driemaandelijks tijdschrift • oktober-november-december 2006 • afgiftekantoor Antwerpen X
K W A R T A A L B L A D
V A N
D E
1 1 . 1 1 . 1 1 - B E W E G I N G
11 11 11
PAGINA
4
10/2 0 0 6
OP PAD voor
duurzame ontwikkeling Partners aan het werk
2015 DE TIJD LOOPT
DE CROO schrijft geschiedenis
K WA RTA A L B L A D VA N D E 11.11.11 - B E W E G I N G
11 11 11
PAGINA
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: EDUCATIECEL: Bart Demedts, Eddy De Neef, Myriam Keustermans, Eddy Maes en Jacques Mevis COMMUNICATIECEL: Corine Van Kelecom CAMPAGNECEL: Damir Gojkov en Dirk Peeters
edito
Straffe verhalen De eerbiedwaardige studiedienst van 11.11.11 houdt het hart vast. De oproerkraaiers van de campagnedienst strooien straffe verhalen rond over ongeoorloofde export van landbouwproducten. Nog nooit een koe van dichtbij gezien, maar dat hindert ze niet. En wie zal
CONCEPT EN REALISATIE: Metronoom, Antwerpen
het mogen uitleggen als puntje bij paaltje komt? Juist, de pineuten
FOTO VOORPAGINA: Jos Verhoogen
Ja, zo zijn we. Twee jaar geleden specialist in waterdistributie. Vorig
DRUK: Druk In De Weer, Gent
jaar gaan we de boer op met betweterij over landbouwmarkten.
van de studiedienst. jaar de wijsheid in pacht over het halveren van de armoede. En dit Waar halen we de pretentie? Bij boeren in het Zuiden. Bij een
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Bogdan Vanden Berghe Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel REDACTIE: Pagina 11 Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 16 Fax 02 536 19 02 e-mail
[email protected] www.11.be NATIONAAL SECRETARIAAT: 11.11.11 Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 11 Fax 02 536 19 10 PROVINCIALE SECRETARIATEN: 11.11.11 ANTWERPEN Patriottenstraat 27, 2600 Berchem Tel. 03 281 06 62 Fax 03 281 06 89 e-mail
[email protected] 11.11.11 LIMBURG Pastorijstraat 40, bus 7, 3530 Houthalen-Helchteren Tel. 011 87 14 80 Fax 011 85 14 93 e-mail
[email protected]
Congolese kippenboer, die zijn laatste kip zelf verorberde en werk vond in de haven van Matadi: het lossen van diepgevroren kippenbillen. Of de tomatenboer uit Ghana die nu illegaal tomaten plukt in Italië. Voor de export naar West-Afrika. En dan het verhaal van de strijdvaardige Senegalese boerinnen. Begin september zijn ze uit alle hoeken van het land naar Dakar gekomen. Om de stedelingen streekgerechten voor te schotelen met producten van eigen bodem. Want als Dakar zich blijft voeden met Frans brood, Nederlandse kippen en Thaise rijst, kunnen de eigen boeren het vergeten. De factuur voor de invoer van melkproducten bedraagt 55 miljoen euro. Dat geld zien de Senegalese zuivelboeren aan hun neus voorbij gaan. Op basis van deze verhalen hebben we de campagneaffiche gemaakt. Vanuit het oogpunt van kleine boeren in het Zuiden en op die manier ongenuanceerd en eenzijdig. Een scherp beeld van wie uiteindelijk de rekening betaalt, vóór alle scherpte verloren gaat in een complex en technisch debat. Een alarm over de liberalisering van landbouwmarkten. Daar zijn we goed in. Maar we weten ook wel dat een campagne meer is dan ‘boe’ roepen en hard weglopen. De boeren in Vlaanderen zullen terecht zeggen dat het allemaal niet zo simpel is. Dat we hen niet met de vinger moeten wijzen voor alles wat fout loopt in het Zuiden. We willen dit complexe debat niet ontlopen. En dan moeten we meer uit de kast halen dan slogans en straffe verhalen. Met dank bij voorbaat aan de studiedienst. BART DEMEDTS
11.11.11 OOST-VLAANDEREN Dendermondsesteenweg 205, 9040 Gent Tel. 09 233 02 03 Fax 09 233 94 84 e-mail
[email protected]
11.11.11 WEST-VLAANDEREN Noordstraat 156, 8800 Roeselare Tel. 051 24 06 13 Fax 051 24 08 39 e-mail
[email protected]
Niet te missen in deze Pagina 11
• Het
gevecht van de kleine boeren tegen de goedkope invoer. Onze partners kiezen kant.
• Lula ja, Lula nee. De twijfel van de Brazilianen. p. 10 Overname van (delen van) artikelen is toegestaan, mits bronvermelding.
P A G I N A
1 1 / 4 1
2
1
GEDRUKT MET VEGETALE INKTEN OP 100 % POSTCONSUMER GERECYCLEERD EN CHLOORVRIJ PAPIER
11.11.11 VLAAMS-BRABANT/BRUSSEL Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 53 of 02 536 11 33 Fax 02 536 19 01 e-mail
[email protected]
• Van Avelgem naar de Congolese verkiezingen. Marie-Anne doet haar verhaal. p. 14
p. 6
NDER DE KOEPEL
“We hebben er ons hart verloren” In de jaren tachtig schoten ze als paddenstoelen uit de grond, de landencomités. Het Vlaams Guatemala Comité is een blijver. Het verzorgt een innige band tussen Vlaanderen en het Centraal-Amerikaanse land. Raf Allaert vertelt over vroeger en nu. In Guatemala heeft de dictatuur officieel de plaats geruimd voor vrede en democratie. Is een landencomité dan nog nodig? Raf Allaert.
Ho maar. De vredesakkoorden van
1996 hebben inderdaad een einde gemaakt aan een bloedig tijdperk. De democratie kreeg een kans. Maar de situatie in het land is nog altijd kritisch. Door de jarenlange burgeroorlog is het sociaal netwerk er uit elkaar gevallen. Maar we werken ook rond nieuwe thema’s. FOTO VGC
Guatemala maakt deel uit van een vrijhandelszone tussen de Centraal-Amerikaanse landen, Mexico en de Verenigde Staten. Daardoor ontstaat een nieuwe
daar nog bij dat ik Serge Berten persoonlijk kende, de
economische dynamiek, maar ook de milieuverloe-
in 1982 vermoorde scheutist. Ik ben kunnen vluchten
dering neemt razendsnel toe.
uit die vuile oorlog. Stel je voor. Ons groepje catechisten richtte een comité voor boereneenheid op.
Zijn er voor- en nadelen aan het werken rond
Het toenmalige regime kleefde daar het predicaat
één land?
staatsgevaarlijk op en die mensen zijn bijna allemaal
Raf. Het voordeel? We diepen onze thema’s echt
verdwenen. Ik heb dus nog een persoonlijke schuld
goed uit. Die milieuverloedering bijvoorbeeld. Want
te vereffenen. Maar de impact van ons werk overstijgt
wie is het slachtoffer van de multinationale jacht op
Guatemala. Wat zich daar afspeelt, is een testcase
grondstoffen? De oorspronkelijke bewoners van het
voor andere Latijns-Amerikaanse landen.
land, de Indianen. Vaak zijn dat kleine boeren. Dan tegenstelling tussen arm en rijk en het grootgrond-
Bezig zijn met Guatemala in het Noorden. Welke meerwaarde biedt dat?
bezit. Grote problemen die we concreet aanpakken.
Raf. Een concreet voorbeeld. We hebben goede
Eén van onze partners is het collectief MadreSelva.
contacten met de faculteit internationaal recht van
In Guatemala echt wel belangrijk in de strijd tegen
de Leuvense universiteit. Heel belangrijk als je een
de mijnbouw.
draagvlak wil opbouwen in de strijd tegen de straf-
Het nadeel is dat we de bredere ngo-coalitie hier bij
feloosheid. Zuid-Afrika leert ons dat je soms lang
ons wel eens missen. Broederlijk Delen organiseerde
moet wachten, maar dat aan straffeloosheid toch
enkele maanden geleden nog een forum over de
eens een einde komt. Recent nog trok een rogatoire
gevolgen van de open mijnbouw in het Zuiden. Peru
commissie van het Belgische gerecht op onderzoek
kwam aan bod, Guatemala spijtig genoeg niet. Nu,
naar Guatemala. Het nieuwe regime staat daar
het dwingt ons om Guatemala levend te houden.
open voor. Daardoor kunnen sommige ex-militairen het land niet meer uit. De gewezen dictator Rios
Waarom nu net Guatemala? Raf. Alle leden van het comité hebben er op een of
Mont is nu zowat opgejaagd wild. In die zin houden
KOEPEL 11.11.11 bundelt de krachten van 375 comités van vrijwilligers en van 90 organisaties. Onder de leden van 11.11.11 vinden we zowel ngo’s, landencomités, vredesbewegingen, vormingsorganisaties, jeugbewegingen als socio-culturele organisaties.
we de vinger aan de pols.
andere manier hun hart verloren. De mensen zijn er zo innemend, ik ben er gewoon verliefd op. Komt
• www.guatebelga.be
• www.11.be EDDY DE NEEF
P A G I N A
1 1 / 4 1
kom je terecht bij thema’s zoals discriminatie, de
1
inhoud
o
3
c
A M PAG N E
50.000
voor een wereld zonder armoede
Schrijf geschiedenis en ban asjeblief de armoede uit de wereld. Tegen 2015 dan nog wel. Met die boodschap trekt op 15 september een ruime delegatie van de coalitie 2015 DE TIJD LOOPT naar het federale parlement. Een vernieuwd appel aan de Belgische politiek om de Millenniumdoelstellingen te realiseren.
BOVEN:
Kamervoorzitter De Croo ondertekent een engagementsverklaring om de armoede de wereld uit te bannen. 11.11.11-voorzitster Mieke Molemans herinnert hem meteen aan het engagement om 0,7% van het nationaal inkomen aan ontwikkelingssamenwerking te besteden: “Als het gaat over de betrokkenheid van België bij de ontwikkeling van de wereld, dan doet ons land het maar pover. In een rangschikking van rijke landen staat België op de vijftiende plaats, ver achter Nederland en de Scandinavische landen.” FOTO TINEKE D’HAESE
ADEM INHOUDEN
kan halen. Concreet engageert hij zich het regerings-
Het resultaat van de gezamenlijke campagne van
beleid op het vlak van de Millenniumdoelstellingen
de Vlaamse Noord-Zuidbeweging mag er zijn.
op te volgen in het parlement. Hij kondigt een nieuw
Zowat 50.000 verzoekschriften, 49.778 om precies
rapport aan over de Belgische vooruitgang op dat
te zijn. Netjes ingepakt in dozen en helemaal in
gebied.
regel met artikel 28 van de grondwet, overhandigen
We onthouden ook de vraag van De Croo om blijvend
we de verzoekschriften aan twee ambtenaren.
druk uit te oefenen op het parlement. 11.11.11-voor-
Ergens op de grens tussen publiek en parlementair
zitster Mieke Molemans laat daarover geen twijfel
territorium, aan een monumentaal hek. Zo hoort het
bestaan. “Met alleen een handtekening onder een
volgens de aloude geplogenheden van dit land.
vrome intentie komen we niet ver”, stelt ze onom-
Eenmaal binnen worden we ontvangen door kamer-
wonden. “Een progressief ontwikkelingsbeleid moet
voorzitter Herman De Croo, samen met de kamerleden
ook handen en voeten krijgen. We komen terug, met
en senatoren van de Commissies Globalisering en
een pluim of met harde taal.”
Buitenlandse Zaken. Studio Globo en de leerlingen van het Sint-Claracollege van Arendonk maken de problematiek meteen voelbaar. Ze laten het notoire
PARLEMENT ALS BONDGENOOT
gezelschap tien seconden de adem inhouden.
Met deze actie sluiten we het eerste campagnejaar
De tijdspanne waarbinnen drie kinderen onnodig
af van 2015 DE TIJD LOOPT. Publiek en politiek weten
sterven van honger.
nu waar de Millenniumdoelstellingen om draaien. De Wereldvoedseldag van 16 oktober vormde dan weer de start van twee jaar campagne rond het
ENGAGEMENTSVERKLARING
• www.11.be/campagne • www.11.be/uiendag
1 1 / 4 1
P A G I N A
1
4
recht op voedsel, de eerste Millenniumdoelstelling.
Zowel de kamervoorzitter als de aanwezige parle-
We schrijven in elk geval verder aan de geschiede-
mentsleden ondertekenen een engagementsverklaring
nis. Armoede moet de wereld uit! We hopen dat het
om ‘de armoede de wereld uit te schrijven’. Herman
parlement in deze strijd een sterke gangmaker en
De Croo gaat in tegen het egoïsme van het eigen
bondgenoot zal zijn. Excuses zijn er niet.
volk eerst, en benadrukt dat alleen een verregaande herverdeling van de rijkdom de lont uit het kruitvat
BART DEMEDTS
een lopend vuurtje � OPENBARE DIENSTVERLENING ESSENTIEEL BIJ ARMOEDEBESTRIJDING Een einde maken aan de armoede. Daarvoor zijn klaslokalen met onderwijzers nodig, net als klinieken met verpleegkundigen, schoon drinkwater en betrouwbare toiletten. Daarbij is de rol van overheden essentieel: ervoor zorgen dat arme mensen op grote schaal toegang krijgen tot deze diensten. Want bedrijven, ngo’s en andere particuliere initiatieven kunnen dat niet alleen voor mekaar krijgen. Dat blijkt uit het rapport In naam van het algemeen belang dat Oxfam International en WaterAid begin september lanceerden. Het volledige rapport vind je op www.oxfamsol.be/nl
LANDBOUW2015, EEN NIEUWE COALITIE
Noord-Zuidorganisaties, milieubeweging
en ook enkele boeren- en consumentenverenigingen slaan de komende twee jaar de handen in mekaar. Ze willen een leefbare en milieuvriendelijke landbouw, in Zuid én Noord. Op 16 oktober, de Wereldvoedseldag, trad het nieuwe samenwerkingsverband voor het eerst naar buiten met een opzichtige actie in Brussel rond een reuze zandloper met groenten. Naast organisaties als Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt zijn ook Velt en het Vlaams Agrarisch Centrum gewonnen
Uien massaal op het menu Vrijdag 27 oktober staan Vlaanderen en Brussel in rep en
voor de gezamenlijke campagne. Een historisch samenwerkingsverband dat luistert naar de naam Landbouw2015. www.detijdloopt.be
roer, want dan is het uiendag. Tientallen plaatselijke comités, scholen en verenigingen doen mee. In heel wat grootkeu-
LAWIJT VOE 2015 Schrijf eens een song over de Millenniumdoelstellingen.
kens staat er uiensoep op het menu. Bij de VRT bijvoorbeeld
Die uitnodiging lanceerde 11.11.11 de voorbije zomer aan het jonge, aanstormende
of in de restaurants van de Vlaamse overheid. Ook de
muziektalent. Het leverde een rijke oogst aan creatieve wereldnummers op. De West-
studentenrestaurants van de VUB en de Erasmushogeschool
Vlaamse rapsong Lawijt voe 2015 schoot de hoofdvogel af. Een niet mis te verstane
doen mee. Net als Alma Leuven en de grootkeuken
boodschap, humoristisch en met een Scala-achtig refrein als bindmiddel. “De meest
van de Antwerpse universiteit.
treffende elementen uit de Millenniumdoelstellingen hebben we in onze rapteksten
Cateringbedrijven zoals Compass zorgen samen voor enkele honderdduizenden maaltijden in scholen en
27 oktober
UIENDAG
verwerkt”, vertelt de veertienjarige Chelsea uit Middelkerke. “We plaatsten onze muziektweedaagse tijdens de vakantie in het teken van Make Noise for 2015”, vertelt Tinneke Van Hoof van de dienst ontwikkelingssamenwerking van Middelkerke.
bedrijven. “Bij ons staat de hele maand
“Onervaren maar met veel enthousiasme knutselden de jongeren twee dagen aan
oktober in het teken van het Zuiden”, vertelt marketing
het nummer. Ze verbaasden zichzelf met het resultaat.” En de winnaar mocht het
manager Filip Van Eetvelde van Compass. De eerste week
nummer opnemen in de professionele
draaide rond fairtradeproducten. Op 27 oktober is het uien-
studio’s van de Rockfabriek in Brussel.
soep. “Als cateringbedrijf spelen we een belangrijke rol. We
“Een geweldig avontuur”, vertelt Tinneke
laten onze klanten kennismaken met eerlijke producten.”
Van Hoof.
In Aalst kijken ze ondertussen met bijzondere interesse uit
Tijdens de komende 11.11.11-campagne
naar de uienactie. De Raad van Internationale Samenwerking,
krijgt de song een bijzondere plaats, onder
de leerlingen van de omliggende scholen ... samen met
andere tijdens de Winderige Nachten in
11.11.11 verzorgen ze een mediatieke actie op de grote
de jeugdhuizen.
markt. Vrijdag 27 oktober, een dag om te onthouden.
Je vindt de song op www.11.be/jongeren.
Wil je ook uiensoep eten op 27 oktober? Kijk op www.11.be/uiendag voor een overzicht van alle acties en evenementen.
RECHTZETTING PAGINA 11 HAALT ERWTJES EN WORTELEN UIT DE REKKEN In de vorige Pagina 11 verscheen een artikel over de schadelijke gevolgen van de uitvoer van Belgische
Antwoorden op de meestgestelde vragen bij de affiche en
erwtjes en wortelen naar de Filipijnen. Uit recente cijfers blijkt dat die uitvoer niet zo
over het campagnethema vind je op www.11.be/campagne.
omvangrijk is en de invloed dus beperkt. Gelieve ons hiervoor te verontschuldigen.
1 1 / 4 1
1
P A G I N A
5
dossier
p
ARTNERWERKING
OP PAD voor een duurzame landbouw De verstikkende invoer van voedsel staat centraal in de 11.11.11-campagne van dit jaar. Zonder de mogelijkheid om de lokale markten af te schermen, zonder steun aan de kleine boeren kan van recht op voedsel geen sprake zijn. Hoe partners daarop inspelen illustreren we met het werk van ngo’s uit Congo, Senegal en Honduras. Een dossier van Myriam Keustermans. FOTO DIRK PEETERS
Motor voor ONTWIKKELING in
Congolese Evenaarsprovincie FAMILIALE LANDBOUW
Drie op vier Congolezen lijdt honger. Al bijna veertig jaar gaat het Centre de Développement Intégrale (CDI-Bwamanda) dat probleem te lijf in het noorden van de Evenaarsprovincie. Het sleutelwoord: integrale aanpak.
Maar als je de productie verhoogt, moet je er
Hoe gaat CDI-Bwamanda te werk? De basis
ook voor zorgen dat de boeren hun producten
van haar aanpak is de ondersteuning van de
verkocht krijgen. Die hebben de grootste moeite
vaak weg onder de tropische zon. CDI-Bwamanda
kleine, familiale landbouwbedrijven. Daarvan
om hun producten te vervoeren naar markten en
vangt dit probleem op door het overschot aan
maakt CDI-Bwamanda werk via haar tien regio-
steden. Degelijke wegen ontbreken, de transport-
landbouwproducten op te kopen. De boeren
nale centra. De ngo zorgt voor beter en meer
faciliteiten zijn gebrekkig en er zijn te weinig
krijgen een eerlijke prijs, zijn zeker van hun afzet
zaai- en plantgoed en ze begeleidt de boeren.
goede opslagruimtes. Het voedsel rot maar al te
en verhogen dan ook hun productie.
CDI-Bwamanda legt zich in de eerste plaats toe op voedingsgewassen. Maar omdat heel wat boeren koffie telen, zorgt de ngo ook voor de vermarkting tegen een redelijke prijs. Zo is CDI-Bwamanda bij Max Havelaar terecht gekomen. Door de rechtstreeks handel tussen beide partners kregen de boeren meer dan het dubbele van de vroegere prijs. Door die betere prijs is de koffie een belangrijke opbrengstcultuur geworden naast de voedingsgewassen.
1 1 / 4 1
P A G I N A
1
6
FOTO CDI-BWAMANDA
MAX HAVELAAR
REGIONALE VOEDSELHULP
ARTNERWERKING
dossier
SOCIALE DIENSTEN CDI-Bwamanda maakt dus werk van de ontwik-
p
keling van de landbouw in de streek. Maar niet
De armste bevolking in de
alleen dat. Ze richt zich ook op de verbetering
grote steden heeft nood
van de sociale, culturele en medische levens-
aan voedsel, zoveel is
omstandigheden van gans de bevolking.
duidelijk. De voedselhulp
Scholen en hospitalen mee uit de grond stam-
van allerlei internationale
pen, vormingsinitiatieven opzetten. Daarvoor put
organisaties komt daar-
de ngo uit de opbrengsten van de landbouw-
aan tegemoet. Maar dat
activiteiten. De medische infrastructuur is er naar
heeft ook nefaste effec-
Congolese normen indrukwekkend. Al zijn zes
ten. Een voorbeeld. Sinds
ziekenhuizen en negentig gezondheidscentra
1974 voert Congo massaal
voor een gebied twee keer zo groot als België
tarwemeel in. Het goedkope stokbrood dat men
geen luxe. Ondertussen is de organisatie in de
ermee bakt heeft de plaatselijk geteelde maniok
streek haast onmisbaar. Ze vervult voor een deel
verdrongen als basisvoedselproduct van de
de rol van de al te vaak afwezige overheid.
armen. Dat terwijl er in het binnenland dikwijls
armste stedelingen aan voedsel. CDI-Bwamanda
overschotten liggen die de boeren niet verkocht
krijgt voor deze aanpak steun van de Europese
TE GAST Pierre Ngbongato en Edouard Ngandu van CDIBwamanda zijn te gast in Hooglede, Zwevegem, Veurne, Diksmuide en Jabbeke. Wil je hen ontmoeten, surf dan naar www.11.be/infopartners.
CDI-Bwamanda put uit de opbrengsten van de landbouwactiviteiten voor de globale ontwikkeling van de streek. Een goede medische infrastructuur is daar een belangrijk onderdeel van. FOTO CDI-BWAMANDA
krijgen. Waarom niet de oogst opkopen van
Unie. Een positief punt, want internationale
duizenden kleine boeren in het moeilijk bereik-
instellingen zoals de Verenigde Naties over-
bare binnenland? Het geeft hen een inkomen
tuigen van het afbouwen van ingevoerde voed-
en stimuleert de lokale landbouwproductie.
selhulp … het is een werk van lange adem.
Precies dat model trekt CDI-Bwamanda op gang. In Kinshasa verkoopt de Congolese ngo de overschotten van de boeren uit de streken waar ze actief is. Tegen een lage prijs raken zo de
• www.11.be/infopartners • www.cdibwamanda.org
Melkverwerking stimuleren in SENEGAL GADEC is een gevestigde waarde in het oosten van het land. De ngo is op verschillende terreinen actief. Rode draad in haar werk is het ondersteunen van de kleine boeren om hun voedselzekerheid te verhogen. Waterbeheersing is daarbij essentieel, maar ook het diversifiëren van hun teelten. Groenteteelt is een mogelijkheid, maar ook het verwerken van de melkproductie. In het oosten van Senegal is water een kostbaar goed. Waterbeheer is absoluut nodig en GADEC heeft daarin een reputatie opgebouwd. FOTO LIESBET VANMECHELEN
WATERBEHEERSING Langdurige droogteperiodes, oprukkende woes-
maar enkele van de problemen waar de
te leveren aan mens en vee. Om te zorgen
tijnvorming en uitputting van de grond. Het zijn
Senegalese boeren mee te kampen krijgen. De
dat er voldoende water in de putten staat, moet
landbouw is er al vele jaren in crisis en armoede
je vermijden dat het water tijdens het regen-
TE GAST
treft zowat drie kwart van de bevolking. In deze
seizoen wegvloeit. Daarom bouwt GADEC klein-
Sahelzone is water een kostbaar goed.
schalige dijken. De valleien in deze regio zijn
Salif N’Dao van GADEC en Bocar Diaw van het melkverwerkingsbedrijf Jullam kan je ontmoeten in Turnhout, Dessel, Geraardsbergen, Drongen en Gent. Meer info over hun programma vind je op www.11.be/infopartners.
Waterbeheer is absoluut nodig en GADEC heeft
daar uitstekend voor geschikt. Tijdens het korte
daarin een reputatie opgebouwd. In de regio
regenseizoen, van juni tot oktober, kan het
van Tambacounda bevindt het water zich vaak
water zo de bodem indringen.
meer dan 60 meter diep. De technische ploegen
Die dijken maken het ook mogelijk om rijst te
van GADEC zorgen voor diepe putten om water
verbouwen tijdens het regenseizoen. Het is een
1 1 / 4 1
1
P A G I N A
7
dossier
p
ARTNERWERKING
aanvulling op de oogst van klassiekers als
is één van de mogelijkheden. Maar ook het
gierst en sorghum. En de vrouwen verstevigen
promoten en verwerken van de melkproductie
hun economische positie, want rijst telen is
past in de zorg voor een stabieler inkomen.
vrouwenwerk.
Bijna elke boerenfamilie heeft één of meer koeien. Maar de verse melk blijft in de dorpen omwille van transportproblemen, gebrek aan
MELK EN GROENTEN
koeling en aan verwerkingsmogelijkheden.
De Senegalese boeren zijn nog sterk afhankelijk
GADEC nam het initiatief voor het opstarten van
van exportgewassen als katoen en pindanoten.
een eerste melkerij die de melk verwerkt tot
Als de prijs instort, sta je daar mooi met je oogst.
natuuryoghurt. Het is een voorbeeld en een
Je geraakt die aan de straatstenen niet meer
stimulans voor anderen.
kwijt. Precies wat gebeurde met de prijs voor aardnoten. Een ramp voor de Senegalese boe-
• www.11.be/infopartners • www.bevrijdewereld.be
ren. Daarom zet GADEC boeren en boerinnen aan om hun teelten te diversifiëren. Groenteteelt
Verzet tegen vrijhandel
in HONDURAS
IN DE MEDIA Op 27 oktober brengt Terzake op Canvas een reportage over de gevolgen van de massale invoer van uien in Senegal. Tijdens de campagneweek van 6 tot 11 november komen er nog twee reportages over de moeilijkheden van arme Senegalese boeren. Voor Honduras moet je dan weer De Morgen in het oog houden. Journalist Lode Delputte verzorgt in de week van 6 tot 11 november een reportagereeks over de situatie van de boerengemeenschappen daar.
Al vele jaren werkt de Hondurese organisatie CEHPRODEC samen met kleine producenten om de voedselzekerheid van de
plattelandsbevolking te verbeteren. Boeren ondersteunen bij het commercialiseren van groenten en basisgranen is één facet van hun werk. Strijden voor een beter landbouwbeleid een ander.
BOERENORGANISATIES VERSTERKEN CEHPRODEC concentreerde zich aanvankelijk op
handelaren die superwinsten maken terwijl de boeren een te lage prijs krijgen voor hun oogst.
het verbeteren van de landbouwproductie en het zoeken naar een betere markt voor de producten van de boerengemeenschappen. Door een hogere verkoop en betere vermarkting van onder meer
VERZET TEGEN VRIJHANDEL Ooit was Honduras de graanschuur van Centraal-
Eugenia Ponce, moeder van vier kinderen, teelt bonen, maïs, sla en kool. Hoofdzakelijk om zelf te overleven, de rest om te verkopen op een boerenmarkt. “We zijn zeer bezorgd dat het vrijhandelsverdrag dat de Verenigde Staten met Honduras hebben afgesloten onze positie nog meer zal verzwakken. We hebben het nu al zo moeilijk om rond te komen. Hoe gaan we in hemelsnaam opboksen tegen de grote agrobedrijven uit de VS die subsidies ontvangen en over technologie beschikken?” FOTO CEHPRODEC
maïs, bonen, wortelen en kool verhoogden de
Amerika. Nu verbouwt het land onvoldoende
boeren hun inkomsten.
basisgranen om haar bevolking te voeden.
verdrag toch goed. Bovendien gaan de Centraal-
De landbouw technisch verbeteren is één ding.
Redenen daarvoor zijn er genoeg zoals het gebrek
Amerikaanse regeringen over een gelijkaardig
Maar wat als de boeren niet of nauwelijks toegang
aan goede landbouwgronden en klimaatschom-
akkoord onderhandelen met de Europese Unie.
krijgen tot zaaikredieten? Of als boerenvereni-
melingen. In die moeilijke situatie kregen de kleine
Voor de Hondurese boeren en boerinnen ziet de
gingen niet aan de bak komen tijdens onderhan-
boeren geen overheidssteun. Meer nog, de invoer
toekomst er allesbehalve rooskleurig uit.
delingen over betere marktvoorwaarden? De nood
van goedkope landbouwproducten nekten de
aan beter gevormde boeren werd al snel duidelijk,
plaatselijke rijst- en maïsboeren.
net als de nood aan meer organisatie. Bijvoorbeeld
De Hondurese boeren eisen een rechtvaardig
om misbruik door coyotes tegen te gaan, tussen-
landbouwbeleid, waarbij hun producten niet weg-
• www.11.be/infopartners • www.oxfamsol.be
geconcurreerd worden op de plaatselijke markten. Dat staat helaas haaks op de recent afgesloten vrijhandelsakkoorden tussen de Verenigde Staten en de Centraal-Amerikaanse regio. CEHPRODEC lanceerde mee een petitie tegen dit vrijhandelsakkoord, maar het Hondurese parlement hield
FOTO TINEKE D'HAESE
geen rekening met de 18.000 hand-
1 1 / 4 1
P A G I N A
1
8
tekeningen en keurde het handels-
TE GAST Eugenia Ponce en José Hernandez van CEHPRODEC brengen het verhaal van de Hondurese boeren in Brussel en Brabant, onder andere op een studentendebat in Leuven en een aperitiefgesprek in Etterbeek. En op een MO*-debat aan de VUB. Meer info over hun programma vind je op www.11.be/infopartners.
p
ARTNERWERKING
PARTNERS lopen nietaanmeer het handje Hoe gaan de Vlaamse ngo’s om met hun partners
in het Zuiden? Groeien er volwassen relaties? Hoe reageert de schenker? Een nieuwe brochure schetst een stand van zaken en Johan Cottenie, diensthoofd Zuidwerking van 11.11.11, geeft er graag commentaar bij. De tien partnerrelaties in de brochure geven
ervoor dat de Belgische en de Europese overheden
een zeer verscheiden beeld. Evolueren de ngo’s
hun ontwikkelingshulp meer zouden geven onder de
in verschillende snelheden?
vorm van budgetsteun. Dan kunnen de ontvangende
Johan Cottenie. Als we vandaag een foto maken
landen zelf meer richting geven aan de eigen
van de relatie tussen de 11.11.11-leden en hun
ontwikkeling. Zo is er het aidsfonds van de Verenigde
partners, dan zien we dat die ngo’s veel meer dan
Naties waar de landen uit het Zuiden mee bepalen
enkele jaren geleden in een cirkelrelatie zitten. Het is
waar het geld naartoe gaat. We moeten toch eens
niet meer zo dat het Noorden het centrum van de
goed nadenken waarom wij die werkwijze die we
wereld is van waaruit centen, kennis en wijsheid naar
aan de overheid vragen zelf niet toepassen. Waarom
het Zuiden gaat. Ngo’s maken steeds meer middelen
we onze partners geen envoloppe aanbieden. Daar-
vrij om contacten tussen partners mogelijk te maken,
mee kunnen ze dan hun eigen plannen realiseren.
om een Zuid-Zuidrelatie op te bouwen. Zo was er
Achteraf verantwoorden ze dan het gebruik ervan.
Johan Cottenie, diensthoofd Zuidwerking van 11.11.11: “Ik vind dat we moeten evolueren naar een situatie waarin onze partners de keuze van de campagnes mee bepalen, mee onze politieke teksten schrijven en nauwer bij de campagne betrokken zijn.” FOTO EDDY DE NEEF
onlangs in Wenen een tribunaal over de mijnbouw. Organisaties uit Peru en uit de Filipijnen konden daar
Heeft dat niet te maken met de communicatie
hun problemen, hun aanpak en hun keuzes uitwis-
met de schenkers?
selen. Ze hadden daar een overleg over wat ze
Johan. We zitten inderdaad met het dilemma dat
samen of afzonderlijk konden doen bijvoorbeeld naar
80% van de Vlamingen een concreet beeld wil
de Wereldbank toe. Dat is zeer belangrijk.
van de bestemming van haar steun. De nood aan concrete verhalen is zeer groot. Dat staat haaks op
Partners uit het Zuiden hebben toch nog weinig
het brengen van een politiek programma, gezamen-
invloed op het beleid van de ngo’s in het Noorden.
lijk uitgewerkt en gerealiseerd in Zuid én Noord.
Johan. Het blijft heel moeilijk om hen bij ons beleid
Zo’n programma is uiterst belangrijk, maar minder
te betrekken. Onze opdracht in het Noorden is te
aantrekkelijk in de communicatie. Dat is een feit.
wegen op de politiek, op het beleid, om fondsen te werven voor onze partners in het Zuiden en aan
Gaat de evolutie in de richting van de bekom-
educatie te doen. Daarvoor werken we campagnes
mernissen van de vrijwilligers zoals ze die drie
uit met onze vrijwilligers. Het werk van sommige
jaar geleden formuleerden op MeAnders?
van onze partners komt daarin naar voor als een
Johan. Er zijn stevige stappen gezet, maar bijvoor-
voorbeeld, om het thema duidelijk te maken, het
beeld de onmacht om te werken met het Zuiden hier,
decor! Ik vind dat we moeten evolueren naar een
de mensen die naar ons land gemigreerd zijn, blijft nog
situatie waarin onze partners de keuze van de
een punt van frustratie. De vrijwilligers hebben sterk
campagnes mee bepalen, mee onze politieke teksten
gehamerd op de noodzaak om meer te werken met
schrijven, nauwer bij de campagne betrokken zijn,
die mensen, maar dat punt is niet echt opgenomen. Er
evolueren naar een actor!
zijn nog veel muren te slopen en vooroordelen te overwinnen. Maar toch moeten we de mogelijkheden
Je laat een ballonnetje op om over te stappen
van samenwerking ernstig blijven onderzoeken.
Partners in evolutie 10 verhalen over Noord-Zuidrelaties
PARTNERS IN EVOLUTIE
1
BROCHURE De brochure ‘Partners in evolutie’ geeft aan de hand van tien verhalen over Noord-Zuidrelaties een beeld van de diversiteit aan partnerrelaties binnen de Noord-Zuidbeweging. Ze gaat ook in op de discussie daarover binnen de beweging. Ze telt 28 pagina’s en je kan ze aanvragen op het provinciaal secretariaat of bestellen via
[email protected] of 02 536 11 87. Je kan ze ook downloaden van de website.
naar een rechtstreekse toelage aan de partners. Johan. Ik stel vooral de vraag hoe het komt dat we
• www.11.be/partnersinevolutie EDDY MAES
1 1 / 4 1
P A G I N A
1
niet in die richting evolueren. Als ngo’s pleiten we
9
b
RAZILIE�
Krijgt president een
LULA
tweede kans?
Volgt Lula zichzelf op als president? Een tweede ronde eind oktober zal daarover beslissen. Daarin neemt hij FOTO REUTERS - WASHINGTON ALVES
het op tegen de centrumrechtse Geraldo Alckmin. Niet meteen de lieveling van de sociale bewegingen, maar ook Lula kon niet op hun volle steun rekenen.
zijn Arbeiderspartij, de PT. Al die organisaties, vakbonden, linkse bewegingen, sociale organisaties, de kerk ... hebben meer dan twintig jaar geïnvesteerd in de opbouw van ‘hun’ partij. Na de overwinning van Lula waren ze ervan overtuigd dat hij een ander
Lula realiseerde niet de structurele veranderingen waar bewegingen als MST, de beweging van landloze boeren, op hoopten. Enkele tienduizenden landloze families hebben een stuk grond verkregen, maar MST klaagt aan dat er geen werk gemaakt werd van een echte landhervorming. 56% van de bewerkbare grond is nog altijd in handen van 1% van de landeigenaars.
Op 1 oktober trokken ruim 122 miljoen Brazilianen
maatschappijmodel ging waarmaken. Het valt me
naar de stembus om een nieuwe president te kiezen,
altijd op hoe sterk het idealisme is bij de Braziliaanse
een nieuw parlement, maar ook de gouverneurs en
partners, hoe sterk ze rekenden op grondige ver-
de parlementen van de deelstaten. Vier jaar geleden
anderingen. De laatste jaren raakten verschillende
zorgde een stevige en enthousiaste mobilisatie van
parlementsleden en hoge kaders van de Arbeiders-
de sociale bewegingen voor de verkiezing van Luiz
partij verwikkeld in schandalen en corruptiezaken. De
Inácio ‘Lula’ da Silva met 61 procent van de stem-
ontgoocheling in de PT is dus groot. Lula heeft zich
men. Nu hielden de sociale bewegingen zich op de
buiten de schandalen kunnen houden, maar toch
vlakte. Alleen de CUT, de eenheidsvakbond betuigde
kan hij niet rekenen op dezelfde mobilisatie als
officieel haar steun aan Lula. De sociale bewegingen
vier jaar geleden. Het zijn vooral de armsten die op
hopen in ieder geval dat, als Lula herverkozen
Lula stemden, zij die erop vooruit gingen met de
wordt, hij tijdens zijn tweede mandaat de nadruk
programma’s voor armoedebestrijding.
meer op het sociale zal leggen en minder op het economische. Dat hoorde
Dus weinig politieke aanhangers uit overtuiging?
Freija Rondelez, coördi-
Freija.
nator van het 11.11.11-
hebben geleidelijk afgehaakt omdat hij de hoge
kantoor in Peru, tijdens
verwachtingen niet inloste. De breuk met het ver-
haar contacten met de
leden, de structurele veranderingen waar ze op
Braziliaanse partners.
hoopten, zijn er niet gekomen. Daarover is de
Inderdaad. Lula’s ‘traditionele’ aanhangers
teleurstelling groot. Enkele tienduizenden landloze
P A G I N A
1 1 / 4 1
10
1
1
Freija Rondelez. Het mid-
families hebben een stuk grond verkregen, maar
denveld is erg teleurge-
op eenzelfde manier als onder de voorgaande
steld zowel in de politiek
regeringen. MST, de beweging van landloze boeren,
van president Lula als in
klaagt aan dat er geen werk gemaakt werd van een
b
echte landhervorming. 56% van de bewerkbare
RAZILIE�
grond is nog altijd in handen van 1% van de landeigenaars. Hetzelfde met de mensen die getroffen zijn door de bouw van stuwdammen. Hun beweging, de MAB, heeft moeten vaststellen dat de wetgeving niet gewijzigd is. De regering stelt wel meer eisen rond de milieu-impact, maar niet op het vlak van de sociale gevolgen van de dammenbouw. Lula wil immers de buitenlandse investeringen blijven aantrekken. Anderzijds zien de bewegingen ook wel dat er meer openheid is, dat ze meer toegang hebben tot de administratie en tot beleidsverantwoordelijken. Er zijn meer programma’s, caritatief weliswaar, maar ze zijn er toch. Zonder Lula zou het wel eens erger kunnen worden, en daarom verkiezen ze nog liever hem dan zijn tegenkandidaten. Hoe komt het dat Lula zijn beloften niet heeft waargemaakt? Freija. Lula heeft constant geschipperd, vooral omwille van de hoge staatsschuld. Brazilië betaalt enorm veel aan intresten. Hij had dan ook niet veel manoeuvreerruimte binnen zijn begroting. Op een aantal terreinen had hij ook niet de macht en de middelen voor grondige veranderingen. Op het vlak van de mensenrechten bijvoorbeeld, heeft hij heel wat stappen gezet. Maar hij botste daar op het gerechtelijk apparaat in de deelstaten, en daar had hij geen greep op. Lula is er wel in geslaagd een andere sfeer in het land te brengen met programma’s zoals ‘Brasil, um país de todos’. In het kader van ‘Fome Cero’ (honger
De ontgoocheling in de PT zorgt er ook voor dat ze
nul) kwamen heel wat programma’s voor armoede-
naar nieuwe wegen zoeken om hun sociale strijd
bestrijding van de grond. Acht miljoen families
politiek te gaan vertalen.
Onder Lula kwamen heel wat programma’s voor armoedebestrijding van de grond. Acht miljoen families krijgen maandelijks 30 dollar steun. Niet zomaar, maar weldoordacht.
krijgen maandelijks 30 dollar steun. Niet zomaar, maar weldoordacht.
Hoe kijken de buurlanden naar de verkiezingen?
Het pijnpunt blijft de herverdeling. Lula’s houding
Freija. In de buurlanden is er veel respect voor Lula,
tegenover het grootkapitaal was weinig kordaat. De
zowel van de regeringen als van de civiele maat-
voorbij vier jaar ging er veel geld naar de gewone
schappij. Zij beseffen, ook de rechtse regeringen, dat
mensen, maar nog veel meer naar de agro-industrie.
hij evenwicht kan brengen in de regio. Hoe interessant de huidige processen ook mogen zijn in landen
Welke lessen trekken de sociale bewegingen
zoals Venezuela en Bolivia, zij houden zij heel wat
uit die ervaring?
risico’s in en gevaar van polarisatie. In landen als Peru
Freija. Zij hebben geleerd om niet alle hoop bij een
en Ecuador blijven met de huidige regeringen die
presidentskandidaat te leggen. Ze behouden hun
reële veranderingsprocessen voorlopig uit. Lula is
strijdpunten, schatten hun eigen krachten in en
evenwichtiger, en probeert op zijn minst de marges
baseren daarop hun strategieën. De organisaties zijn
die er zijn te benutten. Bovendien is hij de voortrek-
er zich nu beter van bewust dat zij druk moeten zetten
ker van een aantal interessante initiatieven zoals de
op de regering, ongeacht de partij die de macht heeft.
G20 en het afwijzen van het vrijhandelsakkoord in
Tegelijkertijd maken de sociale bewegingen gretig
de regio, het ALCA. Ook rond de Millenniumdoelstelling
gebruik van de nieuwe mogelijkheden die ze
trok Lula mee aan de kar. Zijn verdwijning zou inter-
kregen. Zo staan MST en de MAB nu zelf in voor
nationaal een groot verlies zijn.
de alfabetiseringsprogramma’s in de regio’s waar
• www.11.be/brazilie EDDY MAES
1 1 / 4 1
P A G I N A
1
ze actief zijn, betaald door de regering.
1 1
11
w
INKEL
Dertig jaar SCHOONHEID De wereldkalender is dertig jaar jong. Een feestelijk moment en tijd om even stil te staan bij deze vaste waarde in het 11.11.11-aanbod. Van bij het prille begin wou de wereldkalender via
Japan, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Eén keer per jaar komt de internationale kalendergroep samen. Dan passeren tientallen beelden de revue. Is het een mooie foto? Vertelt het beeld een verhaal over het Zuiden? Geven we ook fotografen uit het Zuiden een kans? Alles wordt urenlang gewikt en gewogen, om uiteindelijk een evenwichtige en smaakvolle selectie in jouw huiskamer te laten belanden.
POSITIEVE BEELDVORMING
mooie panoramische foto’s een venster bieden op
Dankzij deze internationale samenwerking blijft de
het Zuiden. Beelden van scènes uit het alledaagse
productie van de wereldkalender betaalbaar. Maar
leven van mensen vormen de kern van het verhaal.
belangrijker nog is de grotere impact. Meer foto-
Geen negatieve beeldvorming, iets waar onze
grafen uit het Zuiden krijgen de kans om hun bood-
media maar al te vaak aan ten prooi vallen. Nee, de
schap in het Noorden te brengen. De organisaties
foto’s belichten andere aspecten van het Zuiden.
achter de kalendergroep bereiken meer mensen,
Schoonheid, kracht en doorzettingsvermogen staan
en brengen zo het Zuiden vaker op een positieve
centraal. De twaalf beelden worden aan mekaar
manier in beeld bij het brede publiek. Uiteindelijk is
geregen met een jaarthema. Zo is communicatie de
dat het doel.
rode draad doorheen de nieuwste wereldkalender.
11.11.11 biedt twee types kalenders aan. De panoramawereldkalender, met het unieke formaat en
INTERNATIONAAL Uniek aan de wereldkalender is dat hij tot stand komt in een internationale samenwerking. De One World Calender Group verenigt maar liefst acht
Doe vrienden en familie een panoramakalender of een plankalender cadeau. Wie vijf kalenders van hetzelfde model koopt, krijgt een ZESDE GRATIS!
Noord-Zuidorganisaties. 11.11.11 was dertig jaar geleden één van de vier stichtende leden en verzorgt de honeurs in Vlaanderen. CNCD neemt het Franstalige landsgedeelte voor haar rekening. Naast België is de wereldkalender ook te koop in Frankrijk,
▼
Panoramische kalender (60 x 26,5 cm) Prijs: € 15,50 ▲ Plankalender (34 x 50 cm) Prijs: € 16,50
P A G I N A
1 1 / 4 1
12
1
1
w
INKEL
Sublieme kalenderfoto’s In het kader van de dertigste verjaardag konden kalenderliefhebbers via de website hun favoriete kalenderfoto’s aanduiden. De vijf foto’s met de meeste stemmen staan nu op de wenskaartenset Sublieme Kalenderfoto’s.
met op de achterzijde extra informatie over de foto’s en teksten die kaderen in het thema. En de plankalender, die dezelfde magnifieke foto’s bevat met onderaan ruimte om afspraken te noteren. Jules Verne trok rond de wereld in tachtig dagen. De wereldkalender doet het in twaalf maanden, en dat al dertig jaar lang. Hopelijk apprecieer je de foto’s en mag hij nog veel jaren het Zuiden in je huiskamer brengen. DAMIR GOJKOW
Reis rond de wereld Bij de panoramische kalender heeft 11.11.11 een educatief luik ontwikkeld. Wereldreis is een maandelijkse lesbrief voor het basisonderwijs. Een verhaal brengt telkens weer de kalenderfoto tot leven. Met achtergrondinfo, lestips
het jaarlijkse 11.11.11-thema. Sinds januari 2004 geeft Studio Globo Wereldreis uit, in samenwerking met 11.11.11.
BESTELLEN Bestellen kan op
[email protected] of 02 536 11 22. Op de website vind je een overzicht van alle kalenders, wenskaarten, puzzels en boeken. • www.11.be/winkel
P A G I N A
1 1 / 4 1
Het oktobernummer belicht bovendien
1
en kopieerbare werkbladen per graad.
1
13
i
N DE KIJKER
“CONGO houdt me elke dag bezig” Afgelopen zomer was ze één van de internationale waarnemers tijdens de verkiezingen in Congo. Voor deze vrijwilligster een unieke ervaring die ze wil benutten om 11.11.11 in het West-Vlaamse Avelgem een nieuw elan De 46-jarige Marie-Anne Vandeputte is informaticus van beroep en duwt al 12 jaar aan de 11.11.11-kar in Avelgem. In een stembureau in ZuidKivu maakte ze afgelopen zomer de historische eerste ronde mee van de verkiezingen in Congo. Ze begeleidde Patient Bagenda (links op de foto) tijdens zijn bezoek in West-Vlaanderen. Hij is coördinator van het Comité Anti-Bwaki, een Congolese ngo uit het oosten van het land. FOTO HADE VANHOUTTE
DE NIEUWE VRIJWILLIGERSWET De nieuwe vrijwilligerswet is dus een feit. 11.11.11 vindt de wet een goed initiatief omdat het aan de vrijwilligers een duidelijker en beter statuut geeft. Voor 11.11.11 en haar vrijwilligers brengt de wet niets nieuws. We voldoen al jaren aan de verzekeringsplicht en zelfs meer dan noodzakelijk. Meer daarover vind je op: • www.11.be/vrijwilligerswet
RECHTS:
De bevolking is goed geïnformeerd over de verkiezingen en het belang ervan. In Zuid-Kivu is het werk van het Comité Anti-Bwaki daar niet vreemd aan. Zij geven aan lokale chefs in hun centra een opleiding over ‘Hoe stem ik?’. De politieke partijen voeren dan weer campagne op straat. FOTO MARIE-ANNE VANDEPUTTE
P A G I N A
1 1 / 4 1
14
1
1
te bezorgen. Marie-Anne te Vandeputte haar engagement. bezorgen.over Marie-Anne Vandeputte over haar engagement. “Wat mij opvalt aan Congo? Het leven dat zich
Drie naburige gemeenten – Anzegem, Avelgem
vooral op straat afspeelt, de staat van verval, de
en Zedelgem – werken al enkele jaren samen
schrijnende armoede. Je wandelt op straat en plots
rond één partner? Hoe is dat gegroeid?
spreekt een oude vrouw je aan. Ze heeft al dagen
Marie-Anne.
niet gegeten. Op zo’n moment is je schaamtegevoel
de gemeentelijke Noord-Zuidraden van Avelgem en
als rijke westerling wel heel groot.” Toch is de balans
Zedelgem. Dat gaat breder dan 11.11.11. Na de
van de eerste Afrikareis van Marie-Anne Vandeputte
gemeenteraadsverkiezingen van 2000 trokken we
ronduit positief. “De mensen zijn open en warm. Ze
met een eisenpakket naar de gemeente. We vroegen
hebben heel wat meegemaakt de voorbij tien jaar.
hen onder andere om duurzame solidariteitsbanden
Toch hebben ze de moed om door te gaan.”
met het Zuiden te smeden. De gemeente had daar
Het initiatief kwam eigenlijk vanuit
wel oren naar en toen zochten we naar een partner Plotsklaps word je waarnemer bij de Congolese
om gedurende langere tijd een band mee op
presidentsverkiezingen?
te bouwen. Uiteindelijk hebben we bewust voor
Marie-Anne Vandeputte. De Europese ngo’s stuur-
Congo gekozen. Die regio verdient meer aandacht.
den in totaal 126 waarnemers. 11.11.11 had recht op vier deelnemers en vond het belangrijk om ook
Wat betekent zo’n partnerrelatie
vrijwilligers te sturen. Bij de comités van Anzegem,
voor de lokale Noord-Zuidwerking?
Avelgem en Zedelgem polste men naar kandidaten
Marie-Anne. Je gaat verder dan het louter financiële
omdat we al jarenlang samenwerken met het Comité
en verdiept je engagement. Het persoonlijke contact
Anti-Bwaki in Zuid-Kivu. Toevallig was ik beschikbaar
met de mensen ter plaatse werkt
tijdens de eerste verkiezingsronde.
verrijkend. Het brengt het Zuiden dichter bij ons. We organiseren
Liggen de Congolezen wakker van de verkiezingen?
infovergaderingen met sprekers
Marie-Anne. Oh ja. Plunderingen en geweld, hier
van Comité Anti-Bwaki, publi-
en daar is het nog dagelijkse kost. Alleen de
ceren informatie in het gemeen-
opbouw van een democratie en een eerlijke recht-
telijk blaadje … Zo hopen we
spraak kan daaraan verhelpen. Nu leggen machtige
de mensen in onze gemeente
groepen zoals het leger en de politie belastingen op
bewust te maken van de Noord-
zonder dat de bevolking daar de vruchten van plukt.
Zuidproblematiek. Tegelijk wil ik
De Congolezen hopen dat de verkiezingen een
11.11.11 in Avelgem een nieuw
einde maken aan dat soort praktijken. Stabiliteit is
elan bezorgen. Mijn grote wens
de basis van alles en het land is dringend aan
is het opzetten van een sterke
heropbouw toe.
scholenwerking.
En wat hebben de Congolezen eraan? Marie-Anne. Ze doen inspiratie op, leggen contacten … Patient Bagenda van het Comité Anti-Bwaki
breed uit ●
bezocht hier bijvoorbeeld een melkveebedrijf. Of
INLEEFREIZEN NAAR HAITI, SENEGAL EN BURKINA FASO
maakte afspraken met een zaadveredelingsbedrijf
ervaring waarbij je meer gast bent dan toerist? Dan zijn de inleefreizen van Broederlijk
om jaarlijks overschotten te transporteren. Zo kan
Delen misschien wel iets voor jou. Je bent jong en je komt uit de provincie Antwerpen,
Op zoek naar een unieke
hij de voedselzekerheid in zijn regio verbeteren
Limburg of Oost-Vlaanderen? Proef dan in de
want ze werken in Congo nog met zaden uit de
zomer van 2007 van de Haïtiaanse ambiance.
koloniale periode die steeds minder renderen.
Voor 55-plussers gaat het in januari 2007 richting Senegal. Je bent leerkracht in het
Waarrond werkt het Comité Anti-Bwaki
secundair onderwijs en je geeft de vasten-
in Zuid-Kivu?
campagne graag vlees en bloed? Op jouw
Marie-Anne. Alsmaar meer mensen moeten van als-
maat is de inleefreis naar Burkina Faso.
maar minder grond leven. Grote theeplantages bezitten
Je kandidaat stellen? Dat kan via de website.
de beste stukken terwijl de rest erodeert. Er is een te-
www.broederlijkdelen.be
kort aan vruchtbare grond en aan voedsel. Het Comité Anti-Bwaki ontgint moerassen en herbebost bepaalde
STUUR EEN DEURWAARDER NAAR DE PREMIER
gebieden. Of legt eenvoudig waterputten aan. Zo ver-
trekt premier Verhofstadt naar de NAVO-top van regeringsleiders in
beteren ze de voedselzekerheid in de regio. Het is de
Riga, Letland. Op de agenda staat de modernisering van de militaire
Op 28 november
basis voor ontwikkeling, maar er is meer dan dat. Met
alliantie. Volgens het Forum voor Vredesactie hét moment om de
microkredieten bijvoorbeeld stimuleren ze vrouwen om
NAVO kernwapenvrij te verklaren. Duizenden bomspotters eisen dat
naaiateliers en zeepfabrieken op te richten.
en parlementsleden vragen het in een resolutie. Maar de premier is nogal hardhorig. Stuur daarom een deurwaarder naar de premier. Onderteken
Wat doet zo’n bezoek aan Congo met jouw
op de website een brief en op 24 november zal een deurwaarder deze in jouw
engagement?
naam overhandigen aan de eerste minister.
Marie-Anne. Als kind raakte de Noord-Zuidproble-
www.vredesactie.be
matiek me al. Ik wilde als verpleegster naar het Zuiden trekken maar dat is er niet van gekomen. De
GEEN GGO’S IN JE GEMEENTE
reis van afgelopen zomer was mijn eerste kennis-
gemanipuleerde organismen (ggo’s) hebben heel wat schadelijke gevolgen in Zuid
Van het Amazonewoud tot op jouw bord. Genetisch
making met Afrika en Congo laat me niet meer los.
èn Noord. Je kunt daar zelf wat aan doen. Het Fonds voor
Elk dag denk ik: hoe kunnen de mensen daar hun lot
Ontwikkelingssamenwerking (FOS) heeft een nieuwe brochure
verbeteren. Onze kinderen gaan naar school en we
klaar met een beleidsvoorstel om je gemeente ggo-vrij te
vinden dat vanzelfsprekend. In Congo is dat niet het
verklaren. Wat zijn ggo’s nu alweer? Wat zijn de argumenten
geval. Mijn engagement is in elk geval vernieuwd.
pro en contra? Wat zegt de wet? Op al deze vragen geeft de brochure een pasklaar antwoord. www.fos-socsol.be
EDDY DE NEEF
THEATERTOUR RADIO TRANSIT
Hoe ervaren nieuwkomers ons land als ze België
binnenkomen? Rond dat thema werkte Wereldsolidariteit een theatertour uit. De boeken van de Nigeriaanse schrijfster Chika Unigwe en de Vlaming Bart Demyttenaere dienden als inspiratiebron. Tijdens de voorstelling van Radio Transit vertellen de auteurs over hun ervaringen en over universele gevoelens van vreugde en verdriet, liefde en honger, angst en hoop … Lokale groepen zoals KAV, ACW en KWB die de voorstelling programmeren stappen zo in een initiatief om een wereldafdeling te worden, op zoek naar meer wereldsolidariteit. Radio Transit is in de provincie Antwerpen nog vind je op de website. www.wereldsolidariteit.be/nieuws
18 okt. De Stroming Antwerpen 20 okt. CC Brasschaat 20 nov. CC Mechelen 22 nov. de Kuub Turnhout 27 nov. CC Aartselaar 13 dec. CC ’t Getouw Mol 15 dec. PC Nijlen i.s.m. Open Culturele Centra
VU: WS, Jef Vanhoof, K. Begijnenstr 18, 2300 Turnhout
P A G I N A
1 1 / 4 1
te bekijken tot 15 december. Waar en wanneer
1
• www.11.be/wereldpartners
1
15
p
ARTNER
In Guatemala beschermen inheemse gemeenschappen hun MILIEU De milieuactivisten van Colectivo MadreSelva strijden tegen de nefaste gevolgen van open mijnbouw en petroleumontginning. Inheemse gemeenschappen zijn daar vaak het slachtoffer van. Het collectief steunt hun verzet.
I N T E R N AT I O N A L E S T E U N
FOTO MADRESELVA
MadreSelva is een partner van het Vlaams Guatemala Comité die via
RIJKDOM EN ARMOEDE
JURIDISCHE WAPENS
educatieprojecten, congressen en semi-
Afstammelingen van de Maya’s zijn ze, de inheemse
De inheemse bevolking verzet zich tegen belangrijke
naries hun werk een klankbord geeft in
gemeenschappen van Guatemala. Ze vertegenwoordi-
mijnbouwprojecten. Maar ze vinden niet altijd de weg in
Vlaanderen en in Europa. Met de con-
gen ruim 70% van de bevolking, respecteren de natuur
het woud van het Guatemalteekse overheidsapparaat.
crete steun aan de gemeenschappen
en leven van de landbouw. Maar nu de vrijhandel
De jonge, goed geïnformeerde stedelingen van
van Sipakapa via MadreSelva zet het
school maakt in Latijns-Amerika staan beschermde
MadreSelva vormen een megafoon voor hun verzuch-
Vlaams Guatemala Comité haar
natuurgebieden onder druk. Heuse pareltjes zoals
tingen. De actiegroep begeleidt inheemse gemeenschap-
eerste stappen op het vlak van
de nevelwouden rond Chajul, de thuisbasis van de
pen zoals in Sipakapa, een gemeente in actie tegen
partnerwerking. Daarbij kunnen ze
Ixilgemeenschappen. Want multinationale onderne-
een Canadese mijnbouwreus. Ze informeren mensen,
rekenen op een helpende hand van
mingen jagen in gans het land op petroleum, nikkel,
organiseren volksvergaderingen en voeren een actieve
Oxfam Solidariteit.
goud en andere metaalertsen. De winst vloeit weg,
juridische strijd tegen nieuwe vergunningen. Ze hebben
terwijl inheemse gemeenschappen kampen met de
de wet op de beschermde gebieden aan hun kant en
gevolgen. Cyanidevervuiling en gebrek aan drinkwater
schrijven wetenschappelijke rapporten over de immense aan politiek lobbywerk en schrijven wekelijks een
armoede heerst. Schendingen van de mensenrechten
column in Prensa Libre, de grootste Guatemalteekse
zijn daarbij legio. MadreSelva koppelt milieubescher-
krant. Hedendaags bewustmakingswerk.
mensenrechten. Het maakt hun werk uniek.
EDDY DE NEEF
191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met 191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de were actie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. de moet Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hunwww.detijdloopt.be belofte te herinn Armoede de wereld uit!
Vlaamse P A Gde I N A 1 1 /Noord-Zuidbeweging 4 1
1
16
impact van de dreigende concessies. Ze betogen, doen
tiviteiten vinden steevast plaats in regio’s waar extreme
ming steevast aan de strijd tegen armoede en voor
• www.madreselva.com.gt
1
bijvoorbeeld. Toeval of niet, de meest vervuilende ac-
