Pasen 2015 Inleidende woorden Vandaag is een vreugdevolle dag. Daarom zingen we vandaag, voor het eerst sinds het begin van de 40dagen tijd, het gloria, een jubel gebed dat past bij de vreugde van Pasen. Want reden voor vreugde is er, volop. Pasen symboliseert de overwinning van het leven op de dood. Pasen is niet iets van toen, het is iets van NU, en het geschiedt in onze persoonlijk leven, telkens opnieuw. Gedicht PASEN Een diep verdriet dat ons is aangedaan kan soms, na bittere tranen, onverwacht gelenigd zijn. Ik kwam langs Zalk gegaan, op Paasmorgen, zéér vroeg nog op den dag. Waar onderdijks een stukje moestuin lag met boerse rijtjes primula verfraaid, zag ik, zondags getooid, een kindje staan. Het wees en wees en keek mij stralend aan. De maartse regen had het 's nachts gedaan daar stond zijn doopnaam, in sterkers gezaaid.
Ida Gerhard Het Paasevangelie gelezen uit de Bijbel in de gewone taal 1 Na de sabbat, op zondagochtend, ging Maria uit Magdala naar het graf. Het was heel vroeg in de ochtend, het was nog donker. Toen ze bij het graf kwam, zag ze dat de steen voor het graf weggehaald was. 2 Maria rende weg, naar Simon Petrus en de leerling van wie Jezus veel hield. Ze zei tegen hen: ‘De Heer is weggehaald uit het graf! En ik weet niet waar hij naartoe gebracht is.’ 3 Meteen gingen Petrus en de andere leerling op weg naar het graf, 4 ze renden erheen. De andere leerling liep sneller dan Petrus, en was het eerst bij het graf. 5 Hij keek naar binnen en zag de doeken liggen. Maar hij ging het graf niet in. [Johannes 20: 1-5, Bijbel in de gewone taal] 6 Kort daarna kwam ook Simon Petrus bij het graf. Hij ging wel naar binnen. Hij zag de doeken liggen, 7 ook de doek die om het hoofd van Jezus gezeten had. Die lag niet bij de andere doeken, maar apart, netjes opgerold. 8 De andere leerling ging nu ook het graf in. Toen hij de doeken daar zo zag liggen, geloofde hij dat Jezus was opgestaan. 9 In de heilige boeken stond al dat Jezus moest opstaan uit de dood. Maar dat hadden de leerlingen nog niet begrepen. 1 5 april 2015 ~ Pasen
dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, predikant Remonstrantse Gemeente Rotterdam
10
Toen gingen Petrus en de andere leerling terug naar huis. Maria bleef huilend bij het graf staan. En terwijl ze huilde, keek ze naar binnen in het graf. 12 Daar zag ze twee engelen in witte kleren. De engelen zaten op de plaats waar het lichaam van Jezus gelegen had. De één zat aan het hoofdeind, de ander aan het voeteneind. 13 De engelen vroegen haar: ‘Waarom huil je?’ Maria zei: ‘Mijn Heer is weggehaald uit het graf. En ik weet niet waar hij naartoe gebracht is.’ 14 Toen ze dat gezegd had, draaide ze zich om. Ze zag iemand staan. Het was Jezus, maar Maria wist niet dat hij het was. 15 Jezus vroeg aan haar: ‘Waarom huil je? Wie zoek je?’ Maria dacht dat het de tuinman was, en zei: ‘Meneer, hebt u soms mijn Heer uit het graf weggehaald? Vertel me dan waar u hem naartoe gebracht hebt! Dan kan ik hem meenemen.’ 16 Jezus zei tegen haar: ‘Maria.’ Maria ging naar hem toe en zei: ‘Rabboeni!’ Dat is Hebreeuws en het betekent: meester. 17 Maar Jezus zei tegen haar: ‘Houd me niet vast, want ik moet omhooggaan naar de Vader. En jij moet aan mijn vrienden gaan vertellen dat ik gezegd heb: ‘Ik ga omhoog naar mijn Vader, die ook jullie Vader is. Ik ga naar mijn God, die ook jullie God is.’’ 18 Toen ging Maria uit Magdala naar de leerlingen. Ze zei tegen hen: ‘Ik heb de Heer gezien!’ En ze vertelde alles wat Jezus tegen haar gezegd had. 11
Preek: Paaservaringen Inleiding Vandaag worden overal ter wereld vreugdeliederen gezongen, vanwege het Paasfeest. Paasgezangen zijn er in overvloed. Pasen in het belangrijkste christelijke feest. Wij zongen een Paaslied van Willem Barnard, op de dag waar wij de Opstanding van Christus vieren, de overwinning van het leven op de dood. Toen. Maar wij zingen: Zing NU, een NIEUW GEZANG. Pasen is geen historisch feit van 2000 jaar geleden, maar een menselijke ervaring van alle tijden, een ervaring die steeds opnieuw wordt beleefd, ook NU, in ons eigen leven. De Paaservaring is een diepgaande belevenis die mensen herboren doet worden. In gewone taal: je krijgt het wonderlijke gevoel vanuit een dood punt, weer op koers te raken, van een intens verdriet, getroost te worden, uit een uitzichtloze situatie bevrijd te worden. Dat wonderlijke gevoel beleefde Maria van Magdala, op de ochtend van Pasen. Maria van Magdala Na de sabbat, op zondagochtend, ging Maria uit Magdala naar het graf. Het was heel vroeg in de ochtend, het was nog donker. Zo begint het verhaal, in het donker, op weg naar het graf van haar geliefde meester. Het wordt nog onheilspellender. Aangekomen bij het graf, blijkt de steen weggerold, het lichaam is wellicht weggehaald. Ze raakt volledig ontredderd. Maria bleef huilend bij het graf staan. Binnen ziet ze twee gedaanten, ze worden engelen genoemd. Ze zijn met haar begaan: 2 5 april 2015 ~ Pasen
dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, predikant Remonstrantse Gemeente Rotterdam
waarom huil je? Vragen ze. Maria zei: ‘Mijn Heer is weggehaald uit het graf. En ik weet niet waar hij naartoe gebracht is.’ Alles is samengevat in dit antwoord: rouw, onrust, verwarring, verlatenheid. De Bijbel in de gewone taal, de vertaling die wij zojuist hebben gehoord, brengt ons haar verwarring heel dichtbij. Timide vraagt ze aan de man die ze in de tuin ontwaart, tegen de zon in: Meneer, hebt u soms mijn Heer uit het graf weggehaald? Vertel me dan waar u hem naartoe gebracht hebt! Dan kan ik hem meenemen. De twee volgende zinnen vatten het Paasmysterie, de Paaservaring van Maria van Magdala samen: 16 Jezus zei tegen haar: ‘Maria.’ Maria ging naar hem toe en zei: ‘Rabboeni!’ Wonderlijke ontmoeting, in een dimensie die het verstand te boven gaat. Maria van Magdala wordt herboren. Rouw, onrust, verwarring, verlatenheid, verdwijnen. Ze komt weer tot leven. Haar ervaring op Paasmorgen is geen gestold verhaal. Wat hier wordt beschreven, is een belevenis die diepgaande sporen in het leven van mensen achterlaat. Een belevenis die herkenbaar is. Ida Gerhardt We lazen een schitterend Paasgedicht van Ida Gerhardt. Over haar gedichten schreef Frans Berkelmans Benedictijner monnik te Egmond, overleden in 2007, meerdere boeken. Ook dit gedicht legde hij uit. Ida Gerhardt heeft in haar leven moeilijke tijden gekend. Haar gevoeligheid voor Bijbelse thema's was bijzonder verfijnd. Daar schreef ze openhartig over. Zoals in dit gedicht waarin ze een persoonlijke Paaservaring naadloos naast het evangelieverhaal zet. Ze begint met het beschrijven van een diep verdriet, net als Maria Magdalena, een verdriet dat tot bedaren komt. Een diep verdriet dat ons is aangedaan kan soms, na bittere tranen, onverwacht gelenigd zijn. Een willekeurige wandeling wordt plotseling de plaats van een bijzondere ervaring, die het verdriet lenigt. Het oog van de dichteres registreert hier elk detail Ik kwam langs Zalk gegaan, (dat is een klein dorpje tussen Zwolle en Kampen) op Paasmorgen, zéér vroeg nog op den dag. Waar onderdijks een stukje moestuin lag met boerse rijtjes primula verfraaid, We zijn in de tuin, het wachten is nog op een tuinman. Toen zag ik, zondags getooid, een kindje staan. Het wees en wees en keek mij stralend aan. 3 5 april 2015 ~ Pasen
dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, predikant Remonstrantse Gemeente Rotterdam
Het is Paasmorgen, het kind is op zijn Paasbest gekleed. Het kind straalt, net als Jezus die voor Maria staat, het kind wijst en wijst... volwassenen zijn soms zo langzaam van begrip! Waar wijst hij naar? De maartse regen had het 's nachts gedaan daar stond zijn doopnaam, in sterkers gezaaid. Naar oud gebruik heeft het kind met zijn vader of grote broer, sterkers of tuinkers gezaaid in het patroon van zijn doopnaam. En 's-nachts heeft het wonder zich voltrokken: de gezaaide sterkers is opgekomen, zijn naam is boven de grond verschenen. Het wonder waar het kind op attendeert, is het Paasmysterie zelf, de doorbraak van nieuw leven in de natuur, de overwinning van het leven op de dood. En het kan niet anders dat Ida Gerhardt, die de psalmen zo mooi vertaalde, vanzelfsprekend denkt aan psalm 126: 4 Zij die zaaien in tranen, zij zullen oogsten in jubel In haar ontmoeting met het kind herkent de dichteres met diep ontroering een Paaservaring. Net als bij Maria van Magdala ebt het verdriet weg, lost de verwarring op, wordt het donkere verdriet overwonnen door de stralende vreugde van Pasen. Van dit onverwachte gebeuren is het kind zelf het symbool. Zelf belichaamt het kind al nieuw leven. Maar hij wijst ook nog naar zijn naam, uit de grond geboren, in bloemen geschreven. En hij wijst en hij wijst. Volwassenen zijn zo traag van begrip. Vandaag hebben we twee Paasverhalen gehoord. Het verhaal van de evangelist Johannes en het verhaal van de dichteres Ida Gerhardt. Er zijn ontelbare andere Paasverhalen, onze verhalen. De vraag is of we deze belevenissen als zodanig altijd herkennen. Wellicht is een kind nodig die het ons wijst, en wijst... Of nieuwe communicatie middelen, die op een andere manier iedereen bereiken. Want Pasen is voor iedereen! Ik wens u vrolijk, zalig en gezegend Paasfeest! Pasen is voor iedereen! Dit jaar hebben we als remonstranten geprobeerd op onze manier aandacht te vragen voor de Goede Week en voor Pasen met 3 filmpjes op youtube en twee gigantische zuilen langs de A5 in Amsterdam is dat aardig gelukt. 4 5 april 2015 ~ Pasen
dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, predikant Remonstrantse Gemeente Rotterdam
Passieraps Rapper UsF luisterde naar reacties van remonstrantse vrienden op de twee vragen “Wanneer heeft God je verlaten?” of “Wanneer stond God achter je?” Deze vragen kleuren de verhalen rond Pasen. Maar je zou deze vragen ook kunnen zien als de oerthema’s in alle godsdiensten. De allereerste passierap is een drieluik waarin een jonge Nederlandse moslim in drie stappen de verbinding legt tussen verhalen van mensen, waarin God soms heel dichtbij maar soms ook heel ver weg is. In een tijd waarin mensen online religie misbruiken om haat te zaaien is de Passierap bedoeld als een muzikaal teken van hoop. Deel de Passierap en maak van Pasen dit jaar een feest voor iedereen. Kijk naar www.remonstranten.org/site/?page=inspiratie-pasen-2015&_Mid=c.%5BLaposta%5D+Nieuwsbrief +RGR-+week+14+ Reclamezuilen Reclamezuilen? Ja, reclamezuilen, langs de A5 in Amsterdam. Op Goede Vrijdag met de tekst Mijn God heeft mij verlaten en, om twaalf uur de vroege ochtend van Pasen: Mijn God staat achter mij. En wij vroegen mensen: wanneer stond God achter je?
5 5 april 2015 ~ Pasen
dr. C.M.G. Berkvens-Stevelinck, predikant Remonstrantse Gemeente Rotterdam
