PASTORAATPLAN voor de periode 2014-‐ 2016
Pastoraatgroep H.H. Cosmas en Damianus Abcoude
“De Goede Herder” “Ik ben de deur der schapen. Die door mij gaat zal spijze vinden”
Door de Pastoraatgroep van de Geloofsgemeenschap H.H. Cosmas en Damianus Abcoude, R.K. Parochie St. Jan de Doper, Vecht en Venen; Susan van Agten, Rob Kruijk, Willem Meijer en Els van der Wielen september 2014
1
MOTIVATIE EN INSPIRATIE Het formele uitgangspunt van dit plan is het beleid van het Pastorale Team voor de parochie St. Jan de Doper. Aan dit beleid geven wij in dit Pastoraatplan uitvoering door plannen te formuleren voor de komende twee jaar en terug te blikken op de afgelopen jaren. Naast beleid willen wij als pastoraatgroep een korte beschouwing formuleren over de gevoelens en de innerlijke houding van waaruit wij dit plan neerzetten. Immers, het formele uitgangspunt stuurt het ‘wat’, maar motivatie en inspiratie sturen het ‘hoe’ van wat dit plan beoogt. Motivatie en inspiratie komen in de eerste plaats van het geloof en kunnen worden verwoord, gebruikmakend van deze tekst van Huub Oosterhuis in de eerste strofe van zijn ‘Lied van brood en wijn’: Wij zullen, één van ziel, Zijn lichaam worden, zijn uitstralende kracht in deze wereld, als wij de woorden doen van de Thora die Jezus heeft gedaan en doorgegeven. Zijn geest is het die ons tezamen voegt, en liefde die ons maakt tot zijn gemeente. Dit plan wil zijn, het doen van woorden ‘die Jezus heeft gedaan en doorgegeven’, beantwoordend aan de behoeften van de geloofsgemeenschap en daarbuiten. De activiteiten op de diverse terreinen getuigen daarvan. We gaan daarbij het spanningsveld tussen kerk en geloofsgemeenschap, dat rond diverse kwesties is ontstaan, niet uit de weg. In tegendeel, we zien het bewust omgaan met dit spanningsveld als een kans om de geloofsgemeenschap sterker te maken, in navolging van de woorden die Jezus heeft gedaan en doorgegeven, geïnspireerd door Zijn geest die ons tezamen voegt, vanuit de liefde die ons maakt tot zijn gemeente. We hebben daar in het najaar van 2013 zelf een start mee gemaakt door samen met de locatieraad en andere betrokken parochianen een geleide reflectieve bezinning te doen op de vraag: Hoe gaan we (beter) om met dit spanningsveld? Als centraal uitgangspunt kwam uit deze bezinning naar voren de volgende stelling: De spanning vermindert door hoop houden, meebewegen en de eigen identiteit behouden, want we ervaren het spanningsveld als tijdelijk. Onlosmakelijk hiermee verbonden is deze actieve wens ontstaan: Kerk en geloofsgemeenschap moeten meer en beter naar elkaar luisteren. Dit luisteren moge een (pro)actief, reflectief onderzoek van mens tot mens zijn. Dit is wat o.i. in het omgaan met bepaalde kwesties heeft ontbroken. In het kader van Trefpunt voor Levenskunst zullen mogelijkheden worden aangeboden om in dit onderzoek actief te oefenen. Wij hopen dat dit ten goede mag komen aan het omgaan met spanningen, maar ook aan al het werk dat dit plan omvat.
2
1. Inleiding Voor u ligt het Pastoraatplan 2014-‐2016 van de pastoraatgroep van de Geloofsgemeenschap H.H. Cosmas en Damianus te Abcoude, R.K. Parochie St. Jan de Doper, Vecht en Venen. Sinds het laatste Pastoraatplan 2010-‐2012 zijn vier jaren verstreken. Jaren, waarin de grote parochie St Jan de Doper een feit is en er een zekere vertrouwdheid is ontstaan met dit feit en de gevolgen daarvan voor de lokale geloofsgemeenschap. In de praktijk van alle dag is er niet zo veel van te merken: lokaal is er een grote mate van zelfstandigheid op het gebied van beheer en faciliteren van pastoraat. Echter m.n. op het gebied van liturgie is een veel grotere invloed van “boven af” voelbaar dan voorheen, nu meer nadruk wordt gelegd op een strikte naleving van de kerkelijke liturgische regels en voorschriften m.n. voor de eucharistie. Deze nadruk en met name de daarop volgende sanctionering door de bisschop van Utrecht bij niet-‐naleving, heeft verstrekkende gevolgen gehad voor onze geloofsgemeenschap: • We noemen hierbij het niet meer mogen vieren van eucharistische gastvrijheid in oecumenische setting, hetgeen ruim veertig jaar gebruik is geweest, in het voorjaar van 2010. • Het ontslag van pastor Tejo van der Meulen en de berisping van pastoor Gerard Griffioen in november 2011. De enorme emotionele ophef hierover in de hele parochie en ook in onze geloofsgemeenschap, culminerend in vele brieven naar de bisschop, veel media aandacht en uiteindelijk het terugdraaien van de sancties eind februari 2012 heeft mensen geraakt en geschokt. Bij sommige mensen leidde dit tot een geloofs-‐ en vertrouwenscrisis. • Helaas werden we in 2013 weer geconfronteerd met de strenge handhaving van liturgische regels rond de eucharistie door het ontslag van Harry Huisintveld priester dominicaan als priester-‐assistent, vanwege de viering van Witte Donderdag in onze kerk. De sanctie, die ook inhoudt dat Harry Huisintveld een jaar lang geen eucharistievieringen mag vieren in de parochie St. Jan de Doper, is op dit moment nog van kracht. Ondanks enorme media aandacht, brieven en pogingen van verschillende kanten is er sprake geweest van een mildere uitvoering van deze sancties. Wij verwachten, dat Harry Huisintveld o.p. vanaf 5 oktober a.s., nadat het jaar verstreken is, weer kan voorgaan in vieringen in onze parochie. Vele parochianen kijken daar, met hem, naar uit. Het waren met name op kerkelijk gebied zeer woelige en moeilijke jaren, waarin ook de pastoraatgroep tot het uiterste werd uitgedaagd om intern en met de locatieraad op één lijn te komen met als uiteindelijke doel het behoud van de lokale gemeenschap. De verhouding van de pastoraatgroep tot mn het pastorale team werd door deze ontwikkelingen op de proef gesteld en zij heeft er ook onder geleden. Het was soms moeilijk begrip te hebben voor ieders verantwoordelijkheid en positie in het hiërarchisch geheel van de RK kerk. De communicatie van het bisdom Utrecht liet hierbij te wensen over en maakte het (samen)werken voor alle betrokkenen in onze parochie er niet makkelijker op. Maar we zijn in gesprek gebleven in het besef dat een vruchtbare samenwerking met het pastorale team en met de andere geloofsgemeenschappen essentieel zijn voor het welzijn van onze geloofsgemeenschap. 3
Op het terrein van de samenstelling van het liturgisch rooster voor de parochie hebben we, samen met de pastoraatgroepen van de andere geloofsgemeenschappen, met succes gepleit voor overleg en samenwerking. Dit heeft geresulteerd in een gezamenlijk roosteroverleg met alle verantwoordelijken voor liturgie en rooster van de pastoraatgroepen samen met de pastoor. Zo wordt de invulling van het rooster gedragen door alle niveaus en is er een goede uitwisseling en onderlinge verdeling mogelijk. Wij zien dit als een positief gegeven en als een grote verbetering in de relatie tussen pastoraal team en pastoraatgroepen. Op ander gebied dan pastoraat was er recent veel positiefs te zien en te ervaren in onze geloofsgemeenschap: eind 2012 en door het jaar 2013 werd een grote positieve kracht zichtbaar en voelbaar in onze geloofsgemeenschap: • Eind 2012 met een uitloop naar begin 2013 heeft de onverwachte mogelijkheid om de toren te restaureren tot een grote en zeer succesvolle fondsenwervingsactie geleid, die onze geloofsgemeenschap naar binnen, maar ook naar buiten (dorp en parochie) grote verbondenheid heeft gegeven en een opleving van vitaliteit tot gevolg had. • Het jaar 2013 stond in het teken van het 125-‐jaar bestaan van ons kerkgebouw en heeft middels tal van activiteiten en festiviteiten ook een samenbrengend en vitaliserend effect gehad. • De vorming van een nieuw team van vijf enthousiaste en deels jonge mensen als locatieraad heeft begin 2014 nog weer een nieuwe impuls gegeven aan een vitale en hoopvolle toekomst voor onze geloofsgemeenschap. Toekomst Er blijven echter nog wensen staan, zoals de wens van de pastoraatgroep(en) om eerder en meer betrokken te worden in beleid en visie op pastoraal terrein. Wij zullen hiervoor blijven pleiten bij het pastorale team, vanuit de overtuiging dat deze betrokkenheid vruchtbaar is en meer draagvlak met zich mee kan brengen voor pastoraal beleid. Daarnaast zien wij als een belangrijk aandachtspunt hoe wij in contact en gesprek komen met parochianen die niet tevreden zijn met de gang van zaken op pastoraal en liturgisch gebied in onze geloofsgemeenschap. Vanuit onze inzet voor een geloofsgemeenschap die open en gastvrij is en waar alle richtingen in geloof en leven zich thuis kunnen voelen, is het onze zorg dat ieder zich gehoord en gezien weet. Het is onze uitdaging om verbinding tot stand te brengen en respect voor ieders geloof en mening uit te dragen. We zijn ons bewust van het feit dat we onderdeel zijn van een groter geheel, de parochie St Jan de Doper. Punt van aandacht blijft om naar buiten gericht te blijven denken en acteren. We willen samenwerking met de andere locale gemeenschappen stimuleren, zeker ook met de daar actieve werkgroepen. Als er workshops of cursussen worden georganiseerd of aangeboden zal ook steeds breed worden uitgenodigd. Een goed voorbeeld van een groot, parochiebreed, succes is de organisatie vanuit Trefpunt voor Levenskunst van een tweetal avonden rond het thema “Sterven in vertrouwen?” met medewerking van Harry Huisintveld o.p. en arts ouderengeneeskunde Piet van Leeuwen. Trefpunt van Levenskunst zal als vormingskader meer worden uitgebouwd op verschillende terreinen en ook de samenwerking met de Raad van Kerken-‐Abcoude zal worden onderzocht om een breder publiek te bereiken en aan te spreken. 4
Om de geloofsgemeenschap draaiend en vitaal c.q. in stand te houden zijn vrijwilligers van groot belang. De vraag is hoe je mensen inspireert om zich in te zetten voor de gemeenschap. Vaak geven mensen aan dat kerk en geloof voor hen belangrijk zijn, maar het blijkt een grote stap te zijn om hier ook concreet iets mee te doen. De ontwikkelingen binnen de (Nederlandse) RK kerk in negatieve zin (bv het kindermisbruik en de steeds dwingender regelgeving vanuit het aartsbisdom) spelen in de relatie van mensen met de RK kerk en de lokale gemeenschap in veel gevallen een demotiverende rol. Gelukkig is de in 2013 gekozen paus Franciscus een grote bron van inspiratie voor vele mensen, katholiek of niet. Zijn voorbeeld in woorden en daden doen de balans steeds vaker in positieve zin doorslaan als de RK kerk in beeld komt. De vraag blijft echter: hoe bereik je mensen, hoe laat je ze de urgentie van hun inzet echt voelen, hoe maak je ze warm voor deelname, hoe inspireer je mensen om zich bezig te houden met niet-‐alledaagse zaken? Dit is en blijft een zaak die grote aandacht behoeft. Dit Pastoraatplan Dit Pastoraatplan is opgebouwd per aandachtsgebied, te weten: catechese, diaconie, gemeenschapsopbouw en liturgie. Een apart hoofdstuk is gewijd aan ons vormingskader Trefpunt voor Levenskunst, omdat dit kader alle profielen doorkruist en overstijgt. Per gebied wordt in een hoofdstuk aangegeven welke plannen er waren voor de afgelopen periode 2010 tot 2014, welke onderdelen gerealiseerd zijn en welke nog niet. Daarna worden de nieuwe doelstellingen voor de lokale geloofsgemeenschap voor de periode 2014-‐ 2016 aangegeven, en waar mogelijk aandacht gegeven aan parochiebrede activiteiten.
2. CATECHESE 2.1.
Evaluatie afgelopen periode
2.1.1. Geloofsgesprekken-‐Geloven nu Maandelijks, op de derde maandag van de maand, worden deze geloofsgesprekken gevoerd onder leiding van Jan Berden. Het groepje deelnemers is in de afgelopen jaren geleidelijk aan kleiner geworden, mn door persoonlijke omstandigheden (ziekte, ouderdom) en er zijn amper nieuwe belangstellenden. Recent heeft Jan een uitnodiging tot deelname geplaatst in de Band. Via de Band en de mededelingen in de weekendviering wordt aandacht aan deze activiteit geschonken en worden geïnteresseerden uitgenodigd deel te nemen 2.1.2. Sacramentencatechese. Doop De doopvoorbereiding bestaat uit een gespreksavond voor doopouders uit de hele parochie, voorafgaande aan de doop onder leiding van de pastoor. Daarnaast is er een voorbereidend gesprek in de lokale geloofsgemeenschap met een lid van de pastoraatgroep. Bij de doop wordt een doopvisje, (dat in het lokale voorbereidende gesprek is overhandigd) door de ouders versierd met daarop de naam, geboortedatum en doopdatum van het kind, op het doopbord in de kerk opgehangen. Dit doen we om zo de band van de kinderen en hun ouders met onze gemeenschap tastbaar en zichtbaar te maken.
5
Na de doop is er jaarlijks een terugkomviering voor doopouders en hun kind(eren), de Doop4ing, georganiseerd door de pastoraatroep met als doel de ouders en kind(eren) meer bij de geloofsgemeenschap te betrekken. In deze Doop4ing worden de doopvisjes, die ca een jaar zijn blijven hangen, aan de ouders teruggegeven. Eerste Communie De afgelopen jaren is de voorbereiding voor de Eerste Communie gedaan in samenwerking met de geloofsgemeenschap van Vinkeveen. De samenwerking was niet volledig: de ouderavonden waren gemeenschappelijk, maar de bijeenkomsten van de kinderen vonden plaats in de eigen geloofsgemeenschap. Voor de ouderavonden bij het communieproject is meestal een beroep gedaan op leden van het pastorale team, in samenwerking met de betreffende leden van de pastoraatgroepen van Abcoude en Vinkeveen. Voor de voorbereiding van de Eerste Communie en de uitwerking hiervan wordt een actieve deelname en bijdrage van de ouders gevraagd. De datum en plaats van de Eerste Communieviering wordt bepaald door het pastorale team, rekening houdend met het aantal deelnemende kinderen. Vormsel Sinds enkele jaren wordt de voorbereiding voor het Vormsel gedaan op parochieniveau. Leden van het pastorale team verzorgen de oudercatechese op verschillende locaties. Het Vormsel wordt in een centrale viering toegediend, meestal in het eucharistische centrum in Mijdrecht. Lokaal is er helaas weinig betrokkenheid bij de vormselvoorbereiding, behalve door een lid van de pastoraatgroep dat bij de avonden aanwezig is. Wij hebben nog geen antwoord gevonden op het probleem om jongeren (blijvend) bij de geloofsgemeenschap te betrekken en zien zowel lokaal als op parochieel niveau een teruggang in het aantal vormelingen. Huwelijk Ter voorbereiding op het huwelijk vindt een inhoudelijk voorbereidingsgesprek op parochieniveau plaats van aanstaande bruidsparen met de pastoor. Daarnaast is er een lokale, praktische voorbereiding door een lid van de pastoraatgroep met het bruidspaar. 2.2 Doelstellingen komende periode 2.2.1. Verder met Geloofsgesprekken “Geloven nu” Jan Berden gaat m.m.v. de Pastoraatgroep actief op zoek naar nieuwe leden voor gesprekskringen bij mensen thuis. Het huidige groepje Geloofsgesprekken zal mogelijk na de zomer 2014 niet worden gecontinueerd vanwege te weinig belangstelling. 2.2.2. Gespreksavonden Trefpunt voor Levenskunst Wij willen een platform bieden aan mensen in verschillende levensfasen door middel van gespreksbijeenkomsten in het kader van Trefpunt voor Levenskunst. Hiervoor verwijzen wij naar Hoofdstuk 6 Trefpunt voor Levenskunst
6
2.2.2. Sacramentencatechese Doop De Doop4ing, de terugkomviering voor ouders van dopelingen blijft op de agenda staan. Hiervoor worden ouders van dopelingen van de afgelopen vier jaar uitgenodigd. Eerste Communie Het project “Door de poort” wordt gebruikt. Afhankelijk van het aantal communicanten wordt gekeken hoe en waar de Eerste Communieviering wordt gehouden en hoe de voorbereidingen worden vormgegeven. Het streven blijft om de voorbereiding voor de kinderen lokaal te houden en voor de ouders gezamenlijk, zoals dat nu ook al gebeurt. Het voornemen is om tenminste twee inhoudelijke en betekenisvolle ouderavonden aan te bieden, naast minstens één avond met praktische informatie over de opzet en het verloop van het project. Ouderparticipatie zal blijven bestaan en zo nodig worden uitgebreid. Er zal meer beroep worden gedaan op de verantwoordelijkheid van ouders bij de geloofsopvoeding van hun kinderen. Vorming en ondersteuning bieden wij aan vanuit Trefpunt voor Levenskunst, zeker indien de wens hiertoe bij ouders leeft. Vormsel Gezien de terugloop van het aantal vormelingen zal de voorbereiding en de viering centraal, parochieel, blijven. Wel willen wij proberen zoveel mogelijk ouders en kinderen attent te maken op de start van een nieuwe vormselvoorbereiding in groep 8 van de basisscholen. Daarom zal aan alle kinderen van groep 8 van de RK basisscholen in Abcoude een uitnodiging worden gedaan voor de informatie avond voor het Vormsel. Daarnaast zal ook via de website actiever worden gepubliceerd en gecommuniceerd. Wij willen ons erop bezinnen hoe we het Vormsel kunnen inbouwen in een ruimere context van het voorbereiden op een andere levensfase voor deze jongeren. Zie hiervoor het hoofdstuk Trefpunt voor Levenskunst. Wij hebben het plan om ouders ook hier actiever bij de voorbereiding van hun kind te maken door hen een avond thuis te laten organiseren met de vormelingen uit Abcoude rond een thema of onderwerp. Wij beogen hierdoor een grotere band te bewerkstelligen tussen de kinderen uit Abcoude en ook tussen de ouders en daarmee hopelijk een grotere binding met onze geloofsgemeenschap. Uiteraard bieden wij hierbij ondersteuning vanuit de pastoraatgroep. Echter dit idee is afhankelijk van hat aantal vormelingen uit Abcoude. Bij een te kleine groep (minder dan vijf kinderen) twijfelen wij aan het effect van deze avonden. Huwelijk De inhoudelijke voorbereidingsgesprekken voor het huwelijk blijven in de toekomst in groepsverband georganiseerd. De praktische voorbereiding blijft lokaal met een lid van de pastoraatgroep. Daarnaast willen wij gespreksbijeenkomsten aanbieden aan paren die voornemens zijn te gaan trouwen in het kader van Trefpunt voor Levenskunst. 3. DIACONIE 3.1 Evaluatie afgelopen periode Diaconie – het sociale gezicht van ons geloof – heeft een stevige basis in onze geloofsgemeenschap. Wij stralen een warme belangstelling en een grote onderlinge
7
verbondenheid met elkaar uit. Velen zijn ook betrokken om deze solidariteit met elkaar te onderhouden. De diaconie, zoals wij die vorm geven is sterk gericht op praktische bezigheden. Financiële vragen worden behandeld door de DCR (Diaconale Caritas Raad, lokale PCI), en vallen buiten het blikveld van de pastoraatsgroep. Wel is er zo nodig onderling overleg. Onder de paraplu van de diaconie vallen allerlei activiteiten : 3.1.1 Bezoekersgroep De bezoekersgroep treedt op als zelfstandige groep. Zij bestaat uit zeven personen en functioneert al lange tijd. Vanuit de bezoekersgroep is er ook contact met oud-‐parochianen in de verzorgingshuizen Maria Oord en Zuiderhof in Vinkeveen en in ’t Kampje te Loenen. 3.1.2. MOV (Missie Onwikkeling Vrede) De MOV is eveneens een zelfstandig opererende groep. • Een belangrijke actie van de MOV van de laatste jaren is het organiseren van de jaarlijkse Ziekendag op de tweede zondag van september. Allerlei ouderen, zieken en alleenstaanden wonend in Abcoude of in een verzorgings-‐ of verpleeghuis worden uitgenodigd voor de viering in de kerk en een samenzijn met warme lunch na afloop in ’t Trefpunt. Met hulp van een grote groep vrijwilligers is dit een zeer succesvol en zeer gewaardeerde activiteit. • Daarnaast initieert de MOV om de drie jaar een grootscheepse en brede actie: Actie Schoenendoos. Alle basisscholen van Abcoude en Baambrugge worden daarbij betrokken. Ook hiervoor geldt dat beroep wordt gedaan op een grote groep vrijwilligers en natuurlijk de medewerking van de basisscholen. De Actie Schoenendoos wordt afgesloten met een oecumenische familieviering in de kerk. • Verder verzorgt de MOV de publicatie en toelichting van allerlei collectes voor goede doelen dmv mededelingen in de kerk en publicatie in de Band. De afgelopen jaren heeft de werkgroep MOV te kampen gekregen met een grote mate van onderbezetting, doordat leden van de groep terugtraden en er geen nieuwe mensen konden worden gevonden. Wij leggen ons er bij neer dat deze groep ophoudt te bestaan, omdat de activiteiten ook met hulp van een pool van vrijwilligers kunnen worden uitgevoerd. 3.1.3. Diaconale activiteiten verzorgd door coördinator pastoraatgroep. Vanuit de diaconie zijn er verder allerlei activiteiten die door de coördinator in de pg verzorgd worden: • het attentie bloemetje op zondag in de viering is in het oog springend. • de thuiscommunie. Hier is de laatste tijd nauwelijks vraag naar, ofschoon er wel op gewezen wordt bij publicaties in de Band. • de autosercivedienst. Ophalen van mensen per auto voor het bijwonen van de viering op zondag. Hiervan wordt weinig gebruik gemaakt. • de rolstoeldienst. Ophalen van mensen in een rolstoel voor het bijwonen van de viering op zondag. Een enkeling maakt hier gebruik van. • het fruitmandje dat wij op Witte Donderdag naar bejaarden en zieken brengen. • Jaarlijks wordt er aandacht besteed aan de Dag van de Diaconie, onder andere door het organiseren van de Diaconiefair. • Ook de jongerenactiviteit voor ouderen, de DiaconAction, houdt stand, al blijft het een hele toer om de jeugd bij elkaar te roepen. 8
• Vanuit het secretariaat worden verjaardagskaarten gestuurd naar 75-‐jarigen en ouder.
3.1.4 Contact met nieuwkomers in de geloofsgemeenschap Het eerste contact met nieuwkomers in onze geloofsgemeenschap wordt uitgevoerd door de twee personen van de ledenadministratie, die hen met een brief en een exemplaar van het parochieblad ONE welkom heten. 3.2. Doelstellingen komende periode 3.2.1. Bezoekersgroep Als doelstelling voor de komende tijd willen wij een inspiratiebijeenkomst aanbieden aan onze bezoeksters. Zo’n inspiratiebijeenkomst zou ook open moeten staan voor ieder die op eigen initiatief zieken of bejaarden bezoekt. Mogelijk biedt zij ook de kans om nieuwe leden voor de bezoekersgroep te werven. 3.2.2. MOV De collectes kunnen door de locatieraad en/of pastoraatgroep worden gepresenteerd. Vanuit de diaconie moet er op toe gezien worden dat onze ziekendag begin september voortgezet wordt. Wij kunnen deze traditie niet laten verdwijnen. Ook moet de schoenendoosactie in de scholen voortgezet worden. Beide met behulp van vrijwilligers die incidenteel voor deze activiteiten worden gevraagd. 3.2.3. Diaconale activiteiten Voor de komende tijd willen wij nadenken over het aanbieden van eenmalige activiteiten aan onze geloofsgemeenschap, zowel gericht op sociale activiteiten als gericht op onze gemeenschapsopbouw. • Dit kunnen activiteiten zijn in het kader van het Trefpunt van Levenskunst. Het kunnen gespreksbijeenkomsten zijn over vragen van de verschillende levensfasen, dus gericht op bepaalde doelgroepen. Wij zouden dan ook soep en/of broodjes aan kunnen bieden. • Een ander punt van overweging is om te zien of wij ook activiteiten moeten ontwikkelen rond stervensbegeleiding. Dit zou kunnen gebeuren vanuit de groep Nazorg Nabestaanden. Een samenwerking met de huisartsen is dan wel noodzakelijk.
4. GEMEENSCHAPSOPBOUW 4.1
Evaluatie afgelopen periode
4.1.1. Vrijwilligers We zijn erg blij met de grote groep betrokken parochianen en vrijwilligers die de parochie een warm hart toedraagt; een mooi teken van vitaliteit! Om de vrijwilligers te bedanken voor hun inzet worden de volgende activiteiten georganiseerd door de locatieraad, sommige in samenwerking met de pastoraatgroep: ! Vrijwilligersdag ( 1 maal per 2 jaar) ! Cadeau voor de vrijwilligers (1 maal per 2 jaar) 9
! Jaarlijks wordt de paaskaars gegeven aan een vrijwilliger met een bijzondere inzet ! De “ Cosmas en Damianus penning” wordt uitgereikt aan vrijwilligers met een bijzondere inzet, gedurende een lange periode en zal ook in de toekomst in ere gehouden worden ! Verschillende werkgroepen worden bij speciale gelegenheden afzonderlijk uitgenodigd voor een feestelijke bijeenkomst 4.1.2. Peuter/Kleuterviering. Dit is een project voor de jongere kinderen (2-‐6 jaar) en bestaat uit vieringen van kinderen met hun ouders eens per twee maanden op zondagmiddag van 15.30 uur tot ca 16.30 uur in kerk en Trefpunt. Na de viering is er voor de ouders steeds gelegenheid om elkaar te ontmoeten en met elkaar te praten tijdens een kopje koffie of thee. Aanvankelijk is er met enkele enthousiaste ouders (moeders) een werkgroep peuter/kleutervieringen opgericht. Wij moeten nu constateren dat de animo en het enthousiasme terugloopt, doordat de kinderen van deze ouders ouder worden en er geen nieuwe ouders zijn gevonden tot nu toe. 4.1.3. Themabijeenkomsten. In 2013 hebben wij vanuit Trefpunt voor Levenskunst twee zeer succesvolle en goed bezochte, parochiebrede, gespreksavonden georganiseerd met als thema “Sterven in vertrouwen?” Deze avonden waren opgezet met medewerking van Harry Huisintveld o.p. en arts ouderengeneeskunde verbonden aan het Johannes Hospitium in Vleuten en Wilnis, Piet van Leeuwen. De combinatie van een arts en een priester, beiden sprekend vanuit hun praktische ervaringen op het gebied van levens-‐ en stervensbegeleiding, bleek een uiterst boeiende en inspirerende te zijn, niet in het minst door hun persoonlijkheid en visie op leven en dood. Voor ouders van kinderen is een avond georganiseerd met Joke Litjens in november 2013 rond het thema “Wat geef ik door aan mijn kinderen?” Helaas was hiervoor maar zeer weinig animo. Degenen die er waren vonden het echter een zeer inspirerende avond. 4.1.4 DiaconAction Onder deze naam werden in de voorgaande jaren jaarlijks een activiteit georganiseerd met jongeren/kinderen voor ouderen is samenwerking met de diaconie. We denken aan een Sinterklaasmiddag in december, een high tea middag, een Paasactiviteit met eieren schilderen en zoeken. Deze vonden plaats in en met samenwerking van de ouderensoos in Angstelborgh. In 2013 werd met hulp van jongeren een lunch georganiseerd in het lokaal van de scouting, Panderhorst, voor ouderen. Hoewel het moeilijk is om kinderen/jongeren te enthousiasmeren hiervoor, werden de activiteiten tot nu toe zeer gewaardeerd door de ouderen. 4.1.5. Publiciteit/website. Een belangrijke factor, naast incidentele publicaties in de Band, de Nieuwsbrief van de parochie en in de regionale bladen, was de website van de geloofsgemeenschap. Na een aantal jaren weinig actueel te zijn geweest, heeft de locatieraad eind 2013, begin 2014 een nieuwe website laten maken, die verschillende mogelijkheden heeft tot berichtgeving aan parochianen en derden. De mogelijkheid bestaat voor mensen om zich aan te melden voor
10
deze berichtgeving middels hun email adres. Hiervan wordt nog niet genoeg gebruik van gemaakt. Daarnaast worden incidentele activiteiten gecommuniceerd aan de doelgroep via emails. Deze hebben echter weinig resultaat opgeleverd in de zin van deelname aan deze activiteiten. 4.1.6. Relatie school-‐geloofsgemeenschap In 2013 zijn er geen gesprekken geweest met de katholieke basisscholen. Er was wel een scholenbezoek aan de kerk, groepen 4 en 7. Met de Pius-‐ en Paulusschool is afgesproken dat dit scholenbezoek jaarlijks plaatsvindt. Daarnaast was er in 2013 een scholenbezoek georganiseerd met de Mondriaan school in het kader van hun cyclus levensbeschouwing/religie. Alle groepen van deze school hebben onze kerk een bezoek gebracht en met behulp van een aantal vrijwilligers hebben zij de kerk via verschillende “hoeken” met vraag-‐ en antwoord sessies goed bekeken. Deze opzet was een groot succes. Van de catechesemethode van de basisscholen, Hemel en aarde, krijgen wij standaard een kopie ten behoeve van familievieringen. 4.2. Doelstellingen komende periode 4.2.1. Vrijwilligers In de toekomst zal een steeds groter beroep gedaan moeten worden op vrijwilligers. We zoeken naar creatieve manieren om een nieuwe groep mensen aan te trekken, in aanvulling op de huidige, betrokken, groep van vrijwilligers. 4.2.2. Peuter/kleutervieringen. We willen deze vieringen blijven voortzetten en zoeken, met de huidige groep ouders, naar vernieuwing binnen de werkgroep peuter/kleutervieringen. Dit is nodig om deze vieringen te kunnen blijven organiseren met enthousiaste mensen die ook hun eigen doelgroep weten te benaderen via allerlei kanalen. 4.2.3. Themabijeenkomsten in het Trefpunt voor Levenskunst. Hiervoor verwijzen wij naar Hoofdstuk 6, dat geheel is gewijd aan Trefpunt voor Levenskunst. 4.2.4. DiaconAction Wij blijven ons inzetten voor deze activiteit, maar omdat het moeilijk blijft om individuele kinderen hiervoor te enthousiasmeren, willen we deze activiteit opnemen in het voorbereidingtraject van de Eerste Communie. Daarnaast kunnen we zoeken naar samenwerking met de scouting Abcoude. 4.2.5. Publiciteit/website. In 2014 zijn de lokale parochiebladen verdwenen in hun huidige vorm en zijn ze vervangen door een centraal parochieblad, ONE. In dit centrale blad worden van iedere locatie twee pagina’s gevuld met lokale berichten, die ook voor andere locaties van belang zijn. De locatieraad heeft samen met de pastoraatgroep en de lokale redactie afspraken gemaakt om de lokale communicatie te waarborgen via ONE en een in gevouwen blad met louter lokale berichten. De inzet van de website krijgt daarbij een steeds grotere rol. De 11
verantwoordelijkheid hiervoor ligt in eerste instantie bij de locatieraad, maar de pastoraatgroep heeft zeker een belangrijke bijdrage aan de inhoudelijke kant hiervan. 4.2.6. Relatie school-‐geloofsgemeenschap Met de toetreding tot de locatieraad van het locatiehoofd van de Paulusschool is de relatie van de geloofsgemeenschap met de katholieke scholen per definitie al geïntensiveerd. Met haar lopen al afspraken dat het contact met de scholen voortaan via haar zullen verlopen. Zij zal ook via haar contacten zorg dragen voor communicatie met en betrokkenheid van de Piusschool. In 2014 wordt vanuit de gemeente een cultureel aanbod gedaan aan alle basisscholen in Abcoude en Baambrugge, dat inhoudt een activiteit in en rond onze kerk. Uiteraard zal de pastoraatgroep, waar nodig en gewenst, haar ondersteuning aan dit project verlenen. Wij zullen op de katholieke scholen voorstellen om een slotviering van de scholen in de kerk te organiseren om zodoende ouders en kinderen en leerkrachten meer betrokken te maken tot en/of kennis te laten maken met onze geloofsgemeenschap. 4.2.7. Inloopavonden Wij willen bij actuele gebeurtenissen die ook of vooral, lokaal grote emoties oproepen, zoals een ramp, groot ongeluk, de kerk en ’t Trefpunt open stellen voor gebed, een kaarsje opsteken, een gesprek. Dit zal gebeuren in overleg met de locatieraad. Berichtgeving hierover kan o.a. via de website plaatsvinden.
5.
LITURGIE
5.1
Evaluatie afgelopen periode
5.1.1. Jongerenvieringen In april 2013 is er een oecumenische jeugddienst gehouden in onze kerk, waaraan een klein aantal katholieke jongeren en een nog geringer aantal protestantse jongeren heeft meegewerkt. De doelgroep wordt helaas met deze jeugddiensten niet (goed) bereikt. 5.1.2. Themadiensten Er zijn verschillende vieringen in onze parochie rond een eigen thema, sommige voor een specifieke doelgroep: • Familievieringen • Allerzielen • Ziekendag • Familiekerstzang op Kerstavond • Doop4ing (terugkomviering doopouders, eens per jaar, op een zondagmiddag) • Peuter/kleutervieringen • Taizévieringen • Meditatieve vieringen vanuit Trefpunt voor Levenskunst (Marialof, Elvisvesper, meditaties rond een schilderij of de kerststal) 12
5.1.3 Oecumenische diensten In de afgelopen jaren is, vanwege het verboden zijn van eucharistische gastvrijheid in oecumenische setting, een nieuwe vorm van oecumenisch vieren ontwikkeld in nauwe samenwerking met de Dorpskerk. Het zijn gebedsdiensten, enigszins geënt op de Thomas viering uit Scandinavië. Centraal in de viering is tien minuten In Beweging, waarin de mensen naar verschillende hoeken in de kerk kunnen om daar op diverse manieren met het thema van de viering bezig te zijn. Deze vorm van vieren is, na een periode van gewenning, inmiddels door een behoorlijke groep mensen uit beide kerken omarmd. Omdat de vieringen intensiever zijn om voor te bereiden is gekozen het aantal oecumenische diensten te beperken tot drie, afwisselend in de beide kerken van Abcoude. 5.1.4. Geclusterde/parochiebrede vieringen In de afgelopen jaren was er een keer per jaar een parochiebrede viering rond de feestdag van St Jan de Doper, eind juni, meestal in de kerk van Vinkeveen, omdat deze het grootst is. Alle andere kerken zijn die dag dicht en er is een busdienst die parochianen naar Vinkeveen brengt. Daarnaast is er een enkele maal een regioviering gehouden in een kerk, waarbij de andere kerken van die regio (Stichtse Vecht of Ronde Venen) dicht waren. Wij hebben wel meegewerkt aan de invulling van deze vieringen, hetzij inhoudelijk, hetzij met een koor, maar wij moeten constateren dat er maar weinig parochianen van ons heen gaan. Wij zijn dan ook geen groot voorstander van deze vorm van regiovieringen. In de Goede Week is er al een paar jaar niet meer in elke kerk in de parochie een viering. De afgelopen twee jaar had Abcoude alle vieringen van de Goede Week in haar kerk. Wij hebben er voor gekozen om met de geloofsgemeenschap van Loenen samen te werken door uitwisseling van koren en lectoren en ook een viering in die kerk te houden, waarbij onze parochianen werden uitgenodigd om daar te komen. Dit resulteerde in beter bezochte en inspirerende vieringen. In 2014 waren alle vieringen van de Goede Week in de kerk van Vinkeveen, waarbij werd samengewerkt met Abcoude en Loenen. In onze kerk waren er behalve de Kruisweg, geen vieringen in de Goede Week. De locatieraad heeft voor de vieringen van Witte Donderdag en de Paaswake een bus ingehuurd, maar hiervan werd slechts in geringe mate gebruik gemaakt. Het ontbreken van vieringen in de eigen kerk is door parochianen en de Pastoraatgroep niet goed bevallen. 5.2 Doelstellingen komende periode 5.2.2. Themadiensten Wij willen de mogelijkheden te onderzoeken om Taizédiensten te houden samen met de Dorpskerk op een ander moment dan de zondagochtend. Daarnaast denken we aan het houden van Cantate diensten, vieringen met medewerking van een koor waarin bepaalde liederen centraal staan. 5.2.3. Oecumenische vieringen Wij willen de oecumenische diensten voortzetten en bekijken in overleg met de (nieuwe) dominee van de Dorpskerk en de werkgroep Oecumenische diensten welke vorm deze vieringen zullen houden of krijgen. De organisatie van de Raad van Kerken moet worden aangepast, omdat de Raad van Kerken door de jaren heen haar directe binding met de organisatie van de lokale kerken is kwijtgeraakt. Plannen hiertoe worden nader onderzocht. Mogelijk wordt een of twee keer per jaar met elkaar nagedacht over het programma voor de 13
komende maanden of voor het komende jaar en vindt de uitvoering en uitwerking plaats door bestaande werkgroepen. 5.2.4. Parochiebrede of geclusterde vieringen Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk vieringen lokaal gevierd kunnen worden. Dit is ook de opzet van het pastorale team. Waar nodig en mogelijk worden emeriti ingezet. Daarnaast zal onze eigen werkgroep liturgie vaker worden ingezet voor woord-‐ en communievieringen en gebedsdiensten. Wij willen deze groep uitbreiden met het oog op de toekomst. Dit is niet eenvoudig, maar ook niet onmogelijk. Indien nodig kunnen we vorming aanbieden, bv via Trefpunt voor Levenskunst. Wij willen pogen nieuwe vormen van samen vieren te ontwikkelen, waarbij er samenwerking is met andere locaties in de vorm van bv uitwerking themadiensten en korenuitwisseling. Ons streven zal zijn zo weinig mogelijk onze kerk te moeten sluiten voor vieringen elders. Wij bekijken volgend jaar opnieuw welke mogelijkheden er zijn voor vieringen in de Goede Week in de eigen kerk, eventueel in samenwerking met andere geloofsgemeenschappen. 6 TREFPUNT VOOR LEVENSKUNST 6.1 Evaluatie afgelopen periode Trefpunt voor Levenskunst is de naam, waaronder de pastoraatgroep in Abcoude in samenwerking met verschillende personen, pastores en deskundigen, activiteiten voor mensen van binnen en buiten de kerk, voor Abcoude en het hele parochieverband van Vecht en Venen, wil aanbieden op spiritueel, religieus en “levenskunst”-‐ vlak. In het kader van Trefpunt voor levenskunst werden voor verschillende (doel)groepen activiteiten georganiseerd, vaak opgezet in samenwerking met Harry Huisintveld o.p. De activiteiten werden in het algemeen zeer goed gewaardeerd en waren in een enkel geval zelfs een doorslaand succes (Sterven in vertrouwen) , maar het belangrijkste is om activiteiten te organiseren en daarnaast natuurlijk om te zorgen voor een brede en goede publiciteit. 6.1.1 Meditatieve vieringen Dikwijls op zaterdagavond, vaak rond een kunstwerk en meestal door Willem Meijer oa.: -‐De verloren zoon van Rembrandt -‐Pietà’ s -‐De kerstfiguren in de kerststal in de kerk -‐Het offer van Abraham -‐Mariameditatie -‐Taizévieringen, aanvankelijk op zaterdagavond in de kerk of in ’t Trefpunt en het laatste jaar in de kerk op zondagochtend, als zondagsviering. 6.1.2 Boekbesprekingen Een bespreking van een boek met een groep, die zich heeft aangemeld op een parochiebrede uitnodiging, meestal in een aantal avonden o.l.v. Harry Huisintveld o.p. • Wortelen in vaste grond van Erik Borgman, een zestal avonden met op de laatste avond een gesprek met Erik Borgman. Deze avonden werden zeer gewaardeerd ook al was het een behoorlijk moeilijk boek. 14
• God is dood en Jezus is zijn zoon van Klaas Hendriks, een drietal avonden. Het is een controversieel boek, dat ook aanleiding gaf tot zeer uiteenlopende reacties. De deelnemers waren vol waardering.
6.1.3 Filmavond We draaiden een film en bespraken hem, o.l.v. Harry Huisintveld o.p. We hebben dit één keer gedaan met de film The Piano. Het was een succesvolle activiteit. 6.1.4 Thema-‐avonden Een groot succes waren de twee thema avonden rond het thema “Sterven in vertrouwen?” mmv Harry Huisintveld en Piet van Leeuwen, arts ouderengeneeskunde en arts van het Johannes Hospitium in Vleuten en Wilnis. Maximale deelname, ca 80 mensen, en de waardering was bijzonder groot. 6.1.5 Bezinningsdag Op de zaterdag aan het begin van de Goede Week in 2011 organiseerden wij een Lijdensmeditatie in Trefpunt, kerk en tuin/oude kerkhof olv Harry Huisintveld. Er was een goede opkomst, ca 20 mensen vanuit de hele parochie. Dit initiatief werd zeer gewaardeerd, maar heeft helaas nog niet geresulteerd in een vervolg. 6.1.6 Bijeenkomsten voor speciale doelgroepen In november 2013 organiseerden we een gespreksavond voor ouders o.l.v Joke Litjens met als thema Wat geef ik door aan mijn kinderen? Helaas was de opkomst minimaal, maar de avond de aanwezigen vonden de avond zeer inspirerend. 6.2 Doelstellingen komende periode 6.2.1 Meditatieve vieringen Wij willen deze vieringen continueren en uitbreiden. Het blijft een uitdaging om te proberen een grotere groep mensen hiermee te bereiken. Publiciteit is ook hiervoor een essentiële factor. 6.2.2 Boekbesprekingen We gaan op zoek naar nieuwe boeken om samen te lezen en te bespreken. 6.2.3 Filmavond Wij denken er aan om deze activiteit mn voor jongeren te gaan organiseren. Door de Dorpskerk worden regelmatig filmavonden voor een algemene doelgroep georganiseerd. Wij onderzoeken de mogelijkheid om deze activiteit samen met de Dorpskerk te organiseren, wellicht onder de vlag van de Raad van Kerken 6.2.4 Thema-‐avonden Wij willen graag dit soort avonden blijven organiseren met medewerking van pastores en/of andere professionals in en buiten de parochie. Onderwerpen als verlies, ziekte, kwetsbaarheid en rouw vinden meestal veel weerklank bij diverse groepen mensen. 15
6.2.5 Bezinningsdag Op korte termijn ligt een bezinningsdag niet in de planning, maar op langere termijn is dit een aanbod dat de moeite waard is, eventueel in samenwerking met een klooster. Er zijn echter nog geen concrete plannen hiervoor. 6.2.6 Bijeenkomsten voor speciale doelgroepen Op dit gebied willen wij concreet een ruim aanbod gaan doen voor mensen in allerlei verschillende levensfases. Wij denken aan gespreksbijeenkomsten voor • ouders van kinderen die naar de middelbare school gaan • mensen die er over denken te gaan trouwen • mensen die er over denken hun kind te laten dopen • mensen die er over denken hun kind eerste communie te laten doen • mensen die er over denken hun kind het heilig Vormsel te laten doen • mensen van wie de kinderen het huis uit gaan/zijn • mensen die met pensioen gaan • mensen die werkeloos zijn geworden • mensen die geconfronteerd worden met het ouder worden Wij stellen ons voor een jaaragenda te maken en het aanbod met regelmaat te doen en door te zetten ongeacht de belangstelling. In principe zal Willem Meijer de bijeenkomsten (in de avond of overdag) leiden, maar mogelijk worden hiervoor ook anderen, pastores of andere professionals, aangezocht. 6.2.7 Workshop Praktische Filosofie voor Actief Geloven Rob Kruijk van de pastoraatgroep zal, om te beginnen in het najaar van 2014, een aantal workshops leiden rond praktische filosofie en geloof. In 1998 liet Zijne Heiligheid Johannes Paulus II zijn dertiende Encycliek het licht zien, getiteld: Fides et Ratio, Geloof en Rede. In deze Encycliek worden vele waardevolle uitspraken gedaan over de waarde van het samengaan van filosofie en geloof, w.o. deze aan het einde van de inleiding:
De Kerk ziet in filosofie een manier om fundamentele waarheden over menselijk leven te weten te komen. Tegelijkertijd beschouwt de Kerk filosofie als een onmisbare hulp voor een dieper begrip van geloof en voor het communiceren van de waarheid van het Evangelie.
Met eenvoudige oefeningen uit een praktische filosofie wordt de werking van deze uitspraak onderzocht door geloof te spiegelen aan de praktijk van het dagelijks leven. Zo beoogt de workshop daadwerkelijk een trefpunt van levenskunst te worden. Als de pilot goed bevalt, ligt het in de bedoeling in de komende jaren meerdere van dit soort workshops (doorgaans in twee avonden) aan te bieden . 6.2.8 Publiciteit Alle activiteiten van Trefpunt voor Levenskunst zijn voor het bereiken van zo veel mogelijk mensen afhankelijk van goede publiciteit. De inzet van de website en de daarin vervatte mogelijkheid om mensen via email berichten te sturen gaan hierin een steeds belangrijker rol spelen. Daarnaast dient een optimaal gebruik te worden gemaakt van het centrale parochieblad als publiciteitskanaal naar de parochie. 16
6.2.9 Oecumene/Raad van kerken Wij onderzoeken de mogelijkheid om activiteiten van Trefpunt voor Levenskunst, die niet louter op parochianen zijn gericht, aan te bieden in samenwerking met de Raad van Kerken-‐ Abcoude. Wij verwachten hierdoor een breder publiek te kunnen bereiken en wellicht ook aan te spreken.
17