PASSIEF BOUWEN MAGM GEEN DOEL OP ZICH ZIJN p. 6

142

SEPTEMBER 2013 P2A9026

EDITIE

VOORBESCHOUWING BATIMAT STATEN-GENERAAL ONDERWIJS

arch. Koen Roelens ROVE - p. 10

int. arch. Kurt Gooris p. 18

arch. Kati Lamens NAV - p. 21

LICHTDOORLATEND BETON PELLETVERWARMING 10 EUR (EXCL. BTW) – VERSCHIJNT 6X PER JAAR, IN FEB, APRIL, JUNI, SEPT, OKT EN DEC

VAKINFORMATIE OVER WONINGBOUW

”PASSIEF BOUWEN MAG GEEN DOEL OP ZICH ZIJN” p. 6

Alexis Versele & Bruno Deraedt BAST architects & engineers

Project: Renovatie schuur tot woning te Sint-Gillis-Waas - Architect: BAST architects & engineers Retouradres: Professional Media Group, Torhoutsesteenweg 226, bus 2 - 8210 Zedelgem Afgiftekantoor 9099 Gent X

® Geregistreerd handelsmerk - een HunterDouglas® product

HunterDouglas® Houten plafonds, een inspiratie op zich Hout is één van de oudste en meest veelzijdige producten die een unieke en natuurlijke sfeer creëren. De massief houten plafonds van Hunter Douglas zijn leverbaar als lineair open panelen, gesloten panelen en roosters in verschillende moduulmaten en paneelbreedtes, bevestigd op een speciaal ontwikkelde onderconstructie. Een duurzame en natuurlijke oplossing die ruime ontwerpvrijheid biedt voor zowel binnen- als buitentoepassingen. Hunter Douglas Belgium NV Industriezone E17/1080 - Dijkstraat 26 - 9160 Lokeren T +32 (0)9 340 44 66 - F +32 (0)9 340 44 86 - [email protected] - www.hunterdouglas.be

Project : NAC, Houthalen-Helchteren, België Architect : Holistic Architecture 50|5 Product : HunterDouglas® Houten Plafonds: type Rooster

ARCHITECT NR. 142 • SEPTEMBER 2013

IN DIT NUMMER Onderwijs kan onmogelijk gespecialiseerde generalisten afleveren Bedrijfsleider, peoplemanager, bouwfysicus, administratieve duizendpoot, verslaggever, coördinator ... en o ja, ontwerper ... als architect bent u best wel veelzijdig. Logisch dat de afstemming van het architectuuronderwijs op een snel evoluerende beroepspraktijk geen sinecure is en een continue interactie vereist. Dat blijkt ook uit NAV-enquêtes bij zowel stagemeesters als stagiairs die beiden wijzen op een te grote kloof tussen opleiding en werkveld. Architect Alexis Versele betreurt op zijn beurt dat het architectuuronderwijs te weinig aandacht schenkt aan bouwtechniek en te veel focust op het conceptuele. Bart Denys

SECTORNIEUWS................................................................. 4 Nieuwtjes en feiten uit de sector “DE KOMST VAN EEN VLAAMSE BOUWMEESTER WAS VOOR ARCHITECTEN EEN ZEGEN”.................6 BAST ARCHITECTS & ENGINEERS: ALEXIS VERSELE EN IADB BUNDELEN KRACHTEN IN COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP Wegens de steeds toenemende complexiteit van het architectenberoep beslisten architect Alexis Versele en ingenieur-architect Bruno Deraedt om de krachten te bundelen en hun beide bureaus te laten fusioneren tot BAST architects & engineers. Er werd geopteerd voor een coöperatieve vennootschapsvorm, waarbij Stefanie Neerinck als junior vennoot toetrad tot het management. 1+1 was dus letterlijk 3 “BESPARING TOT 15% IN VERGELIJKING MET EEN KLASSIEKE DAKCONSTRUCTIE”.............10 RONAN WELLENS WERKT MET OPENSCHALIGE ISOLATIEPANELEN VAN UNILIN Ronan Wellens is een man met een missie. Als bedrijfsleider van Wellens nv treedt hij op als een (naar eigen zeggen) kleinschalige projectontwikkelaar die gronden opkoopt, er gebouwen op plaatst, om die vervolgens te verkopen of te verhuren. Als doorgewinterde bouwheer en aannemer is Wellens al jaren overtuigd van de techniek van openschalige isolatiepanelen voor het optrekken van daken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij een en ander toepaste in de vier woningen die hij momenteel optrekt in het Vlaams-Brabantse Kampenhout VAKBLAD ARCHITECT is een uitgave van Professional Media Group Torhoutsesteenweg 226/2-6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 PERIODICITEIT Architect verschijnt 6x per jaar ABONNEMENTEN Tel.: 050/24.04.04 - Fax: 050/24.04.45 Jaarabonnement: 60 EUR (excl. btw) = 6 nummers Intekenen via architect.pmg.be of mail naar [email protected]

architect.pmg.be

TRANSLUCENT BETON CREEERT NIEUWE DIMENSIE.........................................................17 RUIME ARCHITECTURALE MOGELIJKHEDEN Beton is een populair bouwmateriaal dat veelal toepassing vindt in de hedendaagse architectuur. Toch wordt het uitzicht ervan vaak geassocieerd met termen zoals robuust en somber. Lichtdoorlatend beton, een mengsel van fijnkorrelig beton en optische vezels, brengt daar verandering in. Licht valt door het beton naar binnen, waardoor er silhouetten aan de andere zijde zichtbaar worden. Beton krijgt zo een ongewone dimensie: een levendige, immateriële verschijning, waardoor de massiviteit van een betonnen object verdwijnt “KLOOF TUSSEN ARCHITECTUURONDERWIJS EN WERKVELD DICHTEN MET OVERLEG”.............21 STATEN-GENERAAL VAN HET ARCHITECTUURONDERWIJS IN VLAAMS PARLEMENT NAV hield onlangs de resultaten van twee recente enquêtes over de afstemming van het onderwijs op de sector tegen het licht tijdens de Staten-Generaal van het Architectuuronderwijs in het Vlaams Parlement. Uit de bevraging van dit jaar blijkt dat 86,4% van de stagemeesters vindt dat de opleiding architectuur niet voldoende afgestemd is op de uitoefening van hun beroep. 72,2% van de stagiairs zelf houdt er dezelfde mening op na, zo blijkt uit de enquête van vorig jaar PRODUCTINFO.................................................................26 Enkele opvallende nieuwigheden

REDACTIE Directeur-uitgever Andy Noyez Hoofdredacteur Bart Denys Bladmanager Bart Denys Hoofdredactie socio-economisch Tilly Baekelandt Kernredactie Bart Desanghere - Bart De Moor Sofie Moentjens - Rory Moerman - Valerie Verkain Zoé Philippart - Elise Raucy - Nick Vanderheyden Eindredactie Mike De Craene - Tom Harteel - Nils Rauwoens Medewerkers Jan De Naeyer - Chloé Martin - Luc Ophals - Philip Willaert - Joke Weltens

REALISATIE Grafische vormgeving Pascal Claeys Publicitair materiaal Axelle Vereecke - Eva Seurinck Johan Teerlinck Commerciële redactie Marianne Bouckaert Drukkerij Moderna - Paal-Beringen PUBLICITEITSREGIE PM Regie nv - Lorenzo Debruyne P/A Torhoutsesteenweg 226/6, 8210 Zedelgem Tel.: 050/24.04.04- Fax: 050/24.04.45

DOSSIER

PELLETVERWARMING FOCUST OP RENDEMENT EN COMFORT......................13 De pellettechnologie staat niet stil. Hoewel pellets pas begin jaren 2000 in België werden geïntroduceerd, is deze bron van verwarming toch al enige tijd de kinderschoenen ontgroeid. Vandaag voldoen pellets aan de hoogste standaarden, is de leveringsproblematiek van in de beginperiode verleden tijd en zijn pellets voordeliger dan gas en stookolie

VA K B E U R Z E N BATIMAT TREKT ALLE REGISTERS OPEN......23 Uitgerekend bij het 50-jarige bestaan van Batimat werd beslist om het over een andere boeg te gooien. Batimat koos een andere locatie én ging in zee met de vakbeurzen Idéo Bain en Interclima+Elec CONCRETE DAY 2013 17/10/13 CONSTANT VANDEN STOCKSTADION ANDERLECHT BATIMAT 2013 04/11/13 – 08/11/13 VILLEPINTE (PARIJS) – FRANKRIJK KITCHEN & BATH TRENDOLOGY 06/11/13 – 07/11/13 KORTRIJK XPO – KORTRIJK POLYCLOSE 2014 16/01/14 – 18/01/14 FLANDERS EXPO – GENT STONE EXPO 2014 24/01/14 – 26/01/14 FLANDERS EXPO – GENT BAUTEC 2014 18/02/14 – 21/02/14 BERLIJN – DUITSLAND Verantwoordelijke uitgever Fernand Vanrie Zeeweg Zuid 5, 8211 Aartrijke Version française sur simple demande.

Dit vakblad is auteursrechtelijk beschermd. Wenst u artikels te scannen, digitaal op te slaan, te kopiëren, commercieel of didactisch te gebruiken? Informeer u eerst over wat toegelaten is bij dhr. Fernand Vanrie, Torhoutsesteenweg 226/2, 8210 Zedelgem, tel.: 050/24.04.04.

Meer informatie op “www.presscopyrights.be”

Architect 142 • September 2013

3

ACTUEEL

CONCEPT GALLERY IN ANTWERPEN VIER PRODUCENTEN, EEN INSPIRERENDE SHOWROOM In Antwerpen bevindt zich een nieuwe hotspot voor architecten en designlovers, de Concept Gallery. Enkele bedrijven uit de woonwereld zullen op die manier de markt inspireren op het vlak van design en architectuur. Een ongeziene samenwerking onder producenten die van het conventionele afwijken en een nieuw concept voor hun showroom bedachten. De protagonisten zijn Senso (kunstzinnige gietvloeren en wanden), Estrikor (multifunctionele Barrisol spanplafonds, Artolis spanwanden en AVC glaswanden),

DESIGN SEPTEMBER DYSON HANDDROGERS IN BULTHAUP SHOWROOM

Design September, de jaarlijkse afspraak voor alle designliefhebbers met meer dan honderd culturele en commerciële evenementen in Brussel, vindt dit jaar plaats van 5 tot 30 september. Het festival blijft de verschillende toepassingen van design en multidisciplinaire relaties belichten: meubilair, architectuur, het object, maar ook grafische vormgeving en textiel … Zoals elk jaar nemen een groot aantal opkomende ontwerpers deel aan het parcours. Tijdens het designfestival Design September kun je in de Bulthaup showroom op de Handelskaai in Brussel niet alleen de laatste nieuwigheden van de keukenspecials Bulthaup ontdekken. Ze hebben er de hele maand september een heuse Dyson tentoonstelling staan. Architecten kunnen er de nieuwste generatie Dyson handdrogers ontdekken en uitproberen. Maar ook de andere Dyson uitvindingen worden tentoongesteld en kunnen ter plaatse uitgetest worden. Daar zijn een hele hoop nieuwigheden bij.

Modular (architecturale designverlichting) en Niko (designschakelmateriaal en huisautomatisering). Winkels bundelen al jaren verschillende merken onder één dak, terwijl de producenten tot op heden elk op hun eigen terrein bleven. Samenwerken betekent niet alleen besparen op huur- en verbruikskosten, het is nu gewoon logisch om vandaag de koppen bij elkaar te steken en samen tot een succesverhaal te komen. Weg met het

hokje, integratie leidt immers tot inspiratie. In de Concept Gallery zie je alle toepassingen in één decor, aangevuld met een flinke portie kunst en cultuur. De ideale combinatie om je

verbeelding inspirerende zuurstof te bieden. De Concept Gallery is te vinden in de Riemstraat, in het hartje van designliefhebbend Antwerpen: waar de vismijn vroeger was in de buurt van het Zuid.

ARCHITECTUURDAG TATA STEEL GRENSOVERSCHRIJDEND BOUWEN Donderdag 3 oktober organiseert Tata Steel de jaarlijkse Architectuurdag in het MAS in Antwerpen. Deze keer is het voor het eerst een gezamenlijke dag voor de Benelux met als thema: 'Grensoverschrijdend bouwen'. Het event richt zich tot Belgische en Nederlandse partijen uit de bouwkolom die de vormgeving en technologietoepassing van een duurzaam gebouw bepalen: architecten, adviesbureaus, gevelspecialisten, aannemers, installateurs, energieconsultants, beleggers, project-

ontwikkelaars. Om 13.00 uur start de Tata Steel Architectuurdag met een facultatieve rondleiding ‘Architectuur’ door Museum aan de Stroom, het bijzondere gebouw met een panoramazicht over Antwerpen en de spiraalvormige boulevard langs de glaspartijen. Spraakmakend architect Luc Binst van Crepain Binst Architecture zal de ervaringen en de visie van zijn bureau op het terrein van internationaal duurzaam ontwerpen en bouwen met de participanten delen. Duurzaamheidsadviseur Peter

Buurman van internationaal ingenieursbureau Deerns spreekt dan weer over energiebesparende maatregelen, duurzame energieopwekking en BREEAM- en LEED-certificatie. Er wordt afgesloten met de ontwikkelingen en innovaties van onze staalproducten voor toepassing in een duurzaam gebouw.” Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via de Colorcoat Connection helpline (NL: 0251 – 492206; BE: 070 – 233009). Deelname is beperkt tot 150 deelnemers.

OMVORMING TABAKSFABRIEK

BUROII & ARCHI+I WINT ARCHITECTUURWEDSTRIJD STAD MENEN, VANHAERENTS VOERT PROJECT UIT Via een architectuurwedstrijd, uitgeschreven door de Stad Menen, werd bepaald wie de voormalige tabaksfabriek D'Heygere zou omvormen tot een hedendaags woonproject. Winnaar was NV Vanhaerents uit Torhout in samenwerking met BURO II & ARCHI+I als ontwerper. Om de belevenis van het historische pand te verhogen, wordt er zo weinig mogelijk aan de bestaande constructie geraakt. Daarom vormt de oorspronkelijke configuratie van de bestaande gebouwen het uitgangspunt voor het nieuwe ontwerp. De zestien woningen liggen verspreid rond de historische binnenkoer. Dit nieuwe

woonkwartier biedt een verscheidenheid van woontypes aan, elk verschillend in grootte, zoals appartementen, woningen en lofts. De gevels worden in hun originele staat hersteld, dichtgemetselde openingen weer opengemaakt. Minderwaardige bijgebouwen worden afgebroken en hierdoor ontstaan er kleine tuinen bij de woningen op het

gelijkvloers. De units op de verdiepingen beschikken allemaal over een private buitenruimte in de vorm van een terras of een patio. De binnenkoer krijgt een semipublieke functie: overdag toegankelijk, ’s avonds afgesloten. De brasserie die in de vleugel komt aan de straatkant, en het plein kunnen occasioneel ook gebruikt worden voor kleinschalige evenementen, zoals een buurtfeest of een vertelavond.

NIEUWE SPECIALISTEN DUCO

DESKUNDIG ADVIES EN HANDIGE ONLINETOOL Duco Ventilation & Sun Control heeft zijn expertise en dienstverlening op het vlak van natuurlijke ventilatiesystemen uitgebreid met extra specialisten op zowel de binnen- als buitendienst. Ze houden de vinger aan de pols bij zowel architecten, studiebureaus als EPB-verslaggevers en staan klanten bij met de nodige raad en daad door de ontwerpen studie-

4


fase heen. Zowel voor woningen, kantoren, scholen als zorgprojecten geeft dit team deskundig advies door onder meer de nodige berekeningen te maken, zodat men over alle nodige gegevens beschikt en snel op weg wordt geholpen. Bovendien lanceerde Duco met www.ventilatieberekening.be een handige gratis onlinetool om in

enkele eenvoudige stappen zelf een ventilatieberekening te maken.

architect.pmg.be

ACTUEEL

IN ZEE MET WIT CEMENT

STUDIEDAG THERMAL GRID

WIT ARCHITECTONISCH BETON VAN VERHELST BOUWMATERIALEN KLEURT LUXERESIDENTIE In Koksijde wordt een luxueus appartementsgebouw opgetrokken dat als een witte boot door de al even witte golven klieft. Een staaltje toparchitectuur van ASA bvba waarvoor alleen de beste materialen goed genoeg zijn. Verhelst Bouwmaterialen uit Oudenburg maakte voor de gevel maar liefst 500 prefabelementen van stralend wit architectonisch beton – op basis van wit cement van CBR. John Stal van Verhelst Bouwmaterialen: "Twee dingen springen in het oog aan de White Princess: de gebogen, golvende vormen en het

stralend witte beton. Dat waren twee uitdagingen van formaat voor ons." Aan de constructie van de prefabelementen ging veel studiewerk vooraf. Voor elk prefabelement tekende Verhelst Bouwmaterialen eerst een plan. Daarin werden de afmetingen van elk stuk bepaald en hoe het aan de gevel moest worden verankerd. Daarna maakte Verhelst speciale bekistingen, gietvormen van hout, waarin het beton gegoten werd. John Stal: "De bekisting

DUURZAME WOONWIJK 'DEN DRAAD' NIEUWE GROENE WIJK IN GENTBRUGGE

Den Draad is een nieuwe duurzame woonwijk in Gentbrugge. Dicht bij de stad, maar toch een ideaal kader voor bewoners die willen genieten van de stedelijkheid in een groene omgeving. Bouwheer is de Gentse vastgoedontwikkelaar Re-Vive, die gespecialiseerd is in de herontwikkeling van brownfields. Met Den Draad ontwikkelt men een geïntegreerde duurzame wijk, bestaande uit passiefwoningen, lage-energieappartementen en een park van 1,5 ha. Van Marcke Inspirations Gent stond vanaf de eerste fase van Den Draad in voor de materiaalkeuze van de sanitaire installatie. De stap naar HVAC was dan ook vlug gezet. Er werden contacten gelegd met hoofdaannemer Strabag Belgium nv. Voor de technieken werd voor deze lage-energieappartementen gewerkt met een centrale stook-

plaats en decentrale modules voor verwarming en sanitair warm water. Voor de ketel werd er gekozen voor een condenserende gasvloerketel Wolf MGK-300. De 29 modules zijn van het merk Alfa Laval. Op het dak ligt er 50 m² thermische zonnecollectoren van De Dietrich. Deze panelen geven ondersteuning aan de verwarming: het is de bedoeling dat de Alfa Laval modules (die zorgen voor de verwarming en de aanmaak van sanitair warm water) in de zomerperiode zo veel mogelijk de gratis energie van de zon benutten. De totale cv- en solarleidingtechnieken werden uitgevoerd met Van Marcke Pro Tubipress.

vormde een uitdaging omdat er veel verschillende ronde vormen waren, zowel verticaal als horizontaal gebogen. Onze computergestuurde CNC-machine realiseerde de verschillende gebogen bekistingsvormen. Het vakmanschap van onze bekisters deed de rest." Om sommige panelen het uitzicht van een ruwe rots te geven, werden er structuurmatten in de gietvormen gelegd.

NIEUW EENDRAADSSCHEMA

VOLLEDIG UITGEWERKT SCHEMA OP WEBSITE TELETASK Wie op zoek is naar een voorbeeld van een domotica-eendraadsschema, voorzien van de laatste technieken, kan op de website van Teletask terecht. Daar kan men een volledig uitgewerkt schema terugvinden en downloaden. Het schema bevat hedendaagse componenten als zonnepanelen, ledverlichting, DALI, DMX, motorsturing e.d. Naast het domoticaschema is er een schema van een gelijkaardige traditionele elektrische installatie terug te vinden. Aan de hand van die voorbeelden kan men makkelijker aan de slag met het tekenen van een domoticaeendraadsschema. De schema's zijn te vinden op www.teletask.be. Inloggen gebeurt met uw professionele account en door te klikken op 'technical information', of door het scannen van de QR-code.

WINNAARS ARCHIFOCUS

PRIJZEN ARCHITECTUURFOTOGRAFIEWEDSTRIJD UITGEREIKT

Op 13 juni vond tijdens I Am Architect op Campus Vesta in Ranst de uitreiking van de architectuurfotografiewedstrijd Archifocus plaats. De wedstrijd wordt georganiseerd door Architectura.be dat daarvoor samenwerkt met het Centrum voor Duurzaam Bouwen, Xatrax en Assiver. Uit 41 inzen-

architect.pmg.be

dingen koos een jury van zestien architectenbureaus een shortlist van acht projecten. Het waren deze projecten die in aanmerking kwamen voor een van de vijf prijzen die uitgereikt werden op I Am Architect. De publieksprijs ging naar Steven Massart (C-Mine Genk). Koen Van Damme werd laureaat voor de vakjury (Jeugdherberg in Antwerpen). De architectenjury koos Johnny Umans (Grindbakken Gent) tot winnaar en voor de persjury ging Christoph Van Couteren (De Grote Post in Oostende) met de eer lopen. Dit jaar werd voor het eerst ook een ultieme winnaar uitgeroepen, die gekozen werd op basis van de verzamelde scores van de pers-, vak- en architectenjury. Ook hier mocht Koen Van Damme met de eer gaan lopen. Hoewel niet alle deelnemers in de prijzen vielen, mogen alle acht fotografen die het tot op de shortlist schopten, zich terecht een winnaar noemen. Ook in de longlist treffen we nog heel wat knappe inzendingen aan die een plaats op de shortlist verdienen. Alle inzendingen uit de shortlist en de longlist zijn te bekijken op de website: www.archifocus.be.

PLEIDOOI VOOR VARIABEL DEBIET OP 11 SEPTEMBER Op 11 september vindt in de Karel De Grote-Hogeschool in Hoboken de afsluitende studiedag van het tetraproject 'thermal grid' plaats. In het project, dat een samenwerking was tussen de onderzoeksgroep Energie en Duurzame Ontwikkeling (Karel de Grote-Hogeschool/Universiteit Antwerpen) en het Kenniscentrum Energie (Thomas More/KU Leuven) met de financiële steun van het IWT en een consortium van 29 bedrijven, is het verwarmingsconcept 'variabel debiet' grondig onderzocht. Deze vermogensregeling die louter gebeurt op basis van de debietregeling, mag niet verward worden met hybride systemen waarin debiet- en watertemperatuurregeling worden gecombineerd. Op de studiedag worden de context, theoretische en praktische aspecten, toepassingsgebieden en concrete ontwerprichtlijnen gepresenteerd met als ambitie een pleidooi en startschot te zijn voor de grootschalige toepassing van een variabel debiet. Er is nu aangetoond dat een variabel debiet in vergelijking met de gangbare systemen de beste energie-comfortcombinatie oplevert, en dit voor een vergelijkbare investering. Een variabel debiet is bovendien compatibel met stadsverwarming en toepasbaar voor industriële applicaties (verwarming en koeling). Verder is het mogelijk om een mengschakeling te integreren voor het geval er toch een watertemperatuurregeling nodig zou zijn. Inschrijven voor de studiedag kan tot 4 september 2013. De deelname kost 120 euro. Voor meer info, surf naar www.kdg.be.

TORS TORN WEDSTRIJD OMA WINT DESIGNWEDSTRIJD

OMA heeft in samenwerking met partners Reinier de Graaf en Alex de Jong de designwedstrijd voor Tors Torn in Stockholm gewonnen. Dit zijn de op twee na hoogste twinwolkenkrabbers in de stad. In het ontwerp van OMA hebben beide torens een crescendo compositie van verschillende hoogtes. De buitenkant ziet er wat ruw uit door het alternerende patroon van vooruitstekende woonruimtes en introverte buitenruimtes. Naast woonruimtes zal het gebouw ook een bar, een expositieruimte, een gezondheidsclub, een bibliotheek, een kindercentrum en diverse winkels bevatten. Reinier de Graaf: "We zijn zeer tevreden dat we deze wedstrijd hebben gewonnen en samen met Oscar Properties de Tors Torn residentiële torens hebben kunnen ontwerpen. De gebouwen herdefiniëren de regio Hagastaden als een groeiend deel van het stadscentrum in Stockholm." Architect 142 • September 2013

5

INTERVIEW MET EEN LEZER

“DE KOMST VAN EEN VLAAMSE BOUWMEESTER WAS VOOR ARCHITECTEN EEN ZEGEN” BAST ARCHITECTS & ENGINEERS: ALEXIS VERSELE EN IADB BUNDELEN KRACHTEN IN COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP

W

egens de steeds toenemende complexiteit van het architectenberoep beslisten architect Alexis Versele en ingenieur-architect Bruno Deraedt om de krachten te bundelen en hun beide bureaus te laten fusioneren tot BAST architects & engineers. Er werd geopteerd voor een coöperatieve vennootschapsvorm, waarbij Stefanie Neerinck als junior vennoot toetrad tot het management. 1+1 was dus letterlijk 3.

Jan De Naeyer “Wij stellen ons soms wel vragen bij de haalbaarheid van het steeds verder terugdringen van de energieprestatie van gebouwen. Een woning moet ook nog comfortabel zijn”

SOCIAAL ONDERNEMEN Alexis Versele was 26 jaar zelfstandig architect met een eigen bureau, alvorens de al bestaande toenadering met IADB uitmondde in een gefusioneerde coöperatieve maatschappij. “We zaten in eerste instantie al niet ver uit elkaars buurt”, steekt Alexis Versele van wal. “Mijn bureau bevond zich aan het Sint-Pietersstation in Gent, terwijl Bruno ongeveer een kilometer verder aan de Sterre gehuisvest was. Bovendien schakelden we IADB vaak in voor het uitvoeren van stabiliteitsstudies. Op een bepaald moment groeide het besef dat we ons richtten tot dezelfde klantengroepen, terwijl we toch verschillende diensten aanboden. Van daaruit groeide het besef dat we beter zouden samengaan, en ons als groep aan ons klantenbestand konden presenteren. Bovendien vinden we allebei het sociale ondernemen zeer

belangrijk. Daarom hebben we geopteerd voor de oprichting van een coöperatieve vennootschap, waarbij medewerkers die dat wilden, konden toetreden als vennoot. Daar is Stefanie Neerinck van IADB op ingegaan, met als gevolg dat we nu met drie vennoten zijn.” “H ET IS

heden kunt uitvoeren met eigen mensen en je niet afhankelijk bent van externe bureaus. En ook al zijn we alle drie in het verleden met duurzaam bouwen bezig geweest, toch was dat vaak vanuit een iets andere invalshoek. Ook op dat vlak kunnen we complementair aan VOOR elkaar zijn. EEN INDIVIDUELE Mijn onderwijsen ARCHITECT DIVERSE DIENSTEN onderzoeksopdracht bij ONDER EEN DAK ONMOGELIJK KAHO Sint-Lieven (die GEWORDEN OM Op het vlak van gaat vanaf 1 oktober ALLE EVOLUTIES 2013 over in de groep vennoten was 1+1 dus letterlijk 3 bij de oprich- EN WETGEVINGEN KULeuven) is ook ting van BAST architects TE ABSORBEREN ” complementair aan & engineers op 19 april onze gezamenlijke acti2013. Maar de meerwaarde viteiten. In die opleiding tot induschuilt ook in andere facetten. strieel ingenieur is de link met het “In eerste instantie is BAST een werkveld altijd zeer belangrijk bureau geworden dat verschillende geweest. En ook Bruno heeft als diensten, waaronder architectuur, ingenieur altijd interesse getoond in stabiliteit en technische uitrustingen, houtbouw. aan zijn klanten kan aanbieden”, Bij de oprichting van BAST hebben aldus Alexis Versele. “Het is altijd we dan ook besloten om al onze interessant als je alle werkzaam- activiteiten in de nieuwe vennoot-

“Hout- en leemtoepassingen als handelsmerk” Alexis Versele studeerde architectuur en trok na zijn studies voor een jaar naar Italië waar hij zich bezighield met industrial design. Productontwikkeling en architectuur onderhouden in ‘De Laars’ immers veel nauwere banden dan in de Lage Landen. Het ontwerpen van een klimaat vanuit de zintuiglijke prikkels stond er centraal en die werkwijze appelleerde aan Alexis Versele. Bij zijn terugkeer in België startte Versele zijn eigen architectenbureau, waarbij hij van houten leemtoepassingen zijn handelsmerk maakte. Hij engageerde zich ook in Domus Mundi, een jonge vzw die ecologisch bouwen ook voor kwetsbare groepen mogelijk wil maken via het aanbieden van technische en financiële steun aan bouwkundige projecten in het Zuiden en aan de Vierde Wereld. Tot slot heeft Alexis Versele ook nog een onderwijsopdracht binnen de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, waar hij het vak ‘duurzaam bouwen’ doceert en meewerkt aan verschillende onderzoeksprojecten. Arch. Alexis Versele

6


schap onder te brengen en niet langer voor eigen rekening actief te blijven met bepaalde deelaspecten van onze dienstverlening.”

COMPLEXITEIT EXPONENTIEEL TOEGENOMEN De oprichting van BAST architects & engineers was het antwoord van Deraedt en Versele op de steeds toenemende vraag naar specialisatie. “Het bouwwezen wordt steeds complexer”, erkent Alexis Versele. “Vooral de laatste decennia is de complexiteit exponentieel toegenomen. Door een team te vormen, kunnen we verantwoordelijkheden verdelen en staan we sterker in de markt. Ons bureau pakt zowel heel kleine als zeer grote opdrachten aan. Voor grote opdrachten heb je vanzelfsprekend een uitgebreid team nodig. Met onze huidige zestien medewerkers kunnen we dus met BAST alle mogelijke opdrachten aan.”

“Duurzaam bouwen als passie” Stefanie Neerinck studeerde af in 2008 met onderscheiding aan het WenK Sint-Lucas. Duurzaam bouwen is haar passie. Sinds de fusie van IADB en het bureau van Alexis Versele trad ze als junior vennoot toe tot het management van BAST architects & engineers. Voordien werkte ze drie jaar als architect bij IADB. Arch. Stefanie Neerinck

architect.pmg.be

Nog nooit was een garage zo bereikbaar.

AUTOLIFTEN VAN RDL Speciaal voor woningen en appartementsgebouwen met gemeenschappelijke garageruimtes en een beperkte inrijoppervlakte ontwikkelde RDL-engineering een autolift die u en uw wagen snel en veilig overbrengt van het ene niveau naar het andere.

Info en demovideo vindt u op www.autolift.be

advertenties(94x66)130319.indd 3

[email protected]

l bo

materials concepts solutions

i

www.ecomat.be

19/03/13 16:55

ecologic

Façatile,

dé vlakke, natuurlijke kleipan voor hedendaagse gevels. arch. Rien Rossey, Nieuwpoort

Duurzame vlakke gevelbekleding met eenvoudige plaatsing. Strak is mooi, en dat geldt zeker voor Façatile, de vlakke kleipan die speciaal werd ontwikkeld voor eigentijdse gevelbekleding bij zowel nieuwbouw als renovatie. Door haar vlak en minimalistisch design opent ze een wereld van esthetische mogelijkheden en draagt ze bij tot een strakke, op en top hedendaagse gevellook. Dankzij de nodige hulpstukken is het aanbrengen van een Façatile gevel trouwens een ideaal project voor de dakdekker. Zo hoeft men niet meteen een andere vakman in te schakelen. De Façatile kleipan, een oogstrelende kruisbestuiving van techniek en esthetiek, is verkrijgbaar in zeven varianten: natuurrood, antraciet mat, blauw gesmoord, aubergine gesmoord, siena rood, zandgrijs en terra bruin. Wienerberger nv - Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk T 056 24 96 38 - [email protected] - www.koramic.com

Facatile 136x192b NL-FR.indd 1

14/08/13 08:41

INTERVIEW MET EEN LEZER TIJDELIJKE LOCATIE AAN DE VOORUIT Na de fusie verhuisden beide bureaus naar de Lammerstraat, vlak naast de Gentse Vooruit, in het gerenoveerde kantoorgebouw van VOKA. “In het kader van duurzaam ondernemen, wilden we een nieuw kantoorgebouw dat vlot bereikbaar zou zijn met het openbaar vervoer. We zitten nu vlak aan het Zuid, waar een belangrijk bus- en tramknooppunt is. Ook de treinstations zijn niet te ver weg, net als het stadscentrum. Bovendien is ons kantoor vlak naast de stedelijke diensten Ruimtelijke Ordening en Wonen gelegen. Daar komen we vanzelfsprekend wel eens over de vloer. Ook de provinciale diensten en de KAHO Sint-Lieven zijn vlakbij. Qua ligging dus ideaal voor ons, maar toch beschouwen we dit als slechts een tijdelijke locatie. Het gebouw zelf sluit immers te weinig aan bij waar we als bureau voor staan. Zo maakt men hier bijvoorbeeld gebruik van actieve koeling, terwijl wij daar absoluut geen voorstander van zijn in het kader van duurzaam en energie-efficiënt bouwen. We vonden het evenwel belangrijk om meteen na de fusie op papier ook alle mensen in één locatie onder te brengen.”

“Ruimte en licht en de verbinding met de buitenwereld willen we zeer krachtig in onze ontwerpen naar voren laten komen”

een Vlaamse Bouwmeester was voor Vlaanderen een zegen. Overheidsgebouwen moesten niet langer louter functioneel zijn, maar mochten er ook mooi uitzien. De overheid heeft op alle vlakken een voorbeeldfunctie te vervullen, dus ook op architecturaal vlak. Maar dat geldt uiteraard niet alleen voor overheidsgebouwen. Ook op het gebied van ruimtelijke ordening moeten onze overheden nu maar eens stoppen met de lelijke lintbebouwing waarvoor Vlaanderen zo gekend is. Er moet veel meer werk gemaakt worden van stedelijke inbreiding, zo niet houden we over enkele jaren geen morzel grond meer over. Als ik naar mijn eigen stad Gent kijk, zie ik zowel goeie als minder goeie projecten. Aan de Brugse Poort en de Dampoort lopen nu interessante projecten rond stadsvernieuwing. Op die weg moeten we verder gaan. Aan de andere kant zijn er zeer grootschalige projecten, zoals aan het Sint-Pietersstation en The Loop, waar ik me vragen bij stel. Ik ben ervan overtuigd dat men beter eerst werk maakt van een renovatie van bestaande buurten dan van het

optrekken van volledig nieuwe projecten.”

DOMUS MUNDI

worden geroepen die duurzaam bouwen ook mogelijk maken voor kwetsbare groepen.”

LICHT EN RUIMTE

Als belangrijkste evolutie in zijn decennialange carrière als archi- Elk zichzelf respecterend architectect duidt Alexis Versele de doorge- tenbureau ontwikkelt na verloop dreven aandacht voor duurzaam- van tijd een eigen stijl. Bij de heid en ecologie aan. “In mijn oprichting van BAST architects & beginjaren als architect waren engineers zou het dus nog wat enkel de geitenwollensokken bezig zoeken kunnen zijn naar een eigen benadering, maar dat met ecologisch bouwen. 'BELGIE, HET LELIJKSTE "I N DE Ook de technieken blijkt niet het geval. LAND TER WERELD' HEDENDAAGSE stonden nog allemaal in “Qua vormgeving Op architecturaal vlak worden hun kinderschoenen. Nu proberen we ons altijd ARCHITECTUUR sommige landen en/of steden is iedereen met deze WORDEN MATERIALEN in te schrijven in de materie begaan. Dat is omgeving en het specihoger aangeschreven dan andere. AL TE VAAK TOT Alexis Versele vindt dat Vlaanderen dus een positieve OVER HUN LIMIETEN fieke van het project”, evolutie. De aandacht is aldus Bruno Deraedt. alvast achterop hinkt. “Renaat GEDUWD " er alvast. De invulling “Wel zullen we duideBraem publiceerde in 1968 een boek onder de titel ‘België, het van het concept durft echter nogal lijke keuzes maken op het vlak van eens te variëren. Duurzaam te gebruiken materialen. Ruimte en lelijkste land ter wereld’. Ik denk dat de stellingen die hij in dat bouwen is lang een elitaire aange- licht en de verbinding met de boek verdedigt, nog altijd deels legenheid geweest. Die vaststelling buitenwereld willen we wel steeds was ook de directe aanleiding om zeer krachtig in onze ontwerpen terecht zijn. De versnippering bijvoorbeeld is alleen maar erger Domus Mundi op te richten, een naar voren laten komen.” vzw waarmee we duurzaam geworden sinds de jaren 70. bouwen ook bereikbaar willen RESPECT VOOR BEPERKINGEN Waar ik wel een merkbare verbemaken voor de Vierde Wereld. VAN MATERIALEN tering en zelfs kentering gemerkt We merken vandaag de dag dat heb, is bij de opdrachten van de er financieringsvormen in het leven Architectuur wordt al te vaak Vlaamse overheid. De komst van vereenzelvigd met de plaatjes aan de buitenkant, terwijl het zoveel “Feeling voor de natuur uitdrukken in gebouwen” meer is dan esthetiek. Ook het functionele aspect van een Bruno Deraedt studeerde in 1995 af als ingenieur-architect aan de Gentse universiteit. In zijn gebouw moet ten volle door een jarenlange carrière was hij vooral bezig met het uitvoeringstechnische verhaal. Deraedt architect meegenomen worden. zelf is zoon van een aannemer, en kreeg het bouwproces dus met de paplepel mee. “En dat is net de kracht van BAST “Als ingenieur had ik dus wel voldoende basis, maar het architectuurgedeelte leerde geworden”, verzekert Bruno ik aan de universiteit en in de latere praktijk.” Vrij snel na zijn opleiding groeide bij Deraedt. “Door verschillende disciDeraedt de interesse in duurzaam bouwen door een gebetenheid om in en met de plines in één bureau samen te natuur te leven. Zijn feeling voor de natuur wil hij uitdrukken in de gebouwen die hij brengen, kunnen we hieraan alle ontwerpt. Daarom volgde hij een bijkomende opleiding rond menselijke ecologie. Hij nodige aandacht besteden. In alle verrichte gedurende vijf jaar onderzoekswerk aan het Centrum voor Duurzame Ontwikkesoberheid incorporeren we archiling van de UGent. Hij richtte daarbij specifiek zijn aandacht op het afsluiten van tecturale, stabiliteits- en technische milieusamenwerkingsovereenkomsten met gemeenten en het opzetten van elementen tot één weldoordacht het transitieverhaal rond duurzaam wonen en bouwen. Wetenschap en geheel.” “Wat ik ook belangrijk onderzoek vond hij evenwel een te trage dimensie. Daarom richtte hij vind, is dat we rekening houden in 2004 zijn bureau IADB op, dat dit jaar opging in BAST architects met de beperkingen van de materi& engineers. Arch. Bruno Deraedt alen”, vult Alexis Versele aan.

8


architect.pmg.be

INTERVIEW MET EEN LEZER

“Passief bouwen mag geen doel op zich zijn. Bij renovaties is de passiefstandaard veel moeilijker haalbaar, maar daarom niet onhaalbaar”

“In de hedendaagse architectuur gebeurt het immers al te vaak dat materialen tot over hun limieten geduwd worden. Een glazen gevel tot aan de dakrand mag dan op esthetisch vlak misschien wel te verantwoorden zijn, toch blijft het een groot risico op de vorming van koudebruggen. Er worden heksentoeren uitgehaald om een bepaalde stijl te creëren, maar daarbij neemt men de beperkingen van de materialen niet in ogenschouw. Te veel architecten denken louter vanuit de vorm en gaan in functie daarvan hun materialen kiezen. Wij nemen alles al meteen mee in het overkoepelende plaatje, waarbij het gekozen materiaal zelfs deels de vorm kan bepalen.”

“OOK PASSIEFHUIZEN MOETEN COMFORTABEL ZIJN” Een van de belangrijkste evoluties in de bouwsector de laatste jaren is de steeds groeiende aandacht voor duurzaam bouwen, mede gepusht door de almaar strenger wordende E-peilnormen. “Dat sluit dan ook perfect aan bij onze visie, niet alleen op het vlak van energieverbruik, maar ook wat het comfort betreft”, aldus Versele. “Uiteindelijk poot je niet alleen een passiefhuis neer omdat het minder verbruikt, maar wel om in te wonen. En dus moet het comfortabel zijn. Ik heb soms wel wat vragen bij de haalbaarheid van het steeds verder terugdringen van de energieprestatie van gebouwen. Passief bouwen is wel mogelijk bij nieuwe woningen, maar ik geloof zeer sterk dat er op het vlak van renovaties nog veel meer werk aan de winkel is. Daar is de passiefstandaard veel moeilijker haalbaar, maar niet onhaalbaar. Passiefbouwen mag dus geen doel op

architect.pmg.be

zich zijn. Daarom moet een en ander op stedelijk niveau bekeken worden. Daarbij moeten we ook streven naar een efficiënter gebruik van openbare gebouwen. Waarom kunnen scholen tijdens de avonden, weekends en vakanties bijvoorbeeld niet ingezet worden voor culturele of sportactiviteiten? Ook dat is duurzaamheid.”

COHOUSING BEGELEIDT OOK HET WOONPROCES Het overstijgen van één enkele bouwunit en een en ander op macroniveau aanpakken, is precies wat gebeurt in diverse cohousingprojecten, waarbij iedere bewoner wel beschikt over zijn eigen private gedeelte, maar er ook veel gemeenschappelijke voorzieningen zijn. “Daar staan we dan ook volledig achter”, verzekert Alexis Versele. “We hebben zo al verschillende projecten uitgevoerd. Het interessante is dat je als architect niet langer bezig bent met het ontwerpen van een gebouw maar wel een proces begeleidt van bewoners. Er wordt immers te vaak enkel gesproken over duurzaam bouwen, maar er moet ook duurzaam gewoond worden in een duurzaam gebouw. Pas na het bouwproces begint het nog maar. In onze cohousingprojecten nemen we dan ook altijd het stimuleren van de groepsdynamiek mee op.”

WEDERZIJDS VERTROUWEN Een van de grootste problemen waarmee het architectenberoep volgens Deraedt en Versele mee te maken krijgt, is de grote verant-

“Te veel architecten denken louter vanuit de vorm en gaan in functie daarvan hun materialen kiezen. Bij ons kan het gekozen materiaal zelfs de vorm bepalen”

woordelijkheid die rust op de schouders van elke architect. “Uiteindelijk zijn en blijven wij verantwoordelijk voor een bouwproces”, aldus Bruno Deraedt. “En dat terwijl, zoals al gezegd, de complexiteit steeds toeneemt. Wanneer wij een bepaald materiaal voorstellen, moeten ook wij vertrouwen op leveranciers en uitvoerders. Maar producten veranderen zodanig snel dat wij die verantwoordelijkheid niet langer kunnen dragen, behalve wanneer we met de vertrouwde bakstenen blijven werken. Onze verantwoordelijkheid wordt door klanten ook veel sterker uitgespeeld dan

vroeger. Zelfs de kleinste kras of scheur is vandaag de dag onaanvaardbaar.” “Ons beroep staat of valt met vertrouwen. Correctie: met wederzijds vertrouwen. Ook wij moeten onze klanten kunnen vertrouwen. Er is bovendien een overaanbod aan niet altijd correcte informatie op het internet. Als adviseur moet je dus bijzonder sterk in je schoenen staan, zeker in de niche van het bio-ecologisch bouwen waarin wij actief zijn. Door onze jarenlange ervaring weten we wel waarom we bepaalde keuzes maken”, aldus nog Stefanie Neerinck. 

“Onderwijs heeft te weinig aandacht voor bouwtechniek” Zowel Bruno Deraedt als Alexis Versele duiden de steeds toenemende complexiteit aan als belangrijkste oorzaak voor de beperkte instroom van nieuwe architecten. “Dat is ook een van de redenen waarom Alexis en ik uiteindelijk beslisten om onze krachten te bundelen”, beweert Deraedt. “De complexiteit van onze stiel is de laatste jaren zo groot geworden dat een bureau verschillende specialisten in huis moet hebben. Het is voor een afzonderlijke architect immers onmogelijk geworden om alle evoluties en wetgevingen te absorberen. Er is zo’n overaanbod aan materialen, energienormen, wetten en decreten, bouwfysica, stabiliteit, enzovoort.” Alexis Versele: “Op dat vlak betreur ik een beetje de aanpak van het architectuuronderwijs. Daar wordt architectuur steeds meer als een louter esthetisch gegeven beschouwd. Iets dat los staat van de bouwtechniek. Daardoor gebeurt het soms dat architecten niet stilstaan bij de vraag of hun ontwerp bouwtechnisch wel uitvoerbaar is. De benadering vanuit het onderwijs is dus te beperIn 2011 werden (onder begeleiding van o.a. kend omdat men enkel het architect Alexis Versele) de gebouwen van de vakgroep Bouwkunde van het KAHO Sint-Lieven conceptuele onder de aandacht brengt.” uitgebreid met twee aparte klaslokalen, elk voorzien van een andere passieve bouwschil Architect 142 • September 2013

9

CASESTUDY DAKWERKEN

“BESPARING TOT 15% IN VERGELIJKING MET EEN KLASSIEKE DAKCONSTRUCTIE” RONAN WELLENS WERKT AL 15 JAAR MET OPENSCHALIGE ISOLATIEPANELEN VAN UNILIN

R

onan Wellens is een man met een missie. Als bedrijfsleider van Wellens nv treedt hij op als een (naar eigen zeggen) kleinschalige projectontwikkelaar die gronden opkoopt, er gebouwen op plaatst, om die vervolgens te verkopen of te verhuren. Als doorgewinterde bouwheer en aannemer is Wellens al jaren overtuigd van de techniek van openschalige isolatiepanelen voor het optrekken van daken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij een en ander toepaste in de vier woningen die hij momenteel optrekt in het Vlaams-Brabantse Kampenhout. Uw vakblad had een gesprek met bouwheer Ronan Wellens, architect Koen Roelens (ROVE architecten) en UNILIN projectleider Marc De Graef.

Jan De Naeyer

De woningen die Ronan Wellens in Kampenhout optrekt, hebben dankzij een doorgedreven isolatie een K-peil van 28 en een E-peil van 68

Wellens nv bouwt vier nieuwe eengezinswoningen in Kampenhout, twee open en twee halfopen bebouwingen. “Om dit project te kunnen realiseren, heb ik de aandelen van een ander vennootschap overgekocht. De plannen waren al getekend en de vergunningen waren in orde, zodat we meteen aan de slag konden gaan”, aldus Ronan Wellens.

“Als architectenbureau waren wij wel van in het begin bij het project betrokken”, vult architect Koen Roelens van ROVE architecten aan. “De woningen werden specifiek ontworpen met tweeverdieners voor ogen die wel een tuintje wilden maar tegelijkertijd ook compact wilden wonen. De vergunningverlenende overheid wou bovendien een afwisseling inzake dakstructuren.

“Lage kostprijs dankzij eenvoudige verwerking” Het verwerken van sandwichpanelen gaat volgens Ronan Wellens bijzonder vlot. “Van Marc De Graef krijgen we altijd een legplan dat van alle maatvoeringen voorzien is. Daarna komt het er gewoon op aan om de puzzel te leggen. Met een viertal mensen zijn we ongeveer drie uur bezig om een dak van een eengezinswoning toe te leggen. De kostprijs inzake werkuren ligt dus zeer laag. De voorwaarde is wel dat je de panelen met een kraan naar boven kunt trekken. Als je ermee moet beginnen te sleuren naar boven, dan lopen de werkuren uiteraard snel op. Hoe eenvoudiger het dak, hoe sneller een en ander vooruitgaat, maar we hebben ook al meer ingewikkelde daken, inclusief dakkapellen, afgewerkt met deze elementen en ook dat ging probleemloos. Wij werken altijd met gordingen en gelamelleerd hout, omdat die perfect recht zijn. De dakelementen zijn ook recht, waardoor we ze perfect op elkaar kunnen laten aansluiten. Als je met klassieke balken werkt, vind je er zelden eentje tussen die perfect recht is, waardoor het heel wat moeilijker wordt om erop aan te sluiten met de openschalige panelen.”

“H ET

GROTE VOORDEEL IS HET

GEBRUIKSGEMAK .

A ANGEZIEN

DE PANELEN

ZO GEMAKKELIJK TE VERWERKEN ZIJN ,

SCHIET HET WERK BIJZONDER GOED OP.

DE

KOSTPRIJS INZAKE WERKUREN LIGT DUS ZEER LAAG ”

Ronan Wellens Bedrijfsleider Wellens nv

10


Daarom hebben we de twee open gebouwen voorzien van een plat dak en de halfopen bebouwingen van een licht hellend dak. We kozen specifiek voor een helling van 10° omdat die ons niet verplichtte een extra zoldervloer aan te brengen, en bovendien blijft het mogelijk dit dak later nog te laten voorzien van zonnepanelen door de eigenaars.”

VERSCHILLENDE AFWERKINGEN

Openschalige dakelementen kunnen enkel verticaal en op een hellend dak worden aangebracht. Deze elementen zijn erg handig om achteraf dakvensters in te bouwen. Openschalige dakelementen zijn opgebouwd uit een onderafwerking, een stijve thermische isolatie en dragende langsribben. Ze vormen bijgevolg een JAREN ERVARING monolithische wand die werkt Voor het dak opteert zaakvoerder volgens de massawetprincipes. Ronan Wellens al Kepers op een regeljaren voor UNILIN O PENSCHALIGE matige afstand zorgen dakelementen, zo ook voor de stevigheid van DAKELEMENTEN in Kampenhout. “Ons het dakelement. De VORMEN EEN bedrijf heeft al jaren kepers zijn minstens MONOLITHISCHE ervaring in het gebruik twee centimeter hoger van deze dakele- WAND DIE WERKT dan het isolatiescherm, menten. Twee van de VOLGENS DE MASSA - waardoor ze aanzienlijk WETPRINCIPES vier woningen in de verluchting van het dak bevorderen. Voor Kampenhout werden uitgevoerd met een plat dak. De de basisplaat, de zijde waar je twee halfopen bebouwingen vanuit de woning tegenaan kijkt, kregen een lessenaarsdak met een kan gekozen worden uit verschilbeperkte helling. Omdat die lende afwerkingen, waaronder helling te klein is om met klassieke houtspaanplaat, multiplexplaat, dakpannen te werken, hebben we gipsplaat, gipsvezelplaat, witgegekozen voor een dak van zink lakte spaanplaat en OSB-plaat. met staande naad op bebording.” Ook architect Koen Roelens zag RESERVES meteen de voordelen van de dakelementen. “Ons bureau had Sandwichpanelen kunnen zowel nog nooit met dergelijke open- op een plat als op een hellend schalige panelen gewerkt, maar dak worden toegepast en bestaan toen Ronan met het idee naar uit een boven- en onderplaat met voren kwam, zagen we geen daartussen een thermisch isolatieenkele reden waarom we er niet materiaal. Architect Koen Roelens mee zouden werken. De vorm van is een grote voorstander van de dit dak is zodanig eenvoudig dat openschalige panelen: “Echte de techniek probleemloos toege- sandwichpanelen waarbij je een past kon worden.” boven- en een onderschaal hebt,

architect.pmg.be

CASESTUDY DAKWERKEN zou ik minder aanraden omdat ze minder stabiel zijn dan openschalige elementen. De buitenschaal koelt af, terwijl de binnenschaal warm blijft – of omgekeerd in de zomer – en dat zorgt onvermijdelijk voor thermische schokken, waardoor er spanningen kunnen ontstaan.”

ook nog kunnen gaan opvullen maar die voeg stoort helemaal niet. De buitenzijde wordt volledig dicht gelegd met planken. Daarboven komt zink met een staande naad.”

GOEDKOPER

“Hét grote voordeel van openschalige of sandwichpanelen is het gebruiksgemak. Aangezien de panelen zo gemakkelijk te In Kampenhout gebruikte bedrijfs- verwerken zijn, schiet het werk leider Ronan Wellens de bijzonder goed op. Daarnaast openschalige speelt de kostprijs een doorslagdakelementen gevende rol. De dakelementen op zich lijken niet goedkoop maar “O NS BUREAU HAD als je alles in rekeNOG NOOIT MET ning brengt – OPENSCHALIGE PANELEN gaande van dakGEWERKT, MAAR WE timmerwerk over isolatie tot binnenZAGEN GEEN ENKELE REDEN WAAROM WE ER afwerking – kom je NIET MEE ZOUDEN al snel 15% goedkoper uit door te WERKEN ” werken met de Architect Koen Roelens, Rove openschalige of van UNILIN voor de installatie van sandwichpanelen in vergelijking de daken, de zogenaamde met een klassieke constructie. Het UNIPUR SPAN. De elementen zijn isolatieniveau is bovendien nog standaard 80 centimeter breed en eens beter dan bij de klassieke kunnen geleverd worden in een manier, waarbij isolatie tussen de maximale lengte van 8 meter. Per spanten wordt gestoken. Bij de plaat zijn drie langsribben voor- dakelementen zit het polyurethaan zien waartussen het polyurethaan heel vast tussen de ribben, waargeperst zit. De langsribben door een hoge isolatiewaarde bestaan uit gedrenkte rode verkregen wordt. Beter isoleren is Noorse den. “Aan de onderzijde eenvoudigweg onmogelijk.” hebben we geopteerd voor een watervaste spaanplaat”, vertelt LAAG K-PEIL VAN 28 Ronan Wellens. “Op aanraden hebben we niet gekozen voor de De woningen die Ronan Wellens standaarddikte van 12 millimeter in Kampenhout optrekt, hebben maar wel voor 16 millimeter. Niet een K-peil (maximaal peil van de alleen hebben we zo een stevi- globale warmte-isolatie van een gere plaat, maar ook akoestisch gebouw) van 28 en een E-peil heeft dat een gunstig effect. De (maat voor de energieprestatie enige afwerking binnenin bestaat van een woning) van 68. “Vooral uit het vullen van de schroef- het K-peil springt in het oog, want gaatjes met houtpasta en het schil- wettelijk gezien mogen we zelfs deren. De geaccentueerde V-voeg 45 halen, terwijl we daar toch blijft gewoon zichtbaar. Je zou die een pak onder blijven. Dat is

BEPERKTE BINNENAFWERKING

Weinig horizontale voegen Met lengtes van 2 tot 8 meter in één stuk zijn er weinig horizontale voegen tussen de dakelementen. De kepers maken het bovendien mogelijk grote overspanningen te maken. Voor de kapconstructie is er dan ook veel minder hout nodig. De dikte van de isolatielaag gaat, afhankelijk van het type isolatiemateriaal, van 70 mm tot 215 mm. UNILIN kan tot 195 mm polyurethaanschuim in de openschalige elementen voorzien en tot 215 mm in de sandwichelementen met minerale wol. De elementen worden steeds geleverd in een basisbreedte van 0,8 m en de sandwichelementen op 1,02 en 1,20 m. Als leverancier van openschalige en sandwichpanelen evolueerde UNILIN ook mee met de wetgeving en de vraag van de klant. “Onze vroegere panelen waren dunner”, erkent Marc De Graef. “Om de eenvoudige reden dat een zeer dikke isolatie toen wettelijk gezien nog niet nodig was. De isolatie was vroeger ongeveer 7 centimeter dik. Nu is dat al vaak het dubbele en in ons gamma zitten panelen met isolatie van maar liefst 19,5 centimeter dikte.”

“O NZE VROEGERE PANELEN 7 CM ISOLATIE , NU IS DAT AL VAAK HET DUBBELE , TOT ZELFS 19,5 CM ISOLATIEDIKTE ” HADDEN

Marc Degraef, projectleider UNILIN

louter te danken aan een doorgedreven isolatie. De isolatie onder het dak is 15 centimeter dik met panelen die een U-waarde hebben van 0,24 W/(m².K). In de spouwmuur werd nog eens een UTHERM isolatie van 12 centimeter verwerkt en onder de vloer komt er een isolatielaag van naadloos gespoten pur van 12 centimeter. In mijn volgende bouwprojecten zullen we ook alternatieve manieren van verwarming moeten opnemen om aan het steeds dalende E-peil te geraken. Maar om de kosten onder controle te houden, gaan we bewust niet voor passieve woningen, wel voor energiezuinige gebouwen, met vloerverwarming en gascondensatieketels met een hoog rendement én uiteraard een doorgedreven isolatie.”

AKOESTISCHE ISOLATIE TUSSEN BEIDE HALFOPEN BEBOUWINGEN Voor de akoestische isolatie tussen beide halfopen bebouwingen heeft men gebruikgemaakt van de zogenaamde Party-wall, een akoestische plaat die speciaal werd ontworpen voor de isolatie van scheidingsmuren. “Die isolerende laag wordt aangesloten op de spouwisolatie van UNILIN”, aldus Ronan Wellens. “Op het dak hebben we er ook voor gezorgd dat de dakelementen niet doorlopen van het ene gebouw naar het andere. Het moet immers mogelijk zijn om ooit een van beide gebouwen weer af te breken zonder dat het andere gebouw daarbij beschadigd raakt. De dakbedekking van zink zullen we evenwel toch laten doorlopen." 

De kepers zijn minstens twee centimeter hoger dan het isolatiescherm, waardoor ze aanzienlijk de verluchting van het dak bevorderen Voor de basisplaat, de zijde waar je vanuit de woning tegenaan kijkt, kan gekozen worden uit verschillende afwerkingen, waaronder houtspaanplaat, multiplexplaat, gipsplaat, gipsvezelplaat, witgelakte spaanplaat en OSB-plaat

In de spouwmuur werd een Utherm isolatie van 12 centimeter verwerkt

architect.pmg.be


11

Slanke ramen en deuren in staal of roestvrij staal met extra hoge isolatiewaarden

INNOVATIES VOOR DE BOUW EN DE ARCHITECTUUR

STE T O O R G T E H DIALE EVENEMENT MON

ECTOR E BOUWPS EN VOOR D O LOSSING S RZEN ALLE ATIE VEEL INNOV O Z L A A M 3

LO CATI E // DA

N I E U WTUE M

3 VAKBEU

PARIJS

NOORDE V IL L E P IN T

-M0B8 4 0 RE E V O N

DES PA R C SI TI O N S EX PO

2013

Bestel uw

toegangs

badge CODE : BD 9RNUD

Hi Forster UnicoHi verenigt alle voordelen van het standaard Forster Unico systeem met nog hogere isolatiewaarden voor ramen, deuren en vaste beglazing (Uw-waarden onder de 1.3W/m2K).

88

Bezoekers en pers contact: Promosalons België-Luxemburg bvba Tel.: +32 2 534 98 98 E-mail: [email protected]

Photo: Henri de Carvalho / Illustration: Jeff van Dyck / Conception:

+ INF

OP BATIMAO T.COM

30

24

62 Zelfs drievoudige beglazingen tot een dikte van 60mm kunnen ingezet worden – voor Uw-waarden tot 0.9W/ m2K.

Forster UnicoHi bestaat voor 100% uit recycleerbaar staal en bevat geen milieubelastende kunststof isolatoren. De profielaanzichten zijn zeer smal voor meer licht en transparantie.

DEJOND NV. Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

LAAT ONS DE KRACHTEN BUNDELEN OM DE TOEKOMST TE BOUWEN

pub_nv_triplette_BD9RNUD_flamand_94x276.indd 1

19/07/13 12:54

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 [email protected]

www.dejond.com www.forster-unico.be

VERWARMING

PELLETVERWARMING FOCUST OP RENDEMENT EN COMFORT AUTOMATISCHE PELLETKETEL IS MIX VAN LAATSTE NIEUWE SNUFJES

D

e pellettechnologie staat niet stil. Hoewel pellets pas begin jaren 2000 in België werden geïntroduceerd, is deze bron van verwarming toch al enige tijd de kinderschoenen ontgroeid. Vandaag voldoen pellets aan de hoogste standaarden, is de leveringsproblematiek van in de beginperiode verleden tijd en zijn pellets voordeliger dan gas en stookolie. De innovaties focussen zich dan ook voornamelijk op rendement en comfort, met de klemtoon op automatische pelletketels omdat die het gemak van mazouten gasketels het dichtst benaderen. De pellets worden dan automatisch naar de ketel vervoerd en er afhankelijk van de vraag opgebrand. Zelfs het reinigen gebeurt bijna vanzelf.

Valerie Verkain KINDERZIEKTES ONTGROEID Pioniersperiode voorbij

Toen houtpellets in het begin van de jaren 2000 als verwarmingsbron werden gelanceerd in ons land, hadden de geperste houtafvalkorrels nog met allerlei kinderziektes te kampen. Behalve een wisselvallige kwaliteit onder vrijbuiters en een beperkte voorradigheid, was de hoge prijs toch de belangrijkste hindernis. Traditionele stookbronnen waren goedkoper dan pellets en van terugverdientijd was

geen sprake. Vandaag voldoen pellets aan de hoogste standaarden, verschijnen steeds meer pelletproducenten en -leveranciers op het toneel en zijn pellets voordeliger dan gas en stookolie.

Kwaliteit

Om het voor de consument makkelijker te maken werd in 2011 de Europese norm ENplus geïntroduceerd (zie kaderstuk). Deze norm bepaalt de kenmerken waar de pellets, met het oog op een optimale verbranding, aan moeten voldoen.

4. 6.

5. 3. 2. 1. 7.

Pellets worden via een stookschroef (1.) naar de (onderschuif)brander (2.) gebracht. De ontsteking gebeurt automatisch (3.) in de brandkamer (4.). De ketel wordt vanzelf gereinigd (5.) door o.m. veren in de wisselaar (6.) en de as wordt afgevoerd naar een asschuif (7.). Een terugbrandveiligheid voorkomt brand in de opslagruimte (8.)

Europa onderscheidt drie klassen. A1 behelst de pellets van de hoogste kwaliteit. Deze zijn geschikt voor particuliere pelletketels en -kachels. Klasse A2 dient eveneens voor particulier gebruik, maar is van een iets mindere kwaliteit. Tot slot is ook de EN B-klasse in het leven geroepen die de industriële pellets voor grote verbrandingsinstallaties normeert.

riode is verleden tijd. In 2004 was er geen enkele Belgische pelletproducent, nu zijn er al 10. Pellets in zakgoed zijn op zeer veel plaatsen verkrijgbaar en ook het netwerk van bulktoeleveringen groeit gestaag. Elk jaar stijgt het aantal vrachtwagens die zijn uitgerust om pellets in bulk in te blazen. Vandaag zijn er 16, in 2005 waren er nog geen.

Voorradigheid

Prijs

De leveringsproblematiek die zich voordeed tijdens de pionierspe-

ENplus (Europese norm EN 14961-2) ENKELE FYSIEKE EIGENSCHAPPEN ENPLUS A1

ENplus ENplus is het nieuwe Europese certificatiesysteem voor houtpellets. ENplus bundelt alle criteria van de DIN(+)- en O-normering, plus het assmeltpunt als extra kwaliteitscriterium. Fysieke en chemische eigenschappen genormeerd Zowel de fysieke (lengte, stofgehalte, dichtheid, asrest ...) als de chemische (aanwezigheid chloor, zware metalen ...) eigenschappen van pellets zijn ENplusgenormeerd. De genormeerde diameter van pellets is 6 mm en de lengte ligt op ongeveer 20 mm, met een maximum van 45 mm. De energie-inhoud is 4,9 kWh/kg.

architect.pmg.be

ENPLUS A2

EN B

(1)

≥ 600

≥ 600

≥ 600

VOCHTGEHALTE (W-%)

(2)

≤ 10

≤ 10

≤ 10

STOFGEHALTE (W-%)

(3)

≤1

≤1

≤1

ASGEHALTE (W-%³)

(4)

≤ 0,7

≤ 1,5

≤3

SMELTGEDRAG AS (°C)

(5)

≥ 1,200

≥ 1,100

≥ 1,100

DICHTHEID (KG/M³)

Een hoge dichtheid staat garant voor een hogere verbrandingswaarde per pellet. Bij een geringe dichtheid zijn meer pellets nodig om eenzelfde warmte te verkrijgen. (2) Hoe lager het vochtgehalte, hoe hoger het rendement en de calorische waarde van pellets. (3) Het stofgehalte is eveneens een indicator van hoe de persing is verlopen. Veel stof betekent een minder kwaliteitsvolle persing. (4) Pellets met een hoge asrest kunnen tot verstoppingen, een slechte verbranding en roetvorming leiden. Dat is nefast voor het rendement en de onderhoudskosten. (5) Het assmeltpunt ligt het best zo hoog mogelijk, zo wordt de kans op o.a. slakvorming beperkt. (1)

ENKELE CHEM. EIGENSCHAPPEN* ENPLUS A1

ENPLUS A2

EN B

CHLOORGEHALTE (W-%1)

≤ 0,02

≤ 0,02

≤ 0,04

ZWAVELGEHALTE (W-%1)

≤ 0,03

≤ 0,03

≤ 0,04

NIKKELGEHALTE (MG/KG1) ≤ 10

≤ 10

≤ 10

≤ 10

≤ 10

≤ 10

LOODGEHALTE (MG/KG1)

8.

* Uit gezondheids- en milieuoverwegingen moet de uitstoot van chemische substanties en zware metalen binnen de vastgestelde normen vallen. Verder zijn ook het zwavel-, stikstof-, koper-, chroom-, arseen-, cadmium-, kwik- en zinkgehalte genormeerd.

Met een (vrij stabiele) prijs van ong. 250 euro/ton zijn pellets vandaag 40 à 50% goedkoper dan gas en mazout (bv. 1 kg pellets = 0,5 liter mazout). Pellets concurreren voornamelijk met mazout (wedijveren met gas is moeilijk omdat gasketels maar een kleine investering vereisen, geen plaats innemen, weinig onderhoud vragen en de toelevering van gas automatisch gebeurt). Als gevolg staat het succes van pellets in correlatie met de kostprijs van mazout. Hoe duurder de mazout, hoe meer pellets over de toonbank gaan. Voor 1 kW benodigd vermogen zijn 250 à 350 kg pellets per jaar nodig.

Enkel houtpellets?

Tot op vandaag wordt naar alternatieven voor hout gezocht. Zo wordt volop geëxperimenteerd met pellets op basis van maïs, suikerbiet, soja, zonnebloempitten, havergewassen en andere biomassa. Helaas vormen deze verpelletiseerde alternatieven meer as en bevat het gros ervan veel chloor, wat bij verbranding noch gezond is voor mens en milieu, noch voor de pelletinstallatie en het schouwkanaal. Architect 142 • September 2013

13

VERWARMING satie die een deel van de warmte (± 30% van het vermogen van de kachel) naar een ander lokaal transporteert. Geluidsdemping van deze kanalen is noodzakelijk. Inbouwkachels beschikken over een convectieventilator om de warmte te verspreiden. • Pelletkachels voor centrale verwarming worden vooral gebruikt in lage-energie- of passiefhuizen. Het jaarverbruik is er beperkt tot 1 à 1,5 ton pellets (bij een klassieke woning met een energiebehoefte van 15 kW is dat 4,5 à 5 ton per jaar, wat erg veel is om manueel in de kachel te doen in porties van ±30 kg).

Kachels gebruiken een valschachtbrander om een wemelende vlam te realiseren

Pelletketels benaderen de luxe van mazouten gasketels het dichtst

TOEPASSINGEN PELLETS

PELLETKACHELS

Pellets kennen in wezen drie grote toepassingen: nl. • pelletkachels voor lokale ruimteverwarming, al dan niet voorzien van kanalisatie om een naastliggende ruimte te verwarmen (met zichtbare vlam en een nominaal vermogen van 5 tot 15 kW); • pelletkachels voor centrale verwarming (met een zichtbare vlam en een nominaal vermogen van 5 tot 30 kW, vooral geschikt voor eengezinswoningen, lageenergie- en passiefwoningen), deze kachels worden het best gecombineerd met een buffervat; • pelletketels voor centrale verwarming (met een onzichtbare vlam en een nominaal vermogen van 8 kW tot ca. 5 MW, geschikt voor eengezinswoningen, appartementen, industriële toepassingen enz.).

Pelletkachels zijn verkrijgbaar als voorzet- of inbouwkachel. De ruimte die deze pelletkachels innemen, is te vergelijken met die van een houtkachel of een inbouwhaard. De rookgasafvoer zit doorgaans achteraan. In het ontwerp moet dus rekening worden gehouden met een diepte van 170 à 200 mm. De diameter van het rookgaskanaal moet minstens 100 mm (en het liefst 130 mm) bedragen. De luchttoevoer komt het best van buiten via een kanaal van 80 mm. Waar de kachel komt, moet een stopcontact voorzien worden. De pellets worden aangekocht in zakken en manueel toegevoegd. • Het pelletverbruik van pelletkachels voor lokale verwarming is tussen 1,5 en 3 ton per jaar of in volume 2 à 4,5 m³. Er zijn pelletkachels op de markt met kanali-

INZETTEN OP PELLETKETELS De meeste pelletsysteemfabrikanten en -leveranciers leggen de klemtoon op pelletketels. Deze ketels bieden een hoog rendement (nu ligt het rendement makkelijk op 90-95%, wat betekent dat 90-95% van de beschikbare warmte afkomstig van de pellets wordt benuttigd). Dat is hoger dan dat van kachels die met een rendement van 80-85% minder goed presteren (door o.a. warmteverlies via de kachelruit en een minder constante vlam omdat de pellets naar beneden in de vlam vallen). Voorts is de ketel ook in trek omdat die de luxe van mazouten gasketels het dichtst benadert. Ze bestaan uit een pelletketel, een pelletopslag en een transportsysteem.

GEAUTOMATISEERDE KETELS STAP VOOR STAP De pellets worden vanuit de pelletopslag automatisch naar de ketel

Opslag- en voorraadruimte

Transport via extractieschroef. De ketel en opslag moeten direct naast elkaar liggen

• Pelletopslagplaats: Een tankwagen (1.) blaast de pellets in de voorraadruimte of silo (2.). De twee vulkoppelingen (in- en uitblaas) (3.) van de opslagplaats mogen max. 30 m van de oprit verwijderd zijn en moeten van buitenaf toegankelijk zijn. Bij een binnenliggende opslagplaats moeten de luchtbuizen tot aan de buitenmuur gevoerd worden. • Stookruimte: De stookruimte (4.) moet eveneens aan een buitenmuur grenzen omdat daardoor een directe ventilatie mogelijk is. Bij een binnenliggende stookruimte moet een ventilatiebuis (van min. 200 cm²) tot aan de buitenmuur worden gelegd. 2.

4.

3.

1.

Transport via vacuümzuigsysteem. De ketel en opslag kunnen 15-20 m van elkaar staan

14


In een silo met trekveer en een elastische schuine bodem kunnen tot 60% meer pellets worden opgeslagen

vervoerd, waar de pellets ontsteken op de brandkorf of het brandrooster en warmte afgeven. Die warmte wordt via een warmtewisselaar verdeeld naar watergedragen systemen als de radiatoren en vloer-, wanden plafondverwarming.

Pelletopslag

De pellets worden in bulk ingeblazen in de pelletopslag en automatisch naar de ketel vervoerd (zie kaderstuk). De ruimte die nodig is voor pelletopslag is een belangrijk knelpunt. De keuze bestaat uit een voorraadruimte of silo: • Het volume van de voorraad ruimte wordt berekend op basis van de stooklast. 1 kW stooklast = 0,9 m³ voorraadruimte. De voorraadruimte is rechthoekig, maar moet droog zijn en er mag geen enkele elektrische installatie (bv. stopcontact) aanwezig zijn. De deuren en muren moeten voldoen aan de brandweerstandsklasse F90 en aan de gewichtsbelasting (650 kg/m³). • De grootte van de silo is afhankelijk van de stooklast. 1 kW stooklast = 330 kg houtpellets per jaar. De ruimte moet minstens 7 tot 10 cm breder zijn dan de silo. De vereiste minimumhoogte van de ruimte bedraagt 215 cm. De ruimte waar de silo zich bevindt, moet een opening hebben van minstens 170 cm² om voldoende ventilatie te hebben en de funderingen moeten stevig genoeg zijn (want een silo van bv. 6 ton = 1,5 ton per poot). Er wordt voortdurend naar oplossingen gezocht om de benodigde ruimte te beperken. Dat kan door de hoogte van de voorraadruimte te maximaliseren. Door bv. naast een ventilatieschacht die over twee verdiepingen loopt, een 'pelletkoker' van 5 m hoog te installeren. Daardoor wordt de nodige grondoppervlakte voor opslag gereduceerd met een factor twee. Ook zijn er silo's met een trekveer en een elastische schuine bodem op de markt die tot 60% meer pellets kunnen opslaan in vergelijking met de omgekeerde piramidevorm. De vulling gebeurt nu tot op de grond en naarmate de silo minder pellets bevat, gaat de bodem door middel van een trekveer naar omhoog zodat de pellets via de elastische bodem toch kunnen wegrollen. Voor mensen die niet de plaats hebben om grote opslagsilo's te plaatsen, zijn kleine silo's (van bv. 1 m x 1 m x 1,5 m) beschikbaar.

Transportsystemen

De pellets worden automatisch van de silo naar de ketel vervoerd. Dat kan via een extractieschroef of het meer recente vacuümzuigsysteem. De schroef transporteert continu pellets, het zuigsysteem doet dat maar één tot maximaal drie keer

architect.pmg.be

VERWARMING Analoge ruimtevoeler 1

Fig. 1

Analoge ruimtevoeler 2

Buitenvoeler aan noordkant of kant zonder directe zonnebestraling. Niet boven deuren of vensters

Kringvoeler 1

Kring voeler 2

Cv-pomp 1

Cvpomp 2

Mengermotor 1

of optioneel digitale ruimtebediening

Busleiding

1.

3.

Mengermotor 2

2.

Ketelvoeler Terugloopverhoging in ketel geïntegreerd Boilervoeler 1

De ketel met zijdelingse brander is erg in opmars. Hier wordt de warmtewisselaar gereinigd met spiralen die ook dienen als remmer voor de rookgassen

per dag (dat kan op door de klant ingestelde tijdstippen). Toch is het energieverbruik dat nodig is om de pellets te vervoeren bij beide systemen ongeveer hetzelfde. Wel is het zuigsysteem flexibeler en het meest verkocht omdat de pelletvoorraad en de stookplaats met de ketel tot 15 à 20 m van elkaar verwijderd kunnen zijn. Bij een schroefvoeding moeten de opslag en de ketel zich onmiddellijk naast elkaar bevinden.

Verbranding

Zodra ze zijn aangekomen in de ketel, worden de pellets via een stookschroef naar de brander gebracht. Momenteel zijn drie verbrandingsprincipes op de markt. • De valschachtbrander, waarbij pellets van bovenaf op de brandkorf glijden, wordt vooral in kachels toegepast (omwille van de mooie en wemelende vlam die wordt gerealiseerd door het laten vallen van de pellets). • Bij de onderschuifbrander worden de pellets tot onder de brandkorf getransporteerd waar ze vervolgens opbranden als een fakkel. • De zijdelingse brander die langs de zijkant van pellets wordt voorzien, is erg in opmars. De rook verdwijnt langs een dubbelwandige schouw die bestand moet zijn tegen condensvocht (bv. inox). Volgens de energiebehoefte verschilt de vereiste diameter van de schouw (schouwen tot 20 kW hebben een diameter van 130 mm, tot 32 kW is dat 150 mm en tot 56 kW is dat 180 mm).

Modulerend systeem

Bij geautomatiseerde pelletketels wordt de hoeveelheid pellets die in de verbrandingskamer komen door de warmtevraag bepaald. Als de vraag naar warmte stijgt, zal de stookschroef sneller draaien om meer pellets toe te voeren en zal ook de zuurstoftoevoer worden aangepast waardoor de vlam automatisch sterker gaat branden. Dat gebeurt met behulp van verschil-

architect.pmg.be

Boilerpomp 1

lende metingen die helpen het benodigde vermogen te becijferen en te bepalen naar welke temperatuur het stookregime gebracht moet worden (zie boven: fig. 1): de buitenvoeler meet de buitentemperatuur. Hetzelfde geldt voor de ruimtevoeler die de binnentemperatuur meet. Op het vertrekpunt van iedere kring (bv. kring radiatoren of kring vloerverwarming) zijn kringvoelers actief die de vertrektemperatuur van het water registreren. Ook in de ketel worden metingen uitgevoerd. De rookgastemperatuursonde meet de temperatuur van de rookgassen (voornamelijk voor de veiligheid en soms ook om de verbranding te regelen). De rookgastemperatuursonde wordt meestal gebruikt in combinatie met een vlamtemperatuursonde of een lambdasonde. De vlamtemperatuursonde meet enkel de temperatuur van de vlam. Op basis van de vlamtemperatuur wordt bepaald of meer of minder pellets moeten worden toegevoegd. De lambdasonde meet het zuurstofoverschot van de rookgassen en constateert daaruit of het brandstof- en zuurstofpeil moet worden aangepast.

Automatische reiniging

Om het rendement van de ketel op peil te houden, zijn doortastende reinigingssystemen nodig. Behalve aan het reinigen van de vuurhaardkamer en het opvangen van de assen, moet ook de nodige aandacht worden besteed aan de warmtewisselaar. Een wisselaar die niet gereinigd wordt, betekent een terugvallend rendement. De vlam geeft immers haar warmte af aan de wisselaar. Hoe vlotter dit verloopt, hoe hoger het rendement. • Manuele reiniging: de gebruiker reinigt met een borstel elk kanaal van de wisselaar. • Reiniging met perslucht: de stoffen worden van de wisselaar afgeblazen. • Veren: zijn flexibel en afgerond en worden op en neer geschud om asdeeltjes te verwijderen.

• Spiralen: deze harde, niet afgeschuinde spiralen bevinden zich net als de veren in de kanalen en schrapen deze schoon. Deze spiralen dienen ook als remmer voor de rookgassen. Sommige fabrikanten kiezen voor een automatische reiniging door veren en spiralen, maar het systeem is ook handmatig (met bv. een hendeltje) verkrijgbaar.

Performante besturing

Nieuw bij sommige systemen is ook dat als er problemen optreden of als de pellets op zijn, de gebruiker via sms of e-mail een waarschuwing ontvangt. Moderne ketels zijn immers compatibel met technologische snufjes als domotica, gsm- en IP-verbindingen.

EEN STAP VERDER Condenstechniek

Veel van de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van pellettechnologie, situeren zich op het gebied van de condenstechniek. Door de temperatuur van de rookgassen te recupereren (de rookgassen worden door een extra warmtewisselaar gejaagd), worden nog betere rendementen geboekt (tot 106 à 108%), op voorwaarde dat de warmtewisselaar tijdig wordt gereinigd en de verwarmingskringen lagetemperatuurkringen zijn. Vandaag staan enkele nadelen de doorbraak van condenserende ketels echter nog in de weg, zijnde onder meer de meerprijs (tot 20% duurder) en de dubbelwandige geïsoleerde schouw met condensafvoer die nodig is als rookgassen met temperaturen lager dan 100 à 120 °C naar buiten worden gevoerd.

Micro-wkk op pellets

Er zijn reeds micro-wkk-installaties ontwikkeld die op houtpellets werken. Twee ontwikkelingen springen in het oog: de micro-wkk met stirlingmotor of met stoomturbine/zuigermotor. De stirling-

Buffervat met aansluiting voor zonnepanelen (1.), een aftap voor sanitair water (2.) en twee pompgroepen voor de kring 'radiatoren' of 'vloerverwarming' (3.)

motor zit ingebouwd in de ketel en draait op het teveel aan warmte die is geproduceerd om de woning op te warmen. De motor draait dus op restwarmte en produceert elektriciteit. Het omgekeerde principe is dat met een stoomturbine of zuigermotor. De ketel wordt dan in eerste instantie gebruikt om stoom te produceren. Die stoom kan een turbine of zuigermotor aandrijven. De restwarmte wordt gebruikt om de woning te verwarmen. In België wordt naar beide ontwikkelingen veel onderzoek verricht, maar er werd nog geen marktrijp product gelanceerd.

Voor passief- en lage-energiewoningen

Vroeger waren pelletketels, omwille van hun te hoge vermogen, niet geschikt voor passiefhuizen en lageenergiewoningen. Vandaag zijn er diepmodulerende ketels (van 2 kW of meer) of speciaal ontwikkelde ketels (van 4 kW) op de markt die (afgezien van de sanitaire comforteisen) genoeg energie leveren voor de verwarming en sanitaire behoeften van lage-energiewoningen.

Andere technieken

Als comfortverhogende installatie scoort het buffervat vrij hoog. Dit energiecaptatiesysteem slaat restwarmte op en kan om die reden een grote hoeveelheid water en een snelle reactietijd (door onmiddellijke watertoevoer) bieden. Als het vat op temperatuur staat tenminste, want het buffervat heeft (net als een thermoskan koffie) isolatieverlies, ook al is dat miniem, en raakt na verloop van tijd de opgeslagen warmte kwijt in de omgevingsruimte. Het buffervat is eveneens geschikt om een kleine energievraag in te lossen, zodat de ketel niet hoeft te worden opgestart. Bovendien kunnen op het buffervat ook andere technieken zoals een warmtepomp, zonnepanelen enz. worden aangesloten.  Met dank aan Ardea, Coster Energy, ÖkoFEN, ProPellets en Viessmann Architect 142 • September 2013

15

Xanlite_Pro_Pub_12August2013_NL_vecto.pdf

1

13/08/13

11:29

C

M

J

CM

MJ

CJ

CMJ

N

Made in ! Belgium

Geluidsarm

Kras- en vlekbestendig

Warm en zacht

Moduleo® Design Floors maakt deel uit van de IVC-Group, gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van hoogwaardige en modulaire design vloeren. Ontdek onze waterafstotende en stille vloeren die bovendien zacht, warm en duurzaam zijn. Moduleo heeft vloeren voor zowel residentiële als commerciële toepassingen. Dankzij de productie in een gloednieuwe groene fabriek, draagt Moduleo ook zijn steentje bij aan het milieu.

60828_AD_Aplus_NL_def.indd 1

Ook in click

Waterafstotend

[email protected] www.moduleo.com

20/03/13 08:57

BOUWMATERIALEN

TRANSLUCENT BETON CREEERT NIEUWE DIMENSIE RUIME ARCHITECTURALE MOGELIJKHEDEN

B

eton is een populair bouwmateriaal dat veelal toepassing vindt in de hedendaagse architectuur. Toch wordt het uitzicht ervan vaak geassocieerd met termen zoals robuust en somber. Lichtdoorlatend beton, een mengsel van fijnkorrelig beton en optische vezels, brengt daar verandering in. Licht valt door het beton naar binnen, waardoor er silhouetten aan de andere zijde zichtbaar worden. Beton krijgt zo een ongewone dimensie: een levendige, immateriële verschijning, waardoor de massiviteit van een betonnen object verdwijnt.

Joke Weltens BEPERKT AANBOD Litracon

In de kern van een blok Luccotherm zit er isolatie, die echter geen effect heeft op de translucentie ervan

De ontwikkeling van lichtdoorlatend beton maakte deel uit van de postdoctorale studies van de Hongaarse architect Áron Losonczi. Hij deed onderzoek naar glas in de architectuur en kwam in contact met optische glasvezels als lichtgeleiders. In 2004 kwam het nieuwe bouwproduct Litracon op de markt. De Litracon prefab blokken zijn volledig handgemaakt, wat resulteert in een uniek lichtpatroon in elk blok. Het product is een

Overdag heeft translucent beton het uitzicht van steen, 's avonds komt de wand tot leven door de verlichting achter de panelen (foto: eerste wereldwijde toepassing van een interactieve lichtdoorlatende betonnen wand in een universiteitsgebouw in Aken)

combinatie van fijnkorrelig beton met glasvezels met een standaarddiameter van 0,5 tot 1 mm. Hoewel de toepassing veel mogelijkheden biedt, is ze eerder beperkt tot kleinschalige en exclusieve projecten vanwege de prijs. In een meer betaalbare prijsklasse bevinden zich de Litracon pXL panelen. Gebruikmakend van een doorschijnende kunststof PMMAunit in het beton, wordt het productieproces geïndustrialiseerd. Deze panelen vertonen een regelmatig patroon en zijn gewapend. Er zijn talrijke mogelijkheden, waaronder 3D- objecten. De prijs

van Litracon pXL bedraagt één derde van die van Litracon.

Luccon

In 2006 lanceerde Luccon zijn versie van translucent beton. Het materiaal bestaat uit fijnkorrelig beton en optische kunststofvezels met een diameter van 0,25 tot 0,5 mm. De toepassing richt zich op allerlei projecten, van muur- en vloerpanelen, trappen en werkbladen tot wastafels. Innovatie en esthetiek staan centraal. Luccon fabriceert ook Luccotherm: dit zijn thermisch geïsoleerde elementen met een U-waarde van maximaal

KARAKTERISTIEKEN VAN DIVERSE TYPES LICHTDOORLATEND BETON EIGENSCHAPPEN

BETON

LITRACON + LITRACON PXL

LUCCON

LUCEM

TYPE BETON

Veel mogelijkheden

C20/25 fijnkorrelig

C20/25 fijnkorrelig

> C50/60 hogesterktebeton

DICHTHEID

2.100 - 2.500 kg/m³

2.100 - 2.400 kg/m³

2.400 kg/m³

2.400 kg/m³

DRUKSTERKTE

5 - 55 N/mm²

50 N/mm²

90 N/mm²

70 - 90 N/mm²

BUIGENDE TREKSTERKTE

10 x kleiner

7 N/mm²

12 N/mm²

7 - 15 N/mm²

TYPE VEZELS

N.v.t.

Glasvezels

Kunststofvezels

Kunststofvezels

DIAMETER VEZELS

N.v.t.

0,5 - 1 mm

0,25 - 0,5 mm

0,5 mm

% VEZELS

N.v.t.

4%

4%

1,5%

PRODUCTIE

Geïndustrialiseerd

Manueel

Manueel

Deels geïndustrialiseerd

VORM

Prefab, in situ

Prefab

Prefab

Prefab

AFMETINGEN

Veel mogelijkheden

Litracon: 1.200 x 400 mm; dikte: 25 -200 mm; Litracon pXL: 1.205 x 605 mm; dikte: 40 mm

Max. 3.000 x 600 mm; 1.200 x 600 mm; 2.000 x 600 mm; dikte: 18 - 38 mm

Max. 3.000 x 600 mm; 1.200 x 600 mm standaard; dikte: 15, 20 en 30 mm; max. 1.000 mm (maar zeer duur)

AFWERKING

Gestraald, gepolijst ...

Gepolijst

Gepolijst

Gepolijst en gehydrofobeerd

STANDAARDKLEUR

Grijs

Wit, grijs en zwart

Wit en grijs

Wit, grijs en antraciet

PRIJS

Stortbeton: ± € 89 /m³ Volle betonblok 14 cm dik: € 60/m²

Litracon: € 845 - 3.880/m² (dikte van 25 - 200 mm) pXL: € 519/m²

€ 600 - 800/m² (afhankelijk van projectgrootte), dikte: 18 mm

Lucem Lines: € 350 - 680/paneel (paneel: 600 x 1.200 mm)

architect.pmg.be


17

BOUWMATERIALEN “Lichtdoorlatend beton als eyecatcher in een project” Stomatologiepraktijk in Genk

In een stomatologiepraktijk in Genk incorporeerden de architecten van Buro B een wand van translucent beton. De praktijkruimtes bevinden zich aan de noordzijde, de wachtruimte aan de zuidzijde. De burelen liggen ertussenin. “Privacy is hier belangrijk. Toch wilden we aan de medewerkers het gevoel geven dat alles open is. We wilden niemand in hokjes steken. We moesten dus licht uit het zuiden binnenkrijgen in de burelen”, licht interieurarchitect Kurt Gooris toe. Een matglazen wand was geen optie. De ontwerpers vonden een materiaal dat lichtdoorlatend is én privacy kan bieden. “Door de wand van translucent beton weten de werknemers in de burelen steeds wat er buiten gebeurt. Als er een wolk voor de zon schuift, hebben ze het gemerkt.” Achter de wand is geen verlichting geplaatst. De ontwerpers wilden het effect bereiken met alleen maar zonlicht. “Op een donkere dag komt er geen licht binnen, op een zonnige dag wel. Dit verrast telkens opnieuw.” De wand biedt ook privacy qua geluid. De architect kiest zelf het vezelpatroon. Kurt Gooris: “We halen een ‘lichteffect’ binnen, niet het licht. Door voor kleine vezels te kiezen, krijg je een mooie patroontekening van het beton en toch een gaaf betonoppervlak. De eenheid en de compositie van de wand in het geheel zijn ook belangrijk.” In dit project heeft de fabrikant eerst de wand geplaatst voordat de interieurafwerking kon beginnen. Het geheel is ingebouwd en op maat gemaakt. Tot het einde blijven de blokken ingepakt om beschadigingen te voorkomen. De hele wand is opgevat als een soort vakwerk. De blokken passen in een rvs-draagstructuur. Wijzigingen zijn ter plaatse niet mogelijk, bijwerkingen zijn uitgesloten. De opbouw Interieurgebeurt relatief snel, voorafgegaan door architect, een langdurig productieproces. Kurt “We moesten naar de levering toe Gooris werken. In die zin is het geen flexibel product”, zegt Gooris. “Hier stond de opdrachtgever open voor een dergelijke PROJECTFICHE wand, maar in een ARCHITECTENBuro B – Rob Gijsenberg commercieel project BUREAU & Kurt Gooris zul je dit type beton INGEBRUIKNAME April 2011 niet kunnen toepassen vanwege de prijs. FABRIKANT Lucem i.s.m. GSO Developments Veel projecten zullen daardoor uitblijven. KOSTPRIJS € 20.000 (excl. btw) Zo blijft de waarde AFMETINGEN 936 mm x 1.000 mm van dit unieke mateEEN PANEEL x 30 mm riaal echter behouden. AFMETINGEN MUUR L 9,51 m x H 3,00 m Lichtdoorlatend beton oppervlakte: 28,5 m² zal vooral als een eyecatcher dienen BEVESTIGINGSWIJZE Blokken passen d.m.v. in een project.” een sleuf in een rvs-staalstructuur

18


De Lucem blokken passen d.m.v. een sleuf in een rvs-staalstructuur die afsteunt tegen een houten bovenconstructie. Deze draagstructuur zit verankerd in de chape

0,18 W/m²K. De isolatie (eender welk type) zit in de kern van een paneel en doet niets af aan de translucentie. De vezels lopen er dwars door.

FABRICAGE

Lucem

Sinds 2007 distribueert Lucem voornamelijk zijn lichtdoorlatende betonproduct ‘Lucem Lines’. Deze prefab blokken combineren fijnkorrelig hogesterktebeton met Na het verzagen van het blok wordt kunststofvezels met een diameter de opbouw van lichtdoorlatend beton van 0,5 mm. Deze vezels worden zichtbaar: een 2 à 3 mm dunne laag eerst tot matten geweven om de beton wisselt telkens af met een laag fabricage van de blokken deels optische vezels te automatiseren. De fabrikant heeft een seriematige productie Het productieproces gebeurt als doel en richt zich op groot- hoofdzakelijk manueel en is schalige projecten zoals voor vergelijkbaar met het maken van gevelof vloertoepassingen. lasagne. De opbouw bestaat uit Per jaar produceert hij tot afwisselende lagen: in een recht30.000 m², en dat hoekige mal wordt er D E ONTWERPER eerst een dunne laag aantal stijgt nog. BEPAALT MEE beton gegoten met een dikte van 2 à 3 mm. HET UITZICHT. PRINCIPE L ICHTDOORLATEND Daarop wordt er Natuurlijk of kunstmatig manueel een laag van BETON IS EEN licht wordt via de optische vezels in de MIDDEL VAN vezels dwars door het langsrichting van de EXPRESSIE IN DE mal aangebracht. De materiaal van de HANDEN VAN belichte zijde naar de randbalk wordt gelijkARCHITECTEN EN andere zijde overmatig verhoogd met de KUNSTENAARS opbouw. Deze werkgebracht. Silhouetten verschijnen wijze gaat door tot er aan die donkere, niet-belichte een blok bekomen wordt met zijde. Het patroon van de vezels deze afmetingen: b 1,25 x l 1,15 x h 0,65 m. Het proces wordt zichtbaar. Ze moeten niet in een rechte lijn wordt snel en zonder grote onderliggen, maar lopen parallel aan brekingen uitgevoerd om de elkaar tussen de twee opper- homogeniteit van het materiaal te waarborgen. Het opbouwen in vlakken van elke blok. De kleur van het licht blijft dunne lagen vermijdt de vorming hetzelfde. van luchtbellen. Het beton doen De vezels hebben bijna geen trillen is niet nodig omdat er zelfverlies aan lichtintensiteit. verdichtend hogesterktebeton Afhankelijk van het type vezel en gebruikt wordt. Het uithardingshet patroon kunnen er verschil- proces duurt minstens vier weken lende effecten bekomen worden. en gebeurt in geconditioneerde

architect.pmg.be

BOUWMAT ERI AL EN Debl ok k en v ant r ans l ucent bet onwor den ges t apel den ev ent ueel v er l i j md. Aandebi nnenk antzi ej e s i l hou et t env an mens enbui t en, ' sav ondsk eer t di tef f ectom

Deont wer pmogel i j k hedenzi j n ei ndel oos . Dev oor zi j dev aneen r ecept i ek r i j gteen l u x ueuzeui t s t r al i ng doorv er l i cht e bl ok k env an t r ans l ucentbet on

oms t andi gheden. Bi j af k oel i n g k omter v eelwar mt ev r i j . Om s c heu r eni ndebl okt ev er mi j den , gebeu r tde af k oel i ng l angz aam engel i j k mat i g.Nadedr ogi ngen de ont k i s t i ng wor dtde bl ok al s een c ak ei n pl ak k en ges neden, haak sopdev ez el r i c ht i ng,endan i n k l ei ner e bl ok k en gez aagd. Zo bev i ndendev ez el sz i c haan bei deopper v l ak k env aneenbl ok . Eenbl okl aatdu sen k ell i c htdoor i n de r i c h t i ng waar i n de v ezel s l i ggen.

E I GE NSCHAPPE N Het aan deel v an de v ezel s bedr aagts l ec ht s 1, 5% t ot4%. Een gr ot er eh oev eel h ei dv ez el s k an de s t er k t ev an bet on t er u gdr i ngen.De v ezel smen gen z i c h metbet onenhebbengeennegat i ef ef f ec t op de dr u k s t er k t e. Dr agen des t r u c t u r enzi j nmogel i j k . Al l e ei gens c happen v an t r adi t i oneel h oges t er k t ebet on zi j nv an t oepas s i ng: geen v or s t gev oel i ghei d,eenbet er eopper v l ak t edi c ht hei d en du s mi nder wat er i ndr i n gi n genv er v u i l i ng,eenhoge br andk l as s e en u v bes t endi ghei d. Bov endi en k an het pr odu c t ger ec y c l eer dwor den .

AF WE RKI NGE N UI T ZI CHT De bl ok k en wor den gepol i j s ten gehy dr of obeer d. De s t andaar dk l eu r enz i j nant r ac i et ,gr i j senwi t . An der ek l eu r en z i j nt ev er k r i j gen dooran der et y penaggr egaatt e gebr u i k enofdoordet oev oegi ng v anpi gment .De mont aget egen een wand i smogel i j kmetz i c ht bar e s c hr oev en , onz i c ht bar e an k er sofgev el an k er s .Eenwan d wor dt opgebou wd door de bl ok k ent es t apel enenev ent u eel

a r c h i t e c t . p mg . b e

t ev er l i j men.Deaf wer k i n gv ande v oegenl i j k topdeaf wer k i n gmet t r adi t i oneelbet on:meteenopen v oeg, een el as t i s c h e v oeg of v oegpr of i el en. De wapen i n g k an hor i z ont aal of v er t i c aal t u s s en de bl ok k en gepl aat s t wor den. De on t wer per bepaal t meehetu i t z i c ht .

T OE P ASSI NG L i c ht door l at end bet on k an z owel bu i t en al s bi n nen t oegepas t wor den. Het mat er i aal i s een mi ddel v an ex pr es s i e i n de handenv anar c hi t ec t enenk u ns t enaar s . De mogel i j k heden z i j n ei ndel oos : wanden , v l oer en, t r appenendes i gn obj ec t en.L i c ht door l at end bet on k an ook gebr u i k t wor den i n gebou wen waar v ei l i gh ei d en l i c h tv an bel ang z i j n :onder gr onds emet r os t at i ons , par k eer gar ages . . . Bi jdemont aget egeneenel ement moeth ett r ans l u c en t epaneelaan deac ht er k antv er l i c h twor den.

T OEKOMST Heti ns i t us t or t env ant r ans l u c ent bet on i s nog ni et mogel i j k v anwegehets pec i f i ek epr odu c t i epr oc es . Bov endi en gebeu r t de pr odu c t i e gr ot en deel s manu eel . Hetpr oc edé s l u i tgr oot s c hal i ge el ement en v r i j wel u i t . Gr ot e wan denwor dendoors t apel wer k ger eal i s eer d,watar bei ds i n t ens i ef i s .Zel f sal shetpr odu c t i epr oc es geopt i mal i s eer d wor dt ,bl i j f thet pr odu c tmeerk os t endant r adi t i oneelbet on.De v ez el sz i j nh et du u r s t e onder deel .De di k t ev an een bl okbepaal tde pr i j s :meer v ez el s dr i j v en namel i j k de pr i j s op.T r ans l u c entbet on z alal l i c ht eenni c hepr odu c tbl i j v en.

http://architect.pmg.be A r c h i t e c t 1 4 2•S e p t e mb e r 2 0 1 31 9

NL.indd 1

9/08/2013 17:34:16

ONDERWIJS

“KLOOF TUSSEN ARCHITECTUURONDERWIJS EN WERKVELD DICHTEN MET OVERLEG” STATEN-GENERAAL VAN HET ARCHITECTUURONDERWIJS IN VLAAMS PARLEMENT

N

AV hield onlangs de resultaten van twee recente enquêtes over de afstemming van het onderwijs op de sector tegen het licht tijdens de Staten-Generaal van het Architectuuronderwijs in het Vlaams Parlement. Uit de bevraging van dit jaar blijkt dat maar liefst 86,4% van de stagemeesters vindt dat de opleiding architectuur niet voldoende afgestemd is op de uitoefening van hun beroep. 72,2% van de stagiairs zelf houdt er dezelfde mening op na, zo blijkt uit de enquête van vorig jaar. Op 22 november van dit jaar krijgt het initiatief een vervolg.

Tilly Baekelandt Zowel stagemeesters als stagiairs zijn de mening toegedaan dat studenten beter zouden moeten kunnen kennismaken met het beroep voor ze hun studiekeuze maken

ENQUETES

MEER AFSTEMMING NODIG

De Vlaamse architectenorganisatie NAV bevroeg vorig jaar 250 stagiairs. 72,2% vond dat hun opleiding niet voldoende afgestemd was op de uitoefening van hun beroep. Dit jaar herhaalde NAV de enquête bij 180 stagemeesters, waarvan 86,4% tot dezelfde vaststelling kwam.

Negen op de tien stagiairs blijkt tevreden te zijn over de opleiding die ze genoten hebben voor het uitwerken van concepten. Uit de enquêtes blijkt ook dat enkele aspecten van het beroep van architect, die hij of zij in de dagelijkse praktijk nodig heeft, in het onderwijs onderbelicht blijven. Het gaat dan bv. om de energieprestatieregelgeving en de opleiding over het maken van vorderingsstaten, ramingen en begrotingen, werfplanning of -coördinatie, alsook communicatie met andere bouwpartners. Er rust dan ook een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de stagemeesters, die die kennis moeten bijbrengen tijdens de stage.

STATEN-GENERAAL VAN HET ARCHITECTUURONDERWIJS Vlaams parlementslid en ir.-arch. Tine Eerlingen (N-VA) en NAV organiseerden op 14 juni in het Vlaams Parlement een StatenGeneraal over het architectuuronderwijs. Een vijftigtal deelnemers, waaronder vertegenwoordigers van de Orde van Architecten, scholen en betrokken actoren uit het werkveld, werden uitgenodigd om de resultaten van de enquête te bespreken.

PRAKTIJKSTAGE TIJDENS DE OPLEIDING Zowel stagemeesters als stagiairs zijn vragende partij voor meer

afstemming tussen het onderwijs en de praktijk. 85% van de stagemeesters is te vinden voor een praktijkstage die al tijdens de opleiding plaatsvindt. Noch stagemeesters, noch stagiairs vinden meer specialisatie en een numerus clausus goede voorstellen. De overgrote meerderheid meent dat studenten beter zouden moeten kunnen kennismaken met het beroep voor ze hun studiekeuze maken.

SPECIALISATIE TIJDENS VIJFDE JAAR NAV wees op het feit dat de taken en verantwoordelijkheden van de architecten de laatste jaren sterk uitgebreid zijn. De beroepsorganisatie deed op de Staten-Generaal een aantal concrete voorstellen. Zo stelt ze voor dat studenten zich tijdens het vijfde jaar kunnen specialiseren. Bij een aantal scholen is dat nu al het geval. Ook vindt NAV dat het

onderwijs architecten moet voorbereiden op hun multidisciplinaire rol. Arch. Kati Lamens (woordvoerder NAV): “Vandaag de dag is de architect immers vaak de spil die bemiddelt tussen aannemers, studiebureaus, veiligheidscoördinatoren, EPB-deskundigen, gemeentebesturen enz. Daarnaast stellen we vast dat er bij veel stagiairs en aspirantstudenten een verkeerd beeld bestaat over de job. Er is een belangrijke rol weggelegd voor de centra voor leerlingenbegeleiding. Ook een belevingsstage bij bijvoorbeeld een aannemingsbedrijf kan helpen om beter en tijdig kennis te maken met het beroep.” NAV dringt er voorts op aan dat er per jaar minstens één keer overleg plaatsvindt tussen de sector en het hoger onderwijs. Vandaag is er amper structureel overleg, waardoor beide partijen weinig voeling hebben met elkaar.

“Architect + rockster?”

Eerste 'Faculteit en Beroep Architectuur'

“Verplichte, maar niet-bindende oriëntatieproef” “Het begint eigenlijk al bij het 'romantische beeld' dat men heeft van het architectenberoep”, aldus Vlaams parlementslid en ir.-arch. Tine Eerlingen: “Bekende architecten worden tegenwoordig vaak voorgesteld als rocksterren, wat ervoor zorgt dat men een glamoureus beeld krijgt van het beroep. Naar ontwerpen gaat echter amper 5 à 10% van de tijd, naar administratie des te meer. Het is een mooi, maar ook zeer intens beroep, zowel qua tijdsbesteding als qua verantwoordelijkheden. De eerste taak van het onderwijs en de sector zelf is dus om de uitstraling van het beroep weer in zijn juiste perspectief te brengen en studenten goed te informeren over de diverse aspecten van het beroep. Een goede studiekeuze is essentieel. Een verplichte, maar niet-bindende oriëntatieproef kan daartoe bijdragen.”

22 november 2013 “Overleg kan enkel maar leiden tot beter onderwijs. Daarom moedigen we dit initiatief zeker aan. Meer zelfs, op 22 november 2013 nemen we met KU Leuven het initiatief om een nieuw overlegmoment te organiseren, waaraan NAV opnieuw zal participeren, onder de noemer 'Faculteit en Beroep Architectuur 1', aldus Dag Boutsen (decaan Faculteit Architectuur KU Leuven). Het doel van de studiedag is om de communicatie in twee richtingen te bevorderen: vanuit het beroepsveld richting universiteit en omgekeerd. Er zullen onderwerpen besproken worden rond zowel de academische als de beroepscompetenties in het brede domein van de discipline architectuur. De andere onderwijsinstellingen, de Orde, beroepsverenigingen en vertegenwoordigers van het werkveld zullen worden uitgenodigd.

architect.pmg.be


21

eue

Prefab scharnierdaken / Prefab dakkapellen / Passieve daken / Dakramen / Prefab Schoorstenen / Zonneboiler panelen

Linex Prefab Daksystemen BV - Afrikaweg 7 - 4561 PA Hulst - T: +31 114 311 400 - M: 31 6 53 23 49 59 - [email protected] - www.linexprefabdak.com

4101011_Adv.192x66mm_NL_1.indd 1

07-05-13 11:42

VENTILATIETOESTEL LWZ 304|404 SOL

EFFICIËNT VENTILEREN, VERWARMEN, KOELEN EN WARM WATER Vier functies in één toestel. Verminder de verwarmingskosten tot 50% met gratis energie uit de omgeving. www.stiebel-eltron.be

DESEO,

BECAUSE WE LIKE TO KEEP THINGS SIMPLE Deseo, roomcontroller, brushed nickel

www.basalte.be | [email protected]

BEURZEN

BATIMAT TREKT ALLE REGISTERS OPEN NIEUW VAKBEURSCONCEPT WIL HOGE OGEN GOOIEN

U

itgerekend bij het vijftigjarige bestaan van Batimat werd beslist om het over een andere boeg te gooien. Batimat koos een andere locatie én ging in zee met de vakbeurzen Idéo Bain en Interclima+Elec. Het resultaat is een nieuw beursconcept, dat meteen zogoed als alle beroepen uit de bouw vertegenwoordigt. De beurscombinatie is zo ook de grootste bouwvakbeurs ter wereld, zowel op het gebied van bezoekers als op het vlak van beursoppervlakte. Uiteraard is er op een dergelijk evenement heel wat te doen, zowel op als rond de beursvloer.

Rory Moerman 'NIEUWE' BEURS De Franse vakbeurs Batimat viert haar vijftigjarige bestaan door de zaken wat anders aan te pakken. Waar de tweejaarlijkse vakbeurs voorheen in Porte de Versailles ten zuiden van Parijs georganiseerd werd, zal ze nu voor het eerst plaatsvinden in het Parc des Expositions in Villepinte (Paris-Nord). Die nieuwe locatie is ook beter te bereiken vanuit ons land. Daarnaast zal Batimat samen met de vakbeurzen Interclima+Elec en Idéo Bain georganiseerd worden. Die nieuwe beurscombinatie zorgt er meteen voor dat het evenement de grootste vakbeurs voor de bouwsector is geworden, zowel qua grootte (acht hallen van in totaal 240.000 m²) als bezoekersaantal (400.000 professionele bezoekers, waarvan 4.000 Belgen).

VIER THEMA'S Tijdens de vakbeurs gaat men met vier thema's aan de slag: • energie-efficiëntie en lageenergiewoningen. • toegankelijkheid en comfort van gebouwen. • de stad en architectuur van morgen. • de technologische dimensie van constructies De vier thema's zullen aan bod komen tijden diverse congressen en lezingen.

ZOOM: BEURS IN DE BEURS Speciale aandacht zal gaan naar deze showcase in hal 5b. ZOOM wijdt zich volledig aan de binnen- en buiteninrichting en

architect.pmg.be

Vijf dagen lang zal de vakbeurs fungeren als het kloppende hart van de bouwsector

mag een grote schare architecten verwelkomen. De showcase legt dit jaar de focus op Materialen, Verlichting en Kleur. Zo zal beton in al zijn vormen en kleuren besproken worden. Ook worden materialen tentoongesteld in een totaal andere omgeving of toepassing dan waarvan ze gekend zijn. ZOOM zal bovendien drie ruimtes voorzien waarin diverse events zullen plaatsvinden. Zo is er ZOOM touch, dat integraal zal gaan over Materialen. ZOOM conferences fungeert als een discussieplatform waar men de drie thema's kan bespreken. ZOOM lounge is ten slotte de 'viproom', waar klanten en exposanten kunnen plaatsnemen om in een aangename sfeer gegevens uit te kunnen wisselen en belangrijke zaken te bespreken.

TAL VAN EVENTS Tijdens Batimat, Interclima+Elec en Idéo Bain valt er heel wat te doen, gaande van congressen en lezingen tot awarduitreikingen en rondleidingen.

La Ville de demain

Batimat bekijkt hoe London is omgegaan met de energetische problemen na de Olympische Spelen in 2012. Tevens bekijkt men de evolutie van de Britse hoofdstad via drie architecturale projecten. Daarnaast is er het Architecture & Cities Congress, waar 30 werven aan bod zullen komen. Batimat IN SITU neemt vijftig gebouwen onder de loep. Hun respectievelijke architecten bespreken de gebouwen, de materialen, de problemen waarop men stuitte en hoe men die heeft opgelost.

Batimat OFF bespreekt gerenoveerde gebouwen in en rond Parijs via geleide rondleidingen aan groepen van 20 personen.

La Journée de l'Allemagne

Er wordt een speciale (halve) dag in het teken van Duitsland uitgetrokken en dan vooral zijn beleid rond energie-efficiëntie. Diverse architecten komen spreken over dat beleid en geven presentaties over nieuwe energie-efficiënte constructies in Duitsland en over de technische aanpak bij de realisatie van een gebouw.

Innovation Awards

Tijdens de vakbeurs vinden ook de Innovation Awards plaats. Die internationale prijsuitreiking in diverse categorieën wordt gehouden op de eerste avond van het salon. 

Batimat praktisch Waar? Parc des Expositions, Paris-Nord Villepinte (F) Wanneer? 4 t.e.m. 8 november 2013 Open van 9 tot 18 uur (do 07/11: 9 tot 21 uur) Hallen 1-3: Interclima+Elec 4: Idéo Bain 5a: Ruwbouw 5b: Binnen- en buiteninrichting 6: Schrijnwerk en Ramen 7: Voertuigen 7-8: Werfgereedschap Meer info http://www.batimat.com Architect 142 • September 2013

23

BUSINESS LINKS _ZONDER RUBRIEK CEDUBO MARKTPLEIN 7 -BE-3550 HEUSDEN-ZOLDER Tel: 011/51.70.51 Fax: 011/57.12.87 EUROMAF BISCHOFFSHEIMLAAN 11 -Tel: 02/213.30.70 Fax: 02/503.36.84

TRANSPORTBETON KANAALDIJK 351 -BE-2900 SCHOTEN Tel: 03/326.21.17 Fax: 03/326.36.09 Email: [email protected] Web: www.transportbeton.be

BE-1000 BRUSSEL

DEMUNSTER TRAPPEN WATERVEN 6 -Tel: 056/44.05.35 Fax: 056/44.05.38

BE-1740 TERNAT

TRIFLEX N.OTTOSTRAAT 16 -Tel: 038/460.20.50 Fax: 038/460.38.57

BE-8004 DC ZWOLLE

RENOVATIE

RUWBOUW BOMARBRE-MARBRALYS BEVERSESTRAAT 85 -BE-8530 HARELBEKE Tel: 056/65.34.34 Fax: 056/65.34.32

GYPROC SINT-JANSWEG 9 / HAVEN 1602 . Tel: 03/360.22.11 Fax: 03/360.23.80 Email: [email protected] Web: www.gyproc.be

--

BE-9130 KALLO

DORMA LIEVEN BAUWENSSTRAAT 21A Tel: 050/45.15.70 Fax: 050/31.95.05

BE-8501 HEULE

--

BE-8200 BRUGGE

KALWALL WEST-GRIJPEN 2 -Tel: 016/82.03.00 Fax: 016/82.14.61

BE-3300 TIENEN

SANITAIR & VERWARMING COOLINGWAYS UITBREIDINGSTRAAT 56 -2600 BERCHEM (ANTWERPEN) Tel: 03/218.77.50 Fax: 03/281.87.50 Email: [email protected] Web: www.coolingways.be

--

BE-4480 ENGIS

PAVATEX STENTORLAAN 5 -NL-7534 HT ENSCHEDE Tel: +31(0)53/433.17.69 Fax: +31(0)53/435.21.11 Email: [email protected] Web: www.pavatex.nl

HÖRMANN VRIJHEIDWEG 13 -Tel: 012/39.92.22 Fax: 012/39.92.11 SB SOLUTIONS DRIE SLEUTELSSTRAAT 74 Tel: 053/41.70.13 Fax: 053/41.70.13

BE-

BTECH AMBACHTSWEG 22 -Tel: 09/252.58.88 Fax: 09/252.31.19

STONE GROTE STEENWEG 13 -BE-9870 OLSENE - ZULTE Tel: 09/388.91.11 Fax: 09/388.91.13 Email: [email protected] Web: www.stone.be

AANNEMERS ETERNIT KUIERMANSTRAAT 1 -- BE-1880 KAPELLE-OP-DE-BOS Tel: 015/71.74.43 Fax: 015/71.74.49 VAN DE WALLE BOUWGROEP KNOKKEWEG 25 -BE-9880 AALTER Tel: 09/216.78.62 Fax: 09/216.78.60 BETAFENCE DEERLIJKSTRAAT 58A -Tel: 056/73.46.46 Fax: 056/73.45.45

BE-3700 TONGEREN

--

BE-9300 AALST

VERHAERT & CO TER STRATENWEG 35 -- BE-2520 OELEGEM(RANST) Tel: 03/475.93.48 Fax: 03/475.93.50 ATAB D'HERBOUVILLEKAAI 80 -Tel: 03/248.30.00 Fax: 03/248.37.77

ROCKWOOL POSTBUS 1160 -NL-6040 KD ROERMOND Tel: +31(0)475/35.31.16 Fax: +31(0)475/35.37.50

BE-2800 MECHELEN

BUITENINRICHTING

DAKWERKEN

PROMAT KUIERMANSTRAAT 1 -- BE-1880 KAPELLE OP DEN BOS Tel: 015/71.33.51 Fax: 015/71.82.29

TRILUX GENERAAL DE WITTELAAN 9 -Tel: 015/40.90.10 Fax: 015/20.86.24

VAN AVERMAET KURKFABRIEK WOLFSAKKER 3 -BE-9160 LOKEREN Tel: 09/348.15.77 Fax: 09/349.04.40

NL-4200 AB GORINCHEM

HOLCIM BETONS (BELGIQUE) AVENUE JEAN MONNET 12 -BE-1400 NIVELLES Tel: 067/87.66.01 Fax: 067/87.68.30 KNAUF ZONING INDUSTRIEL D'ENGIS Tel: 04/273.83.11 Fax: 04/273.83.30

RENOLIT INDUSTRIEPARK DE BRUWAAN 9 -- BE-9700 OUDENAARDE Tel: 055/33.97.11 Fax: 055/31.86.58

TASSOGLAS-JOHNS MANVILLE NEDERKOUTER 30 -BE-9000 GENT Tel: 09/267.20.01 Fax: 09/267.20.06 Email: [email protected] Web: www.tassoglas.se

SCHRIJNWERK

TESTO INDUSTRIELAAN 19 -Tel: 02/582.03.61 Fax: 02/582.62.13 Email: [email protected] Web: www.testo.be

GEP POSTBUS 57 -Tel: 056/29.97.01 Fax: 056/29.97.02

ETERNIT KUIERMANSTRAAT 1 -- BE-1880 KAPELLE-OP-DE-BOS Tel: 015/71.74.43 Fax: 015/71.74.49

BE-2020 ANTWERPEN

BE-9820 MERELBEKE

ETANCO SINT-JANSVELD 8 -BE-2160 WOMMELGEM Tel: 03/354.15.00 Fax: 03/354.11.77 Email: [email protected] Web: www.etanco.be

ORAS STEENWEG 3 -Tel: 013/35.36.10 Fax: 013/66.46.86

BE-3540 HERK DE STAD

DOCKX & CO GENTSESTEENWEG 161 -Tel: 015/28.76.46 Fax: 015/27.70.55

BE-8550 ZWEVEGEM

BE-2800 MECHELEN

STIEBEL ELTRON 'T HOFVELD 6 BD1 -- BE-1702 GROOT-BIJGAARDEN Tel: 02/423.22.22 Fax: 02/423.22.12

IGUZZINI ILLUMINAZIONE MUSEUMSTRAAT 11A -BE-2000 ANTWERPEN Tel: 03/241.14.00 Fax: 03/248.66.48

ZEHNDER BLARENBERGLAAN 3C B001 -Tel: 015/28.05.10 Fax: 015/28.05.11

NOBEL POOL CONSTRUCT FABRIEKSSTRAAT 15-19 -BE-1930 ZAVENTEM Tel: 02/721.35.25 Fax: 02/721.31.33 Email: [email protected] Web: www.nobelpool.be

ZEHNDER BLARENBERGLAAN 3C -Tel: 015/28.05.10 Fax: 015/28.05.11 Email: [email protected] Web: www.zehnder.be

BE-2800 MECHELEN

BE-2800 MECHELEN

INTERIEUR & DESIGN DEVAFLOOR RODE DRIES 24 -Tel: 014/51.54.85 Fax: 014/51.83.43

BE-2288 BOUWEL

CREPAIN BINST BOUWT NIEUWE SHOWROOM VOOR RENSON

ADVERTORIAL

RENSON GEEFT INNOVATIEBELEID VORM MET MEETING- EN EXPERIENCECENTER EXIT 5

D

e hoofdzetel van RENSON ® langs de autoweg E17 in Waregem – een ontwerp van wijlen arch. Jo Crepain – sleepte al diverse awards in de wacht. Met de bouw van het experience- en meetingcenter EXIT 5 krijgt dit visitekaartje er een nieuwe dimensie bij. EXIT 5 staat voor EXperience, Innovation & Technology, met een knipoog naar afrit 5 die de bezoeker moet nemen om de hoofdzetel van RENSON® te bereiken.

UITDAGING VOOR DE ARCHITECT Het opvallende gebouw op stelten langs de E17 in Waregem is een ontwerp van wijlen architect Jo Crepain. De uitbreiding van dit gebouw werd opnieuw toevertrouwd aan Crepain Binst Architecture, en bewust in dezelfde geest en architecturale kracht als het reeds bestaande gebouw uitgewerkt. Het architectuurbureau kreeg de opdracht een uitbreiding te realiseren, die voldeed aan de volgende eisen: maximale inval van daglicht, aangename en gezonde luchtkwaliteit, wit als hoofdkleur, een goede akoestiek en de integratie van RENSON® producten. “De voormalige open ruimte onder de oversteek van de kantoren werd een experience- en meetingcenter: EXIT 5”, vertelt arch. Dirk Engelen. Hoge glaspartijen met dunne aluminiumprofielen zorgen voor een imposante en uitnodigende façade. De golvende glasgevel (136 m lang) begeleidt de voorbijrijdende wagens op de nabijgelegen autoweg, maar

Arch. Dirk Engelen (links, Crepain Binst Architecture) en Paul Renson (CEO Renson nv): “Het toebouwen van de voormalige open ruimte onder de oversteek vormde technisch een hele uitdaging. De golvende glasgevel is een echte eyecatcher”

duidt ook op de beweging van de (ventilatie)luchtstroom. “Door de verlenging van het bestaande dakterras en het voortzetten van de beglazing wordt het horizontale karakter van het gebouw in verhouding met dit experience- en meetingcenter weer in evenwicht gebracht en de natuurlijke opbouw van de sokkel (EXIT 5) en de bovenbouw (landschapskantoor annex terras) versterkt”, vult de architect nog aan.

SHOWROOM & MEETINGCENTER Langs de automatische draaideur komen bezoekers in een multifunctionele showroom met centraal de blauwe toren van de receptiebalie. Aan de rechterzijde kunnen consumenten kennismaken met verschillende aspecten van ventilatie en zonwering. De linkerzijde is voorbehouden voor de professionele partner, waar de producten en documentatie efficiënt in witte volumes kunnen worden opgeborgen. De architect heeft hier ook ruimte voorzien om een bespreking te voeren. Vijf ver-

gaderruimtes achteraan vormen de brug tussen de showroom en het meetingcenter met auditorium (via mobiele wanden in drie zalen op te splitsen), waar groepen tot 300 personen terechtkunnen. Een receptieruimte met bar en onopvallende vestiaire en een industriële keuken maken de ruimte geschikt als eventlocatie. Boven het auditorium bevindt zich nog een opleidingscentrum, waar de partners commerciële en technische opleidingen kunnen volgen.

SOBER, MAAR ZEER FUNCTIONEEL INTERIEUR De architecten van Crepain Binst Architecture hielden het interieur sober en functioneel, zowel qua materiaalkeuze als kleurgebruik. “Glas, aluminium en terrazzo vormen de basismaterialen van de uitbreiding. De basistinten zwart en wit worden spaarzaam aangevuld met krachtige accentkleuren in rood en blauw, zoals de receptiebalie, de vergaderzalen en het tapijt en de wanden in het auditorium”, vertelt architect

EXIT 5 zelf bezoeken? Dat kan, want op 28 november 2013 is uw vakblad te gast in dit gloednieuwe pand voor de uitreiking van de achtste editie van de Schrijnwerk Awards. Deze wedstrijd bekroont (interieur)architecten en hun uitvoerders voor unieke projecten in vijf categorieën. Tijdens deze uitreikingsplechtigheid krijgen aanwezigen een rondleiding, enkele toespraken en demo's rond bouwtechnische onderwerpen en een uitgebreide receptie in een avondvullend programma. Meer info?

www.schrijnwerkawards.pmg.be

Dirk Engelen. “In de experiencezone zijn de abstracte ‘huisjes’ de perfecte drager om de producten van de firma op natuurgetrouwe wijze te presenteren. In de showroom voor de professional beperkt het meubilair zich tot strakke witte volumes, die op een luchtige en evenwichtige wijze in de ruimte verdeeld zijn.”

ENERGIEZUINIGHEID EN GEZONDHEID Er werd uiteraard veel aandacht besteed aan de energiezuinigheid en gezondheid, dankzij een doorgedreven isolatie, vloerverwarming in combinatie met een lucht-waterwarmtepomp en het Healthy Building Concept® van RENSON®. Akoestisch gedempte ventilatieroosters van het type Sonovent® met CO2sturing zorgen voor de toevoer van verse lucht in de showroom, terwijl de toevoer in het opleidingscentrum via ventilatieroosters van het type Invisivent® gebeurt. De CO2-gestuurde RENSON® Healthconnector® regelt de afvoer van de vervuilde lucht met warmterecuperatie via de luchtwater- warmtepomp voor de showroom en het opleidingscentrum en via een lucht-luchtwarmtewisselaar in het auditorium. Dankzij de intensieve nachtventilatie wordt het gebouw tijdens de nacht natuurlijk gekoeld en windvaste screens van het type Fixscreen® zorgen ervoor dat de temperatuur overdag niet naar onplezierige hoogtes klimt.

RENSON

Maalbeekstraat 10 8790 Waregem Tel.: 056/62.71.11 Fax: 056/60.28.51 [email protected] www.renson.be


25

PRODUCTINFO

ASANO

OPTIM-R

DUCOTOP 60 ZR VERNIEUWD

SHINNOKI 2.0

Asano is een high-end KNX decentraal audiosysteem, waarvoor op om het even welke plaats in een gebouw bronnen en versterkers geplaatst kunnen worden. Via audio over ethernet wordt het geluid getransporteerd. Asano gebruikt Bang & Olufsen ICEpower klasse D-versterkers en met geavanceerde DSP-regeling kan de gebruiker het geluid in elke kamer bijsturen. Integratie kan zonder interface in elke KNX-installatie. Asano bestaat uit verschillende modules en elk apparaat wordt rechtstreeks in de KNX ETS software geconfigureerd.

OPTIM-R is 'The Next Generation Insulation'. Het product heeft een extreme isolerende werking en is gebaseerd op vacuümtechnologie. Door een vacuüm te creëren in de kern van de isolatieplaat, ontstaat er een hoge warmteweerstand die tot wel vijf keer groter is dan die van traditionele isolatiematerialen. Met een lambdawaarde van 0,007 W/m·K wordt al met slechts 6 cm OPTIM-R de passiefhuisstandaard gerealiseerd. Dit stelt architecten en verwerkers in staat om met slankere constructies te werken.

De DucoTop 60 ZR werd compleet vernieuwd. Dankzij de grondige restyling van het rooster is de ponsing van binnenuit nu ook volledig onzichtbaar. De opwaartse luchtstroom zorgt voor een optimale verspreiding van de verse, binnenkomende lucht. Daarenboven kan het rooster dankzij deze doorontwikkeling ook een groter ventilatiedebiet voorleggen. Het kan tevens op alle raamtypes (hout, aluminium of pvc) én raamdieptes geplaatst worden, dankzij de verstelbare diepte van 68 tot 188 mm. Door de akoestische varianten met een duurzame dempingsmousse (AK en AK+) is het rooster ook geschikt voor een geluidsbelaste omgeving.

Met 'Shinnoki 2.0' pakt Decospan uit met een make-over van de succesvolle 'Shinnoki'-reeks. De basis blijft behouden: een verder afgewerkte fineerplaat voor de interieurbouw die geen verdere afwerking vereist. Het vernieuwende aan Shinnoki 2.0 zit in de frisse kleuren, het geborstelde oppervlak, waardoor de typische houtstructuur meer tot haar recht komt, en de verbeterde lak- en kantafwerking. Er is veel aandacht besteed aan de milieubewuste kant van het product: 'Zero-formaldehyde', vrij van VOC’s en altijd met FSC-gecertificeerd hout (behalve Shadow Macassar, Sand en Midnight Ash).

BASALTE  09/385.78.38

KINGSPAN INSULATION  +31 (0)344/67.52.00

DUCO  058/33.00.33

DECOSPAN  056/52.88.00

ALLSTOR PLUS EN EXCLUSIV

MAGNA AQUA 300/2C

REPLA FLEECE

XANLITE PRO

Het allSTOR gamma van buffervaten van Vaillant werd onlangs volledig vernieuwd. Het buffervat allSTOR plus is slechts geschikt voor één toepassing: de productie van warm water of de ondersteuning van de verwarming. De allSTOR exclusiv daarentegen is een multifunctioneel thermisch gelaagd buffervat dat meerdere toepassingen kan combineren en dus zowel kan instaan voor de productie van warm water als voor de verwarmingsondersteuning. De allSTOR plus en allSTOR exclusiv zijn beschikbaar in zes types, waarvan de capaciteit varieert tussen 300 en 2.000 liter.

De Magna AQUA 300/2C is een warmtepompboiler die zowel in nieuwbouw- als in renovatieprojecten toegepast kan worden. Door gebruik te maken van de warmte uit de lucht – binnen- of buitenlucht – kan het toestel tot 290 liter warm water bereiden en stockeren in een geëmailleerde kuip. Zelfs wanneer het buiten tot -7 °C vriest, blijft het toestel probleemloos water tot 60 °C aanmaken zonder bijverwarming. Indien het sanitaire warmwaterdebiet plots hoger ligt dan verwacht, kan de bijverwarming van de Magna AQUA 300/2C op verschillende wijzen geregeld worden. COP van 3,03 en energiebesparingen tot 75%.

Repla Fleece is een oplossing voor het stuccen op vocht- en zoutbelaste muren, en op muren met een of andere vorm van besmetting. De innovatieve, lijmvrije verbinding tussen een polypropyleenvlies en een HDPEnoppenbaan verzekert een veilige en permanente hechting van de pleisterafwerking met de ondergrond. Het resultaat is een mooie afwerking met een hoge mechanische weerstand. Repla Fleece kan onmiddellijk na plaatsing afgewerkt worden met één dunne pleisterlaag. Rotbestendig en weerstaat aan alkali, solvents en oliën.

Deze ledoplossingen kunnen gebruikt worden voor verschillende verlichtingsprojecten, relamping, inrichting van gebouwen ... Ze bieden de professional volgende voordelen: - hittebestendigheid en een weerstand bij het veelvuldig aan- en uitzetten - een Color Rendering Index (>=90) - een uitgebreid gamma van verschillende vermogens voor specifieke toepassingen - een energiebesparing tot wel 85% - tot 20 maal langere levensduur t.o.v. conventionele oplossingen In de nieuwe catalogus kunt u deze ledoplossingen ontdekken.

VAILLANT  02/334.93.00

BULEX  02/555.13.13

SB SOLUTIONS  053/41.70.13

YANTEC-XANLITE  +33 (0)1/340.714.12

26


architect.pmg.be

Ontdek de nieuwe collectie 2017 van Polyrey. Speciaal voor u ontworpen om uw design- en interieurbouw projecten creatief in te vullen. Meer decors en meer afwerkingen bieden u een nog

grotere variëteit aan toepassingsmogelijkheden. Polyrey innoveert om u betrouwbare, decoratieve en ecologisch verantwoorde design producten te kunnen bieden.

POLYREY S.A.

T. : +32 (0)2 753 09 09 [email protected] www.polyrey.com

We create for you.

het innovatieve ventilatiesysteem

adem gerust

▶ Stille, energiezuinige ventilatoren ▶ Antistatisch en antibacterieel ▶ Compleet gamma aan montagestukken ▶ Eenvoudige reiniging ▶ Eigen studiedienst

BEGETUBE N.V. Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar t + 32 3 870 71 40 f + 32 3 877 55 75

www.begetube.com

member of

PASSIEF BOUWEN MAGM GEEN DOEL OP ZICH ZIJN p. 6

Recommend Documents