Partnergeweld en Verslaving Drs. Fleur Kraanen Dr. Agnes Scholing Prof. Dr. Paul Emmelkamp
Opbouw
presenta.e
1. 2. 3.
4.
Verslaving
&
partnergeweld:
achtergrond
Onderzoek
doen
binnen
de
forensische
GGZ
Integrated
treatment
for
Substance
abuse
and
Partner
violence
(I‐StoP)
Casus
Henry
2
1.
Verslaving
&
partnergeweld:
achtergrond
Typ hier de footer
3
Prevalen.e
huiselijk
geweld
in
Nederland
in
afgelopen
5
jaar
slachtoffer
van
huiselijk
geweld;
±
60%
geweld
gepleegd
door
(ex‐)partner
ooit
slachtoffer
van
huiselijk
geweld
Bronen: Van der Veen & Bogaerts (2010); Van Dijk et al. (1997)
5
Richtlijn
Familiaal
Huiselijk
Geweld
Onderzochte
behandelingen
vaak
nauwelijks
effecUef
Systeemgerichte
benadering:
weinig
onderzocht,
mogelijk
veelbelovend
Belangrijkste
aanbeveling:
rekening
houden
met
individuele
verschillen
plegers,
bv.
middelengebruik
6
VRAAG
Bij
hoeveel
%
van
de
cliënten
die
voor
partnermishandeling
naar
De
Waag
worden
verwezen
speelt
problemaUsch
middelengebruik
een
rol?
1. 2. 3. 4.
<
10%
10
‐
30%
30
‐
50%
>
50%
7
Verslaving
bij
plegers
van
partnermishandeling
(1)
Studie
1:
dossieronderzoek
N
=
150
NB: Ten tijde van het delict
Bron: Kraanen, Scholing, & Emmelkamp, 2011
8
Verslaving
bij
plegers
van
partnermishandeling
(2)
Studie
2:
screeneronderzoek
Alle
cliënten
bij
intake
gescreend
op
misbruik
van
alcohol
en
drugs
(AUDIT
en
DUDIT)
PosiUeve
score:
SCID‐I
(secUe
middelen)
N
=
68
Diagnose
ten
Ujde
van
het
delict
Bron: Kraanen, Scholing, & Emmelkamp, in press)
9
Verslaving
bij
plegers
van
partnermishandeling
(3)
Bron: Kraanen, Scholing, & Emmelkamp, in press)
10
Partnermishandeling
bij
verslaafden
N
=
1799
Jellinek
Inventory
for
assessing
Partner
Violence
(J‐ IPV)
(Kraanen,
Vedel,
Scholing,
&
Emmelkamp,
submiied‐a)
30%
fysieke
partnermishandeling
afgelopen
jaar!
22%
erns%ge
mishandeling
Bron: Kraanen, Vedel, Scholing, & Emmelkamp, submitted-b
11
Verklarende
modellen:
Directe
effecten
model
RelaUe
alcohol
&
partnermishandeling
Alcoholgebruik
‐>
problemen
inhibiUe
‐>
geweld
Behandeling
alcoholverslaving
‐>
reducUe
partnergeweld
(review:
Murphy
&
Ting,
2010)
Terugval
alcoholgebruik
‐>
terugval
partnermishandeling
Leonard
(2005):
“Alcohol
is
a
contribu%ng
cause
of
in%mate
partner
violence.”
12
Verklarende
modellen:
Directe
effecten
model
(2)
RelaUe
cannabis
&
partnermishandeling
Ontwenning
cannabis
‐>
prikkelbaarheid
‐>
partnermishandeling
RelaUe
cocaïne
&
partnermishandeling
Cocaïne
‐>
beïnvloedt
serotoninehuishouding
‐>
faciliteert
partnermishandeling
13
Verklarende
modellen:
Alterna.eve
verklaringen
Indirecte
effecten
model:
middelengebruik
schaadt
de
relaUe
‐>
conflictueuze
omgeving
‐>
partnergeweld
Spurious
model:
3e
variabele
is
verantwoordelijk
voor
gebruik
middelengebruik
&
partnermishandeling,
bv.
persoonlijkheid
14
Integrated
treatment
for
Substance
abuse
and
Partner
violence
(I‐StoP)
Lopend
onderzoek:
effecUviteit
I‐StoP
Amsterdam
&
Roierdam:
I‐StoP
vs.
CGT
partnermishandeling
Afdeling
curaUeve
zorg:
I‐StoP
vs.
verslavingsbehandeling
Resultaten
over
een
half
jaar
15
2.
Onderzoek
doen
binnen
de
forensische
GGZ
16
Behandelonderzoek
in
de
klinische
prak.jk:
waarom
en
hoe?
Ontwikkelen
evidence‐based
behandelingen
Opsporen
van
voorspellers
voor
behandelsucces
Experimentele
behandeling
vs.
controlegroep
Bij
voorkeur
wachtlijst
‐>
onethisch
Treatment‐as‐usual
17
Moeilijkheden
Complexe
cliëntengroep
waarbij
veel
verschillende
problemen
spelen
/
crisis
Random
toewijzing
Cliënten
willen
niet
deelnemen
Veel
drop‐out
Je
wordt
soms
ingehaald
door
nieuwe
wetenschappelijke
inzichten
18
Moeilijkheden
(2)
Slechts
beperkt
aantal
variabelen
tegelijk
onderzoeken
(bv.
PRT
en
middelen)
Self‐report
vs.
rapportage
door
de
partner
Hoe
meet
je
behandelsucces
als
relaUe
al
verbroken
is?
Problemen
terugkrijgen
follow‐up
gegevens
19
3.
Integrated
treatment
for
Substance
abuse
and
Partner
violence
(I‐StoP)
20
Integrated
treatment
for
Substance
abuse
and
Partner
violence
(I‐StoP)
CGT
Partnermishandeling
Middelengebruik
Nadruk
op
moUverende
gesprekvoering
16
zisngen
Individuele
behandeling
+
PRT
gesprekken
Werkboek:
huiswerk
&
dagelijkse
registraUes
boosheid
/
PM
&
trek
/
middelengebruik
21
Hoe
zijn
2
behandelingen
geïntegreerd?
Iedere
zisng:
beide
problemen
bespreken
Centrale
thema:
afwisselend
betrekking
op
partnermishandeling
en
middelengebruik
Nadruk
op
bespreken
registraUes
andere
probleem
Waar
mogelijk:
beide
problemen
met
elkaar
in
verband
brengen!
22
Structuur
van
de
ziUngen
Bespreken
registraUeformulieren
Bespreken
huiswerk
IntroducUe
nieuw
thema
Nieuwe
huiswerkopdracht
23
Bijzonderheden
I‐StoP
Protocol
is
flexibel
Aanpassen
aan
niveau
cliënt
Aanpassen
aan
(wisselende)
moUvaUe
Contra‐indicaUes
DetoxificaUe
nodig
Kinderen
lopen
risico
Suïcidaliteit
ErnsUge
psychische
klachten
24
Cirkel
van
Geweld
25
Func.eanalyse
van
middelengebruik
Externe
risico‐ situaUes
Interne
risico‐ situaUes
Gedrag
(gebruik)
Met
wie?
Gedachten
Welk
middel?
voor
gebruik
Waar?
Gevoel
voor
Hoeveel?
gebruik
(trek)
Wanneer?
EmoUes
voor
Hoe
lang?
gebruik
Gevolgen
Gevolgen
korte
termijn
lange
termijn
Overige
interven.es
I‐StoP
DiagnosUek
van
typen
partnermishandeling
Kosten
‐
baten
analyses
partnermishandeling
&
middelengebruik
Expliciteren
behandeldoel
partnermishandeling
&
middelengebruik
Zelfcontrolemaatregelen
middelengebruik
Woede
hantering
Omgaan
met
craving
en
emoUes
die
leiden
tot
middelengebruik
RelaUe
gedachten
/
gevoel
/
gedrag
&
partnermishandeling
/
middelengebruik
CommunicaUevaardigheden
TerugvalprevenUe
27
4.
Casus
Henry
28
Casus
Henry
50
jaar
oud
12
jaar
relaUe
met
Eric
Vrijwillige
aanmelding
Aanleiding:
mishandeling
die
uitmondde
in
verwondingen
EscalaUes
sinds
8
jaar
Beide
onder
invloed
XTC,
alcohol
en
/
of
cannabis
Eric:
wil
graag
bij
behandeling
betrokken
worden
29
Geschiedenis
Henry
Ouders
gescheiden;
gewelddadige
sUefvader
Mishandeling
Henry,
broer
en
zus
Coping:
cannabisgebruik
Eerdere
relaUes:
ook
geweld
30
Middelengebruik
XTC: 2 x p/maand halve pil
Alcohol: 15 eenheden per avond
Cannabis: dagelijks 1 gram
31
Behandeldoelen
Henry Stoppen partnermishandeling Stoppen / controleren gebruik alcohol, cannabis, en XTC Beter / anders omgaan met eigen boosheid Eric Assertiever worden Controleren eigen middelengebruik 32
Verloop
behandeling
–
vooraf
Time‐out
procedure
Zisng
met
beide
partners
Beide
partners
kunnen
Ume‐out
aanvragen
Afspreken:
hoe
ziet
Ume‐out
eruit?
Onderhandelen
Henry
en
Eric
legden
zich
beiden
hierop
toe
33
Verloop
behandeling
–
sessies
1
t/m
5 Kosten
–
batenanalyses
van
middelengebruik
en
partnermishandeling
XTC
gebruik
Voordelen
Partnermishandeling
Nadelen
Voordelen
Nadelen
‐
Ontsnappen
na
week
‐
Partnermishandeling
‐
Beïnvloeden
van
Erics
gedrag
‐
Eric
vermijdt
Henry
werken
‐
3
dagen
kater
‐
Verduidelijken
van
bepaalde
zaken
‐
Vergroot
de
kans
dat
Eric
hem
verlaat
‐
Muziek
beter
ervaren
‐
Chagrijnig
‐
Macht
uitoefenen
‐
Schuld
/
spijt
na
geweld
‐
‘Speedy’
gevoel
‐
Hersenschade
(lange
‐
Eric
dwingen
gesprekken
aan
te
gaan
‐
Mogelijkheid
Eric
te
verwonden
termijn)
‐
Ongewenste
gesprekken
beëindigen
‐
Eric
wantrouwt
hem
‐
Grenzen
stellen
‐
Voelt
‘stom’
34
Verloop
behandeling
–
sessies
6
t/m
9
Functieanalyses alcohol en cannabis Alcohol: ontspanning / beloning Cannabis: voor het slapen gaan Omgaan met boosheid Welk gevoel maskeert boosheid?
Jaloezie
Verschil boos voelen en agressief gedragen 35
Verloop
behandeling
–
sessies
10
t/m
12
Behandeling
middelengebruik
Henry
stagneert
Alcohol:
gebruik
nam
weer
toe
>
16
–
20
eh
/
week
Cannabis:
geminderd
van
2
naar
1
joint
/
dag
Stoppen
onbespreekbaar
Henry:
Geen
verband
HG
XTC:
nog
steeds
gestopt
Nadruk
moUvaUe
36
Verloop
behandeling
–
sessies
13
t/m
16
CommunicaUe
Analyseren
ruzies
in
het
verleden
Rollenspelen
Eric
communiceert
beter
Henry
luistert
beter
en
geez
ongelijk
toe
TerugvalprevenUe
37
Uitkomst
behandeling
(2)
Behandeldoelen:
Henry
Partnergeweld: behaald
Middelengebruik: deels behaald
Eric
Communicatie: behaald
Middelengebruik: deels behaald 38
Take-home messages
Middelengebruik
lijkt
vaak
causaal
gerelateerd
aan
het
plegen
van
partnermishandeling,
maar
(dat
hoez)
niet
alUjd
I‐StoP
is
goed
toepasbaar
als
behandeling;
cijfers
over
effecUviteit
volgen
later
Onderzoek
naar
effecUviteit
van
behandelingen
binnen
de
forensische
GGZ
is
lasUg
uitvoerbaar
maar
erg
nodig
39
Dit
onderzoeksproject
is
mogelijk
gemaakt
door:
Promotoren
Prof.
Dr.
Paul
Emmelkamp
&
Dr.
Agnes
Scholing
De
Waag
Amsterdam
&
behandelaars
Tanja
Bos,
Mostafa
Hamdoune,
Janna
Janssen,
Yolande
Kat,
en
Judith
van
der
Riet
De
Waag
Roierdam
&
behandelaars
Frank
van
der
Horst
(coördinator),
Chris
Dijkhuizen,
Tessa
van
Duuren,
en
Monique
Suiker
Contact:
[email protected]
40
Registra.eformulier
boosheid
/
PG
41
Registra.eformulier
trek
/
middelengebruik
42
Typ hier de footer
43
Holis.sche
theorie
Henry
44
Uitkomst
behandeling
Type
geweld
Henry
Eric
Henry
Henry
Henry
Plegen
geweld
Slachtoffer
Alcohol
Cannabis
XTC
(pillen
/
geweld
(eenh.
/
week)
(gram
/
week)
week)
28
3.5
0
30
2
0
26
3.5
0
Start
Fysiek
geweld
3
0
behandeling
Verbaal
geweld
2
0
Halverwege
Fysiek
geweld
0
‐
behandeling
Verbaal
geweld
0
‐
Na
afloop
Fysiek
geweld
0
0
behandeling
Verbaal
geweld
2
0
45
Verslaving
bij
plegers
van
partnermishandeling
(4)
Studie
2
(vervolg)
IntoxicaUe
Ujdens
delict
NB:
zelfrapportage!
46
