PASSIE OP STRAAT JOP IS DE JEUGDORGANISATIE VAN DE PROTESTANTSE KERK

PASSIE OP STRAAT

JOP IS DE JEUGDORGANISATIE VAN DE PROTESTANTSE KERK

INHOUD Inleiding3 Voorbereiding3 Locaties4 Techniek4 Tips voor songs 5 Drie verschillende ‘eindes’ 6 Rollen6 Passie op straat: speelteksten Locatie 1: inleiding Locatie 2: laatste avondmaal Locatie 3: Judas’ verraad, twijfel en angst Locatie 4: de tuin van Getsemane Locatie 5: Maria, berechting door Pilatus en Golgota

7 7 7 8 10 13

Einde 1: De passie eindigt op Goede Vrijdag Einde 2: De passie eindigt op de paasmorgen Einde 3: De passie eindigt met een stille tocht en uiteindelijk op de paasmorgen

14 14 15

Bijlagen Iedereen is van de wereld - The Scene Laat het vanavond gebeuren - De Dijk Ik leef niet meer voor jou - Marco Borsato Stil in mij - Van Dik Hout Geef mij je angst - Andre Hazes/Guus Meeuwis

16 16 17 18 19 20

Colofon Passie op straat Een uitgave van de Protestantse Kerk in Nederland Tekst: Gerard van Midden Eindredactie: Marieke den Braber © PKN, augustus 2014

THE PASSION | PASSIE OP STRAAT

2

INLEIDING 21 april 2011: ruim 1,3 miljoen mensen kijken naar de live uitzending van ‘The Passion’ en ruim 15.000 mensen staan op deze witte donderdag op het grote plein in Gouda en beleven ‘The Passion’ van heel dichtbij. Het project is een enorm succes. Het verhaal over het lijden en de kruisiging van Jezus wordt met bekende popsongs, indringende teksten en met medewerking van bekende artiesten gezongen en verteld. Op een interactieve manier. ‘The Passion’ brengt mensen met elkaar in gesprek. Thuis, op het werk en op straat. En dat is precies wat de initiatiefnemers (de Protestantse Kerk in Nederland, de EO, RKK, Jong Katholiek en het Nederlands Bijbelgenootschap) beoogden. Dit succesvolle project is er nu ook voor jongeren en jong volwassenen (12-25 jaar), onder de titel: ‘Passie op straat’. Het is een interactieve voorstelling die op een buitenlocatie gespeeld kan worden. Voor de teksten is een keuze gemaakt uit de lijdensverhalen. Deze teksten zijn herverteld voor jongeren en voorzien van tips om songs toe te voegen die de inhoud en emotie van de Bijbelverhalen versterken en verdiepen. Dit project biedt ruime mogelijkheden voor eigen invulling. De geschatte uitvoeringstijd is 45 tot 60 minuten.

VOORBEREIDING ‘Passie op straat’ wordt alleen een succes als de deelnemers enthousiast zijn en het indringende verhaal dat ze spelen en zingen goed kennen. Verder staat en valt de uitvoering met een goede voorbereiding, waarbij taken helder verdeeld zijn. Hieronder een lijst van aandachtspunten: • • • • • • • • • • • •

• • • • • •

Vraag wat jongeren zelf al weten van het lijdensverhaal. Laat zoveel mogelijk verhaalfragmenten de revue passeren. Lees eventueel de lijdensverhalen die in de evangeliën staan. Vraag wat ze van het verhaal vinden. Waar gaat het over? Wat wil het (hun) zeggen? Wat doet het hen of niet? Wat vinden ze eventueel moeilijk of onbegrijpelijk aan het verhaal? Welke thema’s die zijzelf nu ook belangrijk vinden herkennen ze in dit verhaal? (angst, trouw, vriendschap, verraad, verdriet, twijfel, enz.) Wat vinden ze over die thema’s terug in hun eigen leven of in dat van anderen? Welke (pop)songs sluiten bij de genoemde thema’s en/of de verhaalfragmenten aan? Geef eventueel speloefeningen om de emoties die in die thema’s voorkomen met elkaar te oefenen/aan elkaar te laten zien. Wie wil een rol in ‘Passie op straat’ en zo ja welke? Waarom? Wie wil graag een zangrol? Wie is verantwoordelijk voor de regie? Wie wil liever de techniek (licht/geluid) voor zijn/haar rekening nemen? Welke buitenlocaties in de woonplaats lenen zich goed voor de vijf locaties die in ‘Passie op straat’ staan aangegeven? Ga met elkaar op zoek naar de beste plekken (zie ook het onderdeel ‘Locaties’). Wie regelt/maakt eventuele decorstukken en rekwisieten? Voor welke toneelkleding wordt gekozen? Wie is hiervoor verantwoordelijk? Wie zorgt op de dag van de uitvoering dat alle spullen op de goede locaties staan? Wie is de ‘producer’ en dus overall eindverantwoordelijk? Wie verzorgt de communicatie/reclame? (binnen de kerk, maar ook ruim daarbuiten) Wie probeert zonodig sponsors te vinden?


3

Geef verder ruim van tevoren een duidelijk overzicht van oefenmomenten en –tijden (inclusief generale repetitie). Plan dit in een kort tijdsbestek van maximaal zes weken. Spreek helder af of er wel of niet audities plaatsvinden. Zeg dat iedereen er altijd moet zijn, omdat het een gezamenlijk project is waarbij niemand gemist kan worden. Het werkt heel snel als iedereen de teksten van de rol bij de eerste repetitie al uit het hoofd kent.

LOCATIES Dit voorstel gaat uit van vijf verschillende buitenlocaties. Op die locaties spelen zich de volgende scènes af: Locatie 1: Inleiding Locatie 2: Laatste avondmaal Locatie 3: Judas’ verraad, twijfel en angst Locatie 4: De tuin van Getsemane Locatie 5: Maria (solozang), berechting door Pilatus en Golgota Er is gekozen voor buitenlocaties omdat u dan automatisch de aandacht trekt van allerlei mensen die toevallig langskomen en dan wellicht blijven staan om te kijken. Een paar tips: • Het is wellicht verstandig om toestemming te vragen aan de plaatselijke gemeente of u dit kunt doen. • Licht buurtbewoners van tevoren in en nodig ze daarna uit om bij ‘Passie op straat’ aanwezig te zijn. • Zorg voor locaties die passen bij de sfeer van de scènes. • Kijk of er voldoende ruimte is voor toeschouwers en voor een veilige plek voor de opstelling van de techniek (geluid en eventueel licht). • Let op of er niet teveel geluidsoverlast is. • Zorg ervoor dat de uitvoering andere activiteiten in het dorp/de stad niet stoort. • Vindt u vijf verschillende locaties te ingewikkeld in verband met geluid en licht? Kies dan voor één wat grotere locatie die u door middel van eenvoudige zetstukken in de sfeer van de scène brengt. Laat veel aan de verbeelding van het publiek over en maak gebruik van wat er in de omgeving aanwezig is. Als de verteller onder een boom zegt dat dit de tuin van Getsemane is, doet de fantasie van de toeschouwer de rest van het werk. Natuurlijk kunt u ‘Passie op straat’ ook binnen uitvoeren. Bijvoorbeeld in verschillende ruimtes van het kerkgebouw.

TECHNIEK Zorg voor voldoende geluidsversterking op elk van de locaties. Het is verstandig om hiervoor een iemand verantwoordelijk te maken. Het kan handig zijn om gebruik te maken van een mobiele geluidsinstallatie. Test alles van tevoren met de betreffende spelers heel goed. Zowel de spreekteksten als de songs. Mooie belichting is natuurlijk prachtig, maar als u op verschillende locaties speelt misschien niet haalbaar. Maak eventueel afspraken met betrokken winkeliers of zij iets voor het project kunnen betekenen of benader geschikte sponsors. De praktijk leert dat sponsoren in natura (materiaal en


4

personele inzet) meestal makkelijker gaat dan financiële bijdragen. In dit voorstel wordt (optioneel) ook de suggestie gedaan om met projecties te werken. Die kunnen een geweldig versterkend effect hebben, maar zijn niet noodzakelijk.

TIPS VOOR SONGS Er klinken vijf songs in ‘Passie op straat’. Maak van deze passie een geheel eigen uitvoering door de jongeren zelf songs te laten maken en/of kiezen die gezongen kunnen worden. Hieronder een beschrijving van inhoud en sfeer van elke song per locatie. Voor een wellicht beter beeld van de bedoeling zijn er als voorbeeld vijf songs van bekende artiesten opgenomen. In de bijlage staan de complete liedteksten. De muziek is op internet te vinden. Als de jongeren zelf songs maken en/of kiezen kan het gevolg zijn dat u sommige spreekteksten die deze songs inleiden of daarop aansluiten iets moet aanpassen. Songs per locatie • Locatie 1: Inleidend lied waarin duidelijk wordt dat het verhaal van lijden, sterven en opstanding voor iedereen kan zijn. Voor de uitgestotenen van onze wereld. Voor ontrechten. Voor armen en rijken. Voor iedereen die gelooft in de kracht van geweldloos verzet en opstand(ing) tegen kwade machten. Het kan qua sfeer een opzwepend lied zijn dat passie aanwakkert. Zie voor een voorbeeld in de bijlage het lied ‘Iedereen is van de wereld’ van The Scene. In dit voorbeeldlied is er ruimte voor een paar solozinnen van Jezus die daarmee de groep toezingt. •

Locatie 2: Lied dat past bij wat er tijdens het laatste avondmaal gebeurt. Daar vertelt Jezus zijn vrienden dat ze voor de laatste keer bij elkaar zijn en dat hij verraden zal worden. Hij viert met hen voor de laatste keer Pesach en spreekt nieuwe woorden bij het breken van het brood en het drinken van de wijn. Het is een emotioneel samenzijn. Zowel voor Jezus als voor zijn vrienden. Jezus’ woorden zorgen voor verwarring en twijfel. Maar ook voor vastberaden uitspraken als: ‘Zelfs al moet ik met je sterven, ik laat je nooit in de steek’. Is de vriendschap sterk genoeg als het er werkelijk op aan komt? Zie voor een voorbeeld in de bijlage het lied ‘Laat het vanavond gebeuren’ van De Dijk. In dit lied zijn - ook als voorbeeld - teksten over het laatste avondmaal verwerkt. Deze teksten kunnen uiteraard ook gebruikt worden in het lied dat de jongeren zelf kiezen of maken.

•

Locatie 3: Hierin staan Judas en zijn verraad centraal. Maar ook zijn twijfels of hij de goede keuze maakt. Het is een heftige scène waarin een lied past dat gaat over de keuzes die een mens soms maakt of moet maken. Of wat iemand laat gebeuren omdat hevig teleurgesteld is. Soms uit die teleurstelling zich in woede of haat. In ogenschijnlijk onbegrijpelijk gedrag. Hij/zij was toch een vriend? Hoe kan dit nu zo opeens? Zie voor een voorbeeld in de bijlage het lied ‘Ik leef niet meer voor jou’ van Marco Borsato.

•

Locatie 4: Een scène in de tuin van Getsemane. U kunt hier kiezen voor twee verschillende momenten waarop u een lied laat horen: a) de eenzaamheid van Jezus als geen van zijn vrienden wakker kan blijven en Jezus heel angstig is om wat er te gebeuren staat; b) het verraad van Judas door Jezus te kussen. Beide liederen kunnen verstild zijn; een solo of een duet (Jezus/zijn vrienden; Jezus/Judas of Petrus/Judas). Ze kunnen gaan over verwijt: waarom laten jullie mij in de steek/waarom verraad jij mij? Over verloren vriendschap. Over verlangen dat het weer goed zal komen. Of over angst: wat staat mij (Jezus of Judas) te wachten? Zie voor een voorbeeld bij situatie b (het verraad van Judas) in de bijlage het lied ‘Stil in mij’ van Van Dik Hout.


5

•

Locatie 5: In deze scène komt voor het eerst Maria, de moeder van Jezus, in beeld. Zonder gesproken tekst, maar wel met eventueel een sololied. Maak of zoek een lied dat past bij een moeder die zich enorme zorgen maakt om het lot van haar zoon. Over een moeder die niets liever wil dan dat haar zoon het lijden bespaard wordt. Die die pijn misschien wel zelf over zou willen nemen. Of die misschien wel tegen beter weten in hoop blijft houden. Zie voor een voorbeeld in de bijlage het lied ‘Geef mij je angst’ van Andre Hazes/Guus Meeuwis.

DRIE VERSCHILLENDE ‘EINDES’ Een passie eindigt natuurlijk op de Goede Vrijdag als Jezus sterft aan het kruis. Wilt u ‘Passie op straat’ ook op dit punt laten stoppen, dan kiest u voor ‘einde 1’. Wilt u ook de hoopvolle boodschap van de opstanding op de paasmorgen meegeven, dan kunt u kiezen voor ‘einde 2’ of ‘einde 3’. Deze opties vindt u bij het onderdeel ‘Passie op straat: speelteksten’.

ROLLEN Het aantal rollen is heel flexibel. Deze opzet gaat uit van een flinke rolbezetting, maar dat aantal kan flink worden teruggebracht. Zo kunt u er ook voor kiezen om niet elf vrienden van Jezus tekst te geven maar die te verdelen over bijvoorbeeld drie leerlingen. In het overzicht hieronder betekent de aanwijzing (*) dat deze rol kan worden overgenomen door een andere speler. Wilt u meer rollen inzetten? Dat kan ook. De rol van verteller kan worden verdeeld over meerdere ‘vertellers’, zodat u op elke locatie een andere verteller aan het woord laat. In dat geval is het handig om de fakkel die de verteller bij zich heeft duidelijk zichtbaar voor het publiek over te laten geven aan de volgende verteller. Het minimum aantal spelers is tien. • • • • • • • • • • • • • • •

Verteller Omstander 1 Omstander 2 (*; rol kan worden overgenomen door omstander 1) Judas Jezus Iemand uit de groep (optioneel) Petrus Tien vrienden van Jezus (*; dit aantal kan worden teruggebracht naar twee) Drie soldaten (*; dit aantal kan worden teruggebracht naar een; het is een tekstloze rol; kan ook worden gespeeld door ‘omstander 1’) Drie hangjongeren (*; dit aantal kan worden teruggebracht naar een; rol kan ook gespeeld worden door ‘omstander 1’) Maria (alleen een zangrol) Pilatus (rol kan eventueel ook gespeeld worden door ‘omstander 1’) Barabbas (tekstloze rol; kan ook gespeeld worden door een van de soldaten; dit kan niet als de rol van soldaat al door ‘omstander 1’ wordt gespeeld) Vrouwen (*; tekstloze rol; kan ook alleen door ‘Maria’ gespeeld worden) Paparazzi (*; kan ook gespeeld worden door de twee vrienden van Jezus)


6

PASSIE OP STRAAT: SPEELTEKSTEN Locatie 1: inleiding Verteller: (start op locatie 1; verteller steekt fakkel aan) Vanavond is ons eigen … (eigen plaatsnaam invullen) voor een uurtje Jeruzalem. Onze bekende straten, kerken en huizen liggen voor even op een berg gebouwd. Ze kijken uit op de Olijfberg met direct daarachter de woestijn. Onze plaats is vanavond die wereldberoemde stad waar zoveel godsdiensten hun thuis vinden. Maar ook een stad die twintig eeuwen geleden het decor was voor een dramatische gebeurtenis: het lijden en de kruisiging van Jezus. Dat verhaal spelen wij vanavond op straat, met onze eigen via dolorosa. We doen dat met passie. Welkom bij ‘Passie op straat’. En iedereen mag met ons oplopen. In de voetsporen van de laatste uren van Jezus voordat hij gekruisigd wordt. Om in woorden en muziek, in stilte en oproer dit eeuwenoude, springlevende verhaal over vergeving, liefde en hoop mee te maken. •

Tip: Zing nu een lied dat de groep zelf gekozen heeft of bijvoorbeeld het lied ‘Iedereen is van de wereld’ van The Scene. Zie de bijlage voor extra suggesties en de complete tekst van ‘Iedereen is van de wereld’.

Verteller: Jezus is in Jeruzalem. Natuurlijk… want het is bijna Pasen. Maar hij is ook in het hol van de leeuw. Hij… Omstander 1: (schreeuwt er dwars doorheen) Wie doet er nou zoiets? Dan vraag je er toch zelf om? Dan w’l je zeker gevangen genomen worden! Die Jezus heeft toch zijn mond vol over vrede? Zoek de rotzooi dan niet op! Zorg dan dat je geen ruzie krijgt met de Romeinen die hier nu eenmaal de baas zijn. Daag de priesters en de schriftgeleerden dan niet uit. En zeg al helemaal niet dat je de zoon van God bent. Dat is het domste wat je kunt doen. Dat is solliciteren naar de verschrikkelijkste dood die er bestaat: opgehangen worden aan een kruis. Omstander 2: Ach man, hou toch op. Als er niemand meer zijn mond opentrekt… Als er niemand meer opkomt voor mensen die rechteloos zijn, nergens bij horen, tot niemand verklaard zijn… Hoe kan Jeruzalem, hoe kan deze wereld, dan ooit een echte plek van vrede worden? Verteller: Jezus… wat roept die man een tegenstellingen op. En één ding is zeker: de Romeinse overheersers en de religieuze leiders hebben geen zin in relletjes. Al helemaal niet met Pasen als het extra druk is in Jeruzalem. Hoe eerder ze zijn mond kunnen snoeren, hoe beter. Maar waar hangt Jezus uit? Waar kunnen ze hem ongestoord arresteren? Dat zal heel binnenkort gebeuren. Maar vanavond eet Jezus voor de laatste keer met zijn vrienden. Ergens in Jeruzalem, in een bovenzaal. Locatie 2: laatste avondmaal (De verteller loopt naar locatie 2: de plek van het laatste avondmaal. De groep volgt. Op locatie 2 staat een eenvoudige tafel (blad op schragen) met daarop een mand met brood; en een kruik en een beker wijn. Als de groep er arriveert komt Jezus op.)


7

•

Tip: Zing nu een lied dat de groep zelf gekozen heeft of bijvoorbeeld het lied ‘Laat het vanavond gebeuren’ van De Dijk. In dit lied is een aantal spreekteksten van Jezus verwerkt. De spreekteksten kunnen natuurlijk ook in een ander lied worden verwerkt. Zie de bijlage voor extra suggesties en de complete tekst van ‘Laat het vanavond gebeuren’.

(gesproken tekst Jezus) Ze willen mij gevangennemen en een van jullie zal mij verraden. Locatie 3: Judas’ verraad, twijfel en angst (Direct na bovenstaande woorden rukt Judas zich los uit de vriendengroep en rent weg; naar locatie 3. Er is even verwarring bij iedereen. Dan besluit de verteller om Judas te volgen naar locatie 3. Daar zit Judas op een kleine verhoging – een steen o.i.d. – en kijkt verlaten voor zich uit. De groep blijft stil op een afstand staan. Na een korte, beklemmende stilte, horen we de gedachten van Judas die eventueel ondersteund kunnen worden met passende instrumentale muziek.) Judas: God, ik weet het niet meer. Het is alsof het nacht geworden is in mijn hoofd. Ik zie geen hand voor ogen. Twijfel en angst hebben een gat in mijn hart gevreten. Was ik mezelf niet toen ik het deed? Verraden. Ik zal hem verraden. Voor geld waar straks bloed aan kleeft. Ik probeer het op een rijtje te krijgen, maar het lukt niet. Ik ben met Jezus meegegaan. Hij riep me en ik kwam. Ik ging zomaar met hem mee. Ik kende hem niet eens, maar wat hij zei was zo anders. Jezus was een topper in mijn ogen, een geboren leider. Hij praatte met uitgestotenen, hoeren en geldwisselaars, melaatsen en armen. En al die mensen kregen weer hoop. Eens zou alles beter worden. Maar het duurde zo lang. Ik weet niet waarom, maar ik kon het niet meer volhouden. De weg die Jezus ging was niet gemakkelijk. Er waren vijanden. Romeinen die misschien bang waren hun macht te verliezen. Dat er relletjes van zouden komen. Maar ook de joodse mensen waren bang. Farizeeën, schriftgeleerden, priesters. En waarom?


8

Omdat Jezus de oude woorden - de wet en de profeten anders uitlegde dan ze gewend waren. Toen wist ik niet meer wat ik doen moest, voor wie ik moest kiezen. Kruis of munt? Het voelde als een gok. Het duurde me te lang allemaal. Jezus sprak al die tijd over bevrijding. Maar eigenlijk begreep ik niet wat hij bedoelde. Ik dacht dat hij ons zou bevrijden van de Romeinen. Ik had voor mezelf een droomcarrière bedacht. Misschien kon ik wel minister van financiën worden! Een van de belangrijkste mensen naast koning Jezus. Maar Jezus had het over heel andere dingen. Toen knapte er iets in mij. Ik liet hem vallen als een baksteen. Ik heb beloofd hem te verraden voor een paar rottige zilverstukken. Dertig om precies te zijn. Kruis of munt? Dat is wat er nu op het spel staat. Verteller: We weten niet of Judas’ twijfels zo heftig waren. De Bijbel vertelt het niet. Wat we wel weten is dat Judas er kennelijk geen kant meer mee op kon. Hij zal doen wat hij beloofd heeft. Hij zal de machthebbers laten zien waar Jezus is. In de tuin van Getsemane. Hij zal niet roepen: ‘Daar zit ie! Grijp hem!’ Hij doet het anders. Bijna intiem, als je niet beter zou weten. Maar zelden zal een kus iemand zo ijskoud verraden. •

Tip: Zing nu een lied dat de groep zelf gekozen heeft of bijvoorbeeld het lied ‘Ik leef niet meer voor jou’ van Marco Borsato. Zie de bijlage voor extra suggesties en de complete tekst van ‘Ik leef niet meer voor jou’.

(Na het lied rent Judas verward weg. De groep kijkt hem na. Niemand volgt hem.) Verteller: (stapt op iemand uit de groep af) Daar gaat Judas. Hij kiest het hazenpad. Dat lijkt makkelijk, maar het wordt een doodlopende weg. Heb je niet de neiging om achter hem aan te rennen? Hem tegen te houden? Een arm om hem heen te slaan? Of hem op z’n gezicht te slaan? Wat denk jij nu? (kort - optioneel - gesprek, dat uiteraard is voorbereid) Verteller: Het verhaal gaat verder. Het moet gaan zoals het gegaan is. We kunnen er geen letter aan veranderen. Dus gaan ook wij verder. Achter Jezus en zijn vrienden aan naar de tuin van Getsemane.


9

Locatie 4: de tuin van Getsemane (Iedereen loopt achter Jezus en zijn vrienden en de verteller aan naar locatie 4: de tuin van Getsemane. Daar staan 12 krukken o.i.d. klaar in drie rijen. Op de eerste rij staat 1 kruk. Op de tweede rij staan vier krukken en op de derde rij acht krukken. Eerst nemen acht vrienden plaats op rij 3. Daarna gaan Petrus en twee andere vrienden op rij 2 zitten {daar blijft dus één kruk leeg; symbolisch voor de afgehaakte Judas}. Jezus gaat op de kruk op rij 1 zitten. De verteller staat op een afstand.) Verteller: Getsemane. Daar wil Jezus in alle rust bidden. Tussen de olijfbomen. Zijn vrienden gaan mee. Blijf bij me, heeft Jezus gevraagd. Hou je ogen open, juist nu kan ik jullie niet missen. Wat ik moet meemaken is al eenzaam genoeg. De vrienden gaan mee. Drie van hen, Petrus en de zonen van Zebedeüs, gaan nog wat verder mee. Ze beloven waakzaam te blijven. (Op dit moment pakken de acht vrienden op rij 3 allemaal hun mobiele telefoon. Bij een aantal van hen gaat de telefoon over; anderen bellen zelf een nummer, versturen/ontvangen een sms’je of surfen op internet. Direct nadat een vriend zijn tekst gesproken heeft, draait hij zich om op de kruk en laat hij zijn hoofd in zijn schoot zakken.) Vriend 1: (kiest een nummer) (…) Ja, met mij. (…) O, sorry dat ik je uit bed bel. Niet aan gedacht dat het al zo laat was. (…) Het avondeten? Ja, net achter de rug. Vertel ik je nog. Was heel anders dan andere keren. Slaap lekker. Ga ik ook doen. Vriend 2: Even bellen nu ik hier toch zit. (na korte stilte) Neem nou eens op! Hé bah, haar voice mail: (zegt de voice mail na) ‘Hoi, dit is Maria. Ik ben er even niet. Maar als je na de piep je naam en telefoonnummer inspreekt, bel ik je zo spoedig mogelijk terug.’ Waarom is ze er niet als je haar nodig hebt. Vrouwen! Vriend 3: (stuurt een sms’je en leest het hardop voor) Lieve pap en mam, hectische dagen achter de rug. Moeite om wakker te blijven. Mis de lucht van het meer van Galilea. Mis de stilte van het vissen in de nacht. Denk veel aan jullie. Kus van mij. Vriend 4: (wordt gebeld) Hemel, wie belt er nu nog zo laat? (neemt aan) Weet je wel hoe laat het is? (…) Het spijt me… Ik wist niet dat jij het was. ’t Is geweldig gegaan. Een feest. Honderden mensen langs de kant met palmtakken. En zingen dat ze deden! Ik dacht echt dat hij toen koning werd. (…) Super beest. Helemaal niet koppig. Een koninklijk rijdier! Wil je je vader nog bedanken dat we die ezel konden lenen? Welterusten! Vriend 5: (wil bellen) Nee hè, m’n beltegoed is op! Was Judas hier maar. Dan had ik misschien wat geld kunnen lenen. Vriend 6: (surft op internet) Zo! Dat is snel. Het staat nu al op youtube. Lachen zeg! Hier kun je goed zien hoe Jezus die geldwisselaars de tempel uitsmijt. Hoppa, weer een tafel omver. Moet je die afpersers eens achter hun geld aan zien rennen. Geld moet rollen! Maar vast niet zo.


10

Vriend 7: (probeert te bellen) Krijg nou wat! Geen bereik in die tuin hier. Toch eens een andere provider nemen. (gaapt) Pfff, wat een slaapverwekkende toestand hier. Waar wachten we eigenlijk op? Vriend 8: (ontvangt een sms’je) Ha, dat houdt me misschien wakker: een sms’je. ‘Hoi, alles goed daar? Wanneer kan ik naar Jeruzalem komen voor het kroningsfeest? Mijn feestjurk hangt al klaar! Kus en liefs, ikke. (Tegelijk met vriend 8 laten ook de vrienden op rij 2 hun hoofd zakken; zij draaien zich niet om!) Verteller: Was het teveel gevraagd? Of was het te laat? Waarom konden de vrienden van Jezus dit niet tot het einde toe meemaken? Waarom vielen ze een voor een in slaap? We weten het niet. We weten wel dat Jezus - in deze nacht anders dan andere nachten - alleen is. Alleen met God tot wie hij bidt: God, is dit de enige weg? Is dit wat u van mij vraagt? Word ik straks vastgegrepen en doodgemaakt? Is dat wat u wilt? Ik zal het doen. U bent tenslotte mijn vader. Maar ik ben zo bang. Dan staat Jezus op. Hij loopt naar zijn vrienden en maakt ze wakker. Teleurgesteld zegt hij: Konden jullie echt niet wakker blijven? Sta op en kom achter mij aan. Daar komt hij aan, de man die mij zal verraden. (Er komen drie soldaten uit de groep. Ze hebben stokken bij zich. Ze gaan om Jezus heen staan en heffen de stok omhoog, met de punten aan de bovenkant tegen elkaar met Jezus er precies onder. Petrus springt overeind en blijft links naast de soldaten staan als Jezus een gebaar maakt dat hij het moet laten gaan. Judas komt er aan de rechterkant naast staan. Als het gekozen lied start, loopt Judas naar Jezus toe. De soldaten wijken en Judas geeft Jezus een kus. Op de eerste tekst van het lied gaat Judas naast Jezus op de kruk zitten.) •

Tip: Zing nu een lied dat de groep zelf gekozen heeft of bijvoorbeeld het lied ‘Stil in mij’ van Van Dik Hout. Zie de bijlage voor extra suggesties en de complete tekst van ‘Stil in mij’.

(Judas is tijdens de laatste zinnen van het lied langzaam weggelopen; samen met de soldaten. Jezus kijkt hen na. Na een dwingende stilte, draait Jezus zich om en kijkt hij naar Petrus die niet meer van zijn plek is geweest.) Petrus: Ik dacht dat hij een van ons was. Jezus: Hij is ook een van ons. Hij zal doen wat hij beloofd heeft. Petrus: De beloftes van Judas stellen niks voor… Jezus: … denk jij! Judas heeft net als jij en jullie allemaal (kijkt de andere vrienden op de krukken aan) gezegd: ‘Ook al moet ik met je sterven, ik laat je nooit in de steek!’ Petrus: En?


11

Jezus: Judas zal inderdaad met mij sterven. En jij, Petrus? Petrus: Anderen laten je misschien vallen! Maar ik nooit. Nooit zal ik je in de steek laten. Jezus: Je zegt nogal wat. Maar nog deze nacht, voordat je de haan hoort kraaien, zal jij drie keer zeggen dat je mij niet kent. Petrus: Aan me nooit niet! (Jezus kijkt Petrus kort aan. Daarna loopt Jezus weg. De vrienden gaan allemaal een andere kant op. Alleen Petrus blijft staan. Als iedereen weg is loopt Petrus ook weg, in de richting die Jezus gegaan is. Hij wordt meteen tegengehouden door een groepje hangjongeren dat daar is samengeschoold. Ze doen geen stap opzij. Als Petrus naar links stapt, gaat de groep ook naar links; gaat hij naar rechts, dan gaat de groep naar rechts. Er klinkt in eerste instantie geen taal; alleen de dreiging is voelbaar.) Hangjongere 1: Hé, krijg nou wat! Ik heb jou eerder gezien. Petrus: ‘k Zou niet weten. Hangjongere 1: Ik vergeet nooit koppen. (opdringerig) Jij hoort toch ook bij die Jezus uit Galilea? Petrus: Klets geen onzin. Ik ken hem niet. Hangjongere 2: Ontkennen helpt niet, vriend. Je praat net zo als die man. Dat hoor ik toch zelf. Petrus: God zal het weten! Waar heb je het over? Ik ken hem niet. Hangjongere 2: (tegen hangjongere 3) Zeg jij ook eens wat! Hangjongere 3: (duwt dreigend tegen Petrus aan) Zoek je ruzie? Iedereen weet het: jij bent een vriendje van Jezus. En niet zomaar eentje, als je het mij vraagt. Petrus: God allemachtig! Is twee keer niet genoeg? Ik ken hem niet. (Er klinkt nu heel harde en heftige instrumentale muziek. De hangjongeren en Petrus ‘bevriezen’. Na tien seconden maakt Petrus zich los uit de freeze en verdwijnt tussen de hangjongeren door. Als Petrus weg is, komen de hangjongeren weer ‘tot leven’. Ze kijken verbaasd om zich heen, halen dan hun schouders op en vertrekken.)


12

Verteller: Petrus zei: ‘Ik ken hem niet!’ Maar hij wilde wel. Judas zei: ‘Ik ken hem wel!’ Maar hij wilde hem niet. Wordt Jezus dan helemaal aan zijn lot overgelaten? Moet hij deze weg echt in z’n eentje gaan? Waar is Maria, zijn moeder, intussen? Wat voelt zij nu haar zoon steeds meer in het net van de Romeinen, schriftgeleerden en hogepriester verstrikt raakt? Kom, laten we haar opzoeken. Ergens in Jeruzalem, waar ze de laatste uren van haar zoon van dichtbij en tegelijkertijd op afstand volgt. Locatie 5: Maria, berechting door Pilatus en Golgota (Iedereen loopt nu achter de verteller aan naar locatie 5. Daar zit Maria met naast haar alleen een brandend (olie)lampje.) •

Tip: Zing nu een lied dat de groep zelf gekozen heeft of bijvoorbeeld het lied ‘Geef mij je angst’ van André Hazes/Guus Meeuwis. Zie de bijlage voor extra suggesties en de complete tekst van ‘Geef mij je angst’.

(Maria staat na haar lied zonder op te kijken op en loopt weg. Meteen hierna springt er vanuit de groep een aantal paparazzi-fotografen naar voren. Ze wringen zich in bochten om spectaculaire foto’s van Jezus te maken die er ogenschijnlijk emotieloos bij staat. Terwijl de camera’s klikken trekt een soldaat de bovenkleding van Jezus’ lijf en krijgt hij een mantel omgegooid; een andere soldaat zet hem een (doornen)kroon op en geeft hem een (riet)stok in de rechterhand. De paparazzi dringen nog meer op. {Het zou mooi zijn als er achter Jezus een projectiescherm staat waarop foto’s – die van tevoren gemaakt zijn – in het groot worden geprojecteerd. Het slotbeeld van de serie is een foto van een leeg kruis. Kan dit niet, dan kan er een houten kruis achter Jezus neergezet worden.} Dan komt Pilatus op, met achter hem aan Barabbas. De paparazzi schieten weg. Barabbas blijft tussen de groep in staan.) Pilatus: Aha, de roddelpers is er weer als de kippen bij. Die kruisigen je al voordat je zelf een mond kan opendoen. Het is maar goed dat er in dit land nog zoiets is als eerlijke rechtspraak. (loopt op Jezus af) Aangenaam kennis te maken, mijn naam is Pilatus. Ik doe niet aan hocus pocus, maar wie weet gebeurt er een wonder. Daar ben je zelf toch ook zo goed in? Ze zeggen dat je de mensen opstookt om geen belasting te betalen aan de keizer? Enne… dat je zegt dat jij de beloofde koning bent. Klopt dat? Ben jij die koning van de Joden? Jezus: Je zegt het zelf. Pilatus: Je bent niet voor niks aan mij overgeleverd. Ze roddelen over je. Waarom zeg je niks? (wacht even; daarna ongeduldig) Ik begrijp jou niet. Hoe moeilijk kan een antwoord zijn: ben je nu wel of niet koning van dit volk? Jezus: Jij noemt me koning. Maar ik ben geen koning zoals jij die kent van je baas, Herodes. Ik ben geen tiran zoals hij. Geen heerser die koste wat het kost aan de macht wil blijven; ook al moet ie over lijken gaan. Ik ben een koning in dienst van de mensen. In dienst van de waarheid. Wil jij dat ook? Kies dan partij voor mij en voor wat ik te zeggen heb. Pilatus: Zo, eerst zeg je niks en nu dit! Weet je wat waarheid is? Dat ik je vrij kan laten. Daar is het vandaag


13

een mooie dag voor. (tegen de groep) Of weet je wat: zeggen jullie het maar! Dat is pas democratie: het volk mag het zeggen! Laat ik Jezus vrij, die volgens mij niks fouts gedaan heeft, of wordt het die man daar (wijst naar Barabbas, die op dat moment naar voren wordt geduwd) van wie iedereen weet dat hij een misdadiger is? Groep: (zwelt steeds harder aan) Barabbas! Barabbas! Pilatus: (steekt zijn hand op; de groep houdt op met schreeuwen; verontschuldigend naar Jezus) Tja, ik kan er ook niks aan doen. (tegen de groep) Ik laat Barabbas vrij en Jezus wordt gekruisigd. Dit is wat jullie willen! Met gedoogsteun van mij. (Direct erna loopt Pilatus met stevige stappen weg; met achter hem aan Barabbas. Start verstilde instrumentale muziek. De groep maakt intussen een grote halve cirkel om Jezus heen en draait daarna de rug naar hem toe. Even later komen er her en der vrouwen in de halve cirkel staan; zij kijken Jezus wel aan. In de fade-out van de muziek laat Jezus zijn hoofd zakken. De vrouwen zakken door hun knie‘n en de rest van de cirkel ‘lost’ op.) (Kiest u voor ‘Einde 3’? Ga dan vanaf hier naar dit gedeelte. Voor ‘Einde 1 en 2’ vervolgt de tekst hieronder.) Verteller: Einde van de passie. Dood is dood. Jeruzalem is weer … (eigen plaatsnaam invullen; Jezus loopt op dit moment weg) Over tot de orde van de dag. Over en uit. Hard hè? Maar ik had toch gezegd dat ik geen woord aan dit verhaal kon veranderen? Heb ik dat gezegd? Dan is er toch nog hoop. Want de vrienden van Jezus hebben gezegd dat Jezus zal opstaan uit de dood. Trouwens, dat waren zijn eigen woorden. (Vanaf hier kan gekozen worden voor einde 1 of 2.) Einde 1: De passie eindigt op Goede Vrijdag Verteller: Te mooi om niet waar te zijn toch? (reprise lied dat Maria gezongen heeft of bijvoorbeeld ‘Geef mij je angst’; nu gezongen door iedereen) Einde 2: De passie eindigt op de paasmorgen Verteller: En zo is het gegaan. Op de paasmorgen was het graf van Jezus leeg. Hij had de dood achter zich gelaten. Dat opstandingsverhaal wordt nog elk jaar verteld. Niet alleen in Jeruzalem, maar overal in de wereld. En zelfs hier op straat in ons eigen … (eigen plaatsnaam invullen; op dit moment staan de vrouwen in de cirkel op. Ze draaien zich om en halen Pilatus, Judas, Petrus, Barabbas en de andere spelers op. Samen met hen vormen ze een halve cirkel, die eventueel aangevuld kan worden met het aanwezige publiek tot een compacte groep. Een van de vrouwen heeft intussen het eventueel aanwezige kruis weggehaald.) Overal in de wereld staan mensen op. Tegen onrecht en geweld. Tegen honger en haat. Tegen afpersing en mishandeling. In navolging van Jezus die op die feestelijke morgen, in het licht van eerste dag, de aarde nieuw maakte met de hoopvolle boodschap dat het donker het laatste woord niet heeft. Toen niet, nu niet en nooit niet. Te mooi om niet waar te zijn toch? (reprise lied dat Maria gezongen heeft of bijvoorbeeld ‘Geef mij je angst’; nu gezongen door iedereen)


14

Einde 3: De passie eindigt met een stille tocht en uiteindelijk op de paasmorgen (Jezus loopt - liefst in het donker - weg bij het kruis dat in projectie – of als ‘echt’ houten kruis - blijft staan. Daarna vormt de groep een rij, zoals in een stille tocht. Vooraan lopen de vrouwen die knielend bij het kruis zaten; achter hen de overige spelers en daarachter het publiek. De vrouwen steken als eersten kaarsen en waxinelichtjes in glazen potjes o.i.d. aan aan de fakkel van de verteller. Daarna de anderen van wie sommigen ook bloemen, teksten en beschreven kaarten bij zich hebben. Eventueel zelfs witte (gas)ballonnen. Iedereen loopt een route achter de vrouwen aan die weer uitkomt bij het kruis. Daar worden de kaarsen, waxinelichtjes, bloemen, teksten en kaarten neergelegd bij het kruis. Eventueel worden hier ook de witte ballonnen opgelaten. Alles in volstrekte stilte. Daarna gaat iedereen gehurkt of op z’n knie‘n bij het kruis zitten. Er klinkt passende, zachte instrumentale muziek, terwijl de verteller het woord neemt.) Verteller: Einde van de passie. Dood is dood. Jeruzalem is weer … (eigen plaatsnaam invullen; Jezus loopt op dit moment weg) Over tot de orde van de dag. Over en uit. Hard hè? Maar ik had toch gezegd dat ik geen woord aan dit verhaal kon veranderen? Heb ik dat gezegd? Dan is er toch nog hoop. Want de vrienden van Jezus hebben gezegd dat Jezus zal opstaan uit de dood. Trouwens, dat waren zijn eigen woorden. En zo is het gegaan. Op de paasmorgen was het graf van Jezus leeg. Hij had de dood achter zich gelaten. Dat opstandingsverhaal wordt nog elk jaar verteld. Niet alleen in Jeruzalem, maar overal in de wereld. En zelfs hier op straat in ons eigen … (eigen plaatsnaam invullen). Overal in de wereld staan mensen op. (vanaf dit moment staan er na elkaar groepjes mensen op. Ze maken een halve cirkel om het kruis) Tegen onrecht en geweld. Tegen honger en haat. Tegen afpersing en mishandeling. In navolging van Jezus die op die feestelijke morgen, in het licht van eerste dag, de aarde nieuw maakte met de hoopvolle boodschap dat het donker het laatste woord niet heeft. Toen niet, nu niet en nooit niet. Te mooi om niet waar te zijn toch? (reprise lied dat Maria gezongen heeft of bijvoorbeeld ‘Geef mij je angst’; nu gezongen door iedereen)


15

BIJLAGEN Overzicht van liedteksten van bekende songs die als tip gegeven zijn. Lied: Iedereen is van de wereld - The Scene (Gezongen door de hele groep) Dit is voor de misfits die je her en der alleen ziet staan Die onder straatlantaarns eten en drinken bij de volle maan Dit is voor degenen die je overal herkent Deze is voor jou en mij Want dit is ons moment (solo Jezus) En ik hef het glas op jouw gezondheid Want jij staat niet alleen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen Deze is voor iedereen die passie heeft en die voor passie gaat In het donker kan ik jou niet zien Maar ik weet dat jij daar staat (solo Jezus) En ik hef het glas op jouw gezondheid Want jij staat niet alleen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen (gelegenheid voor dans; denk ook aan projecties tijdens dit lied) Rood, zwart, wit, geel, jong, oud, man of vrouw In het donker kan ik jou niet zien Maar deze is van ons aan jou (solo Jezus) En ik hef het glas op jouw gezondheid Want jij staat niet alleen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen Van iedereen Van iedereen


16

Lied: Laat het vanavond gebeuren - De Dijk (gesproken tekst Jezus) Ik ben niet lang meer bij jullie. Maar blijf dit brood samen delen en denk dan aan mij en aan wat ik gezegd heb. (terwijl Jezus het brood breekt) Dit brood is mijn lichaam. (Het lied wordt gezongen door de vrienden van Jezus. Dan is het contrast met de gesproken teksten van Jezus het grootst en komt ook de vlucht van Judas aan het eind van het lied het best tot zijn recht.) Waar niemand bij stilstaat, waar niemand aan dacht Waar niemand op rekent, waar iedereen op wacht Wat niet voor de hand ligt en niet in de lijn Refrein Laat ’t vanavond gebeuren, laat ’t vanavond zo zijn (gesproken tekst Jezus) Ik geef mijn leven voor jullie. Doe wat ik jullie geleerd heb. Dan worden jullie gered. (terwijl Jezus wijn in de beker schenkt) Deze wijn is mijn bloed. Wat niemand kan weten, wat niet wordt voorspeld Wat niet valt te zeggen, wat niemand vertelt Wat alles laat kloppen, de raadsels, de pijn Refrein Laat ’t vanavond gebeuren, laat ’t vanavond zo zijn En ’t komt met En ’t is zo En ’t gaat van En ’t voelt als En ’t komt met En ’t gaat van En ’t is toch oh zo prachtig Wat niemand je afneemt, wat niemand verkoopt Wat niet valt te snappen, waar iedereen op hoopt Wat niets in het groot is en groots in het klein Refrein (4x) Laat ’t vanavond gebeuren, laat ’t vanavond zo zijn (gesproken tekst Jezus) Ze willen mij gevangennemen en een van jullie zal mij verraden.


17

Lied: Ik leef niet meer voor jou - Marco Borsato Ik leef niet meer voor jou Voorbij zijn alle jaren Waarin ik heb geloofd Dat wij gelukkig waren En nu het leven weer van mij is Mijn hart sinds lange tijd weer vrij is Ben ik zo blij dat het voorbij is, oh oh Ik leef niet meer voor jou Je hoeft niet te proberen Om hier te blijven staan En mij te domineren Ik heb teveel moeten verduren Ik heb genoeg van al jouw kuren Dus is het tijd je weg te sturen Ik leef niet meer voor jou Ik leef niet meer voor jou Voorbij zijn alle nachten Dat ik hier heel alleen Op jou heb zitten wachten Je hebt me keihard voorgelogen Besodemieterd en bedrogen Dus droog de tranen in je ogen Ik leef niet meer voor jou Je hebt me keihard voorgelogen Besodemieterd en bedrogen Dus droog de tranen in je ogen Ik leef niet meer voor jou Dus donder nou maar op Ik kan er niet meer tegen En als je weg wilt gaan Is dat alleen een zegen Te vaak heb jij mij laten zakken Ik heb genoeg van al je makken Je moet gewoon je spullen pakken Nee, ik leef niet meer voor jou `t Is voorbij Ja voorbij Voor jou Voor mij `t Is voorbij


18

Lied: Stil in mij - Van Dik Hout Jezus Kom bij me zitten, sla je arm om me heen en houd me stevig vast Al die gezichten bekend maar beleefd of ik een vreemde was Vanavond toont het leven zijn ware gezicht Judas En het is zo stil in mij, ik heb nergens woorden voor Het is zo stil in mij en de wereld draait maar door En het is zo stil in mij, ik heb nergens woorden voor Het is zo stil in mij en de wereld draait maar door Jezus Kom bij me zitten, sla je arm om me heen en houd me stevig vast Al die gezichten en jij alleen zoals je gister was Vanavond toonde jij je ware gezicht Judas En het is zo stil in mij, ik heb nergens woorden voor Het is zo stil in mij en de wereld draait maar door En het is zo stil in mij, ik heb nergens woorden voor Het is zo stil in mij en de wereld draait maar door Judas en Jezus Iedereen kijkt maar niemand zegt wat hij denkt Iedereen lijkt maar niemand is wie je denkt Jezus En het is zo Stil in mij Zo stil in mij Zo stil in mij Zo stil in mij Zo stil in mij


19

Lied: Geef mij je angst - Andre Hazes/Guus Meeuwis Je zegt ik ben vrij, maar jij bedoelt, je bent zo eenzaam Je voelt je te gek zeg jij, maar ik zit nu te dromen Want die blikken in je ogen zeggen alles tegen mij Ik voel me precies als jij, dus jij kunt eerlijk zijn Je voelt je heel goed zeg jij, je mond begint te trillen Ik denk dat ik jou kan helpen, maar je moet zelf willen Elkaar nu een dienst bewijzen, dat is alles wat ik vraag Zet weg nu die angst, ik wist het al, het is mijn dag vandaag Geef mij nu je angst ik geef je er hoop voor terug Geef mij nu de nacht, ik geef je de morgen terug Zolang ik je niet verlies vind ik heus wel mijn weg met jou Kijk mij nu eens aan, nee zeg maar niets je mag best zwijgen Het valt nu nog zwaar, maar ik weet dat ik jou kan krijgen Dit hoeft nooit meer te gebeuren, als je bij me blijft vannacht Want dan zal je zien, als jij straks wakker wordt, dat jij weer lacht Geef mij het gevoel, dat ik er weer bij hoor voortaan Ik ga met je mee, want ik laat je nu nooit meer gaan Geef mij nu je angst, ik geef je er hoop voor terug Geef mij nu de nacht, ik geef je de morgen terug Zolang ik je niet verlies vind ik heus wel de weg met jou Geef mij het gevoel dat ik er weer bij hoor voortaan Ik ga met je mee, want ik laat je nu nooit meer gaan Geef mij nu de nacht, ik geef je de morgen terug Zolang ik je niet verlies vind ik heus wel de weg met jou Met jou met jou met jou… *) (* Bij het begin van het slotcouplet komt Jezus achter haar staan. Hij slaat zijn armen om haar hals. Na het lied laat Jezus zijn armen langs zijn lijf zakken.)


20

PASSIE OP STRAAT JOP IS DE JEUGDORGANISATIE VAN DE PROTESTANTSE KERK

Recommend Documents