OVERZICHT VAN DE BELGISCHE PLUIMVEE- EN KONIJNENHOUDERIJ IN 2008

OVERZICHT VAN DE BELGISCHE PLUIMVEEEN KONIJNENHOUDERIJ IN 2008

Prof. dr. ir. J. VIAENE ing. W. VERHEECKE juni 2009

VERBOND VOOR PLUIMVEE, EIEREN EN KONIJNEN v.z.w. Coupure Links 653 9000 GENT 09/264.59.46 09/264.62.46 @ [email protected]

WOORD VOORAF In onderstaand VEPEK-document wordt een overzicht geschetst van de Belgische pluimveeen konijnenhouderij in 2008. In het eerste deel worden de belangrijkste en recentste ontwikkelingen uit de pluimveesector weergegeven. Statistische gegevens omtrent de productie, structuur en buitenlandse handel in de vermeerderings-, eier-, gevogelte- en konijnensector zijn terug te vinden in het tweede deel.

Het ‘Overzicht van de Belgische pluimveeen konijnenhouderij in 2008’ wordt verspreid onder de leden van de leden-verenigingen, pers, overheidsdiensten, financiële instellingen, toeleverende bedrijven en andere geïnteresseerden.

We wensen hierbij alle leden van de Raad van Bestuur en de VEPEK-werkgroepen te danken voor hun inzet en samenwerking, alsook de talrijke overheidsdiensten, organisaties en bedrijven voor het deskundige overleg en het vertrouwen dat zij ons schenken.

Prof. dr. ir. Jacques Viaene

ing. Wouter Verheecke

INHOUDSOPGAVE 1.

Het beleid in de Belgische pluimveeen konijnensector in 2008 : overzicht en evaluatie ............. 1 1.1

Structuur van VEPEK ............................................................................................................ 1

1.2

Beleidsgerichte aanpak in de Belgische Pluimveesector ....................................................... 2

1.2.1

1.2.1.1

Missie ........................................................................................................................ 2

1.2.1.2

Taken ........................................................................................................................ 2

1.2.2

2.

Aandachtspunten en uitgevoerde taken van VEPEK in 2008............................................ 4

1.2.2.1

Opvolging van prestaties van pluimveebedrijven door VEPEK in 2008 .................. 4

1.2.2.2

Sanitair Beleid........................................................................................................... 4

1.2.2.3

Dierenwelzijn ............................................................................................................ 6

1.2.2.4

Commissie Dierlijk Afval ......................................................................................... 7

1.2.2.5

MAP .......................................................................................................................... 7

1.2.2.6

VLAM: Promotie- en kwaliteitsbeleid...................................................................... 7

1.2.2.7

Belplume vzw ........................................................................................................... 8

1.2.2.8

Participatie in projecten ............................................................................................ 8

1.2.2.9

Algemene voorlichting.............................................................................................. 8

Vermeerderingssector ...................................................................................................................... 9 2.1

Ontwikkeling in EU-perspectief ............................................................................................ 9

2.1.1

Productie in de EU-lidstaten .............................................................................................. 9

2.1.2

Handel in broedeieren door de EU-lidstaten.................................................................... 10

2.1.3

Handel in eendagskuikens door de EU-lidstaten ............................................................. 12

2.2

De Belgische vermeerderingssector ..................................................................................... 14

2.2.1

3.

Herpositionering van VEPEK............................................................................................ 2

Productie .......................................................................................................................... 14

2.2.1.1

Moederdieren .......................................................................................................... 14

2.2.1.2

Broedeieren ............................................................................................................. 20

2.2.2

Structuur van de vermeerderings- en broeierijsector ....................................................... 20

2.2.3

Evolutie van de technische resultaten van moederdieren in België................................. 23

2.2.4

Buitenlandse handel ......................................................................................................... 25

2.2.4.1

Buitenlandse handel in broedeieren ........................................................................ 25

2.2.4.2

Buitenlandse handel in eendagskuikens .................................................................. 27

Eiersector ....................................................................................................................................... 30 3.1

De bedrijfskolom EI ............................................................................................................. 30

3.2

Ontwikkeling in EU-perspectief .......................................................................................... 31

3.2.1

Productie in de EU-lidstaten ............................................................................................ 31

3.2.2

Opzet van eendagskuikens in de EU ............................................................................... 32

3.2.3

3.2.3.1

Buitenlandse handel in eieren in de schaal ............................................................. 33

3.2.3.2

Buitenlandse handel in eiproducten ........................................................................ 36

3.3

De Belgische eiersector........................................................................................................ 39

3.3.1

Productie .......................................................................................................................... 39

3.3.1.1

Productiestructuur ................................................................................................... 39

3.3.1.2

Regionale spreiding ................................................................................................ 42

3.3.1.3

Evolutie jaarlijkse opzet van legkuikens in België ................................................. 44

3.3.1.4

Marktprijzen............................................................................................................ 47

3.3.1.5

Evolutie van de technische resultaten van legkippen in België .............................. 50

3.3.2


3.3.2.1

Structuur eierhandel ................................................................................................ 52

3.3.2.2

Buitenlandse handel in eieren in de schaal ............................................................. 52

3.3.2.3

Buitenlandse handel in eiproducten ........................................................................ 55

3.3.3

4.

Handel in eieren door de EU-lidstaten............................................................................. 33

Distributie en verbruik ..................................................................................................... 58

3.3.3.1

Bevoorradingsbalans eieren: NIS-cijfers ................................................................ 58

3.3.3.2

Thuisverbruik van eieren: GfK-cijfers .................................................................... 59

Gevogeltesector ............................................................................................................................. 62 4.1

De bedrijfskolom KIP .......................................................................................................... 62

4.2

Ontwikkeling in EU-perspectief .......................................................................................... 63

4.2.1

Productie in de EU-lidstaten ............................................................................................ 63

4.2.2

Handel in kippenvlees door de EU-lidstaten ................................................................... 64

4.3

De Belgische braadkippensector .......................................................................................... 67

4.3.1

Productie .......................................................................................................................... 67

4.3.1.1

Productiestructuur ................................................................................................... 67

4.3.1.2

Regionale spreiding ................................................................................................ 69

4.3.1.3

Evolutie jaarlijkse opzet van braadkippen .............................................................. 70

4.3.1.4

Marktprijzen............................................................................................................ 73

4.3.1.5

Evolutie van de technische resultaten van braadkippen in België .......................... 76

4.3.2

Pluimveeslachterijen ........................................................................................................ 78

4.3.2.1

Definitie en aantal ................................................................................................... 78

4.3.2.2

Ontwikkeling slachtcijfers braadkip ....................................................................... 78

4.3.3


4.3.3.1

Buitenlandse handel in levend gevogelte ................................................................ 79

4.3.3.2

Buitenlandse handel in kippenvlees ........................................................................ 81

4.3.4

Distributie en verbruik ..................................................................................................... 85

4.3.4.1

Bevoorradingsbalans kippenvlees: NIS-cijfers ....................................................... 85

4.3.4.2 5.

Belgische konijnensector ............................................................................................................... 91 5.1

Productie .............................................................................................................................. 91

5.1.1

Productiestructuur ............................................................................................................ 91

5.1.2

Regionale spreiding ......................................................................................................... 91

5.1.3

Producentenprijzen .......................................................................................................... 92

5.2

Buitenlandse handel ............................................................................................................. 95

5.2.1

Buitenlandse handel in levende konijnen ........................................................................ 95

5.2.2

Buitenlandse handel in konijnenvlees ............................................................................. 97

5.3

6.

Thuisverbruik van kip: GfK-cijfers......................................................................... 86

Distributie en verbruik ....................................................................................................... 100

5.3.1

Bevoorradingsbalans konijnen en wild: NIS-cijfers ...................................................... 100

5.3.2

Thuisverbruik van konijn: GfK-cijfers .......................................................................... 101

Referenties ................................................................................................................................... 104

1. HET BELEID IN DE BELGISCHE PLUIMVEE- EN KONIJNENSECTOR IN 2008 : OVERZICHT EN EVALUATIE 1.1 Structuur van VEPEK VEPEK groepeert nagenoeg alle representatieve verenigingen die actief zijn in de diverse schakels van de pluimveeen konijnensector. VEPEK telt volgende vijf lid-verenigingen: ⋅

Vereniging van Industriële Pluimveeslachterijen in België ~ VIP-België

⋅

Beroepsvereniging van de Mengvoederfabrikanten ~ BEMEFA

⋅

Nationale Beroepsvereniging van Fokkers en Broeiers ~ NBFB

⋅

Landsbond van Bedrijfspluimvee en Konijnenhouders

⋅

Bedrijfsgilden van de Belgische Boerenbond, Centrale Vakgroep Bedrijfspluimvee- en konijnenhouders

De nadruk ligt op onderling overleg betreffende sectoroverschrijdende problemen en mogelijkheden met het doel tot een gemeenschappelijk standpunt te komen voor de verschillende leden. Het is niet de bedoeling dat VEPEK de belangenbehartiging van de verschillende ledenorganisaties invult. Wel moet VEPEK een overlegplatform vormen om over gemeenschappelijke dossiers informatie uit te wisselen en tot een gemeenschappelijk standpunt te komen. In die optiek is het essentieel dat VEPEK zijn ledenorganisaties bijstaat met economische en wetenschappelijk onderbouwde informatie. De Raad van Bestuur van VEPEK bepaalt het beleid van de organisatie en evalueert de door de werkgroepen genomen initiatieven en de werking van het secretariaat. VEPEK heeft vier werkgroepen, namelijk: ⋅

Gezondheid;

⋅

Milieu en Ruimtelijke Ordening;

⋅

Promotie en Kwaliteit;

⋅

Konijnen.

Elke werkgroep is samengesteld uit specialisten van alle geledingen. De werkgroep bestudeert concrete dossiers en geeft, waar nodig, deskundig commentaar en advies. Het secretariaat van VEPEK is gevestigd te Gent, Coupure Links 653. Prof. dr. ir. Jacques Viaene fungeert als voorzitter en ing. Wouter Verheecke als secretaris van de vereniging.

Het beleid in de Belgische pluimveeen konijnensector in 2008

1

1.2 Beleidsgerichte aanpak in de Belgische Pluimveesector 1.2.1 Herpositionering van VEPEK Op 17 juni 2004 werd tijdens het overleg met de leden van de Raad van Bestuur de missie en de taken van VEPEK bijgesteld.

1.2.1.1

Missie

De statuten van VEPEK dateren van 1990 en omschrijven de missie als volgt: “De hoofddoelstelling van het Verbond is het groeperen van de representatieve verenigingen die in alle takken van de sector pluimvee, eieren en konijnen aanwezig zijn en de gemeenschappelijke belangen van hun leden verdedigen, dit met het oog op: a) het onderlinge overleg tussen deze verschillende takken; b) het overleg met de officiële instanties betreffende de sector pluimvee, eieren en konijnen, zowel op gewestelijk, nationaal of internationaal vlak; c) het naar buiten treden als sector tegenover het publiek.” Uit het overleg van 17 juni 2004 kwam het volgende tot uiting. ⋅

De nadruk ligt op onderling overleg betreffende sectoroverschrijdende problemen en mogelijkheden met het doel tot een gemeenschappelijk standpunt te komen voor de verschillende leden. Het is niet de bedoeling dat VEPEK de belangenbehartiging van de verschillende ledenorganisaties invult. Wel moet VEPEK een overlegplatform vormen om over gemeenschappelijke dossiers info uit te wisselen en tot een gemeenschappelijk standpunt te komen.

⋅

In die optiek is het essentieel dat VEPEK zijn ledenorganisaties bijstaat met economische en wetenschappelijk onderbouwde informatie.

⋅

Het is de bedoeling dat VEPEK een crisiscel installeert, gericht op duidelijke afspraken onderling, over standpunten tegenover de overheid en communicatie naar buiten toe.

1.2.1.2

Taken

Rekening houdend met de aangepaste visie wijzigt het takenpakket van VEPEK. De belangenbehartiging op het eerste front is niet voor VEPEK. Voor problemen en mogelijkheden die een deelsector overstijgt, hoeft VEPEK te zorgen voor onderbouwde informatieverschaffing en voor communicatie van het standpunt in verschillende commissies en raden.


2

Het takenpakket van VEPEK spitst zich toe op: ⋅

Verzamelen en rapporteren van economische en wetenschappelijk onderbouwde gegevens en inzichten over de problemen en mogelijkheden van de Belgische pluimveesector in EU en mondiaal perspectief.

⋅

Instaan

voor

overleg

tussen

de

verschillende

ledenorganisaties

om

tot

een

gemeenschappelijk standpunt te komen en dat standpunt gepast te vertolken in de specifieke commissies en raden. Het overleg situeerde zich meestal binnen een aantal werkgroepen. Deze werkgroepen kunnen structureel zijn, of samengesteld worden volgens de noden van het moment. Het is dan ook evident dat dit werkingsinstrument blijft bestaan, eventueel bijgestuurd aan de hand van het aangepaste takenpakket. Daarnaast dient er meer aandacht besteed te worden aan de vertegenwoordiging van VEPEK in de verschillende commissies (waaronder de Commissie Dierlijk Afval, de Raad van het Fonds,…) en is communicatie met de leden belangrijk. ⋅

Het organiseren van een crisiscel gericht op een evenwichtige aanpak en doelgerichte communicatie. Hiertoe is de uitwerking van draaiboeken, scenario’s en studie van mogelijke gevolgen belangrijk.

⋅

Wat betreft materie die specifiek is voor een deelsector neemt VEPEK geen initiatieven, maar kan wel een ondersteunende rol spelen.

⋅

Het verzamelen en opvolgen van boekhoudkundige gegevens van pluimveebedrijven ten behoeve van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst Normering en Controle Dierlijke Productie.

⋅

Binnen VEPEK wordt nagedacht over de instelling van een communicatiecel. Het kan nuttig zijn dat voor sectoroverschrijdende materies de totale pluimveekolom met één standpunt naar buiten komt. Ook bij calamiteiten is het belangrijk om als een blok te reageren. Vooraleer met een standpunt naar buiten te treden, dienen de verschillende lidorganisaties te worden geraadpleegd. Op deze wijze is men zeker dat de ganse kolom hetzelfde standpunt deelt. Communicatie rond specifieke dossiers die gedragen worden door de lidorganisaties wordt gevoerd door de lidorganisatie zelf.


3

1.2.2 Aandachtspunten en uitgevoerde taken van VEPEK in 2008 1.2.2.1

Opvolging van prestaties van pluimveebedrijven door VEPEK in 2008

In opdracht en overleg met de Vlaamse Overheid, departement Landbouw en Visserij, afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling werden de prestatiegegevens op 15 braadkippenbedrijven, 15 legkippenbedrijven, 3 scharrelbedrijven en 11 vermeerderingsbedrijven verzameld en verwerkt. De resultaten werden samengevat in een afzonderlijk rapport, dat naar de deelnemers wordt toegestuurd.

1.2.2.2

Sanitair Beleid

De problematiek binnen het Sanitair Fonds Pluimvee van het FOD spitste zich vooral toe op een viertal hoofdaandachtspunten.

1. Waardetabellen ⋅

In overleg met de verschillende geledingen van de bedrijfskolom werden de waardetabellen voor braadkippen, legkippen, lichte moederdieren, zware moederdieren, grootouderdieren en geruide dieren geactualiseerd voor 2008-2009. De bedoeling is in “vredestijd” over degelijke en afgesproken waardetabellen te beschikken voor de bedrijven die naderhand te maken hebben met een sanitair probleem en in aanmerking komen voor vergoeding door het Sanitair Fonds.

⋅

Ook de waardetabellen opgesteld voor alternatief gehouden pluimvee, zijnde: (1) de Mechelse Koekoek, (2) de biologische braadkip, (3) de scharrelkip al of niet met buitenloop en (4) de biologische legkip, werden geactualiseerd voor 2008-2009. Uiteraard, tegenover een verhoogde uitbetaling bij ruiming, staat ook een hogere bijdrage. Voor de bepaling van de hoogte van deze bijdrage werd een formule uitgewerkt die rekening houdt met de verhoogde waarde van deze dieren, het aantal productieronden en de lengte ervan en de leegstandperiode.

⋅

In 2008 werden er twee differentiaties toegevoegd bij de braadkippen, zijnde (1) traaggroeiers 63-70 dagen en (2) traaggroeiers 81 dagen, om zo beide alternatieven uit Wallonië te kunnen opnemen.

⋅

De bijdrage werd verminderd van 200% naar 150%, goedgekeurd door de Werkgroep Pluimvee en de Raad van het Fonds.


4

⋅

Eind 2008 werd de discussie opgestart rond de uitwerking van de modaliteiten voor de vergoeding van pluimvee in alternatieve houderijsystemen en speciale pluimveerassen en de modaliteiten van de melding hiervoor. Het gaat hier om een hogere bijdrage op vrijwillige basis. Het was de bedoeling om begin 2009 te starten met dit nieuwe systeem: gelijktijdig met de facturatie begin 2009 van de verplichte bijdragen voor het referentiejaar 2008, zou een begeleidende brief verstuurd worden naar de pluimveehouders, waarna die de keuze kunnen overmaken om al dan niet in te stappen in dit systeem van vrijwillige meerbijdrage. De implementatie van het systeem gebeurt echter onder voorbehoud van een voorafgaande goedkeuring door de Europese Commissie. De wijziging werd daar aanvankelijk aangemeld via de vereenvoudigde procedure, maar dit moet via de uitgebreide procedure gebeuren, waardoor dit dossier wat vertraging oploopt.

2. Aviaire Influenza Uitgaande van FOD Volksgezondheid loopt een onderzoek over “Kosten-batenanalyse van de bestrijding van Hoog Pathogene Aviaire Influenza (HPAI) in België” onder leiding van prof. J. Viaene. Met de dataverwerking door VEPEK is het de bedoeling om actuele en specifieke gegevens bij elkaar te brengen over de economische impact van vaccinatie en scenario-onderzoek ter zake. Een eerste deel omvat het verzamelen van gegevens over de verschillende kostenposten die in de onderscheiden scenario’s worden meegenomen. Een tweede deel omvat de bepaling van de bijkomende opbrengst of schadereductie evenals financiering in het geval van vaccinatiescenario’s.

3. Salmonella Binnen VEPEK werd naar analogie met de vaccinatie van de vermeerderingssector voor Salmonella, opgesteld naar aanleiding van de Europese verordeningen rond bestrijdingsprogramma’s voor Salmonella bij vermeerderingskoppels, een systeem opgesteld voor de cofinanciering van de vaccinatie bij legkippen. Dit werd in het Sanitair Fonds en in de daaropvolgende Raad van het Fonds goedgekeurd.

Na het succes van de bestrijdingsprogramma’s voor Salmonella bij vermeerderingskoppels en legkippen van Gallus gallus, moeten er maatregelen vastgelegd worden om de Europese doelstelling (Verordening Nr. 646/2007) bij braadkippen te halen. VEPEK is aanwezig in de commissie die zich hierover buigt en heeft in het kader daarvan een aanvraag ingediend bij het FAVV voor een Begeleider Salmonella-Preventie. Na goedkeuring hiervoor, werd begin 2009 in een “Stuurgroep Salmonella” bestaande uit VEPEK, DGZ, ARSIA, Galluvet DAP, UGent en ILVO - een vacature voor een dierenarts opgesteld, waarna deze begeleider op 1 juni 2009 aan de slag ging.


5

In overleg met het FAVV heeft VEPEK de wijziging van het KB van 27 april 2007 betreffende de bestrijding van Salmonella bij pluimvee besproken en voorstellen tot aanpassing werden geformuleerd.

4. VKI-formulier en CMR-transportdocument ⋅

In

2008

startte

het

overleg

rond

het

uitwerken

van

een

‘VKI-formulier’

(voedselketeninformatie). Dit formulier dient als begeleidingsdocument voor slachtrijp pluimvee en vervangt het ‘slachtbegeleidingsdocument’. VEPEK heeft dit formulier opgesteld in overleg met het FAVV. Daar is het begin maart 2009 ingediend ter goedkeuring. ⋅

Aansluitend op het ‘VKI-formulier’ werd ook een ‘CMR-transportdocument’ opgesteld. Bepaalde velden op dit transportdocument worden voorgedrukt, zodat het document specifiek kan dienen voor het transport van pluimvee, waarbij een minimale manuele invulling vereist wordt.

⋅

Gezien het complementair karakter van beide documenten, is het de bedoeling dat deze gelijktijdig in werking treden. Dit gebeurt wellicht na de zomer van 2009.

1.2.2.3

Dierenwelzijn

Naar aanleiding van het EU-voorstel van de Raad voor de richtlijn tot vaststelling van minimumvoorschriften voor de bescherming van vleeskuikens (COM(2005) 221 DEF) werd een memorandum opgesteld dat onderschreven werd door de totale Belgische braadkippenkolom (VEPEK, Boerenbond, FWA, Landsbond, NBFB, VIP, NVP en BEMEFA). Enerzijds werden in dit memorandum de belangrijkste bezorgdheden van de Belgische braadkippenkolom ten aanzien van de ontwerprichtlijn aangegeven. De aandacht ging hierbij vooral uit naar de bezettingsnorm, de lichtsterkte en het sterftepercentage. Anderzijds werden een aantal voorstellen tot aanpassing van de ontwerprichtlijn geformuleerd.

Met 2012 in zicht, wordt het uitkijken naar alternatieven voor de kooihuisvesting bij de legkippen. Informatie wordt verzameld betreffende de socio-economische gevolgen van de alternatieve huisvestingen en doorgespeeld aan de leden van VEPEK. Via hen is VEPEK vertegenwoordigd in de commissie dierenwelzijn. Daar wordt gedebatteerd over de alternatieve systemen, in het bijzonder het al dan niet aanvaarden van de verrijkte kooi.

In 2008-2009 nam VEPEK deel aan het begeleidingscomité van het project "Bepalen van de optimale bezettingsdichtheid van landbouwhuisdieren gehuisvest in groep in relatie tot ruimtelijke behoeften, bedrijfsrendabiliteit en maatschappelijke acceptatie" (UGent – ILVO Dier – Vlaamse overheid). Het beleid in de Belgische pluimveeen konijnensector in 2008

6

1.2.2.4

Commissie Dierlijk Afval

Het onderzoek naar de kostenopbouw van de ophaling, verwerking en recyclage van dierlijk afval is een moeilijk onderwerp. Met expertise heeft VEPEK meegewerkt om inzicht te verwerven in de kostensituatie. Verder was VEPEK moderator voor het bereiken van een compromis tussen de zeer uiteenlopende standpunten tijdens het overleg binnen OVAM met Rendac. Belangrijk is dat het abonnement voor 2009 op hetzelfde niveau van 2008 blijft. Dit werd bekomen mits toedoen van minister Crevits, die besliste hiervoor bijkomend 500.000 euro uit te trekken.

1.2.2.5

MAP

Overleg met de overheid en communicatie naar de sector toe betreffende de uitwerking van MAP III. Aanwezigheid tijdens de overlegvergadering met de Mestbank. VEPEK nam deel aan de stuurgroep georganiseerd door Mestbank en UGent rond “Verhoging van de acceptatiegraad van dierlijke mest”.

1.2.2.6

VLAM: Promotie- en kwaliteitsbeleid

De uitwerking en opvolging van de promotieactiviteiten voor kip, ei en konijn in binnen- en buitenland gebeurt door de Sectorgroep PEK, binnen de VLAM. VEPEK verleent actieve medewerking en probeert met kennis van zaken het promotiebeleid te sturen in de richting van de specifieke behoeften van de sector.

In 2008 werd binnen VLAM een handleiding opgesteld betreffende de te volgen stappen op gebied van crisiscommunicatie. In samenwerking met de diverse productmanagers werd voor elke sector een communicatieplan opgesteld met vermelding van alle aanspreekpunten voor sectorgerelateerde crisissen.

Er werd meegewerkt aan het inhoud en vorm geven van de promotie voor: ⋅

Kip: kipspot “Goesting in iets goeds. Altijd een goed idee op kip.be”

⋅

Ei: promotiecampagne “Formidabel Fastfood”

⋅

Konijn: aandacht voor konijn in het VLAM-voedingsmagazine “Lekker van bij ons” (Libelle) en in het kookprogramma “Lekker van bij ons” ( Vitaya); infoborden voor konijnenkwekers

⋅

Exportpromotie: Gezamenlijke groepsstand voor alle deelnemende exporterende slachterijen en uitsnijderijen op Sial 2008 (Parijs) en Anuga 2009 (Keulen).

Ook de uitgebreide GfK-data over het thuisverbruik van kip, ei en konijn worden aangewend voor een meer doelgerichte promotie.


7

Verder stond VEPEK in 2008 in voor de vertegenwoordiging en deelname aan SIAL-Parijs, gericht op buitenlandse promotie voor kip en konijn. De individuele stands van Vlaamse bedrijven gekoppeld aan een gemeenschappelijke ontvangstplaats is een formule die het nog steeds doet.

1.2.2.7

Belplume vzw

Vanuit VEPEK is Belplume gegroeid. Hierbij werkt VEPEK dan ook verder mee aan de oplossing van de voornaamste uitdagingen van Belplume, zoals daar zijn: ⋅

de erkenning als autocontrolesysteem door het FAVV;

⋅

realisatie van het lastenboek voor transport van levend pluimvee;

⋅

communicatie van het ketensysteem Belplume tussen partijen in de keten en verbetering van imago;

⋅

1.2.2.8

naar analogie met Belplume een integraal kwaliteitssysteem voor het tafelei ontwikkelen.

Participatie in projecten

VEPEK heeft informatie verschaft voor de kosten/batenanalyse van interventiestrategieën binnen het project: “Beheersing van het contaminatieniveau van kippenkarkassen met thermotolerante Campylobacter”.

Dergelijke inbreng gebeurt ook voor andere projecten, zoals bijvoorbeeld: ⋅

Bepalen van de optimale bezettingsdichtheid van landbouwhuisdieren gehuisvest in groep in relatie tot ruimtelijke behoeften, bedrijfsrendabiliteit en maatschappelijke acceptatie;

1.2.2.9

⋅

Contaminatie van eieren afkomstig van kippen gehouden bij particulieren;

⋅

Studie van pathogenese en bestrijding van Clostridium perfringens bij pluimvee.

Algemene voorlichting

Algemene voorlichting door dagelijks een antwoord te geven op de meest diverse vragen over de recente verhoudingen en ontwikkelingen in de pluimveeen konijnensector. Het onderhavige rapport “Overzicht van de Belgische pluimveeen konijnenhouderij in 2008” werd uitgewerkt. Het is een verzameling van de meest recente data over de sector en kan gebruikt worden om een degelijk inzicht te verwerven en beter onderbouwde beslissingen te nemen.


8

2. VERMEERDERINGSSECTOR 2.1 Ontwikkeling in EU-perspectief De positie van de Belgische vermeerderingssector ten opzichte van de overige EU-lidstaten wordt geschetst aan de hand van de recente evolutie van de zware moederdierenstapel en buitenlandse handel in broedeieren en eendagskuikens. Tot mei 2004 heeft de EU betrekking op 15 lidstaten. In mei 2004 zijn er 10 nieuwe lidstaten toegetreden tot de Europese Unie en sinds januari 2007 zijn ook Bulgarije en Roemenië lid van de EU. Voor 2006 tot 2008 wordt de volledige Europese Unie gerekend (EU), maar tevens wordt het cijfer EU-15 meegedeeld.

2.1.1 Productie in de EU-lidstaten In Tabel 1 wordt de evolutie van de zware moederdierenstapel in de EU weergegeven voor de periode 2000-2007; voor 2008 zijn er geen cijfers ter beschikking. De omvang van de vermeerderingsstapel is een maatstaf voor de productie van broedeieren. Van 2000 tot 2002 bleef de EU-moederdierenstapel ongeveer stabiel rond 31 miljoen zware moederdieren. Sinds 2003 daalde de moederdierenstapel, maar deze steeg opnieuw in 2006. Er wordt verondersteld dat er in 2007 een status quo was. In 2007 bleven het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk koploper, gevolgd door Spanje. Nederland is de vierde grootste producent. België stond in voor slechts 4% van de Europese moederdierenstapel. Tabel 1. Evolutie van de zware moederdierenstapel in de EU (1.000 stuks)

België/Lux Duitsland Frankrijk Nederland Denemarken Ierland Italië Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Zweden Finland Verenigd Koninkrijk

2000 1.709 1.863 5.715 4.598 928 349 2.754 955 4.396 1.193 232 588 242 5.319

2001 1.682 2.022 94 4.411 880 300 2.772 583 4.368 1.272 237 560 168 5.315

2002 1.809 2.041 5.886 4.552 920 335 2.848 310 4.630 1.297 154 646 465 5.249

2003 1.428 2.097 5.285 3.663 933 312 2.727 294 4.194 1.176 101 596 514 5.018

2004 1.332 2.313 5.333 2.842 950 288 2.644 294 4.231 1.276 107 554 576 5.151

2005 1.245 2.315 4.760 3.022 954 266 2.516 376 3.981 1.214 107 533 609 4.829

2006 1.328 2.690 4.652 3.361 943 382 2.434

2007 1.440 2.721 4.634 3.445 898 415 2.415

4.021 1.311

4.154 1.300

516 781 4.809

481 938 4.956

27.228

27.797

30.841

30.461

31.139

28.339

27.891

26.727

33.293 niet opgegeven

EU-15

EU

Bron: EU-commissie; vanaf 2006 = EEPA (2007)

Vermeerderingssector

9

2.1.2 Handel in broedeieren door de EU-lidstaten In Tabel 2 wordt de import van broedeieren door de EU weergegeven. In 2003 daalde de invoer van broedeieren vanuit de EU-lidstaten sterk. Sinds 2005 is er een sterke stijging van de intracommunautaire en totale import. De invoer van broedeieren uit derde landen is verwaarloosbaar. Tabel 2. Import van broedeieren door de EU-lidstaten (1.000 stuks) 2001-2008

NAAR België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2001

2002

37.095 14.640 70.887 1.476 26.337 26.041 7.700 72.406 1.029 77.920 16.701 12.116 30.739 0 18.408

46.369 27.118 33.365 1.587 61.098 21.677 3.388 63.326 140 112.565 23.403 9.298 25.748 384 19.382

413.496

448.848

222 67 1.522 0 4.024 1.213 0 1.517 0 3.114 7.632 0 476 0 2.487

0 885 3.210 0 2.220 151 0 0 0 2.557 5.863 0 65 0 3.535

22.275

18.487

435.771

467.335

2003 2004 2005 2006 Herkomst: EU-Lidstaten (1) 40.502 36.989 33.718 65.269 22.450 22.392 976 829 19.599 20.561 39.599 64.200 358 2 1 1 46.378 32.241 68.947 37.491 12.049 28.466 21.284 22.624 3.163 3.059 6.832 4.339 45.795 37.089 45.400 41.202 648 192 300 1.070 82.626 61.631 98.311 90.708 20.818 17.616 26.178 14.742 12.018 9.462 7.959 7.845 33.162 27.838 30.823 41.125 0 0 0 0 10.300 7.663 5.896 7.097 398.542 349.867 305.201 386.224 460.162 Herkomst: Derde landen 255 0 173 0 0 0 0 462 3.090 1.697 9.772 1.889 0 0 0 0 4.590 3.087 2.882 4.470 1.480 467 0 0 0 0 0 0 225 661 1.698 652 0 0 0 0 848 3.006 9.360 5.798 13.073 3.966 455 844 1.254 403 5.096 546 334 192 177 1.295 0 0 0 0 3.255 2.016 2.271 2.042 17.998 28.405 15.495 31.884 20.234 TOTAAL 378.272 320.696 418.108 480.396

2007

2008

66.112 2.735 88.793 0 37.407 23.743 4.597 56.030 4.094 102.563 18.512 9.570 36.482 14 5.813 456.465 525.938

63.612 7.550 70.974 0 63.118 17.440 9.380 56.014 5.038 106.344 20.319 4.366 39.041 222 7.717 471.134 549.316

0 42 3.676 0 7.641 0 0 2.695 0 11.894 1.444 1.596 1.566 0 1.917 32.471 35.653

0 291 2.612 0 2.793 0 0 251 0 5.909 13 1.650 1.664 0 3.324 18.506 22.302

561.591

571.618

Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM; (1) Tot mei 2004: EU-15, vanaf mei 2004: EU-25 en vanaf jan 2007: EU-27


10

In Tabel 3 wordt de export van broedeieren door de EU-lidstaten weergegeven. De EU is een nettoexporteur van broedeieren. Nederland, Duitsland, Frankrijk en Spanje zijn traditioneel de belangrijkste exporteurs van broedeieren binnen de EU. In 2008 verdubbelde de export van broedeieren vanuit België naar EU-lidstaten ten opzichte van 2007, terwijl de uitvoer uit Nederland en Duitsland daalde. De export naar derde landen is belangrijker dan de import uit deze landen. Nederland verzorgt telkens het grootste deel van de export buiten de EU, gevolgd door Duitsland. Tabel 3. Export van broedeieren door de EU-lidstaten (1.000 stuks) 2001-2008

2001

2002

72.125 8.305 54.548 45 61.421 84 3.765 14.473 42 115.264 3.956 5.690 83.400 5.524 4.835

90.634 6.347 87.049 55 64.684 0 5.795 64.543 1 113.349 5.532 2.151 100.288 14.693 10.060

436.478

565.180

België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

5.127 4.953 38.302 2.058 37.103 30 26 10.965 0 123.676 1.074 1.776 20.335 5.572 15.458

3.188 2.002 51.128 1.456 58.300 2 0 8.641 0 193.151 53 1.034 12.930 7.212 39.365

266.454

378.463

EU

702.932

943.643

VAN België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

2003

2004 2005 2006 2007 2008 Naar: EU-Lidstaten (1) 68.236 77.667 65.077 52.378 45.155 92.243 9.152 56.624 11.030 35.468 26.707 21.815 84.380 75.163 73.442 111.334 114.548 78.662 40 140 206 111 129 140 92.345 91.212 79.980 92.880 100.846 107.025 3.415 0 510 682 306 11.601 6.324 3.528 5.552 5.514 2.052 4.762 91.776 31.408 26.364 38.536 42.205 26.090 27 11 0 0 0 0 72.085 69.720 80.934 101.451 150.520 121.250 6.684 4.899 1.383 1.018 1.079 4.576 15.298 6.795 12.938 16.053 13.021 12.560 125.584 801.947 41.686 86.087 145.406 164.281 18.152 13.574 11.845 8.280 7.424 6.562 18.103 34.557 22.608 18.903 17.609 26.649 568.695 667.007 678.217 611.602 545.492 433.555 648.393 761.732 870.151 Naar: Derde landen 5.483 8.166 7.459 42.622 14.075 9.358 6.306 9.383 5 6.364 3.165 3.090 37.930 56.325 78.304 90.117 69.411 72.808 793 385 0 169 427 108 67.418 51.205 26.842 27.911 25.695 21.840 302 0 30 40 0 0 0 0 0 0 0 0 18.614 5.835 9.358 1.478 253 5.203 0 0 0 0 0 0 40.982 71.788 85.478 133.684 146.386 175.459 2.893 2.469 4.368 702 4.475 3.468 2.386 1.508 1.245 2.773 190 3.091 18.658 27.211 18.157 33.290 29.644 45.879 11.000 4.739 2.290 5.751 1.968 3.593 15.731 24.373 28.995 21.029 22.233 24.224 365.930 317.919 368.139 228.496 263.387 262.531 462.538 365.506 425.969 TOTAAL 840.098 808.879 696.086 1.110.931 1.127.238 1.296.120



11

2.1.3 Handel in eendagskuikens door de EU-lidstaten In Tabel 4 wordt de import van eendagskuikens door de EU weergegeven. Tussen 2001 en 2002 steeg de intracommunautaire import van eendagskuikens. In 2003 daalde de invoer vanuit de EUlidstaten, maar deze steeg opnieuw tussen 2004 en 2007. In 2008 was er een daling van de import van eendagskuikens, maar deze bleef nog 4% hoger dan in 2006. In de intracommunautaire handel is Duitsland steevast de grootste importeur. De import van eendagskuikens uit derde landen is beperkt. Tabel 4. Import van eendagskuikens door de EU-lidstaten (1.000 stuks) 2001-2008

NAAR België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk

2001

2002

17.778 18.887 118.093 34 11.903 2.868 4.224 9.479 0 8.523 6.878 10.075 15.873 104 1.346

18.362 1.709 119.896 35 13.593 3.189 6.325 13.393 0 17.247 5.747 11.459 13.855 95 1.747

209.065

226.650

6 0 1 1 43 82 0 190 0 0 889 74 104 26 51

5 0 63 22 37 2 0 99 0 74 101 3 69 29 80

1.468

585

2003 2004 2005 Herkomst: EU-Lidstaten (1) 11.487 8.990 14.007 1.571 1.342 1.260 78.863 97.856 119.359 37 69 168 12.767 12.156 11.016 2.143 2.242 1.267 5.016 4.430 5.105 15.567 4.672 3.619 11 9 5 12.341 31.907 16.751 3.511 7.339 6.883 11.448 9.349 8.076 16.340 17.309 19.186 83 80 172 2.536 2.057 7.134

EU-15

EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

173.721 199.807 214.008 Herkomst: Derde landen 4 4 0 0 0 0 15 25 31 13 2 2 44 57 136 2 6 2 0 15 0 179 249 151 0 0 0 81 137 359 2.799 32 0 110 67 53 57 170 333 41 29 27 62 56 59 3.408

849 1.154 TOTAAL 200.656 215.162

2006

2007

2008

9.803 1.563 127.046 438 11.697 2.879 9.915 2.893 26 21.883 5.839 8.770 20.481 167 5.569

13.632 1.280 110.224 59 14.514 7.216 24.338 3.703 33 45.251 11.151 14.194 33.844 745 5.359

14.703 1.234 75.631 66 12.556 9.260 11.027 4.076 17 54.038 13.197 6.408 35.994 374 4.203

228.969

285.543

242.784

293.968

349.736 304.675

0 0 25 0 86 2 0 10 0 196 0 66 214 0 81 680 711

0 0 77 3 110 2 0 220 0 328 30 43 92 0 89 994 1.130

0 0 26 0 16 0 0 1.130 0 313 0 0 65 0 136 1.686 1.687

210.533 227.235 177.129 294.679 350.866 306.362 EU Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM; (1) Tot mei 2004: EU-15, vanaf mei 2004: EU-25 en vanaf jan 2007: EU-27


12

In Tabel 5 wordt de export van eendagskuikens door de EU-lidstaten weergegeven. De EU is nettoexporteur van eendagskuikens. In de intracommunautaire export is Nederland de koploper, gevolgd door België. Ondanks de grote export blijft ook de import van eendagskuikens uit de EU-lidstaten belangrijk voor Nederland (cfr. Tabel 4). In tegenstelling tot de extracommunautaire import, is de extracommunautaire export van eendagskuikens wel van belang. Tot 2006 was Frankrijk koploper in de export naar derde landen. Vanaf dan is dit Nederland, gevolgd door Frankrijk en Duitsland. Tabel 5. Export van eendagskuikens door de EU-lidstaten (1.000 stuks) 2001-2008

2001 VAN België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2002

38.077 41.196 6.111 1.125 11.371 10.020 0 0 14.071 25.869 0 0 334 218 5.250 6.512 0 0 109.578 138.037 1.165 332 10.345 13.633 8.499 9.897 685 1.177 20.756 38.267 226.242 286.283 2.176 10.189 9.545 771 3.214 865 19 3.401 0 19.355 635 315 10.242 208 7.653

2.247 3.256 11.602 703 22.921 2.101 0 6.039 0 18.534 630 364 2.404 104 8.644

88.587

79.548

314.829 365.831

2003 2004 2005 2006 Herkomst: EU-Lidstaten (1) 38.059 41.821 35.330 47.969 7.672 19.297 10.660 16.726 7.682 9.767 11.051 14.098 0 188 402 453 26.769 17.105 20.837 17.869 152 62 75 112 70 26 0 0 6.135 4.849 5.290 5.240 0 0 0 0 68.092 90.109 122.224 92.111 3.685 1.901 3.068 1.250 21.230 15.317 19.532 16.842 12.591 8.381 8.975 7.691 2.582 3.481 2.614 3.970 20.167 19.407 15.352 21.179 245.510 214.886 231.711 255.410 322.187 Herkomst: Derde landen 1.877 2.163 1.591 1.518 1.751 3.923 6.417 3.689 10.052 10.048 8.398 7.177 1.400 427 128 400 26.426 23.790 17.179 13.709 2.492 2.944 2.933 1.166 0 156 0 0 6.413 3.859 5.254 4.789 0 0 0 0 6.036 12.166 15.305 21.633 1.053 690 305 298 331 401 405 218 1.521 1.980 1.476 1.509 312 1.370 194 1.366 8.379 10.091 7.591 6.586 64.058 68.043 74.008 67.177 140.627 TOTAAL 282.929 305.719 322.587 462.814

2007

2008

59.301 57.239 7.672 19.109 23.236 18.025 523 526 24.955 15.369 1.180 452 1.110 2.709 6.279 7.192 0 0 108.762 131.372 1.350 1.329 25.754 32.630 9.062 9.711 1.821 1.755 27.686 25.925 298.691 323.343 391.818 431.288 3.163 3.985 2.219 1.580 6.440 7.035 1.409 1.124 15.259 15.296 2.587 3.430 0 0 2.985 2.154 0 0 20.297 24.841 234 466 232 204 1.595 1.579 49 38 3.040 2.285 59.509 64.017 120.523 140.336 512.341 571.624



13

2.2 De Belgische vermeerderingssector 2.2.1 Productie 2.2.1.1

Moederdieren

De opzetcijfers van het lastenboek afgesloten tussen het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Kwaliteit, Dienst Normering en Controle Dierlijke Productie (NCDP) en de Landsbond, Vlaamse bedrijfspluimvee- en konijnenhouders zijn de meest betrouwbare gegevens omtrent de moederdierenstapel, aangezien deze cijfers door de technisch helper maandelijks, rechtstreeks bij alle erkende broeierijen worden opgetekend. De broeierijen geven volgende gegevens door: de kuikens die geleverd worden bij Belgische pluimveehouders afkomstig uit eigen broeierij, andere broeierij uit loonbroed (loonbroed door derden), import en aankoop bij andere broeierij. De kuikens uit loonbroed, verkocht aan een andere broeierij en geleverd in het buitenland, worden niet opgetekend. In Tabel 6 wordt de opzet van lichte moederdieren weergegeven. Figuur 1 geeft een beeld van het aantal opgezette lichte moederdieren per maand. De evolutie van het aantal opgezette lichte moederdieren, cumulatief over 12 maanden, wordt grafisch weergegeven in Figuur 2. Het aantal opgezette lichte moederdieren per maand vertoont een sterk schommelend verloop. In 2008 werden lichte moederdieren slechts gedurende 2 maanden opgezet, namelijk in januari en in juli. Tussen januari 2007 en januari 2008 werden er in totaal het meest lichte moederdieren van de laatste vijf jaren (2004-2008) opgezet.

In Tabel 7 wordt de opzet van zware moederdieren weergegeven. Figuur 3 geeft een beeld van het aantal opgezette zware moederdieren per maand. De evolutie van het aantal opgezette zware moederdieren, cumulatief over 12 maanden, wordt grafisch weergegeven in Figuur 4. Hierbij kan men vaststellen dat dit aantal opgezette zware moederdieren, cumulatief over 12 maanden, over gans 2008 beduidend hoger ligt dan het gemiddelde van de voorafgaande vier jaren (2004-2007).


14

Tabel 6. Evolutie opgezette lichte moederdieren 2004 – 2008

2004 cum 2004 2005 cum 2005 2006 cum 2006 2007 cum 2007 2008 cum 2008 januari 5.300 26.548 0 40.802 0 73.611 0 93.117 9.500 181.124 februari 0 26.548 4.472 45.274 0 73.611 0 93.117 0 181.124 maart 0 26.548 25.000 70.274 9.009 82.620 0 84.108 0 181.124 april 6.050 26.598 1.700 65.924 0 82.620 18.724 102.832 0 162.400 mei 850 27.448 38.615 103.689 11.000 83.255 54.750 146.582 0 107.650 juni 0 27.448 29.600 133.289 750 47.705 0 145.832 0 107.650 juli 16.300 43.748 28.300 145.289 4.400 28.105 0 141.432 46.772 154.422 augustus 6.000 37.975 2.500 141.789 67.958 96.063 20.000 93.474 0 134.422 september 0 34.675 7.446 149.235 0 88.617 56.050 149.524 0 78.372 oktober 3.000 31.202 0 146.235 0 88.617 22.100 171.624 0 56.272 november 19.900 51.102 6.500 132.835 0 93.117 0 171.624 0 56.272 december 0 46.102 0 132.835 0 93.117 0 171.624 0 56.272 Bron: NCDP (2008)

Tabel 7. Evolutie opgezette zware moederdieren 2004 – 2008

januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december

2004 cum 2004 188.195 1.932.698 120.639 1.846.231 143.975 1.935.383 127.030 2.012.980 112.963 1.866.482 210.648 1.977.034 106.915 1.903.372 135.220 1.839.509 65.860 1.778.495 254.060 1.805.739 127.115 1.781.904 116.890 1.817.249

2005 cum 2005 129.720 1.758.774 205.150 1.843.285 98.700 1.798.010 209.140 1.880.120 170.222 1.937.379 116.080 1.842.811 168.580 1.904.476 195.910 1.965.166 128.532 2.027.838 157.290 1.931.068 250.599 2.054.552 218.319 2.155.981

2006 cum 2006 192.405 1.840.666 82.680 1.718.196 221.447 1.840.943 94.673 1.748.476 183.090 1.761.344 213.619 1.794.433 84.743 1.734.316 159.015 1.701.421 193.110 1.817.081 130.735 1.790.526 230.680 2.004.516 90.584 1.876.781

2007 cum 2007 140.979 1.825.355 245.945 1.988.620 145.980 1.913.153 110.815 1.929.295 184.750 1.930.955 171.940 1.889.276 163.799 1.968.332 199.592 2.008.909 126.815 1.942.614 186.590 1.998.469 279.982 2.047.771 142.829 2.100.016

2008 cum 2008 243.567 2.202.604 198.165 2.154.824 154.627 2.163.471 168.414 2.221.070 113.812 2.150.132 149.615 2.127.807 216.130 2.180.138 188.375 2.168.921 163.885 2.205.991 182.155 2.201.556 239.707 2.161.281 153.060 2.171.512

Bron: NCDP (2008)


15

ja n/ 04 m rt/ 04 m ei /0 4 ju l/0 4 se p/ 04 no v/ 04 ja n/ 05 m rt/ 05 m ei /0 5 ju l/0 5 se p/ 05 no v/ 05 ja n/ 06 m rt/ 06 m ei /0 6 ju l/0 6 se p/ 06 no v/ 06 ja n/ 07 m rt/ 07 m ei /0 7 ju l/0 7 se p/ 07 no v/ 07 ja n/ 08 m rt/ 08 m ei /0 8 ju l/0 8 se p/ 08 no v/ 08

aantal opgezette dieren 80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

0

maand

Figuur 1. Evolutie opgezette lichte moederdieren per maand 2004 – 2008; Bron: NCDP (2008)


16

rt/

/0 4

0 me 4 i/0 4 ju l/0 4 se p /0 no 4 v /0 4 ja n /0 5 mr t /0 m 5 ei/ 05 ju l/0 5 se p /0 no 5 v /0 5 ja n /0 6 mr t /0 m 6 ei/ 06 ju l /06 se p /0 no 6 v/ 06 ja n /0 7 m rt/ 0 m 7 ei/ 07 ju l /0 7 se p/ 0 no 7 v/ 07 ja n /0 8 m rt/ 0 me 8 i/0 8 ju l/0 8 se p/ 0 no 8 v /0 8

m

ja n


180.000

160.000

140.000

120.000

100.000

80.000

60.000

40.000

20.000

0

maand

Figuur 2. Evolutie opgezette lichte moederdieren, cumulatief over 12 maanden; Bron: NCDP (2008)


17

ja n/ 04 m rt/ 0 m 4 ei /0 4 ju l/0 4 se p/ 0 no 4 v/ 04 ja n/ 05 m rt/ 0 m 5 ei /0 5 ju l/0 5 se p/ 0 no 5 v/ 05 ja n/ 06 m rt/ 0 m 6 ei /0 6 ju l/0 6 se p/ 0 no 6 v/ 06 ja n/ 07 m rt/ 0 m 7 ei /0 7 ju l/0 7 se p/ 0 no 7 v/ 07 ja n/ 08 m rt/ 0 m 8 ei /0 8 ju l/0 8 se p/ 0 no 8 v/ 08


250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

maand

Figuur 3. Evolutie opgezette zware moederdieren per maand 2004 – 2008; Bron: NCDP (2008)


18

j an /0 m 4 rt/ 0 m 4 ei / 04 ju l/0 se 4 p/ 0 no 4 v/ 04 j an /0 m 5 rt/ 0 m 5 ei / 05 ju l/0 se 5 p/ 0 no 5 v/ 05 j an /0 m 6 rt/ 0 m 6 ei / 06 ju l/0 se 6 p/ 0 no 6 v/ 06 j an /0 m 7 rt/ 0 m 7 ei / 07 ju l/0 se 7 p/ 0 no 7 v/ 0 j an 7 /0 m 8 rt/ 0 m 8 ei /0 8 ju l/0 se 8 p/ 0 no 8 v/ 08

aantal opgezette dieren 2.500.000

2.000.000

1.500.000

1.000.000

500.000

0

maand

Figuur 4. Evolutie opgezette zware moederdieren, cumulatief over 12 maanden; Bron: NCDP (2008)


19

2.2.1.2

Broedeieren

Tabel 8 geeft, uitgaande van de NIS-bevoorradingsbalans, de Pluimveestatistieken (NCDP, 2008) en cijfers van EUROSTAT (2009), een overzicht van de evolutie van de Belgische productie van broedeieren. Tussen 2004 en 2006 was er een verminderde totale inlandse productie. Dit leidde in de eerste plaats tot een sterk verminderde export en wat minder ingelegde broedeieren. In 2007 worden iets minder broedeieren geëxporteerd dan in 2006, maar het aantal ingelegde broedeieren kent een sterke stijging, waardoor de totale inlandse productie toeneemt. Dit aantal ingelegde broedeieren neemt af in 2008, waardoor ook de totale inlandse productie lager ligt dan in 2007.

Tabel 8. Belgische productie van broedeieren (1.000 stuks), 2001-2008

Ingelegde (+) Uitvoer (+) Invoer (-)

2001 313.082

2002 310.577

2003 299.430

2004 292.703

2005 279.408

2006 292.023

2007 317.548

2008 306.868

73.725 33.832

88.875 38.798

71.008 38.743

84.912 38.110

39.600 33.891

52.473 65.269

44.727 55.238

54.179 63.612

TOTALE INLANDSE PRODUCTIE 352.975 360.654

331.695

339.505

285.117

279.227

307.037

297.435

Bron: CLE tot 2001, NIS (2002-2004), vanaf 2005 = NCDP en EUROSTAT

2.2.2 Structuur van de vermeerderings- en broeierijsector De evolutie van het aantal erkende broeierijen voor pluimvee met hun totale broedcapaciteit en benutting wordt voor de periode 2001-2008 weergegeven in Tabel 9. Figuur 5 geeft een beeld van de evolutie van de voorbroedcapaciteit van de Belgische broeierijen en Figuur 6 toont de evolutie van het aantal ingelegde broedeieren en hun benutting.

In 2008 telde België 20 erkende broeierijen, dat zijn er 7 minder dan in 2001. Toen bedroeg de totale capaciteit van de Belgische broeierijen voor pluimvee 23 miljoen stuks. Deze capaciteit hield stand in de periode 2002-2004, maar in 2005 daalde de totale capaciteit tot 22 miljoen stuks. Sindsdien is de capaciteit terug gestegen, in 2008 bedroeg deze terug 23 miljoen stuks. In 2008 werden volgens de gegevens van de dienst Normering en Controle Dierlijke Productie van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 303 miljoen eieren ingelegd, waarvan 92% bestemd voor de braadkippenhouderij en 8% voor de legkippenhouderij.


20

Tabel 9. Aantal erkende broeierijen voor pluimvee met hun totale broedcapaciteit en benutting in België

2001

2002

2003

1.001 tot 10.000 10.001 tot 20.000 20.001 tot 50.000 50.001 tot 100.000 100.001 tot 200.000 200.001 tot 500.000 500.001 en meer

0 2 0 1 5 3 16

0 2 0 1 6 1 16

TOTAAL

27

26


0 34 0 75 825 1.132 21.324

0 34 0 75 930 455 21.324

TOTAAL

23.390

22.818


0 49 0 0 3635 4.294 23.695

0 47 0 0 4.842 0 28.481

TOTAAL

31.673

33.370


0 0 0 9 2.598 3.744 276.019

TOTAAL

282.370

0 2 0 1 6 1 15

2004 2005 AANTAL 0 0 2 1 0 0 1 2 5 5 1 1 15 14

2006

2007

2008

0 1 0 1 6 1 13

0 1 0 1 4 2 13

0 1 0 1 3 2 13

22

21

20

0 20 0 75 1.057 454 20.392

0 20 0 75 584 723 21.074

0 20 0 75 594 723 21.525

23.048 22.962 21.953 21.998 BENUTTING LEG (x 1.000) 0 0 0 0 2 2 5 0 0 0 0 0 0 4 255 134 5.811 5.080 2.401 2.636 0 0 0 0 24.974 22.142 14.287 20.121

22.476

22.937

0 113 0 198 5.018 0 21.174

0 81 0 192 4.895 0 19.581

26.503

24.749

0 0 0 20 2.962 3.649 271.367

30.787 27.228 16.948 22.891 BENUTTING VLEES (1.000) 0 0 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 625 16 33 20 2.401 1.959 2.269 5.561 3.417 3.188 3.849 3.357 262.448 260.244 256.151 256.006

0 0 0 24 3.654 3.293 280.583

0 0 0 18 3.149 4.012 271.332

277.998

268.891

287.554

278.511

25 24 23 CAPACITEIT (x 1.000) 0 0 0 36 20 16 0 0 0 75 75 150 930 819 884 455 455 454 21.552 21.593 20.449

265.407

262.302

264.949

Bron: Landsbond (2009)


21

capaciteit (x 1.000)

25.000 20.000 23.048

23.390 22.818

15.000

22.962 21.953 21.998 22.476 22.937

10.000 voorbroedcapaciteit

5.000 0

27

26

25

24

23

22

21

20

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

aantal broeierijen

jaar Figuur 5. Evolutie voorbroedcapaciteit Belgische broeierijen, 2001-2008; Bron: Landsbond (2009)

282.370

300.000

277.998 268.891

287.554 265.407

262.307

278511

264.944

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

31.673

33.370

30.787

27.228 16.948

0 2001

2002

2003

2004 jaar

2005

22.891

26.503

24749

benutting VLEES benutting LEG

2006

2007

20008

Figuur 6. Evolutie ingelegde broedeieren en hun benutting, 2001-2008; Bron: Landsbond (2009)


22

2.2.3 Evolutie van de technische resultaten van moederdieren in België In het kader van de “Technische ondersteuning landbouw – Adviesdiensten”, ondersteund door de Vlaamse Overheid, departement Landbouw en Visserij, worden door VEPEK prestatiecontroles uitgevoerd bij pluimveebedrijven met het doel over een aantal technische parameters te beschikken. De berekeningen zijn gebaseerd op de gegevens die door de bedrijfsbegeleiding zijn ingezameld gedurende de periode 1998-2008. In Tabel 10, Figuur 7 en Figuur 8, wordt een overzicht gegeven van de evolutie in de tijd van een aantal technische resultaten van moederdieren in België. De legperiode was sterk gedaald in de voorbije jaren, maar in 2008 zat deze terug op het niveau van 1998, terwijl het legpercentage in 2008 3% hoger ligt dan in 1998. Tussen 2005 en 2007 was er een daling in het sterftepercentage, maar in 2008 steeg dit terug tot op het niveau van 2005. Over het algemeen stijgt het totaal aantal broedeieren en het totaal aantal eieren per opgezette hen. In 2003 is een daling waargenomen ten gevolge van de kanalisatie van broedeieren tijdens de Aviaire Influenza crisis. Het voederverbruik per broedei steeg aanzienlijk in 2007, maar nam licht af in 2008. Tabel 10. Evolutie technische parameters moederdieren (1998-2008) Jaar

2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 Jaar 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998

Leeftijd bij opzet

Legperiode

(dagen) 135 134 138 139 133 132 134 125 130 127 126

(dagen) 303 289 286 294 286 273 298 300 295 287 304

Sterfte

(%) 9,8 8,7 9,1 9,7 8,6 12,4 11,6 12,0 11,7 8,7 15,5

Totaal Broedeieren per opgezette hen (stuks/hen) 156,3 151,8 149,8 151,6 146,8 128,5 150,9 147,9 146,2 145,1 143,9

Legpercentage per aanwezige hen (%) 57,7 58,4 57,2 56,4 56,5 53,0 55,9 55,3 55,7 55,0 54,5


Granen (%) 1 1 2 1 1 2 2 2 1 1 1

Totaal Eieren

per aanwezige hen (stuks/hen) 164,4 158,7 157,1 159,4 153,5 137,1 160,6 157,5 155,4 152,0 156,1

per opgezette hen (stuks/hen) 166,0 161,3 155,3 157,7 154,2 135,2 156,4 155,5 154,5 150,6 152,5

per aanwezige hen (stuks/hen) 174,7 168,6 162,8 165,7 161,2 144,3 166,5 165,6 164,3 157,9 165,5

(gr/dag/dier) 117 182 174 171 174 171 167 167 165 164 168

Voederverbruik (gr/broedei) 327 332 318 316 325 342 310 320 314 309 326

(gr/ei) 307 312 306 304 310 324 299 304 297 298 308

23

155 150 145 140 135 130 125 120

totaal broedeieren per opgezette hen (stuks)

160

115 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

350 340 330 320 310 300 290

voederverbruik per broedei (gram/broedei)

Figuur 7. Aantal broedeieren per opgezette hen (1998-2008)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 jaar Figuur 8. Voederverbruik per broedei (1998-2008)


24

2.2.4 Buitenlandse handel De buitenlandse handel in broeierijproducten bestaat uit de handel in broedeieren enerzijds en in eendagskuikens anderzijds.

2.2.4.1

Buitenlandse handel in broedeieren

De evolutie van de invoer van broedeieren naar België wordt weergegeven voor de periode 20012008 in Tabel 11 en Figuur 9. In 2001 was deze invoer gedaald, maar deze steeg terug in 2002. Tussen 2003 en 2005 daalde de invoer van broedeieren opnieuw, gevolgd door een sterke stijging in 2006. In 2007 nam de totale invoer van broedeieren nog licht toe, maar in 2008 daalde deze met 4%. De import van broedeieren vanuit Nederland blijft in 2008 het grootste aandeel innemen, gevolgd door Frankrijk. De invoer van broedeieren uit niet-EU-lidstaten naar België blijft nihil.

Tabel 11. Invoer van broedeieren (1.000 stuks) 2001-2008

HERKOMST Duitsland Frankrijk Italië Nederland Spanje Verenigd Koninkrijk EU-15 EU U.S.A. Andere TOTAAL

2001 378 9.387 0 24.545 0 0

2002 662 7.409 0 38.731 141 0

2003 1.474 9.794 0 29.729 17 0

2004 360 7.701 0 28.728 0 278

2005 296 12.039 364 21.943 0 348 35.102

2006 1.779 14.397 589 39.506 4.442 818 61.531 65.269

2007 497 21.542 0 43.586 0 390 66.015 66.112

2008 1.022 16.653 95 45.589 0 0 63.359 63.612

34.310

46.942

41.013

37.067

182 13

0 0

0 255

0 0

173 0

0 0

0 0

0 0

34.505

46.942

41.268

37.067

35.275

65.269

66.112

63.612

Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM


25

aantal broedeieren (x 1.000 stuks)

70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 9. Invoer van broedeieren (1.000 stuks) 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

In Figuur 10 en Tabel 12 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van broedeieren voor de periode 2001-2008. Tussen 2001 en 2006 fluctueerde de Belgische uitvoer van broedeieren enorm. Dit werd gevolgd door een sterke daling in 2007, maar in 2008 werd het niveau van 2006 terug bereikt. De intracommunautaire export in broedeieren heeft hoofdzakelijk Nederland als bestemming. De extracommunautaire uitvoer blijkt sinds 2006 niet verwaarloosbaar, met Libië als hoofdafnemer. In 2008 is de Belgische export van broedeieren naar derde landen evenwel heel sterk verminderd. In 2007 was de invoer groter dan de uitvoer, maar in 2008 was België terug een netto-exporteur van

aantal broedeieren (x 1.000 stuks)

broedeieren.

100.000 95.000 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 10. Uitvoer van broedeieren (1.000 stuks) 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM


26

Tabel 12. Uitvoer van broedeieren (1.000 stuks) 2001-2008

BESTEMMING Denemarken Duitsland Frankrijk Italië Nederland Spanje Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg EU-15 EU

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

0 86 5.060 0 65.797 0 521 0 353

0 127 3.295 0 86.209 0 817 1.258 640

0 210 3.927 0 62.383 164 359 1.497 901

0 223 3.689 147 66.670 0 367 4.900 375

0 49 3.519 0 56.994 0 320 10.514 757

71.817

92.347

69.441

76.671

72.513

0 138 2.009 0 35.901 0 143 10.094 793 49.078 52.378

0 60 3.708 0 30.033 149 190 7.626 3.388 45.154 45.155

0 2 3.157 0 76.851 594 70 6.846 4.617 92.137 92.243

Algerije Senegal Ivoorkust Libië Malta Andere

0 58 168 0 3.074 1.699

0 0 144 0 2.134 909

0 0 0 1.327 2.448 1.708

479 0 0 5.527 1.867 1.449

2.020 67 0 5.613 77 273

0 19 0 34.570 0 8.034

0 0 0 11.237 0 2.089

0 0 0 6.465 0 652

TOTAAL

76.816

95.534

74.924

85.993

80.563

95.001

58.481

99.360


2.2.4.2

Buitenlandse handel in eendagskuikens

De evolutie van de invoer van eendagskuikens wordt weergegeven voor de periode 2001-2008 in Tabel 13 en Figuur 11. Tijdens de voorbije jaren vertoonde de invoer van eendagskuikens een sterk fluctuerend verloop, maar in 2008 bleef de invoer bijna gelijk als in 2007. Frankrijk en Nederland zijn de belangrijkste landen van herkomst, met een aandeel van respectievelijk 84 en 16% van de Belgische intracommunautaire import in 2008. De invoer van eendagskuikens uit niet-EU-lidstaten naar België is sinds 2006 nihil. Tabel 13. Invoer van eendagskuikens (1.000 stuks) 2001-2008

HERKOMST Duitsland Frankrijk Nederland Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

2001 21 5.458 12.004 59

2002 56 7.227 11.355 0

2003 424 6.122 5.232 0

17.542

18.639

6

2004

2005

2006

2007

2008

15.013

8 6.025 3.973 0 10.006 10.006

25 6.626 6.742 238 13.631 13.632

0 2.300 12.393 0 14.693 14.703

5

4

0

0

0

9.012

15.017

10.006

13.632

14.703

7 5.026 3.974 0

3 6.951 8.060 0

11.778

9.007

5

4

17.548 18.644 TOTAAL Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

11.782

Andere


27

aantal eendagskuikens (x 1.000 stuks)

20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 11. Invoer van eendagskuikens (1.000 stuks) 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

In Tabel 14 en Figuur 12 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van eendagskuikens vanuit België voor de periode 2001-2008. Tussen 2001 en 2005 merken we een schommelend verloop, gevolgd door een sterke stijging in 2006 en 2007 (respectievelijk met 18% en 26%). In 2008 werd het niveau van 2007 behouden. België blijft een netto-exporteur van eendagskuikens. Het aandeel van de intracommunautaire export bedraagt in 2008 bijna 95% van de totale Belgische export. Nederland en Frankrijk zijn sinds 2001 de belangrijkste afnemers van eendagskuikens. De

aantal eendagskuikens (x 1.000 stuks)

export naar niet-EU-lidstaten gebeurt hoofdzakelijk naar Kameroen, Ghana en Oeganda.

64.000 61.500 59.000 56.500 54.000 51.500 49.000 46.500 44.000 41.500 39.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 12. Uitvoer van eendagskuikens (1.000 stuks) 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM


28

Tabel 14. Uitvoer van eendagskuikens (1.000 stuks) 2001-2008

BESTEMMING Duitsland Frankrijk Nederland Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg

2001

2002

2004

2005

8 18.401 23.062 89 0 1

2003 155 16.879 21.120 14 0 1

78 17.341 20.711 4 0 1

EU

2007

2008

8 15.580 23.560 1.054 14 7

2006 553 17.822 29.605 0 0 0

47 16.221 25.487 132 6 0

43 20.753 38.505 0 0 0

69 22.121 34.805 0 0 0

38.148

41.564

38.168

41.893

40.222

47.969

59.301

57.239

Kameroen Senegal Ivoorkust Libië Ghana Marokko Kongo DR Congo Togo Oeganda Andere

385 0 20 34 682 6 18 74 46 559 353

74 4 22 0 982 3 0 118 37 442 566

139 11 0 0 848 0 6 50 8 278 538

107 0 0 0 954 0 97 171 0 400 464

116 0 0 0 677 0 46 201 0 410 186

27 0 0 0 618 0 38 234 12 46 406

381 17 0 0 869 0 96 261 20 371 2.968

1.158 1 2 0 1.006 0 121 340 18 426 620

TOTAAL

40.325

43.812

40.046

44.086

41.858

49.487

62.464

61.224



29

3. EIERSECTOR 3.1 De bedrijfskolom EI In Figuur 13 wordt er een overzicht gegeven van de bedrijfskolom eieren. Hierbij wordt gestart bij de vermeerderingsbedrijven waar de zogenaamde lichte moederdieren instaan voor de productie van broedeieren voor legkippen. De broedeieren worden in de broeierij uitgebroed tot eendagskuikens. De eendagskuikens bestemd voor de productie van eieren gaan in eerste instantie naar opfokbedrijven. Hier verblijven deze kuikens tot op de leeftijd van 18 weken. Vervolgens vertrekken de jonge hennen naar de leghennenbedrijven waar ze gedurende een periode van ongeveer 13 maanden consumptieeieren produceren. De geproduceerde eieren worden ofwel geëxporteerd of komen terecht bij de brekerij of worden verkocht op de versmarkt.

VERMEERDERINGSBEDRIJF broedeieren export BROEIERIJ import legkuikens OPFOKBEDRIJF legrijpe poeljen export LEGHENNENBEDRIJF import consumptie-eieren

BREKERIJ

PAKSTATION

VERSMARKT

EXPORT

Figuur 13. Overzicht van de bedrijfskolom eieren

Eiersector

30

3.2 Ontwikkeling in EU-perspectief De positie van de Belgische eiersector ten opzichte van de overige EU-lidstaten wordt geschetst aan de hand van de recente evolutie op het vlak van de productie van consumptie-eieren en de opzet van eendagslegkuikens en de buitenlandse handel in eieren in de schaal en eiproducten. Tot mei 2004 heeft de EU betrekking op 15 lidstaten. In mei 2004 zijn er 10 nieuwe lidstaten toegetreden tot de Europese Unie en sinds januari 2007 zijn ook Bulgarije en Roemenië lid van de EU. Voor 2006 tot 2008 wordt de volledige Europese Unie gerekend (EU), maar tevens wordt het cijfer EU-15 meegedeeld.

3.2.1 Productie in de EU-lidstaten De jaarlijkse eiproductie in de EU wordt weergegeven voor de periode 2000-2007 in Tabel 15; voor 2008 zijn er geen cijfers ter beschikking. Algemeen gezien bedraagt de jaarlijkse eiproductie in de EU meer dan 90.000 miljoen stuks. Enkel tussen 2003 en 2005 zat de eiproductie een stuk lager. In 2003 was dit waarschijnlijk het gevolg van de uitbraak van Aviaire Influenza en de daarop volgende twee jaar moest de productie zich herstellen. Sinds 2006 zit de EU-eiproductie terug op het niveau van 2001.

In 2007, maar ook gedurende de voorbije jaren, zijn Frankrijk en Duitsland de grootste producenten in de EU. Zij worden op de voet gevolgd door Nederland, Italië en Spanje. Ook het Verenigd Koninkrijk zorgt voor een aanzienlijke eiproductie. Het aandeel van België/Luxemburg was in 2007 beperkt tot 3% van de totale Europese eiproductie. Tabel 15. De jaarlijkse eiproductie in de EU (mio stuks), 2000-2007

België/Lux Duitsland Frankrijk Nederland Denemarken Ierland Italië Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Zweden Finland Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

2000 (1) 2001 (1) 2002 (1) 2003 (2) 2004 (2) 2005 (2) 2006 (2) 2007 (2) 3.407 3.235 3.550 3.145 3.360 2.684 3.195 2.776 14.400 14.144 13.859 13.132 14.364 12.883 12.681 12.637 17.110 16.981 16.480 13.260 13.514 14.039 14.098 13.966 11.150 10.950 10.620 8.081 7.476 9.655 9.746 10.128 1.189 1.291 1.290 783 780 737 806 778 633 651 650 373 335 453 490 488 14.573 14.263 14.185 12.007 11.535 11.355 11.127 11.127 2.437 2.614 2.500 2.436 3.258 2.863 2.053 1.947 10.237 12.195 12.814 12.268 12.614 11.691 11.043 11.001 2.035 2.160 2.070 1.316 1.443 1.835 2.411 2.387 1.434 1.435 1.465 1.609 1.793 1.663 1.610 1.653 1.727 1.692 1.645 1.302 1.408 1.423 1.374 1.364 952 911 890 970 1.007 988 942 910 10.199 10.940 11.550 8.999 9.312 9.378 8.980 8.734 80.556 79.896 91.483

93.462

93.568

79.681

82.199

81.647

93.573

92.675

Bron: (1) ZMP, (2) EU-commissie, EEPA (2007)

Eiersector

31

3.2.2 Opzet van eendagskuikens in de EU De jaarlijkse opzet van eendagslegkuikens in de EU wordt weergegeven voor de periode 2001-2008 in Tabel 16. Sinds 2003 is de opzet van eendagskuikens in de EU-15 aan het dalen, in 2008 werd volgens de cijfers van CIRCA een minimum bereikt. Frankrijk zorgt voor de hoogste jaarlijkse opzet van eendagslegkuikens in de EU, gevolgd door Duitsland. Daarnaast hebben Italië, Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk ook een aanzienlijk aandeel in de jaarlijkse opzet. Het aandeel van België/Luxemburg was in 2008 beperkt tot 2% van de totale opzet van eendagslegkuikens in de EU. Sinds 2003 blijft de jaarlijkse opzet in België dalen. In 2008 bedraagt dit minder dan de helft van 2003.

Tabel 16. De jaarlijkse opzet van eendagslegkuikens in de EU (1.000 stuks) 2001-2008

België/Lux Duitsland Frankrijk Nederland Denemarken Ierland Italië Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Zweden Finland Verenigd Koninkrijk EU-15 EU

2001 10.267 44.722 56.257 29.230 3.148 1.531 49.557 5.835 33.899 4.860 5.196 4.232 3.186 30.588

2002 10.556 41.032 47.272 26.634 2.709 1.344 34.836 6.800 37.698 4.858 5.327 4.739 3.035 31.488

2003 11.578 46.959 49.116 21.356 2.720 1.003 34.372 9.481 39.077 5.242 6.313 5.103 3.234 30.872

2004 9.901 40.381 48.569 27.371 2.383 1.572 34.069 9.118 40.554 6.142 5.776 4.988 3.204 32.272

2005 9.394 40.913 50.091 28.333 2.709 1.755 34.120 7.115 30.286 9.235 5.270 5.092 3.128 31.529

2006 7.213 40.304 52.215 34.149 2.532 1.595 33.477 5.878 29.217 6.893 5.863 5.373 2.844 29.201 256.754

2007 5.858 41.662 51.514 35.564 2.551 1.660 33.477 6.648 29.502 6.951 5.637 5.414 2.970 30.079 259.487

2008 5.156 39.652 44.238 32.341 2.590 1.274 33.220 6.691 29.620 2.639 5.041 5.077 2.896 29.496 239.931

282.508

258.328

266.426

266.300

258.970

305.460

311.659

296.447

Bron: EU-commissie, EEPA (2007), CIRCA (2008)

Eiersector

32

3.2.3 Handel in eieren door de EU-lidstaten 3.2.3.1

Buitenlandse handel in eieren in de schaal

In Tabel 17 wordt de import van schaaleieren door de EU-lidstaten weergegeven. Tot 2007 wordt dit uigedrukt in ton, daarna in stuks. In 2008 werd de intracommunautaire import bijna gehalveerd ten opzichte van 2007. Duitsland blijft de grootste importeur van eieren in de schaal. In 2008 spelen ook Griekenland en het Verenigd Koninkrijk een belangrijke rol in de intracommunautaire invoer van schaaleieren.

In 2003 was de extracommunautaire import van eieren in de schaal bijna verdrievoudigd ten opzichte van 2002. Vooral in Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland nam de import uit niet-EU-lidstaten sterk toe. Vervolgens daalde de extracommunautaire import in 2004 tot onder het niveau van 2002. In 2005 werd de invoer van eieren in de schaal uit derde landen verwaarloosbaar. Dit was niet meer het geval in 2006 en nog minder in 2007, maar in 2008 werd het aandeel van de extracommunautaire import in de totale import van schaaleieren terug nihil.

In Tabel 18 wordt de export van schaaleieren door de EU-lidstaten weergegeven. In de periode 20012003 steeg de intracommunautaire export van schaaleieren naar de EU, maar kende daarna enkel nog een dalend verloop. In 2008 was er evenwel een sterke stijging ten opzichte van 2007. Nederland was traditioneel de grootste exporteur van schaaleieren naar de EU-lidstaten, maar in 2008 blijkt dit Spanje te zijn, met een aandeel van bijna 95% van de export door de EU-15.

De extracommunautaire export was tussen 2001 en 2003 sterk gedaald. In 2004 en 2005 steeg de export buiten de EU met respectievelijk 67 en 17 procent. In 2006 bleven de EU-lidstaten ongeveer evenveel eieren in de schaal exporteren naar de derde landen als in 2005. Ook wat betreft de extacommunautaire export was er een sterke stijging in 2008 ten opzichte van 2007 en staat Spanje veruit op kop als belangrijkste exporteur. De uitvoer van schaaleieren vanuit EU-lidstaten naar derde landen is evenwel verwaarloosbaar klein ten opzichte van de intracommunautaire handel.

Eiersector

33

Tabel 17. Import van eieren in de schaal door de EU-lidstaten (2000-2006: ton); (2007-2008: 1.000 stuks)

2001 NAAR België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2002

32.433 35.407 13.010 8.972 287.773 279.381 0 0 56.884 74.543 174 163 2.414 2.600 3.092 4.958 2.767 3.092 48.722 56.563 10.373 13.732 6.206 6.273 1.632 1.928 6.530 3.997 37.936 42.138 509.946 533.747 41 957 1.117 0 61 0 0 73 0 1.545 254 13 19 0 919

2.974 2.134 3.110 0 89 0 0 2.578 0 3.489 30 0 15 0 1.809

4.999

16.228

514.945 549.975

2003 2004 2005 2006 (TON) Herkomst: EU-Lidstaten (1) 29.834 44.421 37.830 0 11.762 14.783 20.778 18.537 230.702 245.767 270.184 353.792 0 0 2 118 78.963 69.735 79.987 0 40 631 2.438 2.200 3.511 3.337 3.607 5.169 5.096 6.733 10.925 520 2.033 2.115 1.590 1.235 91.522 68.907 68.838 0 12.847 14.592 15.295 18.419 4.110 3.929 3.848 6.012 827 913 275 0 4.763 4.746 3.326 7.035 41.117 33.674 35.389 41.926 454.963 517.127 514.283 554.312 497.400 Herkomst: Derde landen 4.978 632 2 2 3.845 2.090 147 649 13.707 3.637 0 77 0 0 0 0 775 32 40 594 0 0 0 0 0 0 0 0 5.737 3.229 44 106 0 0 0 0 13.583 2.044 164 420 5.042 2.048 0 783 0 0 0 0 0 0 0 2 262 0 0 0 477 14 166 320 2.953 48.406 13.726 563 3.271 TOTAAL 565.533 528.009 554.875 500.671

2007 2008 (1.000 stuks) 597 270 6.043 9 1.401 5.538 5.788 227 40 1.793 281 149 755 118 1.642 24.651 44.619

704 294 5.606 17 1.526 3.238 572 1.596 43 2.631 268 139 2.696 95 4.564 23.989 25.907

3 31 4 0 2 0 0 77 0 9.788 2 0 10 0 23 9.940 9.940

5 3 0 0 15 0 0 36 0 0 1 0 169 0 0 228 228

54.559

26.135


Eiersector

34

Tabel 18. Export van eieren in de schaal door de EU-lidstaten (2000-2006: ton); (2007-2008: 1.000 stuks)

2001 VAN België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2002

69.507 77.264 1.935 874 51.842 49.694 6.096 4.179 29.820 31.722 0 0 921 1.954 4.376 5.793 15 15 226.469 236.721 1.110 1.552 1.780 2.305 42.036 56.411 1.217 1.203 2.595 2.983 439.719 472.670 213 1.079 23.168 547 5.332 494 0 254 0 40.194 54 624 4.970 290 37

323 894 21.813 219 4.068 179 0 494 0 30.723 374 808 4.614 438 12

77.257

64.959

516.976 537.629

2003 2004 2005 2006 (TON) Naar: EU-Lidstaten (1) 76.907 70.907 60.848 0 1.464 770 1.139 530 42.372 36.130 66.462 84.451 8.196 9.717 8.396 5.706 36.450 24.390 26.585 0 0 76 0 3 2.004 1.996 1.248 1.683 14.959 4.493 5.143 2.627 13 15 20 28 194.956 231.001 197.526 0 4.225 3.421 3.001 3.820 3.824 3.827 3.159 3.323 99.709 92.457 85.693 0 1.037 2.185 1.553 408 5.511 3.786 4.005 4.390 106.969 491.627 485.171 464.778 182.296 Naar: Derde landen 278 749 950 661 688 705 575 536 11.151 18.921 19.930 17.199 427 90 1.006 924 5.883 5.910 5.954 5.507 1 3.399 1.402 127 0 0 0 0 775 267 340 50 0 0 0 0 8.127 17.751 27.265 25.988 493 321 220 120 734 903 1.006 924 2.998 3.743 3.457 4.526 241 184 238 267 35 142 28 11 56.840 31.830 53.084 61.958 58.750 TOTAAL 523.457 538.255 526.736 241.046

2007 2008 (1.000 stuks) 984 927 9 7 1.521 1.357 95 103 516 734 703 1 6 2 164 181 2 1 4.425 6.100 90 73 54 64 2.158 216.526 16 32 1.615 3.437 12.358 229.545 135.010 342.085 12 231 249 6 84 0 0 8 0 588 1 11 120 25 106 1.441 1.468

20 16 201 4 1.423 37 0 1 0 677 3 12 2.111 33 57 4.595 6.387

136.478 348.472


Eiersector

35

3.2.3.2

Buitenlandse handel in eiproducten

In Tabel 19 wordt de import van eiproducten door de EU-lidstaten weergegeven voor de periode 2001-2008. De intracommunautaire import kende een sterke stijging tussen 2001 en 2004. In 2005 werd er vervolgens ongeveer 5.000 ton minder geïmporteerd, maar het aantal ton geïmporteerde eiproducten door de EU-15 steeg in 2006 met 11%. Sindsdien neemt de intracommunautaire invoer van eiproducten af. In 2008 blijft Duitsland de grootste importeur, gevolgd door Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Binnen de EU-15 is België in 2008 de vierde grootste handelspartner.

De extracommunautaire import van eiproducten door de EU-lidstaten omvat ieder jaar slechts 1 tot 4% van de totale import. In de periode 2001-2006 nam deze import steeds toe, maar kende in 2007 en 2008 een sterke daling. Binnen de EU-15 is Denemarken telkens verantwoordelijk voor 55% van de totale hoeveelheid geïmporteerde eiproducten uit derde landen.

In Tabel 20 wordt de export van eiproducten door de EU-lidstaten weergegeven voor de periode 20012008. In 2001-2003 steeg de intracommunautaire export van eiproducten, om daarna af te nemen in 2004-2005. In 2006 nam deze export toe met 25% en bleef in 2007 en 2008 min of meer op dit niveau. Nederland is traditioneel de grootste exporteur van eiproducten naar de EU-lidstaten. Daarnaast zijn Frankrijk, Spanje en Duitsland belangrijke spelers in de intracommunautaire export van eiproducten. Ook hier staat België in 2008 op de vierde plaats binnen de EU-15.

De extracommunautaire export van eiproducten was vrij stabiel tussen 2001-2006. In 2007 halveerde deze export om vervolgens terug licht toe te nemen in 2008. In 2008 bedraagt de export van eiproducten door de EU naar derde landen 5% van de totale export. Nederland blijkt niet alleen de belangrijkste exporteur te zijn naar de EU-lidstaten, maar dit geldt ook voor de export naar derde landen. Frankrijk en Duitsland zijn de daaropvolgende grootste exporteurs naar niet-EU-lidstaten.

Eiersector

36

Tabel 19. Import van eiproducten door de EU-lidstaten (ton) 2001-2008

NAAR België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2001

2002

19.887 5.458 35.606 114 25.939 1.096 1.192 8.873 692 13.261 5.111 2.038 6.192 4.432 9.866

23.485 5.566 43.802 770 25.736 2.186 1.315 9.281 504 13.473 5.853 1.584 7.507 8.014 17.573

139.757 166.649 362 337 325 0 4 0 0 26 0 134 499 0 10 119 79

487 491 366 20 28 0 0 42 0 77 690 0 1 67 123

1.895

2.392

141.652 169.041

2003 2004 2005 2006 Herkomst: EU-Lidstaten (1) 21.555 25.957 26.598 30.932 7.943 8.769 9.042 10.327 49.080 60.898 56.833 65.611 844 817 708 569 26.279 29.709 30.799 30.231 1.292 2.006 859 1.508 1.321 1.294 1.066 1.482 4.462 5.275 5.927 6.904 539 439 352 551 19.413 16.391 16.454 13.175 5.411 5.566 5.420 6.942 2.003 1.838 1.627 2.654 10.450 10.819 9.236 10.533 8.464 6.828 5.264 5.801 21.138 23.898 25.193 28.923 216.143 180.194 200.504 195.378 228.689 Herkomst: Derde landen 430 204 0 202 1.111 1.838 1.857 3.529 885 1.831 2.719 2.799 1 0 0 0 0 0 10 102 0 0 0 0 0 0 0 0 175 103 0 67 0 0 0 0 284 131 124 122 656 1.054 1.164 857 0 0 0 0 0 9 37 4 124 142 248 1.203 170 169 465 416 9.301 3.836 5.481 6.624 9.301 TOTAAL 184.030 205.985 202.002 237.990

2007

2008

22.214 22.044 13.292 13.160 59.827 58.069 459 535 29.469 28.229 1.470 1.619 1.268 1.674 1.969 2.247 1.034 1.112 10.426 8.164 7.276 7.887 3.680 2.043 10.345 9.549 6.264 6.807 31.315 32.974 200.308 196.113 213.584 214.907 203 4.071 2.105 0 82 0 0 332 0 334 763 0 78 308 306 8.582 8.644

113 2.647 257 0 166 0 0 41 0 577 559 0 132 199 333 5.024 5.110

222.228 220.017

Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM; (1) Tot mei 2004: EU-15, vanaf mei 2004: EU-25

Eiersector

37

Tabel 20. Export van eiproducten door de EU-lidstaten (ton) 2001-2008

VAN België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU EU

2001

2002

33.559 2.370 18.837 165 22.625 233 9 14.081 6 57.256 1.110 4.611 5.257 585 2.223

29.361 2.422 25.323 170 25.817 52 18 14.435 8 59.553 1.170 6.937 8.373 1.208 5.883

162.927 180.730 2.420 1.823 5.365 649 3.653 52 0 2.058 11 9.648 1.085 1 117 525 421

2.281 1.463 4.741 112 4.034 17 0 1.961 9 9.123 219 4 132 879 360

27.828

25.334

190.755 206.064

2003

2004 2005 Naar: EU-Lidstaten (1) 25.043 25.505 27.195 3.759 3.065 4.119 16.346 15.666 14.595 161 555 1.265 25.234 25.708 22.934 316 900 1.003 3 19 65 19.107 21.366 17.324 10 13 12 76.070 65.663 64.778 2.280 1.781 968 7.833 8.035 2.931 8.930 14.482 14.305 804 1.047 1.331 3.709 4.140 3.785

2006

11.966 5.030 18.570 1.625 39.444 555 24 12.926 10 89.773 1.046 6.928 17.979 877 4.574 211.327 189.605 187.945 176.610 219.520 Naar: Derde landen 1.355 2.099 1.254 1.767 1.286 1.195 1.452 1.190 4.549 4.191 3.369 3.406 290 60 0 0 4.247 4.768 4.201 3.877 16 469 711 347 0 24 0 18 1.738 1.925 1.652 2.306 2 15 0 0 9.208 10.329 9.986 9.746 259 278 305 317 1 61 41 106 106 114 389 285 533 398 575 793 31 8 17 18 24.176 23.621 25.932 23.953 24.955 TOTAAL 213.226 213.877 200.563 244.475

2007

2008

11.873 11.930 3.717 4.015 17.233 15.873 1.643 1.921 33.461 29.448 954 768 39 32 6.517 6.514 18 26 101.058 95.376 1.284 1.964 7.588 5.925 16.978 23.269 539 643 3.752 6.396 206.654 204.100 217.735 218.270 370 1.345 1.353 0 1.721 12 0 84 0 6.175 303 101 111 289 4 11.868 11.954

311 1.109 1.691 0 2.179 16 0 236 1 5.621 417 111 260 163 6 12.121 12.382

229.689 230.652


Eiersector

38

3.3 De Belgische eiersector 3.3.1 Productie 3.3.1.1

Productiestructuur

De evolutie van de legkippenstapel en het aantal legkippenbedrijven in België wordt weergeven voor de periode 2001-2008 in Tabel 21. De gegevens zijn afkomstig van de 15 meitelling van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS).

In 2002 bleef de totale Belgische legstapel (moederdieren, poeljen en legkippen) op hetzelfde niveau als in 2001. In 2003 daalde deze stapel met 8% ten opzichte van 2002, maar in 2004 werd terug een lichte stijging van de legstapel vastgesteld (+ 4% ten opzichte van 2003). Sindsdien kent de legstapel opnieuw een dalend verloop. In 2008 werd het minimum van de voorbije 8 jaren bereikt.

Het totaal aantal legbedrijven (bedrijven met moederdieren, poeljen en legkippen) neemt af en is in 2005 met 22% gedaald ten opzichte van 2001. In 2006 was er een kleine stijging van ongeveer 100 legkippenbedrijven, maar in 2007 was er alweer een grote terugval. Zowel het aantal bedrijven met moederdieren als met legkippen daalde met ruim 13% in 2007 ten opzichte van 2006; dit in tegenstelling tot het aantal bedrijven met poeljen dat met 2% steeg. In 2008 was er een daling bij zowel de moederdieren-, poeljen- als legkippenbedrijven. Ook wat het aantal legbedrijven betreft was 2008 een minimumjaar. Tabel 21. Evolutie van de legstapel en -bedrijven in België, 2001-2008

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

LEGSTAPEL (1.000 stuks) Moederdieren Poeljen Legkippen

1.604 3.508 9.161

1.682 3.450 8.945

1.471 3.025 8.470

1.574 3.079 8.793

1.565 3.109 8.540

1.474 2.984 7.939

1.237 2.950 7.720

1.246 2.751 7.496

14.273

14.077

12.966

13.446

13.214

12.397

11.907

11.493

Moederdieren Poeljen (1) Legkippen

295 394 4.934

298 393 4.662

238 340 4.570

244 350 4.269

210 316 3.868

217 275 3.948

193 280 3.317

187 248 2.921

TOTAAL

5.623

5.353

5.148

4.863

4.394

4.440

3.790

3.356

TOTAAL LEGBEDRIJVEN (aantal)

Bron: NIS, landen tuinbouwtelling op 15 mei; (1) telplichtige bedrijven

Eiersector

39

Het belang van de verschillende houderijsystemen in België (2008) wordt weergegeven in tabel 22 en figuur 14. Tabel 22 geeft het aantal legkippenbedrijven en legkippen in België per houderijsysteem (biologische productie, vrije uitloop, scharrel of kooihuisvesting), terwijl figuur 14 het aandeel van de verschillende houderijsystemen toont in % legkippen en % legkippenbedrijven.

Bekijken we vooreerst het aandeel van de verschillende houderijsystemen volgens het aantal bedrijven, dan zien we dat er in 2008 nog 60% van de legkippenbedrijven in België uitgerust zijn met kooihuisvesting. Er zijn ongeveer evenveel bedrijven met scharrelkippen (16%) als bedrijven met vrije uitloop (15%). De overige 9% van de bedrijven staan in voor de biologische productie van legkippen.

Indien het aandeel van de verschillende houderijsystemen volgens het aantal legkippen bekeken wordt, blijft de volgorde van belangrijkheid dezelfde, maar de percentages veranderen nog drastischer in het voordeel van de kooihuisvesting (84%). De reden hiervoor is dat bedrijven met kooihuisvesting over het algemeen groter zijn dan bedrijven met alternatieve houderijsystemen en er hier minder oppervlakte per legkip noodzakelijk is.

Tabel 22. Aantal legkippenbedrijven en legkippen in België per houderijsysteem in 2008

Vlaanderen

Wallonië

Totaal

Aantal legkippenbedrijven* Biologisch Vrije uitloop Scharrel Kooi

19 40 52 182

12 13 3 24

31 53 55 206

TOTAAL Aantal legkippen

293

52

345

Biologisch Vrije uitloop Scharrel Kooi

62.776 362.820 832.344 6.591.641

31.465 158.680 96.500 944.165

94.241 521.500 928.844 7.535.806

TOTAAL

7.849.581

1.230.810

9.080.391

* bedrijven met meer dan 200 dieren; Bron: FAVV

Eiersector

40

100%

aandeel in totaal (%)

80%

60%

Kooi Scharrel Vrije uitloop Biologisch

40%

20%

0% Vlaanderen

Wallonië

Totaal

Vlaanderen

DIEREN

Wallonië

Totaal

BEDRIJVEN

Figuur 14. Aandeel van de houderijsystemen in % legkippen en % legkippenbedrijven in 2008; Bron: FAVV

Op basis van de cijfers van het Nationaal Instituut voor de Statistiek wordt de structuur van de Belgische legkippenbedrijven weergeven in Tabel 23 en Figuur 15; de cijfers van 2008 waren nog niet ter beschikking bij het ter perse gaan van dit overzicht. Volgens deze cijfers bestaat de legstapel in 2007 uit 7,7 miljoen dieren. Het aantal bedrijven steeg met ongeveer 100 in 2006, maar kende een terugval van 16% in 2007.

Wanneer de bedrijven met minder dan 5.000 dieren buiten beschouwing worden gelaten, dan hebben de meeste legbedrijven 10.000 tot 20.000 dieren (28% van het totaal aantal bedrijven in 2007).

Tabel 23. Bedrijfsstructuur van de Belgische legsector, aantal bedrijven en aantal dieren (x 1.000 stuks)

< 5.000 5.000 - 10.000 10.000 - 20.000 20000 - 30.000 30.000 - 50.000 > 50.000 TOTAAL

2001 2005 2006 2007 bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 4.633 298 3.600 226 3.704 201 3.089 195 61 443 43 330 39 297 31 235 87 1.279 78 1.177 68 989 63 970 34 780 36 854 38 931 37 895 60 2.339 58 2.242 48 1.827 48 1.849 59 4.023 53 3.711 51 3.694 49 3.577 4.934

9.162

3.868

8.540

3.948

7.939

3.317

7.721

Bron: NIS, landen tuinbouwtelling op 15 mei

Eiersector

41

dieren 4.000

60

3.500 3.000

50

2.500 40 2.000 30

1.500

20

1.000

10

a an tal d ie ren (x 1 .0 0 0)

a an tal b ed rijv en

bedrijven 70

500

0

0 5.000 - 10.000

10.000 - 20.000

20000 - 30.000 bedrijfsgrootte

30.000 - 50.000

> 50.000

Figuur 15. Bedrijfsstructuur van de Belgische legsector in 2007; Bron: NIS, landen tuinbouwtelling op 15 mei

3.3.1.2

Regionale spreiding

In Tabel 24 en Tabel 25 wordt een overzicht gegeven van de regionale structuur van de Belgische legsector in 2007 en 2008.

In 2008 komen legkippen het meest voor in de provincie West-Vlaanderen (34%), gevolgd door Antwerpen (27%), Oost-Vlaanderen (14%) en Limburg (7%). In vergelijking met 2007 is er enkel in de provincies West-Vlaanderen (+8%), Luik (+12%) en Henegouwen (+14%) een stijging waar te nemen. Het aantal bedrijven met legkippen is in 2008 gedaald met 12% in vergelijking met 2007.

Ook wat betreft de poeljenopfok is West-Vlaanderen (51%) de belangrijkste provincie. In vergelijking met 2007 kennen Antwerpen (+9%), Namen (+25%) en Henegouwen (+2%) een stijging van de stapel. Het totale aantal bedrijven met poeljen daalde in 2008 met 11% ten opzichte van 2007. Uitgaande van de landen tuinbouwtelling van 2008 worden de meeste moederdieren in Antwerpen (43%) gehouden, gevolgd door West-Vlaanderen (25%) en Oost-Vlaanderen (15%). Hier zijn de grootste stijgingen in West-Vlaanderen, Limburg en Vlaams-Brabant. Het aantal moederdierenbedrijven steeg in 2008 met 1% ten opzichte van 2007. De gemiddelde bedrijfsomvang toont aan dat de bedrijven opmerkelijk grootschaliger zijn in Antwerpen dan in de rest van België.

Eiersector

42

Tabel 24. Regionale structuur van de Belgische legsector in 2007: aantal bedrijven en dieren (1.000 stuks)

West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Luik Vlaams-Brabant Waals-Brabant Namen Henegouwen Luxemburg TOTAAL

LEGKIPPEN POELJEN MOEDERDIEREN bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 541 2.518 95 1.413 42 267 434 1.286 39 353 24 171 169 2.046 34 803 49 597 125 525 11 175 8 32 409 302 14 79 23 42 291 83 20 35 12 <1 151 105 5 10 1 9 281 129 13 32 6 10 544 444 32 49 15 107 367 282 16 0 11 <1 3.312

7.720

279

2.949

191

1.235


Tabel 25. Regionale structuur van de Belgische legsector in 2008: aantal bedrijven en dieren (1.000 stuks)

West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Luik Vlaams-Brabant Waals-Brabant Namen Henegouwen Luxemburg TOTAAL

LEGKIPPEN POELJEN MOEDERDIEREN bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 476 2.537 85 1.400 45 314 373 1.043 34 234 23 182 152 1.994 32 874 42 537 103 517 7 90 12 47 391 338 9 31 19 44 242 66 20 22 16 12 129 95 12 10 9 253 128 8 40 6 11 497 507 29 50 14 89 300 269 12 <1 9 <1 2.916

7.494

248

2.751

186

1.245


Eiersector

43

3.3.1.3

Evolutie jaarlijkse opzet van legkuikens in België

De opzetcijfers van het lastenboek afgesloten tussen het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Kwaliteit, Dienst Normering en Controle Dierlijke Productie (NCDP) en de Landsbond, Vlaamse bedrijfspluimvee- en konijnenhouders zijn de meest betrouwbare gegevens aangezien deze cijfers door de technisch helper maandelijks, rechtstreeks bij alle erkende broeierijen worden opgetekend. De broeierijen geven volgende gegevens door: de kuikens die geleverd worden bij Belgische pluimveehouders afkomstig uit eigen broeierij, andere broeierij uit loonbroed (loonbroed door derden), import en aankoop bij andere broeierij. De kuikens uit loonbroed, verkocht aan een andere broeierij en geleverd in het buitenland worden niet opgetekend.

In Tabel 26 wordt de jaarlijkse opzet van eendagslegkuikens (EDLK) in België weergegeven. Figuur 16 geeft een beeld van het aantal opgezette EDLK per maand. De evolutie van het aantal opgezette EDLK, cumulatief over 12 maanden, wordt grafisch weergegeven in Figuur 17. Na het lage aantal opgezette EDLK in april 2003, te wijten aan de uitbraak van Aviaire Influenza in maart 2003, trad er een herstel op vanaf juni 2003. In 2004 en 2005 daalde het aantal opgezette dieren cumulatief over 12 maanden echter opnieuw. Na de korte herstelperiode tijdens het voorjaar van 2006 bleef het aantal opgezette dieren cumulatief over 12 maanden verder dalen in de jaren 2007 en 2008. In september 2008 werden bijna anderhalf miljoen eendagslegkuikens opgezet, dit is het hoogste aantal van de laatste 4 jaren (2004-2008). In oktober 2008 volgde echter meteen het dieptepunt met slechts 226.684 opgezette dieren. De totale opzet van eendagslegkuikens was in 2008 lager dan de voorbije jaren.

Tabel 26. Jaarlijkse opzet van eendagslegkuikens in België (1.000 stuks)


2004 cum 2004 2005 cum 2005 2006 cum 2006 2007 cum 2007 2008 cum 2008 828 10.906 1.013 9.561 745 9.050 498 8.172 866 8.334 994 11.103 321 8.888 1.343 10.076 782 7.611 507 8.060 1.046 11.062 1.018 8.860 899 9.957 717 7.429 794 8.137 975 11.551 787 8.672 707 9.878 1.049 7.771 367 7.455 684 11.360 1.052 9.040 487 9.312 967 8.251 419 6.907 795 10.776 722 8.967 564 9.154 518 8.205 716 7.105 766 10.369 689 8.890 723 9.188 341 7.823 379 7.142 811 10.044 627 8.706 737 9.298 711 7.797 354 6.785 780 9.846 844 8.770 640 9.094 668 7.824 1.478 7.595 605 9.480 624 8.789 425 8.895 681 8.081 227 7.140 804 9.400 927 8.912 603 8.570 595 8.073 492 7.038 788 9.376 692 8.816 546 8.424 439 7.966 599 7.197

Bron: NCDP (2008)

Eiersector

44


aantal opgezette dieren (x 1.000 ) 1.600

1.400

1.200

1.000

800

600

400

200

0

maand

Figuur 16. Aantal opgezette eendagslegkuikens (x 1.000) per maand, 2004-2008; Bron: NCDP (2008)

Eiersector

45

Eiersector

p/

07

7 v/ 07 jan /0 8 m r t/ 08 m ei / 08 ju l/ 0 8 se p/ 08 no v/ 08

no

se

07 l/ 0

ei /

07

7

06 r t/ ju

m

m

6 06

/0

v/

p/ jan

no

se

06

l/ 0

ei /

06

6

05

r t/

ju

m

m

5

05

/0

v/

p/

jan

no

se

05

l/ 0

ei /

05

5

04

r t/

ju

m

m

4

04

/0

v/

p/

jan

no

se

04

l/ 0

ei /

4

04

/0

r t/

ju

m

m

jan

aantal opgezette dieren (x 1.000) 14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

maand

Figuur 17. Evolutie opzet eendagslegkuikens 2004-2008 cumulatief over 12 maanden; Bron: NCDP (2008)

46

3.3.1.4

Marktprijzen

De producentenprijzen voor eieren worden wekelijks vastgesteld door de Marktcommissie van Kruishoutem. In Tabel 27 en Figuur 18 wordt een overzicht gegeven van de evolutie van de gemiddelde producentenprijzen per jaar voor bruine eieren gedurende de periode 2001-2008. Figuur 19 en Tabel 28 geven een beeld van de variatie van de producentenprijzen tijdens 2008.

Het prijsverloop van de verschillende gewichtsklassen is ieder jaar vrij gelijkaardig. In 2003 bereikten de gemiddelde producentenprijzen een maximum. Er werd een toename van respectievelijk 27% (cat. 0) tot 47% (cat. 7) genoteerd tegenover 2002. In 2004 daalden de gemiddelde prijzen sterk. Dit werd gelukkig hersteld tijdens de daaropvolgende jaren, met een jaargemiddelde producentenprijs in 2007 die de prijs van 2003 sterk benaderde. In 2008 bleef deze prijs op hetzelfde niveau. In de week van 16 december 2008 was er geen notering. Tabel 27. Jaargemiddelde producentenprijzen (euro/100 stuks) voor bruine eieren volgens gewichtsklasse, 2001-2008

jaar 2001 * 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 * incl. 20 ct

Cat. 0

Cat. 1

Cat. 2

Cat. 3

Cat. 4

Cat. 5

Cat. 6

Cat. 7

5,65 5,63 7,17 4,73 4,54 5,53 6,83 6,76

4,41 4,49 5,93 3,49 3,31 4,32 5,59 5,52

4,26 4,29 5,75 3,28 3,19 4,12 5,31 5,25

4,11 4,15 5,57 3,07 3,14 3,97 5,04 4,97

3,86 3,89 5,26 2,93 2,97 3,71 4,67 4,65

3,52 3,51 4,67 2,54 2,68 3,28 4,19 4,15

3,17 3,15 4,08 2,14 2,30 2,83 3,65 3,63

1,61 2,02 2,96 1,03 1,33 1,70 2,53 2,51

Bron: Marktcommissie Kruishoutem (Deinze, 2009) Cat. 0

Cat. 1

Cat. 2

Cat. 3

Cat. 4

Cat. 5

Cat. 6

Cat. 7

8 jaargemiddelde producentenprijs (euro/100 stuks)

7 6 5 4 3 2 1 0 2001 *

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 18. Jaargemiddelde producentenprijzen (euro/100 stuks) voor bruine eieren volgens gewichtklasse, 2001-2008; Bron: Marktcommissie Kruishoutem (Deinze, 2009) Eiersector

47

Cat. 0

Cat. 1

13

17

Cat. 2

Cat. 3

Cat. 4

Cat. 5

25

29

33

Cat. 6

Cat. 7

9

8

producentenprijs (euro/100 stuks)

7

6

5

4

3

2

1

0 1

5

9

21

37

41

45

49

week Figuur 19. Producentenprijzen (euro/100 stuks) voor bruine eieren volgens gewichtsklasse in 2008; Bron: Marktcommissie Kruishoutem (Deinze, 2009)

Eiersector

48

Tabel 28. Producentenprijzen (euro/100 stuks) voor bruine eieren volgens gewichtsklasse in 2008 Datum 01/01 08/01 15/01 22/01 29/01 05/02 12/02 19/02 26/02 04/03 11/03 18/03 25/03 01/04 08/04 15/04 22/04 29/04 06/05 13/05 20/05 27/05 03/06 10/06 17/06 24/06 01/07 08/07 15/07 22/07 29/07 05/08 12/08 19/08 26/08 02/09 09/09 16/09 23/09 30/09 07/10 14/10 21/10 28/10 04/11 11/11 18/11 25/11 02/12 09/12 16/12 23/12

Cat. 0 8,24 8,06 8,04 7,97 7,93 7,95 7,95 7,74 7,54 7,44 7,21 6,92 6,55 6,32 6,12 6,04 5,94 5,94 5,93 5,89 5,79 5,80 5,91 6,15 6,20 6,08 5,99 5,97 5,97 5,97 5,97 6,20 6,40 6,51 6,51 6,38 6,38 6,52 6,73 6,79 6,91 6,91 6,85 6,85 6,97 7,08 7,09 7,14 7,27 7,75

Cat. 1 7,00 6,82 6,80 6,73 6,69 6,71 6,71 6,50 6,30 6,20 5,97 5,68 5,31 5,08 4,88 4,80 4,70 4,70 4,69 4,65 4,55 4,56 4,67 4,91 4,96 4,84 4,75 4,73 4,73 4,73 4,73 4,96 5,16 5,27 5,27 5,14 5,14 5,28 5,49 5,55 5,67 5,67 5,61 5,61 5,73 5,84 5,85 5,90 6,03 6,51

Cat. 2 6,62 6,50 6,50 6,48 6,45 6,47 6,47 6,32 6,18 6,08 5,88 5,61 5,19 4,88 4,67 4,56 4,46 4,45 4,45 4,40 4,31 4,32 4,41 4,60 4,63 4,52 4,44 4,39 4,39 4,39 4,39 4,65 4,85 4,95 4,95 4,80 4,80 4,97 5,19 5,25 5,37 5,37 5,32 5,32 5,42 5,52 5,55 5,63 5,81 6,33

Cat. 3 6,22 6,16 6,18 6,20 6,19 6,20 6,20 6,12 6,03 5,93 5,77 5,51 5,06 4,67 4,44 4,32 4,22 4,21 4,21 4,15 4,07 4,08 4,15 4,30 4,30 4,20 4,13 4,05 4,05 4,05 4,05 4,32 4,53 4,62 4,62 4,41 4,41 4,64 4,88 4,93 5,05 5,05 5,02 5,02 5,09 5,17 5,23 5,32 5,58 6,11

Cat. 4 5,76 5,74 5,77 5,82 5,81 5,82 5,82 5,79 5,73 5,65 5,52 5,28 4,84 4,42 4,22 4,10 4,01 3,99 4,00 3,93 3,85 3,85 3,90 4,01 4,01 3,91 3,84 3,73 3,73 4,73 3,73 3,95 4,15 4,23 4,23 4,00 4,00 4,25 4,48 4,53 4,65 4,65 4,62 4,62 4,68 4,74 4,81 4,91 5,18 5,69

Cat. 5 5,13 5,12 5,14 5,17 5,14 5,14 5,14 5,13 5,09 5,05 4,93 4,74 4,40 4,07 3,96 3,88 3,84 3,83 3,85 3,78 3,65 3,65 3,66 3,77 3,77 3,67 3,58 3,47 3,47 3,47 3,47 3,51 3,65 3,65 3,65 3,48 3,48 3,69 3,86 3,89 4,02 4,02 4,00 4,00 4,04 4,07 4,12 4,20 4,41 4,78

Cat. 6 4,49 4,48 4,49 4,49 4,44 4,44 4,44 4,43 4,40 4,40 4,29 4,14 3,88 3,65 3,62 3,59 3,58 3,58 3,61 3,54 3,35 3,35 3,35 3,45 3,45 3,35 3,26 3,14 3,14 3,14 3,14 3,04 3,12 3,12 3,12 2,93 2,93 3,11 3,22 3,23 3,37 3,37 3,35 3,35 3,38 3,39 3,41 3,49 3,62 3,88

Cat. 7 3,37 3,36 3,37 3,37 3,32 3,32 3,32 3,31 3,28 3,28 3,17 3,02 2,79 2,53 2,50 2,47 2,46 2,46 2,49 2,42 2,23 2,23 2,23 2,33 2,33 2,23 2,14 2,02 2,02 2,02 2,02 1,92 2,00 2,00 2,00 1,81 1,81 1,99 2,10 2,11 2,25 2,25 2,23 2,23 2,26 2,27 2,29 2,37 2,50 2,76

8,00

6,76

6,38

5,99

5,52

4,88

4,35

3,23

Bron: Marktcommissie Kruishoutem (Deinze, 2009)

Eiersector

49

3.3.1.5

Evolutie van de technische resultaten van legkippen in België

In het kader van de “Technische ondersteuning landbouw – Adviesdiensten” ondersteund door de Vlaamse Overheid, departement Landbouw en Visserij, worden door VEPEK prestatiecontroles uitgevoerd bij pluimveebedrijven met het doel over een aantal technische parameters te beschikken. De berekeningen zijn gebaseerd op de gegevens die door de bedrijfsbegeleiding zijn ingezameld gedurende de periode 1998-2008. In Tabel 29, Figuur 20 en Figuur 21, wordt een overzicht gegeven van de evolutie in de tijd van een aantal technische resultaten. In de voorbije jaren is de legperiode een weinig verminderd, maar het sterftepercentage is sterk gedaald. Over het algemeen stijgt het totaal aantal eieren per aanvangshen, behalve in 2004 en 2005. In 2006 werd het hoogste aantal eieren per aanvangshen genoteerd bij het beschouwen van de periode 1998-2008. Het legpercentage ligt in 2008 onder het gemiddelde van de voorbije 10 jaren, het zelfde geldt voor het eigewicht. Het voederverbruik per dag is sinds 2002 stabiel gebleven, maar daalt sterk in 2008. Ook per ei en per kilogram eieren wordt er in 2008 minder voeder verbruikt.

Tabel 29. Evolutie technische parameters legkippen (1998-2008)

Jaar Leeftijd Legperiode Sterfte

2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 Jaar 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998

(dagen) 124 125 120 120 121 121 120 121 119 122 123

(dagen) 400 398 432 396 403 419 409 428 423 373 401

Legpercentage per aanwezige hen (%) 81,9 83,8 82,5 81,0 80,3 81,9 82,5 81,7 83,1 83,9 83,3

Eiersector

(%) 9,06 8,54 11,55 15,78 17,03 14,98 13,17 10,46 12,42 9,25 8,34

Totaal aantal eieren Aantal eieren in 1 jaar per aanwezige per aanwezige per aanvangshen hen per aanvangshen hen (stuks) (kg) (stuks) (kg) (stuks) (kg) (stuks) (kg) 313 19,80 327 20,74 300 19,09 312 20 319 20,03 333 20,91 291 18,56 300 19 336 21,38 356 22,70 300 18,95 318 20 295 18,61 321 20,23 276 17,52 303 19 297 18,73 323 20,30 281 17,59 304 19 315 19,92 343 21,72 295 18,54 319 20 316 20,08 338 21,49 298 18,93 319 20 332 21,25 350 22,41 314 20,06 331 21 329 21,17 352 22,43 285 17,96 305 19 298 18,92 313 19,84 298 18,97 313 20 320 20,03 334 20,89 305 19,42 319 20

Gemiddeld eigewicht

Aandeel 2de keus

(gr/stuk) 63,24 62,89 63,26 63,09 62,81 63,27 63,61 64,03 63,79 63,48 62,63

(%) 2,7 3,2 2,7 2,1 1,9 2,2 2,4 2,0 1,8 2,5 2,4

Voederverbruik (gr/dag) (gr/ei) 108 134 115 138 116 140 114 141 114 142 114 139 115 140 117 143 121 146 115 137 113 136

(kg/kg eieren) 2,17 2,19 2,21 2,24 2,26 2,20 2,20 2,24 2,30 2,17 2,17

50

310 300 290 280 270 260

aantal eieren in 1 jaar per aanvangshen (stuks)

320

250 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 jaar Figuur 20. Aantal eieren in 1 jaar per aanvangshen (1998-2008)

2,35

2,25

2,20

Voederverbruik per kg eieren

2,30

2,15

2,10 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Figuur 21. Voederverbruik per kg eieren (1998-2008)

Eiersector

51

3.3.2 Buitenlandse handel 3.3.2.1

Structuur eierhandel

In Tabel 30 wordt een overzicht gegeven van het aantal erkende pakstations en eiproductenfabrikanten in België. Het aantal officieel erkende pakstations is verder teruggelopen van 155 in 2000 tot 102 in 2005. Dit is een afname van 34%. Vanuit de VLAM zijn de gegevens voor 2006 en 2007 beschikbaar voor Vlaanderen. In 2006 bleken er in Vlaanderen 99 erkende pakstations te bestaan, terwijl er 87 waren in 2007. Ook het aantal eiproductenfabrikanten nam af tussen 2000 en 2004, maar is sindsdien stabiel gebleven. De VLAM geeft aan dat het aantal erkende fabrikanten van eiproducten tussen 2006 en 2007 is gereduceerd in Vlaanderen. In 2006 waren er nog 6, terwijl er maar 2 erkende eiproductenfabrikanten waren in 2007.

Tabel 30. Officieel erkende pakstations en eiproductenfabrikanten (aantal)

Pakstation Eiproductenfabrikant

2000 155 11

2001 2002 2003 141 123 122 11 10 9

2004 2005 2006 2007 115 102 119 8 8 8 8

2008 111

Bron: FAVV (2008)

3.3.2.2

Buitenlandse handel in eieren in de schaal

De evolutie van de invoer van schaaleieren wordt weergegeven voor de periode van 2001-2005 (ton) en van 2005-2008 (x 1.000 stuks) in Tabel 31 en Figuur 22. De totale Belgische invoer van eieren in de schaal kent een sterk stijgend verloop tussen 2001 en 2005. In 2006 was er een sterke daling van 58% ten opzichte van 2005. Sindsdien zit deze totale import van schaaleieren naar België terug in een opmars.

Nederland is traditioneel de belangrijkste leverancier van de geïmporteerde eieren. Frankrijk volgt op de tweede plaats. De import van schaaleieren uit derde landen naar België is verwaarloosbaar. In 2008 omvatte deze extracommunautaire import slechts 1% van de totale import.

Eiersector

52

Tabel 31. Invoer van eieren in de schaal (2001-2005: ton); (2005-2008: x 1.000 stuks)

HERKOMST

2001

2002

Frankrijk Nederland Duitsland Italië Spanje Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg Ierland Portugal Oostenrijk Finland Zweden Denemarken

7.978 19.294 2.998 20 352 45 0 263 0 3 0 0 0 114

13.464 19.399 1.358 0 0 23 0 85 0 0 0 0 0 34

2003 (TON) 10.367 16.739 1.907 1.124 80 0 0 26 0 0 0 21 0 19

EU

31.068

34.363

41 31.109

Derde landen TOTAAL

2004

2005

2005

2006 2007 (x 1.000 stuks) 152.214 124.942 326.433 395.789 44.538 54.058 60 87 3.344 1.269 74 326 317 0 207 81 0 0 0 317 0 0 0 0 0 0 11.741 1.973

7.849 28.461 3.461 0 3.633 0 0 31 0 163 260 21 0 137

28.263 22.130 4.311 1 1.038 0 0 59 0 0 0 0 0 449

555.269 588.863 76.706 45 38.142 0 0 1.073 0 0 1 0 17 7.023

30.552

44.016

56.250

2.974

4.978

1.137

606

103.750 514.458 70.773 0 0 451 0 329 0 0 0 0 0 4.343

1.267.139 538.928 596.746

704.437

37.337

35.530

45.153

56.856

10.007

1.061

2008

2.984

4.901

1.277.146 539.989 599.730

709.338


60.000

1500000

50.000

40.000 1100000 30.000 900000 20.000

aantal eieren in de schaal (x 1.000 stuks)

eieren in de schaal (ton)

1300000

700000 10.000

0

500000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 22. Invoer van eieren in de schaal 2001-2005 (ton); 2005-2008 (x 1.000 stuks); Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Eiersector

53

In Tabel 32 en Figuur 23 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van schaaleieren voor de periode 2001-2005 (ton) en 2005-2008 (x 1.000 stuks). In 2002 steeg de totale Belgische uitvoer van schaaleieren met 14% ten opzichte van 2001. Deze uitvoer bleef stabiel in 2003. In 2004 en 2005 daalde de uitvoer van eieren met respectievelijk 8 en 1%, maar België blijft een netto-exporteur van eieren in de schaal. Tussen 2005 en 2008 zien we een dalend verloop in het aantal geëxporteerde schaaleieren, maar toch blijft België ook in deze periode een netto-exporteur.

Nederland, Duitsland en Frankrijk bleven in 2008 de voornaamste bestemmingen. Niet alleen de extracommunautaire import, maar ook de extracommunautaire export van eieren in de schaal door België is verwaarloosbaar. Deze export naar derde landen is in 2008 slechts goed voor 2% van de totale uitvoer van schaaleieren.

Tabel 32. Uitvoer van eieren in de schaal (2001-2005: ton); (2005-2008: x 1.000 stuks)

BESTEMMING

2001

2002

Frankrijk Nederland Duitsland Italië Spanje Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg Ierland Portugal Oostenrijk Finland Zweden Denemarken

5.037 41.011 18.818 0 0 1.749 0 263 0 0 0 0 0 184

3.769 45.895 20.407 796 0 1.766 0 85 0 0 82 0 0 684

2003 (TON) 8.620 46.870 17.962 2.570 0 696 0 26 0 0 0 0 0 86

EU

68.567

77.912

297 68.864

Derde landen TOTAAL

2004

2005

2005

9.095 42.643 16.168 118 0 839 0 31 0 0 252 1 0 532

8.533 41.978 14.381 950 72 523 290 59 0 0 102 0 0 1.752

137.367 714.842 245.075 15.126 1.057 34.625 4.410 70.651 2 0 1.570 0 0 27.937

77.964

70.975

69.648

385

319

800

1.337

78.297

78.283

71.775

70.985

2006 2007 2008 (x 1.000 stuks) 121.949 154.438 104.258 630.941 433.303 469.531 349.838 264.399 283.920 1.347 16.080 11.441 0 624 0 11.232 17.685 15.587 1.239 0 0 50.075 18.505 17.903 0 0 0 0 0 0 0 458 0 0 0 0 0 0 0 33.573 68.449 23.697

1.252.662 1.200.194 22.846

20.322

1.275.508 1.220.516

983.978 927.443 12.086

20.123

996.064 947.566

Bron: EUROSTAT. + bewerkingen VLAM

Eiersector

54

1400000

78.000

1200000

76.000

1000000

74.000 800000 72.000 600000 70.000 400000

68.000

200000

66.000 64.000

aantal eieren in de schaal (x 1.000)

eieren in de schaal (ton)

80.000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

20008

jaar

Figuur 23. Uitvoer van eieren in de schaal 2001-2005 (ton); 2005-2008 (x 1.000 stuks); Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

3.3.2.3

Buitenlandse handel in eiproducten

De evolutie van de invoer van eiproducten wordt weergegeven voor de periode 2001-2008 in Figuur 24 en Tabel 33. In 2002 lag deze invoer 32% hoger dan in 2001. Tussen 2002 en 2005 bleef de invoer stabiel. In 2006 was er terug een fikse stijging van 34% ten opzichte van het voorafgaande jaar. Dit niveau werd min of meer behouden in 2007 en 2008. In 2008 blijft Nederland de belangrijkste handelspartner. De extracommunautaire invoer van eiproducten door België is verwaarloosbaar: in

hoeveelheid eiproducten (ton)

2008 bedroeg dit slechts 0,5% van de totale invoer.

26.000 24.000 22.000 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 24. Invoer van eiproducten door België (ton) 2001-2008; Bron: EUROSTAT. + bewerkingen VLAM

Eiersector

55

Tabel 33. Invoer van eiproducten door België (ton) 2001-2008

HERKOMST Frankrijk Nederland Duitsland Italië Spanje Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg Ierland Portugal Oostenrijk Finland Zweden Denemarken EU Derde landen TOTAAL

2001 2.111 9.437 20 25 0 5 0 0 0 0 21 0 0 11

2002 54.654 9.576 97 85 73 111 0 0 0 0 4 0 0 63

2003 4.536 10.571 53 73 215 15 1 2 0 0 10 0 14 59

2004 3.482 12.703 222 171 966 7 2 0 0 0 0 0 0 65

2005 2.971 13.888 201 136 60 15 0 2 0 0 1 0 0 88

2006 7.555 15.017 121 185 182 17 0 0 0 0 0 0 0 153

2007 7.415 14.104 145 198 176 10 0 1 3 0 0 0 0 164

2008 6.023 15.192 253 188 170 51 0 2 1 0 3 0 0 136

11.731

15.474

15.548

17.618

17.362

23.230

22.214

22.044

318

474

853

193

6

105

203

113

12.049

15.948

16.401

17.811

17.368

23.335

22.417

22.157


In Figuur 25 en Tabel 34 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van eiproducten voor de periode 2001-2008. Tussen 2001 en 2003 daalde de invoer (-20% in 2003 ten opzichte van 2001). In 2004 en 2005 bleef de uitvoer ongeveer op hetzelfde niveau als in 2003. In de daaropvolgende jaren is de uitvoer sterk gedaald: in 2006 ligt de uitvoer 53% lager dan in 2005. Na een stijging van 20% in 2007 werd dit niveau behouden in 2008. België is sinds 2005 niet langer netto-exporteur van eiproducten, wat voorheen wel het geval was.

De export naar EU-lidstaten omvat het grootste deel, met Frankrijk als belangrijkste handelspartner. Daarnaast exporteert België ook nog een aanzienlijk aandeel eiproducten naar Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. De extracommunautaire export was in 2008 goed voor slechts 2,5% van de totale hoeveelheid geëxporteerde eiproducten door België.

Eiersector

56

Tabel 34. Uitvoer van eiproducten door België (ton) 2001-2008

BESTEMMING Frankrijk Nederland Duitsland Italië Spanje Verenigd Koninkrijk Griekenland Luxemburg Ierland Portugal Oostenrijk Finland Zweden Denemarken

2001 11.825 2.064 2.197 607 1.848 3.090 152 433 388 141 88 3 94 3.928

2002 8.857 2.263 2.169 277 2.029 3.719 220 454 380 44 169 99 113 3.587

2003 8.398 1.642 2.191 162 1.527 3.333 132 389 401 61 129 713 52 2.496

2004 6.771 2.564 3.078 24 720 4.613 51 264 471 20 130 603 25 2.009

2005 6.918 2.110 4.026 559 701 4.506 43 421 435 14 94 296 51 1.136

2006 2.950 2.086 1.563 5 651 1.964 19 136 4 12 57 11 24 2

2007 3.257 2.692 2.516 41 482 2.467 21 138 9 32 38 0 0 61

2008 3.362 2.643 2.251 7 843 2.267 25 163 9 197 5 0 0 5

EU

26.856

24.382

21.625

21.343

21.311

9.484

11.873

11.930

633

1.003

580

1.016

845

984

370

311

27.489

25.385

22.205

22.359

22.156

10.468

12.243

12.241

2007

2008

Derde landen TOTAAL


h o e v e e lh e id e ip ro d u c te n (to n )

28.000 26.000 24.000 22.000 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 2001

2002

2003

2004 jaar 2005

2006

Figuur 25. Uitvoer van eiproducten door België (ton) 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Eiersector

57

3.3.3 Distributie en verbruik 3.3.3.1

Bevoorradingsbalans eieren: NIS-cijfers

Een samenvatting van de gegevens in verband met productie van en buitenlandse handel in eieren resulteert in de bevoorradingsbalans (Tabel 35). Sinds 24 januari 2005 worden de bevoorradingsbalansen voor dierlijke producten niet meer gemaakt door het NIS. Deze bevoegdheden zijn overgedragen naar EUROSTAT, waar men tot op heden nog geen enkele balans heeft gepubliceerd of opgesteld. Daardoor beslaat de voorgestelde bevoorradingsbalans voor eieren enkel de periode 20002004.

In 2000 was de zelfvoorzieningsgraad 122% en in 2001 klom de zelfvoorzieningsgraad tot 131%. Tussen 2002 en 2003 was dit 120% en nam lichtjes toe tot 124% in 2004. In 2004 bedroeg het verbruik van eieren 224 eieren per persoon per jaar, dat is evenveel als in 2000. Wel is er in de periode 2000-2004 een daling van het thuisverbruik van eieren ten voordele van buitenhuisverbruik en eiproducten. In 2004 werden per persoon zowat 86 eieren in de schaal thuis geconsumeerd.

Tabel 35. Bevoorradingsbalans voor eieren in België (1.000 stuks), 2000-2004

Inlandse productie België

2000 2001 2002 2003 2004 3.104.904 3.376.419 3.083.352 3.076.950 3.294.058

Uitvoer eieren in de schaal eiproducten

712.792 823.437 879.155 1.031.924

919.270 586.485

910.197 758.136

951.095 785.724

Invoer eieren in de schaal eiproducten

567.537 416.360

541.257 431.025

621.801 504.346

537.591 536.729

553.435 461.031

Beschikbaar

2.800.970 2.848.606 2.860.456 2.834.194 2.924.262

Menselijke voeding

2.293.291 2.195.288 2.231.320 2.229.145 2.334.734

Verbruik/persoon (stuks/pers) thuisverbruik (stuks/pers) buitenhuisverbruik en eiproducten (stuks/pers) ZELFVOORZIENINGSGRAAD (%)

224 98,2 125,8

214 91,2 122,8

217 89,9 127,1

215 87,5 127,5

224 85,8 138,2

122

131

120

120

124

Bron: CLE tot 2001, NIS sinds 2002, VLAM: GfK + berekeningen

Eiersector

58

3.3.3.2

Thuisverbruik van eieren: GfK-cijfers

In Figuur 26 en Figuur 27 wordt een overzicht gegeven van de GfK-cijfers van thuisverbruik voor eieren. In de periode 2000-2004 kende het thuisverbruik van eieren, uitgedrukt in stuks per capita, een dalend verloop. In 2005 tot 2007 is er opnieuw een stijging tot 92,1 stuks per capita. Het thuisverbruik is in 2008 wat gedaald in vergelijking met 2007, maar blijft hoger dan in de periode 2001-2006. 100 90 stuks per capita

80 70 60 50

98,2

40

91,2

89,9

88,1

86,7

88,6

90,8

92,1

91,5

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

30 20 10 0 2000

jaar

Figuur 26. Thuisverbruik eieren 2000-2008, stuks per capita; Bron: GfK Panelservices Benelux

De bestedingen zijn in 2001 met 2% gedaald ten opzichte van 2000. In de periode 2002-2003 stegen de bestedingen (+8% in 2003 ten opzichte van 2001), terwijl ze in 2004 en 2005 terug daalden met respectievelijk 8 en 6%. Hoewel het aantal stuks per capita daalde in 2008, zorgde de prijsverhoging voor een positieve evolutie bij de bestedingen. 18 16 euro per capita

14 12 10 8 6

12,9

12,6

12,7

13,6

2000

2001

2002

2003

12,5

11,7

2004

2005

13,5

14,8

16,3

4 2 0 2006

2007

2008

jaar

Figuur 27. Thuisverbruik eieren 2000-2008, euro per capita; Bron: GfK Panelservices Benelux

Figuur 28 geeft een beeld van de evolutie van kooi-, bio- en vrije uitloop en scharreleieren uitgedrukt in percentage van volume. Sinds 2002 daalt het aandeel bio-eieren, maar dit percentage blijft stabiel tussen 2006 en 2008. Bio-eieren zijn beduidend duurder (bijna 2x) in vergelijking met andere eieren. Eiersector

59

De consumptie van vrije uitloop en scharreleieren is de voorbije jaren sterk gestegen. Dit is te wijten aan het niet meer beschikbaar zijn van kooi-eieren in de supermarkten. Na Makro in januari 2006 weerden Delhaize, Lidl en Aldi kooi-eieren uit hun assortiment (Desmet & Viaene, 2007). Uiteindelijk koopt de consument wat er in de winkel te vinden is. kooi-eieren (incl overige)

bio-eieren

vrije uitloop & scharreleieren

100%

80%

34,90%

35,70%

36,90%

35,80%

% van volume

50,40% 5,1%

60%

71,40%

3,9%

4,2%

4,5%

82,50% 3,7%

40% 60,0%

60,2%

58,6%

60,3%

3,6%

45,9%

20%

3,7%

25,0% 13,9% 0% 2002

2003

2004

2005 jaar

2006

2007

2008

Figuur 28. Evolutie van alternatieve en kooi-eieren in percentage van volume; Bron: GfK Panelservices Benelux

Figuur 29 omvat de GfK-cijfers met betrekking tot de evolutie marktaandelen van de retailers voor eieren. Sinds 2001 is er een duidelijke groei in het aandeel van DIS 2 ten nadele van de overige distributiekanalen. Bij het uitsplitsen van DIS 2 in Hard Discount en Buurtsupermarkten valt op te merken dat de buursupermarkten in de periode 2005-2007 belangrijker worden voor eieren, maar in 2008 daalt dit aandeel. Zoals in de meeste markten, wint de Hard Discount ook in de eiermarkt aan belang. DIS 1

DIS 2

DIS 2 - Hard Discount

DIS 2 - Buurtsupermarkten

hoeve/overig

100% 14,80%

% van volume

80%

11,40%

10,80%

11,50%

12,50%

12,40%

13,50%

11,30%

26,40%

28,40%

29,60%

31,30%

12,30%

16,00%

21,10%

19,20%

30,40%

30,70%

35,10%

36,00%

46,40%

48,50%

50,10%

48,90%

49,20%

48,80%

47,80%

46,10%

45,90%

2000

20001

2002

2003

2004 jaar

2005

2006

2007

2008

22,70%

60% 30,90% 40%

20%

0%

Figuur 29. Evolutie van de marktaandelen van de retailers; Bron: GfK Panelservices Benelux

Eiersector

60

Uit de analyse van de aankoopfrequentie (Figuur 30) kan tenslotte besloten worden dat de aandelen van de Belgen die niet vaak (1-10x) of net wel vaak eieren kopen de voorbije jaren gedaald is, terwijl de gemiddelde aankoopfrequentie belangrijker wordt. In 2008 wordt het niveau van 2007 behouden wat betreft de kopers met een lage aankoopfrequentie. We merken een lichte toename bij de gemiddelde aankoopfrequentie, ten koste van de hoge aankoopfrequentie.

Vooral welgestelde gezinnen met kinderen zijn frequente eikopers en worden ook belangrijker. Het aandeel van tweeverdieners en alleenstaanden daalt. Zij zijn vooral terug te vinden bij de groep met een lage aankoopfrequentie.

Lage aankoopfrequentie

Gemiddelde aankoopfrequentie

Hoge aankoopfrequentie

100% 18,8%

17,5%

17,7%

17,2%

80% 27,7%

29,3%

30,3%

38,2%

35,3%

37,0%

34,7%

31,3%

34,8%

34,6%

35,1%

30,4%

29,8%

28,4%

30,1%

2005

2006

2007

2008

30,7%

%

60%

40% 53,5%

53,3%

52,0%

52,1%

20%

0% 2005

2006

2007

2008

Kopers

Stuks jaar

Figuur 30. Evolutie van de aankoopfrequentie; Bron: GfK Panelservices Benelux

Eiersector

61

4. GEVOGELTESECTOR 4.1 De bedrijfskolom KIP In Figuur 31 wordt er een overzicht gegeven van de bedrijfskolom kip. Hierbij wordt gestart bij de vermeerderingsbedrijven waar de zogenaamde zware moederdieren instaan voor de productie van broedeieren voor de vleeskippen. De broedeieren worden in de broeierij uitgebroed tot eendagskuikens. De eendagskuikens bestemd voor de productie van vleeskippen gaan onmiddellijk naar vleeskippenbedrijven. De periode om van een eendagskuiken een vleeskip te produceren neemt ongeveer zes weken in beslag. Vervolgens worden de vleeskippen per toom1 naar de pluimveeslachterij gebracht. De karkassen worden versneden in de versnijderij en de kippendelen komen bij de detailhandel en de horeca terecht. Uiteindelijk bereikt het kippenvlees de consument via beide kanalen.

VERMEERDERINGSBEDRIJF

VEEVOEDERBEDRIJF

broedeieren export BROEIERIJ import eendagskuikens VLEESKIPPENBEDRIJF

VEEVOEDERBEDRIJF

export toom 1 import PLUIMVEESLACHTERIJ karkassen

karkassen

VERSNIJDERIJ & VERWERKING delen

delen HORECA

DETAILHANDEL CONSUMENT

Figuur 31. Overzicht van de bedrijfskolom kip 1

Alle pluimvee met dezelfde gezondheidsstatus, dat in dezelfde stal of binnen dezelfde uitloopruimte wordt

gehouden en dat een epidemiologische eenheid vormt. Ongeveer 20.000 dieren/toom en 6 tot 6,5 tomen/jaar

Gevogeltesector

62

4.2 Ontwikkeling in EU-perspectief De positie van de Belgische braadkippensector ten opzichte van de overige EU-lidstaten wordt geschetst aan de hand van twee parameters: de productie van en de buitenlandse handel in braadkippenvlees. Tot mei 2004 heeft de EU betrekking op 15 lidstaten. In mei 2004 zijn er 10 nieuwe lidstaten toegetreden tot de Europese Unie en sinds januari 2007 zijn ook Bulgarije en Roemenië lid van de EU. Voor 2006 tot 2008 wordt de volledige Europese Unie gerekend (EU), maar tevens wordt het cijfer EU-15 meegedeeld.

4.2.1 Productie in de EU-lidstaten De jaarlijkse braadkippenproductie in de EU wordt weergegeven voor de periode 2000-2007 in Tabel 38; voor 2008 zijn er geen cijfers ter beschikking. In 2001 steeg de productie met 3% ten opzichte van 2000. Deze stijging is toe te schrijven aan een toename in nagenoeg alle lidstaten. In 2002 bleef de tonnage op hetzelfde niveau als in 2001. In 2003 en 2004 daalde de EU-productie, maar stabiliseerde zich in het daaropvolgende jaar. In 2007 werd er ongeveer 2% meer braadkippenvlees geproduceerd als in 2006. Het Verenigd Koninkrijk blijft de voornaamste producent van braadkippenvlees binnen de EU. Daarnaast zorgen ook Spanje en Frankrijk voor een aanzienlijk aandeel in de jaarlijkse productie. De Belgische productie blijft dalen en is in 2007 slechts verantwoordelijk voor 2,8% van de EU-15produtie. Tabel 36. Jaarlijkse productie van braadkippenvlees door de EU-lidstaten (1.000 ton)

België/Lux Duitsland Frankrijk Nederland Denemarken Ierland Italië Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Zweden Finland Verenigd Koninkrijk EU-15 EU-25

2000 292 534 1.083 617 181 94 630 148 1.006 228 80 88 57 1.164

2001 285 561 1.111 634 192 97 711 160 957 243 81 94 65 1.213

2002 290 586 1.043 620 190 97 705 160 1.046 239 80 99 69 1.202

2003 275 609 1.005 489 186 95 691 168 1.041 209 81 95 69 1.246

2004 238 611 910 636 176 105 631 161 1.014 238 66 67 1.333

2005 232 617 935 533 156 102 632 155 974 255 64 94 68 1.367

2006 169 648 822 517 144 101 565 142 943 241 57 32 67 1.341

2007 166 619 894 573 137 94 584 145 959 258 66 32 72 1.327

6.201

6.403

6.426

6.259

6.186

6.184

5.789 7.283

5.926 7.447

Bron: EU-Commissie, EEPA (2007)

Gevogeltesector

63

4.2.2 Handel in kippenvlees door de EU-lidstaten In Tabel 37 wordt de import van kippenvlees door de EU-lidstaten weergegeven. In de periode 20012003 bleef de import vanuit de EU quasi constant op hetzelfde niveau. In 2004 daalde de intracommunautaire import met 6% ten opzichte van 2003, maar zit sindsdien in een stijgende trend. In 2008 werd een maximum bereikt in de intracommunautaire import van kippenvlees. Het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland en Frankrijk blijven de grootste importeurs van kippenvlees uit de EU-lidstaten. België volgt in 2008 op de vijfde plaats, met een aandeel van 6% van de totale intracommunautaire invoer.

In de periode 2001-2003 is de extracommunautaire import van kippenvlees jaarlijks toegenomen. In 2004 daalde de import uit derde landen met 15% ten opzichte van 2003, maar herstelde zich goed in 2005. In 2006 importeerde de EU-15 terug veel minder kippenvlees uit niet-EU-lidstaten, namelijk 35% minder dan in 2005. In 2007 werd het niveau van 2006 behouden, in 2008 was er terug een daling in de extracommunautaire import. In 2008 waren Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland de belangrijkste importeurs van kippenvlees uit de derde landen.

In Tabel 38 wordt de export van kippenvlees door de EU-lidstaten weergegeven. De EU is traditioneel een netto-exporteur van kippenvlees en dit bleef ook zo in 2008. De intracommunautaire export van kippenvlees kende de voorbije jaren een zeer schommelend verloop. In 2008 was er een daling van 8% ten opzichte van 2007. Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk zijn de grootste exporteurs binnen de EU.

De extracommunautaire export is in de voorbije jaren sterk gedaald, maar nam toe in 2008: een stijging van 15% ten opzichte van 2007. In 2008 bleven Frankrijk en Nederland de voornaamste exporteurs van kippenvlees naar niet-EU-lidstaten. Duitsland en België volgen op de derde en vierde plaats. In 2008 bedroeg het aandeel van de extracommunautaire uitvoer van kippenvlees bijna 30% van de totale export.

Gevogeltesector

64

Tabel 37. Import van kippenvlees door de EU-lidstaten (ton geslacht gewicht) 2001-2008

NAAR België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU-25 België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU-25 EU-15 EU-25

2001

2002

110.981 10.641 230.156 1.310 139.439 47.867 25.807 21.707 5.908 148.635 12.739 7.711 35.924 18.439 224.825

123.588 11.134 198.474 1.353 133.224 28.867 25.708 9.791 4.781 184.461 10.880 6.954 37.410 20.732 252.273

2003

2004 2005 Herkomst: EU-Lidstaten (1) 100.792 74.849 76.730 12.834 14.006 16.746 154.821 152.717 173.770 1.853 1.973 2.920 145.289 148.967 173.300 53.433 28.448 24.788 31.390 27.976 31.690 15.186 13.083 11.147 4.984 1.731 1.564 187.076 176.771 199.609 10.140 13.529 21.880 8.067 6.221 8.541 34.418 31.745 35.275 22.364 26.731 26.397 261.367 261.564 254.152

2006

2007

2008

78.324 23.839 231.612 2.801 177.183 29.393 35.667 8.373 1.555 260.898 24.877 10.874 38.043 35.261 250.051

84.814 21.152 260.644 3.281 203.680 32.804 42.588 19.582 5.076 246.947 29.788 16.273 43.343 31.626 313.318

93.434 20.771 184.472 3.036 216.714 38.453 40.169 19.009 5.116 357.401 25.337 14.477 43.401 28.600 269.231

1.042.089 1.049.630 1.044.014

581 44 29.412 0 4.834 270 591 6.891 0 10.050 3.320 23 30.612 131 29.439

574 172 29.634 98 3.498 33 190 5.279 0 28.371 3.756 0 26.362 244 26.037

116.198

124.248

980.311 1.058.509 1.208.751 1.354.851 1.369.227 1.402.385 1.542.827 1.549.268 Herkomst: Derde landen 1.142 1.002 3.010 1.904 1.209 1.533 1.068 741 2.971 878 466 598 77.500 59.718 39.997 18.896 21.461 20.355 13 0 25 24 0 0 4.602 3.489 3.772 2.465 5.121 4.914 61 866 757 352 1.412 2.886 172 535 1.302 1.260 975 542 8.084 8.319 3.411 2.187 3.383 2.917 0 0 0 0 0 0 75.036 54.837 72.417 63.003 54.555 49.720 4.150 2.276 709 661 0 106 10 36 2.571 1.508 107 380 32.820 24.617 35.458 24.353 35.595 31.158 752 495 334 314 81 192 39.238 50.739 60.115 28.928 20.986 21.370

244.648

207.670

226.849

146.733 151.184

145.351 148.308

136.670 140.169

TOTAAL 1.158.287 1.173.878 1.288.662 1.187.981 1.285.358 1.355.484 1.500.202 1.505.897 1.553.569 1.691.135 1.689.437


Gevogeltesector

65

Tabel 38. Export van kippenvlees door de EU-lidstaten (ton geslacht gewicht) 2001-2008

VAN België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU-25 België Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Verenigd Koninkrijk EU-15 EU-25 EU-15 EU-25

2001

2002

2003

235.601 55.729 69.929 238 108.571 2.653 17.204 29.263 467 548.903 3.372 1.057 35.715 14.838 130.253

1.486 61.895 97.301 217 95.655 1.350 15.672 37.537 198 545.286 5.782 928 32.695 5.466 149.041

238.747 65.880 119.748 379 96.387 1.530 13.901 32.327 89 506.228 7.833 1.502 34.002 7.861 138.076

2004 2005 Naar: EU-Lidstaten (1) 250.458 237.424 57.732 60.080 93.617 101.735 4.558 6.219 60.632 68.959 1.369 4.557 11.915 10.307 26.426 29.392 79 86 352.998 415.212 4.327 8.441 957 786 28.298 32.873 7.858 6.631 149.818 197.938

2006

2007

2008

273.159 67.751 143.931 6.205 53.387 1.012 11.939 31.867 73 530.435 8.550 1.597 29.601 30.891 148.116

262.694 65.175 160.299 5.100 88.868 6.827 17.325 35.476 180 640.897 24.534 4.306 32.676 12.333 206.155

265.244 58.159 113.938 6.620 74.059 7.224 10.739 35.772 222 549.530 25.788 2.438 45.084 7.746 199.489

1.253.793 1.050.509 1.264.490 1.051.042 1.180.640 1.338.514 1.562.845 1.402.052 1.483.475 1.742.912 1.594.785 Naar: Derde landen 72.303 97.252 70.911 78.231 53.463 69.935 46.813 49.830 59.703 60.171 50.457 56.860 43.462 27.484 19.377 18.734 38.771 60.573 71.269 73.969 74.571 70.705 68.385 89.710 5.584 8.644 8.130 4.591 2.543 6.191 3.637 3.029 240.044 254.644 247.657 225.379 225.685 178.668 205.557 236.302 6.405 2.105 2.453 3.980 3.602 4.220 5.138 5.117 6.088 7.955 7.248 3.910 3.279 4.365 2.634 1.493 16.931 20.168 21.145 20.553 17.739 21.084 17.643 17.388 91 297 62 19 0 0 5 20 199.638 239.429 141.233 144.328 143.313 188.765 115.341 133.311 1.210 2.303 3.627 1.931 2.225 5.729 797 510 212 407 119 759 534 1.022 1.404 1.074 18.503 16.369 19.656 18.451 16.836 16.362 19.739 26.769 3.863 5.145 6.076 2.337 3.704 2.661 2.099 2.127 39.294 48.424 79.221 57.811 40.400 56.230 19.920 17.668 708.640

823.886

729.264

693.109

631.356

653.421 703.900

528.489 568.182

603.082 655.519

TOTAAL 1.962.433 1.874.395 1.993.754 1.744.151 1.811.996 1.991.935 2.091.334 2.005.134 2.187.375 2.311.094 2.250.304

Bron: EUROSTAT; (1) Tot mei 2004: EU-15, vanaf mei 2004: EU-25

Gevogeltesector

66

4.3 De Belgische braadkippensector 4.3.1 Productie 4.3.1.1

Productiestructuur

De evolutie van de braadkippenstapel en het aantal braadkippenbedrijven in België wordt weergegeven voor de periode 2000-2008 in Tabel 39 en Figuur 32. De gegevens zijn afkomstig van de 15 meitelling van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS).

In de periode 2000-2002 is de Belgische braadkippenstapel nagenoeg stabiel gebleven. In 2003 is de braadkippenstapel afgenomen met ongeveer 23% ten opzichte van 2002. Ook het aantal braadkippenbedrijven is in 2003 sterk gedaald. In 2004 werd een deel hersteld, maar sindsdien is er een afname in de braadkippenstapel en het aantal bedrijven. In 2007 en 2008 bleef de productie quasi gelijk als het niveau van 2006. Tabel 39. Evolutie van de braadkippenstapel en -bedrijven in België

Braadkippenstapel (1.000 stuks) 24.498 24.255 23.745 18.193 21.745 21.073 19.711 20.161 20.116

jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Bedrijven (aantal) 1.605 1.586 1.578 1.232 1.397 1.274 1.073 1.093 1.005


Braadkippenstapel

Bedrijven 2.000

aantal dieren (x 1.000 stuks)

25.000

1.500

20.000 15.000

1.000

10.000

500

5.000 0

aantal bedrijven

30.000

0 2000

2001

2002

2003

2004 jaar

2005

2006

2007

2008

Figuur 32. Evolutie van de braadkippenstapel en -bedrijven in België, 2000-2008; Bron: NIS, landen tuinbouwtelling op 15 mei Gevogeltesector

67

Op basis van de cijfers van het Nationaal Instituut voor de Statistiek wordt de structuur van de Belgische braadkippenbedrijven weergegeven in Tabel 40 en Figuur 33; de cijfers voor 2008 waren nog niet ter beschikking bij het ter perse gaan van dit overzicht. Volgens deze cijfers worden in België ongeveer 20 miljoen braadkippen gehouden in 2008. De verschuiving naar grotere bedrijven zet zich verder door. In 2007 bedroeg de gemiddelde bedrijfsgrootte voor de bedrijven met meer dan 5.000 braadkippen 31.050 braadkippen per bedrijf.

Wanneer de bedrijven met minder dan 5.000 braadkippen buiten beschouwing worden gelaten, dan hebben de meeste braadkippenbedrijven 10.000 tot 20.000 braadkippen (34% van het totaal aantal bedrijven in 2007). De bedrijven met 30.000 tot 50.000 braadkippen vormen de tweede grootste klasse met 26% van het totaal aantal bedrijven in 2007.

Tabel 40. Bedrijfsstructuur van de Belgische braadkippensector, aantal bedrijven en aantal dieren (x 1.000 stuks)

< 5.000 5.000 - 10.000 10.000 - 20.000 20000 - 30.000 30.000 - 50.000 > 50.000 TOTAAL

2001 2005 2006 2007 bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 748 332 581 403 434 309 453 289 81 601 59 422 51 389 60 463 317 5.434 268 4.527 231 3.905 215 3.633 132 3.120 85 2.052 100 2.347 100 2.384 204 7.839 192 7.397 167 6.498 169 6.543 104 6.929 90 6.273 90 6.263 96 6.849 1.586

24.255

1.275

21.074

1.073

19.711

1.093

20.161


bedrijven

dieren 8.000

a a n ta l b e d rijv e n

7.000 200

6.000 5.000

150

4.000 100

3.000 2.000

50

1.000 0

a a n ta l d ie re n (x 1 .0 0 0 )

250

0 5.000 - 10.000

10.000 - 20.000

20000 - 30.000

30.000 - 50.000

> 50.000

bedrijfsgrootte Figuur 33. Structuur van de Belgische braadkippensector in 2007; Bron: NIS, landen tuinbouwtelling op 15 mei

Gevogeltesector

68

4.3.1.2

Regionale spreiding

In Tabel 41 wordt een overzicht gegeven van de regionale structuur van de Belgische braadkippensector.

We kunnen hierbij vaststellen dat het aantal bedrijven daalt, maar het aantal dieren blijft wel in stand gehouden.

Het Vlaamse Gewest vertegenwoordigt steeds minstens 80% van de totale braadkippenproductie, met West-Vlaanderen en Antwerpen als koptrekkers. In Antwerpen zijn de braadkippen verdeeld over minder bedrijven dan in West-Vlaanderen.

Tabel 41. Regionale structuur van de Belgische braadkippensector, aantal bedrijven en aantal dieren (x 1.000 stuks), 2005-2008

Antwerpen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Limburg Waals-Brabant Henegouwen Luik Luxemburg Namen TOTAAL

2005 2006 2007 2008 bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 141 4.847 144 4.976 132 4.850 132 4.797 48 896 46 865 50 947 46 936 297 6.215 251 5.561 273 5.844 247 5.503 170 3.365 141 3.141 140 2.988 128 3.072 87 2.309 81 2.054 72 1.965 71 2.210 35 323 35 330 31 307 30 265 176 1.069 130 854 133 1.044 118 1.099 110 846 90 812 82 852 77 830 96 387 69 408 86 475 71 480 114 814 86 710 93 887 84 922 1.274

21.071

1.073

19.711

1.092

20.159

1.004

20.114


Gevogeltesector

69

4.3.1.3

Evolutie jaarlijkse opzet van braadkippen

De opzetcijfers van het lastenboek afgesloten tussen het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Kwaliteit, Dienst Normering en Controle Dierlijke Productie (NCDP) en de Landsbond, Vlaamse bedrijfspluimvee- en konijnenhouders zijn de meest betrouwbare gegevens aangezien deze cijfers door de technische helper maandelijks, rechtstreeks bij alle erkende broeierijen worden opgetekend. De broeierijen geven volgende gegevens door: de kuikens die geleverd worden bij Belgische pluimveehouders afkomstig uit eigen broeierij, andere broeierij uit loonbroed (loonbroed door derden), import en aankoop bij andere broeierij. De kuikens uit loonbroed, verkocht aan een andere broeierij en geleverd in het buitenland, worden niet opgetekend.

In Tabel 42 wordt de opzet van vleeskippen in de periode 2004-2008 weergegeven. Figuur 34 geeft een beeld van het aantal opgezette vleeskippen per maand. De evolutie van het aantal opgezette vleeskippen, cumulatief over 12 maanden, wordt grafisch weergegeven in Figuur 35. Na de uitbraak van Aviaire Influenza trad er een herstel op vanaf juni 2003, maar sinds oktober 2005 bereikte het aantal opgezette vleeskippen cumulatief over 12 maanden nooit meer de kaap van 180 miljoen opgezette vleeskippen.

Tabel 42. Evolutie opgezette vleeskippen (1.000 stuks) 2004-2008


2004 15.558 15.066 17.190 15.489 16.213 15.297 13.579 16.818 15.261 14.779 14.607 15.162

cum 2004 184.659 183.284 182.601 189.884 195.416 192.665 187.885 189.274 186.306 185.060 186.820 185.119

2005 14.385 14.388 15.438 14.394 16.532 14.532 14.436 16.321 15.446 13.688 11.157 14.279

cum 2005 183.946 183.268 181.516 180.422 180.741 179.975 180.832 180.335 180.520 179.429 175.979 175.096

2006 16.517 13.164 13.784 12.414 15.299 15.168 14.674 15.706 14.157 15.339 14.198 13.308

cum 2006 177.251 175.358 173.696 171.707 170.466 171.096 171.328 170.706 169.409 171.052 174.042 173.065

2007 15.024 13.286 16.120 15.437 15.246 12.630 15.845 15.052 15.038 16.397 12.078 15.742

cum 2007 172.233 172.356 174.692 177.715 177.662 175.124 176.296 175.641 176.523 177.580 175.461 177.895

2008 14.644 13.037 14.794 15.098 14.910 14.909 15.926 13.089 14.713 14.404 11.834 12.798

cum 2008 177.514 177.266 175.939 175.601 175.264 177.543 177.624 175.662 175.337 173.344 173.100 170.156

Bron: NCDP (2008)

Gevogeltesector

70


aantal opgezette dieren (x 1.000 ) 20.000

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

maand

Figuur 34. Aantal opgezette vleeskippen (x 1.000) per maand, 2004-2008; Bron: NCDP (2008)

Gevogeltesector

71

Gevogeltesector

no

se

v/

08 08

p/

8

08 l/ 0

ei /

08

8

07 r t/ ju

m

m

7 07

/0

v/

p/ jan

no

se

07

07 l/ 0

ei /

7

06 r t/ ju

m

m

6 06

/0

v/

p/ jan

no

se

06

06

l/ 0

ei /

6

05

r t/

ju

m

m

5

05

/0

v/

p/

jan

no

se

05

l/ 0

ei /

05

5

04

r t/

ju

m

m

4

04

/0

v/

p/

jan

no

se

04

l/ 0

ei /

4

04

/0

r t/

ju

m

m

jan

aantal opgezette dieren (x 1.000) 200.000

190.000

180.000

170.000

160.000

150.000

maand

Figuur 35. Evolutie opzet vleeskippen 2004-2008 cumulatief over 12 maanden; Bron: NCDP (2008)

72

4.3.1.4

Marktprijzen

De prijsvorming van levende kippen gebeurt binnen de Nationale Prijzencommissie van Deinze. In deze commissie overleggen wekelijks vertegenwoordigers van producenten enerzijds en van groothandelaars anderzijds om tot een representatieve prijs te komen. In Tabel 43 en Figuur 36 wordt een overzicht gegeven van de evolutie van de gemiddelde producentenprijzen per jaar voor braad- en soepkippen gedurende de periode 2001-2008. Tabel 44 en Figuur 37 geven een beeld van de variatie van de producentenprijzen tijdens 2008.

Tabel 43. Jaargemiddelden producentenprijzen (euro/kg op voet) voor braad- en soepkippen, 2001-2008

jaar extra-zware 0,50 0,29 0,29 0,32 0,39 0,25 0,42 0,49

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

braadkip

soepkip halfzware 0,26 0,15 0,16 0,09 0,07 0,05 0,15 0,19

lichte 0,22 0,11 0,12 0,06 0,04 0,03 0,11 0,15

0,78 0,65 0,73 0,73 0,78 0,70 0,86 0,87

Bron: Handelsnoteringen Deinze

extra-zware soepkip

halfzware soepkip

lichte soepkip

braadkip

jaargem iddelde p rodu centen prijs (euro/kg o p vo et)

1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 36. Jaargemiddelden producentenprijzen (euro/kg op voet) voor braad- en soepkippen, 2001-2008; Bron: Handelsnoteringen Deinze

Gevogeltesector

73

Tabel 44. Producentenprijzen (euro/kg op voet) voor braad- en soepkippen in 2008 datum 01/01 08/01 15/01 22/01 29/01 05/02 12/02 19/02 26/02 04/03 11/03 18/03 25/03 01/04 08/04 15/04 22/04 29/04 06/05 13/05 20/05 27/05 03/06 10/06 17/06 24/06 01/07 08/07 15/07 22/07 29/07 05/08 12/08 19/08 26/08 02/09 09/09 16/09 23/09 30/09 07/10 14/10 21/10 28/10 04/11 11/11 18/11 25/11 02/12 09/12 16/12 23/12

extra-zware 0,59 0,59 0,59 0,61 0,62 0,66 0,63 0,63 0,61 0,59 0,59 0,59 0,58 0,58 0,55 0,53 0,53 0,53 0,51 0,51 0,49 0,47 0,46 0,44 0,42 0,40 0,39 0,37 0,37 0,37 0,35 0,34 0,34 0,35 0,36 0,39 0,42 0,44 0,44 0,47 0,49 0,47 0,47 0,48 0,48 0,48 0,48 0,52 0,52 0,52 0,52 0,52

soepkip halfzware 0,23 0,23 0,27 0,27 0,28 0,30 0,30 0,30 0,27 0,25 0,23 0,22 0,20 0,19 0,18 0,17 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,12 0,12 0,15 0,16 0,18 0,19 0,20 0,21 0,21 0,22 0,24 0,25 0,25 0,24 0,24 0,24 0,24 0,24 0,24

braadkip lichte 0,19 0,19 0,23 0,23 0,24 0,26 0,26 0,26 0,23 0,21 0,19 0,18 0,16 0,15 0,14 0,13 0,12 0,11 0,10 0,09 0,08 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,07 0,08 0,08 0,11 0,12 0,14 0,15 0,16 0,17 0,17 0,18 0,20 0,21 0,21 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20 0,20

0,86 0,86 0,86 0,86 0,85 0,83 0,87 0,92 0,92 0,91 0,91 0,91 0,89 0,88 0,87 0,87 0,85 0,85 0,85 0,87 0,90 0,92 0,92 0,95 0,96 0,96 0,96 0,93 0,90 0,86 0,80 0,80 0,84 0,88 0,88 0,90 0,91 0,91 0,91 0,90 0,90 0,90 0,88 0,84 0,80 0,76 0,74 0,76 0,78 0,80 0,80 0,81

Bron: Handelsnoteringen Deinze

Gevogeltesector

74

extra-zware soepkip

halfzware soepkip

lichte soepkip

braadkip

1,2

producentenprijs (euro/100 stuks)

1,0

0,8

0,6

0,4

0,2

0,0 1

5

9

13

17

21

25

29

33

37

41

45

49

week Figuur 37. Producentenprijzen (euro/kg op voet) voor braad- en soepkippen 2008; Bron: Handelsnoteringen Deinze

Gevogeltesector

75

4.3.1.5

Evolutie van de technische resultaten van braadkippen in België

In het kader van de “Technische ondersteuning landbouw – Adviesdiensten” ondersteund door de Vlaamse Overheid, departement Landbouw en Visserij, worden door VEPEK prestatiecontroles uitgevoerd bij pluimveebedrijven met het doel over een aantal technische parameters te beschikken. De berekeningen zijn gebaseerd op de gegevens die door de bedrijfsbegeleiding zijn ingezameld gedurende de periode 1998-2008. In Tabel 45, Figuur 38, 39 en 40 wordt een overzicht gegeven van de evolutie in de tijd van een aantal technische resultaten. Over de jaren heen bleef de gewogen duur ongeveer constant en schommelde rond de 41 dagen, met een minimum van 40,1 dagen in 2008. In 1998 en 1999 bedroeg het gemiddelde nettogewicht 2,1 kg per braadkip. De daaropvolgende jaren is een stijging te zien en in 2008 werd een nettogewicht genoteerd van 2,4 kg per braadkip, net zoals in 2005 en 2007. Over de jaren heen is het sterftepercentage gedaald. De gemiddelde groei steeg ieder jaar met 1 à 2 gram per dier per dag, maar bleef sinds 2003 stabiel op 56 gram/dier/dag. In 2008 werd een maximum bereikt met 62 gr/dier/dag. Het voederverbruik per dier per dag en het voederverbruik per dier is ongeveer constant gebleven sinds 2001. Na het hoge percentage tarwe in het krachtvoeder in 2005 en 2006, is dit in 2007 minder dan 3%. In 2008 is er opnieuw een stijging tot 13,5%.

Tabel 45. Evolutie technische parameters braadkippen (1998-2008) Jaar

2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998

Jaar 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998

Gewogen Gemiddeld Uitval Gemiddelde Voederverbruik duur nettogewicht groei per kg braadkip (dagen) (kg/stuk) (%) (gr/dier/dag) (kg/kg) 40,1 2,4 3,9 62 1,8 41,6 2,4 4,9 56 1,8 41,3 2,3 3,3 56 1,8 41,1 2,4 3,6 56 1,8 41,1 2,3 4,3 56 1,7 41,2 2,3 3,7 56 1,7 41,2 2,3 4,3 55 1,8 41,0 2,2 4,3 54 1,8 41,4 2,2 4,4 52 1,8 42,0 2,1 4,6 50 1,8 41,3 2,1 5,8 49 1,8

Voeder/dier/dag (gr/st/dag) 102 101 99 101 97 97 98 97 93 92 89

Gevogeltesector

Voeder per dier (kg/stuk) 4,1 4,2 4,1 4,1 4,0 4,0 4,0 4,0 3,9 3,9 3,7

kg tarwe per 100kg krachtvoeder (%) 13,5 2,8 22,7 20,5 6,4 8,2 4,9 14,5 0 15,3 9,7

Productiegetal 331,9 313,9 315,9 315,8 307,4 311,1 301,0 297,3 282,8 267,6 264,5

76

62 60 58 56 54 52 50 48 46 44 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

gemiddelde groei (gr/dier/dag)

64

2008

jaar

Figuur 38. Gemiddelde groei (1998-2008)

102 100 98 96 94 92 90 88 86 84

voeder/dier/dag (gr/dier/dag)

104

82 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 39. Voeder per dier per dag (1998-2008)

320 310

290 280 270 260

productiegetal

300

250 240 230 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 40. Productiegetal (1998-2008) Gevogeltesector

77

4.3.2 Pluimveeslachterijen 4.3.2.1

Definitie en aantal

In toepassing van de betrokken regelgeving moeten slachthuizen en uitsnijderijen beschikken over een erkenning. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de slachterijen erkend voor het intracommunautaire handelsverkeer (EG-erkenning) en de slachterijen erkend voor de nationale markt (erkenning geringe capaciteit). Om een EG-erkenning te bekomen moeten de inrichtingen voldoen aan de inrichtingsvoorwaarden gesteld in bijlage I van het K.B. van 30 december 1992 betreffende de erkenning en de inrichtingsvoorwaarden van slachthuizen en andere inrichtingen. De exploitanten van inrichtingen die niet voldoen aan deze voorwaarden kunnen een erkenning bekomen als inrichting met geringe capaciteit wanneer ze voldoen aan de voorwaarden in bijlage II van ditzelfde K.B. In Tabel 46 wordt een overzicht gegeven van het aantal erkende pluimveeslachterijen en –versnijderijen in België.

Tabel 46. Erkende pluimveeslachterijen en -versnijderijen in België

2004 Erkenning geringe EG-erkenning capaciteit Slachthuis gevogelte Uitsnijderij voor vlees van gevogelte

2005 Erkenning geringe EG-erkenning capaciteit

48

50

47

46

181

47

172

46

Bron: FAVV

4.3.2.2

Ontwikkeling slachtcijfers braadkip

In Tabel 47 en Figuur 41 wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van de slachtcijfers. In 1997 werd 52% meer gevogelte geslacht dan in 1991. In 2000 daalde het aantal slachtingen met 8% ten opzichte van 1997, terwijl in 2003 opnieuw een stijging werd vastgesteld (+28% in 2003 ten opzichte van 2000). In 2004 steeg het aantal slachtingen met 13% ten opzichte van 2003. Ondanks het feit dat het aantal slachtingen iets lichtjes is gedaald in 2005, blijft dit hoger dan in de periode voorafgaand aan 2004. In 2008 wordt het niveau van 2004 geëvenaard. Braadkippen maken bijna 90% uit van het totaal aantal slachtingen. Tabel 47. Ontwikkeling van de slachtcijfers: aantal slachtingen (x 1.000)

Braadkippen Soepkippen TOTAAL

1991 (1) 1994 (1) 1997 (1) 2000 (1) 2003 (2) 2004 (2) 2005 (2) 2008 (2) 125.163 172.366 191.105 178.565 222.327 243.721 238.103 242.231 9.660 12.571 13.933 10.703 19.711 28.577 29.475 30.851 134.823

184.937

205.038

189.268

242.038

272.298

267.578

273.082

Bron: (1) NIS, CLE; (2) FAVV, activiteitenverslag Gevogeltesector

78

Braadkippen

Soepkippen

aantal slachtingen (x 1.000)

300.000

28.577

29.475

30.851

243.721

238.103

242.231

2004 (2)

2005 (2)

2008 (2)

19.711

250.000 13.933

10.703

12.571

200.000 9.660

150.000

222.327

100.000

172.366

191.105

178.565

1997 (1)

2000 (1)

125.163

50.000 0

1991 (1)

1994 (1)

2003 (2)

jaar Figuur 41. Ontwikkeling van de slachtcijfers: aantal slachtingen (x 1.000); Bron: (1) NIS, CLE; (2) FAVV, activiteitenverslag

4.3.3 Buitenlandse handel 4.3.3.1

Buitenlandse handel in levend gevogelte

De evolutie van de invoer van levend pluimvee naar België wordt weergegeven voor de periode 2001-2005 (ton) en 2005-2008 (x 1000 stuks) in Tabel 48 en Figuur 42. Tussen 2001 en 2002 is de Belgische invoer van levend pluimvee gestegen. In 2003 daalde de invoer met 14% ten opzichte van 2002, maar steeg opnieuw in de daaropvolgende twee jaren. Ook in 2006 steeg het aantal stuks ingevoerd levend pluimvee en na de lichte daling in 2007 werd het niveau van 2006 terug behaald in 2008. De invoer van levend pluimvee naar België gebeurt enkel vanuit een viertal EU-lidstaten. Nederland blijft de belangrijkste handelspartner, gevolgd door Frankrijk en Duitsland. In 2008 bedroeg de import vanuit Nederland 67% van de totale invoer en vanuit Frankrijk was dit 32%. Tabel 48. Invoer van levend pluimvee (2001-2005: ton); (2005-2008: x 1.000 stuks)

HERKOMST

2001

2002

Frankrijk Nederland Duitsland Italië Luxemburg

60.776 135.053 5.428 25 0

EU Derde landen TOTAAL

2004

2005

2005

72.429 153.823 5.855 0 0

2003 (TON) 63.178 128.313 6.637 0 0

2006 2007 (x 1.000 stuks) 37.939 44.523 94.636 83.895 1.598 1.985 0 0 8 8

2008

70.296 167.462 3.666 0 18

71.397 183.382 4.250 0 18

33.939 90.809 2.321 0 10

201.282

232.843

199.329

242.194

259.052

127.084

134.211

130.410

134.219

0

0

0

0

0

0

0

0

0

201.282

232.843

199.329

242.194

259.052

127.084

134.211

130.410

134.219

43.325 88.160 2.687 0 48

Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM Gevogeltesector

79

300.000

levend pluimvee (ton)

250.000

130000 125000

200.000

120000 150.000 115000 100.000 110000 50.000

105000

0

levend pluimvee (x 1.000 stuks)

135000

100000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 42. Invoer van levend pluimvee; 2001-2005 (ton), 2005-2008 (x 1.000 stuks); Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

In Tabel 49 en Figuur 43 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van levend pluimvee voor de periode 2001-2005 (ton) en 2005-2008 (x 1.000 stuks). In 2002 nam de export toe met 40% ten opzichte van 2001. In 2003 is de uitvoer van levend pluimvee met 65% gedaald, maar steeg opnieuw in het jaar daarop. In 2005 werd de uitvoer van levend pluimvee zelfs verdubbeld ten opzichte van 2004. Sinds 2005 wordt er steeds minder levend pluimvee geëxporteerd vanuit België. Net zoals de import is ook de export van levend pluimvee bijna uitsluitend van intracommunautaire aard. Nederland blijft de grootste afnemer van levend pluimvee, in 2008 goed voor meer dan 90% van de totale export vanuit België.

Tabel 49. Uitvoer van levend pluimvee (2001-2005: ton); (2005-2008: 1.000 stuks)

BESTEMMING

2001

2002

Frankrijk Nederland Duitsland Luxemburg

2.291 26.924 3 117

2.721 38.415 33 138

2003 (TON) 1.265 12.802 85 102

EU

29.351

41.307

0 29.351

Derde landen TOTAAL

2004

2005

2005

2006 2007 (x 1.000 stuks) 1.446 1.491 14.335 13.030 55 17 22 35

2008

3.057 13.754 0 84

3.523 33.335 28 111

1.433 15.434 26 62

14.253

16.895

36.997

16.954

16.017

14.575

13.756

2

0

0

0

0

0

0

0

41.309

14.253

16.895

36.997

16.954

16.017

14.575

13.756

1.142 12.575 37 2


Gevogeltesector

80

18000

40.000

16000

35.000

14000

30.000

12000

25.000

10000

20.000

8000

15.000

6000

10.000

4000

5.000

2000

0

levend pluim vee (x 1.000 stuks)

levend pluim vee (ton)

45.000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 43. Uitvoer van levend pluimvee; 2001-2005 (ton), 2005-2008 (1.000 stuks); Bron: EUROSTAT. + bewerkingen VLAM

4.3.3.2

Buitenlandse handel in kippenvlees

De evolutie van de invoer van vers en bevroren kippenvlees in de periode 2001-2008 wordt weergegeven in Tabel 50 en Figuur 44. Deze evolutie kent een schommelend verloop. Tussen 2001 en 2002 is de invoer sterk gestegen en bleef in 2003 op ongeveer hetzelfde niveau als in 2002. In 2004 daalde de invoer met 16%, terwijl er in 2005 terug meer vers en bevroren kippenvlees werd ingevoerd. Na een licht verminderde import in 2006, steeg de invoer in 2007 met 16%, tot op het niveau van 2003. In 2008 steeg de invoer verder met 10%, tot het maximum van de voorbije 8 jaren (2001-2008) .

België importeert vooral kippenvlees uit de EU-lidstaten, met Nederland en Frankrijk als de belangrijkste leveranciers. Tussen 2001 en 2004 was de extracommunautaire import eerder beperkt, maar was in 2005 en 2006 goed voor 5% van de totale Belgische invoer van vers en bevroren kippenvlees. In 2007 en 2008 zakte dit aandeel evenwel tot slechts 1,5% van de totale invoer.

Gevogeltesector

81

Tabel 50. Invoer van vers en bevroren kippenvlees (ton), 2001-2008

HERKOMST Frankrijk Nederland Duitsland Italië Luxemburg Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Finland Zweden EU Derde landen TOTAAL

2001 12.212 38.699 2.148 421 283 18.537 2.051 294 252 1.935 0 103 1 7

2002 10.673 45.332 1.677 136 163 26.219 601 80 58 548 7 0 26 6

2003 15.582 49.374 2.447 684 62 14.554 635 150 491 1.436 7 0 2 0

2004 14.436 46.899 1.643 451 41 2.458 1.519 147 985 853 1.256 8 1 0

2005 18.077 43.235 2.118 923 37 4.349 1.191 371 608 3.164 964 0 0 2

2006 17.229 43.537 1.956 470 41 4.971 1.251 110 1.128 648 20 0 0 1

2007 18.909 53.708 3.346 301 38 2.650 2.490 510 419 374 355 8 0 0

2008 19.917 63.715 2.548 124 75 1.379 1.005 440 456 298 363 3 0 0

76.943

85.528

85.423

70.697

75.038

71.362

84.814

93.434

579

573

1.141

1.649

4.447

3.998

1.209

1.533

77.522

86.101

86.564

72.346

79.485

75.360

86.023

94.967

vers en bevroren kippenvlees (ton)


100.000 95.000 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 65.000 60.000 55.000 50.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 44. Invoer van vers en bevroren kippenvlees (ton), 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Gevogeltesector

82

In Tabel 51 en Figuur 45 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van vers en bevroren kippenvlees voor de periode 2001-2008. Ook hier wordt een sterk schommelend verloop vastgesteld. In de periode 2001-2007 werd een stijging in de uitvoer van vers en bevroren kippenvlees telkens gevolgd door een quasi even grote daling. In 2008 bleef de totale uitvoer nagenoeg gelijk als in 2007.

In de periode 2001-2004 steeg de intracommunautaire export jaarlijks. Na de lichte daling in 2005 volgde een sterke stijging in 2006 en dit niveau blijft sindsdien min of meer behouden. Nederland en Frankrijk blijven de belangrijkste EU-handelspartners in de intracommunautaire import van vers en bevroren kippenvlees. In de extracommunautaire export waren Rusland en Kongo de belangrijkste afnemers in 2008. België is traditioneel een netto-exporteur van vers en bevroren kippenvlees. Tabel 51. Uitvoer van vers en bevroren kippenvlees (ton), 2001-2008

BESTEMMING Frankrijk Nederland Duitsland Italië Luxemburg Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Finland Zweden

2001 61.982 101.251 28.712 757 2.068 17.884 2.264 1.587 1.974 2.865 761 891 101 200

2002 66.065 98.275 26.402 44 1.319 23.617 2.682 1.373 557 2.380 918 445 121 332

2003 72.340 98.564 22.512 57 1.294 23.824 3.858 978 807 3.644 821 280 240 75

2004 78.892 95.555 23.811 64 2.754 25.738 4.338 2.868 1.411 8.384 1.186 1.318 213 28

2005 78.493 88.292 23.685 26 2.289 28.737 3.714 3.786 1.436 8.691 1.468 1.115 143 2

2006 82.764 115.747 21.598 131 2.339 33.488 4.879 3.699 1.015 3.567 1.325 792 9 34

2007 87.304 98.395 22.202 573 2.529 29.691 4.185 2.190 1.222 2.673 1.730 642 4 6

2008 94.456 88.829 31.118 64 3.366 27.817 2.584 1.778 1.640 1.518 1.485 608 8 2

EU

223.296

224.530

229.296

246.560

241.877

271.387

262.694

265.244

67.443

93.606

68.255

88.436

63.152

75.474

46.813

49.830

6.294 8.500 2.840 8.166 2.010

9.475 10.340 310 11.951 1.526

8.486 6.200 680 2.569 584

13.164 5.640 504 7.690 576

8.322 3.316 1.038 8.884 468

10.766 4.520 2.483 13.182 870

7.098 3.873 2.110 8.604 117

2.867 746 4.076 216

290.739

318.136

297.551

334.996

305.029

346.861

309.507

315.074

Derde landen waaronder: Zaïre Kongo Hong-Kong Rusland China TOTAAL


Gevogeltesector

83

360.000

vers en bevroren kippenvlees (ton)

340.000 320.000 300.000 280.000 260.000 240.000 220.000 200.000 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 45. Uitvoer van vers en bevroren kippenvlees (ton); Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Gevogeltesector

84

4.3.4 Distributie en verbruik 4.3.4.1

Bevoorradingsbalans kippenvlees: NIS-cijfers

De bevoorradingsbalans (Tabel 52) vertrekt van de slachtingen die in feite de netto productie is. Door in- en uitvoer van levende kippen te verrekenen wordt de bruto productie bepaald. De netto productie plus invoer en min uitvoer resulteert in de hoeveelheid beschikbaar voor menselijke consumptie. Alles wordt uitgedrukt in ton karkasgewicht.

De bruto productie kent een fluctuerend verloop: dalend in 2001, 2003 en 2005. Sinds 2000 is de bruto productie het laagst in 2005. Er was wel veel uitvoer van levende dieren, en ook de invoer was nog nooit zo hoog geweest (+ 47% in vergelijking met 2000). Dit resulteert in een netto productie van 446.835 ton karkasgewicht in 2005. Wat betreft het verbruik van kippenvlees per inwoner is duidelijk dat in 2005 veel kippenvlees werd geconsumeerd in vergelijking met de voorbije jaren. Enkel in 2002 was het verbruik iets hoger.

De zelfvoorzieningsgraad van een land voor een bepaald product geeft aan in welke mate de binnenlandse productie volstaat om de consumptie te dekken. Bij een zelfvoorzieningsgraad die hoger is dan 100% is export noodzakelijk en moet een deel van de productie afzet vinden in andere landen. Tussen 2000 en 2005 was de zelfvoorzieningsgraad steeds hoger dan 100%, dus België moest exporteren. De lagere bruto productie en het hogere verbruik per inwoner in 2005 zorgt voor een zelfvoorzieningsgraad die lager is dan in de voorgaande jaren. Tabel 52. Bevoorradingsbalans kippenvlees in België (ton karkasgewicht), 2000-2005

Bruto Productie uitvoer levende dieren invoer levende dieren

2000 289.081 20.441 131.720

2001 284.024 20.894 143.042

2002 318.608 30.831 171.299

2003 284.000 10.543 150.133

2004 288.702 12.264 184.173

2005 275.631 22.960 194.164

Netto Productie uitvoer (+ bereidingen) invoer (+ bereidingen)

400.360 281.854 65.922

406.172 323.451 92.540

459.076 351.157 105.630

423.590 342.404 110.923

460.611 387.358 99.387

446.835 345.547 103.534

Menselijke voeding idem kg/inwoner

184.428 18,01

175.261 17,08

213.549 20,71

192.109 18,55

172.640 16,61

204.822 19,61

157

162

149

148

167

135

ZELFVOORZIENINGSGRAAD (%) Bron: CLE tot 2001, NIS sinds 2002

Gevogeltesector

85

4.3.4.2

Thuisverbruik van kip: GfK-cijfers

In Figuur 46 wordt een overzicht gegeven van de GfK-cijfers van thuisverbruik voor kip. In 2000 bereikte het thuisverbruik van verse kip, uitgedrukt in volume per capita, een maximum van bijna 10 kg/capita. In 2003 daalde het volume sterk, alsook in 2006. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de uitbraak van Aviaire Influenza tijdens beide periodes. Het thuisverbruik weet zich in 2007 te herstellen en neemt verder toe in 2008. Het aantal kopers bleef quasi gelijk, maar zij kochten vaker en meer. De prijsverhoging (6,88 euro/kg in 2008 ten opzichte van 4,75 euro/kg in 2000) zorgt ervoor dat de bestedingen sterker groeien en een maximum bereiken van 65,45 euro/capita. In vergelijking met 2000 besteedde de consument in 2008 maar liefst 38% meer aan verse kip.

12

kg per capita

10 8 6 9,99

9,46

9,77

2001

2002

9,24

9,38

9,06

2003

2004

2005

4

8,35

9,06

9,52

2007

2008

2 0 2000

2006

jaar

70 60

euro per capita

50 40 30 47,45

50,43

2000

2001

54,98

2002

54,56

56,76

56,09

2003

2004

2005

60,03

65,45

52,03

20 10 0 2006

2007

2008

jaar

Figuur 46. Thuisverbruik verse kip 2000-2008, volume (kg) en euro per capita; Bron: GfK Panelservices Benelux

Gevogeltesector

86

Figuur 47 geeft een beeld van de marktevolutie per categorie binnen totaal verse kip uitgedrukt in percentage van volume (2000-2008). Ieder jaar is er een vooruitgang van het aandeel kippendelen en bereidingen ten nadele van braadkip. Het aandeel soepkip is sinds 2003 stabiel gebleven.

braadkip 100%

1,8%

1,6%

64,4%

65,5%

33,8%

32,9%

1,8%

kip in stukken 1,3% 1,2%

66,9%

69,3%

31,3%

2002

soepkip (geheel) 1,3%

1,2%

1,2%

1,2%

69,9%

71,0%

72,5%

72,9%

73,5%

29,6%

28,8%

27,8%

26,3%

25,9%

25,3%

2003

2004

2005

2006

2007

2008

% van volume

80%

60%

40%

20%

0% 2000

2001

Figuur 47. Evolutie kip in stukken, soep- en braadkip binnen verse kip, 2000-2008; Bron: GfK Panelservices Benelux

In Figuur 48 wordt een overzicht gegeven van de GfK-cijfers van thuisverbruik voor totaal vlees (vers vlees + gevogelte, kleinvee & wild). In 2001 daalde het thuisverbruik van vlees, uitgedrukt in volume per capita, met 11% ten opzichte van 2000, om zich daarna te herstellen in 2002. Toch is er van dan af, tot en met 2006, ieder jaar een daling waar te nemen. In 2007 wordt het niveau van 2005 opnieuw gehaald en in 2008 is er nog een lichte stijging dankzij een gestegen aankoopfrequentie. De groei in bestedingen is iets sterker gezien de gemiddelde prijsstijging: de gemiddelde prijs kent tussen 2000 en 2008 enkel een stijgend verloop. In 2000 bedroeg de gemiddelde prijs per kg 6,6 euro, terwijl in 2008 de gemiddelde prijs per kg bijna 2 euro duurder is: 8,4 euro/kg.

Gevogeltesector

87

60

kg per capita

50 40 30 52,0

46,4

48,7

2001

2002

46,1

45,3

43,8

41,9

43,5

44,2

2003

2004

2005

2006

2007

2008

361,0

372,2

2007

2008

20 10 0 2000

jaar

400 350

euro per capita

300 250 200 342,2

328,0

2000

2001

150

355,5

351,3

353,7

346,8

340,9

2002

2003

2004

2005

2006

100 50 0 jaar

Figuur 48. Thuisverbruik totaal vlees (vers vlees + gevogelte, kleinvee & wild), volume (kg) en euro per capita, 2000-2008; Bron: GfK Panelservices Benelux

Figuur 49 geeft een beeld van de evolutie van de marktaandelen van de verschillende segmenten binnen totaal vlees (vers vlees + vers gevogelte, wild en konijn). Sinds 2002 kende rundvlees enkel een dalend verloop, maar dit aandeel nam sterk toe in 2007 en bleef op dit niveau in 2008. Ook het aandeel van varkensvlees is de laatste jaren licht toegenomen. Bij vleesmengelingen is er een blijvende stijging tussen 2002 en 2006, met een kleine daling van het marktaandeel in 2007 en 2008. Het marktaandeel van gevogelte, kleinvee & wild kent een fluctuerend verloop rond de 26%.

Gevogeltesector

88

100% 90%

26,30%

25,90%

26,60%

26,40%

27,20%

25,90%

26,30%

orgaanvlees+afval

80%

aandeel (%)

50% 40% 30%

25,00%

25,50%

0,90%

0,90%

25,60%

26,20%

0,95%

26,50%

0,90%

0,90%

vleesmengelingen

24,40%

24,50%

paardenvlees

0,80% 0,80% 1,00% 1,20% 1,10% schaap-en 1,00% 0,90% 2,50% 2,30% 2,20% 2,10% 2,30% 2,30% lamsvlees 2,35% 21,70%

22,10%

3,40%

20% 10%

1,00%

1,10%

70% 60%

gevogelte, kleinvee & wild

21,50%

21,70%

3,50%

3,40%

21,40%

3,40%

22,00%

22,20%

3,00% kalfsvlees

3,40%

3,40%

varkensvlees

19,20%

18,70%

18,60%

18,10%

17,30%

20,10%

20,10%

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

rundvlees

0%

jaar

Figuur 49. Marktaandelen van de verschillende segmenten binnen (% van het volume); Bron: GfK Panelservices Benelux

In Figuur 50 wordt de marktevolutie voor verschillende vleessoorten op maandbasis weergegeven voor de periode 2005-2008. Rundvlees kende in 2007 en 2008 quasi geen daling in de zomerperiode, wat wel gebeurde in 2005 en 2006. Het volume per capita van kip lag in 2006 systematisch lager, enkel in november lag het hoger door de vogelgriep in 2005. In 2007 wist kip zich duidelijk te herstellen en het volume per capita nam in 2008 verder toe, tot boven het oude niveau.

Figuur 50. Marktevolutie voor verschillende vleessoorten op maandbasis (2005-2008); Bron: GfK Panelservices Benelux Gevogeltesector

89

Figuur 51 omvat de GfK-cijfers met het aandeel van de distributiekanalen in de gezinsaankopen van kip. Sinds 2003 is er een duidelijke groei van DIS 2 ten nadele van de overige kanalen in percentage van het volume. Binnen DIS 2 is er een sterke stijging van de Hard Discount. Vooral DIS 1 kreeg klappen binnen kip, ook van speciaalzaken. DIS 1

DIS 2



hoeve/overig

100%

32,40% 80%

% van volume

33,10%

32,30%

33,30%

31,50%

27,40%

29,30%

29,20%

16,30%

16,00%

13,20%

31,80% 15,60%

60% 17,00%

17,00%

17,30%

18,30%

19,30%

6,10%

8,90%

11,70%

13,30%

40%

49,90%

49,40%

50,70%

2000

20001

2002

50,20%

48,30%

46,50%

47,40%

2003

2004 jaar

2005

2006

20%

43,00%

44,30%

2007

2008

0%

Figuur 51. Aandeel van de distributiekanalen in de gezinsaankopen van kip (2000-2008); Bron: GfK Panelservices Benelux

Bij de aankoopfrequentieanalyse werd duidelijk dat het aandeel van de Belgen die frequent kip kopen (21x en meer) opnieuw steeg in 2007, net als het volume dat ze binnen de totale aankopen vertegenwoordigen (Figuur 52). Dit aandeel bleef stabiel in 2008. De daling in 2006 had uiteraard alles te maken met de vogelgriep, maar ondertussen is de markt hiervan hersteld. Het middelsegment wordt wel iets belangrijker binnen de kopersgroep, alsook hun volume dat ze vertegenwoordigen. De frequente kipkopers zijn vooral welgestelde huishoudens (met kinderen of gepensioneerden). Lage aankoopfrequentie



100% 16,7%

14,4%

18,2%

17,9% 36,2%

80% 28,7%

27,1%

28,0%

32,7%

37,8%

37,4%

32,4%

33,8%

28,7%

%

60% 33,6%

33,6%

40% 54,6%

58,5%

53,8%

53,4%

20% 30,3%

33,6%

29,8%

28,8%

2005

2006

2007

2008

0% 2005

2006

2007

2008

Kopers

Volume jaar

Figuur 52. Evolutie aankoopfrequentie verse kip (2005-2008); Bron: GfK Panelservices Benelux

Gevogeltesector

90

5. BELGISCHE KONIJNENSECTOR 5.1 Productie 5.1.1 Productiestructuur De evolutie van de konijnstapel en het aantal konijnenbedrijven in België wordt weergegeven voor de periode 2001-2008 in Tabel 53. Gezien er meestal op één bedrijf zowel moederdieren- als vleeskonijnenproductie voorkomt, wordt voor de bedrijven enkel het totaal weergegeven; sinds 2008 wordt dit onderscheid ook niet meer gemaakt voor de konijnstapel. De gegevens zijn afkomstig van de 15 meitelling van het Nationaal Instituut voor de Statistiek.

In 2001 steeg het aantal konijnenbedrijven met 30% ten opzichte van 2000. Vanaf dan daalt het aantal bedrijven steevast en logischerwijs krimpt ook de konijnstapel in. In 2008 werden er 154.000 konijnen geproduceerd in 646 bedrijven, dit is een daling van respectievelijk 47 en 38% ten opzichte van 2001.

Tabel 53. Evolutie in de Belgische konijnensector, 2001-2008

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

KONIJNSTAPEL (1.000 stuks) Moederdieren Vleeskonijnen

36 257

33 221

31 207

28 201

28 181

27 179

21 136

-

TOTAAL

293

254

238

229

209

206

157

154

1.045

1.027

964

916

848

822

767

646

KONIJNENBEDRIJVEN (aantal)


5.1.2 Regionale spreiding In Tabel 54 wordt een overzicht gegeven van de regionale structuur van de Belgische konijnensector. In 2005 en 2006 werden de meeste konijnen in West-Vlaanderen gehouden. In 2007 en 2008 was Antwerpen de koploper.

Het aantal konijnenbedrijven steeg met 23% in 2006, maar daalde in 2007 en 2008 met 7 en 16% ten opzichte van het voorafgaande jaar. In Vlaanderen zijn er in West-Vlaanderen het meest bedrijven. Ondanks de kleinere konijnenstapel in Wallonië dan in Vlaanderen, heeft dit deelgebied wel het grootste aantal konijnenbedrijven.

Konijnensector

91

Tabel 54. Regionale structuur van de Belgische vleeskonijnensector 2005-2008

Antwerpen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Limburg Waals-Brabant Henegouwen Luik Luxemburg Namen TOTAAL

2005 2006 2007 2008 bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren bedrijven dieren 50 55 52 55 55 47 39 47 32 4 37 4 39 4 35 4 123 67 154 62 145 43 122 53 74 11 96 9 74 5 64 5 27 20 32 17 26 11 26 19 18 0 16 <1 11 <1 14 <1 88 3 123 5 136 3 102 5 89 15 105 21 97 18 83 13 116 2 135 1 127 2 117 2 50 6 69 4 55 3 42 6 667

183

819

178

765

136

644

154


5.1.3 Producentenprijzen De

producentenprijzen voor

konijnen

worden wekelijks

vastgesteld door

de

Nationale

Prijzencommissie van Deinze. In Tabel 55 en Figuur 53 wordt een overzicht gegeven van de evolutie van de gemiddelde producentenprijzen per jaar voor konijnen gedurende de periode 2001-2008. Tabel 56 en Figuur 54 geven een beeld van de variatie van de producentenprijzen tijdens 2007 en 2008.

In 2001 en 2003 bereikten de gemiddelde producentenprijzen een maximum (1,92 euro/kg levend). In 2004 en 2005 daalde de gemiddelde producentenprijs met respectievelijk 3 en 4%. De laagste jaargemiddelde producentenprijs sinds 2001 verscheen in 2007, in 2008 steeg de prijs met 7% tot op het niveau van 2005 (1,78 euro/kg levend).

jaar 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

konijnenprijs (euro/kg levend) 1,92 1,72 1,92 1,86 1,78 1,80 1,67 1,78

ja a r g e m id d e ld e p r o d u c e n te n p r ijs ( e u r o / k g le v e n d )

Tabel 55 en Figuur 53. Jaargemiddelde producentenprijzen voor konijnen, 2001-2008

1,95 1,90 1,85 1,80 1,75 1,70 1,65 1,60 1,55 1,50 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 jaar

Bron: Marktcommissie Deinze (2009) + eigen berekeningen

Konijnensector

92

De producentenprijzen voor konijnen vertonen binnen het jaar een schommelend verloop (Figuur 54). De prijzen bereiken traditioneel een maximum op het einde van het jaar (2,20 euro/kg levend in 2007, 2,30 euro/kg levend in 2008). Vanaf begin augustus tot begin oktober is het verloop van de producentenprijzen voor konijnen in 2008 volledig parallel aan dat van 2007. De gemiddelde producentenprijs in 2008 ligt 7% hoger dan in 2007. Het grote verschil tussen de gemiddelde producentenprijs voor 2007 en 2008 is duidelijk te wijten aan de lagere prijs tussen januari-februari, april-juli en oktober-december in 2007 in vergelijking met dezelfde periode in 2008.

Tabel 56. Producentenprijzen voor konijnen in 2007 en 2008

Datum 03/01/07 10/01/07 17/01/07 24/01/07 31/01/07 07/02/07 14/02/07 21/02/07 28/02/07 07/03/07 14/03/07 21/03/07 28/03/07 04/04/07 11/04/07 18/04/07 25/04/07 02/05/07 09/05/07 16/05/07 23/05/07 30/05/07 06/06/07 13/06/07 20/06/07 27/06/07 04/07/07 11/07/07 18/07/07 25/07/07

Konijnenprijs (euro/kg levend) 1,85 1,75 1,70 1,80 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,65 1,50 1,35 1,30 1,30 1,20 1,20 1,20 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 1,15 1,20 1,25

01/08/07 08/08/07 15/08/07 22/08/07 29/08/07 05/09/07 12/09/07 19/09/07 26/09/07 03/10/07 10/10/07 17/10/07 24/10/07 31/10/07 07/11/07 14/11/07 21/11/07 28/11/07 05/12/07 12/12/07 19/12/07 26/12/07

Konijnenprijs (euro/kg levend) 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 1,80 1,85 1,90 1,90 1,90 1,90 2,00 2,05 2,15 2,15 2,15 2,20 2,20 2,20 2,20 2,20 2,00

Gemid. 07

1,67

Datum

Datum 02/01/08 09/01/08 16/01/08 23/01/08 30/01/08 06/02/08 13/02/08 20/02/08 27/02/08 05/03/08 12/03/08 19/03/08 26/03/08 02/04/08 09/04/08 16/04/08 23/04/08 30/04/08 07/05/08 14/05/08 21/05/08 28/05/08 04/06/08 11/06/08 18/06/08 25/06/08 02/07/08 09/07/08 16/07/08 23/07/08

Konijnenprijs (euro/kg levend) 1,85 1,85 1,85 1,85 1,85 1,85 1,85 1,85 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,75 1,78 1,75 1,65 1,50 1,40 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30

30/07/08 06/08/08 13/08/08 20/08/08 27/08/08 03/09/08 10/09/08 17/09/08 24/09/08 01/10/08 08/10/08 15/10/08 22/10/08 29/10/08 05/11/08 12/11/08 19/11/08 26/11/08 03/12/08 10/12/08 17/12/08 24/12/08 31/12/08

Konijnenprijs (euro/kg levend) 1,30 1,40 1,50 1,60 1,70 1,80 1,80 1,85 1,90 1,95 2,10 2,20 2,20 2,25 2,25 2,25 2,30 2,30 2,30 2,30 2,30 2,30 2,20

Gemid. 08

1,78

Datum

Bron: Deinze (2009)

Konijnensector

93

2007

2008

2,50

producentenprijzen (euro/kg levend)

2,00

1,50

1,00

0,50

0,00 1

3

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

25

27

29

31

33

35

37

39

41

43

45

47

49

51

week

Figuur 54. Producentenprijzen (euro/kg levend) voor konijnen in 2007 en 2008; Bron: Deinze (2009)

Konijnensector

94

5.2 Buitenlandse handel 5.2.1 Buitenlandse handel in levende konijnen De evolutie van de invoer van levende konijnen wordt weergegeven voor de periode 2001-2005 (ton) en de periode 2005-2008 (stuks) in Tabel 57 en Figuur 55. In de periode 2001-2003 bleef de totale invoer ongeveer op hetzelfde niveau. In 2004 en 2005 steeg de import van levende konijnen, een trend die zich ook doorzette in 2006 en 2007. In 2008 kende de totale invoer van levende konijnen echter een lichte daling: 3% minder dan in 2007.

Nederland blijft de belangrijkste handelspartner voor België wat betreft de import van levende konijnen. De extracommunautaire import is sinds 2007 terug nihil. Tabel 57. Invoer van levende konijnen (2001-2005: ton); (2005-2008: stuks)

HERKOMST

2001

Frankrijk Nederland Duitsland Italië Denemarken

161 3.680 24 0 8

119 3.852 21 32 0

2003 (TON) 45 3.662 40 0 0

EU

3.873

4.024

0 3.873

Derde landen TOTAAL

2002

2004

2005

2005

2006

2007

2008

253 4.055 0 0 0

371 4.524 0 0 0

(stuks) 154.385 155.999 143.734 298.889 1.769.773 2.013.134 2.410.280 2.230.500 24 16.728 68.581 88.898 0 0 0 0 0 0 0 0

3.747

4.308

4.898

1.924.182 2.186.633 2.724.771 2.631.902

0

0

74

85

4.024

3.747

4.382

4.983

32.354

55.953

0

0

1.956.536 2.242.586 2.724.771 2.631.902

6.000

3.000.000

5.000

2.500.000

4.000

2.000.000

3.000

1.500.000

2.000

1.000.000

1.000

500.000

0

levende konijnen (stuks)

levende konijnen (ton)


0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar Figuur 55. Invoer van levende konijnen, 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Konijnensector

95

In Tabel 58 en Figuur 56 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van levende konijnen voor de periode 2001-2005 (ton) en de periode 2005-2008 (stuks). Tussen 2001 en 2003 nam de totale uitvoer toe met meer dan 50%, vooral in 2003 was er een sterke toename. In 2004 zakte de uitvoer terug tot op het niveau van 2002 en deze bleef stabiel in 2005. Het aantal levende konijnen dat wordt uitgevoerd verminderde enorm tussen 2005 en 2008; ieder jaar werd er twee derden minder uitgevoerd. België is een netto-importeur van levende konijnen.

Tussen 2001 en 2006 was de export bijna uitsluitend gericht op Frankrijk. In 2007 werd er ook een aardig deel naar Luxemburg uitgevoerd. Volgens de cijfergegevens van EUROSTAT viel de export naar Frankrijk in 2008 zelfs helemaal weg, zodat Luxemburg de rol van belangrijkste handelspartner overnam. De extracommunautaire export van levende konijnen uit België blijft verwaarloosbaar.

Tabel 58. Uitvoer van levende konijnen (2001-2005: ton); (2005-2008: stuks)

BESTEMMING

2001

Frankrijk Nederland Duitsland Luxemburg

633 60 0 0

765 3 0 0

2003 (TON) 925 162 0 0

EU

693

771

19 712

Derde landen TOTAAL

2002

2004

2005

2005

2006 2007 (stuks) 88.134 23.231 0 9 0 0 10.996 15.492

2008

743 1 0 0

745 4 0 0

286.659 1.504 86 1.253

0 3 0 12.982

1.087

745

751

289.644

99.130

38.732

13.007

0

0

0

0

182

180

171

165

771

1.087

745

751

289.826

99.310

38.903

13.172

1.200

350000

1.000

300000 250000

800

200000 600 150000 400

100000

200

levende konijnen (stuks)

levende konijnen (ton)


50000

0

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar Figuur 56. Uitvoer van levende konijnen, 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Konijnensector

96

5.2.2 Buitenlandse handel in konijnenvlees De evolutie van de invoer van konijnenvlees naar België wordt weergegeven voor de periode 20012008 in Tabel 59 en Figuur 57. In 2003 daalde de totale invoer van konijnenvlees het sterkst. In 2004 werd er 24% meer konijnenvlees geïmporteerd, maar sinds 2006 werd er bijna 50% meer konijnenvlees ingevoerd dan in 2005. Ook in 2007 en 2008 was er een stijging van de invoer van konijnenvlees.

De intracommunautaire import schommelt rond 2.400 ton en Frankrijk blijft de belangrijkste handelspartner van België. De sterke stijging van de invoer van konijnenvlees in 2006 is duidelijk het gevolg van het stijgende aandeel extracommunautaire import. China is de grootste leverancier van konijnenvlees voor België.

Tabel 59. Invoer van konijnenvlees (ton), 2001-2008

HERKOMST Frankrijk Nederland Duitsland Italië Luxemburg Verenigd Koninkrijk Denemarken Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Finland Zweden EU Derde landen waaronder: Hongarije Argentinië China TOTAAL

2001 889 956 30 44 11 16 0 1 479 4 0 0 3

2002 1.137 861 57 67 14 13 0 0 382 0 0 1 2

2003 885 561 7 144 12 6 0 0 416 0 0 0 0

2004 1.124 385 202 343 5 2 0 0 483 0 0 0 2

2005 1.158 414 95 101 4 3 0 0 409 0 0 0 0

2006 1.146 248 56 190 4 44 0 0 394 0 0 0 0

2007 1.477 314 72 135 4 20 0 0 427 0 28 0 0

2008 1.388 285 30 65 5 0 0 0 197 0 28 0 0

2.430

2.531

2.031

2.544

2.184

2.082

2.896

2.308

254

323

437

505

1.461

3.243

2.790

3.580

66 0 96

187 0 24

218 5 0

101 270 0

516 553 311

511 157 2.044

297 246 2.461

11 336 3.080

2.684

2.854

2.468

3.049

3.645

5.325

5.686

5.888


Konijnensector

97

7.000

konijnenvlees (ton)

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 57. Invoer van konijnenvlees (ton), 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

In Tabel 60 en Figuur 58 wordt een overzicht gegeven van de uitvoer van konijnenvlees voor de periode 2001-2008, dat een gelijkaardig verloop kent als de invoer (Tabel 59, Figuur 57). Na de sterke daling in 2003 steeg de Belgische uitvoer van konijnenvlees ieder jaar. Vooral in 2006 was er een sterke toename (+68% ten opzichte van 2005). In 2008 werd het maximum van de voorbije 8 jaar (2001-2008) bereikt. Tussen 2001 en 2008 is de Belgische export van konijnenvlees bijna verdriedubbeld. Toch blijft België netto-importeur van konijnenvlees. In tegenstelling tot de import, is de export hoofdzakelijk intracommunautair. Frankrijk en Nederland zijn de belangrijkste afnemers van konijnenvlees uit België. 6.000

konijnenvlees (ton)

5.000

4.000

3.000

2.000

1.000

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 58. Uitvoer van konijnenvlees (ton), 2001-2008; Bron: EUROSTAT + bewerkingen VLAM

Konijnensector

98

Tabel 60. Uitvoer van konijnenvlees (ton), 2001-2008

BESTEMMING Frankrijk Nederland Duitsland Italië Luxemburg Verenigd Koninkrijk Denemarken Griekenland Spanje Portugal Oostenrijk Finland Zweden EU-15

2001 472 724 250 66 247 52 0 19 39 6 0 0 3

2002 509 924 182 11 187 124 0 9 1 0 0 1 2

2003 430 235 60 7 155 41 0 5 90 5 0 0 0

2004 588 1.084 91 8 176 52 0 14 0 0 0 0 2

2005 1.152 1.090 138 8 104 62 0 6 0 0 0 0 1

2006 2.240 1.533 254 74 110 75 0 28 0 0 3 0 2

2007 2.141 1.469 398 115 121 219 2 37 12 0 2 2 5

2008 2.645 1.737 459 21 131 125 4 24 0 0 2 0 7

1.878

1.950

1.028

2.015

2.575

4.319

4.544

5.181

1

4

0

72

62

124

3

22

1.879

1.954

1.028

2.087

2.637

4.443

4.547

5.203

Derde landen TOTAAL

Bron: EUROSTAT + bewerkingen

Konijnensector

99

5.3 Distributie en verbruik 5.3.1 Bevoorradingsbalans konijnen en wild: NIS-cijfers De bevoorradingsbalans (Tabel 61) vertrekt van de slachtingen die in feite de netto productie is. Door de in- en uitvoer van levende konijnen te verrekenen wordt de bruto productie bepaald. De netto productie plus invoer en min uitvoer resulteert in de hoeveelheid beschikbaar voor menselijke consumptie. Alles wordt uitgedrukt in ton karkasgewicht.

De bruto productie kent een fluctuerend verloop tussen 2000 en 2003. In 2003 en 2004 blijft de bruto productie ongeveer constant en stijgt daarna met 12% in 2005. In 2005 is uitvoer van levende dieren gedaald en de invoer sterk gestegen. Dit resulteert in een netto productie van 39.394 ton karkasgewicht in 2005. Wat betreft het verbruik van konijnenvlees per inwoner is het duidelijk dat er in 2005 veel konijnenvlees werd geconsumeerd in vergelijking met de voorgaande jaren: +57% ten opzichte van 2000.

De zelfvoorzieningsgraad van een land voor een bepaald product geeft aan in welke mate de binnenlandse productie volstaat om de consumptie te dekken. Bij een zelfvoorzieningsgraad die hoger is dan 100% is export noodzakelijk en moet een deel van de productie afzet vrinden in andere landen. Tussen 2000 en 2005 was de Belgische zelfvoorzieningsgraad lager dan 100%, dus was het noodzakelijk om te importeren.

Tabel 61. Bevoorradingsbalans konijnen en wild in België (ton karkasgewicht), 2000-2005

Bruto Productie uitvoer levende dieren invoer levende dieren

2000 25.350 929 3.417

2001 32.939 1.571 3.597

2002 25.592 1.605 3.530

2003 32.681 1.695 3.748

2004 32.531 1.462 3.769

2005 36.483 1.222 4.133

Netto Productie uitvoer (+ bereidingen) invoer (+ bereidingen)

27.838 14.836 15.846

34.965 19.054 22.478

27.517 15.455 20.745

34.734 16.263 19.276

34.838 13.135 19.676

39.394 14.335 20.098

Menselijke voeding idem kg/inwoner

28.848 2,82

38.389 3,74

32.807 3,18

37.747 3,65

41.379 3,98

45.157 4,32

88

86

78

87

79

81

ZELFVOORZIENINGSGRAAD (%) Bron: CLE tot 2001, NIS sinds 2002

Konijnensector

100

5.3.2 Thuisverbruik van konijn: GfK-cijfers In Figuur 59 wordt een overzicht gegeven van de GfK-cijfers van thuisverbruik voor konijn. Na de sterke terugval van de consumptie van verse konijnen in 2003 (-28% ten opzichte van 2002), blijft het volume per capita stijgen. In 2007 wordt bijna het niveau van 2000-2002 bijna geëvenaard, maar in 2008 is er een terugval van 16% ten opzichte van 2007. De evolutie van de bestedingen is gelijkaardig aan de evolutie van het volume, maar procentueel toch minder. Dit omdat er na het hoogtepunt van de gemiddelde verkoopprijs in 2004 (namelijk 7,84 euro per kg) een dalende trend is in deze gemiddelde prijs. In 2007 bedraagt de gemiddelde prijs slechts 7,05 euro per kg, maar deze prijs lag hoger in 2008: 7,49 euro per kg. Toch was 2008 geen goed jaar voor verse konijn, want het aantal kopende gezinnen daalt. Het thuisverbruik van diepgevroren konijn blijft sinds 2005 constant op 0,02 kg per capita. vers

diepvries

0,9 0,8

kg per capita

0,7 0,6 0,5 0,4

0,79

0,81

0,80

0,3

0,66

0,65

0,58

0,67

0,75 0,63

0,2 0,1

0,03

0,03

0,03

0,03

0,02

0,02

0,02

0,02

0,02

0,0 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

vers

diepvries

6

euro per capita

5 4 3 5,10

5,62

5,39

2

5,06

5,09

5,00

5,31 4,70

3,98

1 0,16

0,20

0,22

0,13

0,24

0,22

0,19

0,24

0,16

0 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

jaar

Figuur 59. Thuisverbruik van konijn vers & diepvries, volume (kg) en euro per capita, 2000-2008; Bron: GfK Panelservices Benelux

Konijnensector

101

Figuur 60 omvat de GfK-cijfers met het aandeel van de distributiekanalen in de gezinsaankopen van konijn. In de periode 2003-2007 was er een groei van DIS 2 ten nadele van de overige kanalen in percentage volume, in 2008 neemt dit af. Bij het uitsplitsen van DIS 2 in Hard Discount en buurtsupermarkten is er in 2007 voor beiden een stijging waar te nemen. Vooral de groei van Hard Discount was enorm, DIS 1 en hoeve/boerderij/kweker verloren opnieuw aandeel. In 2008 zien we echter de grootste toename bij DIS 1. Ook het aandeel van hoeve/overig wordt groter, waardoor DIS 2 aan belang verliest.

DIS 1

DIS 2



hoeve/overig

100% 22,1% 18,6% 80%

24,5%

26,4%

24,0% 11,9%

% van volume

12,0%

10,8%

18,9%

19,8%

13,7%

11,4%

3,4%

9,7%

13,6%

15,1%

12,9%

11,0%

12,3%

11,3%

60%

21,2%

14,8%

40% 63,5%

62,8%

64,7%

69,5%

65,6%

64,0%

59,1%

52,3%

59,1%

20%

0% 2000

2001

2002

2003

2004 jaar

2005

2006

2007

2008

Figuur 60. Aandeel van de distributiekanalen in de gezinsaankopen van konijn, 2000-2008; Bron: GfK Panelservices Benelux

Uit de analyses van de aankoopfrequentie kan besloten worden dat het aandeel van Belgen die frequent konijn kopen (4x en meer) steeg in 2007 en quasi constant bleef in 2008. Deze evolutie is nog sterker bij het beschouwen van het volume (Figuur 61). De aankoopfrequentie bleef stabiel, maar de frequente konijnkopers staan in voor meer volume. De kopersgroep is dus niet alleen groter geworden, maar tevens ook intensiever. Zij kopen met andere woorden meer per keer dat ze vers konijn kopen. Vooral welgestelde gepensioneerden kennen een hoge aankoopfrequentie van konijn.

Konijnensector

102

Lage aankoopfrequentie



100% 15,0%

15,1%

17,0%

16,5% 33,6%

80%

61,1% 35,4%

39,2%

38,7%

37,2%

33,2%

%

60%

38,6%

39,6% 39,9%

40%

36,0%

45,8% 49,6% 20%

45,7%

44,2%

50,4% 26,8% 23,1%

21,5%

2006

2007

26,8%

0% 2005

2006

2007

2008

2005

Kopers

2008

Volume jaar

Figuur 61. Evolutie aankoopfrequentie vers konijn, 2005-2008; Bron: GfK Panelservices Benelux

Konijnensector

103

6. REFERENTIES ⋅

Deinze (2009). Overzicht kippenprijzen 2008. http://www.deinze.be/fb111thod934qalb1bxib7.aspx , gelezen op 17/02/2009.

⋅

Deinze (2009). Overzicht konijnenprijzen 2008. http://www.deinze.be/fb111xhod934salb1bxib109.aspx , gelezen op 26/02/2009.

⋅

Desmet, L. en Viaene, J. (2008). Naar een promotieconcept voor EI, 12p. Werkgroep EI.

⋅

EEPA (2006). Statistiques avicoles, 2005-2006. AGRI/417 – FR. rev. 220, Lourdais. Gelezen op 15/04/2008, www.eepa.info/statistics.html.

⋅

EEPA (2007). Statistiques avicoles, 2006-2007. AGRI/417 – FR. rev. 221, Lourdais. Gelezen op 15/04/2008, www.eepa.info/statistics.html.

⋅

EUROSTAT (2008). Intra- and Extra – EU trade data, Issue number 3/2009. European Communities, ISSN 1017-6594 + bewerkingen VLAM, C. Day en K. Michiels.

⋅

FAVV (2009). Lijst van de erkende pakstations. http://www.favv.be , gelezen op 10/03/2009.

⋅

GfK Panelservices Benelux (2009). Jaarpresentaties PEK – 2008.

⋅

Kruishoutem (2009). Overzicht eierprijzen 2008. http://www.kruishoutem.be/website/83-www/136-www/439-www.html , gelezen op 16/02/2009.

⋅

Landsbond (2009). Evolutie van de structuur en activiteiten van de Belgische broeierijen, 20012008. Lastenboek afgesloten tussen het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst Normering en Controle Dierlijke Productie en den Landsbond, Vlaamse bedrijfspluimvee- en konijnenhouders

⋅

N.B.B. http://www.nbb.be + Bewerkingen VLAM, 080417 Handel PEK, C. Day en K. Michiels.

⋅

NCDP (2009). Pluimveestastieken, http://www2.vlaanderen.be/ned/sites/landbouw/dier/pluim_fok.html , gelezen op 09/03/2009.

⋅

NIS (2009). DBREF-L05-2008-TAB-A, 15 meitelling 2008, Vlaams, Waals en Brussels gewest.

Referenties

104

OVERZICHT VAN DE BELGISCHE PLUIMVEE- EN KONIJNENHOUDERIJ IN 2008

Recommend Documents