Palet 2010
Palet 2010 Ambtelijke verkenningen naar keuzen in beleid
1/107
Palet 2010
Samenstelling Ambtelijke organisatie gemeente Leiden Foto omslag L. Lettinga Vormgeving en reproductie Grafisch Productie Centrum gemeente Leiden
2/107
Palet 2010
Inhoudsopgave Inleiding .................................................................................................................................................. 5 Samenvatting ......................................................................................................................................... 7 Leeswijzer .............................................................................................................................................. 9 1. Aanleiding ........................................................................................................................................ 11 1.1. Financiële problematiek ............................................................................................................ 11 1.2. Begrotingstotaal en relatieve omvang heroverwegingsopties................................................... 12 1.3. Noodzaak van politieke keuzen ................................................................................................ 13 2. Waarom werken met scenario’s? .................................................................................................. 15 2.1. Voorwaarden voor apolitieke informatie.................................................................................... 15 2.2. Werken met scenario’s.............................................................................................................. 15 2.3. Streefcijfers per scenario........................................................................................................... 16 2.4. Aanpak ...................................................................................................................................... 16 3. Beschrijving van de scenario’s...................................................................................................... 19 3.1. Scenario A: “Centrumstad”........................................................................................................ 20 3.2. Scenario B: “Woonstad” ............................................................................................................ 22 3.3. Scenario C: “Singelstad” ........................................................................................................... 23 3.4. Scenario D: “Actiestad” ............................................................................................................. 24 3.5. Aansluiting bij stadsvisie “Leiden, Stad van Ontdekkingen” ..................................................... 25 4. Algemene knelpunten, risico’s en eigenaardigheden van Palet 2010 ....................................... 27 4.1. Hapklare brokken en zaken om eerst op te kauwen................................................................. 27 4.2. Hard werken om tijd en geld te besparen ................................................................................. 27 4.3. Van spijkerhard tot boterzacht................................................................................................... 27 4.4. Optellen mag soms wel en soms niet ....................................................................................... 27 4.5. De alchemie van benchmarks ................................................................................................... 27 4.6. Hom of kuit ................................................................................................................................ 28 4.7. Afbreken kan maar één keer ..................................................................................................... 28 4.8. Geen kaasschaaf, dus ongelijke resultaten .............................................................................. 28 4.9. Overlap met eerdere taakstellingen .......................................................................................... 29 4.10. Minder handjes om te laten wapperen .................................................................................... 29 4.11. Het vuil, de stad en de lasten .................................................................................................. 29 4.12. Samenwerken, samen delen................................................................................................... 30 4.13. Uurtje factuurtje – externe inhuur ............................................................................................ 30 5. Beleidskeuzen per scenario ........................................................................................................... 31 5.1. Keuzen in beleid bij scenario A: “Centrumstad” ........................................................................ 32 5.2. Keuzen in beleid bij scenario B: “Woonstad” ............................................................................ 33 5.3. Keuzen in beleid bij scenario C: “Singelstad”............................................................................ 34 5.4. Keuzen in beleid bij scenario D: “Actiestad”.............................................................................. 35 6. Overige maatregelen ....................................................................................................................... 39 6.1. Overige maatregelen per begrotingsprogramma ...................................................................... 39 Bijlagenboek bij Palet 2010 ................................................................................................................ 43 Bijlage: Vergelijking uitgaven Leiden met algemene uitkering gemeentefonds ............................... 45 Bijlage 1: Overzicht maatregelen scenario A: “Centrumstad” .......................................................... 51 Bijlage 2: Overzicht maatregelen scenario B: “Woonstad”............................................................... 59 Bijlage 3: Overzicht maatregelen scenario C: “Singelstad”.............................................................. 65 Bijlage 4: Overzicht maatregelen scenario D: “Actiestad”................................................................ 85 Bijlage 5: Overige maatregelen (inclusief algemene opties dekkingsmiddelen)............................ 103 Bijlage 6: Nog te realiseren taakstellingen ..................................................................................... 107
3/107
Palet 2010
Inleiding In juni 2009 brachten de ambtelijke organisatie en de griffie van de gemeente Leiden gezamenlijk Strategische Verkenningen uit voor de periode 2010-2014. Daarin valt onder meer te lezen dat de gemeente Leiden aan de vooravond van een bijzondere raadsperiode staat. Dat werd toegelicht met een verwijzing naar de sombere vooruitzichten voor de gemeentelijke financiën. Sinds de publicatie van de Strategische Verkenningen hebben de financiële vooruitzichten aan detail gewonnen, maar ze zijn nog steeds somber. Begin maart ontvangt de gemeenteraad een geactualiseerde financiële meerjarenraming. In november heeft de gemeenteraad per motie verzocht om “spoedig een ambtelijke werkgroep in het leven te roepen die de raad tijdig voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 voorziet van reële prognoses voor de bezuinigingsopgaven die de gemeente Leiden na 2011 mogelijk te wachten staan, alsmede van apolitieke informatie over de verschillende opties die er zijn om aan deze opgave te kunnen voldoen” (motie-Terpstra, M090096/20). Het stuk dat nu voor u ligt met de titel Palet 2010, is het antwoord op het tweede deel van deze motie. U ontvangt dit antwoord op verzoek van het college. Het college van Burgemeester en Wethouders heeft op geen enkele manier bemoeienis gehad met de totstandkoming ervan. Ook hebben wij ons niet laten leiden door verkiezingsprogramma’s. Tot de meest besproken thema’s in de Leidse verkiezingscampagne behoren in ieder geval de Rijngouwelijn, Ringweg-Oost en Rijnlandroute. Deze investeringsprojecten zijn niet betrokken in de opstelling van Palet 2010, vanwege de complexiteit van regionale afspraken en de ingewikkelde samenhang met andere ruimtelijke investeringen binnen Leiden en in de regio, zoals op voormalig vliegveld Valkenburg. Als al deze infrastructurele projecten geen doorgang zouden vinden, mag aangenomen worden dat dit leidt tot minder kosten voor de gemeente Leiden. Daar staat tegenover dat bereikbaarheidsproblematiek van Leiden en de Leidse regio dan niet wordt aangepakt.
Het verwachte financiële tekort van de gemeente is zo groot dat dit niet slechts met niet-politieke maatregelen kan worden opgelost. Gemeenten zijn verplicht een sluitende begroting te hebben. Als de gemeente minder geld krijgt van de rijksoverheid zijn er grofweg drie keuzen: minder geld uitgeven, inkomsten verhogen of een mengeling daarvan. Uit dit palet kan niet worden afgeleid of en in hoeverre de partners van de gemeente te maken krijgen met bezuinigingen. Dat geldt zowel voor instellingen waarmee de gemeente samenwerkt, als voor instellingen waarmee de gemeente een subsidierelatie onderhoudt. De keuzen in beleid in Palet 2010 mogen bovendien niet worden gelezen als een waardeoordeel van de ambtelijke organisatie over activiteiten van partners in de stad of van de gemeente zelf. Pas na de coalitieonderhandelingen zal meer duidelijkheid ontstaan over de precieze keuze voor bezuinigingsmaatregelen. Uiteindelijk is het aan de nieuwe gemeenteraad om daarover te beslissen. Wij hebben een breed palet van keuzen in beleid opgesteld, die de collegeonderhandelaars en het nieuwe college na de verkiezingen kunnen gebruiken als opties om aan de bezuinigingsopgaaf te voldoen. Wij nodigen raadsleden uit integraal kennis te nemen van dit stuk, inclusief de scenario’s die samenhang brengen in honderden mogelijke keuzen in beleid.
5/107
Palet 2010
Met de oplevering van Palet 2010 is onze taak met betrekking tot de bezuinigingsopgaaf uiteraard niet af. Namens de ambtelijke organisatie ben ik uiteraard te allen tijde bereid een toelichting te geven op Palet 2010.
26 februari 2009 P.I.M. van den Wijngaart, gemeentesecretaris / algemeen directeur
6/107
Palet 2010
Samenvatting Door bezuinigingen van de rijksoverheid lopen de gemeente inkomsten van de gemeente vanaf 2012 sterk terug. De verwachting is dat het financiële tekort dat moet worden opgelost, zal oplopen tot ten minste 16 miljoen euro in 2014. In november 2009 heeft de gemeenteraad via een motie van de heer Terpstra (ChristenUnie) gevraagd om apolitieke informatie over mogelijkheden om aan deze bezuinigingsopgaaf te voldoen. De keuzen in beleid van Palet 2010 zijn in kaart gebracht aan de hand van vier scenario’s. Deze scenario’s zijn gebaseerd op verschillende visies op de rol van de overheid. Belangrijke verschillen tussen de scenario’s zijn enerzijds de mate waarin wordt uitgegaan van een verzorgende overheid versus zelfredzame burgers, en anderzijds de hoeveelheid dynamiek in de stad die de gemeente nastreeft, onder meer op economisch en cultureel terrein. De financiële opbrengst van de keuzen in beleid varieert per scenario. In het scenario met de laagste potentiële opbrengst bedraagt deze 11,4 miljoen euro. In het scenario met de hoogste potentiële opbrengst bedraagt deze 31,9 miljoen euro. De keuzen in beleid van de verschillende scenario’s overlappen elkaar deels. De bedragen voor de verschillende scenario’s kunnen daarom niet bij elkaar worden opgeteld. Naast de vier beleidsmatige scenario’s is een vijfde pakket samengesteld met “overige maatregelen”. De meeste van deze voorstellen zijn van organisatorische of financieel-technische aard. Samen tellen deze op tot een bedrag van 6,4 miljoen euro. De keuzen in beleid hebben betrekking op alle programma’s in de gemeentelijke programmabegroting. Ze zijn tot stand gekomen zonder enige bemoeienis of betrokkenheid van burgemeester en wethouders. Het is aan de leden van de gemeenteraad om te beslissen hoe zij de gepresenteerde keuzen in dit Palet 2010 willen gebruiken. Zodra het nieuwe college voor ogen heeft wat we als gemeente wel of niet gaan doen, kunnen we de consequenties van deze ingeslagen weg in kaart brengen, zoals het effect ervan op de ambtelijke organisatie en voor de door de gemeente ondersteunde organisaties en opdrachtnemers in de stad. Het is voor hen niet mogelijk om uit Palet 2010 één op één toekomstige bezuinigingen af te leiden. Daarvoor zijn eerst politieke beslissingen nodig. Zulke beslissingen kunnen worden genomen tijdens de coalitieonderhandelingen, die eerst moeten worden afgewacht. Palet 2010 kan door leden van de gemeenteraad worden gebruikt tijdens de coalitieonderhandelingen, en door de leden van het nieuwe college bij de opstelling van de Perspectiefnota 2011-2014.
7/107
Palet 2010
Leeswijzer Voor velen zal de verleiding groot zijn om in deze publicatie direct door te bladeren op zoek naar bezuinigingsopties. Ons advies is: DOE DAT NIET! Met dit advies willen we u behoeden voor verwarring en misverstanden. Want wat zult u zoal tegenkomen? Laten een paar voorbeelden noemen: (a) Ogenschijnlijk identieke keuzen in beleid met heel verschillende opbrengsten, (b) nieuwe termen als Actiestad en Woonstad, hoewel Leiden toch echt bekend staat als Sleutelstad, en (c) bedragen die optellen tot een veelvoud van de bezuinigingsopgaaf waar Leiden voor staat, met veel overlap en dubbeltellingen. Kortom, een potpourri. Maar wat komt u tegen als u van voor naar achter leest? De gemeenteraad van Leiden heeft gevraagd een ambtelijke werkgroep in te stellen die apolitieke informatie in beeld moest brengen over opties om aan de bezuinigingsopgaaf van de gemeente te voldoen. In hoofdstuk 1 leest u over de aanleiding hiervoor. De informatie waar de raad om heeft gevraagd, is in beeld gebracht aan de hand van vier scenario’s. Waarom scenario’s zijn gebruikt leest u in hoofdstuk 2. Deze gehanteerde scenario’s gaan elk uit van een andere visie op de rol van de gemeentelijke overheid in Leiden. Hoofdstuk 3 bevat een uitgebreide beschrijving van de vier scenario’s. Aan de hand hiervan heeft de ambtelijke organisatie in beeld gebracht welke keuzen in beleid mogelijk zijn om te voldoen aan de bezuinigingsopgaaf. De keuzen in beleid die in beeld zijn gebracht, zijn niet met één pennenstreek te realiseren. Ze verschillen in omvang, ze hebben uiteenlopende maatschappelijke effecten, soms vallen ze samen met eerder opgelegde taakstellingen die nog niet volledig zijn ingevuld, en soms vergen ze verder onderzoek voordat het mogelijk is ze in te voeren. Deze en andere belangrijke algemene bevindingen leest u in hoofdstuk 4. Hier wordt ook ingegaan op gevolgen van in beeld gebrachte keuzen in beleid voor de omvang van het ambtelijk apparaat van de gemeente. Hoofdstuk 5 bevat een overzicht van de keuzen in beleid voor de verschillende programma’s uit de programmabegroting, gerangschikt per scenario. Naast de maatregelen die zijn opgenomen in de verschillende scenario’s, zijn ook keuzen in beleid in beeld gebracht die enerzijds een minimaal maatschappelijk effect hebben, en die anderzijds toch een substantiële besparing kunnen opleveren. Als zulke opties op het eerste gezicht ook nog eens nauwelijks afhankelijk lijken van politieke voorkeuren, dan hebben we ze gerangschikt onder de noemer “Overige maatregelen”. Een toelichting op de tien belangrijkste voorbeelden hiervan leest u in hoofdstuk 6. Het Bijlagenboek bevat ten slotte per scenario een overzicht van keuzen in beleid.
9/107
Palet 2010
1. Aanleiding 1.1. Financiële problematiek Op 12 november 2009 heeft de gemeenteraad de Programmabegroting 2010 vastgesteld en kennis genomen van de Meerjarenraming 2011 – 2013. De Meerjarenraming sluit met een structureel tekort van € 6,5 miljoen. Hierbij is geen rekening gehouden met extra bezuinigingen van de rijksoverheid vanaf 2012. Die leiden er naar verwachting toe dat de inkomsten van gemeenten verder zullen afnemen. Dat geldt ook voor Leiden. Door de daling van de inkomsten van de gemeente is het noodzakelijk te kiezen welk beleid in de periode 2011-2014 wordt voortgezet en welk beleid wordt gewijzigd. In de programmabegroting is vermeld dat voor de behandeling van de Perspectiefnota 2011-2014 een overzichtelijk pakket van beleidsinhoudelijke maatregelen op tafel moet liggen waarmee het college een sluitende meerjarenraming kan opstellen. De totale uitgaven van de gemeente bedragen ongeveer €530 miljoen per jaar. Begin maart, bij het begin van de nieuwe coalitieonderhandelingen, komt een gedetailleerde financiële prognose beschikbaar. De financiële situatie voor de gemeente Leiden is in de komende jaren zodanig dat er belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. Heroverweging van beleid is (opnieuw) nodig op allerlei terreinen. Eerdere heroverwegingsoperaties van de gemeente Leiden zijn tot stand gekomen zonder dwingende externe noodzaak. Dat is nu nadrukkelijk anders. Palet 2010 speelt in op de sombere verwachting voor de grootste inkomstenbron voor de gemeente: het Gemeentefonds. De gemeenteraad is van mening dat Leiden voorafgaand aan de verkiezingen en de daaropvolgende coalitieonderhandelingen de noodzakelijke opties voorbereid moet hebben. De aanleiding is de verwachte verlaging van rijksuitgaven aan gemeenten. Bij het in kaart brengen van heroverwegingsopties (“Keuzen in beleid”) houden wij rekening met een structureel tekort dat vanaf 2014 € 16 miljoen bedraagt. Dit bedrag is gebaseerd op een schatting en is inclusief een bedrag aan verwachte tegenvallers en doorwerking van kapitaallasten in de lopende meerjarenraming naar 2014 e.v. van afgerond € 4 miljoen. Er bestaat vooralsnog grote onzekerheid over de doorwerking vanaf 2012 van rijksbezuinigingen op het Gemeentefonds en op de specifieke uitkeringen die de gemeente Leiden ontvangt. We gaan uit van een maximaal risico van 30 miljoen. Tabel: geactualiseerde meerjarenraming 2011 – 2014 Saldo meerjarenraming 2010 – 2013 (tekort)
2011 0,0
2012 - 1,7
2013 - 6,5
2014 - 6,5
Ontwikkelingen op basis van bestaande besluitvorming Ontwikkeling kapitaallasten - 2,0 Onderhoud en vervanging Riolering - 0,5 - 0,6 - 0,7 - 0,9 Overige ontwikkelingen - 0,5 - 0,5 - 0,5 - 0,7 Subtotaal - 1,0 - 2,8 - 7,7 - 10,1 Ontwikkeling algemene uitkering - 4,0 - 6,0 Totaal ontwikkeling saldo meerjarenraming - 1,0 -2,8 - 11,7 - 16,1 Tekort Tekort Tekort Tekort De meerjarenraming 2011 – 2014 wordt bij de opstelling van de Perspectiefnota 2011 – 2014 geactualiseerd.
11/107
Palet 2010
De keuzen in beleid in Palet 2010 dienen als informatiebron voor de coalitieonderhandelingen en in het verlengde daarvan voor de samenstelling van de perspectiefnota 2011-2014 dit voorjaar. Ontwikkeling Algemene uitkering Gemeentefonds: De omvang van het gemeentefonds is t/m 2011 bevroren. De reële groei voor de jaren vanaf 2012 is op “nul” gesteld. Daling wordt veroorzaakt doordat Nederland wel groeit maar het Gemeentefonds in omvang gelijk blijft. Leiden heeft te maken met een dalend inwoneraantal. Hierdoor daalt de algemene uitkering voor Leiden sneller dan gemiddeld in Nederland. De ontwikkeling Algemene uitkering is sterk afhankelijk van de omvang en het tempo van de Rijksbezuinigingen en de doorwerking daarvan naar het gemeentefonds en overige specifieke uitkeringen. Er bestaat thans grote onzekerheid over de doorwerking vanaf 2012 van rijksbezuinigingen op het Gemeentefonds en op de specifieke uitkeringen die de gemeente Leiden ontvangt. We gaan uit van een maximaal risico van 30 miljoen. Op basis van een geleidelijk doorvoering van de rijksbezuinigingen vanaf 2012 houden we rekening met een structurele cumulatieve daling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie (BZK) heeft in november 2009 aan de vaste Kamercommissie voor BZK toegezegd de gemeenten te informeren over de doorwerking van de rijksbezuinigingen op het gemeentefonds. De laatste informatie voor de gemeenten over de ontwikkeling van het gemeentefonds dateert van september 2009, de septembercirculaire. Daarin werd wel voor 2010 en 2011 inzicht gegeven, maar niet over de periode daarna. In de komende meicirculaire zal waarschijnlijk nog geen verder inzicht worden gegeven. Of de septembercirculaire eind september 2010 wel verder inzicht zal geven is zeer de vraag. Denkbaar is dat pas in 2011 de ontwikkeling van het gemeentefonds vanaf 2012 helder zal worden. De huidige situatie brengt met zich mee dat bij de collegeonderhandelingen uitgegaan moet worden van een zeer onzekere financiële toekomst.
1.2. Begrotingstotaal en relatieve omvang heroverwegingsopties Om de totale omvang van de heroverwegingsopties in een reëel perspectief te plaatsen, wordt het structurele bedrag afgezet tegen het (bij benadering) ‘gecorrigeerde’ begrotingstotaal. Dit gecorrigeerde begrotingstotaal wordt als volgt bepaald: Tabel: direct beïnvloedbare lasten Totaal exploitatielasten conform Programmabegroting 2010 Waarvan: Niet direct beïnvloedbare exploitatielasten: Werk en inkomen - bijstandsuitkeringen - WSW - Participatie budget Kapitaallasten, (min lasten investeringsplan 2011- 2013, 8,4 mln) Budgettair neutrale exploitaties: Grondexploitatie, lasten zijn gelijk aan de baten
Saldo direct beïnvloedbare lasten
530 mln
42 mln 43 mln 18 mln 49 mln 113 mln
265 mln
12/107
Palet 2010
Het gecorrigeerde begrotingstotaal 2010 (beïnvloedbare exploitatielasten) bedraagt bij benadering 265 mln. Het (bruto) totaal van de bezuinigingsopgave bedraagt 16 tot 30 miljoen euro, oftewel 6,0% tot 11,4% van het gecorrigeerde begrotingstotaal.
1.3. Noodzaak van politieke keuzen De financiële problematiek voor de gemeente Leiden is zo groot dat het niet mogelijk is deze met enkele kleine beleidswijzigingen op te lossen. Politieke afwegingen en beslissingen zijn noodzakelijk. Daarvoor draagt Palet 2010 opties aan. In de aanloop naar de verkiezingen brengen talloze gemeenten in kaart hoe zij de gevolgen van rijksbezuinigingen kunnen opvangen. Bij een aantal gemeenten gebeurt dat op een manier die strak wordt aangestuurd door het zittende college. Leiden vormt daarop een uitzondering, op expliciet verzoek van de raad en met instemming van het college. In Leiden was politieke sturing niet aanwezig. Wij hebben geen rekening gehouden met politieke voorkeuren, taboes en/of heilige huisjes. Het resultaat van deze exercitie zal wellicht verrassen, zowel voor burgers, bedrijven en instellingen in de stad, als voor de raad en leden van het college. Nu Palet 2010 met deze rapportage wordt afgerond, is het aan de raad om de voorgelegde keuzen in beleid te wegen en om, op voorstel van het nieuwe college, besluiten te nemen over de doorvertaling ervan naar de Perspectiefnota en de programmabegroting.
13/107
Palet 2010
2. Waarom werken met scenario’s? De gemeenteraad heeft gevraagd om apolitieke informatie over mogelijkheden om te voldoen aan de bezuinigingsopgaaf die de gemeente te wachten staat. “Apolitiek” is hierbij een sleutelwoord. Hoe zou de ambtelijke organisatie aan deze vraag kunnen voldoen?
2.1. Voorwaarden voor apolitieke informatie Een eerste voorwaarde voor apolitieke informatie is dat deze niet mag worden gekleurd of beïnvloed door verkiezingsprogramma’s of door afzonderlijke collegeleden, die per definitie een politieke agenda hebben. Burgemeester en wethouders hebben daarom geen bemoeienis gehad met de inhoud of totstandkoming van Palet 2010. Ook hebben we ons niet laten leiden door verkiezingsprogramma’s. Een tweede voorwaarde voor de gewenste apolitieke informatie is dat deze keuzemogelijkheden bevat. Dat betekent dat de opties die in beeld worden gebracht, samen moeten optellen tot een bedrag dat (veel) hoger is dan de bezuinigingsopgaaf. Om aan de tweede voorwaarde te kunnen voldoen heeft de ambtelijke organisatie bezuinigingsopties in kaart gebracht aan de hand van vier scenario’s. Elk scenario gaat uit van een specifieke visie op de rol van de gemeentelijke overheid in Leiden. Daarbij is binnen elk scenario aansluiting gezocht met de stadsvisie “Leiden, Stad van Ontdekkingen”. De kernelementen van die visie worden immers breed gedeeld in de raad. De combinatie van deze scenario’s, waaruit u keuzes kunt maken, is apolitiek; er is niet voorgesorteerd op één oplossingsrichting. Met deze benadering is nadrukkelijk afgezien van de ‘kaasschaaf’-methode: in de scenario’s worden mogelijke keuzes gepresenteerd. Een belangrijk uitgangspunt was verder, dat geen onderwerp bij voorbaat onbespreekbaar was.
2.2. Werken met scenario’s Voordat we op detail in gaan op de vier scenario’s, lijkt het raadzaam direct te wijzen op een aantal voordelen en gevaren van het werken met scenario’s. Scenario’s zijn geen doel maar een middel Scenario’s hebben ons geholpen om keuzen in beleid in kaart te brengen in een logische samenhang. Van die samenhang hoeven politieke partijen zich natuurlijk niets aan te trekken. Het staat raadsleden vrij selectief te winkelen in de in kaart gebrachte keuzen in beleid. Of om heel iets anders te bedenken om aan de bezuinigingsopgaaf te voldoen. Scenario’s zijn geen alternatief voor de glazen bol Scenariostudies worden door veel organisaties gebruikt om in te spelen op een onzekere toekomst. Shell gebruikt zulke studies bijvoorbeeld al sinds de jaren ’70 om mogelijke toekomstbeelden te schetsen. Daarin gaat het vooral om zaken als de geopolitieke situatie, groei van de wereldeconomie en de prijsontwikkeling van een vat ruwe olie. Aan de hand van zulke scenario’s brengt het bedrijf in beeld hoe het zich zo goed mogelijk kan voorbereiden op de toekomst. In de scenario’s die wij hebben gebruikt, is niet geprobeerd om verschillende toekomstbeelden te schetsen waarop Leiden zich zou moeten voorbereiden. In plaats daarvan zijn vier reacties geschetst op de verslechterende financiële situatie voor de gemeente, beredeneerd vanuit verschillende visies op de rol van de gemeentelijke overheid. Dat is een wezenlijk verschil met toekomstscenario’s. De Leidse politiek kan kiezen voor een van de vier scenario’s. Bij toekomstscenario’s is kiezen niet mogelijk. Die overkomen je. Of niet.
15/107
Palet 2010
Een scenario kiezen mag, maar hoeft niet De scenario’s zijn ontwikkeld om keuzen in beleid in kaart te kunnen brengen. Niets meer en niets minder. Niemand hoeft zich iets aan te trekken van de scenario’s. Zij zijn niet bedoeld als aanzet tot verdere discussie over de toekomst van Leiden. Maar we zullen uiteraard niemand verbieden om ze voor dat doel te gebruiken. Scenario’s moeten een naam hebben De scenario’s waarmee we hebben gewerkt, hebben korte namen als Centrumstad, Actiestad en Woonstad. Zulke namen brengen het risico met zich mee dat mensen zich hier voorstellingen bij maken die niet overeenkomen met de bedoelingen van de opstellers van de scenario’s. Dat is een nadeel dat in onze ogen minder zwaar weegt dan het nadeel dat neutralere namen als A, B, C en D zouden hebben. Zulke neutralere benamingen werken vergissingen in de hand.
2.3. Streefcijfers per scenario Bij de aanvang van de werkzaamheden aan Palet 2010 gingen we uit van een bezuinigingsopgaaf van 15 miljoen euro. Het leek ons niet verstandig ons tot dit bedrag te beperken bij het in kaart brengen van keuzen in beleid. Dan zou immers niet meer gesproken kunnen worden over “keuzen”. Deze kanttekening gold voor héél Palet 2010, maar ook voor de uitkomsten per scenario. Als politieke 1 partijen één van de vier scenario’s volledig zouden omarmen , dan nog zouden er binnen dat scenario keuzemogelijkheden moeten bestaan. 15 miljoen euro vonden we daarom als streefcijfer niet hoog genoeg. We hebben gekozen voor 30 miljoen euro als streefcijfer per scenario, met de kanttekening dat de financiële opbrengst van een aantal specifieke beleidskeuzen hierop in mindering zou mogen worden gebracht. Bij twee van de vier scenario’s is dit streefcijfer bereikt. Van een aantal beleidskeuzen met minimale maatschappelijke effecten vermoeden wij dat ze politiek nauwelijks controversieel zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het afromen van de structurele onderbesteding op het budget voor aanschaf van HB-potloden voor beleidsondersteuners2. Zulke maatregelen hebben wij apart gerangschikt onder de noemer “Overige maatregelen”. Het was ons streven om per scenario 30 miljoen euro aan beleidskeuzen in beeld te brengen, waarbij de oogst aan “overige maatregelen” op deze 30 miljoen in mindering zou mogen worden gebracht. Deze “overige maatregelen” zijn vanzelfsprekend voor alle scenario’s gelijk.
2.4. Aanpak Eind oktober 2009 is op initiatief van de gemeentesecretaris een werkgroep begonnen met het opstellen van een plan van aanpak voor Palet 2010. Aan de werkgroep namen enkele medewerkers deel van de afdelingen Strategie en Onderzoek, Concernstaf en Communicatie. Vervolgens is een
1 2
We realiseren ons hoe onwaarschijnlijk dit klinkt. U begrijpt dat dit een fictief voorbeeld is. In werkelijkheid wordt dit budget vele tientallen malen overschreden.
16/107
Palet 2010
‘scenariogroep’ samengesteld, die vier scenario’s heeft uitgewerkt als handvatten voor het ordenen van de keuzen in beleid. ‘Slimme jatters’ hebben bezuinigingsvoorstellen uit andere gemeenten en interne suggesties verzameld ten behoeve van het eindresultaat. Alle medewerkers van de gemeente zijn uitgenodigd geweest om voorstellen in te brengen. De programmateams hebben het eigenlijke werk verzet: het bedenken, verzamelen en beoordelen van de bezuinigingsopties. De tien vaste teams voor de begrotingsprogramma’s, bestaande uit de programmadirecteur, de programmacoördinator en de financieel adviseur, zijn voor deze gelegenheid uitgebreid met een inhoudelijk niet-betrokken afdelingsmanager en een lid van de scenariogroep als ‘dwarskijker’. Een elfde programmagroep heeft zich gebogen over mogelijkheden binnen de algemene dekkingsmiddelen en de reserves en voorzieningen van de Programmabegroting. Waar nodig zijn inhoudelijk deskundigen betrokken bij deze groepen. De scenariogroep heeft ten slotte de kwaliteit van de voorstellen op onderdelen aangescherpt. De algemeen directeur heeft in overleg met de concerndirectie het nu voorliggende pakket vastgesteld.
17/107
Palet 2010
3. Beschrijving van de scenario’s In Palet 2010 is getracht een zo breed mogelijk pakket aan ombuigingsmaatregelen in beeld te brengen. Kijkend naar de voorliggende ombuigingsopdracht kan het niet anders dan dat er voor het gemeentelijk handelen heel principiële vraagstukken naar boven komen. Daarbij horen vragen over de rol van de gemeentelijke overheid en over de wijze waarop de gemeente samenwerkt met andere partijen. Zulke vragen zijn bijna per definitie politiek van aard. In de scenario’s is ten eerste onderscheid gemaakt in twee verschillende rollen die de gemeentelijke overheid kan kiezen. In de eerste twee scenario’s (A en B) wordt uitgaan van een verzorgende overheid. Een overheid die initiatief neemt, bij wijze van spreken al voordat de burger erom vraagt. En anderzijds twee scenario’s (C en D) waarbij sprake is van een gemeentelijke overheid die de zelfredzaamheid van burgers centraal stelt en terughoudend is in het zelf actie ondernemen en zich vooral richt op wettelijke taken en het faciliteren van initiatieven binnen de gemeente. Daarnaast is onderscheid gemaakt tussen scenario’s waarin de gemeente zich sterk richt op haar omgeving, een trekkende rol in de regio wil spelen, zich richt op bezoekers en zich openstelt voor nieuwe initiatieven (scenario A en D). Daartegenover kan dan de gemeente geplaatst worden die zich juist vooral richt op de eigen inwoners. Deze laatste gemeente zal zich dus pas op de omgeving richten als daar een direct aantoonbaar belang voor de eigen inwoners bestaat (scenario B en C)
Verzorgende overheid
Introvert, oriëntatie op status-quo
Extravert, oriëntatie op dynamiek
Zelfredzame burgers
Wanneer deze richtingen samengebracht worden, ontstaan de vier kwadranten in het bovenstaande assenstelsel, waarbij de twee boven de X-as gelegen scenario’s de verzorgende overheid verbeelden
19/107
Palet 2010
en de twee beneden de X-as gelegen scenario’s uitgaan van de zelfredzame burger en daarmee een terughoudende gemeentelijke overheid. Vervolgens is onderscheid te maken tussen een gemeente die zich richt op haar omgeving, op bezoekers en die bovendien aantrekkelijk wil zijn voor nieuwe initiatieven (links van de Y-as), en een gemeente die zich vooral wenst te richten op de belangen van de huidige inwoners (rechts van de Yas). Dit leidt tot de scenario’s Centrumstad, Woonstad, Singelstad en Actiestad, welke hieronder per scenario beschreven worden.
3.1. Scenario A: “Centrumstad” Dit scenario gaat uit van een verzorgende overheid die gericht is op dynamiek, en van een extraverte houding van de stad. Dit scenario gaat uit van een verzorgende overheid die gericht is op dynamiek, en van een extraverte houding van de stad. Centrumstad is een dynamische, altijd levendige stad van ambities en vernieuwing, waarin de lokale overheid een belangrijke en proactieve rol speelt. Centrumstad heeft veel te bieden voor de stad en de regio. De stedelijke agglomeratie is immers groter dan de gemeente. De stad wil aantrekkelijk zijn, voor de eigen bewoners, maar ook voor (bij voorkeur innovatieve en trendsettende) bedrijven, voor toeristen, cultuurminnaars, congresgangers en verder iedereen die zich aangetrokken voelt tot een bruisend openbaar leven. Er is dan ook veel te beleven op het gebied van cultuur en er zijn de nodige (vernieuwende) evenementen en festivals die, als het kan zònder, maar als het nodig is mèt steun van de gemeente worden georganiseerd. Onderwijs is van belang voor de ontwikkeling van talenten, niet in de laatste plaats met het oog op de lokale en regionale arbeidsmarkt. In die zin is een goed en divers onderwijsaanbod een belangrijke pull-factor voor bedrijven. Die bedrijven hebben we hard nodig: ze generen werkgelegenheid en dragen op die manier ook bij aan het dragen van de hoge kosten die een centrumstad met zich mee brengt. De Centrumstad koestert zijn studenten: niet alleen omdat de Universiteit Leiden een uiterst belangrijke factor is in een Stad van Ontdekkingen, maar ook omdat studenten een belangrijke bron van inkomsten zijn: jaarlijks levert elke student de economie zo’n € 25.000,-- per jaar op. De stad heeft een goed en actueel winkelaanbod en veel uitgaansgelegenheden zoals restaurants, cafés, bioscopen en dergelijke. Het openbaar vervoer is goed geregeld en wordt gestimuleerd. De stad is prima bereikbaar door de aanwezigheid van goede verbindingen en parkeervoorzieningen. Bovengenoemde voorzieningen (en andere overheidsdiensten) brengen uiteraard ook hoge kosten met zich mee voor de lokale overheid. Ter dekking hiervan is het noodzakelijk het profijtbeginsel meer toe te passen dan tot nu. Hierbij gaat het om parkeren (inclusief voorgenomen blauwe zones omzetten in betaald parkeer gebieden), sportaccommodaties en ligplaatsen. Om de hoge kosten van de stad te kunnen dekken is het noodzakelijk dat de
20/107
Palet 2010
belastingcapaciteit volledig wordt benut voor afvalverwijdering, dat straatreiniging voor 25% wordt doorbelast en rioolonderhoud voor 90%. Een andere passende maatregel om de hoge kosten van de gemeente te dekken is een jaarlijkse bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene dienst. De dynamiek van Centrumstad speelt zich vooral in de binnenstad af, bewaking en verbetering van de kwaliteit daarvan is dan ook een permanente prioriteit. Doordat de stad het accent legt op centrum-stedelijke zaken is het minder belangrijk om de aandacht te richten op districten en buurten. Hierdoor kunnen verschillende maatregelen worden doorgevoerd: • budgetten voor districtraden met daarbij behorende groenprojecten en overhead kunnen dan ook worden afgeschaft; • 2 van de 5 raad- en daadwinkels worden gesloten; • sommige buurthuizen kunnen dicht en in de resterende geen pedagogisch geschoolde mensen meer nodig zijn. Een beheerder is voldoende; • buurtopbouwwerk en jeugd- en jongerenwerk kunnen in minder problematische wijken worden stopgezet. Naast de focus op levendigheid realiseert de stad zich ook heel goed dat er altijd een groep mensen is die –tijdelijk of minder tijdelijk- steun van de overheid nodig heeft om een menswaardig bestaan te kunnen leiden. In Centrumstad is sprake van een mensgericht sociaal beleid met onder andere inkomenssteun, dak- en thuislozenopvang en armoedebestrijding. Naast het landelijk beleid dat in dit kader wordt gevoerd heeft Leiden ook een eigen minimabeleid. Onderdelen in dit minimabeleid die niet meer te rechtvaardigen zijn op grond van inkomensposities, die nergens anders in Nederland voorkomen of waarbij sprake is van onderuitputting worden echter geschrapt. Ook op onderdelen van ouderenbeleid en opvang van en zorg voor vreemdelingen is verlaging van subsidie of verminderde inzet mogelijk.Uiteraard moet zoveel mogelijk worden voorkomen dat mensen dit soort steun van de overheid nodig hebben. Onderwijs is daarbij een zeer belangrijk preventief instrument. Van evenveel belang is werk. Vandaar dat Work First geïntensiveerd moet worden. Bijna de helft van de bijstandgerechtigden is tijdelijk vrijgesteld van de arbeidsverplichting . Op basis van wederkerigheid kan deze groep worden verplicht tot een tegenprestatie door verloning of vrijwilligerswerk, waardoor flink bespaard kan worden. Een andere manier om de kosten enigszins te beperken is een zekere taakverdeling met de regio: Zoals eerder genoemd legt Centrumstad het accent op typisch centrumstedelijk zaken als cultuur, evenementen en dergelijke, de buurgemeenten juist meer op ruimte-intensieve voorzieningen als sport, recreatie, groen, maar ook bijvoorbeeld bejaardenzorg, zodat we die niet zelf hoeven te realiseren of in stand te houden. Ruimte-intensieve voorzieningen zoals volkstuinen en sportvelden kunnen beter door de regio worden gerealiseerd. Ook een voorziening als een zwembad zou door de regio overgenomen kunnen worden (bijvoorbeeld door een vanuit meerdere gemeenten te vormen regionaal sportbedrijf) waardoor een zwembad in Leiden gesloten zou kunnen worden. Nader onderzoek naar de mogelijkheden en financiële effecten (kostenbesparing en opbrengsten) om dergelijke voorzieningen buiten de stad te plaatsen is nodig. Intensiever ruimtegebruik door de ontwikkeling van vrijkomende locaties met woningen, bedrijven en voorzieningen binnen de gemeentegrenzen hoort nadrukkelijk bij Centrumstad. De overheid vindt dienstverlening en veiligheid belangrijk, dat kan ook niet anders in een stad die druk wordt bezocht en waar de openbare ruimte intensief wordt gebruikt. Tegelijkertijd delven beheer en onderhoud van de openbare ruimte en gebouwen soms het onderspit in de
21/107
Palet 2010
financiële belangenafweging van Centrumstad. Met uitzondering van de binnenstad zijn er minder middelen beschikbaar voor onderhoud monumenten, parken, groen. straatmeubilair en water. In Centrumstad is ook geen plaats meer voor natuur- en milieueducatie. De kinderboerderijen, dierenweiden en bezoekerscentra worden afgestoten en onderwijsactiviteiten verdwijnen. Natuurlijk worden Europese en landelijke normen gerespecteerd op het terrein van water, lucht, geluid en milieu, maar een altijd levendige stad kan nu eenmaal niet tegelijkertijd een Heemstede zijn.
3.2. Scenario B: “Woonstad” Dit scenario gaat uit van een verzorgende overheid die gericht is op de status-quo, en van een introverte houding van de stad. In dit scenario is de stad in de eerste plaats een aantrekkelijke, veilige en schone woonstad, en dat voor alle lagen van de bevolking. De focus is daarbij de komende 10 jaar vooral gericht op gezinnen en senioren. Ook voor mensen met hogere inkomens biedt Woonstad, meer dan voorheen, een aantrekkelijk woonmilieu. Een verlaging van 20% naar 15% sociale woningbouw ligt in dit scenario voor de hand. Daarmee wordt aangesloten bij het verhoudingsgewijs hoge inkomensniveau van de Leidse bevolking. De wijkontwikkelingsplannen en de afspraken met de woningbouwcorporaties zullen met het oog op deze focus opnieuw worden bekeken en zo nodig worden herzien. Woonstad is een gezinsvriendelijke stad, dus een stad met ruim voldoende, goed over de stad gespreide speelruimten, voldoende kinderopvang, een goed functionerende jeugdzorgketen en veilige fietsroutes van en naar school. De kwaliteit van het primair en voortgezet onderwijs is voor elke ouder van groot belang en daarmee een belangrijk aandachtspunt van het gemeentelijk beleid. Onderwijs is weliswaar een Rijkstaak, maar Leiden is met z’n musea en oudste Schouwburg niet voor niets een Stad van Ontdekkingen en dat brengt verplichtingen met zich mee, met name in het primair en secundair onderwijs. Cultuureducatie en met name de bestaande programma’s Museum & School en Cultuur & School zijn daar de belangrijkste invulling van. Woonstad prijst zich natuurlijk gelukkig met de aanwezigheid van mbo, hbo en het universitair onderwijs, maar deze instellingen kunnen heel goed voor zich zelf zorgen en de gemeente ziet ten aanzien van deze voorzieningen geen specifieke verantwoordelijkheid voor zichzelf weggelegd anders dan een goed gastheerschap. Meer in het algemeen geldt dat het voorzieningenaanbod primair is afgestemd op de wensen van Leidse inwoners. Dat betekent dat Woonstad niet voorop zal lopen als het gaat om grootschalige, mediatrekkende evenementen en cultuurmanifestaties, gericht op het aantrekken van bezoekers. Activiteiten op dat vlak worden niet meer van gemeentewege ondersteund. Dat geldt ook voor de marketing en promotie van de stad. De huidige rijksmusea, de Schouwburg, het 3-oktoberfeest en de bestaande bioscopen voorzien in voldoende mate in de behoefte aan vertier van de Leidse burgers. Gemeentelijk museum de Lakenhal zal getransformeerd worden naar een toonkamer, gericht op de Leidse historie. Woonstad wil naast gezinsvriendelijk ook senior-proof zijn. Het gaat dan niet alleen om op deze doelgroep gerichte huisvesting, maar bijvoorbeeld ook om veilige, toegankelijke
22/107
Palet 2010
openbare ruimte en om een voorzieningenniveau dat mede is afgestemd op de inwoners van wie de actieradius minder groot wordt. Een goede spreiding over de gehele stad is daarom van belang, evenals bereikbaarheid te voet en per fiets. Bij voorzieningen moeten we overigens niet alleen denken aan zorgvoorzieningen maar zeker ook aan winkels, een bank en parken. De inspanning om deze kwalitatief aantrekkelijke stad te kunnen onderhouden, heeft wel een prijskaartje. De inwoners dragen daar deels aan bij door een beperkte groei richting kostendekkende tarieven. Bedrijventerreinen zijn van belang voor Woonstad vanwege werkgelegenheid en voor de huisvesting van dienstverlenende bedrijvigheid. Maar de directe inspanningen van de gemeente zijn beperkt. Immers, het uitgangspunt is: wonen, tenzij. De verdere ontwikkeling van de kenniseconomie (onder andere Leiden Bio Science Park) zal daarom vooral door direct betrokken partijen zelf verder vormgegeven moeten worden. Een goed woonmilieu heeft de prioriteit. De binnenstad is daarom autoluw. Parkeren in de gehele stad is voor inwoners niet gratis, maar er wordt wel een tariefdifferentiatie toegepast tussen bewoners en bezoekers. Bezoekers kunnen op een parkeerterrein buiten de stad parkeren en met de RGL de binnenstad bezoeken. Er is daardoor veel minder behoefte aan dure, gebouwde parkeervoorzieningen. Omdat er minder noodzaak is tot regionale afstemming, zal de inzet en bijdrage van de gemeente Leiden op dat vlak verminderen.
3.3. Scenario C: “Singelstad” Dit scenario gaat uit van zelfredzame burgers, van een overheid die gericht is op de status-quo, en van een introverte houding van de stad. Singelstad ziet haar inwoners als volwassen burgers die heel goed voor zich zelf kunnen zorgen - en dat ook willen. Deze visie sluit aan bij het profiel van de Leidse bevolking: hoog opgeleid met bijbehorend inkomen, jong, veel tweeverdieners, bovengemiddeld werkzaam in de creatieve economie, minder vatbaar voor conjuncturele schommelingen. De gemeente ziet het vooral als haar taak een prettige woonomgeving te bieden: schoon, heel & veilig, met oog voor rustgevend groen en water. Desbetreffende beleidsterreinen zullen bij de bezuinigingen zoveel mogelijk worden ontzien. Dat wil niet zeggen dat de gemeente voor niets werkt, verhogingen van eigen bijdragen zijn onvermijdelijk, bv bij afvalverwijdering en rioolheffing. Vanuit deze visie hoeft Singelstad niet zo nodig voorop te lopen als het gaat om modieuze trends, om marketing, evenementen van nationale of zelfs internationale allure, of bij de strijd om moderne bedrijvigheid. Gemeentelijke bijdragen aan voorzieningen en activiteiten die hierop gericht zijn worden dan ook geschrapt. Denk daarbij aan Leiden Marketing, het Visitor Centre, aan (coördinatie van) festivals, aan het stimuleren en ondersteunen van branches als Bio Sciences, Communicatie-stad of Creatieve Economie, aan structurele bijdragen aan het project Binnenstad. Het aantal podia kan in deze op rust georiënteerde stad best wat minder, en de toegangsprijzen hoger. Een minder externe gerichtheid betekent ook minder bezoekers, het parkeerbeleid kan dus worden versoberd. Ook kunnen de tarieven omhoog en vergunningen kostendekkend worden gemaakt.
23/107
Palet 2010
Natuurlijk behoudt Singelstad haar eigen schatten, zoals de monumenten, de Lakenhal en de Schouwburg. Singelstad koestert ze zeer, maar in alle rust en bescheidenheid: ze worden niet gebruikt om grote groepen bezoekers te trekken. Dat betekent bijvoorbeeld dat de Lakenhal zal worden omgevormd tot een stedelijke toonkamer en financiering van het Sieboldhuis wordt overgelaten aan het Rijk. Voor Sport geldt dat vrijwel elke voorziening te vinden is binnen een straal van 20 kilometer. Het aantal accommodaties, zoals zwembaden, kan dus fors worden teruggebracht en de toegangsprijzen verhoogd. Voor topsport is geen plaats, nochruimtelijk noch financieel. Sportstimulering wordt beëindigd, bewoners weten immers zelf we wat goed voor ze is.. Singelstad wil geen verantwoordelijkheden overnemen van bewoners, en al helemaal niet van Rijk of Provincie. Onderwijs (met uitzondering van huisvesting) is een Rijkstaak, daarom stopt de gemeente met gemeentelijke deelname aan vele voorzieningen en projecten. Maar Singelstad, niet voor niets Stad van Ontdekkingen, zorgt wel dat leerlingen in het primair en secundair onderwijs de Leidse schatten leren kennen. Daarom blijft de gemeente cultuureducatie, waaronder Museum en School, bekostigen. Voor wie het echt en aantoonbaar nodig heeft biedt Singelstad hulp, zulks conform landelijke wet- en regelgeving. Maar activiteiten die niet direct bijdragen aan het lenigen van nood worden verminderd of stopgezet. Denk daarbij aan bv. sociale raadslieden en Leidse rechtswinkel, buurtmaatschappelijk werk en Jeugddorp, maar ook aan opbouwwerk en buurthuizen. Singelstad is daarnaast van mening dat het asociaal is om mensen sociale contacten en ontplooiing van hun vaardigheden te onthouden. Juist door werk ontstaan die contacten en ontplooien mensen zich. Work First is dan ook het hart, letterlijk en figuurlijk, van het Leidse sociale beleid. Minimabeleid wordt afgeschaft omdat het de prikkel tot werken wegneemt. Daarnaast wordt nog eens heel kritisch gekeken naar specifieke uitkeringen, zowel tav effect als doelgroepomschrijving. Stabiliteit, voorspelbaarheid en rust zijn belangrijke waarden in het streven naar ons kerndoel: een mooie en prettige woonomgeving voor de zelfverantwoordelijke bewoners. Omdat Leiden zich bovendien niet stort op elke trend kan het volstaan met een kleiner bestuur, i.e. de burgemeester en 1 wethouder per aan het College deelnemende partij. Uiteraard wordt de omvang van het ambtelijk apparaat aan deze nieuwe omstandigheden aangepast.
3.4. Scenario D: “Actiestad” Dit scenario gaat uit van zelfredzame burgers, van een oriëntatie op dynamiek, en van een extraverte houding van de stad. Actiestad is een bruisende kennisstad, een bijenkorf vol bezige, zoemende bijen. Veel bedrijvigheid, creativiteit, innovativiteit en hoogtechnologische bedrijvigheid. De grote economische pijlers zijn het Leiden Bio Science Park en de Universiteit /Hoge School, LUMC. Daarnaast zijn er veel kleinere, zelfstandige ondernemers.
24/107
Palet 2010
Deze stad trekt jonge mensen van heinde en verre: studenten, wetenschappers, creatieve ondernemers en ook investeerders. Mensen met een hoog opleidingsniveau en daarbij behorend hoog inkomen. Zij bepalen gezamenlijk het beeld van de stad: creativiteit mag worden geëtaleerd in de openbare ruimte. Pleinen, parken worden gebruikt als ontmoetingsplek. Actiestad is elke dag weer een Stad waar het nodige te Ontdekken valt, het Stadsmotto is dan ook goed gekozen. De bewoners van de stad maken graag gebruik van de verrassende en diverse voorzieningen, op gebied van sport, cultuur en evenementen, maar wel volgens het profijtbeginsel. De gemeente faciliteert waar dat aan de orde is maar laat initiatief en organisatie over een burgers, bedrijven en professionals. Financiële bijdragen, vergoedingen, subsidies op diverse vlakken worden afgeschaft. De inwoners van Actiestad verwachten een hoog kwaliteitsniveau van de woningvoorraad. Woningen, die ook geschikt en groot genoeg zijn om als thuisbasis te dienen van de zelfstandige ondernemers. Ze nemen zelf het initiatief om de woonomgeving ook schoon en gezond te maken. Voor de reiniging die nodig blijft wordt 50% aan de inwoners doorbelast. De afvalverwijdering wordt volledig kostendekkend gemaakt. Ook bezoekers komen uit de wijde omgeving. Het merendeel zijn zakelijke bezoekers. Ze komen naar Leiden met alternatieve en hoogwaardige vormen van vervoer. Actiestad is het centrum van een wirwar aan verbindingen. Actiestad positioneert zich sterk in de Randstad, is regionaal georiënteerd maar probeert ook breder haar partij mee te blazen. Nationale en zelfs internationale bekendheid en een dynamische uitstraling zijn immers cruciaal bij het aantrekken van innovatieve bedrijvigheid. Met de ligging op de 1 van de drie landelijke internationale verbindingsassen, de A4, is Leiden ook daadwerkelijk onderdeel van een internationaal netwerk, mede geschraagd door de internationaal georiënteerde studenten, de Universiteit Leiden en ondernemers. De investeringen in bereikbaarheid blijven overeind. Dit alles zorgt voor het liberale, progressieve, op vernieuwing gerichte klimaat, waar Leiden vroeger al om bekend stond. Stilstand is achteruitgang, marktwerking staat hoog in het vaandel, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van parkeergarages en fietsenstallingen. In de actiestad laat de overheid het initiatief aan de burgers. Hebben ze een idee, een plan of voorstel, de gemeente faciliteert en stimuleert en gaat uit van ja, tenzij, maar zonder financiële middelen. Er worden geen voorzieningen meer geëxploiteerd en het minima-, zorg- en welzijnsbeleid ligt in de actiestad onder het gemiddelde van de 100.000+ gemeenten, de extraatjes op alle gebieden van economie en toerisme, jeugd- en onderwijs, sport,cultuur en recreatie, welzijn en zorg, werk en inkomen worden afgeschaft, of kostendekkend gemaakt.
3.5. Aansluiting bij stadsvisie “Leiden, Stad van Ontdekkingen” In de scenario’s is aansluiting gezocht bij de Stadsvisie Leiden Stad van Ontdekkingen. Daar zijn de volgende kanttekeningen bij te maken: 1. Niet alle sociale en economische beleidsterreinen dragen in dezelfde mate bij aan de Stadsvisie. Schematisch kunnen de verschillen in bijdragen als volgt worden samengevat:
25/107
Palet 2010
Draagt direct bij aan de Stadsvisie Onderwijs Economie & Toerisme Cultuur Wonen
Draagt indirect bij aan de Stadsvisie Veiligheid Arbeidsmarktbeleid (onderdeel Werk en Inkomen) Sport
Neutraal ten opzichte van de Stadsvisie Welzijn Uitkering- en Minimabeleid (onderdeel Werk en Inkomen) Zorg Jeugd
De Stadsvisie wordt zowel intern als extern breed gedragen. Het zou dan ook niet op voorhand onlogisch geweest zijn om de beleidsterreinen die daar sterk aan bijdragen in belangrijke mate buiten de bezuinigingen te houden. Mede gelet op de omvang van het te bezuinigen bedrag en om het palet zo breed mogelijk te houden is daar niet voor gekozen. Wel is in de diverse scenario’s bij de afwegingen rekening gehouden met de Stadsvisie. Dat heeft onder andere geresulteerd in het verminderen van de gemeentelijke bijdrage dan wel verhogen van bijdragen van bijvoorbeeld gebruikers, daar waar zonder de Stadvisie sluiting of totaal stoppen van de gemeentelijke bijdrage ook een mogelijkheid zou zijn geweest. 2. Twee van de vier scenario’s verhouden zich als scenario niet goed tot de Stadsvisie, namelijk Woonstad en Singelstad. Deze scenario’s zijn intern georiënteerd met bovendien een relatief sterk accent op wonen. Daar waar het vanuit de optiek van de Stadsvisie logisch zou zijn Onderwijs, Economie & Toerisme, Cultuur en Wonen te ontzien bij bezuinigingen, is dat vanuit de aard van deze twee scenario’s juist niet voor de hand liggend. Dit dilemma is opgelost door de Stadsvisie in deze twee scenario’s vooral op te vatten als een opdracht om leerlingen in het primair en secundair onderwijs in contact te (blijven) brengen met kennis en cultuur.
26/107
Palet 2010
4. Algemene knelpunten, risico’s en eigenaardigheden van Palet 2010 Bij het in kaart brengen van de keuzen in beleid zijn wij gestuit op een aantal algemene knelpunten, risico’s en eigenaardigheden die met de gepresenteerde keuzen samenhangen. Deze benoemen wij hieronder, zodat u deze kunt betrekken bij de interpretatie van de informatie in de volgende hoofdstukken.
4.1. Hapklare brokken en zaken om eerst op te kauwen Veel van de keuzen in beleid kunnen zonder veel inspanningen worden ingevoerd. Dat zijn vooral de maatregelen met een klein financieel belang. Wij presenteren echter ook keuzen in beleid die minder recht-toe-recht-aan zijn. Een goed voorbeeld daarvan is de verhoging met €1,5 miljoen van de bijdrage uit het Programma Ruimtelijke Investeringen in Leiden (PRIL) aan de algemene middelen. Deze maatregel impliceert dat een aantal ruimtelijk projecten wordt uitgesteld en/of geannuleerd. Welke dat moeten zijn, vergt afweging van pro’s en contra’s. Die kunnen betrekking hebben op allerlei aspecten (financieel, frictiekosten, uitfasering, juridisch, moreel of anderszins).
4.2. Hard werken om tijd en geld te besparen Wanneer een gemeente nooit nieuw beleid ontwikkelt en ook nooit beleid hoeft aan te passen aan ontwikkelingen bij de rijksoverheid of in de samenleving, zijn geen beleidsambtenaren nodig. Wanneer een gemeente de koers wel verlegt, zijn aanvankelijk wel extra inspanningen nodig. Dat geldt zelfs als oud beleid moet worden afgeschaft. Het gevolg hiervan is dat niet alle keuzen in beleid op hetzelfde moment tijdens de komende raadsperiode ingevoerd kunnen worden. In het collegeuitvoeringsprogramma zal deze spreiding in meer detail moeten worden uitgewerkt.
4.3. Van spijkerhard tot boterzacht De keuzen in beleid van Palet 2010 verschillen onderling extreem van karakter. Dat geldt voor maatschappelijk effect, maar ook voor de financiële opbrengst en – helaas – ook voor de stevigheid van de raming van de financiële opbrengst. Soms is het financiële effect van een maatregel “hard” en soms is deze “zacht” of “redelijk hard”. Wij hebben de programmateams gevraagd een indicatie te geven van de hardheid van de verschillende maatregelen. Zij hebben daaraan gehoor gegeven, maar van een uniforme definitie van “hard” en “zacht” is geen sprake geweest. Als de financiële opbrengst van een keuze in beleid met geen mogelijkheid viel in te schatten, is de opbrengst pro memorie opgenomen (dus als PM-post).
4.4. Optellen mag soms wel en soms niet De verschillende scenario’s uit Palet 2010 overlappen elkaar gedeeltelijk. Iedere keuze in beleid kan onderdeel uitmaken van meer dan één scenario. Sommige keuzen in beleid komen zelfs voor in alle vier de scenario’s. Per scenario kan worden opgeteld hoeveel geld dat scenario kan opbrengen. Maar vanwege de overlap is het niet mogelijk deze bedragen voor de verschillende scenario’s bij elkaar op te tellen. Wie dat wel doet rekent zich te snel rijk, of ziet de zaken te somber in (al naar gelang de politieke visie van de betrokkene, uiteraard).
4.5. De alchemie van benchmarks Bij de opstelling van de keuzen in beleid hebben de programmateams zich onder meer laten inspireren door intergemeentelijke vergelijkingen. Idealiter geven zulke vergelijkingen helder aan waaraan Leiden relatief veel en relatief weinig geld lijkt uit te geven. Zulke informatie kan aanleiding vormen voor naderen analyse en in sommige gevallen ook voor keuzen in beleid.
27/107
Palet 2010
In intergemeentelijke vergelijkingen valt op dat de gemeente Leiden met instemming van de raad de kosten voor bestuur anders boekt dan gebruikelijk is in de normeringssystematiek van het gemeentefonds. Zulke kosten voor bestuur staan bij Leiden veel meer dan in andere gemeenten bij programma 1 (Bestuur en dienstverlening). Andere gemeenten rekenen zulke kosten in veel grotere mate als overhead toe aan de andere programma’s. Zowel voor programma 1 als voor andere programma’s leidt dit soms tot lastig te interpreteren uitkomsten van vergelijkingen.
4.6. Hom of kuit De gemeente is verplicht om jaarlijks een sluitende begroting in te dienen bij de toezichthouder, de provincie Zuid-Holland. Om uit te komen op een sluitende begroting zijn drie soorten maatregelen 3 mogelijk: uitgavenvermindering, inkomstenverhoging en lastenverzwaring . Elk scenario bevat hiervan een mengvorm. Algehele verhoging van de OZB vormt geen onderdeel van enig scenario. Zo’n verhoging is nodig als de uitgavenverminderende en inkomstenverhogende maatregelen waartoe wordt besloten, onvoldoende opleveren om uit te komen op een sluitende begroting. Het is aan de politiek om te beslissen over de mix van maatregelen.
4.7. Afbreken kan maar één keer De keuzen in beleid in Palet 2010 die worden overgenomen door de raad, zijn allerminst vrijblijvend. Te midden van de honderden opties die we hebben benoemd, zijn ook keuzen in beleid die kunnen leiden tot opheffing, sluiting of verkoop van voorzieningen. Denk bijvoorbeeld aan stopzetting van de museumfunctie van de Lakenhal of vermindering van het aantal sportterreinen. Dergelijke beslissingen over zulke voorzieningen zijn in de regel eenmalig. Alleen tegen zeer grote kosten kunnen ze worden teruggedraaid. Omdat wij de politiek niet voor de voeten hebben willen lopen, hebben we zulke keuzen in beleid niet weggemoffeld, maar openlijk benoemd.
4.8. Geen kaasschaaf, dus ongelijke resultaten De tien programma’s in de programmabegroting van Leiden zijn heel verschillend van aard. In sommige gaan enkele miljoenen om, in andere meer dan honderd miljoen. Een enkel programma vloeit volledig voort uit eigen prioriteitstelling van de raad, bij andere wordt het uitgavenniveau sterkt bepaald door wettelijke taken en verplichtingen. Mengvormen zijn er ook. zulke verschillen hebben – bijna noodzakelijkerwijs – tot gevolg dat de verdeling van keuzen in beleid in Palet 2010 scheef is verdeeld over de tien programma’s. Waar geen wettelijke taken zijn (zoals bij programma 3, Economie en Toerisme) kan in beginsel elke euro worden wegbezuinigd. Bij andere kan dat niet. Het benoemen van keuzen in beleid is geen mathematische exercitie geweest, maar mensenwerk. Voor elk programma is een ander programmateam aan de slag gegaan. Vanzelfsprekend is ernaar gestreefd een zo uniform mogelijke benadering te hanteren voor alle programma’s. Maar interpretatieverschillen kunnen hebben geleid tot verschillende uitkomsten. Dat achten wij tot op zekere hoogte onvermijdelijk. De bandbreedte van die verschillen achten wij in Palet 2010 acceptabel.
3
In Griekenland worden meer soorten maatregelen toegepast.
28/107
Palet 2010
4.9. Overlap met eerdere taakstellingen Vorige heroverwegingsoperaties hebben geleid tot soms aanzienlijke taakstellingen voor de gemeente, waarvan een fors deel nog niet is verzilverd. Voorbeelden daarvan zijn de taakstellingen op effficiëntie van processen (“Proces in uitvoering”), op regie (“Regie op maat”) en op subsidies. Waar dat van toepassing is, is bij de keuzen in beleid in bijlagen 1 tot en met 5 aangegeven dat er een overlap is met eerdere taakstellingen. Zulke keuzen in beleid zijn enerzijds van waarde voor het verzilveren van de oude taakstellingen. Anderzijds kunnen ze pas meetellen als oplossing voor het geraamde financiële gat voor de volgende raadsperiode, voor zover zij het bedrag van de oude taakstelling overschrijden. Bijlage 6 bevat een overzicht van de nog niet gerealiseerde taakstellingen, zoals dat is opgenomen in de programmabegroting voor 2010, inclusief meerjarenbeeld.
4.10. Minder handjes om te laten wapperen De keuzen in beleid zullen gevolgen hebben voor de hoeveelheid personeel die de gemeente nodig heeft. Hoe groot die effecten zijn, is afhankelijk van de visie van het nieuwe college op de rol van de gemeentelijke overheid en van de beleidskeuzen die daaruit volgen. Waarom de keuzen van het nieuwe college zo van belang zijn, laat zich eenvoudig illustreren aan de hand van een voorbeeld over subsidies. Als iedere subsidie met 15% zou worden verlaagd, levert dat geen vermindering van werk op. Het aantal af te handelen subsidieaanvragen blijft gelijk. Als daarentegen 15% gekort zou worden op subsidies door de meest bewerkelijke subsidieregelingen af te schaffen, zou een bovenevenredig grote personeelsreductie mogelijk zijn.
4.11. Het vuil, de stad en de lasten De gemeente Leiden kent (nog) geen kostendekkende afvalstoffenheffing en rioolrechten (het zogenoemde “de vervuiler betaalt principe”). Op grond van de gemeentewet mag de gemeente maximaal 100% van de kosten voor afvalverwijdering en riolering doorberekenen in de afvalstoffenheffing respectievelijk de rioolrechten. De niet door de afvalstoffenheffing en de rioolrechten gedekte kosten worden thans verrekend met de inkomsten uit de Onroerend Zaakbelasting (OZB). Sinds de afschaffing van de OZB voor gebruikers van woningen ontvangt de gemeente via de algemene uitkering uit het gemeentefonds een compensatie voor de gederfde inkomsten. Deze compensatie bestaat uit een structureel gedeelte en een incidenteel gedeelte. Het structurele gedeelte komt tot uitkering via de reguliere uitkering. De hoogte van deze compensatie bedraagt € 7,1 miljoen. Het incidentele gedeelte, de zogenoemde suppletie-uitkering, ontvangt Leiden van het Rijk om een geleidelijke (her)invoering van een kostendekkende afvalstoffenheffing en rioolrechten mogelijk te maken. De hoogte van de uitkering loopt jaarlijks af in gelijke mate met de reële groei van het gemeentefonds. De suppletie-uitkering bedraagt voor 2007 € 9,6 miljoen. Afhankelijk van de ontwikkeling van de reële groei in het gemeentefonds bedraagt de looptijd van de suppletie-uitkering 15 tot 25 jaar. Bij een te snelle verhoging richting kostendekkende afvalstoffenheffingen en rioolrechten bestaat het risico dat de gemeente de suppletie-uitkering (deels) verliest. Dit laatste gevaar doet zich niet voor als de stijging van de heffingen gelijke tred houdt met de geleidelijke daling van de suppletie-uitkering. Alhoewel een stijging van de tarieven uiteindelijk geen structurele bezuiniging oplevert, is in de Leidse situatie sprake van een nog niet benutte belastingcapaciteit van zo’n 3,9 miljoen euro per jaar in de
29/107
Palet 2010
periode 2011 tot en met 2013 voordat het “gevaar” zich voordoet dat de suppletie-uitkering van het rijk extra verlaagd wordt.
4.12. Samenwerken, samen delen Leiden werkt op vele fronten samen met zogenoemde verbonden partijen. Dit vaak in de vorm van Gemeenschappelijke Regelingen. Het is voorstelbaar, en de gemeente Teylingen heeft daartoe recent het initiatief genomen, om in lijn met de te verwachten korting op de uitkering in het gemeentefonds, een korting van bijvoorbeeld 5% op de bijdrage aan dit soort regelingen door te voeren. Omdat het een voorgestelde generieke maatregel is, wordt dit niet meegenomen onder de verschillende scenario’s, maar onder de noemer “Overige maatregelen”.
4.13. Uurtje factuurtje – externe inhuur De gemeente maakt bij de uitvoering van haar taken geregeld gebruik van inhuur van externen, waaronder collegiale doorlening van medewerkers door andere gemeenten aan Leiden. De gemeentesecretaris/algemeen directeur onderzoekt dit jaar hoe het aantrekken van arbeidskrachten bij de gemeente, zowel in de vorm van ambtenaren in dienst als door inhuur, geconcentreerd kan worden in een service-eenheid in het SSC. Uitgangspunt is een zorgvuldige afweging van de vorm (ambtelijke aanstelling, collegiale doorlening of externe inhuur) voor de desbetreffende taak. Voor die situaties waarin externe inhuur de meest geschikte optie is, worden zo veel mogelijk mantelcontracten afgesloten. De gemeente kan besparen door de strakkere, centrale regie alsmede door limitering van het uurtarief conform de motie-Van Egdom, waarbij alleen gemotiveerd van deze limiet mag worden afgeweken. De besparingen die deze omgang met externe inhuur oplevert, leiden tot werkprocessen die financieel gezien efficiënter zijn. Daarmee dragen deze besparingen bij aan realisatie van de taakstelling op efficiencywinst door verbetering van processen (zie ook bijlage 6: Nog te realiseren taakstellingen).
30/107
Palet 2010
5. Beleidskeuzen per scenario Voor de vier scenario’s Centrumstad, Woonstad, Singelstad en Actiestad zijn vele voorstellen geïnventariseerd. U vindt ze alle in bijlage 1 tot en met 4, gerangschikt per scenario. In dit hoofdstuk worden voor de verschillende scenario’s de keuzen in beleid benoemd waarmee meer dan 100.000 euro is gemoeid. Dit gebeurt per begrotingsprogramma. De financiële opbrengst verschilt aanzienlijk tussen de scenario’s. Dit houdt onder meer sterk verband met het verschil tussen de verzorgende rol van de overheid in de scenario’s Centrumstad en Woonstad versus de zelfredzaamheid van burgers waarvan wordt uitgegaan in de scenario’s Singelstad en Actiestad. Deze verschillen zijn zichtbaar in onderstaande grafiek. Grafiek: Potentiële opbrengst (€ mln) van beleidskeuzen, gerangschikt per begrotingsprogramma Sce nario B: "Woons tad"
Sce nario A: "Ce ntrum s tad" 1 2 3 4
1
0,1
2
0,4
1,7
5
4,7
1,1
6
1,5
7
0,0 0,3
9
1,6
4
0,3
6
8
0,4
3
0,0
5
7
0,1
1,0
10
2,6
2,5 0,1
8
1,0
9
1,0 1,9
10
Sce nario D: "Actie s tad" 1
0,5
2 3 4
0,8
0,8
2
0,7
4
2,3 5,8
5
5,0
6 7
1,7 2,0 2,1 4,7
6
2,5
7
1,9
8 7,0
9 10
1
3
0,0
5
8
Sce nario C: "Singe ls tad"
6,2
2,3 1,8 7,9
9 10
6,1
De grootste financiële verschillen tussen de scenario’s hebben betrekking op de mate waarin de kosten van afvalverwijdering en straatreiniging worden doorbelast aan burgers, op de omvang van het minimabeleid en op de voorzieningen voor burgers op het gebied van welzijn, zorg, onderwijs jeugd, cultuur, recreatie en sport. Met het oog op de fysieke toekomst van de stad zijn de beslissingen op
31/107
Palet 2010
het terrein van groenvoorzieningen, parkeren, sociale woningbouw en ruimtelijk projecten (via het PRIL) van groot financieel belang. De bezuinigingsopties voor economie, toerisme en veiligheid zijn financieel minder van gewicht, maar kunnen wel grote gevolgen hebben voor het toekomstig aanzien van de stad.
5.1. Keuzen in beleid bij scenario A: “Centrumstad” Dit scenario gaat uit van een verzorgende overheid die gericht is op dynamiek, en van een extraverte houding van de stad. 1. Bestuur en Dienstverlening: Vanwege de grote rol voor de gemeentelijke overheid bevat dit scenario geen keuzen in beleid voor bestuur en dienstverlening met een financiële omvang groter dan €0,1 mln. 2. Veiligheid: Dit scenario bevat geen bezuinigingen op veiligheid, behalve een taakstelling op de gemeenschappelijke brandweer (€0,5 mln), die is opgenomen bij alle vier scenario’s. Deze hangt samen met het voorstel van de gemeente Teylingen om op alle gemeenschappelijke regelingen 5% te bezuinigen. Zulke bezuinigingsopties op gemeenschappelijke regelingen kunnen overigens alleen worden gerealiseerd als voldoende gemeenten instemmen. 3. Economie en toerisme: In Centrumstad wordt de economische dynamiek maximaal bevorderd. Daar passen geen bezuinigingen bij op dit programma. 4. Bereikbaarheid: Bereikbaarheid is voor Centrumstad van groot belang. Daarom bezuinigt Centrumstad niet op parkeervoorzieningen. Wel wordt een aantal andere maatregelen genomen. Hogere, kostendekkende prijs van parkeervergunningen (€0,1 mln), blauwe zones omzetten in betaald parkeren (€0,2 mln), tariefwijziging Haarlemmerstraatparkeergarage (€0,1 mln). 5. Omgevingskwaliteit: In dit scenario worden bezuinigingen op voorzieningen uit de programma’s 7 tot en met 10 zo veel mogelijk vermeden, zoals dat past bij een verzorgende overheid. Dit wordt (deels) gecompenseerd door hogere opbrengsten te realiseren op het terrein van omgevingskwaliteit. Dat leidt tot de volgende beleidskeuzen. Burgers betalen meer voor afvalverwijdering en straatreiniging (€2,2 mln) en voor rioolrechten (€0,4 mln). Het aantal wijkcontainers wordt verminderd (van 1600 naar 1000 stuks). Kinderboerderij, dierenweiden en bezoekerscentra worden gesloten en overige natuur- en milieueducatie wordt beëindigd (€0,7 mln). Groeninrichting wordt versoberd (€0,2 mln). Reductie van het groenareaal met 5% (€0,2 mln). Nieuw reclamebord bij A4 of A44 (€0,1 mln). Bij de centrumstadgedachte past ook een gecentraliseerde besluitvorming. Districtsraden, buurtbudgetten en bijbehorende groenprojecten komen te vervallen (€0,5 mln). 6. Stedelijke ontwikkeling: Verbetering van ruimtelijke spreiding van voorzieningen kan bijdragen aan een hogere verdiencapaciteit bij ruimtelijke projecten. De jaarlijks bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene middelen wordt verhoogd (€1,5 mln). 7. Jeugd en onderwijs: Onderwijs is een speerpunt van Centrumstad. Daarom worden op dit programma geen ombuigingen voorzien. 8. Cultuur, sport en recreatie: Betere regionale spreiding van voorzieningen en intensivering van gebruik van bestaande voorzieningen maakt het mogelijk een zwembad te sluiten en het aantal sportaccommodaties te verminderen. De tarieven van sportaccommodaties worden verhoogd met 10% (€0,2 mln). 9. Welzijn en zorg: In Centrumstad worden voorzieningen geconcentreerd waar mogelijk, op minder locaties. Dit leidt tot een besparing op buurthuizen (€0,5 mln) en Raad en Daadwinkels, waarvan het aantal wordt teruggebracht van vijf tot drie (€0,2 mln). Daarbovenop is nog een aantal andere besparingen denkbaar in dit scenario, die elk afzonderlijk het bedrag van €0,1 mln niet overschrijden.
32/107
Palet 2010
10. Werk en inkomen: Centrumstad behoudt naast het landelijke beleid ook eigen minimabeleid. Elementen hierin die moeilijk te rechtvaardigen zijn op basis van inkomensposities, die verder nergens in Nederland voorkomen, of waarbij structureel geld onuitgegeven blijft, worden geschrapt. Werkaanvaarding wordt verder bevorderd. Intensivering van Work First (€1 mln). Korting op collectieve ziektekostenverzekering voor klanten van sociale dienst ten gunste van gemeente (0,5 mln). Afromen onderuitputting minimabeleid (€0,4 mln). Afschaffing woonlastenregeling voor ouderen (€0,4 mln) en scherpere afbakening van doelgroep voor categoriale bijzondere bijstand (chronisch zieken, gehandicapten en ouderen, €0,3 mln).
5.2. Keuzen in beleid bij scenario B: “Woonstad” Dit scenario gaat uit van een verzorgende overheid die gericht is op de status-quo, en van een introverte houding van de stad. 1. Bestuur en Dienstverlening: Geen bezuinigingsopties groter dan €0,1 mln, omdat in Woonstad veel wordt verlangd van het gemeentebestuur. 2. Veiligheid: In Woonstad wordt veel waarde gehecht aan veiligheid. Daarom geen bezuinigingen op veiligheid in dit scenario, behalve taakstelling op de gemeenschappelijke brandweer (€0,5 mln), die is opgenomen bij alle vier scenario’s (zie §5.1.2). 3. Economie en toerisme: Het credo van Woonstad is: “Het wooncomfort van de huidige inwoners van Leiden komt op de eerste plaats”. Nieuwe bedrijvigheid, waaronder toerisme, komt de relatieve rust van Woonstad niet ten goede. Vandaar dat in Woonstad in afwijking van de Stadsvisie “Leiden, Stad van Ontdekkingen” veel minder geïnvesteerd wordt op voorzieningen die het bezoek aan de stad dienen te stimuleren. Daarom vervalt in dit scenario nagenoeg het hele programma voor Economie en toerisme, inclusief bijdragen aan Kennis- en Cultuurfestivals (€0,2 mln), aan Visitor Centre en Expat Desk (€0,2 mln), aan Leiden Marketing (€0,5 mln), aan Centrummanagement (€0,1 mln) en aan bijdragen bedoeld voor het Bio Science Park (€0,2 mln). 4. Bereikbaarheid: Voor topvoorzieningen op het gebied van cultuur en winkelen maakt Woonstad gebruik van grote steden elders in de Randstad. Dat vermindert de behoeften aan parkeervoorzieningen. Verkoop van parkeergarages in de binnenstad, geen nieuwe parkeervoorzieningen (€0,8 mln). Blauwe zones omzetten in betaald parkeren (0,2 mln). Ook aan verbeterde ontsluiting van het Bio Science Park via de Plesmanlaan wordt minder waarde gehecht (€0,7 mln). 5. Omgevingskwaliteit: Burgers betalen meer voor afvalverwijdering (€0,8 mln) en voor rioolonderhoud (€0,3 mln). 6. Stedelijke ontwikkeling: Woonstad biedt mensen met hogere inkomens meer dan voorheen een aantrekkelijk woonmilieu. In lijn daarmee wordt het percentage sociale woningbouw bij nieuwbouw verlaagd van 20% naar 15%. Dit leidt tot hogere inkomsten voor de gemeente als gevolg van een lucratievere grondexploitatie (€0,5 mln). In samenhang daarmee wordt de bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene middelen taakstellend verhoogd (€2,0 mln), onder meer door projecten te schrappen die niet aansluiten bij het karakter van Woonstad, zoals realisatie van een poptempel. 7. Jeugd en onderwijs: Om in weerwil van de bezuinigingen op programma 3 zo veel mogelijk recht te blijven doen aan de Stadsvisie, wordt in dit scenario slechts €0,05 mln bezuinigd op Onderwijs en Jeugd. 8. Cultuur, sport en recreatie: Het voorzieningenaanbod van woonstad is primair afgestemd op de wensen van Leidse inwoners. Gemeentelijk museum de Lakenhal zal getransformeerd worden tot een stedelijke toonkamer, gericht op de Leidse historie (€0,5 mln kapitaallasten). Ook voor het Sieboldhuis en Molen de Valk is minder geld beschikbaar. Om de totale opbrengst van deze drie
33/107
Palet 2010
maatregelen te bepalen is nader onderzoek nodig. Tarieven sportaccommodaties worden verhoogd (€0,2 mln). 9. Welzijn en zorg: Woonstad beschikt over voorzieningen die verspreid zijn over de hele stad. Buurthuizen blijven op één na in stand, maar zonder pedagogisch medewerkers. Andere organisaties kunnen van deze ruimten gebruik maken (€0,7 mln). 10. Werk en inkomen: Woonstad behoudt een royaal minimabeleid. Vanwege het karakter van Woonstad als stad voor senioren (en gezinnen) wordt niet bezuinigd op regelingen ten gunste van ouderen. Van mensen tot de AOW-leeftijd die kunnen werken, wordt echter een grotere inspanning verlangd om aan de slag te gaan (€1,0 mln).
5.3. Keuzen in beleid bij scenario C: “Singelstad” Dit scenario gaat uit van zelfredzame burgers, van een overheid die gericht is op de status-quo, en van een introverte houding van de stad. 1. Bestuur en Dienstverlening: Singelstad zal vanwege de beperktere rol van de gemeentelijke overheid uiteindelijk toe kunnen met een zowel bestuurlijk als ambtelijk kleinere organisatie. Aanpassing omvang concerndirectie en bijbehorende secretariële ondersteuning aan beperkte ambitie van gemeente (€0,2 mln) en vermindering van strategische afstemming in Holland Rijnland en met partners in de stad (€0,1 mln). Terugdraaien van openstelling balie burgerzaken op zaterdag- en maandagochtend (€0,1 mln). Versobering tertiaire arbeidsvoorwaarden gemeentepersoneel (€0,2 mln). 2. Veiligheid: Stopzetten van bijdrage aan veiligheidshuis vanaf 2013 (€0,2 mln), taakstelling op de gemeenschappelijke brandweer (€0,5 mln), die is opgenomen bij alle vier scenario’s (zie §5.1.2), en bezuiniging op verschillende andere veiligheidsuitgaven die elk kleiner zijn dan €0,1 mln. 3. Economie en toerisme: Singelstad hoeft niet zo nodig voorp te lopen als het gaat om bedrijvigheid en toerisme in de stad. Nagenoeg het hele programma voor Economie en toerisme vervalt daarom, inclusief bijdragen aan Kennis- en Cultuurfestivals (€0,2 mln), aan Visitor Centre en Expat Desk (€0,2 mln) en aan Leiden Marketing (€0,5 mln). 4. Bereikbaarheid: Budget dat was gereserveerd voor fietsenstalling onder Stadhuisplein niet voor een alternatief aanwenden (€0,7 mln). Verkeersveiligheidsbeleid stopzetten, waaronder het zogeheten black spot programma (€0,2 mln). Blauwe zones omzetten in betaald parkeren (€0,2 mln) en parkeervergunningen kostendekkend verstrekken (€0,1 mln). Verbetering van de ontsluiting van het Bio Science Park via de Plesmanlaan heeft in Singelstad geen prioriteit meer (€0,7 mln). 5. Omgevingskwaliteit: Singelstad is gericht op een optimaal woonklimaat, dat echter vooral door eigen initiatief in stand wordt gehouden. Natuur- en milieueducatie worden meer overlaten aan vrijwilligers (€0,2 mln). Verhoging bijdrage burgers aan afvalverwijdering en straatreiniging (€1,3 mln) en aan rioolonderhoud (€0,3 mln). 6. Stedelijke ontwikkeling: Vermindering van het aantal voorzieningen in de stad kan bijdragen aan een hogere verdiencapaciteit bij ruimtelijke projecten. De jaarlijks bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene middelen wordt taakstellend verhoogd (€3 mln). Een van de maatregelen die daaraan kan bijdragen is afstemming van de woningbouw in Singelstad op de hoogopgeleide, welvarende bevolking door verlaging van het percentage sociale woningbouw bij nieuwbouw naar 5% (€1,5 mln). Het project Entree van de stad wordt afgeblazen (€0,2 mln). Het erfpachtbedrijf van de gemeente wordt verkocht, bijvoorbeeld aan een institutionele belegger (besparing PM). 7. Jeugd en onderwijs: Singelstad ziet scherp toe op de taakverdeling tussen rijk en gemeente op het gebied van onderwijs. Met uitzondering van de huisvesting is onderwijs een rijkstaak. Daarom stopt de gemeente met deelname aan vele voorzieningen en projecten op dit terrein. Leerlingenvervoer (€0,2 mln). Stopzetten spijbelopvang De Poort (€0,2 mln). Stopzetten subsidie
34/107
Palet 2010
pedologisch instituut (€0,2 mln). Budget schoolbegeleiding (€0,1 mln). Onderwijsachterstandenbeleid (€0,4 mln). Combinatiefuncties niet voorzetten (€0,4 mln). Onderwijshuisvesting zeer moeilijk opvoedbare kinderen in voortgezet speciaal onderwijs (€0,1 mln). Stopzetten coördinatieactiviteiten Brede School Leiden Noord (€0,1 mln). Vermindering budget opvoedingsondersteuning (€0,1 mln). Geen basisschool openen in het Groenoordhallengebied (€0,1 mln). 8. Cultuur, sport en recreatie: Singelstad kent een relatief lage algemene belastingdruk, maar daar staat tegenover dat voorzieningen op basis van het profijtbeginsel in rekening worden gebracht aan de inwoners. Dat geldt onder meer voor cultuur, sport en recreatie. Verhoging tarieven sportaccommodaties met 15% (€0,3 mln). Opheffing atletiekbaan (€0,1 mln). Sluiting van een zwembad (€0,3 à 1,3 mln). Verhoging toegangsprijzen van alle podia (€0,2 mln). Beëindiging van subsidies voor amateurkunst (€0,1 mln). Singelstad hecht minder waarde aan activiteiten die toeristen en/of feestvierders trekken. De Lakenhal wordt omgevormd tot een stedelijke toonkamer (€ 0,5 mln kapitaallasten). Beëindiging van coördinatie en facilitering van grote evenementen met uitzondering van 3 oktober (€0,3 mln). 9. Welzijn en zorg: Singelstad ziet haar inwoners als volwassen burgers die heel goed voor zich zelf kunnen zorgen - en dat ook willen. Maar activiteiten die niet direct bijdragen aan het lenigen van nood, en die niet wettelijk zijn voorgeschreven, worden in Singelstad verminderd of stopgezet. Daarbij wordt voor lief genomen dat het totaal aan voorstellen botst met de bedoeling van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Sluiting van Raad en Daadwinkels (€0,5 mln). Vermindering algemeen maatschappelijk werk (psychosociale hulpverlening) (€0,1 mln). Beëindiging buurtmaatschappelijk werk, gericht op kwetsbare huishoudens die zelf geen hulp zoeken (€0,3 mln). Beëindiging subsidie sociaal raadslieden (€0,3 mln). Beëindiging dagbesteding dak- en thuislozen via De Zaak (€0,4 mln). Goedkopere aanbesteding WMO door voorkeur van cliënten minder en prijs meer gewicht te geven (€0,2 mln). Sluiten van buurthuizen (€1,9 mln). Beëindiging activiteiten voor kinderen van Thuis Op Straat, in Stevenshof en Zuidwest (€0,2 mln). Beëindiging van subsidie voor jeugd- en jongerenwerk Midden-Holland (€0,8 mln). Beëindiging van subsidie kinderwerk door Libertas in Leidse ‘aandachtswijken’ (€0,3 mln). Beëindiging van buurtopbouwwerk via groepsgewijze activering (€0,5 mln). 5% verlaging van bijdrage aan gemeenschappelijke regeling KDOG (“GGD”) (€0,1 mln). Preventieproject overgewicht (€0,1 mln). Preventie in verslavingsbeleid (€0,2 mln). Beëindiging verslavingsbeleid GGD (€0,2 mln). Diverse andere uitgaven kleiner dan €0,1 mln. 10. Werk en inkomen: Work First is het hart van het sociale beleid van Singelstad. Minimabeleid wordt afgeschaft, onder meer omdat het de prikkel tot werken wegneemt. Hulp wordt alleen geboden conform landelijke wet- en regelgeving. Afschaffing woonlastenregeling 65+ (€0,4 mln) en eenmalige uitkering 65+ (€0,4 mln), regeling chronisch zieken/ gehandicapten/ouderen (€1,05 mlj) , declaratiereg. (€ 850), collectieve ziektekostenregeling (€1,35 mln), beperking langdurigheidstoeslag (PM mln), onderuitputting minimabeleid afromen (€0,4 mln). Intensivering Work First (€1,0 mln). Intensivering controle op rechtmatigheid bijstandverlening / meer huisbezoeken bij intake (€0,1 mln).
5.4. Keuzen in beleid bij scenario D: “Actiestad” Dit scenario gaat uit van zelfredzame burgers, van een oriëntatie op dynamiek, en van een extraverte houding van de stad. 1. Bestuur en Dienstverlening: Beëindiging van peilen van mening bevolking over allerhande beleidsonderwerpen via Stadsenquête (€0,1 mln). Versobering tertiaire arbeidsvoorwaarde gemeentepersoneel (€0,2 mln). 2. Veiligheid: Stopzetten van bijdrage aan veiligheidshuis vanaf 2013 (€0,2 mln) en bezuiniging op verschillende veiligheidsuitgaven die elk kleiner zijn dan €0,1 mln. Taakstelling op de gemeenschappelijke brandweer (€0,5 mln), die is opgenomen bij alle vier scenario’s (zie §5.1.2).
35/107
Palet 2010
3. Economie en toerisme: In dit scenario wordt niet bezuinigd op economie en toerisme. Wel worden de voorwaarden voor ondersteuning door de gemeente aangescherpt. Initiatieven van partners in de stad dienen sneller zichzelf te kunnen bedruipen. Vrijkomende gemeentelijke middelen kunnen dan sneller voor nieuwe, andere initiatieven worden ingezet. 4. Bereikbaarheid: De overheid gaat uit van het profijtbeginsel en eigen initiatief van ondernemers als het gaat om fietsenstallingen en parkeergarages. Budget dat was gereserveerd voor fietsenstalling onder Stadhuisplein niet voor een alternatief aanwenden (€0,7 mln). Verkeersveiligheidsbeleid stopzetten, waaronder het zogeheten black spot programma (€0,2 mln). Blauwe zones omzetten in betaald parkeren (€0,2 mln) en parkeervergunningen kostendekkend verstrekken (€0,1 mln). Uitbesteding van het stadsparkeerplan (€0,4 mln). Geen parkeervoorzieningen binnen de stad (€0,7 mln). 5. Omgevingskwaliteit: In Actiestad staan eigen initiatief van burgers en het profijtbeginsel centraal. Burgers betalen maximaal voor afvalverwijdering en straatreiniging (€3,5 mln) en voor rioolonderhoud (€0,4 mln). Natuur- en milieueducatie wordt meer overgelaten aan vrijwilligers en deel van locaties wordt afgestoten (€0,5 mln). Afschaffing districtsraden en buurtbudgetten (€0,5 mln). vermindering van het aantal wijkcontainers en enkele andere afvalgerelateerde activiteiten (€0,3 mln). Vermindering van het aantal veegploegen (€0,2 mln). Nieuw groot reclamebord bij A4 of A44 (€0,1 mln). 6. Stedelijke ontwikkeling: Actiestad neemt veel initiatief tot regionale samenwerking met andere overheidspartijen. Hier past een gerichte inzet op regionale afstemming van voorzieningen. Daardoor worden de ontwikkelmogelijkheden van de stad in randstedelijk verband optimaal benut. Er wordt ruimte gecreëerd voor hoogstedelijke functies, met als gevolg dat ruimte-intensieve voorzieningen naar de periferie verplaatst worden. Om die reden wordt een relatief grotere ontwikkelpotentie voorzien, die tot gevolg heeft dat Actiestad de hoogste bijdrage uit het PRIL aan de ombuigingsoperatie rechtvaardigt. De taakstelling voor de bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene middelen is hoog (€4 mln). Aan dit bedrag kan worden bijgedragen door in aansluiting op de wijzigende bevolkingssamenstelling in Actiestad het percentage sociale woningbouw te verlagen van 20% naar 10% (€1,0 mln). 7. Jeugd en onderwijs: Actiestad gaat uit van zelfredzame burgers, voor wie gemeentelijke voorzieningen tot een minimum kunnen worden beperkt, ook het terrein van jeugd en onderwijs. Geen basisschool openen in het Groenoordhallengebied (€0,1 mln). Hoger tarief leerlingenvervoer (€0,2 mln). Stopzetten spijbelopvang De Poort (€0,2 mln). Stopzetten subsidie pedologisch instituut (€0,2 mln). Budget schoolbegeleiding (€0,1 mln). Onderwijsachterstandenbeleid (€0,4 mln). Combinatiefuncties niet voorzetten (€0,4 mln). Onderwijshuisvesting zeer moeilijk opvoedbare kinderen in voortgezet speciaal onderwijs (€0,1 mln). Stopzetten coordinatieactiviteiten Brede School Leiden Noord (€0,1 mln). Vermindering budget opvoedingsondersteuning (€0,1 mln). 8. Cultuur, sport en recreatie: Actiestad kent net als Singelstad een relatief lage algemene belastingdruk, maar daar staat tegenover dat voorzieningen op basis van het profijtbeginsel in rekening wordt gebracht aan de inwoners. Dat geldt onder meer voor cultuur, sport en recreatie. Bovendien worden voorzieningen beter regionaal gespreid. Opheffing atletiekbaan (€0,1 mln). Sluiting van een zwembad (€0,3 à 1,3 mln). Verhoging toegangsprijzen van alle podia (€0,2 mln). Beeindiging van subsidies voor amateurkunst (€0,1 mln). Verhoging tarieven sportaccommodaties met 25% (€0,5 mln). Beëindiging van coördinatie (maar niet van facilitering) van grote evenementen, met uitzondering van 3 oktober (€0,2 mln). Beëindiging van “Subsidie op termijn” voor gemeentelijke monumenten (€0,2 mln), van subsidie historisch stadsbeeld (€0,1 mln).
36/107
Palet 2010
9. Welzijn en zorg: Bij een overheid die uitgaat van zelfredzame burgers, past het kritisch te kijken naar de instandhouding van voorzieningen op het terrein van welzijn en zorg. De keuzen in beleid voor dit begrotingsprogramma zijn bij Actiestad hetzelfde als bij Singelstad. 10. Werk en inkomen: De keuzen in beleid in de programma zijn voor Actiestad hetzelfde als voor Singelstad.
37/107
Palet 2010
6. Overige maatregelen Naast de vier beleidsmatige scenario’s is een vijfde pakket samengesteld met “overige maatregelen”. Het gaat hierbij om voorstellen waarvan wij vermoeden dat ze niet afhankelijk zijn van politieke voorkeuren. De meeste voorstellen zijn van organisatorische of financieel-technische aard. De omvang van dit vijfde pakket is groter dan van tevoren was verwacht. Het pakket levert een totaalbedrag aan structurele bezuinigingen op van 8,1 mln euro. Deze bezuinigingsopties worden in de volgende paragraaf uitgebreid toegelicht, per programma uit de programmabegroting. De overige maatregelen uit Palet 2010 hebben geen overlap met de keuzen in beleid die voor de verschillende scenario’s in kaart zijn gebracht. De potentiële opbrengst ervan kan daarom worden opgeteld bij de potentiële opbrengst van de afzonderlijke scenario’s. Grafiek: potentiële opbrengst (mln euro) van overige maatregelen, per begrotingsprogramma Ove rige m aatre ge le n 0,5
1 2
0,6
3
0,0
4
0,0
5
0,0
6
0,6 0,7
7 8
0,0
9
0,1 2,2
10 11 12
0,2 1,5
6.1. Overige maatregelen per begrotingsprogramma Hieronder worden de overige maatregelen genoemd met een omvang groter dan 100.000 euro. 1. Bestuur en Dienstverlening: --- Opleggen taakstelling aan gemeenschappelijke regelingen. Het opleggen van een taakstelling aan de gemeenschappelijke regelingen is mogelijke optie, waarvoor draagvlak te verwachten is bij de andere betrokken gemeenteraden. --- Vier in plaats van vijf wethouders, met evenredige vermindering van ondersteuning voor wethouders (€0,2 mln) --- Technische aanpassing budget wachtgeldverplichting wethouders (€0,1 mln) --- Verkleinen directie: Onder voorbehoud van definitieve besluitvorming, zal de omvang van de organisatie als gevolg van het op afstand plaatsen van onderdelen binnen Regie op Maat, teruglopen van 1700 naar 1000 medewerkers. Dit betekent dat voor de organisatie die 'achter' blijft een kleinere directie denkbaar is, met één directeur minder (€0,2 mln, incl. secretariële ondersteuning). 2. Veiligheid: Herberekening van verplichtingen voor Functioneel leeftijdsontslag bij de brandweer: de mogelijkheid van een bezuiniging op de oude FLO-regeling en het FLO-overgangsrecht bestaande uit de levensloopregeling en het versterkt ouderdomspensioen (VOP) zijn onderzocht. De ingewikkelde FLO-materie heeft aan de hand van een VNG-model in 2006 geleid tot een
39/107
Palet 2010
3. 4. 5. 6.
7.
8. 9. 10.
berekening die in de meerjarenbegroting is verwerkt. In de begroting 2009 is de meerjarenbegroting aangepast met een stijging van het vervroegd ouderdomspensioen. In de jaren 2007 en 2008 is er een voordeel in de jaarrekening voor voormalig personeel gerealiseerd van ruim € 100.000. Ook voor het jaar 2009 wordt een voordeel van € 170.000 verwacht. Aan de hand van een nadere analyse is een nieuwe berekening gemaakt. In het bedrag dat bij de gemeente Leiden voor de FLO en Inactieven achterblijft, is een oplopende bezuiniging mogelijk van € 54.000 in 2010 tot € 491.000 in 2014. Dit wordt veroorzaakt door de uitstroom van personeel naar het ABP i.v.m. het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Er wordt regiobreed dit voorjaar nagerekend of de eerdere prognose van kosten voldoende nauwkeurig is. Hiermee wordt ook het bedrag dat van de gemeente Leiden overgaat naar de nieuwe brandweerorganisatie onder de loep genomen. Dan blijkt of een bezuiniging van structureel € 40.000, i.v.m. VOP mogelijk is. Tevens is afgesproken dat de daadwerkelijke kosten jaarlijks worden verrekend. Aangezien de startbijdrage reeds is vastgesteld wordt het daadwerkelijke bedrag achteraf verrekend met de nieuwe brandweerorganisatie. Economie en toerisme: N.v.t. Bereikbaarheid: N.v.t. Omgevingskwaliteit: Geen opties groter dan €0,1 mln. Stedelijke ontwikkeling: Beëindigen exploitatiebijdragen aan investeringen: dit betreft exploitatiebijdragen aan ooit beoogde investeringen die naderhand geen doorgang hebben gevonden (o.a. Koppenhinksteeg en Weeshuis). Deze budgetten zijn reeds opgenomen in de PRIL vereveningsreserve (€0,4mln). Jeugd en onderwijs: --- In de perspectiefnota 2010-2013 zijn extra middelen voor onderwijshuisvesting geaccordeerd. In de Meerjarenbegroting zijn deze extra middelen opgenomen als stelpost en in de kapitaallasten. Het bedrag is dubbel begroot (€0,6 mln). --- Onderbesteding peuterspeelzalen afromen (€0,1 mln) Cultuur, sport en recreatie: N.v.t. Welzijn en zorg: Werk en inkomen: --- Ten gevolge van de economische crisis was een behoorlijke stijging van het aantal bijstandsgerechtigden voorzien. In de meerjarenbegroting was daarom bovenop het Inkomensdeel WWB een extra bedrag opgenomen voor de gestegen kosten. Tot nu toe is echter slechts sprake van een lichte toename. Ook het aantal niet werkende werkzoekenden stijgt maar beperkt. Omdat landelijk het aantal bijstandsontvangers stijgt, krijgt Leiden als resultaat van de landelijke verdelingssystematiek wel meer geld in de gemeentelijke gebundelde uitkering (v/h inkomensdeel WWB). De financiële prognose kan daarom worden bijgesteld. Dit levert een besparing op van structureel € 1,37 miljoen. Er is daarbinnen nog ruimte voor een toename van het aantal bijstandsgerechtigden met 9.1% (d.i. 230 uitkeringen bij een uitkeringsduur van gemiddeld zes maanden per jaar). --- DZB: Er kan structureel € 500.000 kan worden omgebogen zonder dat de bedrijfsvoering van DZB in gevaar komt. Deze ombuiging bestaat uit de volgende onderdelen. De afgelopen jaren zijn er forse voordelige prijsverschillen gerealiseerd op de geraamde WSW-subsidie, in de periode 2006 t/m 2008 is totaal een voordelig prijsverschil gerealiseerd van € 2 miljoen. Het is mogelijk om de begrote baten te verhogen met € 200.000 vanaf 2010, met de voorwaarde dat als het voordelige prijsverschil zich niet voordoet dit nadeel wordt verrekend met de concernreserve. De begrote WSW-rijkssubsidie is structureel gebaseerd op de subsidie 2009 van € 27.080 per se. Wanneer de indexering van de rijkssubsidie in 2010 circa 1,0% bedraagt, dan wordt de € 200.000 gerealiseerd. Dit zal pas bekend zijn in november 2010. De loonkosten WSW zijn wel met 1,5% geïndexeerd. Er is een voordeel van € 100.000 te halen door de opleidingskosten van “WSW-ers in het kader
40/107
Palet 2010
arbeidsontwikkeling en de beweging van binnen naar buiten ten laste van het participatiebudget te brengen. --- Spijtoptantenregeling bijstandsfraude: Betreft de mogelijkheid voor uitkeringsfraudeurs om zichzelf aan te geven. Daarmee ontlopen zij strafrechtelijke vervolging en er wordt dan een schikkingsvoorstel m.b.t. de hoogte van de vordering gedaan (bijvoorbeeld 10%). Er is een eenmalig voordeel omdat het aantal vorderingen toeneemt. (Het bedrag dat niet wordt ingevorderd gaat ten laste van de voorziening oninbaar en heeft geen gevolgen voor de exploitatie). Vervolgens is er een structureel effect. Het aantal uitkeringen voor levensonderhoud vermindert met 25 tot 50 waarbij het niet altijd gaat om volledige uitkeringen (op basis van de aanname dat 10% fraudeert). Voorwaarde is een strenge rechtmatigheidscontrole. Mogelijke opbrengst €0,2 mln. --- Opsporingsonderzoeken uitbesteden aan Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst van Ministerie SZW: Leiden neemt deel aan de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Recherche Zuid Holland Noord. Kosten worden gemaakt voor 5 fte Soc. Rechercheurs, een leidinggevende en overhead. Totaal €450.000. Gemiddeld worden tegen de 40 opsporingsonderzoeken per jaar gedaan, waarvan minder dan de helft tot vervolging leidt. Er is een dalende trend in het aantal strafrechtelijke onderzoeken. De aangiftegrens is recent verhoogd en nieuwe technieken maken het mogelijk fraude eerder op te sporen. Hierdoor dreigt overcapaciteit. Overdracht van strafrechtelijke onderzoeken aan de SIOD geeft een besparing op de formatie. Daartegenover staan eenmalige kosten voor het verlaten van de GR en de kosten die de SIOD vraagt voor geleverde diensten. Volgens opgave van de SIOD zouden bij uitbesteding van 30 opsporingsonderzoeken per jaar de kosten rond de € 300.000 zijn. Per saldo resteert daarmee €150.000 potentiële besparing. 11. Algemene middelen: --- Dividend DUNEA is mogelijk als meerderheid van aandeelhouders instemt met voorstel om DUNEA dividend te laten uitkeren (€0,1 mln). 12. Algemene middelen: Voorstel is de reserve Holland Rijnland met € 24.479.000 te verhogen ten laste van de reserve compensatie dividend. Dit bedrag wordt vervolgens in 13 jaarlijkse termijnen onttrokken aan deze reserve. De onttrekking en de bijdrage aan HR zijn dan gelijk. Na de termijn vallen beide bedragen tegen elkaar weg. Jaarlijkse voordeel is € 1.883.000. De opbrengst bespaarde rente neemt jaarlijks met € 85.000 af. Na 13 jaar is die afname in totaal € 1.101.000. Het structurele voordeel dat dan per saldo nog resteert is € 782.000.
41/107
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlagenboek bij Palet 2010 Bijlage: Vergelijking uitgaven Leiden met algemene uitkering gemeentefonds Bijlage 1: Overzicht maatregelen scenario A: Centrumstad Bijlage 2: Overzicht maatregelen scenario B: “Woonstad” Bijlage 3: Overzicht maatregelen scenario C: “Singelstad” Bijlage 4: Overzicht maatregelen scenario D: “Actiestad” Bijlage 5: Overige maatregelen (inclusief algemene opties dekkingsmiddelen) Bijlage 6: Nog te realiseren taakstellingen
43/107
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage: Vergelijking uitgaven Leiden met algemene uitkering gemeentefonds Bij de samenstelling van het Palet is gekozen voor het inventariseren van heroverwegingsvoorstellen vanuit scenario’s. Dit in tegenstelling tot de operaties “Taken en efficiency discussie” en “Ruimte voor Nieuw beleid” uit 2006. Destijds is het benchmarken van Leiden met andere soortgelijke gemeenten als methode gekozen voor het inventariseren van voorstellen. Voor de voorbereiding van het Palet 2010 zijn benchmark gegevens beschikbaar gesteld vanuit de begrotingsvergelijking van het Ministerie van BZK. Ook de VNG heeft veel benchmark gegevens beschikbaar. De VNG werkt vanaf 2010 via KING, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten, aan een verbetering van de kwaliteit van gemeentelijke benchmarks. De resultaten komen beschikbaar via de site “waarstaatjegemeente.nl”. De benchmarks zijn echter geen leidraad geweest voor het samenstellen van Palet 2010. De gemeente vergeleken met zichzelf Het beste inzicht over de hoogte van de gemeentelijke uitgaven en inkomsten geeft de vergelijking van de eigen uitgaven en inkomsten met de genormeerde uitgaven en inkomsten volgens de verdeling van het gemeentefonds. Alle gemeenten ontvangen elk jaar van het Rijk een uitkering uit het ’gemeentefonds’. De uitkering maakt deel uit van de algemene middelen van gemeenten. Het is niet geoormerkt geld. Gemeenten zijn vrij om te bepalen waar ze de uitkering uit het gemeentefonds aan besteden. Ook een groot aantal wettelijke taken wordt gefinancierd via het gemeentefonds. Gemeenten zijn vanzelfsprekend verplicht om die taken uit te voeren. Het is echter aan de gemeente om te bepalen hoeveel geld hiervoor wordt uitgetrokken. Doel van het verdeelstelsel van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is om alle gemeenten in staat te stellen bij gelijke lastendruk een gelijkwaardig voorzieningenniveau te realiseren. Dit betekent niet dat er geen verschillen tussen gemeenten (mogen) bestaan. Er wordt niet gestreefd naar gelijke belastingen en een gelijk of minimaal voorzieningenniveau. De gemeenteraad bepaalt de belastingtarieven en het voorzieningenaanbod. Niet elke gemeente hoeft bijvoorbeeld een theater of een zwembad te hebben. De verdeling van het gemeentefonds is slechts gericht op het creëren van een gelijkwaardige uitgangspositie. Clusters Het gemeentefonds is opgedeeld in brede beleidsclusters, bijvoorbeeld “maatschappelijke zorg”. Het Rijk gebruikt deze clusters om te onderzoeken of de verdeling van het gemeentefonds wel aansluit op de uitgaven van gemeenten. De clusters zijn geen richtlijn voor wat een gemeente aan een bepaalde taak moet uitgeven. Het gemeentefonds is ook geen optelsom van bedragen voor verschillende taken. De vraag “hoeveel geld is er in het gemeentefonds beschikbaar voor taak X?” is dan ook niet te beantwoorden. De verdeling van het gemeentefonds houdt rekening met de kosten die gemeenten moeten maken (kostenoriëntatie) en de inkomsten die ze zelf kunnen realiseren (draagkracht). De opdeling van het gemeentefonds in clusters maakt het wel mogelijk om de genormeeerde uitgaven en inkomsten te vergelijken met de eigen uitgaven en inkomsten. De verschillen kunnen vaak verklaard worden vanuit eigen beleidskeuzes die tot op heden genomen zijn. Als de verschillen niet verklaard kunnen worden dan biedt dit een zoekrichting om het eigen uitgavenniveau aan nader te analyseren.
45/107
Bijlagen bij Palet 2010
Grafiek: resultaat vergelijking
PAUW: PAUW is een internettoepassing die de gemeente ondersteunt in het proces van het berekenen en analyseren van de uitkering uit het Gemeentefonds. PAUW wordt door bijna 70% van de gemeenten in Nederland gebruikt. Gemiddeld 4 keer per jaar verschijnt een circulaire van het ministerie van BZK over het gemeentefonds. Met deze circulaire kunnen de gemeenten de hoogte van de algemene uitkering bepalen. In de circulaire zijn tevens de achtergronden van afwijkingen ten opzichte van voorgaande circulaires en jaren te vinden. Bij het snel en efficiënt verwerken van de informatie uit de circulaire speelt PAUW een belangrijke rol. De benchmarkmodule in PAUW heeft het keurmerk ontvangen van het Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten van de VNG
46/107
Bijlagen bij Palet 2010
Nadere specificatie:
Cluster
Gemeentefonds Verschil Verschil Nettolasten uitkering Verschil per inwoner per inwoner (x 1.000) volgens PAUW (x 1.000) (x 1) (in %) (x 1.000)
Inkomstenclusters Onroerende zaakbelasting (OZB) 40.219
-17.199
23.020
197,11
57,24
Overige eigen middelen (OEM)
18.658
0
18.658
159,76
100,00
Mutaties reserves
-5.670
0
-5.670
-48,55
-100,00
Algemene uitkering
145.020
-146.714
-1.694
-14,51
-1,17
Totaal Inkomstenclusters
198.227
-163.913
34.314
293,81
17,31
Uitgavenclusters Bestuur Bestuursorganen
-4.253
2.663
-1.590
-13,62
-37,39
Overig/alg. ondersteuning
-26.758
13.247
-13.511
-115,69
-50,49
Totaal Bestuur
-31.011
15.909
-15.102
-129,31
-48,70
Voorzieningen bevolking Werk en Inkomen
-26.198
16.609
-9.589
-82,11
-36,60
Maatschappelijke Zorg
-41.574
39.380
-2.194
-18,79
-5,28
Educatie
-18.508
21.293
2.785
23,85
15,05
Kunst en Ontspanning
-15.697
14.446
-1.251
-10,71
-7,97
Oudheid
-7.567
3.899
-3.668
-31,41
-48,48
Bevolkingszaken
-1.843
1.784
-59
-0,50
-3,19
Totaal Voorzieningen bevolking
-111.387
97.410
-13.977
-119,68
-12,55
Bebouwing en omgeving VHROSV
1.764
8.672
10.436
89,36
591,62
Reiniging
-5.280
-2.336
-7.616
-65,21
-144,24
Openbare orde en veiligheid
-10.407
10.899
492
4,21
4,72
Fysiek milieu
-3.221
3.972
751
6,43
23,32
Totaal Bebouwing en omgeving
-17.144
21.207
4.063
34,79
23,70
Openbare ruimte Riolering
-753
-235
-988
-8,46
-131,21
Groen
-13.182
9.793
-3.389
-29,02
-25,71
Wegen en water
-24.750
19.828
-4.921
-42,14
-19,88
Totaal Openbare ruimte
-38.685
29.386
-9.298
-79,62
-24,04
Totaal Uitgavenclusters
-198.227
163.913
-34.314
-293,81
-17,31
Saldo
0
0
0
0,00
-
47/107
Bijlagen bij Palet 2010
Uit deze vergelijking blijkt een groot verschil van 16 miljoen op bestuurlijke ondersteuning. Dit heeft alles te maken met de methodiek van kostentoerekening van het ambtelijk apparaat. Wij rekenen veel kosten niet direct of indirect toe aan de producten maar boeken deze als kosten voor bestuurlijke ondersteuning. Deze methodiek van kosten toerekening wordt thans nader onderzocht.
Naast een vergelijking met het gemeentefonds is er dus ook een vergelijking te maken een soortgelijke gemeenten. Bijvoorbeeld alle gemeenten met een inwoneraantal van 100.000 tot 150.000.
Cluster
Leiden Leiden Selectie Verschil nettolasten nettolasten nettolasten (x per (x 1.000) (x 1.000) 1.000) inwoner (x 1)
Selectie nettolasten per inwoner (x 1)
Verschil nettolasten per inwoner (x 1)
Verschil nettolasten per inwoner (in %)
Inkomstenclusters OZB
40.219
28.789
11.430
344,38
224,11
120,27
53,67
Overige eigen middelen
18.658
23.063
-4.405
159,76
181,38
-21,62
-11,92
Mutaties reserves
-5.670
-1.380
-4.290
-48,55
-10,75
-37,80
-351,80
Algemene uitkering
145.020
131.716
13.304
1.241,75
1.025,35
216,40
21,11
Totaal Inkomstenclusters
198.227
182.187
16.039
1.697,33
1.420,09
277,25
19,52
Uitgavenclusters Bestuur Bestuursorganen
-4.253
-3.886
-367
-36,42
-30,25
-6,17
-20,39
Algemene ondersteuning
-26.758
-17.329
-9.429
-229,12
-134,90
-94,22
-69,84
Totaal Bestuur
-31.011
-21.215
-9.796
-265,53
-165,15
-100,38
-60,78
Voorzieningen bevolking Werk en inkomen
-26.198
-17.773
-8.425
-224,32
-138,33
-85,99
-62,16
Maatschappelijke zorg
-41.574
-36.820
-4.754
-355,98
-286,47
-69,52
-24,27
-12.350
2.700
-82,63
-96,69
14,07
14,55
Onderwijshuisvesting -9.650 Overige educatie
-8.858
-9.495
637
-75,85
-73,80
-2,05
-2,77
Kunst
-6.948
-6.006
-942
-59,49
-46,75
-12,74
-27,25
Ontspanning
-8.749
-14.316
5.567
-74,91
-111,77
36,85
32,97
Oudheid
-7.567
-4.332
-3.235
-64,79
-33,73
-31,07
-92,11
Bevolkingszaken
-1.843
-2.538
695
-15,78
-19,76
3,98
20,14
Totaal Voorzieningen bevolking
-111.387
-103.630
-7.757
-953,76
-807,30
-146,46
-18,14
Bebouwing en omgeving Ruimtelijke ordening 5.812 en stadsvernieuwing
-3.104
8.916
48/107
49,77
-24,17
73,94
305,88
Bijlagen bij Palet 2010
Cluster
Leiden Leiden Selectie Verschil nettolasten nettolasten nettolasten (x per (x 1.000) (x 1.000) 1.000) inwoner (x 1)
Selectie nettolasten per inwoner (x 1)
Verschil nettolasten per inwoner (x 1)
Verschil nettolasten per inwoner (in %)
Volkshuisvesting
-4.048
-2.870
-1.178
-34,66
-22,22
-12,44
-55,98
Reiniging
-5.280
227
-5.507
-45,21
1,77
-46,98
-2.653,80
Openbare orde en veiligheid
-10.407
-12.462
2.055
-89,11
-97,01
7,90
8,14
Fysiek milieu
-3.221
-4.219
998
-27,58
-32,84
5,26
16,03
Totaal Bebouwing en omgeving
-17.144
-22.427
5.283
-146,80
-174,48
27,68
15,86
Openbare ruimte Riolering
-753
-213
-540
-6,45
-1,66
-4,79
-289,16
Groen
-13.182
-12.214
-968
-112,87
-96,22
-16,65
-17,31
Wegen
-23.330
-19.405
-3.924
-199,76
-151,05
-48,71
-32,25
Water
-1.420
-1.184
-236
-12,16
-9,13
-3,03
-33,14
Totaal Openbare ruimte
-38.685
-33.016
-5.668
-331,24
-258,06
-73,18
-28,36
Totaal Uitgavenclusters
-198.227
-180.288
-17.938
-1.697,33
-1.404,98
-292,35
-20,81
Saldo
0
1.899
-1.899
0,00
15,10
-15,10
-100,00
49/107
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 1: Overzicht maatregelen scenario A: “Centrumstad” Toelichting: ID-nr Het programmanummer is te herleiden uit het ID-nr. Het gedeelte vóór de punt betreft het programmanummer. * In deze kolom staat vermeld of een keuze in beleid is aangemeld als hard (H), redelijk hard (R) of zacht (Z) NB O: overlap met andere keuzen in beleid, T: overlap met een eerdere taakstelling, R: financiële risico’s K: eenmalige kosten ID-nr 1.006
1.016
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
Stadsenquete eens in de twee jaar uitvoeren. 00201 Voorstel is de enquete één keer in de twee jaar uit te voeren en voor benodigde informatie over beleidsonderwerpen uit te gaan van gegevens uit andere (landelijke) onderzoeken en benchmarks die reeds worden uitgevoerd. Versoberen tertiaire arbeidsvoorwaarden. In het 00211 scenario Centrum stad is de gemeente een verzorgende/bindende werkgever, met de medewerker als actieve, ongebonden professional. Binnen dit scenario passen de volgende voorstellen: 1. het afschaffen van kerstpakketten (geen effect op de 'ongebonden' medewerker), 2. afschaffen van 12,5 jubileum (heeft minder met Leidse binding te maken), 3. afschaffen ondersteuning personeelsvereniging (voor ongebonden medewerker geen reden om te blijven).
51/107
product
2011
2012
2013
Strategie en Beleid
50.000
50.000
50.000
2014 structurele * NB opbrengst 50.000 50.000 R R
Concernbeleid P en O
67.500
67.500
67.500
67.500
67.500 R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 2.015
3.037
4.001
4.002
4.003
4.004
4.023
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
Taakstelling van 5% op gemeenschappelijke regeling regionale brandweer. Voorstel ( van de gemeente Teylingen) is om op alle gemeenschappelijke regelingen 5% te bezuinigen. Eerder is in de regio afgesproken dat deelnemende gemeenten op termijn niet méér betalen aan de brandweer dan zij hiervoor ontvangen van het Rijk. Dit leidt voor Leiden tot een verlaging van de bijdrage met €57.000. Deze verlaging is al opgenomen in de meerjarenraming. Deze verlaging wordt in dit voorstel gesaldeerd met de taakstelling van 5%. Uitvoering van deze maatregelen betekent dat vanaf 2011 jaarlijks € 475.000 minder wordt uitgegeven aan bijdragen voor de gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer. in scenario A (Centrumstad) geen bezuinigingsvoorstellen. Bij een dynamische stad en verzorgende overheid past het om volledig in te zetten op economie en toerisme. Stadsparkeerplan uitbreiden. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. uitbreiden parkeerrestrictiegebied. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Parkeervergunningen kosstendekkend maken. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Voorgenomen blauwe zones omzetten in betaald parkeren en niet uitbreiden voorgenomen blauwe zone gebieden. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Bezettingsgraad Haarlemmerstraatpp garage verhogen. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve.
12003
Regionale Brandweer
52/107
2011
2012
2013
437.000
418.000
418.000
2014 structurele * NB opbrengst 418.000 418.000 Z
#N/B
H
21401
Straatparkeren
0 R
21501
Baten Parkeerbelasting
21401
Straatparkeren
25.000
50.000
75.000
100.000
Z
21401
Straatparkeren
0
0
0
200.000
200.000 R
21402
Parkeergarages
10.000
10.000 Z
netto 0
Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 4.024
5.001 5.003
5.006
5.008 5.012
5.014
5.017
5.019
5.022
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
Gelijk trekken parkeertarief haarlemmerstraat pp garage met buitenparkeren. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.001, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Nieuw groot reclamebord bij A4 of A44. Straatmeubilair: besparing door verlagen onderhoudsniveau (netheid) van Grip 2 naar Grip 3 conform rekenmodel Grip. Taakstelling van €55.000 op de straatreiniging door vermindering inzet in buitenwijken. Er wordt bepspaard op inhuurkrachten, uitbesteed werk en materiële kosten. Verhoging liggeldtarieven met 25%.
21402
Parkeergarages
21003 21007
Versobering groeninrichting (m.n. boomspiegels, perken, bermen) en schrappen van onderhoudstaken in bestek van uitbesteed werk (€70.000); schrappen budget voor groen promotie (€66.000); 50% niet vervangen van afgeschreven speeltoestellen (€100.000). Hele product natuur- en milieueducatie afstoten: geen beheer kinderboerderij (Merenwijk) en dierenweiden (o.a. Mors, Stevenshof), afstoten bezoekerscentra (Leidse Hout, Cronesteijn), stoppen met activiteiten voor het onderwijs en faciliteren vrijwilligersorganisaties. Besparing materieel budget: €246.000; besparing op personeelskosten medewerkers natuur- en milieueducatie: € 411.900. Versoberen renovatie van parken en waterplan (€17.000) en renoveren parken na 30 jaar i.p.v. 25 jaar (€.3000) Afschaffen districtsraden incl. buurtbudgetten en groenprojecten (€323.000); indicatie besparing overhead: 33% overhead team stadsdelen (€216.400) Vermindering van 600 van de 1600 wijkcontainers (€180.000); afschaffen van een avondinzameling in kernwinkelgebied (€20.000); tariefstelling grofvuil (€60.000).
53/107
2011
2012
2013
Buitenreclame Exploitatie Wegen
100.000 37.000
100.000 37.000
100.000 37.000
100.000 37.000
21010
Straatreiniging/Gra ffitibestrijding
55.000
55.000
55.000
55.000
55.000 H O
22101
Exploitatie Havens en Waterwegen Groenbeheer
60.800
60.800
60.800
60.800
60.800 H T
161.000
186.000
211.000
236.000
236.000 H
246.000
246.000
246.000
246.000
657.900 H T
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000 H
323.000
323.000
323.000
323.000
539.600 H
56005
56006
Natuur- en Milieueducatie
56007
56008
Investeringen Stadsnatuur, Water, Groen Wijkmanagement
72102
Huishoudelijk Afval
2014 structurele * NB opbrengst 100.000 100.000 Z
100.000 Z 37.000 R
260.000 R OR
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 5.027
5.030 5.033
6.001
8.001
8.002
8.003
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
Volledige benutting belastingcapaciteit voor afvalverwijdering, 25% doorbelasting straatreiniging: tariefstijging ASH ca. 24%. 90% benutting belastingcapaciteit voor rioolonderhoud: tariefstijging RR ca. 7%. 5% reductie van groenareaal. Verkoop van restgroen rondom woningen, bebouwing van randen van parken en plantsoenen. Dit bespaart o.a. op beheerkosten. 5% minder groenareaal bespaart jaarlijks €236.300 aan beheerkosten. Verhogen van de taakstellende jaarlijkse bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene dienst van € 0,5 mln naar € 2 mln, te realiseren zonder pijnlijke beslissingen over het starten of voortzetten van projecten Verhogen tarieven sportaccommodaties met 10% (en evalueren van het sporttarieven boek en verschillen in tarieven tussen sporten aanpassen) Sluiten van één Leids zwembad (de Vliet, De Zijl of het 5 mei bad) Structureel: De Vliet: 300.000 5 mei bad: 650.000 De Zijl: 1.350.000 (Dit is inclusief personele kosten, personeel in fte is als volgt:) -De Zijl 21,57 fte -Vijf Meibad:14,45 fte -De Vliet is open van mei t/m augustus. In de personele bezetting van dit bad wordt voorzien door medewerkers van het Vijf Meibad op deze lokatie in te zetten. De inzet van eigen personeel wordt aangevuld met uitzend- en oproepkrachten. In de begroting van zwembad De Vliet staat hiertoe een bedrag van € 107.352 voor eigen personeel en € 56.031 voor uitzendkrachten; totaal € 163.383. Laatstgenoemd bedrag maakt dus onderdeel uit van het genoemde bedrag van € 300.000. Verkopen van de grond van het gesloten zwembad
72501
72601
Baten Afvalstoffenheffing en Reinig. Baten Rioolrechten
56005
Groenbeheer
83001
Grondexploitatie
54/107
2011
2012
2013
2.122.800
2.133.200
2.153.100
384.500
370.100
357.200
2014 structurele * NB opbrengst 2.153.100 2.153.100 H O
357.200
357.200 H 236.300 R O
1.500.000
1.500.000
1.500.000
1.500.000
#N/B
180.000
180.000
180.000
180.000
180.000 Z OR
53003
Zwembaden
650.000
650.000
650.000
650.000
650.000 R OK
53003
Zwembaden
PM
1.500.000 H
0 Z OR
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.004
8.005
8.006
8.007
9.003
9.013
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
Een onderzoek instellen naar de mogelijkheden van het buiten het centrum plaatsen van de sportaccommodaties (de meeste grote sportaccommodaties bevinden zich reeds buiten het centrum maar er zijn een aantal locaties nog in de binnenstad zoals de pieterskerkgracht) Verwachting is dat dit een aanzienlijke besparing kan opleveren maar dit is een ingewikkelde bezuiniging die eerst grondig onderzocht dient te worden Een onderzoek instellen naar de mogelijkheid om één of enkele van de locaties van volkstuinen naar een locatie buiten de stad te verplaatsen. Dit kan naar verwachting een besparing opleveren maar zal eerst grondig onderzocht moeten worden Subsidie Op Termijn (SOT) halveren. Deze SOT is een regeling voor de cascoregistratie van gemeentelijke monumenten Meerdere (te kleine) voetbalclubs gaan op hetzelfde veld spelen door middel van verhuur van de velden (op basis van het aantal leden/spelende elftallen bepalen dat er meerdere clubs van de zelfde accommodatie gebruik moeten maken) Hiermee kunnen groene sportparken worden vrij gespeeld het product begeleiding (dagopvang, ondersteuning bij administratie, ondersteuning bij deelname in activiteiten etc.) zit voor een groep mensen met lichte beperkingen ((licht dementerende) ouderen, chronisch zieken, mensen (ook kinderen) met een lichte psychiatrische problemen of een lichte verstandelijke handicap zit niet meer in de AWBZ. de gemeente heeft de verantwoordelijkheid om voor deze groepen een alternatief aanbod te organiseren. dit voortsel beoogt 5% minder middelen in te zetten voor dit onderwerp. Geen pedagogisch geschoolde mensen in buurthuis matilo en pancrat, schippertje volledig wegbezuinigd. Voor de andere buurthuizen minder inzet/goedkoper door mix op coördinatie en beheer
53004
Sportondersteunin g
PM
2014 structurele * NB opbrengst 0 Z RK
56001
Recreatie
PM
0 Z RK
54101
Monumentenzorg
53101
Groene Sportparken
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
63001
Samenlevingsopbo uw
55/107
2011
2012
95.000
PM
2013
95.000
PM
95.000
PM
95.000
PM
95.000 H
PM
25.000
25.000
25.000
25.000
117.194
234.389
351.583
468.777
Z OK
25.000 H
468.777
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.018
9.052
9.054
9.068 9.074
9.085
10.005 10.012
10.014
10.018
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
Twee van de vijf raad- en daadwinkels sluiten. Dit zijn gemeentelijke loketten in 'aandachtswijken' waar mensen terecht kunnen met allerlei vragen, vaak van financiële aard. stop opvang vreemdelingen/subsidie voor personeelskosten van de stichting uitgeprocedeerde vluchtelingen (STUV) in plaats daarvan wordt een stichting met vrijwilligers opgericht die vluchtelingen ondersteunt € 40.000,-- minder subsidie aan st. vluchtelingenwerk geen lokale inzet op voorlichting op scholen en andere plekken ten behoeve van aandacht voor vluchtelingen problematiek en werving van extra inkomsten voor stichting t.b.v. de doelgroep stoppen activiteiten Jeugd en jongerenwerk in Leiden Midden (locatie Pancrat) stoppen subsidie buurtopbouwwerk/opbouwwerk in pancras oost/Noordrijnevest, zeeheldenbuurt (hier is weliswaar wel het nodige aan de hand maar het zijn niet de echte aandachtswijken in leiden. het gaat om inzet van welzijnswerkers in buurten en wijken om met name mensen in een achterstandssituatie (maatschappelijk en sociaal) groepsgewijs te activeren. mogelijkheden om preventieprojecten gezondheidsbevordering uit te voeren tot 50% beperken. Men kan er voor kiezen Okido en maathouden gericht op aandacht voor overgewicht bij jeugd op scholen in stand te houden, maar ook te stoppen en ook andere projecten te starten. Intensivering Work First
00214
Raad- en Daadwinkels
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
63001
Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw
Korting van 10% op Collectieve Zieketekostenverzekering ten gunste van de gemeente (en niet van de klant) Onderuitputting Minimabeleid afromen (er is een structurele onderuitputting van €400.000, voorwaarden zijn wel: geen promotiecampagnes en stopzetten formulierenbrigade) Afschaffen declaratieregeling in combinatie met invoering Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds etc.
56/107
63001
2011
2012
2013
0
19.500
114.423
2014 structurele * NB opbrengst 228.846 228.846 R RK
70.000
70.000 R T
10.000
20.000
30.000
40.000
40.000 H
8.806
17.611
26.417
35.222
35.222 H
19.438
38.876
58.313
77.751
77.751 H
50.000 H
71401
Basisgezondheidsz org
12.500
25.000
37.500
50.000
61001
500.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
61401
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Bijzondere Bijstand
530.000
530.000
530.000
530.000
530.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
400.000
400.000
400.000
400.000
400.000 H O
61401
Bijzondere Bijstand
280.000
280.000
280.000
280.000
1.000.000 Z R
H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario A: Centrumstad
product
product
10.021 10.024
Afschaffen woonlastenregeling voor ouderen Afbakening doelgroep Chronisch Zieken, gehandicapten en ouderen (gezonde 65-plussers uitzonderen, geschat op 850 personen)
61401 61401
Bijzondere Bijstand Bijzondere Bijstand
2011
2012
2013
380.000 250.000
380.000 250.000
380.000 250.000
9.047.538
57/107
2014 structurele * NB opbrengst 380.000 380.000 H 250.000 250.000 R
9.761.975 10.081.836 10.794.196
11.538.996
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 2: Overzicht maatregelen scenario B: “Woonstad” Toelichting: ID-nr Het programmanummer is te herleiden uit het ID-nr. Het gedeelte vóór de punt betreft het programmanummer. * In deze kolom staat vermeld of een keuze in beleid is aangemeld als hard (H), redelijk hard (R) of zacht (Z) NB O: overlap met andere keuzen in beleid, T: overlap met een eerdere taakstelling, R: financiële risico’s K: eenmalige kosten ID-nr 1.009
1.013
1.017
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
Verminderen focus op regionale afstemming. In het scenario woonstad bestaat geen behoefte aan afstemming van regionale inspanningen. Beperken communicatie. De gemeente neemt in Woonstad een verzorgende positie in naar de burger in de stad, terwijl de stad betrekkelijk stabiel blijft. Voor de interne communicatie naar medewerkers geldt dat de gemeente een verzorgende werkgever is, met passieve/honkvaste medewerkers. Binnen dit scenario geen besparingsmogelijkheden.NB: de voorgestelde concrete bezuinigingen op communicatie verschillen per scenario. Versoberen tertiaire arbeidsvoorwaarden. In het scenario Woonstad is de gemeente een verzorgende/bindende werkgever, met de medewerker als passieve, honkvaste professional. Binnen dit scenario passen het voorstel van het afschaffen van 12,5 jubileum (heeft minder met Leidse binding te maken). Afschaffen van andere tertiaire arbeidsvoorwaarden niet aan te bevelen, want deze horen meer bij een honkvaste medewerker en zorgende gemeente.
00201
Strategie en Beleid
00210
Concernbeleid Communicatie
00211
Concernbeleid P en O
59/107
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 50.000 50.000 R R
50.000
50.000
50.000
0
0
0
0
0 R
12.500
12.500
12.500
12.500
12.500 R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
2.016
Taakstelling van 5% op gemeenschappelijke regeling 12003 regionale brandweer. Voorstel ( van de gemeente Teylingen) is om op alle gemeenschappelijke regelingen 5% te bezuinigen. Eerder is in de regio afgesproken dat deelnemende gemeenten op termijn niet méér betalen aan de brandweer dan zij hiervoor ontvangen van het Rijk. Dit leidt voor Leiden tot een verlaging van de bijdrage met €57.000. Deze verlaging is al opgenomen in de meerjarenraming. Deze verlaging wordt in dit voorstel gesaldeerd met de taakstelling van 5%. Uitvoering van deze maatregelen betekent dat vanaf 2011 jaarlijks € 475.000 minder wordt uitgegeven aan bijdragen voor de gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer.
Regionale Brandweer
3.019
stoppen bijdrage Sleutelfestivals (Kennis- en Cultuurfestivals, onderdeel Leiden Marketing) stoppen bijdrage Visitor Centre en Expat Desk (onderdeel Leiden Marketing) stoppen bijdrage Leiden Marketing (geheel)
Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme
3.020 3.021 3.022
3.023 3.024 3.025
3.026 3.027
3.028
stoppen activiteiten t.b.v. stimulering toerisme, zoals subsidiëren / aanjagen van projecten (bijv. vaargids, bijdrage evenementenbureau, fietsknooppunten) stoppen participatie Leiden Bio Science Park Foundation stoppen cofinancering projecten Leiden Bio Sciene Park schrappen activiteiten t.b.v. Kenniseconomie, zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. Technolab, Willie Wortelwedstijden stoppen samenwerking WestHolland Forreign Investment Agency schrappen activiteiten t.b.v. economische structuurversterking , zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. onderzoek wijkwinkelcentra, ICT cafe, aanjaagfinanciering t.b.v. subsidies. stoppen/verminderen bijdrage vanuit EZ aan Economische agenda Holland Rijnland
60/107
56002 56002 56002 56002
31002 31002 31002
31002 31002
2011
Economische Activiteiten Economische Activiteiten Economische Activiteiten Economische Activiteiten Economische Activiteiten
#N/B
?
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 418.000 418.000 Z
437.000
418.000
418.000
0
0
50.000
100.000
0
0
40.000
80.000
0
0
117.000
233.000
466.000 R OR
34.000
34.000
34.000
43.000
43.000 H O
0
0
0
80.000
80.000 R
0
0
0
100.000
100.000 R R
45.000
45.000
45.000
45.000
45.000 R R
0
0
0
95.000
95.000 R R
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 H R
?
?
?
200.000 H 160.000 R R
?
Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
3.029
verminderen bijdrage CentrumManagement
31002
3.030
schrappen activiteiten ter bevordering van ondernemerschap in Leiden (bijv. behandelen klantvragen, verstrekken informatie) stoppen startersbeleid (bijv. niet verlengen convenant "Starterspakket: KvK-Starterstraject en KvKCoachpool", uitgifte informatiemap "Ondernemer in Leiden", ondersteunen activiteiten op het gebied van (starters)huisvesting. stoppen deelname LEF (wedstrijd voor beste startende ondernemer) stoppen subsidie Stichting Communicatiestad stoppen subsidie stimulering bedrijfsfruimte voor creatieve economie schrappen activiteiten t.b.v. economische structuurversterking , zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. herstructurering bedrijventerreinen, Benchmark Gemeentelijke Ondernemersklimaat, actieplann Stedelijke economie en werkgelenheid Geen investeringen de tunnel plesmanlaan.
31002
Economische Activiteiten Economische Activiteiten
3.031
3.032 3.033 3.035 3.036
4.005 4.006
4.007
4.008
uitbreiden parkeerrestrictiegebied. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.011, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Voorgenomen blauwe zones omzetten in betaald parkeren en niet uitbreiden voorgenomen blauwe zone gebieden. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.011, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Geen nieuwe parkeervoorzieningen binnen de stad (morspoortgarage). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.011, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve.
61/107
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 25.000 100.000 Z
0
0
0
35.000
35.000
35.000
35.000
35.000 H
61103
Startersbeleid
34.000
34.000
34.000
34.000
34.000 R
61103
Startersbeleid
5.800
5.800
5.800
5.800
5.800 H
61103 61103
Startersbeleid Startersbeleid
0 75.000
0 75.000
75.000 75.000
75.000 75.000
75.000 Z 75.000 R
31002
Economische Activiteiten
60.000
60.000
60.000
60.000
60.000 R
21001
Verkeer en Vervoer Baten Parkeerbelasting
0
0
0
0
700.000 Z
21401
Straatparkeren
0
0
0
200.000
200.000 R
21402
Parkeergarages
684.000
684.000
684.000
684.000
684.000
21501
netto 0
Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 4.009
5.025
5.032 6.006
6.011
7.025
8.008
8.009
8.010
8.011
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
Geen parkeervoorzieningen binnen de stad (Haarlemmerstraatparkeergarage verkopen). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.011, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Volledige benutting belastingcapaciteit voor afvalverwijdering, geen doorbelasting straatreiniging: tariefstijging ASH ca. 9%. 70% benutting belastingcapaciteit voor rioolonderhoud: tariefstijging RR ca. 5,5%. Verlaging van het percentage sociale woningbouw van 20% naar 15%, in afwijking van in regionaal verband gemaakte afspraken. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.011, vanwege een directie relatie met de vereveningsreserve. Verhogen van de taakstellende jaarlijkse bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene dienst van € 0,5 mln naar € 2,5 mln, onder meer door projecten te schrappen die niet behoren bij het scenario B (Woonstad), zoals het project De Nobel. Stopzetten subsidie king for a day (jongerenplatform, die activiteiten voor en door jongren organiseert); (onderdeel uitvoeringsprogramma jeugdnota) Verhogen tarieven sportaccommodaties met 10% (en evalueren van het sporttarieven boek en verschillen in tarieven tussen sporten aanpassen) Stoppen met topsportbeleid - Ondersteuning topsporters € 31K - Ondersteuningsfonds € 25K - Trainingscentra € 18K - Sportambassadeurs € 2K Lakenhal transformeren van museum naar stedelijke toonkamer. De investering in renovatie en nieuwbouw ad 13 mln wordt dan verlaagd naar 7 mln voor renovatie. De besparing betreft kapitaallasten vanaf 2014 t/m 2039. Overige effecten moeten nog in beeld worden gebracht. Stoppen met de subsidie aan het Sieboldhuis. (Hierdoor is de begroting op basis waarvan het sieboldhuis rijkssubsidie ontvangt niet meer sluitend)
21401
Straatparkeren
72501
72601
Baten Afvalstoffenheffing en Reinig. Baten Rioolrechten
83001
62/107
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 127.000 127.000 R
0
0
0
773.000
789.000
803.300
803.300
803.300 H O
299.100
287.800
277.900
277.900
277.900 H
Grondexploitatie
500.000
500.000
500.000
500.000
500.000 R
83001
Grondexploitatie
2.000.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000
2.000.000 H
63004
Jeugdbeleid
0
0
25.000
50.000
50.000 R R
#N/B
180.000
180.000
180.000
180.000
180.000 Z OR
75.000
75.000
75.000
75.000
75.000 H OK
475.000 R OR aflopend naar 240.000 in 2039
53005
Sportstimulering
54102
Oudheidkunde en Musea
0
0
0
475.000
54102
Oudheidkunde en Musea
69.000
69.000
69.000
69.000
69.000 H O
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.012
8.013 8.014
8.015 8.016
9.014
9.019 9.053
9.055
9.069 9.086
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
Museumfunctie Molen de Valk stoppen (NB ook verkoop moet overwogen worden echter de mogelijkheden hiertoe worden bijzonder laag ingeschat) Stopzetten subsidie Scheltema en Veenfabriek Monumentenverordening aanpassen en de toename van monumenten drastisch inperken (dit betreft een personele bezuiniging van 0,5 fte) Subsidies aan de lokale radio verminderen.
54102
Oudheidkunde en Musea
70.000
70.000
70.000
structurele * NB opbrengst 70.000 70.000 R K
54001 54101
Theater Monumentenzorg
160.000 0
160.000 0
80.000 0
80.000 0
80.000 H 0 Z R
58001
Lokale RadioOmroep Monumentenzorg
45.000
45.000
45.000
45.000
45.000
110.000
110.000
110.000
110.000
50.000 H
184.636
369.273
553.909
738.545
738.545 R
7.800
45.769
91.538
91.538 R RK
70.000
70.000 R
Subsidie historisch stadsbeeld afschaffen. Dit is een subsidiemogelijkheid voor herstel historische winkelpuien, historische kleuren, monumenatle objecten in de openbare ruimte en gevelreclame (passend in het stadsbeeld) Geen pedagogisch geschoolde mensen in buurthuis er is alleen een beheerder die zorgt dat andere organisaties van de ruimte gebruik kunnen maken, schippertje volledig wegbezuinigd. sluiten 1 raad- en daadwinkel stop opvang vreemdelingen/subsidie voor personeelskosten van de stichting uitgeprocedeerde vluchtelingen (STUV) in plaats daarvan wordt een stichting met vrijwilligers opgericht die vluchtelingen ondersteunt € 40.000,-- minder subsidie aan st. vluchtelingenwerk geen lokale inzet op voorlichting op scholen en andere plekken ten behoeve van aandacht voor vluchtelingen problematiek en werving van extra inkomsten voor stichting t.b.v. de doelgroep stoppen activiteiten Jeugd en jongerenwerk in Leiden Midden (locatie Pancrat) mogelijkheden om preventieprojecten gezondheidsbevordering uit te voeren tot 50% beperken. Men kan er voor kiezen Okido en maathouden gericht op aandacht voor overgewicht bij jeugd op scholen in stand te houden, maar ook te stoppen en ook andere projecten te starten.
63/107
54101
2011
2012
2013
2014
63001
Samenlevingsopbo uw
00214
Raad- en Daadwinkels Opvang en Zorg Vreemdelingen
0
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
10.000
20.000
30.000
40.000
40.000 H
63001
Samenlevingsopbo uw Basisgezondheidsz org
8.806
17.611
26.417
35.222
35.222 H
12.500
25.000
37.500
50.000
50.000 H
62101
71401
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario B: Woonstad
product
product
10.006
Intensivering Work First
61001
500.000
1.000.000
1.000.000
10.013
Korting van 10% op Collectieve Ziektekostenverzekering ten gunste van de gemeente (en niet van de klant) Onderuitputting Minimabeleid afromen (er is een structurele onderuitputting van €400.000, voorwaarden zijn wel: geen promotiecampagnes en stopzetten formulierenbrigade) Afschaffen declaratieregeling in combinatie met invoering Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds etc.
61401
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Bijzondere Bijstand
530.000
530.000
530.000
530.000
530.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
400.000
400.000
400.000
400.000
400.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
280.000
280.000
280.000
280.000
H
7.729.342
8.438.784
10.015
10.019
64/107
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 1.000.000 1.000.000 Z R
8.924.094 10.542.805
11.390.805
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 3: Overzicht maatregelen scenario C: “Singelstad” Toelichting: ID-nr Het programmanummer is te herleiden uit het ID-nr. Het gedeelte vóór de punt betreft het programmanummer. * In deze kolom staat vermeld of een keuze in beleid is aangemeld als hard (H), redelijk hard (R) of zacht (Z) NB O: overlap met andere keuzen in beleid, T: overlap met een eerdere taakstelling, R: financiële risico’s K: eenmalige kosten ID-nr 1.007
1.008
1.011
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
Vragenblokken stadsenquete beperken/minder 00201 frequent opnemen. Dit kan betekenen dat over bepaalde onderwerpen niet ieder jaar of niet elke twee jaar (zoals nu) vragen worden gesteld of dat er per onderwerp minder vragen worden gesteld. Verminderen focus op strategische afstemming met 00201 het oog op de Leidse regio en Holland Rijnland, en vermindering van strategische activiteiten gericht op partners in de stad. Los van het programma Proces in Uitvoering kan een verandering in taakopvatting van de gemeentelijke overheid een aanpassing van de afdeling Strategie en Onderzoek wenselijk maken. Binnen scenario C bestaat geen behoefte meer aan strategisch regionale afstemming en ook niet aan strategische activiteiten gericht op partners in de stad (stadsvisie, Leiden Kennisstad). Afschaffen onderhouden stedenbanden 51102
65/107
product
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 10.000 10.000 R R
Strategie en Beleid
10.000
10.000
10.000
Strategie en Beleid
100.000
100.000
100.000
100.000
26.000
26.000
26.000
26.000
Mondiale Bewustwording
100.000 R R
26.000 H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 1.015
1.019
1.021
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
00210 Beperken interne en externe communicatie. De gemeente is in Singelstad minder verzorgend en gaat uit van een actieve burger in de stad, terwijl deze stad in ontwikkeling is. De gemeente is een werkgever op afstand, met de medewerker als passieve, honkvaste professional. Binnen dit scenario passen de voorstellen om 1. interne communicatie in de vorm van Klapstuk af te schaffen (gemeente wil dat medewerker haalt of zelf achter info aan gaat, via internet) en 2. deelname aan relatiemomenten af te schaffen of te versoberen (investeren in relaties niet nodig als je minder ambities hebt). Versoberen tertiaire arbeidsvoorwaarden. In het 00211 scenario Singelstad is de gemeente een werkgever op afstand, met de medewerker als actieve, ongebonden professional. Binnen dit scenario passen de volgende voorstellen: 1. het terugbrengen van extra verlofdagen van 2 naar 0 (de honkvaste medewerker blijft toch wel), 2. het afschaffen van kerstpakketten (honkvaste medewerker blijft toch wel),3. afschaffen sporten in werktijd (idem), 4. versobering cafetariamodel (idem), 5. afschaffen attentiebeleid (minder zorgende werkgever),6. afschaffen 12,5 jubileum (minder Leidse binding), 7. afschaffen ondersteuning personeelsvereniging (honkvaste medewerker regelt dit zelf wel). Aanpassen niveau publieke dienstverlening. In 00215 scenario C past een minimum niveau van dienstverlening via balie en telefoon. Voorstellen die hier bij passen: 1. Het terugbrengen van openingstijden van de balie, bijvoorbeeld terugdraaien van de zaterdag- en maandagochtendopenstelling (zie ook optie 1.023) maar ook sluiting op vrijdagmiddag is denkbaar. 2. Het terugbrengen van telefonische openingstijden, bijvoorbeeld alleen 's ochtends of 's middags telefonisch bereikbaar. 3. Optie is ook kosten in rekening brengen voor telefonisch contact (bijvoorbeeld 20 cent per gesprek of 10 cent per minuut).
66/107
product
2011
Concernbeleid Communicatie
Concernbeleid P en O
Publieksinformatie
pm
2012
2013
48.750
48.750
48.750
197.000
197.000
197.000
pm
pm
2014
structurele * NB opbrengst 48.750 48.750 R
197.000
pm
197.000 R
pm
Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 1.023
1.024
1.026
1.028
2.001 2.002 2.004 2.005
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Aanpassen niveau publieke dienstverlening. In 2009 zijn de openingstijden van de balie burgerzaken uitgebreid met opening op zaterdag- en maandagochtend. Uitgaande van een gemiddeld niveau van dienstverlening past in dit scenario het voorstel om deze uitbreiding weer terug te draaien. Afschaffen of fors terugdringen van PR burgerzaken richting bewoners, bedrijven, instellingen, studenten, expats etc. Denk aan communicatie uitingen in leidse wegwijzer, abri's in de stad, advertenties in de krant etc. etc. Niet verder uitbreiden electronische dienstverlening in het kader van de ontwikkeling van het KCC. Dit betekent geen verdere ontwikkeling naar oa 1 telefoonnummer, 1 emailadres en handhaving van huidige niveau van dienstverlening. Verkleinen directie van drie naar twee directeuren (boven op de reductie van vier naar drie directeuren, zoals beschreven onder "overige maatregelen", optie 1.029). In dit scenario met een intoverte houding en het uitgangspunt van actieve burgers (versus een verzorgende overheid), past een minimale omvang van werkzaamheden/activiteiten in de gemeente. Dit betekent dat er minder aansturing nodig is en dus een kleinere directie (en secretariale ondersteuning). Beëindiging subsidie bureau Halt voor voorlichtingen op scholen Beëindiging financiële stimulering Wijkveiligheidsactiviteiten Beëindiging subsidie buurtbemiddelingsproject
00215
Publieksinformatie
100.000
100.000
100.000
00215
Publieksinformatie
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 Z
00216
Elektronische Dienstverlening
85.000
85.000
85.000
85.000
85.000 H
00217
Concerndirectie
175.000
175.000
175.000
175.000
14001
Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid
42.929
42.682
42.682
42.682
42.682 R ORK
48.000
48.000
48.000
48.000
48.000 R OR
11.000
11.000
11.000
11.000
11.000 R ORK
17.000
17.000
17.000
17.000
17.000 R OT
Beëindiging finaciering Stadswachtproject uit veiligheidsgelden
67/107
14001 14001 14001
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 100.000 100.000 R
175.000 R R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 2.009
2.017
3.001 3.002 3.003 3.004
3.005 3.006
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Bezuiniging op Veiligheidshuis vanaf 2013. Het O.M. 14001 en de deelnemende zorgpartijen zullen waarschijnlijk ook in navolging gemeente bezuinigen op bijdrage aan dit gezamenlijk project. Het risico bestaat dat men zich helemaal terugtrekt c.q. dat het veiligheidshuis gesloten moet worden. Dat is geen automatisme. Het veiligheidshuis zou ook met een kleinere bezetting en met een lagere caseload c.q. minder intensieve en/of efficiëntere trajectbegeleiding door kunnen draaien. Taakstelling van 5% op gemeenschappelijke regeling 12003 regionale brandweer. Voorstel ( van de gemeente Teylingen) is om op alle gemeenschappelijke regelingen 5% te bezuinigen. Eerder is in de regio afgesproken dat deelnemende gemeenten op termijn niet méér betalen aan de brandweer dan zij hiervoor ontvangen van het Rijk. Dit leidt voor Leiden tot een verlaging van de bijdrage met €57.000. Deze verlaging is al opgenomen in de meerjarenraming. Deze verlaging wordt in dit voorstel gesaldeerd met de taakstelling van 5%. Uitvoering van deze maatregelen betekent dat vanaf 2011 jaarlijks € 475.000 minder wordt uitgegeven aan bijdragen voor de gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer.
Integraal Veiligheidsbeleid
stoppen bijdrage Sleutelfestivals (Kennis- en Cultuurfestivals, onderdeel Leiden Marketing) stoppen bijdrage Visitor Centre en Expat Desk (onderdeel Leiden Marketing) stoppen bijdrage Leiden Marketing (geheel)
Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme Bevordering Toerisme
stoppen activiteiten t.b.v. stimulering toerisme, zoals subsidiëren / aanjagen van projecten (bijv. vaargids, bijdrage evenementenbureau, fietsknooppunten) stoppen participatie Leiden Bio Science Park Foundation stoppen cofinancering projecten Leiden Bio Sciene Park
68/107
56002 56002 56002 56002
31002 31002
Regionale Brandweer
Economische Activiteiten Economische Activiteiten
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 200.000 200.000 R OR
437.000
418.000
418.000
418.000
418.000 Z
0
0
50.000
100.000
200.000 H
0
0
40.000
80.000
0
0
117.000
233.000
466.000 R OR
34.000
34.000
34.000
43.000
43.000 H O
0
0
0
80.000
80.000 R
0
0
0
100.000
160.000 R R
100.000 R R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 3.007
3.008 3.009
3.010 3.011 3.012
3.013
3.014 3.015 3.017 3.018
4.010 4.011 4.012
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
schrappen activiteiten t.b.v. Kenniseconomie, zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. Technolab, Willie Wortelwedstijden stoppen samenwerking WestHolland Forreign Investment Agency schrappen activiteiten t.b.v. economische structuurversterking , zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. onderzoek wijkwinkelcentra, ICT cafe, aanjaagfinanciering t.b.v. subsidies. stoppen/verminderen bijdrage vanuit EZ aan Economische agenda Holland Rijnland verminderen bijdrage CentrumManagement
31002
Economische Activiteiten
45.000
45.000
45.000
31002
Economische Activiteiten Economische Activiteiten
0
0
0
95.000
95.000 R R
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 H R
schrappen activiteiten ter bevordering van ondernemerschap in Leiden (bijv. behandelen klantvragen, verstrekken informatie) stoppen startersbeleid (bijv. niet verlengen convenant "Starterspakket: KvK-Starterstraject en KvKCoachpool", uitgifte informatiemap "Ondernemer in Leiden", ondersteunen activiteiten op het gebied van (starters)huisvesting. stoppen deelname LEF (wedstrijd voor beste startende ondernemer) stoppen subsidie Stichting Communicatiestad stoppen subsidie stimulering bedrijfsfruimte voor creatieve economie schrappen activiteiten t.b.v. economische structuurversterking , zoals aanjagen / doen van beleidsonderzoek / subsidiëren van bijv. herstructurering bedrijventerreinen, Benchmark Gemeentelijke Ondernemersklimaat, actieplann Stedelijke economie en werkgelenheid Geen fietsenstalling stadhuisplein. Loslaten van het huidige verkeersveiligheidbeleid, waaronder het black spot programma Geen investeringen in regionale projecten, zoals tunnel plesmanlaan.
69/107
31002
#N/B 31002 31002
Economische Activiteiten Economische Activiteiten
2011
2012
?
2013
?
2014
?
structurele * NB opbrengst 45.000 45.000 R R
?
?
Z
0
0
0
45.000
180.000 Z
35.000
35.000
35.000
35.000
35.000 H
61103
Startersbeleid
43.000
68.000
68.000
68.000
68.000 R
61103
Startersbeleid
5.800
5.800
5.800
5.800
5.800 H
61103 61103
Startersbeleid Startersbeleid
0 75.000
0 75.000
75.000 75.000
75.000 75.000
75.000 Z 75.000 R
31002
Economische Activiteiten
60.000
60.000
60.000
60.000
60.000 R
21001
Verkeer en Vervoer Verkeer en Vervoer Verkeer en Vervoer
419.000
489.000
668.000
668.000
668.000 R
57.000
77.000
157.000
213.000
213.000 R
0
0
0
0
700.000 Z
21001 21001
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Voorgenomen blauwe zones omzetten in betaald parkeren en niet uitbreiden voorgenomen blauwe zone gebieden. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.012, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Geen parkeervoorzieningen binnen de stad Haarlemmerstraatparkeergarage). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.012, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Parkeervergunningen kostendekkend maken. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.012, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. De helft van de afgeschreven bankjes niet vervangen: €17.000; aantal paaltjes in de openbare ruimte met 25% verminderen: €63.000.
21401
Straatparkeren
21401
Straatparkeren
21401
Straatparkeren
25.000
21007
Exploitatie Wegen
5.009
Verhoging liggeldtarieven met 5%.
22101
5.015
Natuur- en milieueducatie pakket sterk reduceren, meer werken met vrijwilligers. Kinderboerderijen, bezoekerscentra en dierenweides in standhouden. Besparing door 50% reductie educatiebudget: €87.700; 50% reductie personeelskosten educatie: €72.700. Opheffen groenprojecten. Vermindering van 600 van de 1600 wijkcontainers (€180.000). Volledige benutting belastingcapaciteit voor afvalverwijdering, 10% doorbelasting straatreiniging: tariefstijging ASH ca. 15%. 80% benutting belastingcapaciteit voor rioolonderhoud: tariefstijging RR ca. 6%. Opheffen structurele kosten, niet zijnde kapitaalslasten, van het project Entree van de Stad in het Programma Binnenstad Verkoop van het erfpachtbedrijf, zijnde de gronden in eigendom van de gemeente waarop erfpacht rust, met alle rechten en plichten van de eigenaar.
56006
4.013
4.014
4.015
5.004
5.020 5.023 5.028
5.031 6.003
6.005
70/107
200.000
structurele * NB opbrengst 200.000 200.000 R
127.000
127.000
127.000 R
50.000
75.000
100.000
100.000 Z
20.000
40.000
60.000
80.000
80.000 R
Exploitatie Havens en Waterwegen Natuur- en Milieueducatie
12.200
12.200
12.200
12.200
12.200 H T
87.700
87.700
87.700
87.700
160.400 R
56008 72102
Wijkmanagement Huishoudelijk Afval
30.100
30.100
30.100
30.100
30.100 H 180.000 R OR
72501
Baten Afvalstoffenheffing en Reinig. Baten Rioolrechten
1.312.900
1.326.700
1.343.200
1.343.200
341.800
329.000
317.500
317.500
317.500 H
224.000
224.000
224.000
224.000
224.000 H
72601 82101
Vernieuwing Binnenstad
83002
Erfpacht
2011
2012 0
PM
2013 0
PM
PM
2014
PM
1.343.200 H O
PM
Z O
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 6.012
6.014
7.001
7.003 7.006
7.008
7.010
7.012 7.014 7.016
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Verhogen van de taakstellende jaarlijkse bijdrage van het grondbedrijf aan de algemene dienst van € 0,5 mln naar € 3,5 mln, onder meer door af te zien van projecten die niet nodig zijn in scenario C (Singelstad). Verlaging van het percentage sociale woningbouw van 20% naar 5%, in afwijking van in regionaal verband gemaakte afspraken (zie ook 6.006 en 6.010). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.012, vanwege een directie relatie met de vereveningsreserve. Stopzetten subsidie pedologisch instituut (centrum voor wetenschappelijk onderzoek naar opheffen of verminderen van onderwijsbelemmeringen bij kinderen met een gedragsstoornis) Kleiner flexibel budget schoolbegeleiding
83001
Grondexploitatie
3.000.000
3.000.000
3.000.000
structurele * NB opbrengst 3.000.000 3.000.000 H O
83001
Grondexploitatie
1.500.000
1.500.000
1.500.000
1.500.000
48004
Lokaal Onderwijsbeleid
57.400
114.109
171.163
228.217
228.217 H RT
48004
Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
100.000
100.000
100.000 H RT
95.000
190.000
285.000
380.000
380.000 R RT
Stopzetten gemeentelijk deel budget onderwijs achterstanden beleid op thema III (onderwijs en opvoedingsondersteuning) en thema IV (programma ondersteuning) Aan deze thema's uit de nota onderwijsachterstandenbeleid (RV 09.0106) zijn geen wettelijke taken gekoppeld. (preventieve taak) Combinatiefuncties ihkv stimuleringsregeling "Impuls Brede Scholen Sport en Cultuur" niet voortzetten na april 2014 (einddatum project). Gemeentelijke budgetten die nu gereserveerd zijn komen vrij na beeindiging van project. Stopzetten gemeentelijke bijdrage in onderwijshuisvesting voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen in het voortgezet speciaal onderwijs VSO ZMOK (stopzettin na afloop regionale uitvoeringsovereenkomst in 2014) Stopzetten coordinatieactiviteiten Brede School Roomburg Stopzetten coordinatieactiviteiten Brede School Leiden Noord Stopzetten spijbelopvang De Poort (preventieve taak)
71/107
48004
2011
2012
2013
2014
1.500.000 R
48004
Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
0
240.000
357.000 R ORT
48004
Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
0
0
103.426 H ORT
48004
Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid Leerplicht
26.539
53.078
79.616
106.155
106.155 R RT
72.172
108.257
144.343
144.343 R RT
95.000
142.500
190.000
190.000 R RT
48004 48003
47.500
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 7.018
7.021 7.023
7.026
7.027
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Aanpassen hardheidsclausule leerlingenvervoer;gemeente regelt alleen vervoer volgens de wet. Wie hier niet onder valt regelt zelf taxivervoer van gehandicapt kind en betaalt de volledige kosten of regelt het via vrijwilligers (preventieve taak) Infrastructuur speeltuinen (terugbrengen aantal speeltuinen van 16 naar 15) / exploitatie Stopzetten subsidie vakantiepas; pas voor kinderen van 4 tot 12 voor gratis deelname aan verschillende activiteiten (onderdeel uitvoeringsprogramma jeugdnota) Stopzetten subsidie king for a day (jongerenplatform, die activiteiten voor en door jongren organiseert); (onderdeel uitvoeringsprogramma jeugdnota) Geen basisschool groenoordhallen gebied
48002
Facilitaire Taken Onderwijs
0
0
0
63004
Jeugdbeleid
0
0
0
20.000
20.000 R RT
63004
Jeugdbeleid
0
0
0
15.000
32.000 R R
63004
Jeugdbeleid
0
0
25.000
50.000
50.000 R R
42101
Obo Voorzieningen/Hui svesting Oso Voorzieningen/Hui svesting Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid
0
43.000
133.000
133.000
133.000 R RT
0
0
0
28.000
88.000 R RT
15.639
31.278
46.916
62.555
62.555 R R
12.036
24.072
36.108
48.144
48.144 R R
5.446
10.892
16.337
21.783
21.783 R R
25.000
50.000
75.000
100.000
100.000 R RT
250.000
250.000
250.000
250.000
250.000 Z R
7.029
Geen nieuwbouw voor jonge risico kinderen ter vervanging van oude locatie aan de Houtmarkt
43101
7.031
Opheffen subsidie voor ICT technolgie (Subside ter bevordering ICT gebruik in het basisonderwijs) Opheffen subsidie Techniek. (Subsidie, die het volgen van techniek opleidingen wil bevorderen) Opheffen subsidie Hoogbegaafden (Bright Kids). Subsidie die in de vorm van een plusklas toptalent stimuleert in haar ontplooiing vermindering budget opvoedingsondersteuning jeugdnota (preventieve taak)
48004
7.032 7.034
7.037
8.042
Verhogen tarieven sportaccommodaties met 15% (en evalueren van het sporttarieven boek en verschillen in tarieven tussen sporten aanpassen)
72/107
48004 48004
71601
Jeugdgezondsheid szorg (Maatwerk Deel) #N/B
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 150.000 150.000 Z RT
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.043
8.044 8.045 8.046 8.047
8.048
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Sluiten van één Leids zwembad (de Vliet, De Zijl of het 5 mei bad) Structureel: De Vliet: 300.000 5 mei bad: 650.000 De Zijl: 1.350.000 (Dit is inclusief personele kosten, personeel in fte is als volgt:) -De Zijl 21,57 fte -Vijf Meibad:14,45 fte -De Vliet is open van mei t/m augustus. In de personele bezetting van dit bad wordt voorzien door medewerkers van het Vijf Meibad op deze lokatie in te zetten. De inzet van eigen personeel wordt aangevuld met uitzend- en oproepkrachten. In de begroting van zwembad De Vliet staat hiertoe een bedrag van € 107.352 voor eigen personeel en € 56.031 voor uitzendkrachten; totaal € 163.383. Laatstgenoemd bedrag maakt dus onderdeel uit van het genoemde bedrag van € 300.000. Verkopen van de grond van het gesloten zwembad Opheffen atletiekbaan Verkoop grond bij opheffen atletiekbaan
53003
Zwembaden
53003 53001 53001
Zwembaden Rode Sportparken Rode Sportparken
53005
Sportstimulering
53005
Sportstimulering
Verminderen van de subsidies sportstimulering. Een keuze moet gemaakt worden uit de volgende bedragen. - € 32K schoolsportcie - € 5K leidse sportfederatie - € 25K stichting marathon - € 51K jeugdsport - € 25K sportevenementen - € 13K sportstimulering overig - € 21K galm Stoppen met topsportbeleid - Ondersteuning topsporters € 31K - Ondersteuningsfonds € 25K - Trainingscentra € 18K - Sportambassadeurs € 2K
73/107
2011
2012 650.000
650.000
structurele * NB opbrengst 650.000 650.000 R
110.000 Inschatting VAG nodig 100.000 75.000
130.000
130.000
0 Z 120.000 H OR 0 Z OK
75.000
75.000
75.000 R OR
75.000
75.000
75.000 H ORK
650.000
2013
2014
PM
75.000
75.000
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.049
8.050
8.051
8.052 8.053
8.054
8.055
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Het sluiten van Jeugddorp Zuid West als locatie voor verenigingen, de besparing zit in de onderhoudskosten voor deze locatie, wellicht kan ook naar een andere bestemming voor de grond gekeken worden (PM) Een deel van, of alle evenementen (het ingevulde bedrag als voorbeeld betreft alle evenementen behalve 3 oktober), niet meer coördineren en faciliteren (Een keuze kan gemaakt worden uit: koninginnedag, marathon, lakenfeesten, werfpop, el cid week, rapenburg concert, zomerjam, zomer in leiden, ijsbaan, pleinfestival, avondvierdaagse, groeten uit Leiden, feest van de stevenshof) behalve 3 oktober (en kosten horecagelegenheden). Indien evenementen niet meer gefaciliteerd én niet meer gecoördineerd zullen worden zullen zij naar alle waarschijnlijkheid geen doorgang meer kunnen vinden. Meerdere (te kleine) voetbalclubs gaan op hetzelfde veld spelen door middel van verhuur van de velden (op basis van het aantal leden/spelende elftallen bepalen dat er meerdere clubs van de zelfde accommodatie gebruik moeten maken) Hiermee kunnen groene sportparken worden vrij gespeeld Verhogen toegangsprijzen alle podia Lakenhal transformeren van museum naar stedelijke toonkamer. De investering in renovatie en nieuwbouw ad 13 mln wordt dan verlaagd naar 7 mln voor renovatie. De besparing betreft kapitaallasten vanaf 2014 t/m 2039. Overige effecten moeten nog in beeld worden gebracht. Stoppen met de subsidie aan het Sieboldhuis. (Hierdoor is de begroting op basis waarvan het sieboldhuis rijkssubsidie ontvangt niet meer sluitend) Museumfunctie Molen de Valk stoppen (NB ook verkoop moet overwogen worden echter de mogelijkheden hiertoe worden bijzonder laag ingeschat)
56001
Recreatie
74/107
#N/B
2011
2012
2013
30.000
30.000
30.000
250.000
250.000
250.000
PM
PM
PM
2014
structurele * NB opbrengst 30.000 30.000 H ORK
250.000
PM
250.000 R
53101
Groene Sportparken
PM
Z O
54001 54102
Theater Oudheidkunde en Musea
150.000 0
150.000 0
150.000 0
150.000 475.000
54102
Oudheidkunde en Musea
69.000
69.000
69.000
69.000
69.000 H OK
54102
Oudheidkunde en Musea
70.000
70.000
70.000
70.000
70.000 R
150.000 Z O 475.000 R O aflopend naar 240.000 in 2039
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.056
8.057
8.058
8.059
8.060 8.061
8.062
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
Subsidie van 2 podia geheel stopzetten. Bijvoorbeeld Pieterskerk en muziekhuis hierop zijn de getallen in het voorbeeld gebaseerd. Indien voor andere podia wordt gekozen resulteert dit in andere bedragen en wel de volgende: - LAK theater 2010 en 2011 € 275K, structureel € 125K. - LVC € 270K structureel - Kleine podia € 25K -Stelpost € 15K Stoppen van subsidies voor presentaties. Dit is een subsidieregeling waarmee wordt bijgedragen aan tentoonstellingskosten van Leidse beeldend kunstenaars in galeries of musea. Dit bedrag is maximaal 341,- per kunstenaar per tentoonstelling. Per kalenderjaar betreft het een bedrag van maximaal 455,- in totaal per kunstenaar wat mag worden uitgekeerd. Nog maar 1 bibliotheeklocatie (alleen in het centrum van Leiden) aanhouden. Subsidie aan BplusC wordt daarom verlaagd. Stoppen met het onderhouden van een deel van de beeldende Kunst in de openbare Ruimte (BKOR): Dit betekent het van de hand doen van de kunst wegens onderhoudsplicht. Subsidies aan de lokale radio verminderen.
54002
Muziek
85.000
85.000
70.000
structurele * NB opbrengst 70.000 70.000 H K
54003
Beeldende Kunst
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000 H
51001
Openbaar Bibliotheekwerk
60.000
60.000
60.000
60.000 R R
54003
Beeldende Kunst
15.000
15.000
15.000
15.000
15.000 R
58001
45.000
45.000
45.000
45.000
45.000
Subsidie historisch stadsbeeld afschaffen Dit is een subsidiemogelijkheid voor herstel historische winkelpuien, historische kleuren, monumenatle objecten in de openbare ruimte en gevelreclame (passend in het stadsbeeld) Volledig stoppen met het subsidieren van amateurkunst verenigingen. Dit betreft instanthouding en jeugdsubsidies aan verenigingen voor theater, popmuzikanten, video en smalfilm, operette, koren, orkesten en harmonieen fanfares brassbands en showcorpsen, volksdansers majorettegroepen en diverse muziekgroepen.
54101
Lokale RadioOmroep Monumentenzorg
110.000
110.000
110.000
110.000
54005
Amateurkunst
149.000
149.000
149.000
149.000
75/107
2011
2012
2013
2014
50.000 H RK
149.000 H K
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
9.001
geen subsidiebijdrage aan maaltijdvoorziening voor 62003 ouderen (geen eettafels, seniorenrestaurant, geen tafeltjedekje) het product begeleiding (dagopvang, ondersteuning 62003 bij administratie, ondersteuning bij deelname in activiteiten etc.) zit voor een groep mensen met lichte beperkingen ((licht dementerende) ouderen, chronisch zieken, mensen (ook kinderen) met een lichte psychiatrische problemen of een lichte verstandelijke handicap zit niet meer in de AWBZ. de gemeente heeft de verantwoordelijkheid om voor deze groepen een alternatief aanbod te organiseren. dit voorstel beoogt het met 10% minder middelen te doen. stoppen subsidie Platform gehandicapten leiden, 62003 geen leidse belangenbehartiging voor gehandicapten
9.004
9.006
9.008
9.010
9.012
9.016
9.020
stoppen belangenbehartiging ouderen Klankbordgroep Ouderen Leiden (incl. personeelskosten Radius), PCOB, ANBO, KBO, St. 55+. (vrijwilligersorganisaties gericht op belangenbehartiging en het porganiseren van activiteiten zoals ontmoeting en informatie en advies voor ouderen) stoppen activiteit Jeugddorp, jaarlijks terugkerend in de zomervakantie twee weken vrijetijdsactiviteiten voor kinderen sluiten alle buurthuizen in Leiden. dit betekent een afname van het aanbod inloop en activiteiten voor diverse groepen (met name ouderen, jeugd en kinderen) en te huren locatie in buurt voor instellingen die in die buurt actief zijn. Een groot deel van het jeugd- en jongerenwerk is in de buurthuizen gehuisvest. sluiten alle = 5 raad- en daadwinkels, gemeentelijke loketten in 'aandachtswijken' waar mensen terecht kunnen met allerlei vragen vaak van financiële aard stoppen subsidie 8-maart viering (Internationale vrouwendag) als alternatief kan met hiervoor subsidie aanvragen ikv regeling participatie en ontmoeting)
76/107
product
62003
product
2011
2012
2013
2014
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
52.486
104.971
157.457
209.942
structurele * NB opbrengst 209.942 H T
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000
H
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
9.604
19.208
28.812
38.416
38.416
H
9.064
18.129
27.193
36.257
36.257
H
63001
Samenlevingsopbo 0 uw
53.538
53.538
53.538
53.538
H
63001
Samenlevingsopbo 480.582 uw
961.164
1.441.745
1.922.327
1.922.327
R R
00214
Raad- en Daadwinkels
0
39.000
228.846
457.692
457.692
R RK
51101
Emancipatie
15.880
15.880
15.880
15.880
15.880
H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
2011
2012
2013
2014
9.022
sluiten vrouw kind-centrum, kern van deze functie is dat allochtone en autochtone vrouwen worden geactiveerd door in een beschermde omgeving voor elkaar activiteiten te organiseren. Zo ontdekken/ontwikkelen ze hun eigen mogelijkheden. stoppen huisvestingssubsidies emancipatie aan de verenigingen Narciz, Vrouw-kindcentrum (grootste deel van de subsidie) Nederlandse vereniging van huisvrouwen. subsidie platform vluchtelingen/samenwerking migrantenorganisaties: In Leiden hebben verschillende vluchtelingen- en migrantenorganisaties zich verenigd in twee koepels: het Platform Vluchtelingenorganisaties Leiden en het Samenwerkingsverband van Migrantenorganisaties. Functie van deze koepels: ondersteuning en belangenbehartiging betrokken organisaties en doelgroepen. verminderen bijdrage aan adviesraad Wmo: minder formatie beschikbaar om adviesraad te ondersteunen, mogelijkerwijs minder / minder kwalitatief goede adviezen schrappen subsidie Libertas zomerfestival: een jaarlijksterugkerende dag gericht op ouderen met groot bereik doelen: laagdrempelige ontmoeting en informatieoverdracht schrappen gemeentelijke subsidies flankerend beleid ouderen/gehandicapten: verschillende op ouderen en gehandicapten gerichte initiatieven krijgen geen gemeentelijke bijdrage als v.b. de beweegwinkel waar ouderen met gezondheidsproblematiek krijgen advies en worden toegegeleid naar sport/beweegaanbod schrappen gemeentelijke subsidies flankerend beleid ouderen/gehandicapten: verschillende op ouderen en gehandicapten gerichte initiatieven krijgen geen gemeentelijke bijdrage als v.b. de beweegwinkel waar ouderen met gezondheidsproblematiek krijgen advies en worden toegegeleid naar sport/beweegaanbod
51101
Emancipatie
8.000
16.000
24.553
24.553
structurele * NB opbrengst 24.553 H O
51101
Emancipatie
4.000
8.000
13.674
13.674
13.674
H O
63001
Samenlevingsopbo 4.000 uw
8.000
13.674
13.674
20.919
H
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
18.463
18.463
18.463
18.463
18.463
H O
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
33.452
33.452
33.452
33.452
33.452
H
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
33.452
33.452
33.452
33.452
33.452
H
9.024
9.026
9.028
9.030
9.032
9.033
77/107
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
2011
2012
2013
2014
9.034
Onderzoek 10% verminderen subsidie Wmo Diensten wonen met Zorg aan Libertas en Radius. Aard van de activiteiten: alarmering, hand- en spandiensten, cliëntondersteuning en organisatie sociaal culturele ativiteiten onderzoek 10% verminderen subsidie Radius zelfredzaamheid o.a. alarmering, klus aan huisdienst, sterbus, thuisadministratie. onderzoek 10% verminderen subsidie info en advies: spreekuur en huisbezoek door ouderen adviseurs, bezoek vrijwilligers, ondersteuning mantelzorgers. onderzoek 10% verminderen subsidie participatie ter preventie van sociaal isolement ouderen: laagdrempelige ontmoetingsactiviteiten (ontmoetingskringen, sport- en beweegaanbod, ondersteuning bij aanvragen, activering), vrijwilligersdienstverlening zoals bezoek dienst weduwen en weduwnaars. 10% minder inzet algemeen maatschappelijk werk (=113 Dossiers) het gaat om psychosociale hulpverlening, veel voorkomende problemen zijn, schulden, problemen tussen partners of tussen ouder en kind, rouwverwerking etc.) stoppen buurtmaatschappelijk werk: een outreachende vorm van algemeen maatschappelijk werk gericht op kwetsbare gezinnen/huishoudens die zelf niet om hulp vragen stoppen subsidie Leidse rechtswinkel: een relatief goedkope vorm van juridische ondersteuning werkt met eigen bijdrage op basis van inkomen stoppen subsidie sociaal raadslieden; een gratis vorm van juridische ondersteuning ondergebracht bij de st. voor maatschappelijk werk, toegang laagdrempelig vooral gericht op juridische ondersteuning bij vermeende fouten in (gemeentelijke en UWV) beschikkingen, rekeningen van grote organisaties als Nuon stop subsidie voor personeelskosten van de stichting uitgeprocedeerde vluchtelingen (STUV): geen ondersteuning voor uitgeprocedeerde vluchtelingen bij vestiging in maatschappij
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
15.779
31.558
47.336
63.115
structurele * NB opbrengst 63.115 R R
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
4.368
8.737
13.105
17.473
17.473
R R
13.031
26.062
39.092
52.123
52.123
R O
7.383
14.766
22.149
29.532
29.532
R O
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
29.726
59.451
89.177
118.902
118.902
H ORK
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
68.760
137.521
206.281
275.041
275.041
H
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
9.499
18.997
28.496
37.994
37.994
H O
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
77.899
155.797
233.696
311.594
311.594
H O
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
70.000
70.000
R
9.036
9.038
9.040
9.042
9.044
9.046
9.048
9.050
78/107
62003
62003
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
2011
2012
2013
2014
9.056
€ 80.000,-- minder subsidie aan st. vluchtelingenwerk geen lokale inzet op voorlichting op scholen en andere plekken ten behoeve van aandacht voor vluchtelingenproblematiek en werving van extra inkomsten voor stichting t.b.v. de doelgroep Bureau Discriminatiezaken geeft geen voorlichting en (beleids)advies meer. lagere tarieven voor hulp bij het huishouden als gevolg van marktwerking/ prijsverschil weegt meer dan voorkeur client hanteren onderscheid in een- en meerpersoonsinkomens als inkomensgrens die toegang geeft tot gebruik regiotaxi. Nu wordt voor iedereen het inkomen van een meerpersoonshuishouden gerekend.Gevolg: een deel van de groep alleenstaanden die nu gebruik kan maken van regiotaxi kan dat straks niet meer omdat ze net een te hoog inkomen hebben. Dit dient regionaal afgestemd te worden. stopzetten activiteiten Thuis Op Straat TOS (kinderwerk in buurten Stevenshof en Zuidwest) stoppen inzet jeugd en jongerenwerk (subsidie aan stichting Jeugd en jongerenwerk Midden holland): geen activiteiten in buurthuis en op straat voor jongeren. Het aanbod vindt plaats in 'aandachtswijken'. stoppen subsidie kinderwerk Libertas: geen activiteiten voor kinderen in buurthuis en soms buiten. Verminderd aanbod van activiteiten voor kinderen die opgroeien in leidse 'aandachstwijken'. stoppen subsidie buurtopbouwwerk/opbouwwerk: inzet van welzijnswerkers in buurten en wijken om met name mensen in een achterstandssituatie (maatschappelijk en sociaal) groepsgewijs te activeren. stoppen huisvestingssubsidies HITB, Moultaqua, PVL en TCV (allemaal migrantenorganisaties)
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
20.000
40.000
60.000
80.000
structurele * NB opbrengst 80.000 R K
62008
Anti-Discriminatie
8.750
17.500
26.250
35.000
35.000
62201
Wmo; Huishoudelijke Verzorging Wmo; Voorzieningen en Hulpmiddelen
240.000
240.000
240.000
240.000
240.000
Z
0
25.000
25.000
25.000
25.000
R
90.000
135.000
180.000
180.000
H R
382.922
574.382
765.843
765.843
H RK
9.058 9.060
9.062
9.064 9.066
9.070
9.072
9.075
79/107
65201
63001 63001
Samenlevingsopbo 45.000 uw Samenlevingsopbo 191.461 uw
K
63001
Samenlevingsopbo 67.853 uw
135.705
203.558
271.410
271.410
H O
63001
Samenlevingsopbo 115.858 uw
231.716
347.573
463.431
463.431
H R
63001
Samenlevingsopbo uw
32.000
32.000
32.000
32.000
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
9.077
stoppen subsidie buurt en wijkorganisaties: vrijwilligersorganisaties die 1) activiteiten voor buurt en wijk op wijknveau organiseren 2) als vertegenwoordiging van de wijk meepraten in de districtsraden minder inzet vanuit het vrijwilligerssteunpunt I-Doe bij het bemiddelen op individueel niveau van vrijwilligers minder inzet vanuit het vrijwilligerssteunpunt voor de invoering van maatschappelijke stages stoppen subsidie VTV (vrijetijdsbesteding mensen met een verstandelijke handicap) 5% minderbijdragen aan gemeenschappelijke regeling RDOG (=GGD) het takenpakket van de RDOG is heel breed (bevat ondermeer jeugdgezondgheidszorg, voorlichting onderzoek, technische milieukunde, TBC-bestrijding) in overleg met regio gemeenten die deelnemen aan de gemeenschappelijke regeling zal moeten worden bepaald welke taken stoppen of met minder middelen worden uitgevoerd.. preventieprojecten gezondheidsbevordering Okido en maathouden gericht op aandacht voor overgewicht bij jeugd op scholen stoppen en ook andere budgetaire mogelijkheden voor andere projecten stopzetten stoppen wijkgericht gezondheidspreventieproject Leiden Gezond en wel. In wijken zuidwest en Leiden Noord worden gezondheidsbevordreende activiteiten aangeboden gericht op groepen met meer gezondheidsrisico's en jeugd. Een voorbeeld zijn de schooolgezondheidsconsulenten. stoppen activiteiten categorale gezondheidsbevordering; activiteiten uitgevoerd door Hara. Doelgroep is vooral allochtone vrouwen maar ook wel ouderen. Gezondheidsproblematiek (met name ook vanwege sociale problemen en eenzaamheid) bij deze groepen vaak sterker aanwezig.
63001
63001
9.079 9.081 9.081 9.083
9.087
9.089
9.091
80/107
2012
2013
2014
Samenlevingsopbo 96.781 uw
96.781
96.781
96.781
structurele * NB opbrengst 96.781 H
Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw Basisgezondheidsz org
7.497
14.995
22.492
29.989
29.989
R
12.500
25.000
37.500
50.000
50.000
Z R
11.309
22.619
33.928
45.237
45.237
H O
25.108
50.216
75.324
100.432
100.432
R O
71401
Basisgezondheidsz 26.093 org
52.187
78.280
104.373
104.373
H
71401
Basisgezondheidsz 31.250 org
62.500
93.750
125.000
125.000
H
71401
Basisgezondheidsz 24.571 org
49.142
73.713
98.284
98.284
H
63001 63001 71401
2011
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
9.093
verminderen budget ondersteunende begeleiding psychosociaal, met dit budget wordt de inzet van gespecialiseerde gezinsverzorging bij multiprobleem gezinnen en zorgmijders betaald, vermindering zorgt voor beperktere mogelijkheden voor inzet hulp en/of kortere duur inzet van hulp stoppen subsidie onderwijswinkel, een leiden noord gelegen organisatie die vooral uit die buurt voor scholieren uit basis-en voortgezet onderwijs bijles en huiswerkhulp organiseert. sluiten gezinscentrum Slaaghwijk Het doel van het Gezinscentrum is vrouwen uit de Slaaghwijk een huiskamer te bieden en op die manier de betrokkenheid van vrouwen van verschillende culturen bij elkaar en bij de wijk te vergroten. Tevens wordt het door organisaties gebruikt als vindplaats voor reïntegratie, activering en opvoedingsondersteuning. stoppen dagbesteding de Zaak dak- en thuislozen
9.095
9.097
9.100 9.102 9.103 9.104 9.105
stop preventieactiviteiten gericht op verslavingsbeleid brijder (vooral gericht op instellingen) geen ondersteuning aan ouders van verslaafden kinderen stop activiteiten verslavingsbeleid GGD (gericht op scholen en horeca) stop ambulante hulpverlening vrouwenopvang in wijken, dit is een outreachende aanpak die er op is gericht mensen te motiveren eerder eerder problemen aan te pakken op het gebied van huiselijk geweld en eergerelateerd geweld. Dit is een regionale taak en mogelijkheid tot bezuiniging is afhankelijk van regionale afstemming
81/107
product
product
2011
2012
2013
2014
#N/B
30.000
30.000
30.000
30.000
structurele * NB opbrengst 30.000 H
63001
Samenlevingsopbo 10.015 uw
20.031
30.046
40.061
40.061
H
63001
Samenlevingsopbo 24.111 uw
48.221
72.332
96.442
96.442
H
62005
Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang
100.000
200.000
300.000
400.000
400.000
Z
60.000
120.000
180.000
240.000
240.000
Z
9.500
19.000
28.500
38.000
38.000
Z
49.230
98.459
147.689
196.918
196.918
Z
12.500
25.000
37.500
50.000
50.000
Z R
62005 62005 62005 62005
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
2011
2012
2013
2014
9.107
stoppen inzet collectieve GGZ preventie: preventiegerichte cursusaanbod voor Kinderen & jeugd (bijvoorbeeld voor kinderen die opgroeien met psychiatrische op verslaafde ouders, voor kinderen die gepest worden op school en voor kinderen die getuigen zijn van huiselijk geweld), voor Volwassenen & Ouderen (voorlichting gericht op burgers bijvoorbeeld mensen met depressieve klachten, vermindering van depressieve klachten bij allochtonen, maar ook empowerment voor slachtoffers van huiselijk geweld) en ondersteuningsactiviteiten in samenwerking met andere partijen zoals ondersteuning mantelzorgers van dementerenden, bezoekdienst weduwen en weduwnaren en integrale depressie aanpak bij ouderen. Dit hele cursusaanbod wordt met gezamenlijk gefinancierd door alle gemeenten in ZHN, het aandeel dat Leiden financiert is dus relatief klein. "stoppen aanbod van een van de drie Inloophuis, Infopunt GGZ of aanbod ZON (belangenbehartiging voor mensen met een psychische problemen, daken thuislozen en mensen met verslavingsproblemen. Mensen die zorg krijgen van instellingen voor Geestelijke Gezondheidszorg, Verslavingszorg of de Maatschappelijke opvang.) Aanpassen Leids Minimabeleid (woonlastenreg. 65+ (€380) en eenmalige uitkering 65+ (€350), reg. chronisch zieken/ gehandicapten/ouderen (€1,05 mlj) , declaratiereg. (€ 850), collectieve ziektekostenreg.(€1,35 mlj), langdurigheids-toeslag (€600), onderuitputting (€400)). M.u.v. LDT geen wettelijke verplichting. Intensivering Work First
71403
Ambulante Verslavingszorg
17.500
35.000
52.500
70.000
71403
Ambulante Verslavingszorg
61401
61001
Onderuitputting Minimabeleid afromen (er is een structurele onderuitputting van €400.000, voorwaarden zijn wel: geen promotiecampagnes en stopzetten formulierenbrigade). NB: dit overlapt met optie 10.003.
61401
9.108
10.003
10.007 10.016
82/107
structurele * NB opbrengst 70.000 Z R
5.750
11.500
17.250
23.000
23.000
Bijzondere Bijstand
5.000.000
5.000.000
5.000.000
5.000.000
5.000.000 H R
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Bijzondere Bijstand
500.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000 Z R
400.000
400.000
400.000
400.000
400.000 H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario C: Singelstad
product
product
10.020
Afschaffen declaratieregeling in combinatie met invoering Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds etc. Afschaffen eenmalige uitkering voor ouderen (1400 huishoudens). NB: dit overlapt met optie 10.003. Afbakening doelgroep Chronisch Zieken, gehandicapten en ouderen (gezonde 65-plussers uitzonderen, geschat op 850 personen). NB: dit overlapt met optie 10.003. Toepassen wettelijk toegestane drempel bij individuele bijzondere bijstand Volwasseneneducatie (betreft eigen middelen). Een bezuiniging impliceert dat gestopt wordt met een aantal van de volgende activiteiten: projecten ter bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten, ondersteuning voor 18-plussers die nog wel op school zitten, maar dreigen uit te vallen, de onderwijsmonitor VMBO/MBO, campagne laaggeletterden (‘Maak een nieuwe start’), scholing van vrijwilligers financiering van een deel van de overhead van het jongerenloket (kwam voorheen voor 110.000,- uit GSB)een deel van de Plusvoorziening (overbelaste schoolgaande jongeren), cultuurprojecten.
61401
Bijzondere Bijstand
280.000
280.000
280.000
structurele * NB opbrengst 280.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
350.000
350.000
350.000
350.000
350.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
250.000
250.000
250.000
250.000
250.000 R
61401
Bijzondere Bijstand
240.000
240.000
240.000
240.000
240.000 H
62302
Volwasseneneduc atie
10.022 10.025
10.026 10.031
2011
2012
2013
2014
140.000
18.125.801 21.071.165 24.393.245 28.400.424
NB: Bovenstaande optelling is gecorrigeerd voor dubbeltellingen in product 61401 Bijzondere bijstand.
83/107
30.275.795
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 4: Overzicht maatregelen scenario D: “Actiestad” Toelichting: ID-nr Het programmanummer is te herleiden uit het ID-nr. Het gedeelte voor de punt betreft het programmanummer. * In deze kolom staat vermeld of een keuze in beleid is aangemeld als hard (H), redelijk hard (R) of zacht (Z) NB O: overlap met andere keuzen in beleid, T: overlap met een eerdere taakstelling, R: financiële risico’s K: eenmalige kosten ID-nr 1.005
1.010
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
Afschaffen stadsenquete. De stadsenquete wordt 00201 jaarlijks uitgevoerd en levert informatie op over de mening van burgers over allerlei uiteenlopende (beleids)onderwerpen waar de gemeente zich mee bezig houdt. Voorstel is de enquete in zijn geheel af te schaffen en voor informatie over beleidsonderwerpen uit te gaan van gegevens uit andere (landelijke) onderzoeken en benchmarks die reeds worden uitgevoerd. Wijzigen verhouding gemeentelijke organisatie en 00201 partners in de stad. Los van het programma Proces in Uitvoering kan een verandering in taakopvatting van de gemeentelijke overheid een aanpassing van de afdeling Strategie en Onderzoek wenselijk maken.Het scenario Actiestad gaat uit van een grondige wijziging van de verhouding tussen de gemeentelijke organisatie en de partners van de stad. Er zal op termijn veel meer worden overgelaten aan het vrije initiatief van die partners, zonder dat de gemeente daarin probeert te sturen, te regisseren of te verbinden. Die - strategische - transformatie zal niet van de ene op de andere dag zijn voltooid. Zodra die transformatie een feit is, worden de strategische activiteiten gericht op partners in de stad overbodig.
85/107
product
2011
2012
2013
Strategie en Beleid
100.000
100.000
100.000
Strategie en Beleid
50.000
50.000
50.000
2014
structurele * NB opbrengst 100.000 100.000 R R
50.000
50.000 R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 1.014
1.018
1.022
1.025
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Maximale beperking interne en externe communicatie. De gemeente is in Actiestad minder verzorgend en gaat uit van een actieve burger in de stad, terwijl deze stad betrekkelijk stabiel blijft. De gemeente is een werkgever op afstand met de medewerker als actieve, ongebonden professional. Binnen dit scenario passen de voorstellen om 1. interne communicatie in de vorm van Klapstuk af te schaffen (gemeente wil dat medewerker haalt of zelf achter info aan gaat, via internet), 2. stedenbanden af te schaffen (actieve burgers pakken dit op) en 3. deelname aan relatiemomenten af te schaffen of te versoberen (investeren in relaties niet nodig als je minder ambities hebt). Versoberen tertiaire arbeidsvoorwaarden. In het scenario Singelstad is de gemeente een werkgever op afstand, met de medewerker als actieve, ongebonden professional. Binnen dit scenario passen de volgende voorstellen: 1. het afschaffen van kerstpakketten (geen effect op ongebonden werknemer),2. afschaffen sporten in werktijd (geen effect op ongebonden werknemer), 3. versobering cafetariamode (geen effect op ongebonden werknemer)l, 4.afschaffen attentiebeleid (want minder zorgzaamheid), afschaffen 12,5 jubileum (minder Leidse binding), 5.afschaffen ondersteuning personeelsvereniging (voor ongebonden medewerker geen reden om te blijven). Aanpassen niveau publieke dienstverlening. Binnen scenario D zitten mogelijkheden in 1. terugbrengen openingstijden balie, 2. terugbrengen openingstijden telefoon, 3. kosten in rekening voor contact met gemeente. Er is nader onderzoek nodig om hier een bedrag aan te hangen. Fors terugdringen van PR burgerzaken richting bewoners, bedrijven, instellingen, studenten, expats etc. Denk aan communicatie uitingen in leidse wegwijzer, abri's in de stad, advertenties in de krant etc. etc.
00210
Concernbeleid Communicatie
00211
Concernbeleid P en O
00215
Publieksinformatie
00215
Publieksinformatie
86/107
2011
2012
2013
88.750
88.750
88.750
159.500
159.500
159.500
pm
pm
25.000
pm
25.000
2014
structurele * NB opbrengst 88.750 88.750 R
159.500
pm
25.000
159.500 R
pm
25.000
Z
25.000 Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 1.027
2.010 2.011 2.012 2.013 2.014
2.018
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
00216 Beperken verdere uitbreiding elektronische dienstverlening in het kader van de ontwikkelingvan het KCC. Binnen dit scenario is denkbaar dat niet geheel wordt gestopt met ontwikkelen KCC, maar bijvoorbeeld voor de helft. Gevolg kan dan zijn dat bepaalde aspecten van het KCC mogelijk wel worden gerealiseerd (samenwerking met andere instellingen) en andere niet (1 telefoonnummer of mailadres). Beëindiging subsidie bureau Halt 14001 Beëindiging financiële stimulering Wijkveiligheidsactiviteiten Beëindiging financiering Toezicht door jongeren uit veiligheidsgelden Beëindiging subsidie buurtbemiddelingsproject
14001 14001 14001
Bezuiniging op Veiligheidshuis vanaf 2013. Het O.M. 14001 en de deelnemende zorgpartijen zullen waarschijnlijk ook in navolging gemeente bezuinigen op bijdrage aan dit gezamenlijk project. Het risico bestaat dat men zich helemaal terugtrekt c.q. dat het veiligheidshuis gesloten moet worden. Dat is geen automatisme. Het veiligheidshuis zou ook met een kleinere bezetting en met een lagere caseload c.q. minder intensieve en/of efficiëntere trajectbegeleiding door kunnen draaien. Taakstelling van 5% op gemeenschappelijke regeling 12003 regionale brandweer. Voorstel ( van de gemeente Teylingen) is om op alle gemeenschappelijke regelingen 5% te bezuinigen. Eerder is in de regio afgesproken dat deelnemende gemeenten op termijn niet méér betalen aan de brandweer dan zij hiervoor ontvangen van het Rijk. Dit leidt voor Leiden tot een verlaging van de bijdrage met €57.000. Deze verlaging is al opgenomen in de meerjarenraming. Deze verlaging wordt in dit voorstel gesaldeerd met de taakstelling van 5%. Uitvoering van deze maatregelen betekent dat vanaf 2011 jaarlijks € 475.000 minder wordt uitgegeven aan bijdragen voor de gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer.
87/107
product Elektronische Dienstverlening
42.500
42.500
42.500
structurele * NB opbrengst 42.500 42.500 R
Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid Integraal Veiligheidsbeleid
42.929
42.682
42.682
42.682
42.682 R ORK
48.000
48.000
48.000
48.000
48.000 R OR
55.000
55.000
55.000
55.000
55.000 R OR
11.000
11.000
11.000
11.000
11.000 R ORK
Regionale Brandweer
2011
437.000
2012
418.000
2013
418.000
2014
200.000
200.000 R OR
418.000
418.000 Z
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
4.016
Geen fietsenstalling stadhuisplein.
21001
4.017
Geen fietstunnel vijf meilaan - Churchillaan
21001
4.018
Het huidige verkeersveiligheidbeleid handhaven, black spot programma stoppen Stadsparkeerplan uitbesteden: alleen kaders aangeven. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.013, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Geen parkeervoorzieningen binnen de stad (Haarlemmerstraatparkeergarage verkopen). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.013, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Voorgenomen blauwe zones omzetten in betaald parkeren en niet uitbreiden voorgenomen blauwe zone gebieden. Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.013, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Geen parkeervoorzieningen binnen de stad (morspoortgarage). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.013, vanwege een mogelijke relatie met de vereveningsreserve. Nieuw groot reclamebord bij A4 of A44. Straatmeubilair: verlagen onderhoudsniveau (netheid) van Grip 2 naar Grip 3 conform rekenmodel Grip €37.000; de helft van de afgeschreven bankjes niet vervangen: €17.000; aantal paaltjes in de openbare ruimte met 25% verminderen: €63.000.
21001 21401
Verkeer en Vervoer Verkeer en Vervoer Verkeer en Vervoer Straatparkeren
21401
Straatparkeren
21401
Straatparkeren
21402
4.019
4.020
4.021
4.022
5.002 5.005
5.007 5.010 5.013
Opheffen 1 veegploeg (5fte plus veegmachine). Personeelsreductie door natuurlijk verloop. Verhoging liggeldtarieven met 10%.
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 668.000 668.000 R
419.000
489.000
668.000
0
0
0
11.000
88.000 R
0
20.000
100.000
156.000
156.000 R
0
0
0
0
400.000 R
127.000
127.000
127.000 R
0
0
200.000
200.000
200.000 R
Parkeergarages
684.000
684.000
684.000
684.000
684.000
21003 21007
Buitenreclame Exploitatie Wegen
100.000 57.000
100.000 77.000
100.000 97.000
100.000 117.000
100.000 Z 117.000 R
21010
Straatreiniging/Gra ffitibestrijding Exploitatie Havens en Waterwegen Groenbeheer
152.800
192.400
232.000
232.000
232.000 H O
24.300
24.300
24.300
24.300
24.300 H T
161.000
186.000
211.000
236.000
22101
Versobering groeninrichting (m.n. boomspiegels, 56005 perken, bermen) en schrappen van onderhoudstaken in bestek van uitbesteed werk (€70.000); schrappen budget voor groen promotie (€66.000); 50% niet vervangen van afgeschreven speeltoestellen (€100.000).
88/107
2011
236.000 H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 5.016
5.018
5.021
5.024
5.026
5.029 6.008 6.009 6.010
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Natuur- en milieueducatie omvormen door alleen coördinerende taak en door locaties af te stoten en activiteiten geheel door vrijwilligers laten uitvoeren. Besparing door 50% reductie educatiebudget (€87.700), 50% reductie op overhead educatie (€72.700), schrappen post 653340 natuur- en milieueducatie Beheer (€73.200), schrappen personeelskosten voorzieningen (€95.900) en inhuur DZB (€172.000) Versoberen renovatie van parken en waterplan (€17.000) en renoveren parken na 30 jaar i.p.v. 25 jaar (€.3000) Districtsraden afschaffen, opheffen buurtbudgetten, behouden groenprojecten (€293.100); 25% besparing op overhead team stadsdelen (€163.900). Vermindering van 600 van de 1600 wijkcontainers (€180.000); afschaffen van een avondinzameling in kernwinkelgebied (€20.000); tariefstelling grofvuil (€60.000). Volledige benutting belastingcapaciteit voor afvalverwijdering, 50% doorbelasting straatreiniging: tariefstijging ASH ca. 39%. 100% benutting belastingcapaciteit voor rioolonderhoud: tariefstijging RR ca. 8%. Vergaande deregulering bouwvoorschriften en reductie van toezicht en handhaving Beperken van de taken van de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (ARK) Verlaging van het percentage sociale woningbouw van 20% naar 10%, in afwijking van in regionaal verband gemaakte afspraken (zie ook 6.006 en 6.014). Deze optie moet worden bezien in samenhang met optie 6.013, vanwege een directie relatie met de vereveningsreserve.
56006
Natuur- en Milieueducatie
56007
56008
Investeringen Stadsnatuur, Water, Groen Wijkmanagement
72102
Huishoudelijk Afval
72501
Baten Afvalstoffenheffing en Reinig. Baten Rioolrechten
89/107
72601 82201 82201 83001
Bouw- en Woningtoezicht Bouw- en Woningtoezicht Grondexploitatie
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 332.900 501.500 R T
332.900
332.900
332.900
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000 H
293.100
293.100
293.100
293.100
457.000 H
260.000 R OR
3.472.600
3.477.400
3.502.900
3.502.900
3.502.900 H
427.200
411.200
396.900
396.900
396.900 H
PM
PM
PM
PM
PM
R O
PM
PM
PM
PM
PM
Z O
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000 R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
7.004
Verhogen van de taakstellende jaarlijkse bijdrage van 83001 het grondbedrijf aan de algemene dienst van € 0,5 mln naar € 4,5 mln, waarbij speciale aandacht uitgaat naar de kansen voor relisatie van ruimtevragende projecten (bijv. Huis van de Sport) elders in de regio, waar meer ruimtelijke mogelijkheden zijn, en naar het vergroten van de verdiencapaciteit van de 'eigen' locaties, bijv. door hoogwaardige woningbouw. Stopzetten subsidie pedologisch instituut (centrum 48004 voor wetenschappelijk onderzoek naar opheffen of verminderen van onderwijsbelemmeringen bij kinderen met een gedragsstoornis) Kleiner flexibel budget schoolbegeleiding 48004
7.005
Opheffen Subsidie "onderwijs asielzoekers"
48004
7.007
Stopzetten gemeentelijk deel budget onderwijs achterstanden beleid op thema III (onderwijs en opvoedingsondersteuning) en thema IV (programma ondersteuning) Aan deze thema's uit de nota onderwijsachterstandenbeleid (RV 09.0106) zijn geen wettelijke taken gekoppeld. (preventieve taak) Combinatiefuncties ihkv stimuleringsregeling "Impuls Brede Scholen Sport en Cultuur" niet voortzetten na april 2014 (einddatum project). Gemeentelijke budgetten die nu gereserveerd zijn komen vrij na beëindiging van project. Stopzetten gemeentelijke bijdrage in onderwijshuisvesting voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen in het voortgezet speciaal onderwijs VSO ZMOK (stopzettin na afloop regionale uitvoeringsovereenkomst in 2014) Stopzetten coordinatieactiviteiten Brede School Roomburg Stopzetten coordinatieactiviteiten Brede School Leiden Noord Stopzetten spijbelopvang De Poort (preventieve taak)
48004
6.013
7.002
7.009
7.011
7.013 7.015 7.017
90/107
product
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 4.000.000 4.000.000 H
Grondexploitatie
4.000.000
4.000.000
4.000.000
Lokaal Onderwijsbeleid
57.400
114.109
171.163
228.217
228.217 H RT
Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
100.000
100.000
100.000 H RT
13.125
12.616
87.616
87.616
87.616 H RT
95.000
190.000
285.000
380.000
380.000 R ORT
357.000 R ORT
48004
Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
0
240.000
48004
Lokaal Onderwijsbeleid
0
0
0
0
103.426 H RT
48004
Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid Leerplicht
26.539
53.078
79.616
106.155
106.155 R RT
72.172
108.257
144.343
144.343 R RT
115.207
172.810
230.413
230.413 R RT
48004 48003
57.603
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 7.019
7.022 7.024
7.028
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Aanpassen hardheidsclausule leerlingenvervoer;gemeente regelt alleen vervoer volgens de wet. Wie hier niet onder valt regelt zelf taxivervoer van gehandicapt kind en betaalt de volledige kosten of regelt het via vrijwilligers (preventieve taak) Infrastructuur speeltuinen (terugbrengen aantal speeltuinen van 16 naar 15) / exploitatie Stopzetten subsidie vakantiepas; pas voor kinderen van 4 tot 12 voor gratis deelname aan verschillende activiteiten (onderdeel uitvoeringsprogramma jeugdnota) Geen basisschool groenoordhallen gebied
48002
Facilitaire Taken Onderwijs
0
0
0
63004
Jeugdbeleid
0
0
0
20.000
20.000 R R
63004
Jeugdbeleid
0
0
0
15.000
32.000 R RT
42101
Obo Voorzieningen/Hui svesting Oso Voorzieningen/Hui svesting Lokaal Onderwijsbeleid Lokaal Onderwijsbeleid
0
43.000
133.000
133.000
133.000 R RT
0
0
0
28.000
88.000 R RT
12.036
24.072
36.108
48.144
48.144 R R
5.446
10.892
16.337
21.783
21.783 R RT
25.000
50.000
75.000
100.000
100.000 R RT
450.000
450.000
450.000
450.000
450.000 Z R
7.030
Geen nieuwbouw voor jonge risico kinderen ter vervanging van oude locatie aan de Houtmarkt
43101
7.033
Opheffen subsidie Techniek. (Subsidie, die het volgen van techniek opleidingen wil bevorderen) Opheffen subsidie Hoogbegaafden (Bright Kids). Subsidie die in de vorm van een plusklas toptalent stimuleert in haar ontplooiing vermindering budget opvoedingsondersteuning jeugdnota (preventieve taak)
48004
7.035
7.038
8.017
Verhogen tarieven sportaccommodaties met 25% (en evalueren van het sporttarieven boek en verschillen in tarieven tussen sporten aanpassen)
91/107
48004
71601
Jeugdgezondsheid szorg (Maatwerk Deel) #N/B
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 300.000 300.000 Z RT
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.018
8.020 8.021 8.022
8.023
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Sluiten van één Leids zwembad (de Vliet, De Zijl of het 5 mei bad) Structureel: De Vliet: 300.000 5 mei bad: 650.000 De Zijl: 1.350.000 (Dit is inclusief personele kosten, personeel in fte is als volgt:) -De Zijl 21,57 fte -Vijf Meibad:14,45 fte -De Vliet is open van mei t/m augustus. In de personele bezetting van dit bad wordt voorzien door medewerkers van het Vijf Meibad op deze lokatie in te zetten. De inzet van eigen personeel wordt aangevuld met uitzend- en oproepkrachten. In de begroting van zwembad De Vliet staat hiertoe een bedrag van € 107.352 voor eigen personeel en € 56.031 voor uitzendkrachten; totaal € 163.383. Laatstgenoemd bedrag maakt dus onderdeel uit van het genoemde bedrag van € 300.000. Opheffen atletiekbaan Verkoop grond bij opheffen atletiekbaan
53003
Zwembaden
53001 53001
Rode Sportparken Rode Sportparken
Commecieel exploiteren van sportvoorzieningen 53001 (bijvoorbeeld een tennispark (Leiden Zuid-west, Vliet, of Merenwijk)) In dit voorbeeld is uitgegaan van een tennisbaan maar dit kan toegepast worden op meerdere voorzieningen. De vraag is echter wel of dit bij veel voorzieningen realistisch is. Tennis is al bijna kostendekkend maar bv een zwembad is bijna niet commercieel te exploiteren. Topsport kostendekkend maken door de kosten in 53005 rekening te brengen aan de gebruiker van bv ondersteuning van topsporters en trainingscentra. - Ondersteuning topsporters € 31K - Ondersteuningsfonds € 25K - Trainingscentra € 18K - Sportambassadeurs € 2K
Rode Sportparken
92/107
Sportstimulering
2011 650.000
75.000
2012 650.000
650.000
structurele * NB opbrengst 650.000 650.000 R
110.000 Inschatting VAG nodig
130.000
130.000
10.000
10.000
10.000 R ORK
75.000
75.000
75.000 H ORK
75.000
2013
2014
120.000 H OK 0 Z OR
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.024
8.025
8.026
8.027
8.028
8.029
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Vermindering van subsidies (idealiter zou bij dit scenario een zgm aanjaagsubsidie per onderwerp behouden worden, dit wordt echter niet als realistisch ervaren) een keuze moet gemaakt worden uit de volgende opties - € 32K schoolsportcie - € 5K leidse sportfederatie - € 25K stichting marathon - € 51K jeugdsport - € 25K sportevenementen - € 13K sportstimulering overig - € 21K galm Het kostendekkend maken van Jeugddorp Zuid West. Deze locatie wordt gebruikt door een aantal verenigingen die nu alleen een gedeelte van de onderhoudskosten betalen. Meerdere (te kleine) voetbalclubs gaan op hetzelfde veld spelen door middel van verhuur van de velden (op basis van het aantal leden/spelende elftallen bepalen dat er meerdere clubs van de zelfde accommodatie gebruik moeten maken) Hiermee kunnen groene sportparken worden vrij gespeeld Stoppen met het coördineren van evenementen (Koninginnedag, marathon, lakenfeesten, werfpop, el cid week, rapenburg concert, zomerjam, zomer in leiden, ijsbaan, pleinfestival, avondvierdaagse, groeten uit Leiden, feest van de stevenshof) (dit betreft stopzetten subsidiëring door het evenmentenbureau), wel doorgaan met het faciliteren van evenementen. Er wordt veel aan initiatief van de Leidse burger verwacht. Een grove inschatting is dat zeker een aantal evenementen geen doorgang meer zullen kunnen vinden. Museumfunctie Molen de Valk stoppen (NB ook verkoop moet overwogen worden echter de mogelijkheden hiertoe worden bijzonder laag ingeschat) Verhogen toegangsprijzen alle podia
53005
Sportstimulering
56001
Recreatie
53101
Groene Sportparken
56003
Coordinatie Evenementen
54102
Oudheidkunde en Musea
54001
Theater
93/107
2011 100.000
75.000
75.000
structurele * NB opbrengst 75.000 75.000 R O
30.000
30.000
30.000
30.000
PM
2012
PM
2013
PM
2014
PM
30.000 R
PM
150.000
150.000
150.000
235.000
70.000
70.000
70.000
70.000
150.000
150.000
150.000
150.000
Z
235.000 R O
70.000 R OK
150.000 Z O
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.030
8.031
8.032
8.033
8.034
8.035
8.036 8.037 8.038 8.039
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Abonnementskosten omhoog BplusC onderdeel bibliotheekwerk. Subsidie aan BplusC wordt daarom verlaagd. Cursussen en lessen volwassenen kostendekkend maken bij BplusC. Subsidie aan BplusC wordt daarom verlaagd. Subsidie van 1 podium geheel stopzetten Bijvoorbeeld Pieterskerk, getallen in het voorbeeld zijn hierop gebaseerd. Indien voor andere podia wordt gekozen resulteert dit in andere bedragen en wel de volgende: - LAK theater 2010 en 2011 € 275K, structureel € 125K. - LVC € 270K structureel - Muziekhuis € 45K t/m 2012, structureel € 30K (ivm wegvallen bijdrage cultuurbrief) - Kleine podia € 25K -Stelpost € 15K Hogere eigen bijdrage van de leerlingen voor Cultuur en School en Museum en School. De financiering voor museum en school en cultuur en school zal daarom wegvallen. Stoppen met het onderhouden van een deel van de beeldende Kunst in de openbare Ruimte (BKOR): Dit betekent het van de hand doen van de kunst wegens onderhoudsplicht. Subsidie Op Termijn (SOT) afschaffen. Deze SOT is een regeling voor de cascoregistratie van gemeentelijke monumenten. Huisvesting archeologisch centrum (weeshuis) opheffen inclusief het depot (vanaf 2015) Afschaffen van alle publieksgerichte activiteiten van het archeologisch centrum Gedeeltelijke sluiting van de studiezaal van het regionaal archief tot het wettelijk minimum niveau Subsidies aan de lokale radio verminderen.
51001
Openbaar Bibliotheekwerk
54004
Cultuureducatie
54002
Muziek
54004
Cultuureducatie
54003
94/107
2011
2012
50.000
PM
2013
50.000
PM
2014
structurele * NB opbrengst 50.000 50.000 R R
50.000
PM
PM
PM
Z
40.000
40.000
40.000
40.000
194.000
194.000
114.000
114.000
Beeldende Kunst
15.000
15.000
15.000
15.000
15.000 R
54101
Monumentenzorg
190.000
190.000
190.000
190.000
190.000 H
54103
Archeologie
0
0
0
0
60.000 Z
54101
Monumentenzorg
0
25.000
25.000
25.000
00213
Archief en Informatie Lokale RadioOmroep
0
0
0
0
45.000
45.000
45.000
45.000
58001
40.000 H
114.000 H T
25.000 Z K 0 H 45.000
K
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 8.040
8.041
9.002
9.005
9.007
9.009
9.011
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
Subsidie historisch stadsbeeld afschaffen Dit is een subsidiemogelijkheid voor herstel historische winkelpuien, historische kleuren, monumenatle objecten in de openbare ruimte en gevelreclame (passend in het stadsbeeld) Volledig stoppen met het subsidieren van amateurkunst verenigingen. Dit betreft instanthouding en jeugdsubsidies aan verenigingen voor theater, popmuzikanten, video en smalfilm, operette, koren, orkesten en harmonieen fanfares brassbands en showcorpsen, volksdansers majorettegroepen en diverse muziekgroepen. geen subsidiebijdrage aan maaltijdvoorziening voor ouderen (geen eettafels, seniorenrestaurant, geen tafeltjedekje) het product begeleiding (dagopvang, ondersteuning bij administratie, ondersteuning bij deelname in activiteiten etc.) zit voor een groep mensen met lichte beperkingen ((licht dementerende) ouderen, chronisch zieken, mensen (ook kinderen) met een lichte psychiatrische problemen of een lichte verstandelijke handicap zit niet meer in de AWBZ. de gemeente heeft de verantwoordelijkheid om voor deze groepen een alternatief aanbod te organiseren. dit voorstel beoogt het met 10% minder middelen te doen. stoppen subsidie Platform gehandicapten leiden, geen leidse belangenbehartiging voor gehandicapten
54101
Monumentenzorg
110.000
110.000
110.000
structurele * NB opbrengst 110.000 50.000 H R
54005
Amateurkunst
149.000
149.000
149.000
149.000
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
52.486
104.971
157.457
209.942
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 H
9.604
19.208
28.812
38.416
38.416 H
stoppen belangenbehartiging ouderen Klankbordgroep Ouderen Leiden (incl. personeelskosten Radius), PCOB, ANBO, KBO, St. 55+. (vrijwilligersorganisaties gericht op belangenbehartiging en het porganiseren van activiteiten zoals ontmoeting en informatie en advies voor ouderen) stoppen activiteit Jeugddorp, jaarlijks terugkerend in de zomervakantie twee weken vrijetijdsactiviteiten voor kinderen
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
9.064
18.129
27.193
36.257
36.257 H
0
53.538
53.538
53.538
53.538 H
95/107
62003
62003
63001
Samenlevingsopbo uw
2011
2012
2013
2014
149.000 H
209.942 H T
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.015
9.017
9.021
9.023
9.025
9.027
9.029
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
sluiten 3 buurthuizen: inloop en activiteiten voor diverse groepen (met name ouderen, jeugd en kinderen) en te huren locatie in buurt voor buurt. Afhankelijk van je beleid de noodzaak tot zoeken andere ruimte voor voor jongerenwerk in Leiden noord en Leiden Midden en kinderwerk van Libertas. Behouden blijven de buurthuizen in zogenoemde aandachtswijken Leiden Noord, Slaaghwijk, leiden zuidwest, Mors en Stevenshof. beheer vorm met minder pedagogisch geschoolde mensen sluiten alle = 5 raad- en daadwinkels, gemeentelijke loketten in 'aandachtswijken' waar mensen terecht kunnen met allerlei vragen vaak van financiële aard stoppen subsidie 8-maart viering (Internationale vrouwendag) als alternatief kan met hiervoor subsidie aanvragen ikv regeling participatie en ontmoeting) sluiten vrouw kind-centrum, kern van deze functie is dat allochtone en autochtone vrouwen worden geactiveerd door in een beschermde omgeving voor elkaar activiteiten te organiseren. Zo ontdekken/ontwikkelen ze hun eigen mogelijkheden. stoppen huisvestingssubsidies emancipatie aan de verenigingen Narciz, Vrouw-kindcentrum (grootste deel van de subsidie) Nederlandse vereniging van huisvrouwen. subsidie platform vluchtelingen/samenwerking migrantenorganisaties: In Leiden hebben verschillende vluchtelingen- en migrantenorganisaties zich verenigd in twee koepels: het Platform Vluchtelingenorganisaties Leiden en het Samenwerkingsverband van Migrantenorganisaties. Functie van deze koepels: ondersteuning en belangenbehartiging betrokken organisaties en doelgroepen. verminderen bijdrage aan adviesraad Wmo: minder formatie beschikbaar om adviesraad te ondersteunen, mogelijkerwijs minder / minder kwalitatief goede adviezen
63001
Samenlevingsopbo uw
00214
96/107
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 754.265 1.005.687 1.005.687 R
251.422
502.844
Raad- en Daadwinkels
0
39.000
228.846
457.692
51101
Emancipatie
15.880
15.880
15.880
15.880
15.880 H
51101
Emancipatie
8.000
16.000
24.553
24.553
24.553 H O
51101
Emancipatie
4.000
8.000
13.674
13.674
13.674 H O
63001
Samenlevingsopbo uw
4.000
8.000
13.674
13.674
20.919 H
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000
457.692 R RK
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.031
9.035
9.037
9.039
9.041
9.043
9.045
9.047
9.049
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
schrappen subsidie Libertas zomerfestival: een jaarlijksterugkerende dag gericht op ouderen met groot bereik doelen: laagdrempelige ontmoeting en informatieoverdracht Onderzoek 10% verminderen subsidie Wmo Diensten wonen met Zorg aan Libertas en Radius. Aard van de activiteiten: alarmering, hand- en spandiensten, cliëntondersteuning en organisatie sociaal culturele ativiteiten onderzoek 10% verminderen subsidie Radius zelfredzaamheid o.a. alarmering, klus aan huisdienst, sterbus, thuisadministratie. onderzoek 10% verminderen subsidie info en advies: spreekuur en huisbezoek door ouderen adviseurs, bezoek vrijwilligers, ondersteuning mantelzorgers. onderzoek 10% verminderen subsidie participatie ter preventie van sociaal isolement ouderen: laagdrempelige ontmoetingsactiviteiten (ontmoetingskringen, sport- en beweegaanbod, ondersteuning bij aanvragen, activering), vrijwilligersdienstverlening zoals bezoek dienst weduwen en weduwnaars. 10% minder inzet algemeen maatschappelijk werk (=113 Dossiers) het gaat om psychosociale hulpverlening, veel voorkomende problemen zijn, schulden, problemen tussen partners of tussen ouder en kind, rouwverwerking etc.) stoppen buurtmaatschappelijk werk: een outreachende vorm van algemeen maatschappelijk werk gericht op kwetsbare gezinnen/huishoudens die zelf niet om hulp vragen stoppen subsidie Leidse rechtswinkel: een relatief goedkope vorm van juridische ondersteuning werkt met eigen bijdrage op basis van inkomen stoppen subsidie sociaal raadslieden; een gratis vorm van juridische ondersteuning ondergebracht bij de st. voor maatschappelijk werk, toegang laagdrempelig vooral gericht op juridische ondersteuning bij vermeende fouten in (gemeentelijke en UWV) beschikkingen, rekeningen van grote organisaties als Nuon
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
18.463
18.463
18.463
structurele * NB opbrengst 18.463 18.463 H O
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid
15.779
31.558
47.336
63.115
63.115 R R
62003
Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid Ouderen/Gehandicapten Beleid
4.368
8.737
13.105
17.473
17.473 R R
13.031
26.062
39.092
52.123
52.123 R O
7.383
14.766
22.149
29.532
29.532 R O
97/107
62003
62003
2011
2012
2013
2014
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
29.726
59.451
89.177
118.902
118.902 H O
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
68.760
137.521
206.281
275.041
275.041 H
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
9.499
18.997
28.496
37.994
62004
Maatschappelijke Dienstverlening
77.899
155.797
233.696
311.594
37.994 H OK 311.594 H R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.051
9.057
9.059 9.061
9.063
9.065 9.067
9.071
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
stop subsidie stichting uitgeprocedeerde vluchtelingen (STUV) voor zak- en kleedgeld en kosten voor huisvesting van uitgeprocedeerde vluchtelingen (geen financiele ondersteuning bij vestiging in maatschappij) € 80.000,-- minder subsidie aan st. vluchtelingenwerk geen lokale inzet op voorlichting op scholen en andere plekken ten behoeve van aandacht voor vluchtelingenproblematiek en werving van extra inkomsten voor stichting t.b.v. de doelgroep Bureau Discriminatiezaken geeft geen voorlichting en (beleids)advies meer. lagere tarieven voor hulp bij het huishouden als gevolg van marktwerking/ prijsverschil weegt meer dan voorkeur client hanteren onderscheid in een- en meerpersoonsinkomens als inkomensgrens die toegang geeft tot gebruik regiotaxi. Nu wordt voor iedereen het inkomen van een meerpersoonshuishouden gerekend.Gevolg: een deel van de groep alleenstaanden die nu gebruik kan maken van regiotaxi kan dat straks niet meer omdat ze net een te hoog inkomen hebben. Dit dient regionaal afgestemd te worden. stopzetten activiteiten Thuis Op Straat TOS (kinderwerk in buurten Stevenshof en Zuidwest) stoppen inzet jeugd en jongerenwerk (subsidie aan stichting Jeugd en jongerenwerk Midden holland): geen activiteiten in buurthuis en op straat voor jongeren. Het aanbod vindt plaats in 'aandachtswijken'. stoppen subsidie kinderwerk Libertas: geen activiteiten voor kinderen in buurthuis en soms buiten, geen spelenkar. Verminderd aanbod van activiteiten voor kinderen die opgroeien in leidse 'aandachstwijken'.
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
62101
Opvang en Zorg Vreemdelingen
62008 62201
98/107
65201
63001 63001
63001
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 170.000 170.000 H
20.000
40.000
60.000
80.000
80.000 R
Anti-Discriminatie
8.750
17.500
26.250
35.000
35.000
Wmo; Huishoudelijke Verzorging Wmo; Voorzieningen en Hulpmiddelen
240.000
240.000
240.000
240.000
240.000 Z
0
25.000
25.000
25.000
25.000 R
45.000
90.000
135.000
180.000
180.000 H
191.461
382.922
574.382
765.843
765.843 H
67.853
135.705
203.558
271.410
271.410 H R
Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw
Samenlevingsopbo uw
R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.073
9.076 9.078
9.080 9.082 9.082 9.084
9.088
9.090
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
stoppen subsidie buurtopbouwwerk/opbouwwerk: inzet van welzijnswerkers in buurten en wijken om met name mensen in een achterstandssituatie (maatschappelijk en sociaal) groepsgewijs te activeren, vanuit inzicht over wat er in de wijk speelt beleidsinput leveren. stoppen huisvestingssubsidies HITB, Moultaqua, PVL en TCV (allemaal migrantenorganisaties) stoppen subsidie buurt en wijkorganisaties: vrijwilligersorganisaties die 1) activiteiten voor buurt en wijk op wijknveau organiseren 2) als vertegenwoordiging van de wijk meepraten in de districtsraden minder inzet vanuit het vrijwilligerssteunpunt I-Doe bij het bemiddelen op individueel niveau van vrijwilligers minder inzet vanuit het vrijwilligerssteunpunt voor de invoering van maatschappelijke stages stoppen subsidie VTV (vrijetijdsbesteding mensen met een verstandelijke handicap) 5% minderbijdragen aan gemeenschappelijke regeling RDOG (=GGD) het takenpakket van de RDOG is heel breed (bevat ondermeer jeugdgezondgheidszorg, voorlichting onderzoek, technische milieukunde, TBC-bestrijding) in overleg met regio gemeenten die deelnemen aan de gemeenschappelijke regeling zal moeten worden bepaald welke taken stoppen of met minder middelen worden uitgevoerd.. preventieprojecten gezondheidsbevordering Okido en maathouden gericht op aandacht voor overgewicht bij jeugd op scholen stoppen en ook andere budgetaire mogelijkheden voor andere projecten stopzetten stoppen wijkgericht gezondheidspreventieproject Leiden Gezond en wel. In wijken zuidwest en Leiden Noord worden gezondheidsbevordreende activiteiten aangeboden gericht op groepen met meer gezondheidsrisico's en jeugd. Een voorbeeld zijn de schooolgezondheidsconsulenten.
63001
Samenlevingsopbo uw
63001
Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw
99/107
63001
63001 63001 63001 71401
Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw Samenlevingsopbo uw Basisgezondheidsz org
2011
2012
115.858
2013
2014
structurele * NB opbrengst 463.431 463.431 H O
231.716
347.573
32.000
32.000
32.000
32.000
96.781
96.781
96.781
96.781
96.781 H
7.497
14.995
22.492
29.989
29.989 R
12.500
25.000
37.500
50.000
50.000 Z
11.309
22.619
33.928
45.237
45.237 H O
25.108
50.216
75.324
100.432
100.432 R O
71401
Basisgezondheidsz org
26.093
52.187
78.280
104.373
104.373 H
71401
Basisgezondheidsz org
31.250
62.500
93.750
125.000
125.000 H
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.092
9.094
9.096
9.098
9.101 9.103 9.104 9.105 9.106
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
stoppen activiteiten categorale gezondheidsbevordering; activiteiten uitgevoerd door Hara. Doelgroep is vooral allochtone vrouwen maar ook wel ouderen. Gezondheidsproblematiek (met name ook vanwege sociale problemen en eenzaamheid) bij deze groepen vaak sterker aanwezig. verminderen budget ondersteunende begeleiding psychosociaal, met dit budget wordt de inzet van gespecialiseerde gezinsverzorging bij multiprobleem gezinnen en zorgmijders betaald, vermindering zorgt voor beperktere mogelijkheden voor inzet hulp en/of kortere duur inzet van hulp stoppen subsidie onderwijswinkel, een leiden noord gelegen organisatie die vooral uit die buurt voor scholieren uit basis-en voortgezet onderwijs bijles en huiswerkhulp organiseert. sluiten gezinscentrum Slaaghwijk Het doel van het Gezinscentrum is vrouwen uit de Slaaghwijk een huiskamer te bieden en op die manier de betrokkenheid van vrouwen van verschillende culturen bij elkaar en bij de wijk te vergroten. Tevens wordt het door organisaties gebruikt als vindplaats voor reïntegratie, activering en opvoedingsondersteuning. stoppen dagbesteding de Zaak dak- en thuislozen
71401
Basisgezondheidsz org
24.571
49.142
73.713
structurele * NB opbrengst 98.284 98.284 H
#N/B
30.000
30.000
30.000
30.000
30.000 H
63001
Samenlevingsopbo uw
10.015
20.031
30.046
40.061
40.061 H
63001
Samenlevingsopbo uw
24.111
48.221
72.332
96.442
96.442 H
62005
Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang Maatschappelijke Opvang
100.000
200.000
300.000
400.000
400.000 Z
60.000
120.000
180.000
240.000
240.000 Z
9.500
19.000
28.500
38.000
38.000 Z
49.230
98.459
147.689
196.918
196.918 Z
12.500
25.000
37.500
50.000
50.000 R
stop preventieactiviteiten gericht op verslavingsbeleid brijder (vooral gericht op instellingen) geen ondersteuning aan ouders van verslaafden kinderen stop activiteiten verslavingsbeleid GGD (gericht op scholen en horeca) stop ambulante hulpverlening vrouwenopvang in wijken, dit is een outreachende aanpak die er op is gericht mensen te motiveren eerder eerder problemen aan te pakken op het gebied van huiselijk geweld en eergerelateerd geweld. Dit is een regionale taak en mogelijkheid tot bezuiniging is afhankelijk van regionale afstemming
100/107
62005 62005 62005 62005
2011
2012
2013
2014
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 9.108
9.109
10.004
10.008 10.009
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
stoppen inzet collectieve GGZ preventie: preventiegerichte cursusaanbod voor Kinderen & jeugd (bijvoorbeeld voor kinderen die opgroeien met psychiatrische op verslaafde ouders, voor kinderen die gepest worden op school en voor kinderen die getuigen zijn van huiselijk geweld), voor Volwassenen & Ouderen (voorlichting gericht op burgers bijvoorbeeld mensen met depressieve klachten, vermindering van depressieve klachten bij allochtonen, maar ook empowerment voor slachtoffers van huiselijk geweld) en ondersteuningsactiviteiten in samenwerking met andere partijen zoals ondersteuning mantelzorgers van dementerenden, bezoekdienst weduwen en weduwnaren en integrale depressie aanpak bij ouderen. Dit hele cursusaanbod wordt met gezamenlijk gefinancierd door alle gemeenten in ZHN, het aandeel dat Leiden financiert is dus relatief klein. stoppen aanbod van een van de drie Inloophuis, Infopunt GGZ of aanbod ZON (belangenbehartiging voor mensen met een psychische problemen, daken thuislozen en mensen met verslavingsproblemen. Mensen die zorg krijgen van instellingen voor Geestelijke Gezondheidszorg, Verslavingszorg of de Maatschappelijke opvang.) (o.a. straatadvocaat). Ook deze voorzieningen worden met bijdragen van alle gemeenten in ZHN gefinancierd hiermee wordt een regionale taak vervuld. Aanpassen Leids Minimabeleid (woonlastenreg. 65+ (€380) en eenmalige uitkering 65+ (€350), reg. chronisch zieken/ gehandicapten/ouderen (€1,05 mlj) , declaratiereg. (€ 850), collectieve ziektekostenreg.(€1,35 mlj), langdurigheids-toeslag (€600), onderuitputting (€400)). M.u.v. LDT geen wettelijke verplichting. Intensivering Work First
71403
Ambulante Verslavingszorg
17.500
35.000
52.500
structurele * NB opbrengst 70.000 70.000 Z O
71403
Ambulante Verslavingszorg
5.750
11.500
17.250
23.000
61401
Bijzondere Bijstand
5.000.000
5.000.000
5.000.000
5.000.000
5.000.000 H R
61001
500.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000 Z
Intensivering controle op rechtmatigheid bijstandverlening / meer huisbezoeken bij intake.
61001
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Inkomensvoorzieni ng Bijstand
50.000
100.000
100.000
100.000
101/107
2011
2012
2013
2014
23.000 Z
100.000 Z R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Keuze in beleid bij scenario D: “Actiestad”
product
product
10.017
Onderuitputting Minimabeleid afromen (er is een structurele onderuitputting van €400.000, voorwaarden zijn wel: geen promotiecampagnes en stopzetten formulierenbrigade). NB: dit overlapt met optie 10.004. Afschaffen eenmalige uitkering voor ouderen (1400 huishoudens). NB: dit overlapt met optie 10.004. Toepassen wettelijk toegestane drempel bij individuele bijzondere bijstand Langdurigheidstoeslag aanpassen (circa 1500 huishoudens, gemiddeld LDT nu is € 400, aanpassing is circa € 65 (min 16%)). NB: dit overlapt met optie 10.004. Langdurigheidstoeslag aanpassen (circa 1500 huishoudens, gemiddeld LDT nu is € 400, aanpassing is circa € 65 (min 16%)). NB: dit overlapt met optie 10.004. Volwasseneneducatie (betreft eigen middelen). Een bezuiniging impliceert dat gestopt wordt met een aantal van de volgende activiteiten: projecten ter bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten, ondersteuning voor 18-plussers die nog wel op school zitten, maar dreigen uit te vallen, de onderwijsmonitor VMBO/MBO, campagne laaggeletterden (‘Maak een nieuwe start’), scholing van vrijwilligers financiering van een deel van de overhead van het jongerenloket (kwam voorheen voor 110.000,- uit GSB)een deel van de Plusvoorziening (overbelaste schoolgaande jongeren), cultuurprojecten.
61401
Bijzondere Bijstand
61401
Bijzondere Bijstand
350.000
350.000
350.000
350.000
350.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
240.000
240.000
240.000
240.000
240.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
100.000
100.000
100.000
100.000
100.000 H
61401
Bijzondere Bijstand
100.000
100.000
100.000
100.000
100.000 H
62302
Volwasseneneduc atie
10.023 10.027 10.028
10.029
10.032
2011
2012
2013
2014
NB O
140.000
21.775.726 24.563.286 27.409.470 30.547.954
NB: Bovenstaande optelling is gecorrigeerd voor dubbeltellingen in product 61401 Bijzondere bijstand.
102/107
structurele * opbrengst
31.992.125
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 5: Overige maatregelen (inclusief algemene opties dekkingsmiddelen) Toelichting: ID-nr Het programmanummer is te herleiden uit het ID-nr. Het gedeelte voor de punt betreft het programmanummer. * In deze kolom staat vermeld of een keuze in beleid is aangemeld als hard (H), redelijk hard (R) of zacht (Z) Overig O: overlap met andere keuzen in beleid, T: overlap met een eerdere taakstelling, R: financiële risico’s K: eenmalige kosten ID-nr 1.001 1.002 1.003 1.004 1.012 1.029
1.030
1.031
Overige maatregelen
product
product
Verminderen aantal wethouders van vijf naar vier Verminderen bestuurs- en secretariele ondersteuning bij vermindering aantal wethouders van vijf naar vier Correctie raming jaarlijkse wachtgeldverplichting wethouders Versobering werkzaamheden raad en griffie
00101 00203
Bestuursorganen Bestuursondersteu ning Bestuursorganen
Afschaffen budget Grote Stedenbeleid Verkleinen directie van vier naar drie directeuren, met evenredige vermindering secretariële ondersteuning. Onder voorbehoud van definitieve besluitvorming, zal de omvang van de organisatie als gevolg van het op afstand plaatsen van onderdelen binnen Regie op Maat, teruglopen van 1700 naar 1000 medewerkers. Dit betekent dat voor de organisatie die 'achter' blijft een kleinere directie denkbaar is, met 1 directeur minder. Opleggen taakstelling aan gemeenschappelijke regelingen. Het opleggen van een taakstelling aan de gemeenschappelijke regelingen is mogelijke optie, waarvoor draagvlak te verwachten is bij de andere betrokken gemeenteraden. Besparen op beheer panden. Hierbij gaat het om circa 400 niet-monumentale panden in gemeentelijk eigendom. Besparingsmogelijkheden zijn afhankelijk van uitvoering beleidskader vastgoed.
00204 00217
103/107
00101 00103
2011
2012
100.000 100.000
100.000 100.000
100.000 100.000
structurele * NB opbrengst 100.000 100.000 Z O 100.000 100.000 Z O
100.000
100.000
100.000
100.000
pm
2013
pm
00501
Intergemeentelijke Samenwerking
pm
pm
pm
pm
pm
Z
91302
Beheer Panden (Niet Openbare Dienst)
pm
pm
pm
pm
pm
Z
20.000 175.000
pm
100.000 Z O
Raad en Commissies Projectbureau Gsb Concerndirectie
0 175.000
pm
2014
20.000 175.000
pm 20.000 175.000
Z R 20.000 H 175.000 R R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr 1.032 2.006 2.007 5.011 5.034
5.035 6.002
6.004
6.007
7.020 7.036
8.063
9.099
Overige maatregelen
product
Communicatie aanpassen aan ontwikkelingen in de stad Herberekening verplichting FLO (functioneel leeftijdsontslag) gemeentelijke brandweer Aanpassing vergoeding aandeel bouwleges door brandweer Leiden Liggeldtarief instellen voor bedrijfsvaartuigen zoals rondvaartboten en partysloepen. Natuur- en milieueducatie: digitaal aanleveren brochures en lesmateriaal (€3.500); Cronesteijn vaker als vergaderlocatie verhuren (€10.000); materialen inkopen in dalseizoen (€700). Afvalkalender integreren in de gemeentelijke wegwijzer: besparing op drukwerk en bezorgkosten. Korting van de budgetten 'bijdrage GR', 'verstrekte gemeentelijke subsidies' en 'overige inkomensoverdrachten' van product 810.01 (bovenlokaal RO-beleid) op grond van geconstateerde structurele onderbesteding Beëindigen van exploitatiebijdragen aan investeringen Stadsvernieuwing (bijv. Koppenhinksteeg, Weeshuis), waarvoor reeds budgetten zijn opgenomen in de vereveningsreserve (PRIL) Opheffen van de niet-benutte, want bij nader inzien overbodige exploitatiebijdrage aan investeringen beheer/verbetering bestaande woningvoorraad in product 822.02 (Volkshuisvesting) Onderbesteding Peuterspeelzalen opheffen Inleveren stelpost onderwijshuisvesting tbv dekking kapitaallasten. In de meerjarenbegroting staat reeds éénzelfde bedrag om kapitaallasten te denkken ingeboekt. (Dubbel begroot) Onderzoek doen naar de regionale mogelijkheden voor het areaal sportaccommodaties. Er kan gedacht worden aan initiatieven met omliggende gemeenten om een ideale spreiding en verdeling van de kosten te realiseren. bijdrage veegploeg uit Werkdeel van werk en inkomen betalen
104/107
product #N/B
2011
2012
2013
2014
pm
pm
pm
pm
structurele * NB opbrengst pm Z
Gemeentelijke Brandweer Gemeentelijke Brandweer Exploitatie Havens en Waterwegen Natuur- en Milieueducatie
172.000
309.000
441.000
531.000
531.000 R R
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 Z R
5.000
5.000
5.000
5.000
5.000 H
14.200
14.200
14.200
14.200
14.200 R
72102
Huishoudelijk Afval
15.000
15.000
15.000
15.000
15.000 H
81001
Bovenlokaal RoBeleid
70.000
70.000
70.000
70.000
70.000 H
82101
Vernieuwing Binnenstad
416.000
416.000
416.000
416.000
416.000 H
82202
Volkshuisvesting
117.000
117.000
117.000
117.000
117.000 H
65001 48001
Kinderopvang Gemeensch. Baten en Lasten Owhv
28.097
56.194
84.291 403.225
112.388 574.000
112.388 H RT 574.000 H RT
12001 12001 22101 56006
PM
62005
Maatschappelijke Opvang
PM
51.000
PM
51.000
PM
51.000
PM
51.000
R
51.000 R
Bijlagen bij Palet 2010
ID-nr
Overige maatregelen
product
product
10.001
Schrappen begrote bijdrage gemeente in kosten algemene bijstand Verlagen toegestaan tekort WSW Spijtoptantenregeling bijstandsfraude
61001
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Wsw Inkomensvoorzieni ng Bijstand Inkomensvoorzieni ng Bijstand
1.370.000
1.370.000
1.370.000
400.000 200.000
500.000 200.000
500.000 200.000
500.000 200.000
500.000 H R 200.000 Z R
0
100.000
150.000
150.000
150.000 R
Inkomensvoorzieni ng Bijstand Deelnemingen Nutsbedrijven Baten Ozb Eigenaren Baten Ozb Eigenaren Verrekening Reserves Programma 1
1.150
1.150
1.150
1.150
1.150 H
100.000
100.000
100.000
100.000
50.000
50.000
50.000
50.000
50.000 R RK
0
75.000
75.000
75.000
75.000 R RK
1.798.000
1.714.000
1.629.000
1.544.000
10.002 10.010 10.011
10.030 11.001 11.003 11.004 12.002
61105 61001
Opsporingsonderzoeken uitbesteden aan Sociale 61001 Inlichtingen en Opsporingsdienst van Ministerie SZW (SIOD) Subsidie FNV-bondgenoten voor representatiekosten 61001 intrekken Dividend Dunea 33001 Heroverweging areaaluitbreding door verbouw en uitbreiding Invoering Roerende ruimte belasting Volstorten reserve investeringfonds Holland Rijnland. Door storting in de reserve neemt de bestedingsruimte op de reserve compensatie dividend af met circa € 24,5 miljoen.
93201 93201 98001
2011
2012
2013
2014
structurele * NB opbrengst 1.370.000 1.370.000 H R
100.000 Z R
1.459.000 H R
5.332.447 5.708.544 6.236.866 6.440.738 6.355.738
105/107
Bijlagen bij Palet 2010
Bijlage 6: Nog te realiseren taakstellingen Product 91302 beheer panden (niet openbare dienst) 92202 voormalig personeel 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 92205 stelposten concern 96009 saldi kostenplaatsen bedrijfsvoering Kp31 hrm en communicatie Kp32 huisvesting & services en ict Kp32 huisvesting & services en ict
Activiteit Begroting 2010 overige panden 341.245 Eigen risicodragerschap WAO 600.000 Stelpost inkoop 241.000 Stelpost onttrekking voorziening BCF 98.000 Stelpost telefonie 24.000 Stelpost SSC algemeen 225.000 Stelpost RvNB Huisvestingskosten 600.000 Stelpost RvNB ICT techn. Appl beheer 50.000 Stelpost RvNB regie 785.000 Herijken subsidiebeleid (PPN) 28.080 Efficiencywinst verbetering processen 1.000.000 Stelposten concern 0 bedrijfskosten accommodaties 90.112 Team Communicatie 124.254 Team Huisvesting & Services 94.199 Team Informatie en Communicatie Techn 118.854 Totaal 4.419.744
Bron: programmabegroting 2010
107/107
MJB 2011 341.245 600.000 241.000 98.000 24.000 225.000 900.000 50.000 1.135.000 268.080 2.000.000 900.000 94.631 124.254 94.199 118.854 7.214.263
MJB 2012 341.245 600.000 241.000 98.000 24.000 225.000 900.000 50.000 1.135.000 502.080 3.000.000 900.000 89.345 124.254 94.199 118.854 8.442.977
MJB 2013 341.245 600.000 241.000 98.000 24.000 225.000 900.000 50.000 1.135.000 502.080 3.000.000 900.000 89.345 124.254 94.199 118.854 8.442.977
MJB 2014 341.245 600.000 241.000 98.000 24.000 225.000 900.000 50.000 1.135.000 502.080 3.000.000 900.000 89.345 124.254 94.199 118.854 8.442.977
