweede zaterdag van de maand om 19.30 uur. In Den Haag zijn diverse avondgebeden, soms wekelijks. Namens de Taize-werkgroep Rijswijk, Marco Nijdam, 070-3945767

VAN BINNENUIT VAN BINNENUIT

Aanbod van bibliotheek en kerken Gesprekken en ontmoetingen Naar buiten om de ander te ontmoeten tussen hemel en aarde. Naar binnen om jezelfvan te ontmoeten Een samenwerking de Samen en worden we wijzer en lichter protestantse rooms-katholieke Van met binnenuit je leven beleven kerk de bibliotheek. Je geloven beleven

Nu ook eigen website: We hebben sinds kort een eigen website: www. van-binnenuit.nl Voor alle actuele informatie over groepen en lezingen kunt u op deze website kijken. Vanaf 1 januari kunt u het nieuwe aanbod voor het voorjaar vinden. Het is nu mogelijk u gelijk via de website voor al onze activiteiten op te geven. Maar bellen kan natuurlijk ook, naar Anneke van Exel, tel. 39 76 385 of Rina van den Broeke tel. 39 68 145. Bij geen gehoor graag inspreken. U wordt dan teruggebeld. Geef u dus bij voorkeur niet op bij de gespreksleiders maar centraal. Dat geeft ons een beter overzicht en u hoeft niet meer uit te zoeken bij wie de opgave moet plaatsvinden. Alleen voor de lezing op 28 januari die in samenwerking met de bibliotheek wordt georganiseerd wordt u verzocht zich daar op te geven (zie onder). We geven toch ook nog een klein foldertje uit. Dat komt rond 10 januari uit. Hierin staat hetzelfde als op de website, alleen veel beknopter. In de rooms-katholieke parochie wordt de folder niet thuisbezorgd maar is hij te vinden achter in de kerken. Maar ook vanuit de bibliotheek, Stervoorde en het Kruispunt kunt u hem meenemen. Wij vragen om u zo snel mogelijk aan te melden voor de activiteiten waar u belangstelling voor heeft. Liefst uiterlijk een week van tevoren. Zeker als sprekers van buiten komen is het noodzakelijk dat ze op tijd op de hoogte zijn of het doorgaat. Maar ook de eigen pastores vinden het fijn om te weten of ze met hun voorbereidingen door kunnen gaan.

Al in januari begint een aantal activiteiten: Bespiegelingen over de ziel, met filosoof Bob Lanswyer. Op woensdagochtend 15 januari om 10 uur in de Nieuwe Kerk Meditatiegroepen Meditatiegroep A gaat verder donderdagavond 9 januari, meditatiegroep B op maandagavond 13 januari en meditatiegroep C op donderdagavond 23 januari. Zeer beperkt en alleen in overleg kunnen nieuwe mensen nog meedoen. Gespreksgroep ‘Druk druk ‘gaat verder op donderdagavond 23 januari Lezing in samenwerking met de bibliotheek In de maand van de spiritualiteit spreekt Karin Bosveld over ‘Lichter Leven’. Om meer rust te krijgen hoef je je leven niet helemaal om te gooien. Met 8 simpele richtlijnen kun je leren de juiste keuzes te maken. Op dinsdag 28 januari van 20.00 – 22.00 uur in de Openbare Bibliotheek. Voor deze lezing kunt u zich opgeven bij de bibliotheek of via de website van de bibliotheek www. bibliotheekaandevliet.nl. De kosten bedragen €7,Opa’s en oma’s schrijven Een brief schrijven aan uw kleinkinderen waarin u vertelt welke rol het geloof in uw leven heeft gespeeld en wat u uw kleinkind hierin toewenst. Het zal een bijzonder document opleveren, voor uzelf en uw nageslacht. Gespreksleider ds. Michiel de Leeuw. Op de donderdagen 30 januari en 13 en 27 februari van 10.00 – 11.30 uur in Ontmoetingswinkel JC09, Kerklaan 3. Wij hopen velen van u/ jou in de komende maanden te mogen ontmoeten bij één van de activiteiten. Want kerk, dat zijn we met elkaar, of we nu rooms-katholiek of protestant zijn ! Namens de werkgroep, ds. Susan Karreman

Coachingscatechese 2014: leerzaam, luchtig, leuk Jonge ouders die graag hun kinderen willen begeleiden met een godsdienstige opvoeding, zijn van harte welkom in de jaarlijkse coachingscatechese. Een catechese die de ontwikkeling van de religieuze dimensie in het leven van een kind serieus neemt. Er zijn vier avonden met thema’s waarin de godsdienstige bagage van ouders ter sprake komt. Het bespreken hiervan heeft als doel dat ouders inzicht verwerven in het hoe, in het wat en in het waarom van het meegeven van een religieuze dimensie bij de opvoeding van een kind. Van belang hierbij is dat ouders oog hebben voor de verschillende fasen van ontwikkeling van het jonge kind van 0-7 jaar. Ouders die hun kind het afgelopen jaar hebben laten dopen worden persoonlijk uitgenodigd. Andere belangstellenden zijn van harte welkom, ook misschien als u voor de keuze van de doop staat en deze keuze nog niet

helemaal helder is! De catechese wordt afgesloten met een Kindervertelviering die door de ouders zelf wordt samengesteld en vormgegeven. De coachingscateche is een samenwerkingsproject tussen de drie parochie Sint Maarten, Trinitas en H. Bonifatius. De data zijn: 17 februari, 20 maart, 15 april en 12 mei 2014. Voorbereiding van de afsluitende Kindervertelviering van 22 juni: 2 en 12 juni 2014. Locatie van de catechese en de viering: Centraal Parochiebureau/ Sint Martinuskerk Oosteinde 54/56 Voorburg. Tijdstip catechese 20.00-22.00 uur. In een evaluatie werd gesproken over leerzaam, luchtig, leuk! Inlichtingen en/of aanmelding bij pastor Thérèse Beemster: [email protected] Zie ook de website www.sintmaartentrinitas.nl voor info onder jeugd en foto’s in de fotogalerij 11

Liturgische agenda van 16 december 2013 t/m 31 januari 2014 In de wintermaanden januari t/m maart zijn alle zaterdagavond vieringen in de Benedictus en Bernadettekerk Vrijdag 20 december 18:00 Kribbetocht voor kinderen: met lampionnen van Onderwatershof naar de Oude Kerk: Pastor Van der Aart en ds. De Leeuw Zaterdag 21 en zondag 22 december 19:00 Bonifatius (Ger. Majellakapel) 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI)

4e zondag v.d. Advent. Uitgebreide ritus van verzoening (biechten op afspraak) Eucharistie/boeteviering Pastoor Van Deelen Samenzang Eucharistie/boeteviering Pastoor Van Deelen Resonet in Laudibus Eucharistie/boeteviering Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn) Indonesische Eucharistie Pater M. Jehandut svd

Dinsdag 24 december 17:30 Martinuskerk, Voorburg 18:00 Benedictus en Bernadette (KKI) 19:00 Bonifatius 21:00 Bonifatius 22:00 Benedictus en Bernadette 23:00 Bonifatius Woensdag 25 december 10:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 15:00 Benedictus en Bernadette Donderdag 26 december 10:30 Bonifatius

Kerstavond, geboorte van de Heer Kindervertelviering: Kerstmis (voor kinderen 0-7 jaar en (groot)ouders) Indonesische Eucharistie Pater M. Jehandut svd Gezinsviering Pastor Van der Aart Koorschool Nachtmis Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn en Ned.) Kerstnachtviering Pastor Van der Aart Barina Nachtmis Pastoor Van Deelen Gerardus Majellakoor Hoogfeest van Kerstmis, geboorte van de Heer Past. Vd. Ende en Vd. Aart Eucharistieviering Resonet in Laudibus Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn en Ned.) Kindje Wiegen (kerstspel voor en met kinderen) 2e Kerstdag, H. Stefanus Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Samenzang

Zondag 29 december (zaterdag geen viering) 9:30 Benedictus en Bernadette Communieviering 11:00 Bonifatius Eucharistieviering

Feest van de heilige familie Pastor Van der Aart Pastoor Van Deelen

Dinsdag 31 december 9:30 Benedictus en Bernadette Woensdag 1 januari 2014 11:00 Bonifatius

Oudjaar Em. Pastoor V.d. Ende Nieuwjaarsdag. H. Maria, moeder van God Pastoor Van Deelen Gerardus Majellakoor

Zaterdag 4 en zondag 5 januari 19:00 Benedictus en Bernadette 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 15:30 Martinuskerk, Voorburg

Eucharistieviering Eucharistieviering

Openbaring van de Heer (Driekoningen) Communieviering Pastor Van der Aart Samenzang (Jeroenkapel) Eucharistieviering Em. Pastoor V.d. Ende Resonet in Laudibus Gloria Deo (Ned.) | Koffie Communieviering Pastor Van der Aart Kindervertelviering: Driekoningen (voor kinderen 0-7 jaar en (groot)ouders)

Zaterdag 11 en zondag 12 januari 19:00 Benedictus en Bernadette Voor Hart en Ziel (Comm) 9:30 Benedictus en Bernadette Communieviering 11:00 Bonifatius Eucharistieviering 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI) Indonesische Eucharistie 15:00 Muziek in de Bonifatius: Delfts Symfonie Orkest

12

Resonet in Laudibus (Greg.) Samenzang

Doop van de Heer Gebedsl. Verviers/Beker Gebedsl. Verviers/Beker Pastoor Van Deelen Pater Jan Asa svd

(in de Jeroenkapel) Resonet in Laudibus Schola Cantorum

Zaterdag 18 en zondag 19 januari 19:00 Benedictus en Bernadette 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius

Eucharistieviering Communieviering Eucharistieviering

2e zondag door het jaar Pastoor Van Deelen Pastor Van der Aart Pastoor Van Deelen

Samenzang (Jeroenkapel) Resonet in Laudibus Gloria Deo (Latijn)

Zaterdag 25 en zondag 26 januari 3e zondag door het jaar Er is een 2e collecte voor het jongerenwerk in onze parochie 19:00 Benedictus en Bernadette Voor Hart en Ziel (Euch) Pastoor Van Deelen (in de Jeroenkapel) 9:30 Benedictus en Bernadette Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Barina 11:00 Bonifatius Gezinsviering (Euch) Pastoor Van Deelen Koorschool | Koffie Voorstellen 1e communicanten en kinderzegen (alle kinderen welkom) 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI) Indonesische Eucharistie Pater M. Jehandut svd Vieringen op weekdagen Maandag 19:30: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel Dinsdag 9:30: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel Woensdag 9:00: Bonifatiuskerk - Lucaszaal Vrijdag (1e en 3e) 9:00: Bonifatiuskerk - Lucaszaal Vrijdag (2e en 4e) 9:30: Benedictus en Bernadette - Jeroenkapel Vrijdag (laatste) 19:30: Benedictus en Bernadettekerk

Bijzonderheden (Rozenkrans) (Euch) Niet op 24 december. Wel op 31 december (Euch) Niet op 25 december, 1 en 8 januari (Euch) (Euch) Niet op 27 december en 10 januari (Oecumenisch Taizégebed) Op 27 december: laatste keer!

De heiligenfeesten 25 januari: Bekering van de heilige apostel Paulus 28 januari: H. Thomas van Aquino

Vieringen in Woon- en zorgcentra (onder voorbehoud) Woon- en zorgcentrum Vredenburch Vrijdag 16:00 uur Viering in de multifunctionele ruimte Woon- en zorgcentrum Steenvoorde 2e zondag van de maand: Eucharistieviering (pastoor J. Groenewegen en mw. H.Smeele) 4e zondag: communieviering

Vervoer naar de kerk Voor vervoer naar de kerk gelieve u te bellen: Voor de Benedictus en Bernadettekerk met Theo van Paassen (0174-292957) Voor de Bonifatiuskerk is momenteel niemand beschikbaar. Dus komt u met de auto naar de kerk en bent u in de gelegenheid om iemand mee te nemen, neemt u dan contact op met het Open Huis, tel. 070-3992416.

1e en 3e zondag van de maand protestantse eredienst Aanvangstijd steeds 10.30 uur. Huize Westhoff Op de 1e en 3e zondag van de maand RK eredienst om 11.00 uur

Opsporing verzocht: beamer zoek De beamer van het pastoraal centrum is zoek geraakt. De pastores en sommige werkgroepen gebruiken hem bij presentaties. Heeft iemand de beamer misschien geleend en nog niet teruggebracht? Wij horen het graag. Ina van der Steen, 070-399 2416

Maandelijkse Taizéviering Op vrijdagavond 27 december wordt de maandelijkse Taizéviering gehouden om 19.30 uur in de Benedictus en Bernadettekerk. 13

Lezing over zelfkennis in dagelijks bestaan Op dinsdag 28 januari a.s. is de volgende evenement van de gezamenlijke programma dat Kerken in Rijswijk en de bibliotheek ook deze seizoen organiseren. Mindfulnesstrainer en stresscoach Karin Bosveld komt in de Maand van de spiritualiteit vertellen over de mogelijke wegen naar meer zelfkennis. De aandacht voor spiritualiteit bij een breed publiek wordt de laatste jaren steeds groter. Te midden van alle onrust en ambitie, al het moeten en presteren en een toenemend gevoel van leegte, zoeken wij overal

Kerststallen in het Stadsklooster Dit jaar opnieuw een belevenis voor iedereen Honderden kerstgroepen in vele vormen en uit alle windstreken. Open dagen: Zaterdag 21 december Zondag 22 december Zondag 29 december Zaterdag 4 januari Zondag 5 januari Ook op afspraak: broeder Frans Wils 06 29577835 Steeds van 13 tot 16 uur. Westeinde 101A, Den Haag

verdieping in ons leven. In dagelijks leven docent en studieloopbaanbegeleider aan de Hogeschool Utrecht is Karin Bosveld ook auteur van diverse boeken over ‘levenskunst’. Wat fijn dat wij gelovigen ons ”een anker” weten in de kerk, maar wellicht gaat deze lezing ons wat gereedschap aanreiken om toe te passen in ons dagelijkse leven. De lezing is in de bibliotheek Rijswijk en begint om 20.00 uur en duurt tot ongeveer 22.00 uur. De kaartjes kosten € 7,00.

Verschijningsdata Pastorale in 2014 In 2014 zal Pastorale verschijnen op de volgende maandagen (de uiterste inleverdatum van kopij staat daar tussen haakjes achter): 27 januari (13 januari) 24 februari (10 februari) 31 maart (17 maart) 28 april (14 april) 26 mei (12 mei) 30 juni (16 juni) 25 augustus (11 augustus) 29 september (15 september) 27 oktober (13 oktober) 15 december (1 december)

Start na-Communiegroep Oproep aan alle parochianen van 8 tot 11 jaar Met veel enthousiasme starten we dit jaar een na-Communiegroep. De activiteit is voor alle kinderen die wel al hun Eerste Heilige Communie hebben gedaan en nog niet oud genoeg zijn om mee te doen met de Vormselgroep. Alle kinderen van 8 jaar tot en met 11 jaar (groep 5 tot en met 7) zijn van harte welkom om mee te doen. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je al je 1e Communie hebt gedaan. Of je je 1e Communie in de Bonifatiusparochie of ergens anders hebt gedaan maakt niet uit. We hebben een heel leuk project dat heet ‘Het Licht op ons pad’ (zie ook: www.hetlichtoponspad.com). We gaan verhalen uit de Bijbel lezen, hierover met elkaar praten en we gaan de verhalen ook uitbeelden met tekeningen of op een andere manier. Misschien komt er wel een leuke presentatie uit die we aan andere mensen kunnen laten zien. Per jaar organiseren we ongeveer zes bijeenkomsten zodat iedereen wel tijd er voor kan vrijmaken om mee te doen. We besteden natuurlijk ook speciaal aandacht aan de feesten in de kerk, zoals Kerstmis en Pasen. Het is mogelijk om op een willekeurig moment in te stappen maar als je eenmaal meedoet, dan verwachten 14

we ook dat je er meestal bij bent. We hebben in ieder geval al een groepje van ongeveer 10 kinderen die vorig jaar, en het jaar daarvoor, hun Communie hebben gedaan. Het zou natuurlijk erg leuk zijn als deze groep nog groter wordt! Daarom hopen we dat nog meer kinderen zich aanmelden! De bijeenkomsten zijn in principe op vrijdagavond van 18.45u – 20.15u. in de Lucaszaal (Pastorie Bonifatiuskerk), Van Vredenburchweg 67 in Rijswijk. De 1e bijeenkomst is vrijdag 13 december a.s. Ieder kind dat meedoet krijgt ook een mooi werkboek. We vragen voor de aanschaf van het werkboek een bijdrage van € 12,50. Deze kan bij de eerste bijeenkomst contant voldaan worden, of worden overgemaakt op rekeningnummer NL70 RABO 0323 1096 75 o.v.v. na-EHC + naam van uw kind. Het is leuk om ook na je 1e Communie bij de parochie betrokken te blijven. We hopen dan ook dat veel kinderen zich aanmelden. Aanmelden kan per email bij Gosia Zielinski [email protected] of Constantijn Dolmans [email protected].

Estafette – interview 1. Wie bent U? Mijn naam is Rob van der Brugge. Ik ben 52 jaar oud, geboren en getogen in Den Haag. En daar woon ik nog steeds met vrouw en kind. Ik zou het niet erg hebben gevonden als ik naar een andere stad had moeten verhuizen voor mijn werk maar het was niet nodig. Na mijn rechtenstudie kon ik in Den Haag aan de slag als advocaat (niet in loondienst maar direct als zelfstandige een eigen praktijk beginnen); en in dat vak werk ik nog steeds. Al 24 jaar. Als advocaat doe ik uitsluitend civielrechtelijke zaken. Ik ben opgegroeid in een niet-katholiek; niet-kerkelijk gezin. Als kind was ik al overtuigd van het bestaan van God maar het heeft erg lang geduurd voordat ik mijzelf liet dopen tot katholiek. Dit gebeurde pas in 2012. Ik mag mijzelf dus met recht tot de “nieuwe katholieken” rekenen. Na lang wikken en wegen kwam ik tot de conclusie dat van de mij bekende christelijke kerken de Roomskatholieke mij het meest overtuigt; ondanks alle ophef over de RK-kerk de afgelopen jaren. En de RK-mis en liturgie spreken mij het meeste aan. 2. In welke werkgroep bent U actief? Een werkgroep zou ik het niet noemen. Maar als snel na mijn doop vroeg Huib van Straten, lid van het mannenkoor Schola (Gregoriaanse gezangen) en het gemengde koor Gloria Deo in de Bonifatiuskerk, of ik geïnteresseerd was in zingen in deze kerkkoren. Het leek hem wel iets voor mij. Hoe kon hij het raden?! Ik vond onze kerkkoren altijd al mooi zingen en ik had al het plan opgevat om eens naar een repetitie te gaan, maar dankzij Huib kwam dat plan in een stroomversnelling. Hoewel mijn zangervaring “nul – komma – nul” was, werd ik tot mijn vreugde direct ingelijfd en mocht ik gelijk meezingen. En daar zal ik hem eeuwig dankbaar voor zijn, want tot nu toe heb ik er geen seconde spijt van. Na enige tijd ben ik ook lid van “De Paradijsvogels” geworden; dit onderdeel van de Schola verzorgt de gezongen liturgie tijdens uitvaartmissen en huwelijken in de Bonifatius. 3. De positieve en eventueel minder positieve ervaringen als vrijwilliger? Tot nu toe vrijwel alleen positieve ervaringen. Het meest

bevredigend vind ik dat al die repetities (wij repeteren op donderdagavond) uiteindelijk altijd tot een goed muzikaal resultaat leiden. Soms is er weinig tijd om bepaalde motetten / missen in te studeren maar wonderwel slagen de koren er altijd in om tijdens de mis het muzikaal beste van zichzelf te geven. En gelukkig worden de muzikale bijdragen van onze koren door veel parochianen gewaardeerd; en die geven daar uiteraard blijk van zodat je als koorlid het gevoel hebt met zang iets voor anderen te kunnen betekenen. 4. Uitdaging voor de komende tijd? Het blijft het een grote uitdaging om anderen te interesseren voor deelname; in het bijzonder mannen (vrijwel alle koren in Nederland hebben een mannentekort). Het is mij opgevallen dat zingen in een koor, wat mannen betreft, voor velen net een brug te ver is. Waarom weet ik niet maar voor veel mannen is zingen niet hun ding. Jammer want de tijd die met repeteren is gemoeid valt mee (hoewel het wel nodig is om regelmatig te oefenen uiteraard) en het is een ontspannende bezigheid die afleidt van de dagelijkse zorgen. Gewoonweg heerlijk om eens niet met het (vaak overgewaardeerde) intellect en ratio bezig te zijn. En het blijft noodzakelijk om te zoeken naar geïnteresseerden. Hoewel het aantal jonge koorleden (en daaronder versta ik: jonger dan 65 jaar) mij meevalt in de Bonifatiusparochie, kunnen de koren wel wat versterking uit deze leeftijdscategorie gebruiken. Op dit moment is er behoefte aan bassen / baritons; dus ik zou zeggen; “Wie de schoen past, trekke hem aan”! 5. Het stokje gaat over naar Carla Kouwer van het RK Middenkoor Barina

De Kindervertelviering met de allerkleinsten (0-7) met (groot)ouders De parochies H. Bonifatius, Sint Maarten Voorburg en Trinitas Leidschendam werken op verschillende terreinen heel intensief samen. De Kindervertelviering is er één van. Ouders uit alle drie de parochies maken deel uit van de werkgroep. Deze vieringen zijn een speelse en ongedwongen manier om jonge kinderen vertrouwd te maken met de kerkelijke ruimte en met Bijbelverhalen. Er is een vaste structuur van symboolgebruik, lied, verhaal en gebed. Kinderen participeren altijd in het verhaal. Met voorbede mogen kinderen zelf intenties noemen en een drijfkaarsje ontsteken.

Heel indrukwekkend is altijd de stilte die zij samen met aandacht kunnen realiseren. Bent u geïnteresseerd dan kunt u de folder (die overigens ook achter in beide kerkgebouwen van onze parochie ligt) aanvragen of u kunt op de mailinglist geplaatst worden voor een maandelijkse persoonlijke uitnodiging. Aanmelden: [email protected] De locatie voor deze vieringen is altijd de St. Martinuskerk in Voorburg, Oosteinde 56. Pastor Thérèse Beemster 15

1267-2017: Rijswijk 750 jaar opgenomen in kerkelijke organisatie Het is weliswaar nog een paar jaar te gaan maar in 2017 is het 750 jaar geleden dat Rijswijk is opgenomen in de kerkelijke organisatie. In een testament in 1267 is sprake van ‘terra sita est in parochia de Riswic’, land dat is gelegen in de parochie Rijswijk. De oorsprong van het Christendom in Rijswijk gaat wellicht nog verder terug. Archeologische vondsten wijzen op menselijke bewoning in de 12e eeuw van het gebied rondom de Oude Kerk in de Herenstraat. Wie deze Rijswijkers waren en waar zij vandaan kwamen, is onbekend, evenals wanneer en door wie zij tot het christendom zijn bekeerd. De katholieke en protestante gemeenschap in Rijswijk gaan samen in 2017 dit historisch feit van instelling van de kerkelijke organisatie gedenken met een aantal manifestaties. Om de organisatie en het programma zo optimaal mogelijk voor te bereiden en uit te voeren

stellen beide kerkgemeenschappen een werkgroep in. De werkgroep zal bestaan uit vijf leden die de plannen verder zullen uitwerken. Zodra de werkgroep formeel is benoemd door beide kerkgemeenschappen, zal ook bekend worden op welk adres je terecht kunt voor suggesties en nadere informatie. Via de kerkbladen en website wordt u uiteraard ook op de hoogte gehouden van de vorderingen. De Bonifatiusparochie en de Protestantse Gemeente Rijswijk kijken met veel belangstelling uit naar het resultaat van de activiteiten van de werkgroep en wensen de leden veel succes met de voorbereidingen. Namens beide kerkgemeenschappen, Paul Schott, Bestuur R.K. Parochie H. Bonifatius Huibert van Eijsden, Scriba Kerkenraad Protestantse Gemeente Rijswijk

Familieberichten VORMSEL Op 17 november zijn in de Benedictus en Bernadettekerk gevormd: Eline Beukers Marieke Braat Emma Dolmans Mark van Eijndhoven Harvey Kleinmoedig Mélisant Kleinmoedig Maarten Koot Paulito Gama

16

OVERLEDENEN: Uitvaart in Benedictus en Bernadettekerk Theo Ravensbergen Bert de Klerk Uitvaart in Bonifatiuskerk Koos Koehler Ton Vogelaar Ali van Loenen- Berk Bep Bol-Wereldsma Miep Willegers- Bentvelzen Ton Jetten Plechtigheid in een Aula van begraafplaats of crematorium Trees Buissink Fons Stomp Harmina Kuiper

85 jaar 85 jaar 99 jaar 85 jaar 88 jaar 99 jaar 86 jaar 83 jaar

86 jaar 82 jaar 83 jaar

Afscheid Annemarie Veraart en Ans van der Meer

Ans is al veertig jaar aan onze kerk verbonden. Dit kwam mede doordat haar man koster was. Zij hielp hem bij zijn werkzaamheden in het weekend. Voor beiden nam de

Expositie in de Benedictus en Bernadettekerk Wij bedanken mevrouw Zorka Bota Madsen voor haar expositie van aparte collages. Er was veel belangstelling voor haar kunstwerken. De komende maanden exposeert de heer Kool met door hem geschilderde iconen. Wel toepasselijk in deze tijd. Hierbij geeft hij enige uitleg: Het is nog maar kort geleden dat de westerse wereld interesse kreeg in de wereld van de iconen van de Orthodoxe kerk. Mede door de val van het IJzeren Gordijn en de ruime mogelijkheden van vakanties werden de iconen herontdekt. Waar komen de iconen vandaan en hoe zijn ze ontstaan ? Wanneer de geschiedenis van de iconen begint, is niet precies te zeggen. In de Griekse en Romeinse cultuur waren afbeeldingen van goden heel gewoon. Het is dan ook niet vreemd dat de vroegste christenen ook behoeften voelden naar zichtbare uitingen van hun geloofsleven. Later na de eerste concilies kregen de leer en de liturgie steeds meer vorm. Mede hierdoor verwierven de christelijke afbeeldingen een eigen karakter. De iconen ontstonden als eerste in de landen rondom de Middellandse zee. Daarna volgden de Balkanlanden en Rusland. In korte tijd werden veel kerken en kloosters gebouwd die ook behoefte hadden aan iconen. Zo ontstonden er schilderscholen in kloosters waar monniken en later ook leken zich bekwaamden in de icoon-schilderkunst. Wij wensen u veel kijkplezier!. Bets Vriend

kerk met haar parochianen een belangrijke plaats in. Na Ans’ pensionering ging ze ook koffie zetten door de weeks. Dit doet ze al jaren samen met Annemarie. Beiden zijn erg trouw, houden van gezelligheid en hebben een luisterend oor voor iedereen. Nu gaan ze beiden de koffiegroep verlaten. Samen hebben Ans en Annemarie heel wat kopjes gevuld! Dank hiervoor. Nu is het tijd dat jij, Ans en jij, Annemarie worden voorzien van een heerlijk kopje koffie. Ook het parochiebestuur is zeer erkentelijk en zij geven hier blijk van met een bloemetje en een bon. Voor Ans nog een mooie kaars. Annemarie en Ans nogmaals bedankt voor jullie inzet, Yvonne Sloet tot Everlo

Jubilea bij de kookgroep

De kookgroep die elke 2e en 4e woensdag kookt voor zo’n 40 mensen in de Benedictus en Bernadettekerk had op 27 november een feestelijk 5-gangen diner bereid. De reden was dat vijf van de acht vrijwilligers in het zonnetje gezet gingen worden. Fieke de Jong en Wil Peltenburg draaien ruim 15 jaar mee en Jannie Swartsenburg en Lenie en Wim v.d. Poel al 25 jaar of langer. En dat op hun leeftijd! Ik had de eer om hen namens de parochie te bedanken voor hun jarenlange inzet. Inge van der Schoot

17

‘Korte mis’ in de B&B Op Eerste Kerstdag zal er ‘s morgens in de Benedictus en Bernadettekerk een ‘korte mis’ zijn. Het koor Resonet in Laudibus zal dan voor het eerst de ‘Messe Brève’ no. 5 van Charles Gounod (18181893) ten gehore brengen. Charles Gounod is vooral bekend geworden door zijn opera’s, in het bijzonder Faust. Maar het merendeel van zijn muziek is kerkelijk van aard. In 1839 won hij de Prix de Rome, en daar in Rome woonde hij drie jaar en bestudeerde hij met name de stijl van Palestrina. Hij was een tijd lang zo beïnvloed door kerkmuziek dat hij overwoog om priester te worden. Twee jaar studeerde hij aan het seminarie St. Sulpice. Hij trouwde in 1852, en ook in die tijd waren priesterschap en huwelijk al onverenigbaar. Zijn religieus oeuvre omvat o.a. zestien missen

en een requiem. Deze componist had de gewoonte om zijn missen van een soort ondertitel te voorzien die dan aangaf voor welke gelegenheden de mis was bestemd. Zo kenden hij de toevoegingen ‘aux Cathédrales’ voor de missen geschreven voor een grote bezetting van koor en orkest, ‘aux Chapelles’ voor uitvoering door koor en orgel. De Messe Brève no. 5 uit 1871 kreeg als ondertitel ‘aux Séminaires’, bedoeld dus om te worden gezongen op seminaries. Deze mis is dus, logischerwijze, geschreven voor alleen mannenstemmen. Felicity Goodwin heeft, samen met Vaughan Schlepp, van deze mis een bewerking gemaakt voor driestemmig gemengd koor. Zij is Australische van geboorte, heeft daar ook gestudeerd aan het conservatorium van Queensland. Sinds 2000 woont zij in Nederland en treedt daar regelmatig op als pianiste en organiste. Zij is betrokken bij de lieddagen georganiseerd door het Nieuw Liedfonds. Pianist Vaughan Schlepp, van Amerikaanse origine, heeft vele muziekbewerkingen gemaakt, o.a. in opdracht van Tom Löwenthal, Bernard Huijbers, Antoine Oomen e.v.a.

Haags ziekentriduüm voor de laatste keer in 2014 Onlangs heeft het bestuur van de Stichting Ziekentriduüm voor Den Haag en omgeving unaniem besloten dat de 85e keer in 2014 tevens de laatste keer zal zijn! Daarna zal de stichting worden opgeheven! Afnemende belangstelling van (nieuwe) deelnemers, verandering van de oorspronkelijke doelgroep en terugloop in financiële middelen zijn belangrijke redenen geweest voor deze besluitvorming. Het bestuur vraagt zich af of de organisatie van zo’n driedaagse nog wel voorziet in een behoefte. Binnen de parochiegemeenschappen is door de jaren heen veel veranderd, waarbij meer aandacht voor de doelgroep is gekomen en jaarlijks speciale ziekendagen worden gehouden. Ook in het



Maaltijdprojecten Benedictus en Bernadettekerk Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd in de parochiezaal van de Benedictus en Bernadettekerk. Kom en overtuig u! Kosten € 5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn € 0,70. Aanvang 17.30 u. U bent vanaf 17.00 uur welkom. Opgave via de volgende telefoonnummers uiterlijk de maandag ervoor: 2e woensdag 3905727 of 3999768 of 3254302 tussen 17.00 en 20.00 uur

18

dagelijks leven wordt voor de mensen uit de doelgroep die zelfstandig wonen of in de woonzorgcentra op maatschappelijk gebied meer geregeld en georganiseerd. Alles overziend vinden de bestuursleden de 85e keer een mooi moment om te stoppen. Al die jaren hebben zij - en hun voorgangers - de organisatie van deze driedaagse graag en met liefde gedaan. Dat zal ook zo zijn in de eerste week van juni 2014 waarin het 85e ziekentriduüm plaats vindt. Nadere informatie over deze driedaagse zal in het voorjaar van 2014 worden verspreid. Voor nadere informatie kunt u terecht bij de voorzitter, Joop Langerak, telefoon 06-31753751.

3e woensdag 3935673 of 3962796 tussen 17.00 en 20.00 uur 4e woensdag 3905727 of 3999768 of 3254302 De Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364 Ook hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op 2, 16, en 30 januari 2014. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs €  5,00 inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 19.00 u. bij mw. Van Kassel (3938810). B.g.g. fam. Rog (3940145)

GelovenNu – ‘buiten het boekje’ Dat krijg je dan na goed zeven jaar: een beetje routine en een beetje gewenning. Terug van vakantie valt het gelijk op dat in de agenda iets wezenlijks ontbreekt. Een terugkerende afspraak met de dames van onze GelovenNugroep hoort gewoon op één van de donderdagen van de maand te staan. Even een mailrondje verder zijn de agenda’s van onze groep in deze op zich tot de kerst weer compleet, het nieuwe seizoen kan beginnen. In de afgelopen jaren hebben wij al wat boekjes uit de ‘GelovenNu’-reeks doorgenomen. De hierin opgenomen bijbel- en andere inspirerende stukjes zetten ons goed aan het denken, met de aangegeven vragen en de uitgebreide toelichting over de achtergrond van de teksten valt het niet moeilijk om zich te bezinnen op het eigen geloof en zijn plaats in het leven. Naast de ‘bijbel-studie’ is er genoeg ruimte om de dagelijkse gebeurtenissen door te nemen en ze in het licht van de universele wijsheden te beschouwen. Zo een ‘GelovenNu’-jaar sluiten wij telkens op een bijzondere manier af: met een cultureel uitstapje of een gezamenlijke meditatieve bijeenkomst met de ‘mannengroep’ bijvoorbeeld. Of wij beginnen met een gezamenlijke activiteit, zoals vorig jaar met de film over de kloosterbroeders in Algerije. Welkom in de ‘gewijde ruimte’ – op internet! En dit jaar beginnen wij weer ‘anders dan anders’. In november hebben wij in plaats van de ‘gewone’ bijeenkomst gekozen voor de Stanislaslezing. In de jezuïetenkapel in Delft is deze op donderdag 14 november jl. gewijd aan ‘Spiritualiteit op de web’. Nikolaas Sintobin, jezuïet, internetpastor en geestelijk begeleider, vertelde over de razend snelle ontwikkeling die internet in de laatste 25 jaar heeft doorgemaakt. Op zich niets nieuws, dat kon echt niemand ontgaan zijn, wel kreeg het publiek op deze avond veel achtergrondinformatie over het ‘bereik’ en de impact van internet en van de sociale media. Het beginnende enthousiasme over de mogelijkheden van deze nieuwe media maakte in de laatste jaren voornamelijk plaats voor de waarschuwingen over de gevaren die ze mee kunnen brengen. Naast fraude en onwenselijk bejegening zijn de oppervlakkigheid en het verschuilen achter de anonimiteit de grootste problemen achter het ‘world wide web’, om over de onbeperkte bereikbaarheid via de sociale media niet eens te beginnen. En wat is de waarde van zo’n ‘vriendschap’ op facebook – gaat dat niet ook ten koste van echte vriendschappen? Soortgelijke dilemma’s zijn dan ook binnen de kerken actueel: hoe om te gaan met de nieuwe media? Pater Sintobin vertelde over de twijfels na de uitvinding van de boekdrukkunst, nu alweer meer dan 400 jaar geleden: volgens de opvattingen van toen ‘hoorden de Heilige schriften op perkament en met de hand geschreven te zijn’! Zelf ziet hij het internet als een belangrijk medium voor de evangelisatie. Met concrete voorbeelden liet hij

Metka Dijkstra de mogelijkheden hiervoor zien en ook voor welke uitdagingen zij de christenen plaatsen. De ‘virtuele ruimtes’ kunnen een echte kerk niet vervangen, toch kunnen ze de gelovigen met elkaar verbinden – zoals op www.gewijderuimte.org. Met name de christenen, die om diverse redenen niet naar de kerk gaan, kunnen zo worden aangesproken en betrokken bij deze virtuele gemeenschap. Niet iedereen zou zich hierin kunnen vinden, maar wie wil kan hier dagelijks samen met andere gelovigen uit de hele wereld ‘online’ bidden. Korte gebeden, al dan niet vergezeld van een gepast muziekje, worden inmiddels in 19 talen aangeboden. En dan ben je verzekerd van “Als je bidt, doe je dat niet alleen. Je maakt deel uit van een wereldwijde gemeenschap!“ Twitteren? Paus doet het ook! De pater is dus een grote voorstander van het gebruik van internet voor het geloof. Niet er bang voor zijn, maar leren gebruiken, luidt zijn advies. Zelf schrijft hij dagelijks een blog: www.nikolaassintobin.blogspot.nl, waarin hij de gebeurtenissen in de wereldkerk beschouwt. Voor de website www.startdestilte.be heeft hij begin november, samen met de medewerkers, de ‘Webfish Award 2013’ ontvangen: “Deze prijzen worden jaarlijks uitgereikt aan organisaties en personen in het Nederlandse taalgebied die het christelijk geloof het beste onder de aandacht brengen via websites, social media of apps... Deze website initieert in allerhande gebeds-en meditatietechnieken, waaronder ook drie ignatiaanse gebedstechnieken: levensgebed, bidden met de Bijbel en mediteren met YouTube”. Vanzelfsprekend is dan op facebook ook een profiel van deze website te vinden, waar ze de aandacht trekt met korte, kernachtige boodschappen. En hoe zit het met dat ‘getwitter’? Twitteren is de snelste manier om korte berichtjes de wereld in te sturen. Hoe meer volgers je berichten lezen en deze misschien ook ‘retwitteren’, hoe belangrijker je schijnt te zijn. Zo kun je in elk geval veel meer mensen bereiken. De beroemdheden hebben honderdduizenden volgers, president Obama iets van 39 miljoen. Maar ook de paus Franciscus weet hier wat van – op twitter volgen hem – in diverse talen – inmiddels meer dan 10 miljoen mensen. Met zijn eenvoudige, maar duidelijke berichtjes ‘geeft hij de toon aan’ de onderwerpen en bepaalt hij waar aandacht naar toe gaat. Dit uitstapje naar de virtuele spiritualiteit past goed bij ons GelovenNu, toch zullen wij blij zijn als wij weer eens gewoon, met een boek op schoot elkaar in de ogen kunnen kijken en onze meningen ‘live’ kunnen uitwisselen. Hoewel: een gezamenlijk ‘whatsappje’ – voor elke dag – zou ook niet verkeerd zijn!

19

Hartelijk dank! Tot onze grote verrassing mochten Margaret en ik op zondag 20 oktober jl. tijdens de Eucharistieviering in de Bonifatiuskerk de gouden eremedaille van de Sint Gregorius­vereniging ontvangen. De aanleiding hiervoor was het feit dat wij 40 jaar als kerkmusicus werkzaam zijn, eerst in de Gerardus Majellakerk en sinds 2010 in de Bonifatiusparochie. We hebben in die 40 jaar veel zien veranderen. Zo hebben we afscheid moeten nemen van twee kerkgebouwen: de oude Gerardus Majellakerk werd in 1982 gesloten en de latere kapel in 2010. We zijn echter heel dankbaar dat, ondanks de ingrijpende veranderingen, de leden van het Gerardus Majellakoor niet zijn afgehaakt, maar dat zij het koor altijd trouw zijn gebleven. Zo is in die 40 jaar een hechte en waardevolle

MUZIEK in de BONIFATIUS

Tweede pianoconcert van Rachmaninov in de Bonifatius­kerk Op zondagmiddag 12 januari voeren 65 musici van het Delfts Symphonie Orkest het pianoconcert nr. 2 van Rachmaninov uit. Het orkest staat onder leiding van Peter Gaasterland en als solist (piano) treedt op Juan Zurutuza. Het pianoconcert van de Russische componist Sergej Rachmaninov (1873-1943) is een driedelige compositie voor piano en symfonieorkest. Met dit bijzondere concert begint de concertserie Muziek in de Bonifatius aan haar tiende seizoen. De opening van het concert, dat om 15.00 uur begint, zal worden verricht door de burgemeester van Rijswijk, de heer M.J. Bezuijen. Na het pianoconcert speelt het Delfts Symphonie Orkest de Ouvertüre zum Trauerspiel ‘Egmont’ van Ludwig van Beethoven. Het pianoconcert nr. 2 geldt als een van de meest succes20

vriendschapsband ontstaan. Een nieuwe fase voor ons en voor het koor nam in 2010 een aanvang, toen we na de sluiting van de Gerardus Majellakerk in de twee Rijswijkse kerken van onze parochie konden worden ingezet. Daardoor kon het Gerardus Majellakoor blijven voortbestaan en werden wij in staat gesteld regelmatig de zondagse vieringen muzikaal te blijven opluisteren. Wij doen dit met grote vreugde, mede dankzij de zeer goede samenwerking met de (muziekminnende) pastores en de andere kerkmusici en koren van onze parochie. Voor de hartverwarmende blijken van waardering die wij t.g.v. ons jubileum mochten ontvangen - ook tot uiting gebracht in het prachtige vriendenboek! - willen wij u allen hartelijk danken. Ben en Margaret van Oosten

volle werken van Rachmaninovs oeuvre en behoort samen met het derde pianoconcert tot zijn beste werken voor piano en orkest. Als gevolg van de zeer slechte kritieken op zijn eerste symfonie in 1897 verkeerde Rachmaninov in een lange, non-productieve periode van depressiviteit. Bij gebrek aan verbetering gaat Rachmaninov uiteindelijk in behandeling bij de psychiater Nikolaj Vladimirovitsj Dahl, waar hij onder meer een hypnosebehandeling ondergaat. De therapie slaagde erin Rachmaninovs eigenwaarde en creativiteit terug te halen en in de herfst van 1900 begint hij te werken aan een tweede pianoconcert. Al gauw heeft hij het tweede (Adagio sostenuto) en derde deel (Allegro scherzando) afgerond en het stuk gaat als zodanig in Moskou op 2 december 1900 in première met hemzelf als solist en zijn neef Aleksandr Ziloti als dirigent. Het stuk werd bijzonder goed ontvangen. Rachmaninov werkte aan een eerste deel (Moderato) en op 21 april 1901 was het manuscript van het volledige pianoconcert afgerond. Als dank droeg Rachmaninov het op aan Nikolaj Dahl. Het tweede pianoconcert beleefde op 27 oktober een tweede première (eveneens onder leiding van Ziloti en met Rachmaninov aan de piano). De critici waren zeer lovend en Rachmaninov vierde grootse triomfen in Europa en Amerika. (Bron Wikipedia). De toegang tot het concert is gratis. Na afloop is er een deurcollecte en de mogelijkheid een glaasje te nuttigen. Paul Schott

Zondag 24 november:  Hoogfeest en Feestje van Caecilia

‘Hoogfeest van Christus Koning’ las ik op de voorpagina van het liturgieboekje op zondag 24 november. Maar we zouden toch . . . . Het Caeciliafeest dus. 22 november is van oudsher de feestdag van St.Caecilia, traditioneel de patrones van alles wat muziek maakt. Of de heilige Caecilia werkelijk heeft bestaan, en of zij terecht beschouwd wordt als muziekpatrones is nog niet zo zeker, maar vooruit. Het koor Resonet in Laudibus heeft, even traditioneel, de gewoonte aan die dag, of de dichtstbijzijnde zondag, een feestelijk tintje te geven, en om eventuele jubilarissen in het zonnetje te zetten, en om daarna samen iets leuks te doen. Nu opperden enige tijd geleden de mensen van Barina het lumineuze idee om dit jaar het Caeciliafeest met beide koren gezamenlijk te vieren, met uiteraard een gezamenlijk optreden tijdens de zondagse viering en een klein feestje na afloop. En zo geschiedde het, maar anders dan anders. Altijd was de mis ‘Om Ontmoeting’ van Albert Arens vast agendapunt, maar vandaag ging het om een Communieviering. Gelukkig hebben beide koren genoeg gemeenschappelijk repertoire om ook een communieviering van gezang te kunnen voorzien. Nog een andere hobbel moest worden genomen: eens per twee weken delen wij ons kerkgebouw met de KKI, de Indonesische Katholieke Kerk. Gelukkig waren zij bereid om zich van twaalf tot twee terug te trekken in de kerkzaal zodat wij over de parochiezaal konden beschikken. De koffiedrinkers na de viering van half tien kregen bovendien nog het verzoek om vóór half twaalf op te krassen. Voorganger Ingrid van der Aart, ooit zelf koordirigent, was aangenaam verrast door het grote gezelschap dat zich in het koorvak bevond, en zij wilde aan dat gezelschap al meteen een vaste naam geven.

Lex Beneken Kolmer

Ook voor de koorleden zelf is het fantastisch om met zo’n grote groep samen te zingen. De preek ging niet over Caecilia, maar over Christus als Koning, en andere hoedanigheden en namen waarin Hij zich aan ons voordoet. Na afloop van de viering de jubilarissen van Resonet in Laudibus in beeld. Emmy van de Meer en Joris van den Boogaard, beiden 25 jaar koorlid. Normaal gesproken is het de voorzitter die de jubilarissen de onderscheiding van de Gregoriusvereniging opspeldt, maar omdat vandaag de voorzitter zelf jubilaris is neemt de dirigent Hans Speetjens de honneurs waar. En met het logo op de medaille in de hand roept hij de figuur van Paus Gregorius de Grote in herinnering dankzij wiens inspanningen wij nog heden ten dage de kerkmuziek kunnen zingen die al in de zesde eeuw bestond. Er was nog een derde jubilaris, Albert van der Burg; die was enkele dagen tevoren in het ziekenhuis opgenomen. Gelukkig duurde dat maar een paar dagen en zo is ook hij inmiddels in het zonnetje gezet. Dan de lunch. Origineel geserveerd op etagères waarop borden met gevarieerd opgemaakte broodjes. Voor elke smaak wat wils. Vrolijke en serieuze gesprekken ontstonden vanzelf en aan het slot nog even een paar liederen uit een oude doos liedbundel. En in no time was alles weer opgeruimd, of er niets was gebeurd. Als lid van Resonet dank ik de mensen van Barina hartelijk voor de organisatie van een en ander, en het parochiebestuur voor zijn bijdrage in de kosten. Een zeer geslaagde dag; moesten we nog maar eens doen. (de foto’s zijn van Wil Kouwer, meer foto’s vindt u op www.bonifatiusparochie.info)

21

Harry van der Stap Van Vredenburchweg 8 II 2282 SG Rijswijk Tel. +31 (0)6 22481438 [email protected]

...bij een overlijden wil je maar twee dingen: steun en zorg... De Swart combineert vakmanschap en innovatie, in de eerste plaats als het gaat om professioneel drukwerk. Maar vandaag de dag is De Swart dé aangewezen partner voor het gehele grafische communicatieproces. Van concept tot distributie. Van huisstijl tot digitaal voorraadbeheer.

Kobaltstraat 27 2544 ET Den Haag Postbus 53086 2505 AB Den Haag

22

t f e i

070 – 308 21 21 070 – 308 21 29 [email protected] www.kds.nl

Bij Monuta verzorgen we een uitvaart met alle begrip voor uw verdriet, met gepaste aandacht voor uw zorgen en een open oor voor uw wensen. Dat is het Monuta-onderscheid in uitvaartzorg en -verzekeringen. Vertrouw op Monuta. Persoonlijke zorg én een brede schouder: van mens tot mens.

Rijswijk, Monuta Honor Postremus, Emmastraat 11, Tel: (070) 399 28 29 Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl

Algemene informatie H. Bonifatiusparochie Adres: Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk Website: www.bonifatiusparochie.info Centraal secretariaat Ina van der Steen, parochiecoördinator Tel. 070-3992416 (In dringende gevallen (tot 22.00 uur): 070-3191613) Fax 070-3368502 E-mail [email protected] Rabobank 32.31.09.675 IBAN NL70 RABO 0323 1096 75 Pastoraal team Lex van Deelen, pastoor Ingrid van der Aart, pastoraal werker Saskia van der Pol-van Winden, pastoraal werker Allen bereikbaar via het parochiesecretariaat Parochiebestuur Lex van Deelen, voorzitter Tineke Tangel, vice-voorzitter Inge van der Schoot, secretaris Vincent Dobbe, penningmeester Leden: Constantijn Dolmans, Paul Schott Adres: Parochiebestuur H. Bonifatius Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk PCI (Parochiële Caritas Instelling) Nel Bosch, voorzitter Cis Hertogh, secretaris Lex Beneken Kolmer, penningmeester Ingrid van der Aart, Edwin Huisman, Roderick Zegers de Beyl, leden. Inf.: via Centraal secretariaat. ING 4063429 t.n.v. PCI H.Bonifatius IBAN NL98 INGB 0004 0634 29 R.K. Begraafplaats H.Bonifatius Flip van der Spek, administrateur E-mail: [email protected]

Pastorale * * * * * * *

Informatieblad voor de H.Bonifatiusparochie. Het blad wordt gratis verspreid onder de ingeschrevenen van de parochie. Bezorging: via het parochiesecretariaat Verschijning: tien keer per jaar Redactie: Lex Beneken Kolmer, John Medenblik, Metka Dijkstra Correctie: Flip van der Spek Redactie-adres: VanVredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk e-mail: pastorale@bonifatius­ parochie.info * Lay out en druk: De Swart, Den Haag * Informatie over advertentiemogelijkheden: tel.:3930767. * Kopij voor het volgende nummer (het kerstnummer) ontvangen wij graag uiterlijk 2 december a.s.

Bonifatiuskerk Van Vredenburchweg 69, Rijswijk Secretariaat Van Vredenburchweg 67; 2282 SE Rijswijk Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur. Tel. 070-3992416; Fax 070-3368502 E-mail [email protected] Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372, 2285 SK Rijswijk Open huis: maandag t/m vrijdag 9.30 – 13.00 uur Tel. 070-3940708; Fax 070-3969863 E-mail [email protected]

EEN PERSOONLIJKE UITVAART MET OOG VOOR DETAIL

Telefoon 070-3879808

Wij zijn er voor u LUPINE_0911_03_KERKBLAD RIJSWIJK_185x50.indd 1

Uitvaart- informatiecentrum, Prinses Mariannelaan 286, 2275 BP Voorburg Uitvaartcentrum Benedictus & Bernadettekerk, Sir Winston Churchilllaan 372, Rijswijk

www.lupine.nl

14-09-2011 09:17:43

23

24 ENSEMBLE SCARAMUCCIA

o.l.v. Francisco Javier Lupiáñez Wonders upon a note www.lupianbaroque.com

PIANOCONCERT

Chopin recital: Romantic Piano Music door Andrew Wright, vleugel www.andrewwright.nl Zondag 22 juni ORGELCONCERT

door Gerard Legierse Concert op drie orgels

Les délices de la solitude / De heerlijkheden van eenzaamheid www.lafavilla.info

Zondag 16 maart

CONCERTKOOR RIJSWIJK

o.l.v. Daniël Salbert m.m.v. het Tollensensemble Vesperae solennes de confessore KV 339 van Mozart www.concertkoorrijswijk.nl

Gemengd koor Gloria Deo en Schola Cantorum van de H. Bonifatiuskerk, Rijswijk o.l.v. Gerard Legierse

CAECILIA CONCERT

Zondag 23 november

Zondag 19 oktober

Zondag 18 mei

LA FAVILLA ENSEMBLE

door Geert Bierling Let’s dance

ORGELCONCERT

Zondag 21 september

Zondag 16 februari

www.hetdso.nl

m.m.v. Juan Zurutuza, piano Tweede pianoconcert van Rachmaninov

o.l.v. Peter Gaasterland

PASSIECONCERT

DELFTS SYMPHONIE ORKEST door Ben van Oosten, organist, en Ingrid van der Aart, declamatie Chemin de la Croix/De kruisweg van Marcel Dupré (1886-1971)

Zondag 13 april

Zondag 12 januari

Jaarprogramma Muziek in de Bonifatius