PADDENSTOELEN IN DOMEIN BERGELEN TE GULLEGEM

COPRINUS 80 Mededelingen van Mycologia Zuid-West-Vlaanderen, Aangesloten bij de zwvl natuur- en milieukoepel V.Z.W. Negende jaargang Nr 1 januari 2009

Contact: www.mycologia.tk en [email protected]

PADDENSTOELEN IN DOMEIN BERGELEN TE GULLEGEM Datum: 03-12-2008 Weersomstandigheden: fris herfstweer, bodem vochtig Deelnemers: Jimmy Desmet, Jozef Iserbyt, Pol Debaere, Francien Lorrez, Marie-Claire Mertens, Niels Lesaffre, Youri Depoorter, Sharon Braye, Vera D’haene, Frank Vandendriessche, Bart Victoor, Jacques Vanderhaeghe, Robert Mahieu, S Vanneste, Christine Hanssens Myxomycetes

Physarales

Mucilgo crustacea Badhamia foliicola

Kalkschuim Grasminnend kalknetje

twijg loofhout op mos

Ascomycetes

Leotiales

Rutstroemia sydowiana Rutstroemia firma Ascotremella faginea Bisporella citrina Bisporelle sulfurina Polydesmia pruinosa Mollisia cinerea Melogramma bulliardii

d. hout Eik d. hout Eik d. hout Eik d. hout Eik d. hout Eik op Korstv. Schorss. vermolmd hout d.hout v.Linde

Xylaria hypoxylon Rosellinia aquila Diatrype stigma Diatrypelle quercina Eutypella scoparia

Eikenbladstromakelkje Eikentakstromakelkje Zakjestrilzwam Geel schijfzwammetje Zwavelgeel schijfzwammetje Kernzwamknoopje Gedrongen mollisia Maansikkelvormig schorsschijfje Geweizwam Lentetepelkogeltje Korstvormig schorsschijfje Eikenschorsschijfje Harig schorsschijfje

Hirneola auricula-judae Myxarium nucleatum Tremella mesenterica Exidia truncata Exidia plana Hyphodontia sambuci Macrotyphula fistulosa Auriculariopsis ampla Schizophylum commune Steccherinum ochraceum Stereum hirsutum Stereum subtomentosum Stereum ochraceoflavum Schizopora radula Peniophora quercina Vuilleminia comedens Bjerkandera adusta Bjerkandera fumosa Ganoderma lipsiense Cerocorticium confluens Meruliopsis corium Cylindrobasidium laeve Clitocybe nebularis Collybia butyracea Volvariella gloiocephala Laccaria lacata Lepista nuda Resupinatus trichotis Mycena adscendens Mycena vitilis

Echt judasoor Klontjestrilzwam Gele trilzwam Eikentrilzwam Zwarte trilzwam Witte vlierschorszwam Pijpknotszwam Vals judasoor Waaiertje Roze raspzwam Gele korstzwam Waaierkorstzwam Twijgkorstzwam Valse tandzwam Paarse eikenschorszwam Gewone schorsbreker Grijze buisjeszwam Rookzwam Platte tonderzwam Ziekenhuisboomkorst Papierzwammetje Donzige korstzwam Nevelzwam Botercollybia Gewone beurszwam Gewone fopzwam Paarse schijnridderzwam Harig dwergoortje Suikermycena Papilmycena

op Populier d.hout v.Wilg d. hout Eik d. hout Eik d. hout Eik d. hout Vlier d. hout Eik d.hout v.Wilg d. hout Eik d. hout Berk d.hout v.Wilg d.hout v.Wilg d. hout Berk d. hout Berk d. hout Eik d. hout Eik d.hout v.Populier d. hout Berk d.hout v.Populier d.hout v.Populier d.hout v.Wilg d.hout v.Wilg humusr.bodem bij loofbomen humusr.bodem bij loofhout humusr.bodem d.hout v.Populier houtresten bij loofhout

Hypocreales Sphaeriales Diatrypales

Basidiomycetes

Auriculariales Tremellales

Aphyllophorales

Agaricales

wilgenstomp d.hout v.Wilg d.hout v.Populier d. hout Eik d.hout v.Linde

1

Mycena filopes Mycena polygramma Mycena rorida Mycena galopus nigra Mycena pura Flammulina velutipes Entoloma Rhodopolium Coprinus atramentarius Psathyrella candoleana Stropharia caerulea Tubaria furfuracea s.s. Crepidotus variabilis Crepido.cesatii v.cesatii Lactarius glyciosmus Deuteromycetes

Draadsteelmycena Streepsteelmycena Slijmsteelmycena Donkere melksteelmycena Elfenschermpje Gewoon fluweelpootje Grauwe satijnzwam Grote kale inktzwam Bleke franjehoed Valse kopergroenzwam Gewoon donsvoetje Wit oorzwammetje Rondsporig oorzwammetje Kokosmelkzwam

bij loofhout aan boomvoet op eikenblad d.hout v.Populier bij loofhout d.hout v.Populier humusr.bodem humusr.bodem houtresten bij Berk houthaksel d.hout Wilg d.hout Wilg bij Berk

Tubercularia vulgaris

Paddenstoelen van de maand januari 2009

Sarcoscypha’s, juweeltjes uit de zwammenwereld. In het Gaverdomein zijn er verschillende plekken, die gedurende gans het jaar vochtig blijven. We vinden er bemoste half-ingegraven stammetjes en rottende twijgen. Dergelijke plekjes zijn bijzonder interessant voor de ontwikkeling van zwammen, vooral van korstzwammen. Op 29 maart 1990 kwamen 2 specialisten van de OVMW zoeken naar “korstjes” in het Gaverdomein. Hun verrassing was groot toen ze er ook 14 Sarcoscypha‟s (fig.1 en 2) vonden. De prachtige scarlakenrode bekertjes stonden er te pronken op het met mos begroeide hout.

Fig.1 Fig.2 Het waren de eerste Sarcoscypha‟s die zij in Vlaanderen aantroffen. Tot dan toe waren Sarcoscypha‟s beter gekend uit de Maasstreek. Ieder jaar organiseerde de Antwerpse mycologische Vereniging er een busreis heen met als attractie “het aanschouwen van honderden Sarcoscypha‟s” die voorkomen op plekken waar de Maas regelmatig buiten haar oevers treedt. Bernard Declercq, specialist in zakjeszwammen determineerde de zwammetjes uit de Gavers als eerste vondst van de Krulhaarkelkzwam (Sarcoscypha austriaca) in Vlaanderen. Hij onderzocht verder op al het herbariummateriaal van Sarcoscypha en vond dat er in België 3 verschillende soorten voorkomen. De Krulhaarkelkzwam (Sarcoscypha austriaca), de Rode kelkzwam (Sarcoscypha coccinea) en Sarcoscypha jurana. Deze 3 soorten zijn in gans Westen Centraal Europa te vinden maar nergens algemeen. Er is nog een vierde soort Sarcoscypha macaronensica) die we moeten zoeken in Madeira, de Balearen en de Canarische eilanden. In Vlaanderen groeien Krulhaarkelkzwammen en Rode kelkzwammen, die uiterlijk niet van elkaar verschillen. Men zegt wel ”Rode kelkzwammen verschijnen meestal vroeger”. Of

2

“Rode kelkzwammen vormen kleine groepjes, Krulhaarkelkzwammen staan dikwijls in grote aantallen bijeen. “ Maar dit laat niet toe van ze exact op naam te brengen. Enkel hun microscopische kenmerken zijn verschillend. Het is dus zeer belangrijk dat je uit iedere vindplaats 1 volwassen exemplaar mee neemt en gedroogd bewaart. We zullen dan ook tijdens de volgende microscopiesessies voldoende aandacht besteden aan het determineren van Sarcoscypha‟s. Het ware bijzonder interessant dat jullie ook naar Sarco‟s gaat zoeken op allerhande vochtige plekjes en ons van eventuele vondsten op de hoogte houdt. We maken immers jaarlijks een verslag op van alle Sarcoscypha‟s die in onze streek te vinden zijn. Zowel Krulhaarkelkzwammen als Rode kelkzwammen komen er voor en we noteren ook hun aantallen. Zo vonden we vorig jaar meer dan 1000 ex van de Krulhaarkelkzwam in het Gaverdomein. Formidabel hé, wanneer je bedenkt dat er in 1990 slechts 19 gevonden werden ….en dat dit de eerste waren voor Vlaanderen. Christine Hanssens

Lidgeld 2009 Het lidgeld, 5 Euro, kan betaald worden op een van onze aktievteiten of door over te schrijven op rekeningnummer 738-0106620-39 van Mycologia Zuid West Vlaanderen Beeklaan, 1 8520 KUURNE. Wie lid is ontvangt maandelijks COPRINUS, kan deelnemen aan de maandelijkse geleide paddenstoelentochten en de microscopie.

Noteer de volgende activiteiten: Op woensdag 21 januari 2009: Paddenstoelen en andere zwammen bekijken met de microscoop. Microscopie betekent een fijnere benadering van de zwammen: we vergroten héél kleine stukjes ervan 10X, 100X, 400X en indien nodig, 1.000X Afspraak: om 13u30‟ aan het NEC de Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk Leiding: Christine Hanssens informatie: 056/21 23 13 Iedereen is er welkom! We beschikken over voldoende microscopen en zorgen eveneens voor de nodige documentatie. Wie voor het eerst komt kan samenwerken met iemand die al meerdere malen aanwezig was. Indien je de zwammen grondig wenst te bestuderen is de microscopie een “must”. Tijdens de eerste helft van de sessie bestuderen we samen enige typische winterpaddenstoelen. Nadien kan iedereen, volgens zijn eigen voorkeur een keuze maken uit materiaal dat hij zelf meegebracht heeft of dat voorhanden is.

Op woensdag 4 februari 2009: Paddenstoelen in het Leiebos te Wevelgem Gids: José Vandeplancke Afspraak: om 13u30‟ langs de Leie nabij fabriek Alpro Omdat er veel dood hout voorhanden is en de bodem meestal voldoende vochtig blijft, is dit bosje bijzonder interessant voor zwammen.

3

Mycologia Zuid-West-Vlaanderen Aangesloten bij de Zuid-West-Vlaamse Natuur- en Milieukoepel Secretariaat Jan Breydellaan 94 8500 Kortrijk

Maandelijkse paddenstoelentochten in 2009 Zoeken naar paddenstoelen, schimmels en andere zwammen op woensdagnamiddag 7 januari Winterpaddenstoelen in de Kleiputten te Kortrijk….. met nieuwjaarsdrink!!! Gids: Frank Vandendriessche Afspraak: 13u3O' aan het Nec.De Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk 4 februari Paddenstoelen in het Leiebos te Wevelgem Gids: José Vandeplancke Afspraak:13u30' langs de Leie nabij fabriek Alpro 4 maart Op zoek in het Mortagnebos te St. Denijs-Zwevegem Gids: Christine Hanssens Afspraak: 13u15‟ aan de kerk van Zwevegem-Knokke 1 april Paddenstoelen in het Sint Arnolduspark en Bassegembos te Tiegem Gids: Christine Hanssens Afspraak: 13u3O' parking ‟t Fonteintje Kapellestraat te Tiegem 6 mei Op zoek in het Provinciedomein Bergelen te Gullegem Gids: Frank Vandendriessche Afspraak: 13u30‟ parking Nec De Rand te Gullegem 3 juni Paddenstoelen in Provinciedomein de Gavers te Deerlijk-Harelbeke Gids: Frank Vandendriessche Afspraak: 13u3O‟ parking Oost (Deerlijk) 2 september Op zoek in het Provinciedomein „t Veld te Ardooie Gids: José Vandeplancke Afspraak: 13u30‟ parking van het domein via de Bruggesteenweg 7 oktober Paddenstoelen in het Provinciedomein De Palingbeek te Zillebeke Gids: Christine Hanssens Afspraak: 13u30‟ grote parking van de Palingbeek te Zillebeke 4 november Paddenstoelen zoeken in het bos Den Doel te Zonnebeke Gids: José Vandeplancke Afspraak: 13u15‟–afrit A19 Beselare-Bellewaarde of 13u3O‟ parking domein 2 december Paddenstoelen zoeken in het Provinciedomein Wallemote-Wolvenhof te Izegem Gids: Christine Hanssens Afspraak: 13u3O‟ parking van het domein, Kokelarestraat te Izegem

Maandelijkse microscopie in 2009 Paddenstoelen en andere zwammen microscopisch bekijken op woensdagnamiddag. Afspraak: om 13u3O' in het N.e.c. de Steenoven, Schaapsdreef 29 te Kortrijk 21 januari 18 februari 18 maart 15 april 20 mei 17 juni 18 november 16 december

Inlichtingen:

Hanssens Christine Vandendriessche Frank Vandeplancke José Desmet Jimmy Iserbyt Joseph www.mycologia.tk [email protected]

056/212313 056/227139 056/354364 0497/105227 056/419916

4

Vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen

“KIJK OP NATUUR” In samenwerking met Directie Leefmilieu Kortrijk en het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie

Doel?

Voor wie?

In groep het plezier van natuurexploratie ontdekken. Vertrouwd geraken met basisbegrippen over natuur en milieu. Inzicht verwerven in ecologie. Zowel voor beginners als gevorderden, er is geen voorkennis vereist. Sterk aanbevolen aan ouders, leerkrachten en al wie begaan is met natuur en milieu. Ook als voorbereiding op andere natuurprogramma’s.

Programma - 2009 14 maart 21 maart 28 maart 04 april 18 april 25 april 02 mei 09 mei 16 mei 30 mei 05 september 12 september 26 september 03 oktober 24 oktober

Ecologie, kennismaking met de natuur Ecologie in de praktijk, excursie Dierkunde: vogels, zoogdieren en amfibieën Kennismaking met vogels en amfibieën, excursie Plantkunde Dierkunde: insecten en andere ongewervelden Het bos in de lente, excursie Determinatie: Planten op naam brengen Vogelgeluiden, vroegmorgenwandeling Planten en ongewervelde dieren, excursie Tussentijdse bijkomende excursie Landschapsecologie, op stap tussen Schelde en Leie Natuurbeheer in de praktijk Natuurbeheer en Landschapszorg Paddenstoelen: in theorie en praktijk Bomen en mossen in de winter, excursie

Wanneer? Vanaf 14 maart 2009 op zaterdagvoormiddag van 9 tot 12 uur Plaats? Natuureducatief centrum ‘de Steenoven’ Schaapsdreef 29 Kortrijk Prijs? Financieel ondersteund via samenwerkingsovereenkomst Natuurpunt en de stad Kortrijk. Cursusboek inbegrepen. Leden Natuurpunt: 25 € Niet leden: 45 €: (1 jaar gratis lidmaatschap Natuurpunt, tijdschrift ‘’Natuurpunt blad’’ en ‘’Klimop” inbegrepen). Getuigschrift indien minimum ¾ van het vormingspakket aanwezig. Hoe inschrijven? Door overschrijving op rekeningnummer 385-0522418-39 van Natuurpunt v.z.w. Afdeling Kortrijk vóór de aanvang van de cursus met vermelding "cursus Kijk op natuur". Bijkomende info: Frank Vandendriessche tel 056/227139 Foto's en evaluatie van het project 2008 kun je vinden op: www.natuurpuntkortrijk.be doorklikken naar activiteiten Cursus Kijk op natuur (http://konk.fotopic.net) 5

6