The Cognitive Horse – An inspiring journey towards a new co-existence – Francesco De Giorgio en José Schoorl (Engels) Hoe raar vonden ze het toch altijd dat ik met mijn paard ging wandelen en ‘rondstruinen’. Hoe vreemd was het dat ik vlak voor het donker werd op speurtocht ging: te voet samen met mijn paard door het bos. Nog vreemder keek men als ik vreselijk moest lachen omdat ik weer geschrokken was van een zwijn of een haas, terwijl mijn paard Durban dit allang gesignaleerd en aangegeven had. Maar hij wist ook dat ik zou schrikken omdat ik het dier niet signaleerde tot het voor mijn voeten wegsprong. Je wilt niet weten hoeveel plezier Durban hierin had: de spanning opvoeren en dan lachen om mijn reactie…. Hoeveel uurtjes ik heb rondgestruind met niet alleen mijn eigen paarden maar ook bijvoorbeeld met de dravers die ik mocht verzorgen, ik heb geen idee. Wel weet ik dat er altijd vreemd tegen aangekeken werd. Terwijl het voor mij de normaalste zaak van de wereld was om samen met het paard op te trekken, dingen samen te doen en een hecht team te vormen. Dit zit verankerd in mijn gevoel en wezen. Vandaar dat ik altijd problemen heb gehad met het ‘leider moeten zijn’ en ‘moeten domineren’. Als ik al eens iets probeerde in die trant werd mij door de paarden altijd al snel duidelijk gemaakt dat ik ‘een idioot’ was en dat het ‘zo zeker niet ging werken’ waarna ik snel weer verder ging met het leren samenwerken. Toch word je vaak anders verteld: dit zit zo ongeveer van oudsher in onze genen. Dieren zijn minder dan wij, hebben geen verstand, laat staan emoties en kunnen niet communiceren. Niet overtuigd? Lees dan eens Psalm 32, vers 9: ‘Weest niet als een paard, als een muildier zonder verstand, Welks trots men bedwingt met toom en bit, Opdat het u niet te na kome.’ Sinds die tijd is er voor de paarden veel veranderd: van werk- en legerpaard werd het paard een sport- en recreatiedier. Was dit altijd een verandering ten goede? Vooral daar waar het om geld (vaak veel) geld gaat in de paardensport en –fokkerij, kun je daar vraagtekens bij zetten. Gelukkig zijn de (wetenschappelijke) kennis en kunde enorm toegenomen, is er voor iedereen voldoende informatie ter beschikking, wordt er meer en meer aandacht aan het welzijn van het paard besteed en komen we al meer tot de ‘ontdekking’ dat het paard zelf kan
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 1
leren, communiceren, uitvinden, emoties heeft, kan lachen, gelukkig kan zijn en nog veel meer……… Ook met de komst van het natural horsemanship veranderde er veel. Voor een breed publiek werd het mogelijk op een paardvriendelijke manier met het paard om te leren gaan. Helaas draait het bij veel van deze methoden mijns inziens nog altijd veel te veel om het domineren en opgedrongen leiderschap. En dan lees ik The Cognitive Horse – in de ogen van anderen doen schrijvers Francesco De Giorgio en José Schoorl vast nog wel veel vreemdere dingen dan ik……… Al lezende besef ik vanaf de eerste bladzijde dat ikzelf nog veel meer kan doen op het pad dat ik ooit ben ingeslagen. Ongelofelijk fijn dat in The Cognitive Horse alles zo duidelijk uitgelegd staat en dat je er meteen mee aan de slag kunt. Het is een kwestie van samen ontwikkelen en samen leren. Duidelijk is ook dat ik er nog lang niet ben: want tja wie heeft er nou nooit haast, of wie moet er niet snel het paard ‘in de houtgreep’ nemen als de dierenarts komt. We kennen het allemaal! Als gezegd ik moet nog veel leren: vooral het nemen van de tijd, het nemen van alle tijd van de wereld. The Cognitive Horse wijst me hier op zeer liefdevolle en inspirerende wijze op, vandaar dat ik zo ongelofelijk blij ben met dit prachtig uitgevoerde boek. Op elke bladzijde van de The Cognitive Horse – An inspiring journey towards a new coexistence, krijg je meer inzicht, leer je, ga je anders kijken en kom je tot de conclusie dat je diep dankbaar mag zijn dat de paarden überhaupt samen met je op willen trekken. Samen leren, samen ontdekken, de wereld ligt aan de voeten van jou en de paarden. De liefde en de warmte die het boek uitstraalt, gun ik iedere paardenliefhebber en ieder paard. Ik wens en hoop dan ook vanuit de grond van mijn hart, dat we al meer uit onze comfortzone durven stappen om er achter te komen dat je samen met je paard daadwerkelijk een relatie kunt ontwikkelen die vrij is van spanningen, vrij is van dominantie en vrij is van controle en opgedrongen leiderschap. Op de vraag wat dit boek bijdraagt aan de ontwikkeling van jezelf als persoon en van jou als (paarden)mens/paardencoach, hoef ik eigenlijk niet in te gaan. Samen met je paard ontdekken, leren, ontwikkelen en inzicht krijgen, zorgt ervoor dat jij en je (coach)paard een uniek team gaan vormen. Dat geeft je als instructeur, paardenhouder, paardencoach alles wat je nodig hebt om je leerlingen/klanten samen met het paard, in dat unieke teamverband, nog veel beter te kunnen begeleiden dan je ooit voor mogelijk had gehouden!
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht Takes you to the next level! www.paardeninzicht.nl /
[email protected] The Cognitive Horse – An inspiring journey towards a new co-existence – Francesco De Giorgio en José Schoorl is verkrijgbaar via: http://www.learning-animals.org/en/book-
cognitive-horse © Margreet Noordanus / PaardenInzicht 2
Paarden en Ezels in Jordanië en Myanmar We gaan even een kleine wereldreis maken! Waar we heen gaan? Jordanië en Myanmar. We gaan heel even kijken hoe het met de paarden daar is. Waar de foto’s vandaan komen? Tja, mijn hele familie is er zo langzamerhand mee besmet: paarden. Hebben ze zelf niets met paarden, dan toch worden er voor mij, speciaal vakantie foto’s gemaakt van de paarden! Geweldig natuurlijk, en ik geniet dan ook steeds van deze grensverleggende foto’s (afhankelijk van hoe de paarden er uit zien) en daarbij leer ik hierdoor weer meer over de paarden en ezels in alle landen. Ook wordt ik er me er telkens opnieuw bewust van, dat paarden overal ter wereld nog heel erg belangrijk zijn voor het economisch welzijn van hele families. En wens ik keer op keer dat Brooke Hospital voor Animals wereldwijd gaat werken. We beginnen met de vakantie die mijn oudste zus en zwager maakten tijdens de reis (vorig jaar) naar Myanmar (Birma). Zie hieronder een selectie van de 5 meest interessante foto’s. Let vooral op hoe de paarden er uit zien. En verder zijn heel interessant: de wijze van aanspannen, de tuigage, de rijkelijk versierde karren met nummers en huif.
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 3
Wat viel nog meer op? De rubber banden met super profiel? De hoefsmid op de grond, of de gele poepzak hierboven? En heb je gezien dat alle wielen gekleurd zijn? En dan een 6-tal van de foto’s die mijn pa (jullie konden in de vorige nummers al over hem lezen) die hij maakte tijdens de reis naar Israël. Een ‘uitstapje’ richting Jordanië leverde deze foto’s op die gemaakt werden bij Petra. Toen pa aangaf dat zijn paardendochter Brooke Hospital steunt, bleek dat ook aantal leden van het (senioren)reisgezelschap Brooke actief steunt. En dat niet alleen: er werd gezamenlijk geconstateerd ‘dat de paarden er best goed uit zagen’. Hetgeen mijn pa nuanceerde met: ‘Nou ja, voor zo ver wij dat kunnen © Margreet Noordanus / PaardenInzicht 4
zien!’ Hier onder de foto’s, aan jullie de eer zelf te oordelen.
En? Wat vonden jullie ervan? Wat mij betreft: ik hoop niet dat jullie naar de rijkunstige capaciteiten van de toeristen hebben gekeken? Wat viel op? Geen caps op? Veel te zware mensen op de paarden? Bijzonder vind ik dat alle zadels passend gemaakt worden met een heel bijzonder assortiment shabrakken’ maar: er ligt iets onder! En ter bescherming van de billen van de toeristen, wordt er op de zadels ook van alles gelegd…… Ik beweer denk ik niets teveel als ik vind dat foto’s van de paarden uit het buitenland super interessant en leerzaam zijn! Zelf kan uren naar deze foto’s kijken! Van harte © Margreet Noordanus / PaardenInzicht 5
hoop ik dan ook dat jullie van deze kleine wereldreis hebben genoten. Dit was mogelijk met veel dank aan mijn pa en mijn zus Elisabeth. En ja, Brooke is ook nog steeds hard nodig in Jordanië bij Petra, echter het verschil met Myanmar is opvallend. Brooke mag van mij het werkveld zeker richting Myanmar uitbreiden. Wie weet wordt dat ooit in de toekomst werkelijkheid als wij met z’n alleen Brooke blijven steunen. Oftewel heb je nog een paar stuivers over? Doneer deze dan aan Brooke en help hen bij het bereiken van hun doel, zoals vermeld op de site: Het is het doel van Brooke om in 2016 wereldwijd 2 miljoen dieren te bereiken met diergeneeskundige hulp en voorlichtingsprogramma’s. Steun Brooke. Word donateur! © Margreet Noordanus / PaardenInzicht Takes you to the next level! www.paardeninzicht.nl /
[email protected] P.S.: wie viel op dat één van de paarden bij Petra wel een heel bekend uitziende peesbeschermers om heeft?
Prachtige foto reisverslagen zien? Ga dan naar: http://virtualtraveling.endesign.nl/flash/start_nl.html Donateur van Brook worden? Ga dan naar: http://www.brooke.nl/
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 6
Pesten – HOT ITEM Het gepest worden en pesten is een heel HOT ITEM! Bij lange na wordt hier nog niet genoeg aan gedaan door scholen, ouders en overheid. Inmiddels hebben onderzoeken uitgewezen dat tot 40 jaar na het pesten, de effecten nog meetbaar zijn. Op NU.nl stond het volgende: Effecten van pesten nog meetbaar na veertig jaar De negatieve effecten van pesten zijn veertig jaar later nog meetbaar bij de slachtoffers, zo blijkt uit een langdurig wetenschappelijk onderzoek. Mensen die in hun kindertijd zijn gepest, hebben als vijftiger relatief vaak lichamelijke en psychische klachten. Als personen intensief zijn gepest, zijn ze op latere leeftijd ook bovengemiddeld vatbaar voor depressies en zelfmoordgedachten. © Margreet Noordanus / PaardenInzicht 7
Een absoluut schrikwekkende gedachte is, dat we kinderen zo de wereld in sturen! Uit Amerikaans onderzoek blijkt ook dat er een kans is dat pesters later crimineel worden. En dan te bedenken er nog altijd lacherig over pesten gedaan wordt! Het is absoluut noodzakelijk hier iets aan te doen, vandaar mijn oproep om hier de grootst mogelijke aandacht aan te besteden! En het hier niet bij te laten en daadwerkelijk actie te ondernemen. Door middel van de coaching met paarden kunnen we zowel de pesters als de gepeste kinderen heel erg goed helpen. Dit kan in een paar sessies! PaardenInzicht heeft hiervoor, samen met collega paardencoach Carin Camp een effectief programma ontwikkeld. Dat WERKT! Geen langdurige praatsessies maar hands-on aan de slag met het paard. Binnen de kortste keren komt de pester tot besef, en gaat heel anders handelen. Het gepeste kind krijgt inzicht in wat er precies gebeurd. Na de coaching met paarden heeft het zelfvertrouwen van het kind een enorme boost gekregen, neemt zijn/haar ruimte in en gaat effectief om met het pesten op het moment zelf. Een absolute wereld van verschil! Dit verschil kan alleen gemaakt worden als iedereen hier aandacht aan besteedt en direct actie onderneemt bij het geringste vermoeden van pesten. De schade kan enorm beperkt worden, hoe sneller je er bij bent hoe beter! Daarbij denk ik ook aan de financiële schade voor de overheid en werkgevers, bedenk maar eens hoeveel stress gerelateerde ziekte en arbeidsuitval hierdoor kan ontstaan! Is daar al onderzoek naar gedaan?
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 8
Daarnaast is er ook door PaardenInzicht in samenwerking met collega paardencoaches en op initiatief van Arien Aleman – docente Paarden bij CitaVerde Roermond, gediplomeerd rijinstructrice en gediplomeerd rijinstructrice voor mensen met een beperking, en haar collega’s, een bewustwordingsprogramma voor schoolklassen, ontwikkeld. Het Inzicht In Jezelf Programma, is een heel effectief programma waarbij de hele klas veel inzicht krijgt in het handelen van zowel de klas als groep als de leerlingen individueel over het eigen handelen, door en samen met de paarden aan de slag te gaan. Een pracht programma dat het anti-pesten ondersteund! Samen sterk! Tijd voor directe bewustwording en actie tegen het pesten! En vooral: laten we ook de pesters niet vergeten! Heb je hier vragen over? Of heb je vragen over het scholen programma? Laat het dan weten! © Margreet Noordanus / PaardenInzicht Takes you to the next level! www.paardeninzicht.nl /
[email protected] PS: op de foto Vulkaan en Erinn – Erinn is een echte HELDIN omdat zij het (in overleg natuurlijk met de ouders) goed vind dat haar foto’s –met haar herkenbaar erop!- door mij bij artikelen etc. gebruikt worden zodat andere kinderen (niet alleen met pesten maar ook met de vele andere problemen) en ouders kunnen zien hoe het is met het paard aan de slag te gaan! Hoe geweldig kun je zijn? Zij laat het ons zien! Voor mij een geweldige inspiratie en van harte hoop ik dat zij ook voor jullie een grote inspiratie zal zijn. Geraadpleegde websites: http://www.nu.nl/wetenschap/3755456/effecten-van-pesten-nog-meetbaarveertig-jaar.html http://www.carincamp.nl/
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 9
PaardenInzicht Column – Zomer 2014 Leg dat maar eens uit……….. 4 groepen – 1 kudde en 1 merrie, of waren het 4 kuddes en 4 merries? We ervaren allemaal tijdens ons werk dat als je het touwtje over geeft aan iemand anders, dat je opeens een heel ander paard ziet! Zo kan een Fries veranderen in een ronddansende PRE en staat een oude pony ineens op haar achterbenen, terwijl ze dat ‘anders nooit doet’! Bijzonder om te zien voor mij als paardencoach, is dat telkens weer bij een andere coachee (deelnemer), het paard verandert van houding en gedrag puur door de andere energie die iemand met zich meebrengt. Tijdens de demonstraties die ik geef, is dit in de praktijk altijd heel mooi om te zien. Daarna hoef ik niet veel meer uit te leggen: men heeft gezien en ervaren. Tijdens deze demonstraties stellen we ook vaak voor om gelegenheidsteams samen te stellen. Per team zie je dan ook weer dat het paard opeens ‘heel anders’ is, het spiegelt één op één de energie uit deze teams. Door beide teams dezelfde opdracht uit te laten voeren, krijgt iedereen een heel inzichtelijk beeld van hoe de coaching met paarden werkt. Ook ervaart men hoe krachtig de coaching met paarden kan zijn, vooral als men niet alleen als gelegenheidsteam ‘met de billen bloot gaat’ maar ook als individu tijdens het werken in het gelegenheidsteam nog allerlei individuele coachpunten mee krijgt. Of men wil of niet, wie aan de demonstraties meedoet, of wie de coaching met paarden ervaart, is daarna overtuigd van de werking. Dit zijn prachtige en super leerzame momenten voor mij als paardencoach. Nog geweldiger is het dat ik de unieke kans kreeg om op 1 dag met 4 verschillende teams naar dezelfde kudde te gaan. Naderhand ging ik naar huis met volop vergelijkingsmateriaal en ontvouwde zich in mijn hoofd een heel repertoire aan beelden, gedachten en reflecties, teveel om op te schrijven! Ik heb zoveel studiemateriaal en vooral ‘bewijsmateriaal’, dat ik als nieuwsgierig en leergierig paardencoach er voorlopig weer even tegen kan! © Margreet Noordanus / PaardenInzicht 10
Ik kan er en enorm verhaal over schrijven, maar dat zal ik jullie besparen. Voor de duidelijkheid geef ik jullie een korte situatieschets en daarna geef ik in een schema met een paar steekwoorden de observaties weer. Ik ga niet in op de team en individuele coachpunten van de coachees, ook zal ik geen namen gebruiken en de locatie zal ik niet vermelden. Een en ander vanzelfsprekend in het kader van de privacy van de deelnemers. Situatie schets: 4 teams. Een kudde jaarlingen in een groot weiland. Een merrie (alleen) in het grote weiland direct grenzend aan het weiland met de kudde. Kudde en merrie zijn gewend aan veel mensen en veel activiteit in de nabije omgeving. Deelnemers bleven BUITEN het weiland achter de omheining. Observaties: dit zijn mijn persoonlijke observaties! Groep 1 was ook daadwerkelijk de 1e groep die kwam, 2e als tweede en zo verder. Overzicht van mijn observaties: Deelnemers groep 1
Observatie deelnemers
Observatie Kudde
Observatie Merrie
Hyper – geen seconde stilstaan
Rennen – op grote afstand – wantrouwende aandacht voor de deelnemers
2
Rustig – afstandelijk – afwachtend
Rennen – actie – geen seconde stil staan – niet rustig te krijgen – op grote afstand – totaal geen enkele aandacht voor de deelnemers Rustig – op afstand – geen aandacht voor deelnemers – eten
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 11
Rennen – op afstand – soms stilstand met aandacht voor deelnemers
Deelnemers groep 3
Observatie deelnemers
Observatie Kudde
Observatie Merrie
Rustig – open vriendelijk – contact zoeken – bereid tot uitwisseling – veel interesse – geduldig gelegenheid geven tot onderzoek – contact maken – intens genieten van het contact – gevoel van vriendschap en verbondenheid
Interesse – bij hek - bleef dicht bij – volop in contact – geen lichamelijk contact willen – bleef in alarm fase ondanks interesse
4
Half-half rustig – gehaast, interesse – afwachtend en contact willend – minder geduld – zeer vereerd door gekregen vertrouwen (vraag om billen paard te kriebelen en de merrie die toestond geaaid te worden) – hierna volop in verbinding met de paarden – haast om te beëindigen – snel afbreken en weggaan.
Direct contact maken – leider in het contact maken duidelijk te onderscheiden, dit was een ander dan de leider van de kudde in actie – veel tijd en rust bij de paarden voor geïnteresseerd en uitgebreid ‘onderzoek’ van de deelnemers – vriendschap aanknopen met deelnemers Op afstand – interesse – paar paarden kwamen o.a. de contactmaak leider – daarna volgden de overige paarden – interesse groeide – vertrouwen werd gegeven door de vraag ‘wil je mijn billen kriebelen’ – kortstondig hele kudde volop verbonden met deelnemers – contact werd direct verbroken bij eerste tekenen van ‘haast’ bij de deelnemers – drinken
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 12
Volop interesse en contact – bij hek stond 3 deelnemers toe fysiek contact te maken – bij overige deelnemers werd er een stap terug gedaan, waarbij contact wel bleef maar niet fysiek kon zijn.
Jullie zullen begrijpen dat hier nog veel meer te observeren was! Vooral door de grootte van de kudde en het aantal deelnemers had ik ogen en oren tekort Mooi was dat alle deelnemers ieder voor zich bewust observeerden en ervoeren waardoor er veel inzicht ontstond: in de werking van het team en individueel. Heel mooi was dat de deelnemers geen seconde twijfelden aan de inzichten en hetgeen de paarden lieten zien. Immers: wetenschappelijk is dit alles niet te bewijzen, is dat nodig? Uiteindelijk wel! Voor mij is wat ik zie, en al 40 jaar ervaar, genoeg bewijs. De deelnemers en mijn (zakelijke) coachees hebben nooit enige twijfel, maar ervaren wel veel moeilijke vragen als ze het proberen uit te leggen wat ze gedaan en geleerd hebben. Logisch, want stel je voor dat je prospect bent of iemand die niets van paarden en niets van het coachen met paarden weet. Zou jij dit dan zomaar geloven? Hoe breng je dit over, hoe laat je een glimp zien van wat je doet en van het effect en hoe geeft je ook maar iets van dit gevoel mee? Want we weten allemaal de onvermijdelijke vraag altijd gesteld wordt: ‘Is daar onderzoek naar gedaan?’ En daarvoor alleen al zou het heel handig zijn als er wetenschappelijk onderbouwd onderzoek zou zijn! Het is echt dat ik het zelf gezien heb, anders zou ik na afgelopen week in staat zijn te zweren dat ik: 4 verschillende kuddes en 4 verschillende merries zag! Leg dat maar eens uit………. © Margreet Noordanus / PaardenInzicht Takes you to the next level! www.paardeninzicht.nl /
[email protected]
© Margreet Noordanus / PaardenInzicht 13