papieren pensioendossier

I n f o r m at i e m a g a z i n e d at f e d e r a l e a m b t e n a r e n b i j e l k a a r b r e n g t

Iets te vertellen? fedra.belgium.be

teamwerk

papieren pensioendossier Einde in zicht

Capelo zorgt voor digitale make-over Bernard Rommens | PDOS Roland Hissel | SIGeDIS tweemaandelijks magazine

Music Maestro!

- februari 2012 - n° 102 | www.fedra.belgium.be

reportage

samenspraak

het traject

Over vrouwenen mannenzaken

Telewerken de toekomst?

Belgische regering in de mix

INHOUD

Gekozen

Gezegd

Teamwerk p. 08

Capelo legt fundament voor digitaal pensioendossier

Dit brengt ons samen p. 19

Koninklijke Harmonie van Financiën kraakt hoge noten

Loopbaan p. 16

Ik werk thuis, jij werkt thuis, wij werken thuis...

“Mannen snakken naar een nieuw rollenpatroon.” Michel Pasteel Loopbaan p. 16

Zo doen we dat p. 18

08

Ook pensioenen digitaliseren Rondetafelgesprek

Originele teambuildingideeën

Reportage p. 12

Over (on)gelijkheid man-vrouw

Rubrieken Lezers aan het woord

04-05

Barometer 06-07 De federale overheid in cijfers en letters Het traject 10-11 België in de mix Rug aan Rug A joyride

18

Teambuilding Mag het eens iets anders zijn?

Gezien

Oudste gedrukte getuige Deze dharani uit de achtste eeuw van de Japanse keizerin Shotoku, is het oudste document dat de Koninklijke Bibliotheek van België bewaart. Dharani zijn formules die worden gebruikt bij het mediteren in de boeddhistische traditie. Elke formule is opgerold in een kleine pagode, een miniatuurreplica van de plaatsen van de boeddhistische eredienst.

19

Samen (muziek)spelen

15

Fed+ aanbiedingen Speels Actueels mim-Fever

20-21

22-23

wisselcolumn

02/03

m/v in cijfers en niveaus

Uitgave 102 - jaargang 12 februari 2012

colofon Fedra wordt uitgegeven door Propaganda, in opdracht van de Federale Overheids­­dienst Personeel & Organisatie. Alle federale ambtenaren krijgen dit tweemaandelijks blad gratis toegestuurd. De artikels, opinies en standpunten in Fedra verbinden noch de overheid, noch de FOD Personeel en Organisatie. De verantwoordelijkheid berust uitsluitend bij de verantwoordelijke uitgever. Verantwoordelijke uitgever Michel Libens Concept en realisatie Propaganda nv Imperiastraat 16 1930 Zaventem www.propaganda.be

Stefanie Billiet I Communication & Recruitment manager bij Selor Stefanie Billiet is Communication & Recruitment manager bij Selor. Na haar studies Romaanse filologie en een bijkomende master in de meertalige bedrijfscommunicatie startte ze in 2006 bij Selor. Ze houdt van haar job en is trots op haar “vrouwelijke” hobby’s die momenteel erg hip zijn: breien en naaien.

Projectteam John Ceuppens, Erik Keustermans, Ruth Nys, Sarah Van Moll Redactieteam Grete Flies, Peyo Lissarrague, Annemie Speybroeck, Ingeborg Timmerman, Dries Van Damme

Voel je je geroepen om de volgende column te schrijven, laat het ons weten op [email protected]. Het woord is aan jullie...

Fotografie Bart Cloet, Lies De Potter Redactieadres Fedra, p.a. Propaganda Imperiastraat 16 1930 Zaventem T. 02/725 29 10 F. 02/725 29 11 [email protected] www.fedra.belgium.be www.propaganda.be Fout adres? Aanpassing van de adresgegevens en adresveranderingen uitsluitend regelen via de eigen personeelsdienst. Abonnement Ga je binnenkort met pensioen en wil je Fedra blijven ontvangen? Registreer je dan op www.fedra.belgium.be/ abonnement_nl. Wie geen gedrukte Fedra in de bus wil, maar enkel de elektronische versie, kan dit eveneens aangeven op www.fedra.belgium.be/ abonnement_nl. Fedra wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier.

Fed+ aanbiedingen Een greep uit de meest recente voordelen voor federale ambtenaren

P. 20

Ze vroegen me om een column te schrijven. Leuk, ik heb het wel voor columns, dus zeggen we volmondig ja. Na het enthousiasme, de vraag. Waarover zal ik het hebben? Ik schrijf voor Fedra, niet voor Flair. Laat ik het maar professioneel houden. Ik ben een kind, of eerder, een product van Selor. Ik adem Selor in en uit. Mijn job is volgens mij de meest interessante en coolste job ooit. Ik weiger om het werk te noemen. Ik doe dat gewoon graag. Eén petieterige column hieraan wijden, zou schandalig onder­ waarderend en ruimschoots onvoldoende zijn. Ik claim een wekelijkse column. Dus vroegen we naar het hoofdartikel: de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, en vooral de ongelijkheid op sociaal en profes­sioneel vlak. Dames én heren, dat is iets waar ik graag over schrijf, zeker vanuit Selor. Cijfers liegen nooit. Volgens P-data zijn er meer vrouwen dan mannen (53% versus 47%) binnen de federale overheid. Bekijken we ze eens over de niveaus heen. Op niveau B een gelijke score met 8.000 mannen en evenveel vrouwen. Hoe lager we gaan, hoe vrouwelijker het wordt. Op niveau C heb je 2.000 vrouwen meer dan mannen en op niveau D zijn we in dubbele getale aanwezig tegenover de mannen. Omgekeerd, naar boven, is dit niet zo. Op niveau A zijn er 3.000 vrouwen minder dan mannen. Nog een stapje naar boven en het wordt helemaal karikaturaal: 1 manager op 6 is vrouw. Mijn feministisch gevoel van ongelijkheid en onredelijkheid grijpt me naar de keel. Hoe hoger op de ladder, hoe meer mannen… En dat is niet logisch, demografisch niet en volgens de slaagpercentages van Selor ook niet. Volgens onze cijfers hebben vrouwen altijd een hoger slaagpercentage. Ook bij de managementselecties. Dus een oproep naar alle federal sisters en future federal sisters: dit moet veranderen. Meer vrouwen in hogere jobs. Selor vond er zelfs een product voor uit. Topskills. Daar kan je een simulatie van een managementinterview doen. Want we moeten vrouwen meer stimuleren om te solliciteren. Dat kleine duwtje in de rug is nodig. Kijken we in eigen boezem – figuurlijk – dan weten we dat we onszelf te vaak onderschatten. Onterecht. Maar eenmaal dat duwtje, dan klimmen we naar boven, zelfs en liefst zonder quota’s. Op de enige echte manier. En de struikelblokken, meestal veroorzaakt door mannen, werken we wel weg. Dames, er komt een tijd dat we nog quota’s moeten opstellen voor mannen! Stefanie Billiet

Lezers aan het woord

Lezersbrieven

To: [email protected] From: Saskia Gheysen Subject: Nieuwe Fedra

Datum: 12/12/2012 om 12:55 zien er Gefeliciteerd met de nieuwe Fedra. Zowel de website als het magazine fantastisch uit. Trendy en informatief en helemaal social media friendly. eks door Zou wel leuk zijn als er ook een heuse tabletversie kwam om rechtstre favorieten. te kunnen klikken voor meer info. De website staat alvast in mijn Reply  Beste Saskia, Fedra Bedankt voor de felicitaties. We hebben goed nieuws voor je. De hoe we website is wel degelijk leesbaar op tablet en iPad. We denken na veel nog meer info en features op de website kunnen voorzien. Alvast leesplezier!

To: [email protected] From: Sylvie Delbecq Subject: Pensioenhervorming

Datum: op 20/12/2011 om 15:49 Ik kan de beslissing van onze minister van Pensioenen over de verlengin g van de arbeidsduur totaal niet vatten. Hij wil dat we werken tot we erbij neervallen. Hij zou beter de uitkeringen van jonge werklozen verlagen en ons vervange n. Dat zou redelijker zijn. Reply De pensioenhervorming is een ingrijpende materie waarover de meningen uiteenlopen. We willen daarom graag jullie stem horen. Deel jullie verhalen, ervaringen en meningen met ons zodat we deze kunnen opnemen in een gegrond dossier over dit thema. Stuur je lezersbrief, over dit of een ander thema, naar [email protected].

Enkele comments Kathleen zei op 03 januari 2012 Gisteren heb ik de nieuwe Staatssecretaris op TV gezien in gesprek met Sara Jane De Putter, dat leverde alvast enkele hippe en sympathieke TV-minuten op, maar ik hoop dat hij - naast de jeugd - zich ook laat inspireren door ‘oudere rotten in het vak’ die al langer dan 10 jaar proberen mee te werken aan de modernisering van de federale administratie en daar niet zo snel of simpelweg geen respons op hebben gekregen, laat staan er voor beloond werden op welk vlak dan ook... “De systemen bestaan inderdaad al jaren”, dixit Sara, en dat bouw je niet zo maar even af als er hierover geen eensgezindheid bestaat aan de top van een administratie. Maar dat het kán bewijst o.a. FOD Sociale Zekerheid, hopelijk gaat H. Bogaert ook daar zijn licht opsteken. Grégory zei op 24 december 2011 Ik werk sinds 4 à 5 jaar in contractueel dienstverband en besloot vorig jaar deeltijdse loopbaanonderbreking te nemen om mijn pianostudies aan het conservatorium verder te zetten. Soms zijn mijn dagen natuurlijk te kort, maar ik vind het echt fantastisch dat ik dankzij loopbaanonderbreking kan blijven werken én mijn droom kan waarmaken. Dat is goed voor mijn persoonlijke verrijking maar volgens mij wordt ook mijn werk er beter van. Ik heb nu het gevoel dat er naar mij en mijn persoonlijke wensen geluisterd wordt. Daardoor voel ik me op het werk beter dan wanneer ik niet dezelfde vrijheden zou krijgen.

Oplossing wedstrijd - Fedra n° 101

Wat ben ik?

antwoord: Spad XIII Deze collega’s wonnen tickets voor Disney on Ice: M. Pannekoeck, G. Taerwe, M. Vanfleteren, A. Wouters, T. Schepers, N. Oste Deze collega’s wonnen tickets voor Duran Duran: T. Martin, C. De Clercq

04/05

Gestemd! Dit is jullie mening! Ontdek de resultaten op de online polls.

Waarvoor neem jij loopbaanonderbreking? 19% Om je droomreis te maken 70% Om voor je kinderen te zorgen 5% Om in Haïti voor een NGO te werken 6% Om je Engels bij te schaven in het VK

Wil je graag de elektronische nieuwsbrief van Fedra ontvangen? Schrijf je in op www.fedra.belgium.be Ga je binnenkort met pensioen en wil je Fedra blijven ontvangen? Registreer je dan op www.fedra.belgium.be/abonnement_nl Of vul de gegevens in en verstuur deze strook naar onderstaand adres. Invullen in drukletters Voornaam:___________________________

Ben jij voorstander van een nieuw evaluatie­systeem voor federale ambtenaren

47% ja 53% nee

Naam:______________________________ __________________________________ E-mailadres:__________________________ Privéadres:___________________________ __________________________________ Nr:________________________________

Hoe vaak gebruik je slaapof kalmeringsmiddelen? 87% nooit 6% zo nu en dan 0% eens per maand

1% eens per week 6% dagelijks

Bus:_______________________________ Postcode:____________________________ Gemeente:___________________________ Land:_______________________________ Stamnummer:________________________ Overheidsdienst / ministerie / organisatie: __________________________________

Waar zat Ernesto?

__________________________________ Ik ga met pensioen vanaf: ________________

Ik zat verstopt onder de boog van het Jubelpark! Kijk snel op de achterkant van het magazine waar ik me deze keer verscholen heb en kom het vertellen op www.fedra.belgium.be/magazine_nl

FED+ nummer:________________________ Opsturen naar: Propaganda Tav Fedra redactie Imperiastraat 16 1930 Zaventem Wie geen gedrukte Fedra in de bus wil, kan dit eveneens aangeven op www.fedra.belgium.be/abonnement_nl.

BAROMETER

10 jaar FED+

10 jaar Solvit

Geen feest zonder cadeaus

Probleemloze verjaardag

Zet snel je feestneus op, want we hebben wat te

Nog meer kaarsjes om uit te blazen, deze keer bij Solvit.

vieren: FED+ is tien jaar geworden! Al een decennium

Dit internationale online netwerk laat zich niet in enkele woorden

lang zorgt deze dienst dat federale ambtenaren en hun

samenvatten, maar Valérie Carlier doet een poging: “Solvit zoekt

 gezin van allerlei voordelen en kortingen kunnen

informele oplossingen voor grensoverschrijdende problemen

 genieten. “Via samenwerkingen met een honderdtal

 in dertig landen:  alle EU-lidstaten plus Noorwegen, IJsland en

partners proberen we tegemoet te komen aan de

Liechtenstein. Deze problemen moeten het gevolg zijn van een

wensen en behoeften van de ambtenaren” , zegt Marion Delanghe, algemeen verantwoordelijke van FED+. “Die zijn natuurlijk heel divers, want ons doelpubliek heeft verschillende leeftijden, interesses en familiale

verkeerde toepassing van de EU-wetgeving rond de interne markt. Het gaat telkens om kwesties tussen burgers  of bedrijven enerzijds en een overheidsinstantie anderzijds. Ons werkgebied is dus heel

breed: van verblijfsvergunningen, rijbewijzen

situaties. De leden zijn intussen ook

en belastingen, over sociale zekerheid, tot

met 90.000! Maar toch proberen we

erkenning van diploma’s, markttoegang

voor ieder wat wils aan te bieden door

voor producten of diensten en vestiging als

middel van acties in de commerciële,

zelfstandige.” Het internationale netwerk

culturele als recreatieve sectoren.”

weet zo’n 90% van alle gegronde klachten

FED+ zag tien jaar geleden het levenslicht met als doel het imago van de federale ambtenaren te versterken, maar ook om hen in de watten te leggen met exclusieve voordelen en uiteindelijk zo hun

op te lossen. Een concreet voorbeeld: Een Franse student aan een Brusselse universiteit kreeg een boete omdat zijn wagen nog steeds in Frankrijk ingeschreven stond. Normaal mag je dat inderdaad maximum zes maanden, maar volgens de Europese

algemene levenskwaliteit te verbeteren.

wetgeving vormen studenten de uitzondering op de regel en mogen

Destijds was Fedra Magazine het belangrijkste kanaal

ze hun wagen ingeschreven houden in hun lidstaat van herkomst.

om de ambtenaren te bereiken en hierover te informeren.

Dankzij Solvit moest die student dus niets betalen. Daar toasten

“Intussen gebeurt er veel via het web, maar desondanks

we op – en ook op de tiende verjaardag van Solvit natuurlijk! Meer succesverhalen en info vind je op www.solvit.eu

blijft het magazine een onmisbaar communicatiemiddel, waarmee FED+ graag samenwerkt”, zegt Marion. “Natuurlijk kunnen we ook op sociale media zoals Facebook niet ontbreken. Er is ook de nieuwsbrief en onlangs hebben we onze website vernieuwd, een verjaardagscadeautje voor onszelf. Een frisse wind waarmee we met de zes medewerkers het nieuwe decennium inwaaien.” Verder geen geschenkjes voor FED+: de dienst gooit liever zelf met cadeaus. Blader dus snel naar pagina 20 voor de FED+ aanbiedingen. Alle info op

www.fedplus.be.

Volgens een recent rapport (december 2011) over demografische vooruitzichten voor België zullen er in het jaar 2060 zo’n 42 ouderen per honderd personen op beroepsleeftijd zijn. Vorig jaar lag die afhankelijkheids­ coëfficiënt van de ouderen nog bij 26 op 100. http://statbel.fgov.be

Relaties in cijfers 7.163 mensen tussen 18 en 79 jaar werden voor deze enquête ondervraagd door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. http://statbel.fgov.be

9,8% 9,8% van de Belgen tussen 20 en 69 jaar had op 1 januari 2009 een lat­relatie. Dat blijkt uit een recente studie  ‘Generations and Gender Enquête’ , waarbij voor het eerst rekening werd

gehouden met niet-officieel geregistreerde partners (mensen met een stabiele relatie die niet samenleven).

06/07

Test je statistische kennis

Quiz mee! Weet jij welk land het hoogste percentage gerecycleerd afval had in 2009 of hoeveel de EU dat jaar in onderzoek en ontwikkeling investeerde? Als de antwoorden hierop tot je parate kennis behoren, moet je zeker de ludieke quiz over de Europese statistieken eens doen. Maar zelfs wanneer je het in Keulen hoort donderen, is het leuk om je statistische kennis over Europa te testen. Eurostat, het statistisch bureau van de EU, gunt je zeven minuten om vragen uit negen thema’s te beantwoorden: regio’s en steden, economie en financiën, bevolking en sociale omstandigheden, industrie, handel en diensten, land-

In der minne BELMED bemiddelt

bouw, bosbouw en visserij, buitenlandse handel, transport, milieu en energie,

Problemen zijn er om op te lossen en het

en onderzoek en ontwikkeling. De redactie van Fedra haalde een score van 4.636. Aan jou om het beter te doen via http://epp.eurostat.ec.europa.eu/quiz

liefst zonder daarvoor gerechtelijke stappen te moeten ondernemen. Dat moet het motto zijn van BELMED, het platform voor de online buitengerechtelijke beslechting van

Portaalsite over hergebruik

consumentengeschillen. Deze dienst, ondergebracht bij de FOD Economie, heeft als doel onenigheid tussen consumenten en ondernemingen in der minne op te lossen. “Ons eerste doel is om het publiek

http://psi.belgium.be Alle verschillende overheidsdiensten verzamelen ettelijke gegevens over bijvoorbeeld onze economie, mobiliteit, personen, bedrijven,… Na docu­ mentatie en digitalisatie kan deze info hergebruikt worden door burgers, ondernemingen of andere overheidsdiensten. De dienst Administratieve Vereenvoudiging heeft nu een portaalsite gelanceerd, die dat hergebruik door derden moet vereenvoudigen: Public Sector Information zet via overzichtelijke fiches overheidsinformatie in de kijker en vergemakkelijkt hierdoor het opzoeken van gegevens. De beschikbare info op de site is mo­ menteel nog beperkt, maar als alle administraties zich bewust worden van het belang van deze transparantie, wordt het vast een groot succes.

hierover de juiste informatie te verschaffen”, zegt Pascale Godin. “Daarnaast is er het luik bemiddeling, maar hiervoor werken we samen met onafhankelijke tussenpersonen van zo’n zeven verschillende partners. In alle veiligheid en vertrouwen kan zo makkelijk, snel en vooral goedkoop een consumentengeschil opgelost worden. Dat kan een vertraagde levering zijn, verkeerde facturen of problemen met de garantieperiode.” BELMED bestaat in april een jaar, en heeft op haar website intussen al 18.000 bezoekers geteld. In totaal werden ook al 220 aanvragen via buitengerechtelijke geschillenbeslechting behandeld, meestal in de sectoren energie en reizen. Alle info via www.belmed.fgov.be

20,3%

17,6%

55,5%

59,1%

Volgens diezelfde studie had

Onder de Vlamingen was

55,5%

Bijna zes op tien Vlamingen

20,3% van onze bevolking

17,6% single. 

van de Belgen

was gehuwd:  zij spannen

in die leeftijdscategorie op

Dat is minder

tussen 20 en 69 jaar

met 59,1% de kroon in het

dat moment geen stabiele relatie en werd dus als single

dan in Wallonië en

was getrouwd

huwelijksbootje. In Wallonië

het  Brussels gewest, 

en 14,5% leefde

gaat het om 51,4% en 47,1%

beschouwd.

respectievelijk 22,4% en 29,4%.

ongehuwd samen.

van de Brusselaars.

Teamwerk

Digitale make-over

Dat we straks met zijn allen langer aan het werk blijven, is geen nieuws meer. In het kader van de pensioenhervorming wordt het meer dan ooit belangrijk inzicht te krijgen in de manier waarop een bepaalde beslissing tijdens een carrière invloed heeft op de berekening van het pensioen. Het Capelo-project is in dat verband een onmisbare schakel.

4

3

1. Roland Hissel (SiGeDis)

5

2

6 1

7

2. Koen Snyders (RSZ) 3. Stephan Carcan (RSZ) 4. Johan Janssens (PDOS) 5. Johan Van der Bruggen (RSZPPO) 6. Ghis Vanderheyden (KSZ) 7. Bernard Rommens (PDOS)

08/09

voor pensioenen Capelo legt fundament voor digitaal pensioendossier • tekst: D. Van Damme I foto: B. Cloet •

Het Generatiepact vormde bij PDOS de trigger om

achter de rug zijn. “Het gebruik van de digitale stro­ grondig te automatiseren en de papierberg te ver­ men zal bij PDOS uiteraard voor meer effi­ciëntie vangen door elektronische processen en dossiers. zorgen”, stelt Johan Janssens. “Het grootste voor­ “Een moderne pensioenadministratie moet op ieder deel schuilt echter in de extra dienstverlening die moment accurate en actuele informatie hebben over we aan de ambtenaar kunnen aanbieden.” Tegelijk

De som der delen PDOS

de loopbaan van een persoon”, zegt Johan Janssens,

krijgt ook de werkgever een instrument waarmee

administrateur-generaal van PDOS. “Onze doelstel­

hij zijn medewerkers beter kan ondersteunen, bij­

ling is uit te groeien tot een echte dienstverlener: een

voorbeeld via simulaties die de impact van zaken • beheert de pensioenen van ambtenaren als tijdskrediet en loopbaanonderbreking op het

administratie die de ambtenaren begeleidt doorheen

hun loopbaan en die hen informeert over de manier pensioen aantonen. waarop het gevolgde carrièrepad impact heeft op de samenstelling en hoogte van het pensioen.” De implementatie van elektronische gegevens­ stromen – onder de projectnaam Capelo – vormt daarbij een eerste noodzakelijk fundament. PDOS hoefde de oefening echter niet vanaf nul te beginnen. “In 2003 zijn we overgestapt op de elektronische RSZ-aangifte”, vertelt Koen Snyders, administra­ teur-generaal van de RSZ. “We hebben er toen voor

Voor ambtenaren die in 2013 op pensioen gaan, is er geen papieren pensioendossier meer.

baar zou zijn, waardoor ze een goede basis vormde voor de applicatie die PDOS nodig had.” Vandaag

Participatie

is Capelo vooral gericht op de aanleg van een loop­

“De nieuwe aanpak is gebaseerd op integratie en

baandatabank en de uitbouw van een elektronisch

gegevensuitwisseling”, zegt Ghis Vanderheyden,

pensioendossier. Op die manier vormt het project

projectleider bij de KSZ, “onder meer tussen RSZ,

een onmisbaar onderdeel van een groter geheel.

RSZPPO, KSZ en PDOS.” Maar er is meer. De werk­ wijze verandert fundamenteel, omdat ze voor een

Trimestriële opvolging

stuk steunt op de medewerking van werknemer en

Vroeger diende de ambtenaar op het eind van

werkgever. Zolang de complete historiek van de

zijn carrière een papieren loopbaandossier in. Op

ambtenaren nog niet in het digitale systeem is in­

basis van die informatie berekende PDOS dan het

gevoerd, krijgt de laatste werkgever uit de carrière

pensioen. Die werkwijze verandert grondig. Sinds

van de ambtenaar de opdracht de historiek te veri­

begin 2011 volgt PDOS de ambtenaar doorheen

fiëren. De ambtenaar krijgt bovendien de vraag om

zijn loopbaan aan de hand van een trimestriële,

het loopbaanoverzicht te controleren. Pas daarna

elektronische aangifte door de werkgever. “Voor

vindt de eigenlijke pensioenberekening plaats. De

de pensioenen die in 2013 ingaan, werken we niet

loopbaandatabank wordt essentieel in het kader van

meer met papieren dossiers”, zegt Roland Hissel,

de pensioenhervorming. Wanneer de overheid ver­

projectverantwoordelijke

“Ook

langt dat straks ook de ambtenaren langer aan het

nieuwe me­de­werkers beginnen vandaag al meteen

werk blijven, dan is het belangrijk dat iedereen weet

in het systeem van de elektronische aangiftes.”

waaraan hij of zij toe is: hoeveel dienstjaren er al

SIGeDIS.

• opgericht in 2006 als opvolger van de Administratie der Pensioenen • 500 medewerkers

RSZ

• Rijksdienst voor Sociale Zekerheid • int de sociale bijdragen en financiert de SZ van de werknemers • zamelt de loon- en arbeidstijdgegevens in en stelt deze ter beschikking van de andere instellingen

RSZPPO

gezorgd dat die toepassing multifunctioneel inzet­

bij

• de Pensioendienst van de Overheidssector

zijn gepresteerd, wat de impact is van een jaar meer De grote uitdaging bestaat erin de historiek van de

of minder werken op het pensioen, enzovoort. Met

loopbanen van alle huidige ambtenaren in het sys­

Capelo is ook voor de loopbaandatabank een belang­

teem te importeren. Die oefening moet eind 2015

rijke bouwsteen gelegd.

• Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten • instelling voor sociale zekerheid gespecialiseerd in de publieke sector • verwerkt de loon- en arbeidstijdgegevens van de lokale besturen • kinderbijslagfonds voor de lokale sector

KSZ

• Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid •zorgt voor het uitwerken van projecten die instellingen van de sociale zekerheid overkoepelen

SIGeDIS

• Sociale Individuele Gegevens – Données Individuelles Sociales • vzw die diensten verleent aan de instellingen van de sociale zekerheid, waaronder het verzamelen en controleren van multisectoriële loopbaangegevens en de identificatie van werknemers in het kader van de RSZ-aangifte

Het traject

10/11 • tekst: P. Lissarrague I illustratie: Propaganda •

REPORTAGE

Zo man

zo vrouw Stap(je)sgewijs op weg naar gelijkheid Wordt de 21ste eeuw de eeuw van de vrouw? De gelijkheid tussen man en vrouw op politiek en economisch vlak die beleidsmakers ons al decennialang voorspiegelen, is nog lang geen realiteit. Een vaststelling waarop veelal een ‘oorverdovende stilte’ volgt. En toch wijzen alle indicatoren erop dat een bedrijf (of een samenleving) waar vrouwen en mannen gelijke verantwoordelijkheden én beslissingsbevoegdheden delen, het efficiëntst functioneert. • tekst: P. Lissarrague I foto’s: Corbis •

12/13

Een meerderheid die als minderheid behandeld

nog altijd de opvatting dat de vrouw in de privésfeer wordt. Zo beschrijft antropologe Françoise Héritier thuis hoort en voornamelijk huishoudelijke taken en de plaats van de vrouw in de wereld. In tal van de zorg voor haar gezin op zich neemt en dat de man culturen claimt de man ­– zij het als echtgenoot of

een publieke carrière ambieert, zij het in de politiek

vader – immers het bezitsrecht over ‘zijn’ vrouw en

of in het bedrijfsleven.”

wordt die laatste zelfs in de zogenaamde ontwikkel­

Ongelijkheid op wereldschaal In 2006 heeft het Wereld Economisch Forum (WEF) de Gender Inequality Index (GII) ingevoerd. Daardoor krijg je een eenvormige maatstaf om verschillen op het vlak van gelijkheid en sociale rechtvaardigheid tussen man en vrouw wereldwijd te toetsen. De GI-index meet drie essentiële elementen (reproductieve gezondheid, autonomie en werk) en geeft ze weer op een schaal van 0 tot 1, waarbij 0 op een perfecte gelijkheid tussen mannen en vrouwen wijst. In 2011 bekleedde België de 13de plaats. IJsland, Noorwegen en Finland delen het podium. www.weforum.org/ issues/global-gender-gap

de landen vaak als tweederangsburger beschouwd,

Das of mantelpakje?

ook op de arbeidsmarkt. Het wettelijk kader mag

Vrouwen – en ook mannen ­ – worden op de ar­

dan ook in België nog dermate geëvolueerd zijn (zie

beidsmarkt met twee vormen van segregatie gecon­

kaderstukje over gender mainstreaming), de vrouw fronteerd. Enerzijds is er de horizontale segregatie. is verre van ’s mans gelijke, in de politiek noch op Bepaalde beroepen lijken wel een exclusief vrouwe­ de werkvloer! In de regeringen van de 27 lidstaten

lijke aangelegenheid: model, receptioniste, kassier­

van de Europese Unie bekleden verhoudingsgewijs

ster, administratief bediende, verkoopster, ... Voor

3 mannen voor 1 vrouw een ministerpost. De par­

mannen kan je hetzelfde fenomeen vaststellen: zij

lementen van diezelfde landen worden voor 24,5%

bekleden vaker posities als bedrijfsleider, geschoold

door vrouwen bevolkt. België telt 59 vrouwelijke

arbeider, technicus… Anne Demelenne, secretaris-

parlementariërs op een totaal van 150 (39,33%) generaal van het ABVV, stelt vast dat een oplossing en nestelt zich daarmee vlotjes in de top 3, naast voor dit probleem uitblijft: “Vrouwen moeten aan Nederland, maar na Zweden en Finland. Van een pa­

de slag in sectoren die traditioneel minder gunstige

riteit is echter nergens sprake in de Europese Unie.

loonvoorwaarden bieden en worden vaak verplicht om halftijds te werken, hetzij om familiale redenen,

Gelijk? Hoezo?

hetzij omdat alleen dergelijke jobs hun aangeboden

Het is uiteraard cruciaal om die pariteit niet met

worden. Het probleem is niet terug te voeren tot op­

gelijkheid te verwarren. Van het aantal bestuurzitjes

leiding of het mogelijke gebrek eraan, maar wel tot

kan je nu eenmaal moeilijk afleiden of de positie van

een problematische combinatie van werk en privé.

de vrouw wezenlijk én noodzakelijkerwijze verbetert.

Meer opvangstructuren voor kinderen en bejaarden

Michel Pasteel, directeur van het Instituut voor de

zijn dringend gewenst, want vooralsnog zijn het de

Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, formuleert het

vrouwen die met de opvang belast zijn en zo hun car­

als volgt: “Pariteit is één van de voorwaarden om tot

rière niet naar wens kunnen uitbouwen.”

een gelijke behandeling van mannen en vrouwen te komen. Het is een noodzakelijke stap, net als de

Anderzijds is er de verticale segregatie met het fa­

strijd tegen discriminatie of stereotypen op basis

meuze ‘glazen plafond’. Met die uitdrukking wordt

van sekse. Vrouwen worden gediscrimineerd in

bedoeld dat vrouwen op een onzichtbare barrière

de aanwervingsprocedure en worden ongelijk

stoten die hen beletten om topfuncties in topbe­

behandeld op de werkvloer. Daarom werken we actief

drijven weg te kapen. Overigens vertoont dat pla­

samen met alle sociale partners en de bedrijfswereld.

fond nauwelijks barstjes, evenmin bij het openbaar

Zwangerschap wordt door werkgevers bijvoorbeeld

ambt in België, waar in 2008 slechts 16,2% van de

vaak als een ‘risico’ beschouwd. Meer algemeen heerst

mandaathouders in de FOD’s en POD’s een vrouw

Glazen plafond Volgens Belfirst telt 62,32% van de raden van bestuur van Belgische beursgenoteerde bedrijven geen enkele vrouw, en slechts 8,7% telt er twee of meer. De algemene vertegenwoordiging van vrouwen in diezelfde raden van bestuur bedraagt 6,9%. Op dat vlak hinkt België achterop ten opzichte van het gemiddelde van de Europese lidstaten, dat zich rond de 10% bevindt.

Beursgenoteerde bedrijven met 0, 1 of meer dan 1 vrouw(en) in zijn raad van bestuur (2006)

Aantal en verhouding van vrouwen in raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven (2006)

Totaal van beursgenoteerde bedrijven (N=138)

Bel 20 (N=20)

Totaal van beursgenoteerde bedrijven (N=138)

Bel 20 (N=20)

62,32%

44,44%

6,87%

6,22%

28,99%

38,89%

8,70%

16,67%

93,13%

93,78%

reportage

was. In de privésector zijn vrouwen met een direc­

Het IGVM is ook pro quota. Michel Pasteel: “Het is

tiefunctie een zeldzaamheid en in raden van bestuur

een overgangsmaatregel, maar wel een die nodig is.

van Belgische beursgenoteerde bedrijven vormen ze

30% en meer vrouwelijke vertegenwoordiging leidt

eerder een uitzondering. Volgens Belfirst zetelt er in

ertoe dat bepaalde patronen doorbroken worden. meer dan 60% van die raden van bestuur geen en­ Een dergelijke situatie moet je op gang brengen.” kele vrouw. Anne Demelenne: “Het glazen plafond Quotaregelingen kan je dan wel van overheidswege verhindert niet alleen dat vrouwen naar verantwoor­ opleggen, quota’s invoeren om de kwestie van de fa­ delijke en correct verloonde functies kunnen door­ miliale hulp of huishoudelijke taken te regelen, lijkt groeien, maar het berokkent ook schade aan onze

veel moeilijker. Opvoeding en een grondige menta­

welvaart en aan de efficiëntie van onze bedrijven. Tal

liteitswijziging liggen aan de basis van meer gelijk­

van studies tonen aan dat de aanwezigheid van vrou­

heid in de privésfeer. En dat de geesten er rijp voor

wen op topniveau de economische performantie ten

zijn, merkt ook Michel Pasteel: “Neem nu het vader­

goede komt.”

schapsverlof. Vergis je niet: mannen snakken naar een nieuw rollenpatroon. Ze zijn meer dan vroeger

Quota’s, de echte verandering…

bereid om taken in het gezin op te nemen. Dat moe­ Volgens een studie van de Amerikaanse bank ten we aanmoedigen en we moeten vaders bescher­ Goldman Sachs zou het Europees BBP en dat van men tegen mogelijk ontslag in deze situatie…” de VS een aanzienlijke groei kennen als het aan­ tal vrouwelijke directiefuncties bij grote bedrijven

De andere helft van de hemel

met slechts enkele procentpunten zou toenemen.

Het is dus nog wachten op een ware (r)evolutie.

Recruiters over de hele wereld lijken wel doof voor

Maar ondertussen merken vrouwen op het einde

deze argumenten. “Mannen nemen de beslissingen

van de maand dat de rekening niet klopt. Door het

en bij de aanwerving is er manifest seksisme en dis­

glazen plafond, de vloek van het halftijds werken en

criminatie in het spel”, zegt Anne Demelenne. “Ik

minderbetaalde jobs worden vrouwen benadeeld ten

was nooit echt een voorstander van quota’s, maar ik

opzichte van mannen als het op hun loon aankomt.

ben nu de mening toegedaan dat ze een verplichte

In Europa verdient een vrouw gemiddeld 15% min­

fase vormen in het streven naar een betere toeganke­

der dan een man. Dat stond te lezen in het magazine

lijkheid van bepaalde jobs. Bovendien hebben we zelf

The Economist afgelopen november. Volgens het

een quotasysteem ontwikkeld binnen het ABVV.”

Belgische loonkloofrapport van het IGVM (2010) be­ draagt het verschil in bruto-uurloon 14% (cijfers van 2007). Dat verschil loopt op tot 23% op maandbasis. In 2008 vertegenwoordigden vrouwen 46,45% van de werknemers terwijl ze slechts 38,15% van de loon­ massa opstreken. Aangezien ze minder loon krijgen, zijn vrouwen sneller geneigd hun carrière op te geven. Daardoor vallen ze makkelijker uit de gratie van potentiële werkgevers die al evenmin geneigd zullen zijn top­ salarissen neer te tellen. Zo is de cirkel rond! Deze redenering verhult een dieperliggend probleem, namelijk dat segregatie in de politiek en op de ar­ beidsmarkt dikwijls gepaard gaat met een sinds lang aanvaarde discriminatie, geworteld in seksisme en geweld. Nog te vaak moet je je de vraag stellen of gelijkheid niet afhankelijk is van een persoonlijke

Gender Mainstreaming: België innoveert

keuze. En dan vergeet je te makkelijk dat een op on­

Gender mainstreaming is een strategie die in de jaren ’90 in tal van internationale instellingen als de VN, de EU en de Raad van Europa opgang maakte. Ze is gericht op het bevorderen van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de samenleving. Op 12 januari 2007 heeft België de “wet gender mainstreaming” aangenomen, waardoor de genderdimensie volop in de Belgische federale beleidsstructuren wordt geïntegreerd. Voortaan is gender mainstreaming niet langer een vrijblijvend engagement, wel een wettelijke verplichting en een heuse Europese primeur!

ons er in december nog aan toen ze Ellen Johnson

Meer info op

www.fedra.belgium.be

gelijkheid gebaseerde samenleving niet naar beho­ ren werkt, onevenwichtig en kortzichtig is. De jury­ leden van de Nobelprijs voor de Vrede herinnerden Sirleaf, Leymah Gbowee en Tawakkol Karman be­ kroonden als “vrouwen die de helft van de hemel torsen”. Het wordt tijd dat ze daarvoor evenveel er­ kenning krijgen, anders zou de hemel wel eens op ons hoofd kunnen vallen.

rug aan rug

14/15

Bijzondere collega’s: a joyride Zo verschillend en toch zo vaak samen Twee collega’s met een band geven hun hoogstpersoonlijke antwoorden op de schijnbaar onschuldige vraagstaart. Deze keer staan Staatssecretaris Hendrik Bogaert en zijn chauffeur Patrick Aerbeydt rug aan rug en oog in oog. • tekst: G. Flies I foto: B. Cloet •

Wat is het eerste wat je doet wanneer je op je werk aankomt? Hendrik: Een Cola light zoeken en mijn iPhone in het stopcontact steken. Patrick: Mijn werkdag start wanneer ik in mijn auto stap. Dan ga ik eerst kranten kopen, zodat de Staatssecretaris ze onderweg naar Brussel kan doornemen. Eens op kantoor check ik de agenda en eventuele wijzigingen. Wat heb je altijd op zak? Hendrik: Mijn iPhone, een kaartje met mijn bloedgroep en mijn SIS-kaart. Patrick: Mijn gsm. Volgens mijn vriendin geef ik nog liever mijn por­ tefeuille dan mijn telefoon aan haar. Op welke verwezenlijking ben je enorm trots? Hendrik: Op de drie kinderen: 10, 11 en 13 jaar zijn ze al. Patrick: Dat ik op een kabinet mag werken. Het is een boeiende werkomgeving waarin elke dag wel iets gebeurt. Welk cliché over ambtenaren klopt absoluut niet? Hendrik: Dat ze geen goede kijk zouden hebben op de toekomst. Patrick: Dat ze niet gemotiveerd zijn of niets zouden overhebben voor hun werk. Met wie (uit het heden of verleden) zou je graag eens in de lift willen staan? Wat zou je hem/haar dan vragen? Hendrik: Aan Ernst Happel, in de jaren ’70 de succesvolle coach van Club Brugge, zou ik zijn recept willen vragen om een team goed te leiden. Patrick: Een dagje in het kielzog van Barack Obama en zijn in­ drukwekkende entourage lijkt me wel wat. Maar volgens mij zijn er leukere plekken dan een lift.

Patrick Aerbeydt

Hendrik Bogaert

Leeftijd: 49 jaar Functie: chauffeur van Staatssecretaris Hendrik Bogaert Aantal dienstjaren: vier jaar op verschillende kabinetten, waarvan drie als chauffeur Laat zich samenvatten als: plichtsbewust, opgewekt en sociaal

Leeftijd: 43 jaar Functie: Staatssecretaris voor Ambtenarenzaken en Modernisering van de Openbare Diensten, toegevoegd aan de Minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken Aantal dienstjaren: sinds 6 december 2011 Laat zich samenvatten als: meevoelend, dynamisch

Patrick werkte eerder al voor Yves Leterme als chauffeur. Die moest hij al eens naar het voetbal voeren, wat Patrick zelf een leuke bestemming vond. Hij praat met Hendrik dan ook graag over sport. Politieke kwesties bediscussiëren ze niet. Dat laat Patrick met plezier aan de professionals over. Een job als staatssecretaris lijkt hem dan ook veel te stresserend.

Hendrik is nog niet zo lang staatssecretaris, dus voorlopig moet hij Patrick nog wat leren kennen. Maar dat het klikt tussen de twee, is zeker. Hendrik is ervan overtuigd dat hij zijn discrete chauffeur kan vertrouwen wanneer hij tijdens een rit zaken bespreekt via de telefoon. Hij ziet het trouwens wel zitten om een weekje van werk te wisselen, want chauffeur lijkt hem een mooie job.

Lees de antwoorden op de 5 overige vragen aan Hendrik Bogaert en Patrick Aerbeydt op www.fedra.belgium.be

Loopbaan xx/xx

Collega’s  op afstand  Thuis op het werk 9 januari, een ochtend als alle andere. Radiopresentatoren dreunen de litanie van het fileleed af. Meer dan ooit (en morgen misschien nog meer?) zit het Belgische wegennet in de knoop. Deze ochtendfiles zijn even nefast voor de zenuwen als voor het milieu en de economie, maar helaas kunnen we ze niet vermijden. Er is nochtans een oplossing voor: telewerken. Of hoe je ook thuis op het werk kan zijn. • tekst: P. Lissarrague I foto: CORBIS •

Op de homepage van de nationale thuiswerkdag

gers (30%), maar blijven ruim voor Frankrijk (8,9%).

staat er geen slogan maar een teller. 2.242 personen

Het meest opmerkelijke is dat de tendens van het

hebben op 8 december deelgenomen aan het eve­

telewerk een sterke groei vertoont, vooral sinds de

nement. Een druppel in de oceaan van pendelaars,

eeuwwisseling. Daar zijn twee voor de hand liggende

maar de impact is wel te merken. Telewerkers heb­

redenen voor: enerzijds de ontluikende wetgeving en

ben samen 1.767 uren tijd bespaard en 1.181 ton CO2 voorkomen. Een recente Nederlandse studie bracht

anderzijds de technologie die het telewerken moge­ lijk maakte.

aan het licht, dat als zo’n 20% van de beroepsbevol­ king een dag per week thuis zou werken, liefst 2 mil­

De sociale partners van de lidstaten van de Europese

jard euro per jaar zou kunnen worden bespaard. Minder files, minder CO2, minder ongevallen… en

Unie ondertekenden in juli 2002 een Europees

raamakkoord. In België is het telewerken wettelijk minder stress voor de werknemers. Vooral die laat­ geregeld door een Koninklijk Besluit uit 2006. De ste zijn voorstander van het telewerken gedurende ‘spelregels’ van het telewerken variëren in functie een of meerdere dagen per week. Uit peilingen blijkt

van de sector. Zo mag je als voltijdse werknemer bij dat tussen 50 en 70% van de ondervraagde perso­ de federale overheid niet meer dan 3 dagen per week nen voorstander zijn. De werkgevers zijn eerder te­ telewerken en moet het gebeuren in samenspraak rughoudend. Aan de hand van een enquête van eind

met de directie.

2010 stelde Jobat vast dat bijna de helft van hen zeer weigerachtig staat ten opzichte van het idee dat hun

Meer nog dan het wettelijk kader heeft de ICT

werknemers van thuis uit werken.

(Internet and Communication Technologies) de zaken in een stroomversnelling gebracht. Ook al

Een recent wettelijk kader

vergt een kwart van de jobs nog de (fysieke) aanwe­

Toch draait België voorlopig mee in het peloton,

zigheid van de medewerkers, de overgrote meerder­

met 18,8% van de actieve bevolking die regelmatig

heid slaagt erin zijn werkplaats probleemloos te in­

of af en toe thuiswerkt. We hebben heel wat achter­

tegreren in zijn thuissituatie, dankzij het internet en

stand goed te maken op onze Nederlandse tegenhan­

steeds toegankelijkere telecommunicatiemiddelen.

16/17

(Tele)werken is gezond! Bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is thuiswerken een realiteit die enkel nog ontwikkeld moet worden. Dat zegt ook Peter Samyn, P&O-verantwoordelijke. “Bijna 200 medewerkers van de FOD werken structureel van thuis uit, 1 of 2 dagen per week. We zouden dat cijfer binnen dit en 2 jaar willen verdubbelen en binnen dit en 5 jaar tot 80% (structurele of occasionele) telewerkers willen komen. Tevredenheidsenquêtes hebben inderdaad uitgewezen dat 80% van onze medewerkers in telewerken geïnteresseerd is. Het voornaamste voordeel is uiteraard de tijdwinst voor woon-werkverplaatsingen. Voor veel medewerkers gaat het om een winst van 2 à 3 uur per dag. Vanuit managersoogpunt zijn meer ontspannen, gemotiveerde en dus performantere werknemers ook een groot voordeel. We hebben vastgesteld dat absenteïsme twee keer minder vaak voorkomt bij telewerkers.” Het volledige interview met Peter Samyn www.fedra.belgium.be vind je op

Jouw mening interesseert ons De toekomst is nu Dankzij de ICT kon een andere vorm van thuiswerken zich ook makkelijk ontwikkelen in de groeilanden. Terwijl 80% van de wereldbevolking met 1 USD per dag moet rondkomen, bieden low cost tablet-pc’s en het alomtegenwoordige internet vele kansen op het vlak van het zogenaamde ‘microwerk’: een evolu­

De rubriek Loopbaan is een forum voor reflectie en debat. Onze arbeidsnormen evolueren constant en onze professionele en persoonlijke ambities evenzeer. In deze rubriek willen we ons samen over deze evolutie buigen. Meng je ook in het debat op onze website

www.fedra.belgium.be,

en beantwoord o.a. de volgende vragen:

tie die onze wereld er heel anders kan doen uitzien.

➜ Wat vind je van telewerken?

Dat is de conclusie uit een enquête van de wereld­

➜ Welke belemmering bestaat er volgens jou?

bank Infodev. Waakzaamheid blijft echter geboden

➜ Voel je je aangesproken?

om de rechten van de werknemers te garanderen en exploitatie te voorkomen, een kwestie die ook de Wereldarbeidsorganisatie vaak in herinnering brengt. Zelfs in België ontsnappen de akkoorden rond te­ lewerken vaak aan het oog van het syndicaal over­

Vergeet niet deel te nemen aan de poll over de voornaamste voordelen van telewerken. Meer tijd voor jezelf? Een beter evenwicht tussen werk en privé? Efficiënter werken? Een kleinere impact op het klimaat?

leg. Het is een nieuwe arbeidsvorm die de relatie werkgever/werknemer in een ander daglicht stelt. Niet alleen de werkgevers zijn soms wantrouwig. De cijfers liegen er overigens niet om: een thuis­ werker werkt niet minder, hij werkt efficiënter. De toegenomen productiviteit en beschikbaarheid kun­ nen dus leiden tot een verhoogde werkdruk, niet

Nationale thuiswerkdag www.nationalethuiswerkdag.be Website gewijd aan telewerken www.teletravailleur.be

Thuiswerken op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Vakbondsorganisaties blijven een goede bron van www.werk.belgie.be getelde overuren en een onduidelijk werkrooster. informatie over de kwestie.

zo doen we dat

jl

nieuwe sti

Coachings, workshops, teamwork... Samenwerken vergt kennis, kunde en ervaring. Dans, golf, expeditie, acrobatie of een andere metafoor. Ontdek enkele originele en succesvolle activiteiten om het in real worklife samen waar te maken.

1

• tekst: A. Speybrouck •

Synergie

It takes two to tango Metafoor: tango Wat: Een oefening in vertrouwen en zelfvertrouwen, waarderend leiding­

2

Jongleren en co-creëren

Salto humano Metafoor: circus Wat: Sterktes ontdekken, talenten ontwikkelen, vertrouwen krijgen en geven. Waarderend

geven en leiding nemen, volgzaam zijn

samenwerken.

of eigenzinnig sporen, vasthouden aan

Coach: Roland Vermeylen, organisatieconsulent en

techniek of samen improviseren.

Tom Vermeylen, socioloog, ism. circusartiesten

Coach: Stefaan Devogelaere, erkend

Hoe: Proeven van acrobatie, evenwichtsstunts,

klinisch psycholoog, ergotherapeut en

clowneske performance of jongleren. Samenwerken

danser.

aan een circusvoorstelling, samen naar een climax.

Hoe: Tango dansen is samenwerking,

Dit is 100% co-creëren. Ieder met zijn talent.

communicatie en harmonie. Via

Verwoording, verwondering en vertrouwen met de

enkele basispassen leer je op een

positieve energie van een circusact als eindresultaat.

eerlijke en gelijkwaardige manier

Info:

leiden en geleid worden, loslaten en

www.saltohumano.be

vasthouden, stilstaan en bewegen. En er zijn geen verkeerde stappen. Info:

Leven in een labyrint

www.ittakestwototango.be

Qlickcoaching Metafoor: het labyrint Wat: Het stimuleren van oplossingsgericht denken, van innovatie en beslissingskracht, van horen, zien en voelen, van denken en doen. Coach: Anneliese Monden en Chantal Smedts, bedrijfscoaches

Hoe: Een wandeling in het labyrint leert je om obstakels op je levens- en loopbaanpad te herkennen en te overwinnen. Een tool om inzicht te verwerven in wie je bent en hoe je handelt. Hoe snel kom je tot de kern? Van zelf-reflectie over zelf-evaluatie tot actie. Eén pad, weliswaar kronkelend, Meer originele teambuildingideeën vind je op www.fedra.belgium.be

maar altijd naar dat ene centrum. Verloren lopen kan je niet. Info:

www.qlick-coaching.com

3

dit brengt ons samen

18/19

Daar zit muziek in! De muzikanten tekenen elke donderdagnamiddag present voor de repetitie.

• tekst: G. Flies I foto’s: B. Cloet •

Ambtenaren die hun talent over de (noten)balk gooien, dat klinkt letterlijk als muziek in de oren. Dat mochten we ervaren toen we een repetitie van de Koninklijke Harmonie van Financiën gingen bijwonen. We zagen glimmende instrumenten, stralende muzikanten en een voorzitter die blonk van trots.

Wanneer we in zaal Pax in talent bij kan: de harmonie is nog Borgerhout arriveren, zijn de mu­ steeds op zoek naar geïnteresseer­

in 2008 zijn Europees voorzitter­

zikanten al volop aan het repete­

den die het team willen verster­

twee ‘taptoes’ op het programma.

ren. “We komen hier elke donder­

ken. “Versterken of op hetzelfde

En we hebben net een tweede cd

dag samen van 13.30u tot 16u”,

niveau houden”, zegt dirigent

uitgebracht.” Voor al die acti­

legt bestuurslid Katrien De Smet

Wim Sas. “Tijdens het Provinciaal

viteiten moeten de muzikanten

uit. Zelf speelt ze klarinet. De voor­ zitter is al vijftien jaar Henri Van

Orkesttornooi eind 2010 promo­ dus wekelijks oefenen. Dirigent veerden we naar ereafdeling, wat Wim Sas vindt het bewonderens­

de Peer. Hij zag de harmonie open

toch wijst op een zekere kwaliteit.

waardig dat sommigen elke don­

bloeien: “De harmonie is meer dan

Die willen we blijven garanderen,

derdag van over heel België naar

honderd jaar geleden ontstaan uit

dus we verwachten van de muzi­

Borgerhout afzakken. “Ze komen

de Antwerpse douane. Maar op

kanten dat ze al een zeker niveau

van overal: Bergen, Charleroi,

een gegeven moment speelden er

hebben.”

Verviers,

nog nauwelijks 8 ambtenaren bij,

schap vierde. In mei staan er weer

Tongeren,

Hasselt,

Oostende en andere kustgemeen­

de rest waren gepensioneerden of

Wekelijks op post

externen. Rond 1996 is er besloten

Aan

doet

zoek naar een nieuwe, centraler

om de vereniging nieuw leven in

de Koninklijke Harmonie van

gelegen locatie in Brussel. Maar

te blazen en werd ze open getrok­

Financiën niet zo vaak mee. “We

dat ze wekelijks blijven komen,

ken naar alle administraties van de

hebben het druk genoeg met con­

betekent toch dat ze het graag

afdelingen Financiën en Regie der

certen”, zegt Katrien. “We doen

andere

wedstrijden

ten,… Eigenlijk zijn we daarom op

doen. We merken dat de groep er zo’n vijftien à twintig per jaar. goed aan elkaar hangt en iedereen 54 muzikanten: mannen, vrou­ Hoofdzakelijk in opdracht van de zich betrokken voelt. De korps­ wen, jongeren, ouderen, Walen, FOD Financiën. Meestal zijn dat geest versterken was dan ook het Gebouwen. Intussen zijn we met

loopt heel erg goed.” Maar dat wil

openingen of inhuldigingen van oorspronkelijke doel van de har­ bijvoorbeeld een boot, een plein monie, naast de culturele zelfont­ of een openbaar gebouw, maar we plooiing van de ambtenaren, en

niet zeggen dat er niet nog meer

waren er ook bij toen Frankrijk daar slagen we goed in.”

Vlamingen, directeurs, contrac­ tanten,… Een bonte mix en dat

Meer info op www.harmoniefin.be

aanbiedingen

Atomium staat bol van de expo’s Ga uit in de bol en bezoek de expo ’Water voor Iedereen’ en ‘Architectonic - betongevels (1958-1980)’ Hier laten we het schaamteloos uit de kraan lopen en daar hebben ze er geen toegang tot: water zal altijd een ongrijpbaar fenomeen blijven. Hoewel, met een beetje goeie wil kunnen we die oneerlijke verdeling wel wat rechttrekken. De expo ‘Water voor iedereen’ in het Atomium doet je hier van 25 april tot 2 september FED+ voordeel

Leden van FED+ krijgen een korting van 2 euro aan de kassa van het Atomium op vertoon van de FED+ kaart, geldig voor maximum 4 personen. www.atomium.be www.fedplus.be

even bij stilstaan. Ze sluit aan op ‘Architectonic – Betongevels (1958 – 1980)’, een tijdelijke (nog tot 15 april) ode aan de naoorlogse architectuur in België, met beton in de hoofdrol. Omdat het magische jaar 1958 zelf ook nog steeds tot de verbeelding spreekt, wijdt het Atomium – hét symbool van de wereldtentoonstelling – hier een permanente expo aan in de basisbol. Een oogverblindend landschap krijg je dan weer in de bovenste bol. Leden van FED+ kunnen gratis tickets voor het Atomium winnen via de wedstrijd op www.fedplus.be. Een aanrader is om dit te combineren met een bezoek aan “Mini-Europa” (open vanaf 17/03) of “Oceade”, iets waarvoor je ook van een FED+ korting kan genieten.

128 stemmen voor Stichting tegen kanker In de vorige editie van Fedra magazine hadden we het al over het .be Team

Schone kleren Het modehuis Mayerline draagt kwaliteitsvolle & duurzame

FED+ voordeel

Van 15 maart t.e.m. 31 maart krijgen de leden van FED+ een onmiddellijke korting van 10% op vertoon van hun FED+ kaart. Deze korting is geldig op de volledige collectie en in alle Mayerline-winkels van België. Niet geldig op de aankoop van Mayerlineartikelen in een Inno. Alle info op www.fedplus.be

dat voor de vierde keer voor FED+ leden een deelname aan de 20 km van Brussel organiseert. Het goede doel moest toen nog gekozen worden, maar intussen gingen er 302 stemmen naar de vier kansheb­ bers: Voedselbanken,

mode in het hart. Daarom sloot het zich twee jaar geleden aan bij

Damiaanactie, Hoorn van

de Fair Wear Foundation, een organisatie die streeft naar goede

Afrika (Unicef) en Stichting

arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. “Voor Mayerline is

tegen kanker. Na een

kwaliteit belangrijk op alle vlakken: onze producten, onze manier van

spannende race is het die

handel drijven, de keuze van de leveranciers, het partnership en dus

laatste geworden waarvoor

ook de omstandigheden waarin alle mensen werken”, legt Sophie Claeys,

de federale ambtenaren

Collection Design & Sourcing Manager, uit. “Onze aansluiting bij de

op zondag 27 mei zullen

FWF is een bevestiging van wat we al langer deden. Die filosofie volgen

lopen en waar de ingeza­

is immers een continu proces waar we hard aan werken.” Dat bleek ook

melde centen naartoe gaan.

uit de Schone Kleren Campagne, die midden januari de resultaten

Stichting tegen kanker

bekend maakte van een onderzoek rond het beleid van 36 modemerken.

won overtuigend met

Daar kwam Mayerline als primus uit de bus voor haar engagement voor arbeidsomstandigheden in de toeleveringsketen.

www.mayerline.com

128 stemmen.

20/21

E5 mode E5 mode kondigt ons nu reeds een korting aan op hun volledige lentecollectie , speciaal voor leden van FED+. Hou dus goed de FED+ e-news in de gaten en mis deze actie niet.

Expo Bozar Per Kirkeby Korting van 25% voor de expo Per Kirkeby And the “Forbidden Paintings” van Kurt Schwitters. Geldig voor de FED+ kaarthouder en een tweede persoon. Tot 20 mei 2012 in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel.

Carlson Wagonlit Travel Boek uw reis via een CWT agentschap met een korting tot 6% bij de grootste touroperators.

Brussels Airlines Korting van 10% op de prijs van de vlucht voor alle bestemmingen in Europa en Afrika. Bovendien zijn er 2 heen- en terugtickets voor een Europese bestemming naar keuze te winnen. Zie volgende pagina!

DATS24 Korting in meer dan 80 benzinestations.

L’oiseau bleu Op zoek naar geluk Tentoonstelling in de Sint-Pietersabdij in Gent tot 22 april 2012. Je betaalt 6,75 euro i.p.v. 9 euro. Korting geldig voor twee personen.

Thermae Palace Oostende Twee overnachtingen voor twee personen in een kamer met zeezicht, uitgebreid ontbijtbuffet, welkomstdrankje en gebruik fitness en sauna. Voor leden van FED+ geldt tot 31 maart 2012 een exclusieve korting voor overnachtingen van zondag tot donderdag.

Fitness Ontdek op onze website de verschillende aanbiedingen van onze partners: Just Fit, HealthCity en Aspria.

Hans Hoes

William Spaaij

Ramses - Zing, vecht, bid, lach, werk en bewonder Korting van 20% voor deze musical ZING, VECHT, HUIL, BID, LACH, WERK EN BEWONDER in Capitole Gent op 1 april 2012. TOM JANSEN AFWISSELEND IN DE ROL VAN OUDE RAMSES:

Cindy Bell Thomas Cammaert Lidewij Benus Script Dick van den Heuvel Regie Peter de Baan

HUMO VERBETERD, VERNIEUWD

.BE

MAART

E

IR.B

FLA

41

ONAFHANKELIJK WEEKBLAD VOOR

RADIO EN TV

Radio- en tv-programma’s van 4 tot 10 november 2011, 31 oktober 2011 nr. 3713/44 BELGIË: € 2,60 NED.: € 2,95

€0,5/MIN

14

voor maar €5,90 extra

DOSSIER WAPENHANDEL ‘ZE DOEN WAT ZE WILLEN’

¤ 2,00

Belgische toprestauran ts

LUXEMBURG ¤ 2,00 OTHER COUNTRIES ¤ 2,60

WEEKBLAD NR 1 • 3 JANUARI 2012 • TV-PROGRAMMA’S VAN 6 T/M 12 JANUARI 2011

WWW.MUSICHALL.BE

PRIMEUR!

EVI HANSSEN DE ECHTE REDEN VAN HAAR LIEFDESBREUK

LUXE

DINER

Ramses_2011_A0.indd 1

VAN MONSTER TOT VARKEN

voor maar

€ 35

WEEKBLAD NR.39/3431 - 29 SEPTEMBER 2011 - € 2,35 - OTHER COUNTRIES

€ 3,1 - TURKEY 7,5TL

www.libelle.be

interieur vragen

KEVIN JANSSENS TOT VARKEN MONSTER VAN

€ 35

GLAMOUR-OUTFITS

KAPSEL

NA HUISELIJK GEWELD

UIT ELKAAR!

ONVERVULDE KINDERWENS

STO_0112_001_COV_cover_PSE.indd 1

En toch blijf ik bij hem

2012 BEGINT RAMPZALIG!

.BE

& PEREN APPELS

VERBETERD, VERNIEUWD

HEERLIJK HERFSTKOKEN

TRENDS

ts toprestauran Belgische

41

kleur nieuwe coupe, Nieuwe

KAPSEL

LEZERESSEN SHOWEN DE NIEUWSTE

oudste zoon?’ vader van haar ‘Is Fred wel de

kerst! kerst! Sprankelende

+ ALLE GEMENE GERUCHTEN

22/09/11 11:53

22/09/11 11:53

29/12/11 17:44

OPENHARTIG

BELOGEN & BEDROGEN

ZE WILLEN’ ‘ZE DOEN WAT

HUMO

31 oktober 2011 nr. 3713/44 BELGIË: € 2,60 NED.: € 2,95

EN TV RADIO

Radio- en tv-programma’s van 4 tot 10 november 2011,

WEEKBLAD VOOR ONAFHANKELIJK

ALLES extra €5,90 maar voor

LIEFDESBREUK VAN HAAR REDEN DE ECHTE Sprankelende

VOOR UW MOOISTE FEEST OOIT

vragen interieur gestelde 20 meest

BELOGEN & BEDROGEN

17 SUBLIEME RECEPTEN 3 TOPCHEFS, 2 LEZERESSEN,

Yummie Christmas!

5 ONTROERENDE BRIEVEN

VINTAGE, KLASSIEK OF CREATIEF

PARTY MAKE-UP EN PERFECTE

40

GLAMOUR-OUTFITS

gezin! het hele Met

WEEKBLAD NR.39/3431 - 29 SEPTEMBER 2011 - € 2,35 - OTHER COUNTRIES

WWW.FEELING.BE

€ 3,1 - TURKEY 7,5TL

ZIJ GAAN TROUWEN

En toch blijf ik bij hem

Feesttafels-de-luxe

www.libelle.be

HANS OTTEN

EVI HANSSEN

AFSCHEID VAN 2011

DE MOOISTE

op kerstavond aanzoek Onverwacht

ALLES VOOR UW MOOISTE FEEST OOIT

¤ 2,00

OTHER COUNTRIES ¤ 2,60 LUXEMBURG ¤ 2,00

WEEKBLAD NR 1 • 3 JANUARI 2012 • TV-PROGRAMMA’S VAN 6 T/M 12 JANUARI 2011

Sanoma Korting van 20% op Humo, Libelle, Story, Feeling, Flair en nog vele andere. IN EIGEN LAND BOSSEN

29/12/11 17:44

een baby in 2012’ ‘We hopen echt op

& MATTHIAS LAURA LYNN

HEERLIJK HERFSTKOKEN

H O E V E RTE L J E J E K I N D DAT J E B O R STK A N K E R H E BT ?

‘We hopen echt op een baby in 2012’

Lindsay breekt met Bert! onverwacht onverwacht met Bert! Lindsay breekt

Yummie Christmas!

APPELS & PEREN

H O E V E RTE L J E J E K I N D DAT J E B O R STK A N K E R H E BT ?

”Je gaat toch niet dood, hé mama...”

E

ONVERVULDE KINDERWENS

3 TOPCHEFS, 2 LEZERESSEN, 17 SUBLIEME RECEPTEN

TRENDS

LIB_3911_001_COV_COVER_JAN.indd 1

IR.B

UIT ELKAAR!

5 ONTROERENDE BRIEVEN

LEZERESSEN SHOWEN DE NIEUWSTE

WAPENHANDEL DOSSIER ”Je gaat toch niet dood, hé mama...”

FLA

NA HUISELIJK GEWELD

Mike Verstraeten Weer geen Silvy Bie het eerst spreekt voor gelukDe voor gelukDe voor spreekt voor het eerst Silvy Bie Mike Verstraeten Weer geen

AFSCHEID VAN 2011

Nieuwe coupe, nieuwe kleur

LIB_3911_001_COV_COVER_JAN.indd 1

Abonnementen ZOO/ Planckendael Korting van 20% op uw jaarabonnement. Inschrijven kan tot 31 augustus 2012.

STO_0112_001_COV_cover_PSE.indd 1

Feesttafels-de-luxe

14/10/11 18:18

DINER LUXE

M.D. HOUSE

VINTAGE, KLASSIEK OF CREATIEF

BOSSEN IN EIGEN LAND

voor maar

OPENHARTIG

LAURA LYNN & MATTHIAS

27/10/11 19:47

40

EN PERFECTE OP DE SET BIJ PARTY MAKE-UP

Driegangenmenu + glas bubbels of koffie !

23/11/11 10:19

2012 BEGINT RAMPZALIG!

‘WE ZIJN EEN VOLK VAN AZIJNPISSERS’ WWW.FEELING.BE ‘WE ZIJN EEN VOLK VAN AZIJNPISSERS’

Met het hele gezin! 14/10/11 18:18

DE MOOISTE

LV_4411_001_OUT_COVER_SDE.indd 1

ZIJ GAAN TROUWEN

Onverwacht aanzoek op kerstavond

‘Is Fred wel de vader van haar oudste zoon?’

27/10/11 19:47

HUM_4411_001_COV_COVER_DIP.indd 1

20 meest

Driegangenmenu + glas bubbels of koffie ! gestelde

LV_4411_001_OUT_COVER_SDE.indd 1

HOUSE M.D.

HUM_4411_001_COV_COVER_DIP.indd 1

HANS OTTEN

+ ALLE GEMENE GERUCHTEN

OP DE SET BIJ

PRIMEUR!

Meer informatie over de vermelde aan­ biedingen en de andere FED+ voordelen vind je terug op

www.fedplus.be

Wens je op de hoogte te blijven van de nieuwste aanbiedingen? Schrijf je dan snel in op de elektronische nieuwsbrief van FED+.

Speels Actueels

3 maart 2012

kleine Nacht muziek Museum Night Fever palmt het mim in Het Muziek­instrumenten­museum neemt dit jaar opnieuw deel aan de 5de editie van Museum Night Fever. Op 3 maart, tus­ sen 19 u. en 2 u., opent het voormalige Old England-warenhuis zijn deuren. Stripverhalen vormen de rode draad van dit evene­ ment. Bezoekers kunnen een kamishibai-voorstelling bijwonen (Japans verteltheater), strip­figuren spotten in het museum of muziek­instrumenten tekenen. www.mim.be

Zoek de indringer in de instrumententrio’s van het mim

B a r iton­ sax o fo on

n Met a ll o fo o

Keteltro m

Ventiel­ En g else t r o m p et h o o r n

H a rp

De oplossing?: Kijk op www. fedra. belgium. be/magazine_nl

R ec hte pi an o

M on d­ ha rm on ic a Mec ha nisc h or gel

Woordzoeker 22/23

WOORDZOEKER Raadseltje Wat ben ik? 

• A CAPEL LA

• MENO

• AGITATO

• MODERA TO

• ANDANT E

• MODULA TIE

• BATON

• OPERA

- BATON - CHROMATIEK - CODA - AGITATO A CAPELLA TIEK- ANDANTE • PARLAN DO • CHROMA TERTS BAS - GREGORIAANS -• GROTE E - HELDENTENOR PRELUD GENERALE • CODA - MODULATIE MODERATO MENO KORAAL • PRESTO KLANKKAST KAM - • GENERA LE BAS NS- RESONANS - PRESTO • RESONA IAANS - PRELUDE - PARLANDO OPERA • GREGOR • SECUND - VEL -EVENTIEL TERTS - SNAAR - TOETS • GROTE SECUNDE • HELDEN TENOR

• SNAAR

• KAM

• TOETS

• KLANKK AST

• VEL

• KORAAL

• VENTIEL

Zoek de bovenstaande woorden in het raster. De overgebleven letters vormen een 15-letterwoord De overgebleven letters vormen de oplossing.

de In de nas leep van de Ru ssische revolutie -– zag Gol den Twent ies van de afge lop en eeu w r Dimikitri het leve nsli cht. Het duu rde tot 193 1 vooork est. Ik Ch ost ako vitch me int rod uce erd e in het fict ion film s, kom het best tot mijn rec ht in scie nce ste rieu ze sfee r om dat ik er mo eite loos in slaa g een my dat in elke te cre ëre n. Het is ook mijn ste mg elu id rkli nkt. afle ver ing van ‘ M ids om er Mu rde rs’ wee

M

R

P

E

D

N

U

C

E

S

R

O

O

T

A

T

I

G

A

I

O

E

D

U

L

E

R

P

L

R

T

T

G

E

N

E

R

A

L

E

B

A

S

O

R

E

I

S

E

S

A

T

L

E

R

A

R

E

P

O

T

S

N

U

R

I

T

M

A

N

O

A

T

K

D

P

A

O

C

A

N

K

L

E

A

O

O

A

A

N

S

K

A

D

O

C

M

V

N

S

E

N

L

E

I

T

N

E

V

S

C

A

A

N

D

A

N

T

E

I

M

L

A

A

R

O

K

B

L

E

M

K

C

H

R

O

M

A

T

I

E

K

H

E

L

D

E

N

T

E

N

O

R

L

G

R

O

T

E

T

E

R

T

S

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

SUDOKU

Win

Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

reisklavecimbel

Neem deel aan de Fedrawedstrijd en beantwoord het raadseltje op

http://ww w.fedra.belgium .be/ mijn-voordelen.

FED+ en Brussels Airlines bieden je twee vliegtickets heen en terug voor 2 personen in ‘b.light economy’ aan voor een vlucht tussen Brussel en een Europese bestemmin g naar keuze.

Wedstrijdreglement online besc

hikbaar.

Met de steun van www.fedplus.be

G

2

België - Belgique PB 9099 Gent X B763 Het magazine dat ambtenaren samenbrengt Tweemaandelijks tijdschrift, februari 2012, n°102 Afgiftekantoor Gent X Afzendadres: Propaganda nv/sa, Imperiastraat 16, 1930 Zaventem P106214

rarara

Waar zit ik?

Kom het me vertellen op www.fedra.belgium.be/magazine_NL