Tijd voor Taal. Cursisten aan het werk in het digitaal lokaal aan de Maresingel

Tijd voor Taal

nieuwsbrief 2 • december 2006 In deze nieuwsbrief

• Eerste 50 cursisten gestart • De stand van zaken rondom de wet

• Een kijkje in het

Eerste vijftig cursisten gestart

digitaal lokaal

• Stichting

Vluchtelingenwerk Leiden

Tijd voor Taal Tijd voor Taal is een nieuwe methode om met behulp van de computer (beter) Nederlands te leren. Tijd voor Taal is bedoeld voor allochtone inwoners van 15 tot 65 jaar en bereidt voor op het inburgeringsexamen. De cursus is ontwikkeld door ROC Leiden, dat ook de uitvoering verzorgt. Het ROC werkt hierbij samen met migranten- en vluchtelingenorganisaties, de gemeente Leiden, ID College, de Leidse Welzijnsorganisatie, de Openbare Bibliotheek en Stichting Vluchtelingenwerk Leiden.



Cursisten aan het werk in het digitaal lokaal aan de Maresingel.

Een grote groep niet-westerse allochtonen in Leiden Noord en Leiden Zuid-West ontving in 2006 van de gemeente Leiden een vragenlijst. Aan de hand van de ingevulde lijsten werden potentiële kandidaten voor de taalcursus Tijd voor Taal in kaart gebracht. Na een uitgebreide toetsing bleven in Leiden Noord uiteindelijk een kleine honderd kandidaten over. Sinds de aanvang van de cursus in september zijn daarvan circa vijftig cursisten gestart. De rest volgt binnenkort. In Leiden Zuid-West gaven zestig kandidaten zich op. Zij starten in december. Alle cursisten hebben zich vrijwillig aangemeld. Voor cursisten die een uitkering hebben via Sociale Zaken of het UWV, ontvangt het project Tijd voor Taal van de betreffende uitkeringsinstantie een bedrag. Dat bedrag wordt verdubbeld door het Europees Sociaal Fonds (ESF). Voor alle cursisten is de cursus daardoor gratis. Cursisten die zich aanmelden krijgen een intake om het taalniveau te bepalen. Heeft de kandidaat al het gewenste niveau, dan is deelname aan Tijd voor Taal niet zinvol. De cursus is aan de andere kant ook niet geschikt

voor mensen die analfabeet zijn. Omdat er gewerkt wordt via internet moet men kunnen lezen en schrijven.

Persoonlijke coach

Past de kandidaat binnen het profiel van Tijd voor Taal, dan wordt samen met de persoonlijke coach een studieprofiel op maat vastgesteld. De cursisten volgen één keer per week een verplichte groepsles. Het advies is daarnaast om twee tot drie dagdelen per week zelf te studeren. Dat kan thuis of in een van de digitale

lokalen. Via het cursistenvolgsysteem binnen N@tschool (zie hieronder) kan de coach controleren of de opdrachten worden gemaakt.

N@tschool

Om het inburgeringsexamen te kunnen behalen moet de cursist beschikken over een mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid op het niveau A2 van het Europese Raamwerk voor Moderne Vreemde Talen. Voor oudkomers (vaak ouderen met weinig of geen opleiding) is de spreek- en luistervaardigheid ook vastgesteld op niveau A2, maar de lees- en schrijfvaardigheid op niveau A1. Via Tijd voor Taal kunnen cursisten de gewenste niveaus bereiken.

Niet inburgeringsplichtig, wel een laag taalniveau?

Er zijn mensen met een taalachterstand die buiten de Wet Inburgering vallen maar die toch graag de Nederlandse taal willen leren, bijvoorbeeld genaturaliseerde Nederlanders of EU-burgers. Door intrekking van de bekostiging kunnen deze mensen vanaf 2007 niet meer zoals vroeger terecht bij ROC Leiden voor een voordelige taalcursus. Daarom is een Regeling Vrijwillige Inburgering in de maak. Met deze regeling kunnen mensen met een taalachterstand toch een traject volgen en het inburgeringsexamen proberen te halen. De meeste mensen die dit graag willen doen, kunnen een traject volgen via de gemeente. Wel moet de gemeente ook hiervoor nog haar doelgroepen vaststellen.

Op pagina 5 leest u wat de gevolgen zijn van de nieuwe wet voor deelnemers aan Tijd voor Taal.



een groepje. Steeds met begeleiding op maat vanuit ROC Leiden, en eventueel in combinatie met praktijkondersteuning door een vrijwilliger. Buiten de persoonlijke gesprekken communiceren cursist en coach met elkaar via e-mail. De coach zet opdrachten voor de cursist klaar in het systeem, de cursist maakt de opdracht en stuurt deze vervolgens weer terug.

Nieuwe Wet Inburgering: De stand van zaken…

Op 1 januari 2007 wordt de nieuwe Wet Inburgering van kracht. Na veel schaven en bijstellen werd de wet eind november door de Eerste Kamer goedgekeurd. We vroegen Marieke Ouwerkerk, beleidsmedewerker Inburgering van de gemeente Leiden, naar de gevolgen van de wet.

Op wie is de Wet Inburgering van toepassing?

‘De wet geldt voor vreemdelingen tussen de 16 en 65 jaar met een geldige verblijfsvergunning (met als doel permanent verblijf) die niet gedurende 8 jaar van de leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond. Wie via een diploma, inburgeringscertificaat of ander bewijs kan aantonen te beschikken over voldoende taalniveau, kan voor de wet worden vrijgesteld. Vrijstelling kan ook op medische gronden.’

Wat verandert er?

‘De Wet Inburgering geeft inburgeraars meer verantwoordelijkheid. Voor sommige groepen betekent dit dat ze zelf een traject moeten betalen. Alle inburgeraars moeten binnen vijf jaar na de start van hun inburgeringsplicht een inburgeringsexamen halen. Het taalniveau dat nodig is om dat examen te halen is A2, en voor oudkomers deels A1.’

En oudkomers?

‘Voor oudkomers die onder de Wet Inburgering vallen, gaat de vijf jaar om het examen te halen pas in op het moment dat de gemeente een beschikking geeft waarin staat dat ze moeten inburgeren. De meeste oudkomers zullen die beschikking pas krijgen op het moment dat de gemeente ook een trajectaanbod voor inburgering aan de oudkomer doet. De gemeente moet voor de oudkomers doelgroepen aanwijzen die ze graag zo’n traject aanbiedt. De gemeente moet dit doen voor asielgerechtigden en geestelijk bedienaren en mag doen voor mensen met een uitkering of mensen zonder werk en zonder eigen inkomsten.’

En wat doet de gemeente Leiden?

‘De gemeente Leiden heeft de doelgroepen voor de Wet Inburgering nog niet vastgesteld. Dat gebeurt begin 2007.’

Hoe zit het met nieuw- en oudkomers?

‘Nieuwkomers moeten voortaan zelf hun inburgering regelen en betalen. De vijf jaar die ze daarvoor hebben, gaat in op het moment dat ze zelfstandige huisvesting hebben en een geldige verblijfsvergunning. De gemeente moet controleren of zij op tijd hun inburgeringsexamen halen. Nieuwkomers die asielgerechtigd zijn of geestelijk bedienaar, krijgen van de gemeente een inburgeringstraject aangeboden. Ook zij moeten wel op tijd hun inburgeringsexamen halen.’

Tijd voor Taal

Marieke Ouwerkerk

Taalniveau

Tijd voor Taal is ontwikkeld in een zogenoemde elektronische leeromgeving binnen het programma N@tschool. Via een persoonlijke inlogcode kan de cursist het digitale lesmateriaal via internet bereiken. De cursist kiest zelf de manier van leren die bij hem of haar past. In eigen tempo, thuis of in een digitaal lokaal in de buurt, alleen of met

Minimaal elke tien weken is er een persoonlijk gesprek tussen coach en cursist over de voortgang.

nieuwsbrief 2 • december 2006

Communicatieplan, vers van de pers

Kort voor het uitbrengen van deze nieuwsbrief publiceerde het Frontoffice Inburgering op haar website www.handreikinginburgeringgemeenten.nl het communicatieplan van het Ministerie van Justitie omtrent de invoering van de nieuwe Wet Inburgering. Er komen onder meer een website en folders voor de doelgroep.

Kijkje in een

digitaal lokaal

Tijd voor Taal-cursisten kunnen thuis via internet leren of in een digitaal lokaal. Er zijn inmiddels drie digitale lokalen geopend: in Leiden Noord aan de Maresingel 54 en in Bibliotheek ’t Spoortje, en in Slaaghwijk, in het gebouw van de H.T.I.B. aan het Eksterpad 4. Zodra er aanmeldingen binnenkomen voor de Centrale Bibliotheek, gaat ook daar het digitaal lokaal open. Zeer waarschijnlijk volgt deze maand de opening van twee digitale lokalen in Leiden Zuid-West: een in het gebouw van ROC Leiden aan de Lammenschansweg 141f en een in internetcafé Sels aan de Brandts Buyskade 10. Wij namen een kijkje op de Maresingel. “Ik ben hier voor jullie”, zeg ik tegen de cursisten. En dat werkt goed.’

Inlogcode

Adressen van de digitale lokalen

Reeds open: Leiden Noord • Gebouw ROC Leiden, Maresingel 54 • Bibliotheek ’t Spoortje, Bernardkade 38 Slaaghwijk • Gebouw H.T.I.B., Eksterpad 4 Nog te openen: Centrum • Digitaal lokaal in Centrale Bibliotheek aan de Nieuwstraat Zuid-West • Gebouw ROC Leiden aan de Lammenschansweg 141f • Internetcafé Sels, Brandts Buyskade 10



Het digitaal lokaal aan de Maresingel 54 is open op maandag en woensdag van 13.00 tot 17.00 uur en op dinsdag en donderdag van 9.00 tot 13.00 uur en van 19.00 tot 22.00 uur. Als we deze donderdag in november om half twaalf het lokaal binnenlopen, zijn er zeven vrouwen achter de computer aan het werk. We worden ontvangen door de vriendelijke beheerder Houshang Bavani, Iranees vluchteling die bijna 8 jaar in Nederland woont. Houshang is WAO’er maar werkt sinds september van dit jaar weer 14 uur per week in het digitaal lokaal. Inmiddels is hij ook gevraagd voor het nieuw te openen lokaal in Zuid-West: ‘Mijn taak is om de cursisten wegwijs te maken op de computer en te zorgen dat het hier allemaal goed loopt. Ik help bijvoorbeeld met inloggen en als er storingen zijn. Het is niet de bedoeling dat ik ook inhoudelijke vragen beantwoord, maar dat komt toch wel voor. En verder probeer ik de cursisten zo veel mogelijk op hun gemak te stellen en te motiveren. Veel mensen schamen zich als ze fouten maken met de taal. Ze zijn vaak al lang in Nederland maar hebben de taal nauwelijks geleerd. Dat ik zelf ook geen Nederlander ben, werkt in het voordeel. Ik laat de cursisten zien dat ook ik fouten maak, dat ik hun gelijke ben.

Het digitaal lokaal is open sinds september. De eerste maanden was het rustig, maar de inloop groeit. Houshang: ‘Het is belangrijk dat de cursisten in elk geval de eerste lessen hier volgen. Ze moeten even leren hoe het systeem en de computer werken, bijvoorbeeld met de inlogcode. Daarna kunnen ze thuis aan de slag. Maar ik merk dat mensen het toch prettig vinden om hier in het digitaal lokaal te werken, samen met anderen en zo nodig met mijn hulp.’ Over de cursisten zegt Houshang: ‘Overdag zijn er vooral vrouwen, ’s avonds vooral mannen. Met name voor vrouwen is het wel eens moeilijk hier naartoe te komen. Soms hebben hun mannen liever niet dat ze van huis zijn. Het is belangrijk dat die mannen hun vrouwen wat extra ruimte geven voor taalstudie. Maar dat moet je niet dwingen. Wel kun je de mannen het voordeel laten zien. Als de vrouw Nederlands beheerst kan ze de kinderen helpen met huiswerk en maakt ze eventueel meer kans op een baan. Ik zeg dan tegen die mannen: “Je vrouw werkt thuis heel hard, zij doet alles voor het gezin. Geef haar nu wat terug, daar worden jullie als gezin beter van.”

Tijd voor Taal

nieuwsbrief 2 • december 2006

De Wet Inburgering en

Tijd voor Taal

Wat betekent de nieuwe Wet Inburgering voor de huidige deelnemers aan Tijd voor Taal? We laten dit zien aan de hand van een aantal situatieschetsen. De informatie is onder voorbehoud, want de invulling is nog niet definitief!

Situatie 1

Deelnemer = inburgeringsplichtig volgens de Wet Inburgering en doet al mee aan Tijd voor Taal. Deze deelnemer kan het traject gewoon afmaken. Wel bestaat de kans dat de gemeente deze deelnemer oproept om te controleren of de deelnemer het inburgeringsexamen haalt. De gemeente maakt daarover dan afspraken met de deelnemer.

Situatie 2

Deelnemer = niet inburgeringsplichtig volgens de Wet Inburgering en doet al mee aan Tijd voor Taal. Deze deelnemer kan gewoon het traject afmaken. De gemeente wil wel weten of deze persoon het inburgeringsexamen haalt. Omdat het slagen voor het examen geen verplichting is, zal de gemeente daar niet op controleren.

Situatie 3

Een nieuwe inburgeringsplichtige deelnemer meldt zich in 2007 aan bij Tijd voor Taal. Deze deelnemer zal zeer waarschijnlijk gevolgd worden door de gemeente en de afspraak maken met de gemeente om het examen binnen een bepaalde termijn te halen.

Situatie 4

Een nieuwe niet-inburgeringsplichtige deelnemer meldt zich in 2007 aan bij Tijd voor Taal. Deze deelnemer zal waarschijnlijk niet gevolgd worden door de gemeente, tenzij de gemeente dit traject zelf al financiert.

HANDIGE LINKS

www.handreikinginburgeringgemeenten.nl. De website van het Frontoffice

Inburgering, een tijdelijke ondersteuningsorganisatie, opgezet door het rijk. met als doel gemeenten te ondersteunen bij zowel de uitvoering van het huidige inburgeringsbeleid als bij de invoering van het nieuwe stelsel.

www.inburgering.net. De website van het Project Modernisering Inburgering,

voor beleidsmakers, uitvoeringsorganisaties en alle andere geïnteresseerden in het nieuwe inburgeringsstelsel.

Tijd voor Taal wordt bekostigd uit subsidies via de gemeente (Sociale Zaken), het UWV en de provincie Zuid-Holland. De bedragen van deze subsidies worden verdubbeld door het Europees Sociaal Fonds (ESF). In de subsidieaanvraag bij het ESF heeft Tijd voor Taal geen onderscheid gemaakt tussen doelgroepen. Dat betekent in principe dat iedereen die mee wil doen aan Tijd voor Taal ook gratis mee kan doen, ook in 2007. Dat alles natuurlijk wel onder voorbehoud van het verkrijgen van voldoende subsidie!



‘Eindelijk meer duidelijkheid’

Maaike Nieuwstraten

Tijd voor Taal blijft gratis!

Maaike Nieuwstraten, projectleider van Tijd voor Taal, is blij dat de nieuwe Wet Inburgering eindelijk door de Eerste Kamer is: ‘De wet zou in januari 2006 al ingaan. Dat is een jaar uitgesteld. Het gevolg is dat wij binnen Tijd voor Taal niet goed wisten waar we aan toe waren. Nu komt eindelijk de juiste informatie los. Bijvoorbeeld over de eindtermen: wat moet de inburgeraar nu precies weten en kunnen? Eindelijk kunnen we de cursisten ook vertellen hoe het inburgeringsexamen eruit gaat zien. En weten we meer over de portfolio’s waaraan de inburgeraar zelf moet werken. Op 1 december hebben we hierover een speciale bijeenkomst georganiseerd voor alle cursisten die al zijn gestart.’

Wie precies wil weten hoe het zit, kan via www.tijdvoortaal.nl een boekje over het inburgeringsexamen downloaden. Klik rechtsboven op Meer Informatie, dan links op Nieuw Inburgeringsexamen en aan het eind van de tekst onderin op Download het boekje.

Tijd voor Taal

nieuwsbrief 2 • december 2006

Klankbordgroep

Tijd voor Taal wordt geadviseerd door een klankbordgroep van organisaties die voortkomen uit de doelgroep van Tijd voor Taal zelf. Daaronder onder meer een Turkse arbeidsvereniging, Stichting Surinamers Leiden en de Arabische Vrouwenvereniging. De klankbordgroep helpt ook mee bij de werving van cursisten.

‘Ik wil mijn kinderen helpen met school’

In het digitaal lokaal aan de Maresingel vragen we enkele vrouwen waarom ze meedoen aan Tijd voor Taal. Zo’n interviewtje is niet gemakkelijk, de meeste vrouwen begrijpen de vragen niet goed. Maar met hulp van Houshang Bavani komen we een heel eind. Mevrouw Hatem is 36 jaar oud en van Turkse afkomst. Zij woont twintig jaar in Nederland en is blij dat ze nu de taal beter kan leren: ‘Ik wil graag mijn drie kinderen helpen met taal. Ik wil graag leren en niet alleen thuis blijven. Als ik de taal beter spreek kan ik werk zoeken. Ik heb thuis geprobeerd te werken, maar het gaat beter in het digitaal lokaal’

Klantenpanel Tijd voor Taal Binnenkort start een groep cursisten die deelnemen aan Tijd voor Taal in een klantenpanel. Zij gaan als gebruiker van de cursus, dus als ervaringsdeskundige, advies geven over de leermethode en aangeven waar verbeteringen nodig zijn. Zo kunnen we de inhoud en het gebruiksgemak van de cursus verder verbeteren.



Ook mevrouw Rahim Gezici kwam 20 jaar geleden uit Turkije naar Nederland. Ze spreekt de taal heel behoorlijk, kan ook wel Nederlands lezen maar wil het schrijven nog verbeteren: ‘Vroeger hielpen mijn kinderen. Maar nu is de een chirurg en de ander student psychologie en hebben ze weinig tijd. Ik wil graag de brieven die ik thuis krijg goed begrijpen en formulieren zelf kunnen invullen. Het is wel moeilijk om te leren, omdat ik al wat ouder ben onthoud ik het niet meer zo goed.’ Shakila komt uit Afghanistan en is 24 jaar. Haar man vluchtte 8 jaar geleden naar Nederland, zij kwam hier een jaar geleden. In Afghanistan heeft ze 8 jaar vervolgonderwijs

gehad, vergelijkbaar met ons voortgezet onderwijs plus een paar jaar hbo. Over Tijd voor Taal zegt ze: ‘Er zijn wel wat problemen met de computers, maar de cursus vind ik goed. Ik zie bijvoorbeeld snel hoe een zin in het Nederlands wordt opgebouwd en waar ik de fouten maak. Ik begrijp de taal al wel goed, maar ben bang om bij het spreken fouten te maken.’ Derija uit Turkije wordt door Houshang Bavani geprezen als ‘de beste cursist met veel doorzettingsvermogen’. Derija is 27 jaar, heeft een zoon van 4 en een dochter van 8. Ze is nu anderhalve maand bezig met Tijd voor Taal, de eerste weken vooral met het leren omgaan met de computer: ‘Ik wil de taal goed leren om mijn kinderen te kunnen helpen. En ik wil zelfstandig kunnen zijn, niet te veel afhankelijk. Schrijven is moeilijk, lezen gaat goed. En door de cursus gaat het steeds beter.’

Tijd voor Taal

nieuwsbrief 2 • december 2006

Tijd voor Taal en…

Laura Karsters

Stichting Vluchtelingenwerk Leiden

Een van de partners in het project Tijd voor Taal is Stichting Vluchtelingenwerk Leiden (SVL). We vroegen aan Laura Karsters, coördinator Inburgering en Integratie bij de stichting, welke rol SVL speelt.

Even kort voor wie het niet weet: wat doet SVL?

‘SVL begeleidt asielzoekers en vluchtelingen bij het opbouwen van een zelfstandig bestaan in Leiden. Wij worden gesubsidieerd door de gemeente Leiden en voeren voor de gemeente taken uit rondom de opvang en integratie van vluchtelingen. We bieden bijvoorbeeld maatschappelijke begeleiding en woonbegeleiding en organiseren allerlei activiteiten die bijdragen aan integratie. SVL is lid van Vluchtelingenwerk Nederland. We werken met een grote groep zeer bevlogen en betrokken vrijwilligers.’

Op welke manier zijn jullie betrokken bij Tijd voor Taal

Colofon

Tijd voor Taal is een digitale nieuwsbrief over de gelijknamige digitale leermethode van ROC Leiden. De nieuwsbrief verschijnt minimaal 4 x per jaar en wordt uitgegeven door ROC Leiden, projectgroep Tijd voor Taal. Redactiebegeleiding: Maaike Nieuwstraten Tekst en (eind)redactie: Zin in zee,Texel Fotografie: Edwin Weers, Harry Gerritsma Vormgeving en opmaak: Kade 10 Communicatie, Leiden



‘Onze betrokkenheid bij het project is eigenlijk heel vanzelfsprekend. Wij hebben als vluchtelingenorganisatie heel direct contact met een deel van de doelgroep. Daarnaast zijn wij ook bekend met een grote groep oudkomers. Dus kunnen we een belangrijke rol spelen bij de werving van deelnemers voor Tijd voor Taal. Daar komt bij dat wij een laagdrempelige organisatie zijn, we zijn voor iedereen gemakkelijk toegankelijk. Onze medewerkers hebben veel ervaring met het begeleiden van vluchtelingen en kennen hun wensen en problemen als geen ander. Ook die ervaring komt binnen dit project uitstekend van pas.’

Wat doen jullie concreet voor Tijd voor Taal?

de ene kant hebben wij de contacten met de doelgroep van Tijd voor Taal en kunnen wij dus potentiële deelnemers werven en doorverwijzen. Aan de andere kant verzorgen wij zelf ook ondersteuningslessen Nederlands. Voor deelnemers aan Tijd voor Taal kan dat een welkome extra vorm van begeleiding zijn. Onze lessen zijn bovendien gratis, dus ook weer heel laagdrempelig.’

Jullie doen ook het ‘maatjesproject’. Wat is dat?

‘Klopt. Voor vluchtelingen is het vaak moeilijk om in contact te komen met autochtonen. Via het maatjesproject koppelen wij geïnteresseerde autochtone Leidenaren aan vluchtelingen. Door deze contacten ontstaat meer onderling begrip en ook dat bevordert de integratie. En het is voor Tijd voor Taal-deelnemers natuurlijk een prima manier om de Nederlandse taal in de praktijk te oefenen. En dan voeren we sinds april 2006 nog het project Banenoffensief voor vluchtelingen uit voor de regio Zuid-Holland Noord. Het leren van de Nederlandse taal is een belangrijke stap op weg naar betaald werk. Het Banenoffensief kan voor vluchtelingen die deelnemen aan Tijd voor Taal een volgende stap zijn.’

Meer weten over Stichting Vluchtelingenwerk Leiden? Bel of mail met Laura Karsters: (071) 513 30 88 of [email protected].

‘Het mes snijdt eigenlijk aan twee kanten. Aan

Meer weten? Nieuwsbrief ontvangen? Tijd voor Taal is een project van ROC Leiden. Voor meer informatie of vragen kunt u terecht op of bij: • www.tijdvoortaal.nl • [email protected] Secretariaat Tijd voor Taal, Mw. S. Dominik, [email protected]. Wilt u deze digitale nieuwsbrief ontvangen? Meldt u aan via www.tijdvoortaal.nl.

Tijd voor Taal

nieuwsbrief 2 • december 2006