APRIL 1944
2e JAARGANG
NUMMER 7
ns
NDSCHE PERSWEZEN
MAANDBLAD VOOR H OFFICIEEL ORGAAN VAN HET PERS
NEDERLANDSCHE
KULTUURKAMER
REDACTEUR: J. LEARBUCH, BEZUIDENHOUTSCHEWEG 75, DEN HAAG, TEL. 720070—723151 ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIES: HEKELVELD 15, AMSTERDAM — TEL. 38811
P A P I E R voor de Nieuwsbladen Belangrijke nieuwe voorschriften De Papiersituatie Het is waarlijk geen eenvoudige zaak om onder de gegeven omstandigheden de bladen te voorzien van het benoodigde papier. De vooruitzichten voor de papiervoorziening zijn nog steeds niet rooskleurig. Ten einde eventueel vérstrekkende maatregelen ter verdere papierbesparing zooveel mogelijk naar de toekomst te kunnen verschuiven, is het hoogst noodzakelijk, dat het Persgilde, dat zich vanaf 1 April in het bijzonder zal bezig houden met de papierdistributie, kan steunen op de volle medewerking der bladen. Verheugend is het, dat velen, begrip toonend voor de omstandigheden, deze medewerking reeds geven. Te velen zijn er echter nog, die het euvel meenen te moeten duiden, dat niet alles ineens mag worden opgebruikt, maar dat er ook nog wat voor morgen en overmorgen wordt terzijde gelegd. Men staart zich dan blind op de eigen moeilijkheden met een toch zoo groote wachtlijst en vergeet, dat bijkans alle andere bladen met dezelfde moeilijkheden zitten. Al te gaarne zag men zichzelf bevoorrecht, doch vliegt onmiddellijk in het geweer bij een vermeende bevoorrechting van een ander. Met nadruk dient verder te worden vastgesteld, dat al het courantenpapier, ook dat, wat in de magazijnen der bladen ligt opgeslagen, gemeenschappelijk bezit
is van alle nieuwsbladen. Wie zich dus meent te moeten beklagen, indien hij op moeilijke momenten bij de bevoorrading, anderen moet helpen uit eigen voorraad, of door anderen moet worden geholpen, geeft blijk, gespeend te zijn van iederen gemeenschapszin. Het is voorgekomen, dat de directie van een blad, dat bijna door zijn papiervoorraad heen was en op last van het Rijksbureau een aanvulling verkreeg uit den voorraad van een ander blad, dat door omstandigheden nog voor bijna een jaar voorraad had, zich bij het Persgilde beklaagde over dezen gang van zaken, terwijl er toch zeker geen sprake was van benadeeling van feet blad, dat papier moest afstaan, daar dit toch ook nog een voorraad behield, welke voor geruimen tijd voldoende was. De papiermoeilijkheden zijn gemeenschappelijke moeilijkheden en men zal ze dus ook gezamenlijk en eensgezind het hoofd moeten bieden. Bij het Persgilde is men vol-
Met
ingang van i~] April
komen op de hoogte en men weet daar dan ook zeer goed, dat er onder de vele aanvragen om verhooging der bruto-oplage een groot percentage is, dat onder eenigszins gunstiger omstandigheden voor inwilliging in aanmerking zou moeten komen. Het feit, dat alleen geïmporteerd papier wordt gebruikt, eischt een uiterst voorzichtige papierpolitiek en alleen door op de kleintjes te letten, zal het misschien mogelijk blijken, de bladen, zonder al te veel kleerscheuren, door deze bij uitstek bijzondere tijdsomstandigheden heen te loodsen. Het papierverbruik van de nieuwsbladen werd berekend door het Persgilde aan de hand van de gegevens uit het oplageboek en rekening houdend met de toegestane bruto-oplage. Deze berekening werd doorgegeven aan Rijkspapier (Rijksbureau voor Papier, Papierverwerkende en Grafische Industrie), dat de verwerkingsvergunningen verstrekte en de zorgjiad voor de
1944 zijn de kantoren
van
HET PERSGILDE en het V E R B O N D VAN NED. J O U R N A L I S T E N gevestigd
op het adres BEZUIDENHOUTSCHEWEG 75, DEN HAAG
De telefoonnumm ers voor alle afdeelingen zijn 7 2 0 0 7 0 -
7231 5 i
1
BESCHIKKING No.
..
VAN DEN LEIDER VAN HET PEHSCILDE DER NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
Op grond van Artikel 22 van de Verordening No. 211 194] van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, betreffende de Nederlandsche Kultuurkamer, (aangevuld bij de Verordeningen No. 26/1942 en No. 34/1942), wordt bepaald; Artikel 1 Het is den uitgever van , verbodenTan het voor genoemd nieuwsblad ter beschikking geetelde papier per dag meer te gebruiken dan noodzakelijk Ifl voor het drukken van de hem toegestane bruto oplage. Artikel Z Overtreding van het bepaalde bij Artikel 1 wordt gestraft met een boete van ten hoogste duizend gulden.
's-Cravenhag*,
De Gildeieider
Afb. I bevoorrading der bladen. Verder oefende Rijkspapier toezicht uit op het verbruik en den voorraad. Daar dit systeem niet voldeed, vooral door de omslachtige werkwijze (immers: de beide betrokken instanties beschikten ieder slechts over een gedeelte der vereischte gegevens, terwijl bovendien in vele gevallen de uitgevers niet wisten, tot welke der organisaties zich te wenden), werd gezocht naar een andere oplossing.
Deze oplossing is gevonden door de distributie van het beschikbare papier geheel bij het Persgilde onder te brengen. Dit brengfvele voordeden en vergemakkelijkt en bespoedigt den gang van zaken. De Directies der bladen wenden zich in het vervolg bij alle papiermoeilijkheden tot het Persgilde, dat, nu beschikkende over alle gegevens, onmiddellijk zelf de oplossing kan bewerkstelligen. De papieraangelegenheden behoeven nu bij de behandeling niet meer verschillende instanties te passeeren, waardoor de afhandeling vlugger en minder stroef zal .verloopen. Bij den opbouw van de administratieve organisatie voor de papierdistributie voor de nieuwsbladen is een systeem toegepast, dat eenigszins afwijkt van het bestaande, hetgeen zal blijken uit deze uiteenzetting. Wat verdwijnt. De verwerkingsvergunning verdwijnt, hetgeen vanzelfsprekend niet wil zeggen, dat hiermede het hek van den dam gaat. Gemeend is, dat dit hek door een ander moest worden vervangen, dat
Naajn van het blad: .
hopelijk in de practijk zal bewijzen een beter te zijn. De verwerkingsvergunning gaf een te voren geschat verbruik aan, dat echter vrijwel nimmer in overeenstemming was met het werkelijke verbruik. Tengevolge hiervan konden ook de voorraadadministraties van de bladen en Rijkspapier moeilijk overeenstemmen. Bij het sterk wisselende gramsgewicht en de vaak voorkomende varieering der rolbreedten moest in talrijke gevallen achteraf het werkelijke verbruik worden berekend en door middel van aanvullende verwerkingsvergunningen de schaal weer in evenwicht worden gebracht. Daartegenover stonden gevallen, dat de verwerkingsvergunning niet geheel werd verbruikt, waardoor ook weer verrekening moest plaatshebben om een eenigszins juist beeld te kunnen behouden van de bij deze bladen aanwezige voorraden. Hiermede zijn enkele bezwaren tegen de verwerkingsvergunning aangevoerd, welke voldoende bewijzen, dat een andere weg dient te worden bewandeld en dat het vervallen van dit reeds zoo vertrouwd geworden officieele for-
Editie: ,
Uitgever Directie: Datum
Betalende shorn e'p
1 Re- Gratis Coro- Losse ductie abonn verk. sbonn exempL
PublJdteifsoplage Totaal 3 UB. t
Bewijf Ar- Werk Diver ru-s chiel ex. ex.
Netto oplage (Totaal
Ti.rn.il)
12
Bruto oplage miadra 13
Aast.
Formaat
Deze kolom niet gebruiken
(Totaal U «.13)
(0
17
18
•
Handteekenint van den uitgt m 1) A«i d.n ond.ikuitd.ildM] m . v I U j _ .u,0.,.„ « , ™ , d » . . i . „ p i ^ ; «Un a.bruikt. i—«.n
'
1
Afb. 11
KT»
muiier geen verlies zal beteekenen. De regeling voor het afschrijven van den afval in den vorm, zooals die tot 1 April 1944 gold, zal ook verdwijnen. Deze regeling bood een mogelijkheid, welke nu wel kan worden neergeschreven. Voorschrift was slechts, dat de aan Rijkspapier opgegeven hoeveelheid afval gedurende een bepaald tijdvak moest worden bewaard ter eventueele controle. Was bijvoorbeeld over een week 300 kg. afval opgegeven, en deze afval werd bewaard, dan kon na de volgende week, welke in werkelijkheid 200 kg. afval gaf, een hoeveelheid van 500 kg. worden opgegeven, welke bij controle ook werkelijk aanwezig zou blijken te zijn. Op deze manier zou voor minder scrupuleuze uitgevers (en die zijn er helaas) een mooie gelegenheid bestaan tot het verkrijgen van een extra hoeveelheid papier. Het huidige papier, met zijn dikwijls betreurenswaardig beschadigde rollen, zou een steeds steekhoudende grond zijn, waarop deze bijzonder gróote afval kon worden gebaseerd. Tenslotte verdwijnt de controle op het papierverbruik door Rijkspapier, welke controle in het vervolg zal geschieden door speciale controleurs van het Persgilde. De bepaling van het papierverbruik. Het papierverbruik der nieuwsbladen wordt na 1 April begrensd door twee elkaar aanvullende beschikkingen van den Gildeleider, namelijk de reeds sedert 1 November 1943 geldende bruto-oplage-beschikking en de per 1 April in werking tredende beschikking ten aanzien van het papierverbruik. Bij deze laatste beschikking wordt bepaald, dat de uitgever van een nieuwsblad van zijn voorraad courantenpapier dagelijks niet meer mag verbruiken, dan benoodigd is voor het drukken van de hem toegestane bruto-oplage (afb. 1). Als sluitstuk hiervoor komt dan nog het nieuwe voorschrift voor de verrekening van den afval. Nog eens de bruto-oplage. De vervanging van den abonnementenstop door de maximum
bruto-oplage heeft nu in de practijk wel bewezen een verandering ten goede te zijn. Van de aanvankelijk geopperde bedenkingen, waarvan de voornaamste wel was, dat men zich nooit nauwkeurig aan het vastgestelde aantal zou kunnen houden, is gebleken, dat deze niet steekhoudend zijn geweest. Vele bladen hebben van de gelegenheid om door vermindering van den inschiet en misdruk, archiefexemplaren, bewijsnummers, enz. een nieuw aantal abonnementen te kunnen-verstrekken een goed gebruik gemaakt. Wel moet er op worden gewezen, dat ook hierbij het oude spreekwoord van toepassing is, dat wie het onderste uit de kan wil hebben, het lid op den neus krijgt. Het aantal overtredingen der bruto-oplage-beschikkingen is, nadat het aanvankelijk bij velen heerschende misverstand ten aanzien van den inschiet en misdruk was recht gezet, meegevallen. Waar sprake was van kleine overtredingen door slordigheid, bleek een waarschuwing steeds voldoende. Bij het bepalen of overschrijding der bruto-oplage heeft plaatsgehad, is steeds uitgegaan van het maandgemiddelde, zoodat toch wel mag worden aangenomen, dat den uitgevers voldoende speling is gelaten, terwijl verder steeds rekening is gehouden met bijzondere omstandigheden. Daar staat evenwel tegenover, dat in de enkele gevallen, dat er sprake was van negeeren der beschikking en van schromelijke overschrijding of van „bijzondere omstandigheden", welke door het Persgilde niet als zoodanig konden worden erkend, gevoelige straffen zijn uitgedeeld. De beschikking „papierverbruik". Terwijl deze beschikking op dezelfde wijze zal worden toegepast, als dit reeds gebruikelijk is geworden bij de bruto-oplage-beschikkingen, schept ze voor die gevallen, waar zulks noodig mocht blijken, de mogelijkheid om overtredingen per dag te bestraffen. Het ligt ook hier niet in de bedoeling van de uitgevers het onmogelijke te vergen, doch het algemeen belang eischt, dat tegen
BERICHT'VAN AFSCHRIJVING No. R
DATUM: AAN DE DIRECTIE VAN:
Uit Uw o p l a g e t a b e l over de m a a n d
i». -
is oei v o l g e n d e g e b l e k e n : Gedrukt zijn
X
pagina's
Papierverbruilc: X
gram =
Aivai v o l g e n s nota's
Kg.
=
Kg.
Totaal verbruik -
Kg.
O p g r o n d n i e r v a n is op Uw p a p i e r v o o r r a a d e e n h o e v e e l heid van
. -Kg. afgeschreven.
Bezwaren t e g e n d e z e v e r r e k e n i n g kunnen, onder
over-
legging~van d e betreffende g e g e v e n s , binnen acht d a g e n aa d a g t e e k e m n g d e z e s , bij het Gilde w o r d e n i n g e d i e n d .
HET PERSGILDE DER NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
Afb. III diegenen, die de papier-voojziening in gevaar brengen, ook streng kan worden opgetreden. Wederzijdsch begrip en goede samenwerking zullen ook hier weer de oplossing blijken te zijn om een goed verloop te waarborgen. Het oplageboek (afb. 2). Over de invulling van de oplagegegevens is reeds heel wat te doen geweest. Bij vele bladen werd het een sleur en werden maar steeds gelijke gegevens ingevuld. Bij bezwaren tegen de verwerkingsvergunning bijvoorbeeld bleek herhaaldelijk, dat het papiergewicht in het oplageboek BERICHT VAN AFSCHRIJVING No. P
DATUM: -AAN DE DIRECTIE VAN:
Uit Uw o p l a g e t a b e l over d e m a a n d
19
is het v o l g e n d e g e b l e k e n :
Het papierverbruik voor de bruto-oplage
bedroeg: vel
O p g r o n d hiervan is op Uw p a p i e r v o o r r a a d e e n hoeveelheid van
vel afgeschreven.
Bezwaren tegen d e z e verrekening kunnen, o n d e r
over-
legging van d e betrelfende g e g e v e n s , binnen acht d a g e n aa d a g t e e k e m n g d e z e s , bij het Gilde w o r d e n ingediend.
HET PERSGILDE DER NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
Afb. IV 3
••:
MAAND:
EDITIES:_
N A A M V A N HET BLAD
?jY
QfëüdL.
ROTATIE
UITGEVER,
Gewicht
Dag-
Begin-
Eind-
volgen,
totaal
voorraad
voorraad
11
12
13
Nummer
Lengte
Breedte
Gewicht
Datum
van de
van de
van de rol
van de rol
volgens
van
wichtlijs.
verbruik
(chronolog.)
rol
wichtlijst
6
7
8
9
10
rol
ontvangst 1
Nummer
Nurnmei
2
3
in c.M 4
/ . Y. YY
5
7
êV .fe*«
' Aj?m
»3 /•il & v t
j&r J ^ i 3'-,8's
II, M i
Ëïï 3'otS
vL*
&6#a éét?a
•
SY SY 6>Y f*/ J?Y SY A'Y SY SY <3Y Ó'Y
ï/,4 2&9
é s-
V.VV v-vv
v. v. vv
/ . V- w
TA- "
v. v. vv 7-
&hf.óS-
r
&OX
3-
/'V.
V-
VV
V - VV
r. v. vv / . V- VV •> - v. vv 'S - V - VV ,0 - V - f V
•33-3-Ó
«zV .
J4«W? J « ^
^<^£ J ? » j>-?^ 370Z.
Afval
KG.
Ze<3
7-<SW,
z*
V?
Zdó ïtri,
Vis-
"-fA
l*A dVi j / 3 J«.r
'i?
3/3 .ïo.r
'•/
t < Z 3 5-
Aio_
»5«|/J!« £/>'!,
td,
/^r/.
* » . « •
lilt
14
A
-Zr^-7
ó/i'y. .rtia,
•1 s
. . .
1
n
.«£*
JA
V-VV
V- VV
/!•*/ <JV
<JV
/>w
Por
/ o - •/-
VV
•-
f-
VV
V -
SY <JV S_^_ ' tfv / rfV Ó'Y JV *Y
% sY
7
DEN
D A T U M O N T V A N G S T PERSGILDE •
Afb. V niet klopte met de werkelijkheid. Hoe weinig sommige directies zich in deze aangelegenheid verdiept hadden, kwam telkens naar voren bij aanvragen om meer papier. Men schreef uitvoerige brieven met een reeks van cijfers, welke bij narekening dikwijls een kleiner verbruik aangaven" dan de verwerkingsvergunning toestond en in andere gevallen een uitkomst gaven te zien, welke sterk afweek van de gevraagde verhooging. Dit alles was oorzaak van een noodeloos gereken, gecorrespondeer en getelefoneer. Verder is het toch begrijpelijk, dat het Persgilde geen genoegen kon nemen met het verstrekken van steeds gelijke cijfers in de kolommen voor bewijsnummers en inschiet en misdruk. Reeds eerder is er met nadruk op gewezen, dat schatten verboden is en dat dus voor ieder nummer de juiste aantallen dienen te worden vermeld. Daar de oude tabellen niet voldeden, doordat niet voor alle noodige gegevens kolommen beschikbaar waren en de rangschikking der kolommen oorzaak was van misverstanden, zijn nieuwe tabellen in gebruik genomen.
4
Het is van het grootste belang, dat alle gevraagde gegevens nauwkeurig worden ingevuld, want aan de hand hiervan wordt door het Persgilde maandelijks het papierverbruik berekend. De berekende hoeveelheid wordt dan van den voorraad afgeboekt. De verbruiksberekening is afhankelijk van de volgende factoren: 1. het aantal gedrukte pagina's 2. formaat van het blad 3. gewicht per m 2 . Is bijvoorbeeld het maandtotaal 1066000 x 2 pagina's, het formaat 51 x 38 en het gewicht per m2 54 gram dan is het papierverbruik: 57 x 38 x 54 1066000 x JQÖÖQ gram. Varieeren gedurende een maand het formaat en/of het gewicht per m2, dan wordt hiermede rekening gehouden. Men drage er vooral zorg voor, dat de in de kolommen 16 en 17 vermelde gegevens nauwkeurig kloppen met die in het papierboek op denzelfden datum. Kolom 18 der oplagetabel is bestemd voor deze berekening; deze kolom mag daarom door de bladen niet worden gebruikt. Maandelijks ontvangen de bladen
9aU—
p^irx*
'M.
mededeeling, welke hoeveelheid papier voor de afgeloopen maand van hun voorraad is afgeboekt, (afb. 3 en 4). Het papierboek (afb. 5 en 6). Bij beschikking van den Gildeleider is aan alle nieuwsblad-uitgevers de verplichting opgelegd een papierboek bij te houden, dat evenals het oplageboek door het Persgilde wordt verstrekt. EXEMPLAAR VOOR M
BEWIJS VAN INLEVERING onbedrukt afval Rotatiepapier
H e t Nieuwsblad -
kg (
mbedrukt alval rotatiepapier.
(HanAeokaning Handelaar):
Afb. VU
kg)
In hoofdzaak twee redenen hebben tot het instellen van deze uniforme papieradministratie geleid. Bij de meeste nieuwsbladen liet de papieradministratie veel, bij sommige zelfs alles te wenschen over. Dat dit anders kan zijn en een goede administratie mogelijk is, bewijzen de weinige gevallen, waar deze aangelegenheid tot in de perfectie geregeld is. Dat hierdoor over het algemeen controle moeilijk en soms zelfs practisch onmogelijk bleek, laat zich denken. Om de controle door het Gilde dus te vereenvoudigen, was deze uniforme administratie gewenscht. Zooals uit de afbeeldingen blijkt, zijn er aparte papierboeken voor vlakdruk en rotatiedruk. Door het sterk wisselende soortelijk gewicht van het papier zijn de berekeningen dikwijls verre van eenvoudig, waarom werd omgezien naar een andere basis voor de papieradministratie. Bij den rotatiedruk bleek dit helaas niet mogelijk, daar de op de rollen aangegeven lengte in meters te dikwijls aanmerkelijk afwijkt van de werkelijke lengte. Hierdoor zouden bij een berekening van het papierverbruik in meters zoodanige verschillen ontstaan tusschen het practisch en theoretisch verbruik, dat er van een sluitende papieradministratie geen sprake zou kunnen zijn. Voor den rotatiedruk blijft dus de verantwoording in kilogrammen gehandhaafd. Bij den vlakdruk was het wel mogelijk het zoo wisselende papiergewicht uit de papierverantwoording te verwijderen. De papieradministratie geschiedt hier in het vervolg geheel in aantallen vellen en het gewicht per riem speelt alleen nog een rol bij de betaling van den leverancier. Het gebruik van het papierboek. a. voor rotatiedruk. De in twee kleuren gedrukte pagina is bestemd voor het Persgilde en dient vóór den tienden der volgende maand te worden ingezonden. De doorslag blijft in het papierboek bewaard. In de kolommen 1 t/m 7 wordt de voorraad per rol opgegeven, terwijl in de rood-gedrukte kolommen 8 t/m 13 dagelijks het verbruik wordt aangegeven. Ten-
slotte
dient
kolom
14 v o o r
het
A.nioopvcrsun.ina
vermelden van de hoeveelheid afval. Afbeelding 4 geeft een voorbeeld van invulling te zien, dat wel voor zich zelf zal spreken. De
grootere
bladen
zullen
de
maandadministratie niet op 1 enkel blad kunnen brengen; zij kunnen een of meer bladen als vervolgblad bezigen.
' " ",levc"n8'""" ""*""""
A ec na
""" ' "
da , t
« ~ ™"'« tü Jen lever»™*.*
ontvangt de uitgever /drukker van
b. voor vlakdruk. De onderste helft van het blad is bestemd voor het Persgilde en dient volkomen gelijk te worden ingevuld als de bovenste helft, welke in het papierboek bewaard blijft. N A A M V A N HET BLAD :
Tm
^ ^
Het Persgilde der Ned. Kuttuurtcamer.
Afb.
VI (onder).
Afb.
VIII
(boven)
MAAND: Gj,i*U
EDITIES:
\%-/
VLAKDRUK
UITGEVER: Datum ontvangst
Nummer Factuur
Formaat
i
2
3
Datum verbruik
—
Zf&rrtt
__ —,
,
1
f/
\
Aantal vellen
9
4
Ax « » < •
/3
Aantal vellen
e
/ _ Vt/t/ A> - t/ _ t/t/
/Vfpa
/ r - t/ . v
/v'corh
z*> - V -
/VöT<4
W
Eindvoorraad
voorraad •
7
a b.(2£LlQ_
"Zfaaa
3oa/i\ 7S-o£?/
OCï>/,.\
V
.
N A A M V A N HET BLAD i
MAAND: Clfri^/
isrV
VLAKDRUK Datum ontvangst
Nummer Factuur
Formaat
Aantal vellen
i
2
3
4
^ T a ö r
.../- v_ yy AP. V - v
Sferro
Datum verbruik s / _ V - v«/ />_
Aantal vellen
Beginvoorraad i
/3o7
Eindvoorraad e ó-rm/n j,
_
//
., ..
.t
-
DATUM ONTVANGST PERSGILDE
. DEN £<*£*-* e^(^-t' (Handtsekening Uit ge var)
io * v :
5
In de linker (zwarte) helft, dus de kolommen 1 t/m 4 wordt de voorraad ingeboekt, terwijl in de rechter (roode) helft, kolommen 5 t/m 8 het aantal verbruikte vellen per verschenen nummer \vordt geboekt. In het bijzonder wordt er nog even op gewezen, dat het verbruik dus alleen in aantallen vellen wordt verantwoord. Afbeelding 5 geeft een voorbeeld van invulling. Enkele bijzondere gevallen. In gevallen, dat meer bladen in dezelfde drukkerij worden ge. drukt van een gezamenlijken papiervoorraad, ligt het voor de hand, dat slechts één papierboek wordt bijgehouden. Hiertegenover staat, dat voor edities van nieuwsbladen,' welke in een andere drukkerij gedrukt worden een afzonderlijk papierboek moet worden gebruikt. In een dergelijk geval dient de verantwoordelijke uitgever aan het Persgilde op te geven op welke wijze de toegestane bruto-oplage over de edities is verdeeld. Hoewel de papiervoorziening voor de Tijdschriften blijft ressorteeren onder het Rijksbureau voor Papier, bleek het noodzakelijk hierop toch een enkele uitzondering te maken en wel voor die periodieken, welke door uitgevers van nieuwsbladen op courantenrotatiepapier gedrukt worden. In dit laatste geval is het noodig, dat de oplagegegevens van de desbetreffende periodieken maandelijks aan het Persgilde worden verstrekt. Uitgevers, op wier uitgaven een dezer gevallen betrekking heeft, ontvangen hierover afzonderlijk bericht. De verrekening van het afvalpapier. Onder afval wordt alle verlies aan onbedrukt rotatiepapier verstaan, dat ontstaat buiten de persen. Dit afvalpapier dient te. worden ingeleverd bij een groothandelaar in oud papier. Een lijst dezer groothandelaren treft men elders in dit nummer aan. In overleg met de ondervakgroep „Groothandel in oud papier" is aan deze handelaren een bonboekje verstrekt. Bij inlevering van een kwantum afvalpapier ontvangen de bladen van den
groothandelaar een bewijs van inlevering (afb. 7), waarop de hoeveelheid in kilogrammen is aangegeven. Van dit bewijs zendt de groothandelaar een copie aan het Persgilde. De door het inleveringsbewijs gedekte hoeveelheid wordt in de voorraadadministratie afgeschreven. Afschrijvingen, zonder dat dit bewijs aanwezig is, zijn niet geoorloofd. Bij vlakdruk zaL de afval in den regel hoogstens uit enkele vellen bestaan, welke bij den inschiet en misdruk dienen te worden opgeteld. De bevoorrading. De bevoorrading der bladen wordt eveneens geregeld door het Persgilde, dat van ieder blad een papier-rekening-courant bijhoudt.
r
laat inzenden zou dus funeste gevolgen kunnen hebben ten aanzien van He bevoorrading. Tengevolge van de sterk uiteenloopende rolbreedten, welke door de bladen worden gebruikt, komt het dikwijls voor, dat er rollen versneden moeten worden. Dit veroorzaakt verliezen niet alleen ten aanzien van de algeheele papiersituatie, doch ook voor de bladen, welke de kosten van verlies en versnijden moeten dragen. Het is niet eenvoudig gebleken, voor deze moeilijkheid een oplossing te vinden. Onderzocht zal worden in hoeverre het mogelijk zal blijken 4e zijn om het groote aantal formaten terug te brengen tot enkele standaardformaten. Dit heeft bovendien het voordeel, dat de bladen el-
Zooveel mogelijk zal worden uitgegaan van een minimumvoorraad, welke voor een bepaalde periode toereikend moet zijn. Heeft de voorraad van een nieuwsblad deze grens bijna bereikt, dan ontvangt de uitgever een aankoopvergunning (afbeelding 8). Deze aankoopvergunning dient binnen tien dagen na dagteekening bij den desbetreffenden leverancier, die van tevoren een afleveringsvergunning heeft ontvangen, te worden ingeleverd, waarna de bevoorrading zoo spoedig mogelijk plaats heeft. In dit verband wordt er nog op gewezen, dat het noodzakelijk is, de oplagetabellen en de tabellen uit het papierboek op tijd in te zenden, daar de maandelijksche verrekening hierop wacht. Te
kaar in tijd van nood kunnen bijstaan, zonder dat er eerst rollen versneden behoeven te worden. Er schuilt verder een onbillijkheid in, dat de bladen, welke het toevallig treffen, dat voor hun bevoorrading rolkan moeten worden versneden, deze extra kosten geheel moeten dragen. Een billijke oplossing zou zijn als deze kosten konden worden omgeslagen over alle verbruikers. Dit stuit echter vooralsnog op groote moeilijkheden, zoodat hierin nog geen verandering kan worden gebracht. Wel is echter met den groothandel de bindende afspraak gemaakt, dat het gewichtsverlies tengevolge van versnijden niet op de hoeveelheid der aankoopvergunning in mindering zal worden gebracht. Ook bij den vlak•
L I J S T
V A N
H A N D E L A R E N
I N
O U D
P A P I E R
zvaar de afval van het onbedrukte rotatiepapier kan worden ingeleverd Groningen Uithuizen Leek
Firma S. Jacobs, Marnixstraat 20a, Groningen. Firma A. J. Sikkema, Marnixstraat 50, Groningen. Firma H. A. Scholtemeyer, Sledemennerstraat 57=59, Groningen.
Winschoten Wildervank Leeuwarden
Firma K. Mooibroek, Venne 122, Winschoten.
Heerenveen Kollum Sneek Meppel Zwolle Almelo Deventer Enschede Arnhem Apeldoorn Nijmegen Doesburg, Doetinchem Lochem Amersfoort Utrecht Zeist Amsterdam
v^.
Firma J. Hoeben & Zn., Willem Loréstraat 77, Leeu« warden. Firma E. Walstra, Zwitserswaltje 5, Leeuwarden. Firma J. Smit, Breedpad 41, Heerenveen. Firma J. Hoeben & Zn., Molenstceg D 241, Dokkum. Mollinga's Lompen» en Metaalhandel, Amaliastraat 33, Sneek. Firma H. de Jong, Bloemendalstraat 1, Meppel. Firma E. Danneboom, Deventerstraat 35, Zwolle. Firma H.U.M.A., Sluiskade Z.Z. 151, Almelo. Firma A. S. Noach Jr., Noordenbergstraat 95, Deventer. N.V. Handelmij. Jac. Vromen, Fabr. „Oostburg" der N.V. Van Heek, Enschede. Firma G. Stokkentré, Alsteedschestraat 29, Enschede. Firma J. v. Houtum, Ruiterstraat 43, Arnhem. Firma A. van Vemde, Grintwcg 109, Wageningen. Firma Gebr. v. Gerrevink, Nieuwstraat 32, Apeldoorn. Firma G. Schoolderman, Reigerweg 66*67, Apeldoorn. Firma Gebr. Eekhoff, Nonnenstr. 43=45, Nijmegen. Firma De Ruiter Dzn., Oude Haven 58=62, Nijmegen.
Alkmaar Hilversum Haarlem Zaandam 's=Gravenhage Rotterdam Oud=Beijerland Delft Leiden Gorinchem Leerdam Schoonhoven Goes Vlissingen Oostburg Roosendaal
Firma L. L. de Wolff, Gasthuisstraat 13, Doetinchem. N.V. Handelmij. S. Levison, Havenstraat 18, Zutphen. N.V. „Zutphen", Laarstraat 21=23, Zutphen. Firma W. A. Wery, St. Agathastraat 10, Amersfoort. Firma A. Koldewijn, Waterstraat 73=75, Utrecht. Firma v.h. S. Gans, Stroosteeg 14b, Utrecht. Firma F. Prozee Azn., Buurkerkhof 2=4=6, Utrecht. Firma L. Lierens & Co., Prinsengracht 353=355, A'dam. Firma A. E. de Raaij, St. Barberenstr. 2, Amsterdam. Firma J. J. v. d. Eist & K. Jas, O.Z. Achterburgwal 45, Amsterdam. Firma W. G. Jongebloct, Goudsbloemstr. 123 I, A'dam.
Breda Eindhoven 's=Hertogenbosch Tilburg Helmond Venlo Roermond Maastricht
Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Firma Wed.
J. Mark, Laurierstr. 65/67, Amsterdam. Jac. B. Velzel, G. v. Ledenberghstr. 24, A'dam. S. v. d. Kop & Zn„ Raaksje 9, Alkmaar. Gebr. Cohen, Zuiderweg 127, Hilversum. C. Ch. Klop, Noorderwcg 36a, Hilversum. W. J. Stoelman, Zuider Buiten Spaarne, 80, H'lem W. F. Claus, Bakenessergracht 45—51, Haarlem. J. Steenman, Wolstr. 15rd„ Haarlem. A. de Vries, Rustenburg 77/79, Zaandam. J. Th. Sprong, Rijswijkscheplein 21, Den Haag. Gebr. Dinkhuijsen, Nwe Molstr. 64, Den .Haag. J. J. v. Gurp, Kortenbosch 4, Den Haag. R. Hartmans & Zonen, Dillenburgstr. 5, R'dam. Gebr. Leene, Valkstraat 8, Rotterdam. E. M. Mok & Zn., Linker Rottekade 42=45, R'dam. J. de Paauw, Meermanstraat 4b, Rotterdam. M. v. d. Born, Cellebroerstraat 14, Delft. F. P. Kluivers & Zn., Kam. Onneslaan 17, Leiden. W. Kooreman & Zn., Oude Rijn 49A—51, Leiden.
Firma J. Visser, Kortendijk 34, Gorinchem. Firma P. Rous, Oude Haven 3, Schoonhoven. Firma M. v. Son, Molendijk 14, Goes. Firma M. L. Polak & Zn., Nwe Haven 41, Middelburg. Firma .1. H. Snijders, Schuttershofweg 9, Terneuzcn. Firma Gebr. Borrie, Boutershemstr. 40, Bergen op Zoom N.V. Handelmij. Strijbos, Borgvlietschedreef 110, Bergen op Zoom. Firma J. J. Puffer, Markendaalscheweg 38/40, Breda. Firma Wed. L. Becker, Rietvinkstr., Eindhoven. Firma J. Steenbeek, Bleekstraat 29, Eindhoven. Firma A. Huiskes, Achter Tolbrug 6, Den Bosch. Firma B. Mekes & Co., Merelstr. 49, Tilburg. Firma C. Trommelen, Pr. Sophiastr. 73, Tilburg. Firma H. de Vries, Marterstr. 11, Helmond. Firma J. Collin=Gielen, Jodenstraat, Venlo. V.O.F., Kolenstraat, Venlo. Firma J. .lambroers & Zn., Spoorlaan 8, Roermond. Firma L. H. Koppen & Zn., Hoogfrankrijk la, Maastricht Firma M. Raike Jr., Cabergerweg 18, Maastricht.
^
druk zal worden getracht de formaten te doen aansluiten bij de standaard-formaten. Hoewel bij deze uiteenzetting getracht is zoo volledig mogelijk te zijn, is het toch mogelijk, dat er uitgevers zullen zijn, die meenen nog voor onduidelijke of voor hen moeilijke gevallen te zijn geplaatst. Zij kunnen zich rechtstreeks met hun Gilde in verbinding stellen, dat hen zoo noodig met raad en # a a d zal bijstaan. Het Persgilde van zijn kant meent er op tè mogen vertrouwen, dat de bladen hun medewerking zullen geven, door de gestelde voorschriften stipt op te volgen. A. G. Hzn. De boekhandelaar
als
advertentie-doorgever Zijn onbekendheid met de voorschriften. Bij de besprekingen met de advertentie-chefs van de nieuwsbladen kwam de vraag naar voren, of net niet mogelijk zou zijn de boekhandelaren, die advertenties — meest familie-annonces of kleintjes — doorgeven, van de belangrijkste voor dit soort advertenties bestaande voorschriften in kennis te stellen. Het zou dan niet meer noodig zijn, om advertentie-teksten, waarvan de plaatsing ongewenscht'is, aan den boekhandelaar te retourneeren, die op zijn beurt weer met den opdrachtgever in contact moet zien te komen. Het is gebleken, dat de meest practische oplossing daarin moet worden gezocht, dat de bladen zelf den kring van boekhandelaren, waaruit zij advertentie-opdrachten ontvangen, de meest noodzakelijke instructies geven. Immers, zij kunnen zelf op grond van hun "ervaring het best vaststellen, welke punten onder het oog van de advertentie-doorgevers moeten worden gebracht, daar het vanzelfsprekend niet slechts ondoenlijk, maar bovendien zonder eenig resultaat zou blijken te zijn om deze menschen, al was het maar van een deel der voorschriften, in kennis te stellen. Tenslotte kunnen de bladen het beste de moeilijkheden, welke uit de onbekendheid met de voorschriften voortvloeien, beoordeelen.
®tt be ®uU ®oo0!
de superblikvangers, die wij vandaag noodig -hebben om de jachtige menschheid naar onze advertenties te leiden.
(vervolg) Hoe „lichtzinnig" wij toch zijn! zjjn sierlijke figuren en kunstDe beste bureaux legden kaart- zinnig gewrochte lijnen, versierd Kranten maken den man systemen van de bladen aan, met prachtige trekletters en van Men las de krant met rust en waarop alle bijzonderheden om- een zeldzame ingewikkeldheid. ook die krant zelf was de rust trent prijs, oplaag en versprei- Kleine schilderijtjes op zichzelf, in eigen persoon. Als men bijv. ding te vinden waren. Dat kaart- maar met weinig blikvangwer- ziet hoe een der grootste dagblasysteem bleef echter alleen toe- king. Aan die rustige adverten- den in Augustus 1914 zijn lezers gankelijk voor den baas en zijn ties kan men zoo goed het leven de groote catastrofe van den naasten medewerker. Voor het reconstrueeren, dat men destijds wereldoorlog aankondigt, ergens personeel bleef het voorloopig in Nederland leefde. Daarom is op het tweede blad met een mak, taboe. Een situatie, zooals nu, het zoo moeilijk te zeggen, of de halfvet lettertje, temidden van dat zelfs de jongste bediende, advertenties in „onzen" tijd nu allerlei onbenullige berichtjes, van al of niet mèt zwarte nagels, met werkelijk zooveel beter zijn! Men een paard te water etc. dan beeen' gerust geweten in het kaart- moet ze kunnen bekijken met het grijpt men pas goed hoezeer men systeem van de bladen kan rustige gemoed van iemand, die op het eigen wereldje in Nedergraaien, zou dien ouderwetschen destijds in het volle leven stond land was aangewezen e n . . . . advertentiebureau„houders", zoo- en dat is mij zeker niet gegeven! daarin schuilt een les vpor dezen als .ze genoemd werden, als een Als wij bijv. zien wat men des- tijd! Zelfs nu nog zijn er mengroote lichtzinnigheid voorge- tijds met enkel zetwerk kon be- schen in Nederland, die zich komen zijn! reiken, was dat zeker uitstekend maar niet kunnen voorstellen, dat De illustraties uit dien tijd vakwerk te noemen. Het is maar ons land meegesleurd is in de toonen bijna alle de hand van zeer de vraag, of men in dien tijd groote internationale politiek. De den vaardigen lithograaf. Het werkelijk behoefte gevoelde aan wijze, waarop de redactie der bladen gevoerd werd in de afgeloopen jaren is daar zeker niet -r vreemd aan. Tenslotte is de massa slechts het product van haar dagblad en haar radio, en EitiEf.UIEIIfflK anders niet. i Mr • K it» h#fefe*a $p %:m;en:":l:|kL Hm»
HhmksMm. o ALEX DE JONG, B rost times ontwei*
j *»t k»ot®'ts( k»( »imle &«*,»_ 0E &1CU*E CaUMHT. »{S* vJ«iclHll9»n W»-«,T .«naiiuri» d« natu,». II « u i tn n a m » Km <mtm «ut »»« evwti# IMMfc"
BE auMscoat, J M <** *«*««,
« N M M . ..(«•» «Ml * * • »»ri»((jk #»jww*ïe»ï*", AGTVSUC"; t r * « r t f « g * * r « M k t*t|*cM. » * ' w u k l t w H u w w «ml.
)
8«»i» ' Uttérttn» i»«««é«f
KitELIS LOUWEN.
Stadsschouwburg.
MM Premi®-».)
T ! > « : « ! » « ! i» 3 hsit'irt* 4tmt JAM PABEICIÜS. Wnkfï d* BoasS . , , , I ' U s BOUWMEreiER. Rfjjie HERMAKH SCHWAB,
U>}
, ; ' •
,
Be
t
vmt.
hi }
*mi:
i Z**d*|iiit(M«g k»lf brw»
Ujm
Peggy-m'n-Kind. ft Jéyj> Jspel m 3fei?<ïrij*e»VMM HAR f: KV M * : « E K S .
•»« JiruM-
it FAS,
De Rechte Lijn, M|i^
V
, EVA BONHEÜR.
Z»ti«*»j 1S, ZviHlwg 11 ra Mwmteg 1? S M . 1H «w>:
a*
Vjrgd** 1 4 fk«o. m K.
PhüttP
Ga MooIeGubaansche Z«f<sri IS «t 2s«
DeMooieGubaansche
DÉ. ett *ft1
iïe
ii>
't
Paleis voor Volksvlijt
I De Mooie Gubaansche
[* * Het T w a w l . O y . W. 8»»M«J»,|
! Ï.
i'r
rdagl5DPC?ni!.;- 7'
u j
EEN MIÖ-IüËElPÖHÏOIOÖM
RÖTSCHE THEA. I Schouwburg Frase» Dte OeUiONTE e » ' » r - « « I f
/4f"b. 5: Gedeelte van een Schouwburgpagina uit December 1918
8
Sacc«* Mivsis
De gebeurtenissen van het jaar 1914 schijnen ook ons krantenwezen wakker geschud te hebben. De koppen worden beter verzorgd, men tracht elkaar in gezonde concurrentie primeurs af te snoepen en die verhoogde activiteit weerspiegelt zich in de advertentie-kolommen. Ook de advertentie-bureaux zien de noodzaak in zich met elkaar te verbinden. Men ging inzien, dat het, ook al met het oog op den sterk stijgenden levensstandaard, niet meer mogelijk was in het wilde weg kortingen te gaan verleenen en elkaar op die manier orders af te snoepen. Wilde men de voortschrijdende ontwikkeling van het begrip „service" bij de bureaux voortzetten, dan was het in de eerste plaats noodig de bedrijven zelf te saneeren. Advertentiebureaux en dagbladen zoeken onderling contact Zoo ontstond in 1914 de eerste vereeniging van advertentiebureauhouders, genaamd de Vereeniging van Erkende Advertentiebureaux, aanvankelijk gevestigd te Rotterdam, terwijl later de zetel der vereeniging werd
overgebracht naar Amsterdam. In dien tijd moesten de reclamemenschen feitelijk tegen zichzelf beschermd worden! Er moest met alle geweld voorkomen worden, dat zij van de karige korting, die zij kregen, nog iets afstonden aan hun cliënten. Tegelijkertijd kwam ook de Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers in actie, de Vereeniging van Directeuren van Dagbladen. Deze vaardigden een bundeltje voorschriften uit, beter bekend onder den naam van „Regelen voor het Advertentie-wezen", in vakkringen kortweg aangeduid met de „Regelen". Wanneer men die oude Regelen nog eens doorleest, valt direct op, dat uitsluitend gesproken wordt van de „plichten" van het advertentiebureau, terwijl men het woord „rechten" tevergeefs zoekt. Jarenlang heeft deze scheef getrokken verhouding tusschen dagbladen en advertentiebureaux bestaan. Het is te danken aan het beleid en den ijver der bestuursleden van de oude Vereeniging van Erkende Advertentiebureaux, dat de advertentiemenschen destijds niet heelemaal in een hoek gedrukt werden! Wanneer men er zich even rekenschap van geeft hoe belangrijk, reeds economisch gezien, de advertenties voor een dagblad zijn, dan voelt U wel welke totaal verkeerde opvattingen bij de dagbladen omtrent het advertentie-wezen helaas jarenlang geheerscht hebben. Wij zullen over dit onderwerp verder zwijgen, want die toestanden waren typisch vóór 1940. Was dus de verhouding tusschen bureaux en dagbladen sterk eenzijdig opgetrokken, aan den anderen kant kan zeker niet ontkend worden, dat de Regelen veel goeds hebben bereikt. De objectiviteit van den Raad van Advies en den Uitvoerenden Raad, die de klachten, die tegen de advertentiebureaux van tijd tot tijd werden ingediend, moesten onderzoeken, staat boven elke verdenking. Het was voor den Uitvoerenden Raad een ondankbaar en moeilijk werk, want men nam het in advertentie-kringen helaas wel eens niet al te nauw met een en ander. Bovendien liepen er in het reclame-vak talrijke typische figuren rond, die alleen met den ster-
•'' • I f% Kï f* R/ï C Kt Ó /**> LI
••
•
If' i > ..!.-
;
" '
Afb. 6: De eerste
*:
< \ V
;
: :;
?rs". Een 100=jarige kon ze zonder bril lezen
ken arm verwijderd konden worden, maar die als_alen zoo glad door de mazen van de Regelen wisten te kruipen. Zoo werkten de Vereeniging van Erkende Advertentie-Bureaux en de Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers vele jaren naast elkaar en verrichtten elk op haar gebied veel goed werk. Helaas werkten zij te veel naast elkaar en daarom doet de huidige vorm, het Persgilde, ons hopen, dat, nu alle belanghebbenden vereenigd zijn in één orgaan, thans de bladen en de advertentiebureaux hoe langer hoe meer naar elkander toe zullen groeien en zullen begrijpen, dat zij eikaars verlengstukken zijn. Jaren geleden scheidde zich een aantal groote bureaux af en vormde de Vereeniging van Service-Bureaux, waarmede men tot uitdrukking wilde brengen, dat deze bureaux op moderne leest geschoeid waren en zich bedienden van de allerbeste hulpmiddelen. Deze vereeniging heeft na korten tijd haar einde gevonden en wij hebben nog eens een hernieuwing van de poging om tot specialiseering en onderschei-
ding te komen gezien aan het Instituut van Nederlandsche Reclame-Consulenten, hetwelk juist voordat Nederland rechtstreeks bij den oorlog werd betrokken, opgericht werd. Zoowel de Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers, de Vereeniging van Erkende Advertentiebureaux en het Instituut van Nederlandsche Reclame-Consulenten zijn thans opgeheven en het streven (en ten deele ook de bestuurders) werkt voort in de verschillende vakgroepen van persen reclamewezen. Het Nederlandsche Advertentiewezen gaat op „Wanderschaft" Om nog eens even terug te komen op den aard en vorm der annonces, die tijdens en na den wereldoorlog verschenen! In de eerste plaats toont afb. 5 U een schouwburgpagina uit December 1918, dus tijdens den wapenstilstand. De opmaak ziet er al heel anders uit dan tien jaren tevoren, ook bij de z.g. kleine advertenties (zie afb. 6). Er komt al aardig lijn in. Na den oorlog gaat Nederland zich meer internationaal ontwikkelen op
9
reclamegebied, in het algemeen grijpen snel om zich heen. De nen opnemen en het Nederlandwordt hier de belangstelling voor massa wordt „bewust" gemaakt. sche Advertentie-wezen brengen hetgeen buiten Nederland ge- Er komen nieuwe en belangrijke tot nieuwen en als het kan nog beurt grooter. De leiders der ad- persorganen bij. De toon der grooteren bloei! De nieuwe insti,vertentiebureaux gaan buiten de advertenties verandert radicaal, tuten, als daar zijn: het Persgilde, landsgrenzen hun licht opsteken omdat ze 'zich tot een veel bree- de Vakgroep Bedrijfsreclame en en gaan bij onze naburen in de der publiek moeten wenden. De dergelijke, bieden daarvoor de leer. De jongere leiders volgen levensstandaard wordt snel op- beste kansen. Veel kaf is reeds cursussen in de reclame in het gevoerd, veel te snel zelfs. De van het koren gescheiden. Adverbuitenland en al spoedig vinden kleine,man wil meekomen, maar tentie-fuiken zijn radicaal opgewij hun kennis weerspiegeld in het gaat niet al te best. De pro- ' ruimd en de adverteerder krijgt de Nedeflandsche advertentie- ductie-methodes worden geper- thans een concentratie varL zijn kolommen. De reclame begint fectionneerd. De productie wordt lezerspubliek, als hij nooit heeft „wetenschappelijk" te worden en pijlsnel opgevoerd en de afzet- durven droomen. Aan vakmenook de advertentie-klant blijft mogelijkheden houden geen ge- schen ontbreekt het ons zeker niet achter. Men gaat literatuur lijken tred. Crisis, afbetalings- niet! Daarom is er geen enkele verzamelen en bestudeeren, en wij systemen, executie-verkoopen, reden om te wanhopen, ook al krijgen den tijd, dat de klant bij- het geheele economische drama zijn er tijdelijk misschien nog zondere eischen gaat stellen. Uit vinden wij in de advertentie- scherpere maatregelen noodig. dien tijd stamt het grapje van den kolommen van die jaren terug. Als de bui eenmaal voorbij is, exploitatie-chef van een bekend Protestvergaderingen uit de don- gaan de luiken weer open en bedagblad, die een aantal klanten kerste dagen van onze marine- ginnen wij weer met nieuwen rondleidde en daarbij op een geschiedenis, het geval „Zeven moed! Plautus heeft het al gemachine wees: „Dit, mijne heeren, . Provinciën, al dat gerommel in de zegd: zoo zei hij, is een wonderlijk verte kondigde het komende on„Moed in tegenspoed.... JS instrument". En terwijl de leerheil al aan. De advertenties halve tegenspoed". En ik geloof, gierige bezoekers zich verdrongen schreeuwen eenvoudig den omzet- dat die oude heer gelijk had! rondom een doodgewone matrijhonger uit, terwijl ernstige econozen-prage-machine, zei de chef men in de redactie-kolommen tot zoo langs zijn neus heen: „Ja ziet bezinning manen. Redactie en Raamcouranten U, dit ding drukt zes rechteradvertenties staan in die dagen bovenhoeken op één pagina, tegelijnrecht tegenover elkander. En Van het besluit van den Secrelijk voor ons." Een niet onaardige in toomelooze vaart rent Europa taris-Generaal van het Departepersiflage op het „wetenschappeop een nieuwe catastrofe toe! ment van Volksvoorlichting en lijk" gedoe in opkomst, toen September 1939.... terwijl de Kunsten van 20 Maart 1.1. betrefiedereen per se rechtsbovenaan kranten boordevol staan met fende de z.g. raamadvertenties wilde staan en anders zijn adverjuweeltjes van goede advertentie - zullen de bladen met instemming tentie eenvoudig niet betalen ' kunst. Terwijl de luxe U tege- kennis genomen hebben. Waarwilde! moet juicht uit de advertenties, om men in het algemeen over dezen maatregel tevreden zal Goede blikvangers en pittige schreeuwt uit de redactie-kolom- zijn, behoeft geen nader betoog. men het schrijnend leed van teksten komen voor den dag. De Het Persgilde volgt den verdeillustratie gaat steeds grooter honderdduizenden en nog eens ren gang van zaken vanzelfsprehonderdduizenden Nederlandsche ruimte innemen. Zagen wij vroekend met de meeste aandacht en ger een „plaatje", dat ongeveer | werkloozen! zal er naar streven, dat de autovan de advertentie-ruimte innam, riteiten bij de nog op dit gebied thans zien wij advertenties, die Vol goeden moed en vast te nemen maatregelen de belanvoor 1 en zelfs grooter uit een vertrouwen! gen van het perswezen in het oog illustratie bestaan. Men kan het als reclame-man zullen houden en er voor de jammer vinden, dat aan de snelle nieuwsbladen een bevredigende Dè Eeuw der Techniek en uitermate goede ontwikkeling situatie zal worden geschapen. De 20ste eeuw pakt al haar verrassingen voor ons uit op het gebied der techniek. Het wordt één lange Sinterklaasavond. Het eene is nog niet uitgepakt (en bijna kapot!) of het nieuwe wordt alweer op tafel gebracht. De treinen loopen sneller, er komen steeds meer auto's, het vliegtuig doet zijn invloed gelden. Het levenstempo wordt opgevoerd en dat heele menschenleven zien wij duidelijk in de advertentie-kolommen terug. Sociale hervormingen
10
van ons advertentie-wezen in 1939 voorloopig een halt is toegeroepen. Dat is niet meer dan menschelijk, want wij hebben intusschen veel moeten afbreken, wat wij gezamenlijk met moeite en zorg hadden opgebouw^l. M a a r . . . . wij hebben bewezen, dat wij in Nederland het reclamevak verstaan. Moge de tijd niet ver meer zijn, dat de Nederlandsche collega's, in nauwe samenwerking met de dagbladen en periodieken, den draad weer kun-
Verbetering In het Maartnummer van De Pers op pagina 11 komt onder de „Aanvullingen en wijzigingen op de lijst van tijdschriften" een storende fout voor. Bij de Chemische Courant werd vermeld, dat de Fa. Jhs. Klaasesz & Cie gevestigd is te Doetinchem; dit moet zijn Doesburg,
Rectificatie van de circulaire inzake het aanvragen van „Z-kaarten" Per circulaire van 13 Maart 1.1. werd den uitgevers van nieuwsbladen en tijdschriften medegedeeld, dat het personeel ten aanzien van de instantie, tot welke men zich voor het aanvragen van „Z-kaarten" moest wenden, gesplitst diende te worden in personeelsleden, die voornamelijk voor het nieuwsblad of tijdschrift werken en hen, die met ander drukwerk belast zijn. Voor deze laatste categorie moesten de aanvragen volgens het rondschrijven gericht worden tot de Hauptabteilung Wirtschaft te Amersfoort. Dit nu is niet juist. Ten behoeve van het personeel, hetwelk niet bij de vervaardiging van nieuwsbladen en tijdschriften is ingeschakeld, moet men zich wenden tot het Rijksbureau voor Papier, Papierverwerkende en Grafische Industrie, N.Z. Voorburgwal 326—328, Amsterdam.
Maximum A dvertentie-formaten Van diverse zijden, officieele en s^mi-officieele, belangrijke en onbelangrijke instanties wordt den bladen vriendelijk of onvriendelijk verzocht, dat bepaalde advertentie-campagnes niet slechts met voorrang op bepaalde data, maar bovendien op een vaak exorbitante grootte worden geplaatst. In verband hiermede kan het volgende worden vastgesteld: In overleg met den grootsten adverteerder, den Economischen Voorlichtingsdienst, welke een juist begrip en een zeer te waardeeren medewerking aan den dag legde, werd voor een categorie nieuwsbladen, welke kortelings tot een aantal van 19 werd uitgebreid (zie onderstaande lijst) een klein maximum-formaat voor gewone, geclicheerde annonces vastgesteld, hetwelk per beschikking van den Gildeleider bindend werd verklaard. Als maatstaf werden daarbij genomen de ma-
ximum-formaten, welke de bladen zelf reeds hadden ingevoerd, daar deze als eenig juiste graadmeter van den „ruimte-nood" kunnen worden beschouwd en dus een rechtvaardige verdeeling waarborgen. Zonder speciale toestemming van het Persgilde mag dit formaat niet worden overschreden. Ook niet wanneer het annonces betreft, welke ten behoeve van een Duitsche of Nederlandsche overheidsinstantie worden aangeboden. De lsfctden zijn voorts geheel vrij om door het vaststellen van eigen maximum-formaten bij de ruimteverdeeling regelend op te treden, waarbij het geheel aan het inzicht van den verantwoordelijken advertentiechef wordt overgelaten, of hij het gewenscht acht een bepaalde annonce bij uitzondering op een grooter formaat te plaatsen. In de meeste gevallen weet hij, waar hij zich aan te houden heeft, terwijl hij zich bij zijns inziens onredelijke eischen van den cliënt met het Persgilde kan verstaan. Meer en meer wenden de adverteerders zich rechtstreeks of middels hun adviesbureau tot het Persgilde, om vooraf voor een bepaalde campagne een voorkeursbehandeling te verkrijgen, welke niet slechts een grooter formaat dan het eigen maximum-formaat van de bladen betreft, maar tevens een plaatsing op verlangde data. Het behoeft geen Betoog, dat dit de meest aanbevelenswaardige gang van zaken is, daar dan bij voorbaat met de uiteen loopende verlangens der bladen rekening wordt gehouden (b.v. zooals bij de laatste campagne ten behoeve van den Postchèque- en Girodienst), hetgeen veel tijdverlies en ergernis voorkomt. Nieuwsbladen met een maximumadvertentieformaat (voor gewone geclicheerde annonces), van 12 cm bij 1 kolom en 6 cm bij 2 kolommen Barneveldsche Courant; De Courant Het Nieuws van den Dag; Dagblad van Noordbrabant; Dordrechtsche Courant;
De Gooi- en Eemlander; Haagsche Courant; Haarlemsche Courant; Limburger Koerier; Nieuwsblad van Friesland; Het Nieuwsblad van het Noorden; De Noord-Oosthoek (Kollumer editie); Provinciale Geldersche Courant; Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant; Rotterdamsch Nieuwsblad (niet de Bredasche editie); Schoonhovensche Courant; De Telegraaf; Twentsch Nieuwsblad; De Tijd; Utrechtsch Nieuwsblad.
De
Couranten-bezorgings-
Organisatie Op 20 Maart j.1. heeft een bespreking plaats gehad van de commissie, welke de mogelijkheid zou onderzoeken om, wegens het dreigende tekort aan bezorgers, 'een centrale bezorgingsorganisatie te scheppen. Het idee was ontstaan tijdens een bijeenkomst van de directeuren van de in Noord- en Zuid-Holland verschijnende nieuwsbladen in December het vorige jaar. Bij voorbaat stond reeds vast, dat zulk een organisatie op groote moeilijkheden zou stuiten, hetgeen tijdens de bijeenkomst van bovenbedoelde commissie nog eens te meer is gebleken. De bezwaren werden zelfs onoverkomelijk geacht. Het resultaat van de bespreking is geweest, dat nader over een gecombineerde bezorging zal worden gesproken ten aanzien van die gemeenten, waar de postbestelling veel te wenschen overlaat. Het Persgilde zal daarbij, zoo noodig, bemiddelend optreden. Tenslotte werd het probleem der rijwielbanden aangesneden. Het Persgilde voert hierover op het oogenblik besprekingen met het Centraal Distributiekantoor. Zoo spoedig mogelijk zullen de uitgevers van hét resultaat dezer besprekingen, hetzij door middel van De Pers of per circulaire, op de hoogte worden gesteld.
11
uw
OUD PAPIER
ENVEHA
wordt door ons door geheel Nederland verpakt en afgehaald tegen den maximum prijs.
E ME HA
JAC. VELZEL
H.V. Maatschappij
voor
DEN
Gilles van Ledenberghstraat 24 Amsterdam - Tel. 80129-80696-95061-40616
Enveloppen v
Papierveredeling
HAAG Kantoorboeken
-
Reparatiewerkplaats
Een met de meest moderne machines uitgeruste
staat, onder leiding van voortreffelijk geschoold personeel,
tot het repareeren van alle soorten
MUI-LUI
grafische machines.
j P r i n s H e n d r i k k a d e 3 4 - Amsterdam
mager
JKLMI hallvel
PiT-RI-Ao— Deze naam met de schoone klank is gegeven aan een der fraaiste letters. Een letter die, als alle letters van Schriitguss KG. een groote gebruikswaarde heeft. S P R I N G E R & M U L L E R N.V. • AMSTERDAM.warmoessiraat 2-4-B-B
Gedrukt van Galvono
P 70S* 4 Verantwoordelijk redacteur: 1. Learbuch te s*(Jrevenhage. Verantwoordelijk voor de advertenties: A. H. Lemmers te Amsterdam. Uilfever' er\'drukker 7 N.VDe Arbeiderspers te Amsterdam. K 113. Verschijnt eenmaal per meend. Abonnementsprijs ƒ 5 - per ,eer. Prijs per nummer f 0.60.
