Overvallen in Nederland

38 2005

Overvallen in Nederland Jaaroverzicht 2004

Korps landelijke politiediensten

DIENST NATIONALE RECHERCHE INFORMATIE

DIENST NATIONALE RECHERCHE INFORMATIE Korps landelijke politiediensten

Overvallen in Nederland Jaaroverzicht 2004

Uitgave: Dienst Nationale Recherche Informatie Postbus 3016 2700 KX Zoetermeer De dienst Nationale Recherche Informatie is een onderdeel van het Korps landelijke politiediensten

Telefoon Fax E-mail Intranet

079-345 9911 (algemeen nummer) 079-345 9361 (overvalcriminaliteit) 079-345 9202 [email protected] [email protected]

Omslag foto: Jack van Kleef Regiokorps Limburg–Zuid

Zoetermeer, november 2005 Copyright © 2005 KLPD-DNRI Zoetermeer DNRI nummer 38/2005

Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen, alsmede behoudens voorzover in deze uitgave nadrukkelijk anders is aangegeven, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het KLPD. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden de auteur(s), redactie en het KLPD geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich gaarne aanbevolen.

Inhoud

Inhoud

........................................................................ V

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V Herziening eerdere rapportages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herziening van de jaarcijfers over 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herziening van het oplossingspercentage over 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herziening van het oplossingspercentage over 2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herziening van het oplossingspercentage over 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenvatting van de overvalcijfers over 2004

VII VII VII VII VII

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI

1.

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

2.

Kaders / Definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 LARS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Invoer “ramkraken” in landelijk database LORS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

3.

ONTWIKKELING VAN HET AANTAL OVERVALLEN IN NEDERLAND . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.1 Ontwikkeling van het aantal overvallen in Nederland (1996-2004) . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3.2 Aantal overvallen per politieregio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.3 Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het eerste kwartaal 2004 . . . . . . . 12 3.4 Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het eerste halfjaar 2004 . . . . . . . . 13 3.5 Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het derde kwartaal 2004 . . . . . . . . 14

4.

ONTWIKKELING PER SECTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1 Aantal overvallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2 Mislukte overvallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3 Overvallen per tijdstip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4 Overvallen per dag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5 Overvallen per maand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6 Buit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15 15 18 19 19 21 21

5.

DADERS, SLACHTOFFERS EN WAPENS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1 Waargenomen daders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2 Gewonden en doden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3 Niet opgeloste overvallen met dodelijke slachtoffers (COLD CASES) . . . . . . . . . . . . . 5.4 Slachtoffers in 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5 Wapens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

23 23 27 34 35 35

6.

BRANCHE INFORMATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1 Financiële instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2 Groothandel, Industrie & Dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3 Horeca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4 Medische & Zorg Instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5 Overheidsinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6 Particulier (Woningen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7 Transport ...................................... 6.8 Detailhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

43 45 45 46 48 48 48 50 51

7.

GEBRUIKTE VOERTUIGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

III

8.

OPSPORINGSBERICHTGEVING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 8.1 Opsporing verzocht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 8.2 RI On-line . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

9.

OVERIGE INFORMATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1 Vuurwapencriminaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2 Interpol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3 Actieplan overvalcriminaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4 LARS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10.

HET LANDELIJK OVERVALLEN REGISTRATIE SYSTEEM (LORS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

59 61 61 61 62

Tot slot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

IV

Voorwoord De dienst Nationale Recherche Informatie (DNRI) van het Korps landelijke politiediensten (KLPD) wil duidelijkheid verschaffen over de aard en omvang van zware en/of georganiseerde criminaliteit. Dit gebeurt door overzicht en inzicht te bieden met betrekking tot deze criminaliteit, zowel in het algemeen als ook voor meer specifieke delictsvormen. De bedoeling hiervan is ondersteuning te verlenen bij de prioriteitsstelling op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Overvallen vormen als ernstige, gewelddadige criminaliteit een aandachtsgebied van de DNRI. In de Raad van Hoofdcommissarissen is sprake van een portefeuillehouder gewelds- en vermogenscriminaliteit, waaronder het onderwerp overvallen valt. Binnen de politieregio's fungeert een netwerk van roofcoördinatoren en vindt er nauwe samenwerking plaats van politie en justitie met de private sector. Door de Minister van Justitie is voor de periode 2004 - 2005 een landelijk coördinator overvalcriminaliteit aangesteld. De informatie afkomstig uit het Landelijk Overvallen Registratiesysteem (LORS) dat bij de DNRI in beheer is, speelt een belangrijke rol. In LORS worden de door de regionale politiekorpsen ingezonden berichten en informatie uit andere bronnen met betrekking tot overvallen verwerkt. Vanaf eind 1992 is hierin informatie opgenomen over ruim 29.000 in Nederland gepleegde overvallen. Vanuit LORS worden regelmatig periodieke overzichten en thematische analyses gepubliceerd. Daarnaast wordt LORS gebruikt voor operationele analyses, die niet voor publicatie bedoeld zijn. Dit jaarrapport is direct gebaseerd op de gegevens van LORS. In dit rapport wordt een overzicht gegeven van cijfers en percentages van de gegevens die met betrekking tot in Nederland gepleegde overvallen voorhanden zijn. Zonder de input en ervaring van de collega’s die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van deze gegevens, zou dit jaaroverzicht niet tot stand zijn gekomen. Naast de auteur van dit rapport, Piet de Poorter, bestond het LORS-team van de DNRI in 2004 uit: Anke Kool-Hofwegen Anita Mol-Karssen Geraldine Vandalon Olga Fauste Dominquez Dit rapport wordt onder meer aangeboden aan de Minister van Justitie, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Minister van Economische Zaken, het College van procureursgeneraal, de Hoofdofficieren van Justitie, de korpschefs en de overvalcoördinatoren van de regionale politiekorpsen, de korpschef van het Korps landelijke politiediensten, de Commandant van de Koninklijke Marechaussee, onderdelen van de Dienst Nationale Recherche Informatie van het Korps landelijke politiediensten, een aantal Europese centrale Politiediensten, alsmede aan het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing, de landelijk Coördinator Overvalcriminaliteit, de leden van het Overleg Platform Overvallen (OPR), de stuurgroep Overvalcriminaliteit, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, een aantal brancheverenigingen, een aantal wetenschappelijke instellingen, de beleidsadviesgroep Overvalcriminaliteit en de vereniging Slachtoffer Hulp Nederland.

V

Herziening eerdere rapportages Na het verschijnen van een jaaroverzicht kan een reeds geregistreerde overval uit LORS worden verwijderd omdat door aanvullende informatie de zaak niet langer voldoet aan de definitie van een overval. De reden hiervoor kan bijvoorbeeld zijn, dat na het inkomen van aanvullende gegevens, achteraf is gebleken, dat er sprake is geweest van een valse aangifte of verduistering in dienstbetrekking. Ook komt het voor dat een overval pas na de peildatum van de jaarrapportage wordt geregistreerd, doordat de informatie niet eerder door de regio ter registratie in LORS kon worden aangeleverd.

Herziening van de jaarcijfers over 2003 Bij de Dienst Nationale Recherche Informatie van het Korps landelijke politiediensten zijn op 1 februari 2005, de peildatum voor deze rapportage, over het jaar 2003 in totaal 2434 overvallen geregistreerd in het Landelijk Overvallen Registratie Systeem (LORS). Bij een eerdere rapportage over de jaarcijfers 2003 was dit getal nog 2379.

Herziening van het oplossingspercentage over 2001 Van de 2571 geregistreerde overvallen in LORS in het jaar 2001 zijn er inmiddels 872 opgelost. In de jaarrapportage over 2002 was dit getal nog 868. Dit betekent op de peildatum 1 februari 2005 een oplossingspercentage van 33,9%.

Herziening van het oplossingspercentage over 2002 Van de 2593 geregistreerde overvallen in LORS in het jaar 2002 zijn er inmiddels 886 opgelost. Dit betekent op de peildatum 1 februari 2005 een oplossingspercentage van 34,2%. In de jaarrapportage over 2002 was dit oplossingspercentage nog 31,3%.

Herziening van het oplossingspercentage over 2003 Van de 2434 geregistreerde overvallen in LORS in het jaar 2003 zijn er inmiddels 826 opgelost. Dit betekent op de peildatum 1 februari 2005 een oplossingspercentage van 33,9%. In de jaarrapportage over 2003 was dit oplossingspercentage nog 27,1%.

VII

Samenvatting van de overvalcijfers over 2004 In 1994 vonden er in Nederland 2496 overvallen plaats, waarvan er op de peildatum voor deze rapportage 777 zijn opgelost. In 1995 vonden er in Nederland 2012 overvallen plaats, waarvan er 678 zijn opgelost. In 1996 vonden er in Nederland 2032 overvallen plaats. Hiervan zijn er 700 opgelost. In 1997 steeg het aantal overvallen met circa 15% tot 2302. Hiervan zijn 835 overvallen opgelost. Deze stijging zette zich in 1998 door naar 2362 overvallen. Een toename van bijna 3%. Hiervan zijn 836 overvallen opgelost. In het jaar 1999 werden 2407 overvallen geregistreerd, een lichte stijging van 2%. Er werden over 1999 in totaal 825 overvallen opgelost. In 2000 werden 2793 overvallen gepleegd, ten opzichte van 1999 een stijging van 16%. Over 2000 werden 950 overvallen opgelost. In 2001 werden in totaal 2571 overvallen in LORS geregistreerd. Ten opzichte van het jaar 2000 betekent dit een daling van circa 8% van het totaal aantal overvallen. Er werden 872 overvallen opgelost. In 2002 werden in totaal 2593 overvallen gepleegd, waarmee het aantal overvallen met 1% is gestegen, ten opzichte van het jaar 2001. Er werden 886 overvallen opgelost. In 2003 vonden er in Nederland 2434 overvallen plaats, waarvan er 826 zijn opgelost. In 2004 vonden er 2383 overvallen plaats, waarvan er tot aan de peildatum voor deze rapportage 726 zijn opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 30,5%. In de periode 1995 - 2000 is het aantal geregistreerde overvallen stapsgewijs gestegen van 2012 in 1995 naar 2793 in 2000. Na 2000 is een daling van het aantal overvallen ingezet van 2571 overvallen in 2001 naar 2373 overvallen in 2004. Ten opzichte van 2000 is dit een daling van 15%. Hoewel er nog geen sluitende verklaring voor de daling van het aantal overvallen in Nederland is, is voor een deel de daling wellicht toe te schrijven aan een aantal factoren. Allereerst is een intensievere en betere samenwerking tussen overheid en het bedrijfsleven in deze periode tot stand gekomen. Door het bedrijfsleven werden consequenter een aantal preventiemaatregelen toegepast en nageleefd. Daarnaast is er meer aandacht gekomen voor het screenen van personeelsleden. Ook buitbeperkende maatregelen en het gebruik van kluizen met tijdvertraging spelen een belangrijke rol bij de preventie van overvallen. Door de politie zijn een groot aantal boven regionale rechercheteams gestart met opsporingsonderzoeken, hetgeen tot aanhouding van meerdere daders c.q. dadergroepen heeft geleid. Het oppakken van de daders van een overval door de politie en het direct vastzetten van met name ‘veelplegers’ door justitie heeft mede bijgedragen aan de daling van het aantal overvallen. De beste preventie tegen overvallen is immers de recidiverende overvaller die vastzit. Hoewel met tevredenheid geconstateerd kan worden dat het totaal aantal overvallen de afgelopen jaren een relatief sterke daling laat zien zijn er ook nog zorgen, zeker wat betreft de fysieke en psychische gevolgen van een overval. Het is daarom dat de politie en het bedrijfsleven de komende tijd zullen blijven investeren in het verder ontwikkelen van (integrale-) veiligheidsmaatregelen om de risico’s van overvallen, alsmede het aantal verder terug te dringen.

IX

De in deze samenvatting weergegeven cijfers zijn na deze samenvatting ook terug te vinden in de in deze rapportage opgenomen overzichten. In de politieregio’s Groningen (+67), Drenthe (+20), Twente (+59), Gelderland–Midden (+69), NoordHolland-Noord (+84), Kennemerland (+91), Amsterdam–Amstelland (+432), Hollands Midden (+63), Zeeland (+26), Midden en West Brabant (+170) en Limburg–Noord (+52) is het aantal overvallen in 2004, ten opzichte van 2003, toegenomen. Het getal na het (+)teken geeft het totaal van het aantal overvallen in de regio aan. Het aantal overvallen in de regio Zaanstreek–Waterland is in 2004 gelijk gebleven (28) aan 2003 en 2002. Het liggende streepje (-) geeft aan dat in de navolgende regio’s in 2004 een daling van het aantal overvallen is ingezet, te weten: Friesland (-37), IJsselland (-31), Noord en Oost-Gelderland (-31), Gelderland–Zuid (-46), Flevoland (-43), Utrecht (-174), Gooi en Vechtstreek (-35), Haaglanden (-166), Rotterdam–Rijnmond (-425), Zuid–Holland–Zuid (-36), Brabant–Noord (-48), BrabantZuid–Oost (-67) en Limburg–Zuid (-83). Het getal na het (-)teken geeft het totaal van het aantal overvallen in de regio aan. Op de peildatum voor deze rapportage zijn 726 van de 2383 overvallen opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 30,5%. Vanuit landelijk perspectief gezien is het ‘oplossingspercentage’1over 2004 (30,5%) licht gedaald ten opzichte van 2003 (33,9%) - zie eerdere herziening. Verwacht mag echter worden dat het oplossingspercentage over 2004 nog verder zal stijgen in verband met een aantal lopende en nog niet afgesloten onderzoeken naar overvallen. In 2003 mislukte 20% van het totaal aantal overvallen in Nederland. Het bleef in deze gevallen bij een poging tot overval. In 2004 mislukten 526 overvallen op een totaal van 2383. Dit betekent dat 22% van alle overvallen in 2004 mislukten. De stijging van het aantal mislukte overvallen valt mogelijk voor een deel toe te schrijven aan het met succes nemen van preventiemaatregelen. In de volgende politieregio’s wordt over 2004 een lager ‘oplossingspercentage’ geconstateerd in vergelijking met 2003: Friesland (van 48,8 naar 37,8%), IJsselland (van 50 naar 29%), Noord- en Oost-Gelderland (van 27,7 naar 25,8%), Gelderland–Midden (van 32,7 naar 26%), Gelderland–Zuid (van 57,1 naar 23,9%), Gooi en Vechtstreek (van 43,5 naar 42,8%), Haaglanden (van 32,3 naar 28,9%), Rotterdam–Rijnmond (van 25,8 naar 19%), Zeeland (van 56,2 naar 38,4%), BrabantZuid–Oost (van 20,2 naar 16,4%) en Limburg–Zuid (van 38,3 naar 33,7%.) Onder het niveau van het gemiddeld landelijk oplossingspercentage in 2003 (33,9%) bevinden zich de regio’s IJsselland, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland–Midden, Gelderland–Zuid, Flevoland, Utrecht, Noord-Holland-Noord, Amsterdam–Amstelland, Haaglanden, Hollands Midden, Rotterdam–Rijnmond, Brabant-Zuid–Oost en Limburg–Zuid. Een aantal van de genoemde regio’s scoorden niet alleen in 2004, maar ook in 2003 onder het niveau van het gemiddeld landelijk oplossingspercentage.

1

X

Een overval wordt in dit rapport als opgelost beschouwd wanneer de daders zijn aangehouden of wanneer er om opsporing, aanhouding en voorgeleiding van een bekende dader is verzocht. Zie ook de bijlage definities.

In veertien politieregio’s is ten opzichte van 2003, een redelijke stijging van het ‘oplossingspercentage’ in 2004 waar te nemen, namelijk: Groningen (van 22,5 naar 71,7%), Drenthe (van 44,5 naar 45%), Twente (van 21,9 naar 38,9%), Flevoland (van 15,5 naar 25,6%), Utrecht (van 19,8 naar 29,8%), Noord-Holland-Noord (van 16,6 naar 17,8%), Zaanstreek–Waterland (van 32,1 naar 39,2%), Kennemerland (van 25 naar 40,6%), Amsterdam–Amstelland (van 17,7 naar 31,4%), Hollands Midden (van 28 naar 33,3%), Zuid–Holland–Zuid (van 44,6 naar 50%), Midden en West Brabant (van 19,4 naar 40,5%), Brabant–Noord (van 25 naar 37,5%) en Limburg–Noord (van 37,2 naar 42,3%). Het oplossingspercentage van de regio’s Groningen (71,7%) Friesland (37,8%), Drenthe (45%), Twente (38,9%), Zaanstreek–Waterland (39,2%), Kennemerland (40,6%), Gooi en Vechtstreek (42,8%), Zuid–Holland–Zuid ( 50%), Zeeland (38,4%), Midden en West Brabant (40,5%), Brabant–Noord (37,5%) en Limburg–Noord (42,3%) ligt boven het landelijk gemiddelde in 2004. In 2004 valt ten opzichte van het jaar 2003 een afname van het aantal overvallen te zien in de sector Financiële Instellingen (van 113 naar 108), Horeca (van 427 naar 425), Transport (van 186 naar 167) en de sector Detailhandel (van 944 naar 866). Ondanks het opheffen van een aantal postagentschappen in Nederland is het aantal overvallen gestegen van 5 overvallen in 2002 naar 13 in 2003 en naar 14 in 2004. Overvallen op postkantoren zijn gedaald van 26 overvallen in 2002 naar 20 in 2003 en naar 14 in 2004. Binnen de sector Detailhandel is het aantal overvallen op winkels fors gedaald van 931 in 2002, naar 465 in 2003 en naar 415 in 2004. Ook het aantal overvallen op benzinestations is gedaald van 209 in 2003 naar 184 in 2004. De gezamenlijke inspanningen van branches en politie om het aantal overvallen terug te dringen lijken succesvol te zijn. Echter in de sector Detailhandel is het aantal overvallen op supermarkten gestegen van 105 in 2003 naar 127 in 2004. De sector Horeca is licht gedaald. In deze sector zijn de maaltijdbezorgers opgenomen. Er werden 96 maaltijdbezorgers in 2004 overvallen. In 2003 waren dit er 91. In 2002 waren er 84 overvallen. In 2001 werden er nog 168 maaltijdbezorgers overvallen. In 2004 valt ten opzichte van het jaar 2003 een toename van het aantal overvallen te zien in de sector Groothandel, Industrie & Dienstverlening (van 192 naar 203), de sector Medische & Zorg Instellingen (van 7 naar 16), de sector Overheidsinstellingen (van 5 naar 9) en de sector Particulier (dit zijn de woningen) - (van 505 naar 589). In de sector Groothandel, Industrie & Dienstverlening is het aantal overvallen op taxichauffeurs gedaald van 169 in 2002 naar 123 in 2003 en naar 121 overvallen in 2004. De sector Medische & Zorg Instellingen is gestegen van 12 in 2002, 7 in 2003, naar 16 overvallen in 2004. Ook de sector Overheidsinstellingen is gestegen van 4 in 2002, naar 5 in 2003 en naar 9 overvallen in 2004. De sector Particulier (woningen) is gestegen van 469 in 2001, 475 in 2002, 505 in 2003, naar 589 in 2004. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door een toename van de overvallen op particuliere woningen, namenlijk van 397 overvallen in 2003 naar 482 in 2004.

XI

Uit een vergelijking van de overvalcijfers over 2000 - 2004 blijkt dat het totaal aantal mislukte overvallen (zonder buit) is toegenomen. In 2000 werden 506 overvallen als mislukt geregistreerd. Dit betekent dat 18,1% van de 2793 overvallen zijn mislukt. In 2001 zijn 469 overvallen mislukt op een totaal van 2571 overvallen. Dit is 18,2%. In 2002 zijn 531 overvallen mislukt. Op een totaal van 2593 overvallen is dit 20,5%. In 2003 zijn 490 van de 2434 overvallen mislukt. Dit is 20,1% In 2004 zijn 526 van de 2382 overvallen mislukt. Dit is 22%. Eén op de vijf in Nederland, in de periode 2002 - 2004, gepleegde overvallen mislukte derhalve. Uit eerder onderzoek bleek dat de meeste overvallen op winkels plaats vinden tussen 15.00 en 21.00 uur. Financiële instellingen worden voornamelijk tussen 09.00 en 12.00 uur overvallen. De overvallen op benzinestations vinden plaats tussen 18.00 en 21.00 uur en de horeca-bedrijven worden voornamelijk tussen 21.00 en 03.00 uur overvallen. Een nader onderzoek over 2004 geeft op het eerste gezicht geen ander beeld.2 Op maandag vonden in 2004 in totaal 316 overvallen plaats, op dinsdag 339 en op woensdag 345. Op donderdag waren er in totaal 367 overvallen. Op vrijdag 391, op zaterdag 369 en op zondag 256 overvallen. Op vrijdag werden in 2004 de meeste overvallen gepleegd. De overvaller wil: snelheid, een forse buit, niet herkend worden en er voor kunnen zorgen dat er niet gealarmeerd kan worden. De keuze van het tijdstip van de overval zal hiermee in verband staan. Met name voor jeugdige overvallers geldt dat men soms geld wil om in het weekend op stap te kunnen. Preventie dient er op gericht te zijn het de overvaller in deze niet gemakkelijk te maken. Het aandeel van de overvallen waarbij 2 of meer daders betrokken zijn, is in 2004 groter dan het aandeel van door solisten gepleegde feiten. Dit was in de periode 2000 - 2003 ook het geval. Bij 877 (37%) van de in 2004 gepleegde overvallen in Nederland was er volgens de waarnemingen van getuigen en of slachtoffers sprake van 1 dader. Bij 1506 (63%) overvallen werden 2 of meer daders waargenomen. Binnen de sector Financiële Instellingen werd bij 38 overvallen 1 dader waargenomen en bij 45 overvallen werden twee daders waargenomen. Bij 23 overvallen werden 3 daders waargenomen en bij 2 overvallen werden 4 daders waargenomen. Bij overvallen waarbij sprake is van het moeten beheersen van de situatie, zien we vaak meerdere daders. Het onder controle houden van de slachtoffers, bijvoorbeeld in een woning, vergt nu eenmaal meer “mankracht”. In 2004 werden door de politie 1376 daders aangehouden op 2383 overvallen. Het totaal aantal in LORS geregistreerde gewonde slachtoffers (392) is in 2004 hoger dan in 2003 (352), in 2002 (317) en in 2001 (342). Tijdens een overval raakten in 2004 ook 6 daders gewond.

2

XII

Zie ook: jaarcijfers Overvallen in Nederland periode 1999-2003, KLPD–DNRI.

Het totaal aantal in LORS geregistreerde dodelijke slachtoffers in 2004 bedraagt 16. In 2003 werden tien doden ten gevolge van een overval geregistreerd. In 2002 werden negen doden geregistreerd. In 2004 viel er onder de daders ook nog een dode, tegenover 3 doden in 2003. Het totaal aantal doden tengevolge van een overval komt in 2004 daarmee op zeventien. Vuistvuurwapens (971 keer door getuigen waargenomen) en messen (641 keer) kunnen in 2004 het meest populaire wapen genoemd worden. In 2004 werden in totaal 2841 wapens door getuigen en/of slachtoffers bij het plegen van een overval waargenomen. In 2003 werden 2862 wapens bij het plegen van een overval waargenomen. In 2002 werden 2977 wapens waargenomen. Signalen uit het netwerk geven aan dat er in Nederland ook in 2004 een toename valt te constateren van delicten als straatroof, ramkraken en aanvallen op geldautomaten. Deze delicten worden niet geregistreerd in LORS. In 2005 zal een aanvang worden gemaakt met de landelijke registratie van ramkraken in LORS.

XIII

1.

Inleiding

De dienst Nationale Recherche Informatie (DNRI) van het Korps landelijke politiediensten (KLPD) heeft als taak een bijdrage te leveren in de aanpak van overvallen. De dienst doet dit met name door het bijhouden van een centrale registratie van overvallen. Analyse van overvalgegevens kan een belangrijke rol spelen bij de opsporing en preventie van deze criminaliteit. In dit rapport wordt verslag gedaan van de overvallen, die in het jaar 2004 in Nederland zijn gepleegd en bij de dienst Nationale Recherche Informatie van het Korps landelijke politie diensten zijn aangemeld en geregistreerd. In een aantal overzichten wordt de ontwikkeling weergegeven van de overvallen die gepleegd zijn in de periode 1994 tot en met 2004. Details over de overvallen die zijn gepleegd in 2004 worden vergeleken met die van 2003 en voorgaande jaren. Naast periodieke overzichten maakt DNRI ook thematische analyses. Overigens worden met behulp van LORS ook operationele analyses gemaakt op seriedelicten en dadergroepen. Deze zijn uiteraard niet voor publicatie bedoeld. Overvallen kunnen soms pas na langdurig onderzoek worden opgelost. Ook blijkt soms later dat een aangifte van een overval vals is, omdat er sprake is geweest van bijvoorbeeld verduistering in dienstbetrekking. In LORS worden deze cijfers dan achteraf gecorrigeerd. Om die redenen kunnen de cijfers die in dit rapport zijn verwerkt, enigszins afwijken van eerder gepresenteerde cijfers (na-ijl effect). Voor de gegevens die in dit verslag zijn opgenomen geldt als peildatum: 1 februari 2005. Het doel van deze informatieverstrekking is primair het verschaffen van inzicht in aard en omvang van de overvalproblematiek; vervolgens biedt deze informatie aanknopingspunten voor een goed preventie- en beleidsadvies. Met de informatie uit LORS kan ook een cijfermatige en inhoudelijke bijdrage worden geleverd aan nader wetenschappelijk onderzoek. Onderzoek naar met name de achtergronden van overvallen kan meer betekenis geven aan deze gegevens. Daarnaast kan nader onderzoek als basis dienen voor toekomstig beleid met betrekking tot eventuele beveiliging van objecten en de opsporing van daders. Uit bovenstaande blijkt dat het zowel om redenen van operationele als strategische aard van groot belang is, dat overvallen zo spoedig mogelijk worden opgenomen in LORS. Teneinde per branche een goed beeld te krijgen omtrent het risico, het effect van preventiemaatregelen en andere veiligheidsvoorzieningen, is het voor elke branche van belang om over aanvullende bedrijfsinterne informatie te beschikken, welke voor politie en justitie in het kader van de opsporing en vervolging niet direct opportuun is en derhalve niet in LORS is verwerkt. Gedacht kan worden aan informatie over de personele bezetting, de wijze van alarmeren, de reden waarom een overval is gelukt of mislukt en de reden van de hoogte van de buit. In het verleden zijn er door middel van diverse communicatiemiddelen als folders, boekwerken en veiligheidsplannen adviezen uitgebracht voor criminaliteitspreventie op het gebied van overvallen. Het al dan niet hernieuwd opvolgen van deze adviezen verdient nog altijd aanbeveling. Het integreren van security in de dagelijkse bedrijfsvoering, het regelmatig controleren van de genomen preventiemaatregelen en het realiseren van achterstallig onderhoud zijn stappen in de goede richting.

1

2.

Kaders / Definities

Onder een overval verstaan we het met geweld of onder bedreiging van geweld, wegnemen of afpersen van enig goed, gepleegd tegen personen die zich in een afgeschermde ruimte bevinden of op een gepland/georganiseerd (waarde-)transport, of de poging daartoe. Indien door de daders niets wordt buitgemaakt, dan wordt gesproken over een poging tot overval. Wordt er iets meegenomen (hoe gering dan ook) dan is er sprake van een geslaagde overval. Ook als er bijvoorbeeld een plofkoffer door de daders wordt ontvreemd en kort daarna met (onbruikbaar) geld wordt achtergelaten, is er sprake van een geslaagde overval. Het aantal geregistreerde overvallen waar in deze rapportage over wordt gesproken betreft zowel het aantal geslaagde overvallen als het aantal pogingen daartoe. Een overval wordt in dit jaaroverzicht als opgelost beschouwd als de verdachte(n) is (zijn) aangehouden of als de opsporing, aanhouding en voorgeleiding van de verdachte(n) is verzocht. Niet aan de orde voor de overvalregistratie is of de overvallers ook daadwerkelijk worden veroordeeld. Voorwaarden voor registratie in LORS Uit de definitie van een overval blijkt dat er drie voorwaarden zijn waaraan een voorval moet voldoen om geregistreerd te worden in LORS: 1. Ten eerste moet er sprake zijn van het wegnemen of afpersen van geld, enig goed, of een poging daartoe. 2. Ten tweede moet er sprake zijn van gebruik van geweld of onder bedreiging van geweld. Dit betekent dat de slachtoffers door geweld of geuite bedreigingen tot afgifte van enig goed worden gedwongen door de daders, of dat zij het wegnemen van de buit moeten gedogen. Enkele voorbeelden van feiten die tot overvallen gerekend worden, zijn: C de caissière die onder bedreiging van een steekwapen de inhoud van de kassa moet afgeven; C de bewoner die onder bedreiging van een vuurwapen de sleutel van de kluis in zijn woning moet afgeven; C de bus- of taxichauffeur die tijdens de rit onder bedreiging van geweld gedwongen wordt geld af te geven. 3. Ten derde moet er ook sprake zijn van een afgeschermde ruimte waarin de overval plaatsvindt. Daarmee worden overvallen bedoeld die gepleegd worden in banken, winkels, woningen, benzinestations en dergelijke. Een uitzondering is een gepland of georganiseerd waardetransport. Hiervan is sprake wanneer het vervoeren van geld of andere waardevolle goederen op straat plaatsvindt en in verband kan worden gebracht met de uitoefening van een beroep. Enkele voorbeelden van een gepland/georganiseerd waardetransport, zijn: C een ondernemer die geld van zijn bedrijf naar de bank brengt; C een professionele geldloper; C een bezorger van maaltijden.

3

Voorbeelden van feiten die niet tot een overval gerekend worden en niet in LORS opgenomen zijn: 1. een winkeldiefstal of woninginbraak waarbij de dader heimelijk, zonder bedreiging met geweld, enig goed probeert te bemachtigen. Soms gaat de dader na ontdekking over tot het gebruik van geweld of tot het uiten van bedreigingen, maar in zo’n geval is er volgens de definitie geen sprake van een overval maar van diefstal gevolgd door geweld. 2. slachtoffers die op straat of in openbare ruimten zoals een galerij van een flatgebouw, de passage van een winkelcentrum etc. onder bedreiging van geweld gedwongen worden geld of goederen af te geven, maar waarbij geen sprake is van een gepland/georganiseerd waardetransport. Punt twee valt onder straatroof. Onder straatroof verstaan we het met geweld of bedreiging met geweld wegnemen of afpersen van enig goed, gepleegd tegen personen die zich niet in een afgeschermde ruimte bevinden, of de poging daartoe. Een uitzondering hierop is als het slachtoffer een gepland/georganiseerd waardetransport uitvoert, dan is er sprake van een overval. Straatroof wordt niet geregistreerd in LORS. De reden dat een overval wel in LORS wordt geregistreerd en straatroof niet, is het verschil in actieradius van de daders. Bij overvallen spelen vaak boven regionale verbanden een rol. Registratie in LORS is dan noodzakelijk om opsporing, analyse en preventie van overvallen te optimaliseren. Straatroof is doorgaans aan een plaats of wijk gebonden, waardoor regionale registratiesystemen voldoende mogelijkheden bieden voor opsporing, analyse en preventie van het delict. In 2005 zullen ook de in Nederland gepleegde ramkraken in LORS worden ingevoerd.

LARS Eind 2003 werd aangevangen om de bij de politie ingekomen informatie over mogelijke voorbereidingshandelingen en verdachte situaties met betrekking tot overvallen te registreren in het Landelijk Aandachtvestigingen Registratie Systeem overvallen (LARS). Deze gegevens zijn centraal door KLPD–DNRI en regionaal door de roofcoördinatoren in LARS in te voeren en te bevragen. Een cijfermatig overzicht van de mutaties in LARS over 2004 is opgenomen onder 9.4 in deze rapportage. Met betrekking tot de aandachtvestigingen worden gegevens alleen ingevoerd indien naar het oordeel van de regionale roofcoördinator er sprake is van een redelijk vermoeden van een overvalvoorbereiding. Het LARS is bedoeld als verwijsindex.

Invoer “ramkraken” in landelijk database LORS In de vergadering van de vaste Tweede Kamer commissie, d.d. 26 mei 2004, heeft de minister van Justitie toegezegd dat de landelijk overvalcoördinator zich ook zal gaan bezig houden met de aanpak en de bestrijding van ramkraken, zodat de kennis daarover landelijk geconcentreerd wordt en er sneller patronen zichtbaar worden. Ook ramkraken zullen vanaf 2005 derhalve landelijk worden geregistreerd in het Landelijk Overvallen en Ramkraken Systeem (LORS). De naam Landelijk Overvallen Registratie Systeem wijzigt derhalve in 2005 in Landelijk Overvallen en Ramkraken Systeem. (LORS).

Definitie van een ramkraak ten behoeve van LORS: Onder een ramkraak verstaan we een diefstal door middel van braak/verbreking gericht op een bedrijfspand, winkel, geldautomaat, waarbij met gebruikmaking van een voertuig de toegang wordt verkregen en vervolgens in zeer korte tijd geld en/of goederen worden ontvreemd, dan wel een poging daartoe. 4

Toelichting: In het herkenningsdienstsysteem (HKS) wordt dit delict geregistreerd onder snelkraak. Ten behoeve van de registratie in LORS is het van belang dat de ramkraak wordt gepleegd met behulp van een voertuig. Wanneer bij de ramkraak een hulpmiddel wordt gebruikt om het voertuig te “verlengen” valt dit ook onder de definitie. Te denken valt bijvoorbeeld aan het gebruik maken van een rampaal, rolcontainer of ander voorwerp dat tussen het voertuig en de gevel/etalage wordt geplaatst omdat er bijvoorbeeld rampalen tussen de rijbaan en de pui zijn geplaatst. Ook valt onder de definitie de ramkraak met een voertuig waaraan een ketting is bevestigd om bijvoorbeeld een rolluik weg te trekken of een geld- of andere automaat (bijv. kaartjes). De functie van de landelijke database ramkraken in LORS. De verzamelde en geregistreerde informatie wordt gebruikt om zicht te krijgen op daders of dadergroepen. Er moet in het systeem gezocht kunnen worden op modus operandi, signalementen, voertuigen, sporen, buit, land van herkomst e.d. Dit betekent dat ook ten aanzien van ramkraken, soortgelijke gegevens als met betrekking tot in Nederland gepleegde overvallen, in LORS moeten worden aangeleverd en ingevoerd.

5

3.

ONTWIKKELING VAN HET AANTAL OVERVALLEN IN NEDERLAND

3.1

Ontwikkeling van het aantal overvallen in Nederland (1996-2004)

Overzicht 1 laat het aantal overvallen zien dat in de periode 1996-2004 in Nederland is gepleegd en door DNRI/KLPD in LORS is geregistreerd.

Overzicht 1 betreft het aantal overvallen in de periode 1996-2004, inclusief het oplossingspercentage.

3000 2500 2000 Totaal aantal overvallen

1500

Opgeloste overvallen

1000 500

04 20

03 20

02 20

01 20

00 20

99 19

98 19

97 19

19

96

0

(opgelost is donker grijs gearceerd)

Overzicht 2 betreft het aantal overvallen (inclusief de cijfers) in de periode 1996-2004

3000

2793 2407 2302 2362

2500

2571 2593

2434 2383

2032 2000 1500

Totaal aantal overvallen

1000 500 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

7

Overzicht 3 betreft het aantal overvallen, opgeloste overvallen en oplossingspercentages in de periode 1994-2004

Jaartal 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Totaal aantal overvallen Opgeloste overvallen Oplossingspercentage 2496 777 31,1% 2012 678 33,7% 2032 700 34,4% 2302 835 36,2% 2362 836 35,4% 2407 825 34,3% 2793 950 34,0% 2571 872 33,9% 2593 886 34,2% 2434 826 33,9% 2383 726 30,5%

In 1996 vonden er in Nederland 2032 overvallen plaats. Hiervan zijn er op de peildatum voor deze rapportage 700 opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 34,4%. In 1997 nam het aantal overvallen toe met circa 15% tot 2302. Hiervan werden er 835 opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 36,2%. In 1998 werden 2362 overvallen gepleegd. Hiervan werden er 836 opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 35,4%. In 1999 steeg het aantal overvallen tot 2407. Hiervan werden er 825 opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 34,3%. In 2000 werden er 2793 overvallen gepleegd. Er werden 950 overvallen opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 34,0%. In 2001 vonden er 2571 overvallen plaats. Dit is een daling ten opzichte van het jaar 2000. Hiervan werden er tot aan de eerder genoemde peildatum voor deze rapportage 872 opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 33,9%. In 2002 vonden er 2593 overvallen plaats. Hiervan werden er 886 opgelost. Dit is op de peildatum een oplossingspercentage van 34,2%. In 2003 vonden er 2434 overvallen plaats, waarvan er op de peildatum 826 zijn opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 33,9%. In 2004 vonden er 2383 overvallen plaats, waarvan er 726 werden opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 30,5%. De verwachting is dat het oplossingspercentage over 2004 nog zal stijgen, omdat een aantal onderzoeken naar overvallen in het jaar 2004 nog niet zijn afgesloten. In de periode 1995-2000 is het aantal overvallen stapsgewijs gestegen van 2012 in 1995 naar 2793 in 2000. In de periode 2000-2004 is het aantal overvallen stapsgewijs gedaald van 2793 in 2000 naar 2383 in 2004. Dit is een daling van 14,6% van het totaal aantal overvallen. De samenwerking tussen de bij overvallen betrokken brancheorganisaties en de politie in het Overleg Platform tegen Roofovervallen (OPR), voorheen Bedrijven Platform tegen Overvallen (BTR), lijkt over deze laatste vijf jaren een bijdrage te leveren aan de daling van het aantal overvallen.

8

3.2

Aantal overvallen per politieregio

In overzicht 4 wordt een overzicht gegeven van het aantal geregistreerde overvallen in 2004 per politieregio. De namen van de politieregio’s op deze afbeelding zijn niet vermeld, omdat deze als bekend worden verondersteld.

Overzicht 4 betreft het aantal overvallen in Nederland in 2004 gepleegd per politieregio.

In het hierna volgende overzicht 5 wordt voor de jaren 2002, 2003 en 2004 een overzicht gegeven van het aantal overvallen, het aantal opgeloste overvallen en het aantal aangehouden daders per politieregio/ressort. De aantallen zijn per jaar gekoppeld. Dat betekent dat het aantal opgeloste overvallen betrekking heeft op de overvallen die in dat jaar in die betreffende politieregio’s zijn gepleegd. Een overval wordt als opgelost beschouwd wanneer de daders zijn aangehouden of wanneer er om opsporing, aanhouding en voorgeleiding van de bekende daders is verzocht. Met andere woorden: als er een verdachte bekend is en deze is of wordt aangehouden. 9

Overzicht 5 betreft het aantal overvallen, het aantal opgeloste overvallen en het aantal aangehouden daders per politieregio in 2002, 2003 en 2004. Politieregio

Overvallen

Opgeloste overvallen

2002

2003

2004

2002

2003

2004

Groningen

46

31

67

33 (71,7%)

7 (22,5%)

31 (71,7%)

87

17

67

Friesland

52

45

37

29 (55,7%)

22 (48,8%)

14 (37,8%)

47

32

19

Drenthe

12

18

20

4 (33,3%)

8 (44,4%)

9 (45%)

4

15

14

IJsselland

53

40

31

24 (45,2%)

20 (50%)

9 (29%)

37

35

11

Twente

52

41

59

26 (50%)

9 (21,9%)

23 (38,9%)

50

9

28

Noord–Oost–Gelderland

55

36

31

15 (27,2%)

10 (27,7%)

8 (25,8%)

22

18

19

Gelderland–Midden

88

58

69

36 (40,9%)

19 (32,7%)

18 (26%)

58

34

34

Gelderland–Zuid

60

56

46

14 (23,3%)

32 (57,1%)

11 (23,9%)

29

54

33

Flevoland

27

45

43

12 (12,4%)

7 (15,5%)

11(25,6%)

16

15

26

137

186

174

39 (28,4%)

37 (19,8%)

52 (29,8%)

66

77

106

Noord–Holland–Noord

56

42

84

17 (30,3%)

7 (16,6%)

15 (17,8%)

25

12

28

Zaanstreek–Waterland

28

28

28

8 (28,5%)

9 (32,1%)

11 (39,2%)

13

17

27

Kennemerland

63

48

91

21 (33,3%)

12 (25%)

37 (40,6%)

42

19

69

479

427

432

120 (25%)

76 (17,7%)

136 (31,4%)

225

124

259

18

39

35

7 (38,8%)

17 (43,5%)

15 (42,8%)

11

31

28

217

173

166

67 (30,8%)

56 (32,3%)

48 (28,9%)

134

82

98

64

57

63

22 (34,3%)

16 (28%)

21 (33,3%)

45

34

41

502

453

425

134 (26,6%)

117 (25,8%)

81 (19%)

206

218

141

Zuid–Holland–Zuid

53

47

36

25 (47,1%)

21 (44,6%)

18 (50%)

47

38

32

Zeeland

10

16

26

2 (20%)

9 (56,2%)

10 (38,4%)

7

13

11

163

149

170

46 (28,2%)

29 (19,4%)

69 (40,5%)

71

51

112

Brabant–Noord

49

56

48

7 (14,2%)

14 (25%)

18 (37,5%)

18

23

45

Brabant-Zuid–Oost

95

99

67

18 (18,9%)

20 (20,2%)

11 (16,4%)

26

42

25

Limburg–Noord

67

43

52

34 (50,7%)

16 (37,2%)

22 (42,3%)

55

33

47

118

146

83

44 (37,2%)

56 (38,3%)

28 (33,7%)

84

73

56

2564

2379

2383

804* (31,3%)

646* (27,1%)

726 (30,5%)

1425

1116

1376

Utrecht

Amsterdam–Amstelland Gooi en Vechtstreek Haaglanden Hollands Midden Rotterdam–Rijnmond

Midden en W Brabant

Limburg–Zuid Totaal *

2002

2003

Aangehouden daders ** 2004

* Voor dit overzicht zijn de cijfers uit de jaarrapportages 2002 en 2003 aangehouden. * Zie echter ook de opmerkingen bij: herziening eerdere rapportages over 2002 en 2003 Het totaalcijfer 2564 dient u te herzien in 2593. Het totaalcijfer 2379 dient u te herzien in 2434 * Zie ook de opmerkingen bij: herziening van het oplossingspercentage over 2002 en 2003 in deze rapportage. Het totaalcijfer en oplossingspercentage 804 dient u te herzien in 886. (34,2%) Het totaalcijfer 646 dient u te herzien in 826. (33,9%) ** De aangehouden daders is inclusief het verzoek tot opsporing, aanhouding en voorgeleiding (o.a. en v.) van de daders.

10

Vanuit landelijk perspectief gezien is het aantal in Nederland gepleegde overvallen gedaald van 2793 in 2000 naar 2571 in 2001 en vervolgens licht gestegen naar 2593 in 2002. De daling van het aantal geregistreerde overvallen heeft zich in 2003 doorgezet naar 2434 overvallen. Ook in 2004 kan van een daling van het aantal overvallen worden gesproken van 2434 naar 2383 overvallen. Uit overzicht 5 valt af te lezen dat in 2004 in elf politieregio’s een toename van het aantal overvallen te constateren is, ten opzichte van het jaar 2003. Een regio (Zaanstreek–Waterland) bleef gelijk in het aantal overvallen ten opzichte van 2003. Een rekensom leert dat in 13 politieregio’s het aantal overvallen in 2004 is afgenomen. De “Randstad”regio’s: Amsterdam–Amstelland, Rotterdam–Rijnmond, Utrecht en Haaglanden hadden in 2004 tezamen in totaal 1197 overvallen. Dit betekent dat ruim 50% van alle in 2004 in Nederland gepleegde overvallen in dit geografische gebied plaatsvinden. In de politieregio’s Groningen, Drenthe, Twente, Gelderland–Midden, Noord–Holland–Noord, Kennemerland, Amsterdam–Amstelland, Hollands Midden, Zeeland, Midden en West Brabant en Limburg–Noord is het aantal overvallen ten opzichte van 2003 toegenomen. Op de peildatum voor deze rapportage zijn 726 van de 2383 overvallen opgelost. Dit is een oplossingspercentage van 30,5%.Verwacht mag worden dat dit oplossingspercentage verder zal stijging in verband met een aantal lopende onderzoeken naar overvallen in 2004. Opmerkelijk is de stijging van het totaal aantal aangehouden daders in de regio’s: Groningen (van 17-2003 naar 67-2004), Twente (van 9-2003 naar 28-2004), Flevoland (van 15-2003 naar 262004), Utrecht (van 77-2003 naar 106-2004), Noord–Holland–Noord (van 12-2003 naar 28-2004), Zaanstreek–Waterland (van 17-2003 naar 27-2004), Kennemerland (van 19-2003 naar 69-2004), Amsterdam–Amstelland (van 124-2003 naar 259-2004), Haaglanden (van 82-2003 naar 98-2004), Hollands Midden (van 34-2003 naar 41-2004), Midden en West Brabant (van 51-2003 naar 1122004), Brabant–Noord (van 23-2003 naar 45-2004) en Limburg–Noord (van 33-2003 naar 47-2004.) Een daling van het aantal aangehouden daders in 2004 valt te zien in de overige regio’s. In 2004 werden in totaal 1376 daders aangehouden. In 2003 waren dit er 1116. Onder het niveau van het gemiddeld landelijk oplossingspercentage (30,5%) over 2004 bevinden zich de regio’s: IJsselland (29%), Noord– en Oost–Gelderland (25,8%), Gelderland–Midden (26%), Gelderland–Zuid (23,9%), Flevoland (25,6%), Utrecht (29,8%), Noord–Holland–Noord (17,8%), Haaglanden (28,9%), Rotterdam–Rijnmond (19%) en Brabant-Zuid–Oost (16,4%). In de navolgende politieregio’s is het oplossings-percentage 50% of hoger dan 50%, te weten: Groningen (71,7%) en Zuid–Holland–Zuid (50%).

11

3.3

Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het eerste kwartaal 2004

Eerste kwartaal 2000, 2001, 2002 en 2003 versus het eerste kwartaal 2004 Overzicht 6 betreft het aantal geregistreerde overvallen per politieregio over het eerste kwartaal 2000 - 2004 weergegeven. Deze cijfers worden vergeleken met de cijfers over het eerste kwartaal 2004.

Regio

Eerste kwartaal 2001





Groningen

18

40

1

0

26

Friesland

11

13

9

9

8

Drenthe

10

9

4

2

4

IJsselland

14

8

27

14

12

Twente

23

9

23

12

15

Noord– en Oost–Gelderland

16

11

10

14

15

Gelderland–Midden

21

12

29

19

15

Gelderland–Zuid

17

18

25

13

14

Flevoland

16

10

7

8

19

Utrecht

58

56

43

41

64


13

25

15

26

8


10

9

6

9

9

Kennemerland

24

18

26

13

26

136

172

150

93

122

Gooi en Vechtstreek

13

12

4

10

15

Haaglanden

55

53

59

49

54

Hollands Midden

15

22

17

10

16

163

128

139

125

116

15

23

14

12

8

6

8

4

1

0

Midden en West Brabant

69

53

56

40

51

Brabant–Noord

34

35

18

19

21

Brabant-Zuid–Oost

35

36

31

33

22

Limburg–Noord

17

16

20

13

9

Limburg–Zuid

29

40

43

46

35

838

836

780

631

704

Amsterdam–Amstelland

Rotterdam–Rijnmond Zuid–Holland–Zuid Zeeland

Nederland

* Voor dit overzicht zijn de cijfers uit eerdere kwartaalrapportages aangehouden.

12

3.4

Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het eerste halfjaar 2004

Eerste halfjaar 2000, 2001, 2002 en 2003 versus het eerste halfjaar 2004 Overzicht 7 betreft het aantal geregistreerde overvallen per politieregio over het eerste halfjaar 2000 - 2004 weergegeven. Deze cijfers worden vergeleken met de cijfers over het eerste halfjaar 2004.

Regio

Eerste halfjaar 2001





Groningen

31

52

14

30

40

Friesland

19

16

21

27

15

Drenthe

18

11

7

5

9

IJsselland

17

10

31

18

21

Twente

35

11

29

18

22

Noord– en Oost–Gelderland

28

17

24

16

24

Gelderland–Midden

32

23

35

25

26

Gelderland–Zuid

24

33

39

22

26

Flevoland

22

20

15

15

23

Utrecht

88

109

78

72

94


17

31

32

27

18


19

11

10

15

13

Kennemerland

38

29

35

23

44

245

296

256

186

214

Gooi en Vechtstreek

17

17

7

17

21

Haaglanden

96

100

113

89

88

Hollands Midden

27

36

30

23

34

234

215

249

253

208


18

35

22

26

17

Zeeland

10

15

7

7

2

116

92

90

71

74

Brabant–Noord

57

52

27

29

31

Brabant-Zuid–Oost

53

57

51

49

34

Limburg–Noord

24

21

34

21

22

Limburg–Zuid

42

57

68

82

48

1327

1366

1324

1166

1168


Rotterdam–Rijnmond


Nederland

* Voor dit overzicht zijn de cijfers uit eerdere halfjaarrapportages aangehouden.

13

3.5

Aantal geregistreerde overvallen per politieregio in het derde kwartaal 2004

Derde kwartaal 2000, 2001, 2002 en 2003 versus het derde kwartaal 2004 Overzicht 8 betreft het aantal geregistreerde overvallen per politieregio over het derde kwartaal 2000 - 2004 weergegeven. Deze cijfers worden vergeleken met de cijfers over het derde kwartaal 2004.

Regio

Derde kwartaal 2001

Derde kwartaal 2000

Derde kwartaal 2002

Derde kwartaal 2003

Derde kwartaal 2004

Groningen

12

11

23

1

13

Friesland

9

10

16

10

7

Drenthe

6

5

2

7

6

IJsselland

5

2

7

8

4

10

5

6

14

12

8

4

13

6

3

Gelderland–Midden

16

8

17

16

24

Gelderland–Zuid

10

8

8

13

5

Flevoland

13

6

3

8

6

Utrecht

31

39

22

36

34


7

14

7

5

19


17

4

4

5

3

2

11

11

5

22

120

95

91

97

87

5

10

1

7

11

Haaglanden

38

35

65

31

43

Hollands Midden

11

12

16

8

11

128

110

130

88

80

10

6

13

8

9

4

13

1

2

7


51

45

29

30

38

Brabant–Noord

24

29

8

7

9

Brabant-Zuid–Oost

27

17

16

28

14

Limburg–Noord

12

7

6

8

14

Limburg–Zuid

20

18

29

22

21

596

524

544

470

502

Twente Noord– en Oost–Gelderland

Kennemerland Amsterdam–Amstelland Gooi en Vechtstreek

Rotterdam–Rijnmond Zuid–Holland–Zuid Zeeland

Nederland

* Voor dit overzicht zijn de cijfers uit eerdere kwartaalrapportages aangehouden.

14

4.

ONTWIKKELING PER SECTOR

4.1

Aantal overvallen

LORS maakt onderscheid tussen verschillende sectoren waar overvallen plaatsvinden. De sectoren zijn onderverdeeld in rubrieken. C C C C C C C C

Detailhandel: winkels, benzinestations, autobranche; Financiële instellingen: banken, postagentschappen, postkantoren, wisselkantoren, automaten financiële instellingen, verzekeringskantoren; Groothandel, Industrie & Dienstverlening: automaten groothandel industrie & dienstverlening, bewaking, bibliotheek, wijkcentrum, grootverbruik, kaartverkoop, kantoren, openbaar vervoer, reiniging, seksindustrie, tentoonstelling, werkplaatsen; Horeca: amusement, automaten horeca, café, casino, coffeeshop, gokinstelling, kantine, logies, restaurant, snackbar, speelautomaten; Medische & Zorg instellingen: liefdadigheid, kerk, praktijk, school, medische & zorg instellingen, verpleeginrichting; Overheidsinstellingen: overheid, school; Particulier: bejaardenwoning, beroepsmatigewoning, particuliere woning; Transport: automaten transport, automobilist, beroepsmatig waardevervoer, bezorgers, handelaren, openbaar vervoer transport, particulier waardevervoer, maaltijdbezorgers, vaartuig, venter, vertegenwoordiger, vracht.

Met het oog op preventieadviezen is, na overleg met het Bedrijvenplatform tegen Roofovervallen, in een afzonderlijk hoofdstuk er in 2000 voor gekozen enkele rubrieken in andere branches in te delen en nog eens nader te specificeren. Met name de maaltijdbezorgers zijn in dit hoofdstuk niet langer opgenomen in de sector Transport maar in de sector Horeca. Dit op speciaal verzoek van het Bedrijvenplatform tegen Roofovervallen. De sector Horeca is in dit hoofdstuk derhalve onderverdeeld in café’s, coffeeshops, hotels, restaurants, snackbars, maaltijdbezorgers en overigen. De sector Detailhandel is in dit hoofdstuk onderverdeeld in supermarkten, juweliers, tabakszaken, benzinestations, slijterijen, videotheken, kledingzaken, drogisterijen, telefoonwinkels en overigen. Het Bedrijvenplatform tegen Roofovervallen heeft in de periode 2001 - 2004 meerdere preventieadviezen aangeboden aan de in deze rapportage genoemde branches. Ook de Landelijk Coördinator Overvalcriminaliteit heeft vanaf 1 oktober 2003 een aanzienlijk aantal preventieadviezen voor het bedrijfsleven uitgebracht. In het volgende overzicht worden die sectoren weergegeven die onderscheiden worden in de database van LORS.

15

Overzicht 9 betreft het aantal overvallen in Nederland per sector over de periode 1996-2004.

Sector

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

151

211

179

140

94

89

101

113

108

Bank

84

118

108

101

38

39

54

66

65

Postagentschap

29

37

24

19

23

21

5

13

14

Postkantoor

31

52

43

12

23

19

26

20

14

Overige financiële instelling

7

4

4

8

10

10

16

14

15

Groothandel, Ind. & Dienstverlening

131

177

166

177

243

236

246

192

203

Taxi

56

95

98

87

158

131

169

123

121

Ov.Groothandel Ind. & Dienstverlening

75

82

68

90

85

105

77

69

82

369

394

391

381

582*

501*

419*

427*

425*

13

4

22

7

12

15

12

7

16

4

5

7

3

2

4

4

5

9

391

424

393

420

471

469

475

505

589

Beroepsmatige woning

117

142

104

95

95

77

72

108

107

Particuliere woning

274

282

289

325

376

392

403

397

482

257

309

341

355

239*

233*

188*

186*

167*

Beroepsmatig waardetransport

17

32

8

14

6

15

16

8

11

Particulier waardetransport

114

134

140

166

158

158

137

127

123

Maaltijdbezorgers

77

97

153

135

-

-

-

-

-

Overige transport

49

46

40

40

75

60

35

51

33

716

777

864

922

1151

1020

1119

944

866

Winkels

574

625

685

737

925

840

931

465

415

Benzinestations

125

138

161

172

214

165

176

209

184

Overige detailhandel

17

14

18

13

12

15

12

270

267

2032

2301*

2363*

2405*

2794*

2567*

2564*

2379 *

2383

Financiële Instelling

Horeca Medische & Zorg Instellingen Overheidsinstellingen Particulier

Transport

Detailhandel

Totaal

2003

2004

Beroepsmatige woning = woning waar vanwege een beroep geld of goederen voorhanden zijn. * Op verzoek van het Bedrijven Platforn tegen Roofovervallen (BtR) zijn de cijfers over de maaltijdbezorgers over 2000 - 2004 uit de sector Transport gehaald en toegevoegd aan de sector Horeca. * Voor dit overzicht zijn de cijfers uit eerdere jaarrapportages aangehouden. * Het aantal van 2301 overvallen in 1997 dient U te herzien in 2302. * Het aantal van 2363 overvallen in 1998 dient U te herzien in 2362. * Het aantal van 2405 overvallen in 1999 dient U te herzien in 2407. * Het aantal van 2794 overvallen in 2000 dient U te herzien in 2793. * Het aantal van 2567 overvallen in 2001 dient U te herzien in 2571. * Het aantal van 2564 overvallen in 2002 dient U te herzien in 2593. * Het aantal van 2379 overvallen in 2003 dient U te herzien in 2434.

16

Na een jaarlijkse stijging van het totaal aantal overvallen in de periode 1996 - 2000 valt een daling van het totaal aantal in Nederland gepleegde overvallen te zien van 2793 in 2000 naar 2383 overvallen in 2004. In 2004 hebben de meeste overvallen (482) plaatsgevonden op particuliere woningen. Op winkels vonden 415 overvallen plaats. Het aantal overvallen op postkantoren is gedaald van 20 overvallen in 2003 naar 14 overvallen in 2004. De overvallen in de sector Particulier (woningen) zijn fors gestegen van 469 in 2001, 475 overvallen in 2002, 505 overvallen in 2003 naar 589 in 2004. Hiervan vonden 107 overvallen plaats op beroepsmatige woningen en 482 overvallen op een particuliere woning. Binnen de detailhandel is sprake van een aanzienlijke daling van het aantal overvallen. In 2002 werden nog 1119 overvallen in LORS geregistreerd. In 2003 waren dit er 944. In 2004 werden 866 overvallen geregistreerd. De overvallen op waardetransport zijn gedaald van 233 overvallen in 2001, 188 overvallen in 2002, 186 overvallen in 2003 naar 167 overvallen in 2004. Overvallen op beroepsmatig waardetransport zijn licht gestegen van 8 in 2003 naar 11 in 2004. De overvallen op particulier waardetransport zijn gedaald van 158 in 2001, 137 in 2002, 127 in 2003 naar 123 in 2004. In 2004 zien we een stijging van het totaal aantal overvallen binnen de sectoren Groothandel Industrie & Dienstverlening, Particulier (woningen), Medische & Zorg instellingen en Overheidsinstellingen. Het totaal aantal overvallen in de sectoren Financiële Instellingen, Horeca, Transport en Detailhandel is gedaald.

17

4.2

Mislukte overvallen

Door KLPD–DNRI wordt in LORS bijgehouden hoeveel overvallen zijn mislukt. Zoals in de bijlage is vermeld, gaat het daarbij om overvallen waarbij de daders er niet in zijn geslaagd om een buit te bemachtigen. In het volgende overzicht zijn de getallen weergegeven over de jaren 2002 - 2004. Overzicht 10 betreft het totaal aantal en het aantal mislukte overvallen per sector in 2002 - 2004. Sector

2002 Totaal aantal

2002 Aantal mislukt

2003 Totaal aantal

2003 Aantal mislukt

2004 Totaal aantal

2004 Aantal mislukt

101

34

113

39

108

46

Bank

54

16

66

21

65

30

Postagentschap

5

2

13

4

14

3

Postkantoor

26

12

20

10

14

7


16

4

14

4

15

6

246

45

192

30

203

33

Taxi

169

31

123

20

121

22

Ov. Groothandel,Ind. & Dienstverlening

77

14

69

10

82

11

427

82

425

77


Groothandel, Industrie & D-verlening

Horeca

419*

Medische & Zorg Instellingen

12

4

7

2

16

0

4

0

5

1

9

3

475

88

505

105

589

131


72

14

108

23

107

25

Particuliere woning

403

74

397

82

482

106

188

43

186

26

167

29


16

3

8

3

11

5


137

34

127

14

123

20

Maaltijdbezorgers

0

0

0

0

0

0

Overige transport

35

6

51

9

33

4

1119

242

944

205

866

207

Winkels

931

214

465

113

415

102

Benzinestations

176

26

209

34

184

43


12

2

270

58

267

62

2564*

524

2379*

490

2383

526

Overheidsinstellingen Particulier

Transport

Detailhandel

Totaal

68*

* Op verzoek van het BtR zijn de cijfers over de maaltijdbezorgers over 2001-2004 uit de sector Transport gehaald en toegevoegd aan de sector Horeca. * Het aantal van 2564 overvallen in 2002 dient u te herzien in 2593. * Het aantal van 2379 overvallen in 2003 dient U te herzien in 2434.

18

Het totaal aantal mislukte overvallen in 2004 (526) is toegenomen ten opzichte van 2003 (490). Gesteld kan worden dat ruim één op de vijf in Nederland gepleegde overvallen (22%) mislukt. In het jaar 2002 zijn er 524 overvallen mislukt. Wanneer we de verschillende sectoren bekijken, dan valt op dat over de jaren 2003 en 2004 de mislukte overvallen in de sector Financiële Instellingen (van 39 en naar 46), de sector Groothandel & Industrie (van 30 naar 33), de sector Overheidsinstellingen (van 1 naar 3), de sector Particulier (van 105 naar 131), de sector Transport (van 26 naar 29) en de sector Detailhandel (van 205 naar 207) zijn gestegen. In hoeverre preventieve maatregelen in deze branches tot een stijging van het aantal mislukte overvallen hebben bijgedragen is ten behoeve van deze rapportage niet nader onderzocht. In de sector Horeca (van 82 naar 77) en de sector Medische en Zorg instellingen (van 2 naar 0) valt in 2004 een daling van het aantal mislukte overvallen te zien, ten opzichte van het jaar 2003. Het mislukken van overvallen kan worden veroorzaakt door (integrale-) beveiligingsmaatregelen, zoals bijvoorbeeld een gecontroleerde toegang, tijdvertragende maatregelen binnen het kasgebied, cameraregistratie, het tijdig afromen van geld in de kas en het stimuleren van het gebruik van pin- en chipbetalingen, etc. De achtergrondgegevens met betrekking tot het mislukken van overvallen worden niet geregistreerd in LORS, waardoor in dit rapport geen gefundeerde conclusies getrokken kunnen worden.

4.3

Overvallen per tijdstip

Voor een aantal sectoren en/of soorten (winkels, financiële instellingen, benzinestations, particuliere waardetransporten en de horeca instellingen) is in voorgaande jaren nagegaan op welke tijdstippen de overvallen zijn gepleegd. Binnen deze sectoren en/of soorten zijn relatief gezien de meeste overvallen gepleegd en kunnen de feiten bovendien in verband worden gebracht met tijden van openstelling. Gebleken is dat de winkels hoofdzakelijk overdag werden overvallen. De meeste overvallen vonden plaats tussen 15:00 en 18:00 uur met een uitloop naar 21:00 uur, hetgeen verklaard kan worden door de koopavond en de ruimere openingstijden. Tussen 09:00 en 12:00 uur werden de meeste overvallen op financiële instellingen gepleegd. De meeste overvallen op benzinestations vonden plaats tussen 18:00 en 21:00 uur. De overvallen op particuliere waardetransporten werden voornamelijk tussen 18:00 en 03:00 uur gepleegd. Horecabedrijven werden voornamelijk tussen 21:00 en 03:00 uur overvallen. Een nader onderzoek over 2004 geeft op het eerste gezicht geen ander beeld.

4.4

Overvallen per dag

Over het totaal aantal overvallen (2383) bezien vonden in 2004 de meeste overvallen op vrijdag (391), zaterdag (369) en donderdag (367) plaats. Op zondag (256), maandag (316), dinsdag (339) en woensdag (345) werden iets minder overvallen gepleegd. Op vrijdag werden 410 overvallen gepleegd in 2003 tegen 391 overvallen in 2004. Dit is een opvallend minder aantal overvallen dan in de voorgaande jaren. (472 in 2001 en 470 in 2002). Ook op maandag, dinsdag en woensdag valt een afname van het aantal overvallen te zien. Op donderdag echter valt een stijging van het aantal overvallen te zien van 364 overvallen in 2003 naar 367 overvallen in 2004. Ook op zaterdag valt een toename te zien van 342 overvallen in 2003 naar 369 in 2004. En ook op zondag valt een toename te zien van 240 overvallen in 2003 naar 256 in 2004. 19

Bij de financiële instellingen (108) vonden in 2004 de meeste overvallen plaats op woensdag (25) en donderdag (28). Op vrijdag vonden 20 overvallen plaats. Op maandag vonden 16 overvallen en op dinsdag vonden er 13 overvallen plaats. Op zaterdag waren er in 2004 in totaal 4 overvallen en op zondag vonden er 2 overvallen plaats. De buitverwachting van de overvaller heeft invloed op het gekozen tijdstip van de overval. Het hierna volgende overzicht geeft het aantal overvallen per dag in het jaar 2001 - 2004 aan.

Overzicht 11 betreft het aantal overvallen per dag in 2001 - 2004.

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

Zondag

2001

343

365

332

371

472

427

257

2002

350

360

358

356

470

416

254

2003

323

354

346

364

410

342

240

2004

316

339

345

367

391

369

256

Overzicht 12 betreft het aantal overvallen per dag in het eerste kwartaal, het tweede kwartaal en het derde kwartaal 2003 en 2004*.

Dagen


Tweede kwartaal 2003

Derde kwartaal 2003


Tweede kwartaal 2004

Derde kwartaal 2004

Maandag

80

78

69

99

54

61

Dinsdag

94

91

77

108

59

81

Woensdag

88

72

65

107

60

71

Donderdag

103

90

75

108

94

69

Vrijdag

124

90

82

119

67

85

Zaterdag

92

78

72

121

73

87

Zondag

65

53

51

71

53

52

642

552

491

733

460

506

Totaal *Herziene cijfers 2004.

4.5

Overvallen per maand

Bij een groot aantal sectoren vonden de meeste overvallen plaats in de wintermaanden. Volgens van Koppen3 is dit verklaarbaar uit het feit dat er dan objecten open zijn, terwijl het donker is. Omdat daders niet herkend willen worden ligt het ook voor daders voor de hand dat het plegen van een overval op klaarlichte dag risicovoller is.

3

20

Uit: “De tijd en de ruimte voor overvallen” in Modus nr. 2, jaargang 8, mei 1999, Prof. dr. P.J. van Koppen.

4.6

Buit

In deze rapportage is mede op verzoek van de branches terughoudend gerelateerd ten aanzien van buitbedragen, dan wel zijn er summiere opmerkingen gemaakt ten aanzien van de buit. Beperking van de buit zal over het algemeen die overvallers ontmoedigen, die op geld uit zijn. Er zijn ook andere redenen aan te geven waarom daders overvallen plegen, zoals het zoeken naar spanning en sensatie, of het nemen van wraak. Een aantal daders is onder invloed van alcohol en of drugs. Bij deze categorieën overvallers heeft buitbeperking slechts beperkte invloed. Het omgaan met kasgeld is een eerste vereiste voor overvalpreventie. Stimulier het gebruik van pin en chip. Beperk de hoeveelheid geld in kas, door deze regelmatig af te romen. Afhankelijk van de situatie gebruikt u hiervoor een kassa-box, afstortkluis of buizenpost. Maak van uw kassa geen spaarpot!

21

5.

DADERS, SLACHTOFFERS EN WAPENS

5.1

Waargenomen daders

In overzicht 5 werd gesproken over aangehouden daders van overvallen. Bij aangehouden daders zijn in overzicht 5 inbegrepen de daders waarvan de opsporing, aanhouding en voorgeleiding is verzocht. In dit hoofdstuk wordt gesproken over de waargenomen daders door de slachtoffers / getuigen tijdens de overval. Het aantal waargenomen daders geeft een indicatie van het aantal bij een overval betrokken daders. Dit aantal kan in werkelijkheid hoger zijn omdat bij een overval soms daders betrokken zijn die niet tijdens de uitvoering worden waargenomen. Hierbij kan worden gedacht aan daders die op de uitkijk staan of personen die klaar staan met een vluchtauto. In het volgende overzicht is voor de periode 2002 - 2004 weergegeven of er in totaal één of meer dan één dader tijdens de overval is/zijn gezien door getuigen en/of slachtoffers. Overzicht 13 betreft het aantal waargenomen daders en percentages bij het aantal overvallen in 2002 - 2004. Aantal daders

Overvallen in 2002

Percentage

Overvallen in 2003

Percentage

Overvallen in 2004

Percentage

1

1167

46%

1009

42%

877

37%

2

895

35%

870

37%

928

39%

3

353

14%

365

15%

387

16%

4

111

4%

100

4%

136

6%

5

23

1%

21

1%

41

2%

6

11

-

11

-

11

-

7

2

-

1

-

1

-

>7

2

-

2

-

2

-

2564*

-

2379*

-

2383

-

Totaal

* Het aantal van 2564 overvallen in 2002 dient u te herzien in 2593. * Het aantal van 2379 overvallen in 2003 dient u te herzien in 2434. Overzicht 14 betreft het aantal waargenomen daders eerste kwartaal 2003 en 2004 (herziene cijfers 2004) Aantal daders

Overvallen eerste kwartaal 2003

Percentage

Overvallen eerste kwartaal 2004

Percentage

1

266

41%

263

36%

2

244

38%

269

37%

3

100

15%

126

17%

4

21

3%

55

8%

5

7

1%

13

2%

6

6

1%

5

1%

7

0

-

1

-

>7

2

-

1

-

646

-

733

-

Totaal

23

Overzicht 15 betreft het aantal waargenomen daders tweede kwartaal 2003 en 2004 (Herziene cijfers 2004). Aantal daders

Overvallen tweede kwartaal 2003

Percentage

Overvallen tweede kwartaal 2004

Percentage

1

233

42%

179

39%

2

199

36%

170

37%

3

83

15%

83

18%

4

28

5%

21

5%

5

4

1%

7

2%

6

3

1%

0

-

7

0

-

0

-

>7

2

-

0

-

552

-

460

-

Totaal

Overzicht 16 betreft het aantal waargenomen daders derde kwartaal 2003 en 2004 (Herziene cijfers 2004). Aantal daders

Overvallen derde kwartaal 2003

Percentage

Overvallen derde kwartaal 2004

Percentage

1

201

41%

201

40%

2

172

35%

191

38%

3

84

17%

77

15%

4

29

6%

26

5%

5

5

1%

7

1%

6

0

-

3

1%

7

0

-

0

0

>7

0

-

1

0

491

-

505

-

Totaal

Uit de overzichten 13-17 valt af te leiden dat in 2003 en 2004 het aandeel van de overvallen waarbij 2 of meer daders betrokken zijn groter is dan het aandeel van door solisten gepleegde feiten. Bij overvallen op woningen zijn er vaak meerdere daders omdat men (dikwijls) meerdere slachtoffers voor langere tijd onder controle moet brengen / houden of omdat de buit niet direct voorhanden is en het zoeken naar buit tijd vergt. Door daders gebruikte methodieken om beveiligingsmaatregelen te kunnen omzeilen vereisen ook meer “mankracht” (zoals bij overvallen op beroepsmatige waardetransporten). Uit onderzoek blijkt dat daders vaak recidivisten zijn. Het aanhouden van daders is daarom een zeer effectief middel om het totaal aantal overvallen terug te dringen.

24

Overzicht 17 betreft het aantal door getuigen/slachtoffers waargenomen daders per sector in 2002 - 2004. Sector

Aantal Overvallen

Waargenomen daders

1 dader 2003

2004

2 of meer daders 2002

47

43

38

54

70

70

65

29

24

21

25

42

44

13

14

4

9

8

1

4

6

26

20

14

8

8

3

18

12

11

16

14

15

6

2

6

10

12

9

246

192

203

92

73

68

154

119

135

taxi

169

123

121

64

47

44

105

76

77

Overige Gr. Ind. & Dienstverlening

77

69

82

28

26

24

49

43

58

419*

427*

425

182*

155*

137

237*

272*

288*

12

7

16

7

5

11

5

2

5

4

5

9

0

1

4

4

4

5

475

505

589

133

133

165

342

372

424


72

108

107

9

23

11

63

85

96

Particuliere woning

403

387

482

124

110

154

279

287

328

188

186

167

51

61

57

137

125

110


16

8

11

5

0

3

11

8

8


137

127

123

40

48

46

97

79

77

Maaltijdbezorgers

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

Overige transport

35

51

33

6

13

8

29

38

25

1119

944

866

655

538

397

464

406

469

Winkels

931

465

415

539

229

154

392

236

261

Benzinestations

176

209

184

115

143

101

61

66

83


12

270

267

1

166

142

11

104

125

2564*

2379*

2383

1167 45%

1009 42%

877 37%

1397 55%

1370 58%

1506 63%

2002

2003

2004

101

113

108

Bank

54

66

Postagentschap

5

Postkantoor Overige financiële instelling


Groothandel, Industrie. & Dienstverlening


Transport

Detailhandel

Totaal

2002

2003

2004

* Op verzoek van het Bedrijven Platform tegen Roofovervallen (BtR) zijn de cijfers over de maaltijdbezorgers over 2002 - 2004 uit de sector Transport gehaald en toegevoegd aan de sector Horeca. * Het aantal van 2564 overvallen in 2002 dient u te herzien in 2593. * Het aantal van 2379 overvallen in 2003 dient u te herzien in 2434.

25

5.2

Gewonden en doden

In overzicht 18 zijn het aantal overvallen per sector vermeld, waarbij gewonden en doden onder de slachtoffers zijn gevallen. Overzicht 18 betreft het aantal overvallen met gewonde en dode slachtoffers per sector in 2002 - 2004. Sector

Aantal Overvallen 2002

Financiële instelling

2004

2002

Slachtoffers gedood

2003 2004

2002

2003

2004

101

113

108

4

5

6

0

0

0

Bank

54

66

65

2

1

3

0

0

0

Postagentschap

5

13

14

0

0

2

0

0

0

Postkantoor

26

20

14

2

2

0

0

0

0


16

14

15

0

3

1

0

0

0

246

192

203

29

28

44

2

0

2

Taxi

169

123

121

22

12

24

2

0

1

Overige Groothandel Industrie & Dienstverlening

77

69

82

7

16

20

0

0

1

419*

427*

425*

29*

32

45

1*

1*

0*

12

7

16

1

0

1

0

0

0

4

5

9

0

0

2

0

0

0

475

505

589

119

165

167

3

4

9


72

108

107

19

49

35

2

3

2

Particuliere woning

403

397

482

100

116

132

1

1

7

188

186

167

31

25

30

0

0

1


16

8

11

1

1

0

0

0

0


137

127

123

23

17

20

0

0

1

Maaltijdbezorgers

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

0*

Overige transport

35

51

33

7

7

10

0

0

0

1119

944

866

78

75

68

2

4

1

Winkels

931

465

415

41

39

37

2

1

0

Benzinestations

176

209

184

9

9

7

0

1

1


12

270

267

28

27

24

0

2

0

2564*

2379*

2383

291

330

363

8

9

13

Groothandel, Industrie & Dienstverlening


Transport

Detailhandel

Totaal

2003

Slachtoffers gewond

* Op verzoek van het Bedrijven Platform tegen Roofovervallen zijn de cijfers over de maaltijdbezorgers in de periode 2002 2004 uit de sector Transport gehaald en toegevoegd aan de sector Horeca. * Het aantal van 2564 overvallen in 2002 dient u te herzien in 2593. * Het aantal van 2379 overvallen in 2003 dient u te herzien in 2434.

26

Overzicht 19 betreft het aantal overvallen met gewonden en doden in het eerste kwartaal en het eerste halfjaar 2003.

Branches

2003

1e kwartaal Gewonden

Doden

1e halfjaar

Gewonden

Doden

Geldinstelling

23

2

0

41

3

0

Banken

13

0

0

21

0

0

Postagentschap

1

0

0

4

1

0

Postkantoor

5

1

0

9

1

0

Overige instellingen

4

1

0

7

1

0

46

8

0

94

14

0

Prof. waardevervoer

3

0

0

5

0

0

Part. waardevervoer

32

7

0

62

8

0

Overig transport

11

1

0

27

6

0

122

11

0

229

21

0

10

1

0

27

7

0

3

2

0

5

2

0

Transport

Horeca Café Coffeeshop Hotel

9

1

0

18

3

0

Restaurant

14

3

0

31

3

0

Snackbar

42

2

0

65

3

0

Maaltijdbezorger

38

2

0

64

2

0

6

0

0

19

1

0

266

16

2

473

31

3

Supermarkt

33

1

0

55

2

0

Juwelier

13

2

1

22

2

1

Tabakszaken

23

1

0

37

1

0

Benzinestation

57

4

1

94

6

1

Diverse Detailhandel

Slijterij

12

1

0

21

3

0

Videotheek

19

0

0

35

0

0

Kleding

16

0

0

35

1

0

9

0

0

26

0

0

Telefoonwinkel

10

3

0

15

4

0


74

4

0

133

12

1

Groothandel

43

6

0

79

11

0

Taxi

25

3

0

51

6

0

Overige

18

3

0

28

5

0

Woningen

127

38

3

244

75

3

Particulier

107

31

1

188

50

1

20

7

2

56

25

2

Medische & Zorg

2

0

0

3

0

0

Overheidsinstelling

2

0

0

3

0

0

631*

81

5

1166*

155

6

Drogisterij

Beroepsmatig

TOTAAL *Betreft de cjfers uit de rapportages 2003.

27

Overzicht 20 betreft het aantal overvallen met gewonden en doden in het eerste kwartaal en het eerste halfjaar 2004 Branches

2004


Doden

1e halfjaar

Gewonden

Doden

Geldinstelling

31

0

0

59

2

0

Banken

23

0

0

39

1

0

Postagentschap

2

0

0

6

0

0

Postkantoor

2

0

0

8

0

0


4

0

0

6

1

0

Transport

50

9

0

88

15

0

Prof. waardevervoer

1

0

0

7

0

0

Part. waardevervoer

39

5

0

62

8

0

Overig transport

10

4

0

19

7

0

119

17

0

200

21

0

10

3

0

19

4

0

Coffeeshop

6

2

0

7

2

0

Hotel

3

1

0

7

3

0

Restaurant

24

3

0

48

3

0

Snackbar

37

6

0

60

6

0

Maaltijdbezorger

32

2

0

45

2

0

7

0

0

14

1

0

276

28

0

434

33

0

50

9

0

71

9

0

7

0

0

13

1

0

Tabakszaken

30

5

0

46

7

0

Benzinestation

55

0

0

85

0

0

5

0

0

6

0

0

Videotheek

20

1

0

30

1

0

Kleding

11

1

0

17

1

0

7

0

0

15

0

0

Telefoonwinkel

11

2

0

20

3

0


80

10

0

131

11

0

Groothandel

57

10

1

100

18

1

Taxi

41

8

1

67

12

1

Overige

16

2

0

33

6

0

Woningen

164

47

4

275

77

4

Particulier

137

37

3

227

59

3

27

10

1

48

18

1

Medische & Zorg

4

1

0

8

1

0

Overheidsinstelling

3

1

0

4

1

0

704

113

5

1168

168

5

Horeca Café

Diverse Detailhandel Supermarkt Juwelier

Slijterij

Drogisterij

Beroepsmatig

TOTAAL

28

Overzicht 21 betreft het aantal doden en gewonden in het derde kwartaal 2003 en 2004 Branches

2003*


2004

Doden

3ekwartaal

Gewonden

Doden

Geldinstelling

25

2

0

23

2

0

Banken

15

1

0

14

2

0

Postagentschap

6

0

0

2

0

0

Postkantoor

1

1

0

1

0

0


3

0

0

6

0

0

Transport

42

5

0

45

8

1

Prof. waardevervoer

3

1

0

1

0

0

Part. waardevervoer

24

3

0

36

7

1

Overig transport

15

1

0

8

1

0

Horeca

56

3

0

61

8

0

Café

7

1

0

6

2

0

Coffeeshop

2

0

0

2

0

0

Hotel

4

0

0

4

1

0

Restaurant

14

0

0

14

1

0

Snackbar

18

1

0

15

3

0

Maaltijdbezorger

5

1

0

11

0

0

Diverse

6

0

0

9

1

0

180

15

0

169

12

1

Supermarkt

17

2

0

24

1

0

Juwelier

11

1

0

8

1

0

7

0

0

12

0

0

49

1

0

44

1

1

Slijterij

5

0

0

6

0

0

Videotheek

7

1

0

5

0

0

15

2

0

4

0

0

6

0

0

6

1

0

Telefoonwinkel

11

2

0

5

1

0


52

6

0

55

7

0

Groothandel

59

10

0

53

13

1

Taxi

39

5

0

31

8

0

Overige

20

5

0

22

5

1

Woningen

106

39

1

148

45

3

Particulier

81

26

0

123

39

3

Beroepsmatig

25

13

1

25

6

0

Medische & Zorg

1

0

0

1

0

0

Overheidsinstelling

1

0

0

2

0

0

470*

74

1

502

88

6

Detailhandel

Tabakszaken Benzinestation

Kleding Drogisterij

TOTAAL

*Betreft de cjfers uit de jaarapportage 2003.

29

Bij lang niet alle slachtoffers kan kort na een overval letsel worden vastgesteld. Traumatische ervaringen worden vaak niet direct na de overval door de politie waargenomen en daarom ook niet altijd als aanvullende informatie geregistreerd in LORS. Derhalve moet bij het aantal gewonde slachtoffers wellicht een flink percentage worden opgeteld van slachtoffers, waarbij pas in een later stadium zogenaamd “verborgen letsel” naar boven komt. Het totaal aantal in LORS geregistreerde overvallen waarbij gewonde slachtoffers vielen in 2004 is, ten opzichte van 2003, toegenomen van 330 overvallen in 2003 naar 363 overvallen in 2004. Gelet op het feit dat er in 2004 in totaal 51 overvallen minder werden gepleegd dan in 2003, kan gesteld worden dat het aantal overvallen met gewonde slachtoffers in 2004 is gestegen ten opzichte van 2003. Het aantal bij een overval gewonde slachtoffers in 2002 bedraagt 320. In 2003 waren dit er 355 en in 2004 in totaal 390. In 2002 waren er 9 doden te betreuren bij overvallen in Nederland. In 2003 waren er 12 doden en in 2004 17 doden. In 2004 raakten er bij gepleegde overvallen zes daders gewond. Eén dader werd bij een overval in 2004 gedood. De meeste gewonden (179) vielen in 2004 bij overvallen in de sector particulier (woningen). In de sector detailhandel vielen in 2004 in totaal 72 gewonden en in de horeca 49. In 2004 vielen er 13 doden in de sector particulier (woningen), 2 doden in de sector Groothandel & Industrie, 1 dode in de sector transport en 1 dode in de detailhandel te betreuren. Het aantal dodelijke slachtoffers is niet altijd juist te registreren, omdat het motief van de dader(s) bij een moord vaak niet bekend is. (Betreft het een moord, een doodslag, een inbraak of een overval). In 1999 vielen er 6 dodelijke slachtoffers bij overvallen. In 2000 en 2001 werden respectievelijk 8 en 10 slachtoffers bij een overval gedood. In 2002 werden 9 slachtoffers bij een overval gedood. In 2003 kwam het aantal doden uit op 12 en in 2004 op 17. Het lijkt er op dat de daders die woningovervallen plegen zo’n sterke buitverwachting hebben, dat ze bereid zijn tot het uiterste te gaan, en dat de slachtoffers zich meer verzetten als het hun eigen geld betreft. Uit eerdere onderzoeken is dit ook gebleken. Een overval is een ingrijpende gebeurtenis. Bijna alle slachtoffers van een overval vertonen nadien stress- en verwerkingsreacties. De ondernemer moet zorgdragen voor de veiligheid van het personeel in de werkomgeving. De Arbowet heeft hiertoe onder meer de verplichting opgenomen om aandacht te schenken aan opvang en nazorg van slachtoffers van agressie en geweld. Uit onderzoek is gebleken dat werknemers die voorbereid zijn op een overval, minder risico lopen op langdurige psychische schade. Training op dit gebied kan dan ook zeer zinvol zijn.

30

Overzicht 22 betreft het aantal gewonde slachtoffers in 2002 - 2004 Sector

Aantal slachtoffers 2002



4

5

6

Groothandel, Industrie en Dienstverlening

30

30

47

Horeca

32

32

49

Medische & Zorginstellingen

1

0

1

Overheidsinstellingen

0

0

1

Particulier (woningen)

128

180

179

Transport

33

33

35

Detailhandel

92

75

72

320

355

390

Financiële Instellingen

Totaal

Overzicht 23 betreft het aantal doden in 2002 - 2004 Sector

Aantal doden 2002

Aantal doden 2003

Aantal doden 2004

Financiële Instellingen

0

0

0

Groothandel, Industrie en Dienstverlening

2

0

2

Horeca

2

2

0

Medische & Zorginstellingen

0

0

0


0

0

0

Particulier (woningen)

3

6

13

Transport

0

0

1

Detailhandel

2

4

1

Totaal

9

12

17

31

5.3

Niet opgeloste overvallen met dodelijke slachtoffers (COLD CASES)

Vanaf 1 januari 1993 zijn er in Nederland bij 100 overvallen dodelijke slachtoffers te betreuren. Een aantal van deze overvallen is nog niet opgelost. Hierna is een overzicht opgenomen van 29 nog niet opgeloste overvallen, waarbij in de periode 1 januari 1993 - 1 januari 2005 doden vielen te betreuren. Overzicht 24 betreft 29 niet opgeloste overvallen, waarbij dodelijke slachtoffers zijn gevallen in de periode 1993-2004. Regio

Plaats

Datum

Object

Status

Daders


Amsterdam

01-01-1993

privé-woning

Niet opgelost

3


Amsterdam

26-11-1993

privé-woning

Niet opgelost

2

Haaglanden

Den Haag

28-09-1994

restaurant

Niet opgelost

1


Amsterdam

01-06-1995

snackbar

Niet opgelost

1


Amsterdam

03-12-1995

geldtransport

Niet opgelost

4

Noord- & Oost-Gelderland

Veessen (Heerde)

05-05-1996

beroepsm. woning

Indicatie daders

1


Rotterdam

09-07-1996

beroepsm. woning

Niet opgelost

2

Groningen

Groningen

04-12-1996

snackbar

Niet opgelost

2


Amsterdam

03-05-1997

café

Niet opgelost

1


Amsterdam

31-01-1998

snackbar

Niet opgelost

2

Gelderland–Midden

Arnhem

02-09-1998

bejaardenwoning

Niet opgelost

2


Amsterdam

15-11-1998

café

Niet opgelost

1

IJsselland

Deventer

11-01-1999

privé-woning

Niet opgelost

1

IJsselland

Deventer

04-05-1999

bejaardenwoning

Niet opgelost

1

Noord- & Oost-Gelderland

Putten

02-10-2000

restaurant

Niet opgelost

3


Puttershoek

03-12-2000

beroepsm. woning

Niet opgelost

2

Midden- & West-Brabant

Tilburg

03-11-2000

privé-woning

Niet opgelost

3


Rotterdam

08-08-2001

beroepsm. woning

Niet opgelost

2

Limburg–Noord

Milsbeek (Gennip)

07-07-2002

boerderij

Niet opgelost

1


Krimpen a/d IJssel

02-08-2002

supermarkt

Niet opgelost

1


Den Helder

17-102002

openbaar vervoer

Niet opgelost

1


Amsterdam

30-12-2002

hotel

Niet opgelost

3


Rotterdam

14-04-2003

beroepsm.woning

Niet opgelost

3


Rotterdam

01-10-2003

schoenenwinkel

Niet opgelost

1

Friesland

Haule

12-10-2003

café

Niet opgelost

1


Amsterdam

17-12-2003

coffeeshop

Niet opgelost

1


Rotterdam

29-02-2004

taxi

Niet opgelost

1

Limburg–Zuid

Berg & Terblijt

15-08-2004

woning 65+

Niet opgelost

1

Kennemerland

Haarlem

15-11-2004

privé-woning

Niet opgelost

1

Totaal : 29 overvallen

32

5.4

Slachtoffers in 2004

Bij 2383 overvallen in 2004 werden in LORS in totaal 3712 bij de overval betrokken slachtoffers geregistreerd. Bij 1580 overvallen in 2004 werd één betrokken slachtoffer geregistreerd. Bij 419 overvallen werden twee betrokken slachtoffers geregistreerd en bij 139 overvallen werden drie betrokken slachtoffers geregistreerd. Bij 58 overvallen werden vier slachtoffers geregistreerd. Bij 40 overvallen werden vijf slachtoffers geregistreerd. Bij 16 overvallen werden zes slachtoffers geregistreerd. Bij vijf overvallen werden zeven slachtoffers en bij nog eens tien overvallen werden acht slachtoffers geregistreerd. Bij dertien overvallen werden meer dan tien slachtoffers geregistreerd.

5.5

Wapens

In overzicht 25 wordt weergegeven welke wapens in de periode 2000 - 2004 bij de in LORS geregistreerde overvallen zijn waargenomen door de getuigen/slachtoffers. Het meest gebruikte wapen was in de periode 2000 - 2004 een schietwapen. Uit de registratie valt niet altijd op te maken of het een echt wapen of een imitatiewapen betrof. Evenmin blijkt uit de registratie in LORS of het vuurwapen wel of niet geladen was. Blijkens eerder onderzoek wordt bij circa 15% van alle overvallen gebruik gemaakt van een combinatie van vuurwapens, slag- en/of steekwapens. Over 2004 is hier geen nader onderzoek naar gedaan. Het gebruik van automatische wapens is in 2004 waargenomen bij 12 overvallen. In 2003 werd dit gebruik waargenomen bij 15 overvallen en in 2002 bij 28 overvallen. Er valt derhalve een daling van het gebruik van automatische wapens bij overvallen in Nederland te constateren. Het totale aantal waargenomen wapens bij overvallen is gedaald van 2977 in 2002, naar 2862 in 2003 en naar 2841 in 2004. In 2004 werd 641 keer een mes als wapen waargenomen. In 2003 was dit 645 keer en in 2002 werd 709 keer een mes als wapen waargenomen en in LORS geregistreerd. Het vastbinden van slachtoffers tijdens de overval is een zorgelijke ontwikkeling. Bij 90 overvallen werden door de overvallers plastic bindstrips gebruikt, bij 22 overvallen touw en bij 18 overvallen electriciteitsdraad. Bij 14 overvallen werden handboeien gebruikt. In 2003 werd vier keer een bedwelmende stof bij een overval gebruikt, in 2004 was dit twee keer. In 2004 werd 45 keer een spuitbus gebruikt tijdens de overval. In 2003 werd twee keer gebruik gemaakt van een explosief bij een overval. In 2004 was dit acht keer. In 2003 werd negen keer een handgranaat bij een overval gebruikt. In 2004 was dit gebruik gedaald naar één keer.

33

Overzicht 25 betreft de door getuigen en slachtoffers waargenomen en bij de overval toegepaste wapens in 2000 - 2004. Soort wapen

Specificatie

Schietwapens

automatisch wapen, gaswapen, geweer,

2000

2001

2002

2003

2004

1768

1550

1559

1425

1488

799

741

750

688

689

122

135

140

138

127

59

50

67

69

57

263

263

266

323

290

249

211

195

219

190

3260

2950

2977

2862

2841

kruisboog, luchtdrukpistool pistool, revolver, riotgun, schiet- c.q. vuistvuurwapen. Steekwapens

beitel, mes, priem, schaar, schroevendraaier, steekvoorwerp.

Slagwapens

(hak-)bijl, breekijzer, hamer, ijzeren staaf, knuppel, paraplu, wapenstok ploertendoder, stuk hout, steen.

Chemische

bedwelmende stof, bijtende vloeistof,

wapens

spuitbus, injectienaald, explosief.

Bindmiddelen

elektriciteitsdraad, hand- duimboeien, plastic bindstrips, tape, textiel, touw.

Overige wapens

briefje, schokapparaat, verborgen wapen, handgranaat, overige inclusief ‘geen wapen opgegeven’ en ‘zie M.O.-tekst.’

Totaal aantal

Uit overzicht 25 blijkt in 2004 een stijging van het gebruik van schiet- en steekwapens, ten opzichte van 2003. Voor alle andere categorieën wapens is een daling in het gebruik waar te nemen.

34

Overzicht 26 betreft het aantal bij een overval waargenomen wapens in het eerste, tweede en derde kwartaal 2004. Soort wapen

Schietwapens

Specificatie

automatisch wapen, gaswapen, geweer,

Eerste

Tweede

Derde

kwartaal

halfjaar

kwartaal

2004

2004

2004

2004

444

714

307

1488

199

352

129

689

36

60

22

127

17

31

10

57

81

142

65

290

56

87

52

190

833

1386

585

2841

kruisboog, luchtdrukpistool pistool, revolver, riotgun, schiet- c.q. vuistvuurwapen. Steekwapens

beitel, mes, priem, schaar, schroevendraaier, steekvoorwerp.

Slagwapens

(hak-)bijl, breekijzer, hamer, ijzeren staaf, knuppel, paraplu, wapenstok ploertendoder, stuk hout, steen.

Chemische

bedwelmende stof, bijtende vloeistof,

wapens

spuitbus, injectienaald, explosief.

Bindmiddelen

elektriciteitsdraad, hand- duimboeien, plastic bindstrips, tape, textiel, touw.

Overige wapens

briefje, schokapparaat, verborgen wapen, handgranaat, overige inclusief ‘geen wapen opgegeven’ en ‘zie M.O.-tekst.’

Totaal aantal

35

6.

BRANCHE INFORMATIE

Overzicht 27 betreft het aantal geregistreerde overvallen per branche in het eerste kwartaal 2003. Indeling

Aantal overvallen

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer daders

Geldinstelling

23

13

10

10

13

Banken

13

6

7

6

7

Postagentschap

1

1

0

1

0

Postkantoor

5

4

1

2

3


4

2

2

1

3

46

3

43

14

32

Prof. waardevervoer

3

0

3

0

3

Part. waardevervoer

32

2

30

11

21

Overig transport

11

1

10

3

8

122

21

101

38

84

10

1

9

2

8

Coffeeshop

3

0

3

0

3

Hotel

9

3

6

2

7

Restaurant

14

2

12

5

9

Snackbar

42

10

32

18

24

Maaltijdbezorger

38

5

33

8

30

6

0

6

3

3

266

73

193

143

123

Supermarkt

33

11

22

19

14

Juwelier

13

2

11

3

10

Tabakszaken

23

11

12

16

7

Benzinestation

57

13

44

29

28

Slijterij

12

3

9

6

6

Videotheek

19

4

15

7

12

Kleding

16

4

12

9

7

9

6

3

7

2

Telefoonwinkel

10

2

8

1

9

Overige

74

17

57

46

28

Groothandel

43

6

37

21

22

Taxi

25

4

21

16

9

Overige

18

2

16

5

13

Woningen

127

16

111

34

93

Particulier

107

14

93

31

76

20

2

18

3

17

Medisch & Zorg

2

1

1

0

2

Overheidsinstell.

2

1

1

0

2

631

134

497

260

371

Transport

Horeca Café

Diverse Detailhandel

Drogisterij

Beroepsmatig

TOTAAL

37

Overzicht 28 betreft het aantal geregistreerde overvallen per branche in het eerste kwartaal 2004. Indeling

Aantal overvallen

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer daders

Geldinstelling

31

13

18

19

12

Banken

23

11

12

14

9

Postagentschap

2

0

2

2

0

Postkantoor

2

1

1

1

1


4

1

3

2

2

50

7

43

17

33

Prof. waardevervoer

1

0

1

0

1

Part. waardevervoer

39

7

32

15

24

Overig transport

10

0

10

2

8

119

17

102

42

77

10

2

8

5

5

Coffeeshop

6

3

3

1

5

Hotel

3

0

3

2

1

Restaurant

24

3

21

11

13

Snackbar

37

6

31

13

24

Maaltijdbezorger

32

2

30

8

24

7

1

6

2

5

276

63

213

111

165

50

13

37

13

37

7

3

4

3

4

Tabakszaken

30

8

22

11

19

Benzinestation

55

13

42

32

23

5

0

5

1

4

Videotheek

20

2

18

6

14

Kleding

11

2

9

8

3

7

1

6

2

5

Telefoonwinkel

11

1

10

1

10

Overige

80

20

60

34

46

Groothandel

57

7

50

16

41

Taxi

41

6

35

11

30

Overige

16

1

15

5

11

Woningen

164

38

126

47

117

Particulier

137

33

104

44

93

27

5

22

3

24

Medisch & Zorg

4

0

4

3

1

Overheidsinstell.

3

1

2

2

1

704

146

558

257

447

Transport

Horeca Café

Diverse Detailhandel Supermarkt Juwelier

Slijterij

Drogisterij

Beroepsmatig

TOTAAL

38

Overzicht 29 betreft het aantal geregistreerde overvallen per branche in het eerste halfjaar 2003.

Branches

Eerste halfjaar 2003 Aantal

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer

Geldinstelling

41

19

22

17

24

Banken

21

3

18

11

10

Postagentschap

4

2

2

3

1

Postkantoor

9

7

2

2

7


7

7

0

1

6

94

12

82

28

66

Prof. waardevervoer

5

1

4

0

5

Part. waardevervoer

62

8

54

21

41

Overig transport

27

3

24

7

20

229

35

194

73

156

27

2

25

4

23

5

0

5

1

4

Hotel

18

4

14

8

18

Restaurant

31

7

24

8

23

Snackbar

65

16

49

31

34

Maaltijdbezorger

64

5

59

13

51

Diverse

19

1

18

8

11

Detailhandel

473

106

367

267

206

Supermarkt

55

16

39

29

26

Juwelier

22

4

18

5

17

Tabakszaken

37

15

22

25

12

Benzinestation

94

16

78

58

36

Slijterij

21

6

15

11

10

Videotheek

35

5

30

14

21

Kleding

35

7

28

21

14

Drogisterij

26

9

17

21

5

Telefoonwinkel

15

3

12

2

13

133

25

108

82

52

Groothandel, Industrie & d.v.

79

11

68

37

42

Taxi

51

7

44

30

21

Overige

28

4

24

7

21

Woningen

244

41

203

69

175

Particulier

188

32

156

58

130

56

9

47

11

45

Medische & Zorginstelling

3

1

2

1

2

Overheidsinstelling

3

1

2

0

3

1166

226

940

492

674

Transport

Horeca Café Coffeeshop


Beroepsmatig

TOTAAL

39

Overzicht 30 betreft het het aantal geregistreerde overvallen per branche in het eerste halfjaar 2004. Branches

Eerste halfjaar 2004 Aantal

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer

Geldinstelling

59

25

34

24

35

Banken

39

16

23

15

24

Postagentschap

6

1

5

4

2

Postkantoor

8

4

4

3

5


6

4

2

2

4

88

14

74

30

58

Prof. waardevervoer

7

2

5

1

6

Part. waardevervoer

62

11

51

24

38

Overig transport

19

1

18

5

14

200

29

171

71

129

19

3

16

7

12

Coffeeshop

7

3

4

1

6

Hotel

7

0

7

3

4

Restaurant

48

10

38

20

28

Snackbar

60

6

53

23

37

Maaltijdbezorger

45

3

42

10

35

Diverse

14

3

11

7

7

Detailhandel

434

107

327

194

240

Supermarkt

71

20

51

18

53

Juwelier

13

3

10

5

8

Tabakszaken

46

14

32

18

28

Benzinestation

85

21

64

50

35

6

0

6

1

5

Videotheek

30

5

25

9

21

Kleding

17

3

14

14

3

Drogisterij

15

3

12

7

8

Telefoonwinkel

20

4

16

3

17


131

34

97

69

62

Groothandel, Industrie & d.v.

100

14

86

33

67

Taxi

67

9

58

21

46

Overige

33

5

28

12

21

Woningen

275

62

213

76

199

Particulier

227

53

174

71

156

48

9

39

5

43

Medische & Zorginstelling

8

0

8

7

1

Overheidsinstelling

4

1

3

2

2

1168

252

916

437

731

Transport

Horeca Café

Slijterij

Beroepsmatig

TOTAAL

40

Overzicht 31 betreft het aantal geregistreerde overvallen per branche in het derde kwartaal 2003. Indeling

Aantal overvallen

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer daders

Geldinstelling

25

6

19

8

17

Banken

15

3

12

3

12

Postagentschap

6

1

5

4

2

Postkantoor

1

01

1

0

1


3

2

1

1

2

42

5

37

19

23

Prof. waardevervoer

3

1

2

0

3

Part. waardevervoer

24

1

23

13

11

Overig transport

15

3

12

6

9

Horeca

56

14

42

25

31

Café

7

0

7

3

4

Coffeeshop

2

0

2

0

2

Hotel

4

0

4

3

1

Restaurant

14

6

8

6

8

Snackbar

18

5

13

9

9

Maaltijdbezorger

5

1

4

1

4

Diverse

6

2

4

3

3

Detailhandel

180

36

144

95

85

Supermarkt

17

5

12

4

13

Juwelier

11

4

7

3

8

7

3

4

3

4

49

7

42

37

12

Slijterij

5

2

3

3

2

Videotheek

7

0

7

3

4

15

3

12

9

6

6

2

4

4

2

Telefoonwinkel

11

3

8

3

8

Overige

52

7

45

26

26

Groothandel

59

7

52

19

40

Taxi

39

7

32

9

30

Overige

20

0

20

10

10

Woningen

106

26

80

21

85

Particulier

81

19

62

17

64

Beroepsmatig

25

7

18

4

21

Medisch & Zorginstelling

1

1

0

1

0

Overheids instelling

1

0

1

1

0

470

95

375

189

281

Transport

Tabakszaken Benzinestation

Kleding Drogisterij

TOTAAL

41

Overzicht 32 betreft het aantal geregistreerde overvallen per branche in het derde kwartaal 2004. Indeling

Aantal overvallen

Poging

Geslaagd

1 dader

2 of meer daders

Geldinstelling

23

13

10

11

12

Banken

14

8

6

5

9

Postagentschap

2

1

1

2

0

Postkantoor

1

1

0

1

0


6

3

3

3

3

45

8

37

14

31

1

0

1

1

0

36

6

30

10

26

8

2

6

3

5

61

12

49

21

40

Café

6

1

5

3

3

Coffeeshop

2

1

1

0

2

Hotel

4

0

4

1

3

Restaurant

14

3

11

6

8

Snackbar

15

4

11

7

8

Maaltijdbezorger

11

1

10

1

10

9

2

7

3

6

Detailhandel

169

34

135

87

82

Supermarkt

24

4

20

11

13

8

1

7

0

8

Tabakszaken

12

5

7

6

6

Benzinestation

44

7

37

20

24

Slijterij

6

1

5

6

0

Videotheek

5

2

3

3

2

Kleding

4

1

3

4

0

Drogisterij

6

1

5

4

2

Telefoonwinkel

5

2

3

2

3

Overige

55

10

45

31

24

Groothandel

53

9

44

17

36

Taxi

31

6

25

12

19

Overige

22

3

19

5

17

Woningen

148

29

119

48

100

Particulier

123

23

100

45

78

25

6

19

3

22

Medisch & zorginstelling

1

0

1

0

1

Overheidsinstelling

2

0

2

1

1

502

105

397

199

303

Transport Professioneel waardevervoer Particulier waardevervoer Overig transport Horeca

Diverse

Juwelier

Beroepsmatig

TOTAAL

42

6.1

Financiële instellingen

Jaartal Aantal overvallen.

1998 179

1999 140

2000

2001

94

89

2002 101

2003 113

2004 108

Advies: Buitbeperkende maatregelen, het plaatsen van camera’s, gecontroleerde toegang, compartimenteren, het instellen van gevitaliseerde ruimten en controle op preventieve maatregelen lijken rendement te hebben bij het terugdringen van het aantal overvallen. In 2004 hebben een aantal overvallen plaatsgevonden waarbij de daders, kort na de opening van de bank, de ruit vernielde nabij het beveiligd kasgebied. Extra aandacht voor deze zwakke plek in de beveiliging wordt dringend aanbevolen.

6.2

Groothandel, Industrie & Dienstverlening

Jaartal Aantal overvallen

1998 166

1999 177

2000 243

2001 236

2002 246

2003 192

2004 203

De Groothandel, Industrie & Dienstverlening is in dit hoofdstuk onderverdeeld in: taxichauffeurs en overige Groothandel, Industrie en Dienstverlening. Taxichauffeurs. Advies: Draag zorg voor het afstorten van geld boven een bepaald bedrag. Installeer sabotage-bestendige voorzieningen voor communicatieapparatuur en camerasystemen. Houdt de door u genomen beveiligingsmaatregelen geheim. Zorg voor een goede opleiding van chauffeur en centralist. In 2003 heeft de dienst Nationale Recherche Informatie van het Korps landelijke politiediensten een rapport uitgebracht, nummer 26/2002: “Overvallen in Nederland op taxichauffeurs.” In dit rapport worden een aantal adviezen gegeven die mogelijk kunnen helpen bij het terugdringen van het aantal overvallen op taxichauffeurs. Overige Groothandel, Industrie & Dienstverlening. Advies: Beveiliging van opslag van kostbare goederen verdient aandacht. Praat niet met buitenstaanders over de aard van de goederen die in opslag zijn. Daders richten zich namenlijk vaak op specifieke buit. Installeer camera-systemen. Bespreek de regels en procedures met uw medewerkers, maar praat niet met buitenstaanders over de genomen beveiligingsmaatregelen.

43

6.3

Horeca

Jaartal

1998

Aantal overvallen

1999

391

2000

381

2001

582*

501*

2002

2003

419*

2004

427*

425*

* Inclusief de cijfers over de maaltijdbezorgers, die in de jaren 1998 en 1999 in rapportages nog in de sector transport waren opgenomen.

De Horeca is in dit hoofdstuk onderverdeeld in: café’s, coffeeshops, hotels, restaurants, snackbars, maaltijdbezorgers en overigen. Overzicht 33: Betreft een nadere specificatie van de sector horeca.

Indeling

Aantal

Poging Geslaagd

Gewond

Dood

1*

2 of meer

Jaarcijfers 2002.

HORECA café coffeeshop hotel restaurant snackbar maaltijdbezorger overigen

419 43 23 47 80 116 84 26

68 5 3 7 15 23 9 6

351 38 20 40 65 93 75 20

29 1 4 5 9 8 1 1

1 0 0 1 0 0 0 0

182 10 7 28 33 70 19 15

237 33 16 19 47 46 65 11

427 43 14 47 76 119 91 37

82 5 1 5 22 37 8 4

345 38 13 42 54 82 83 33

32 10 2 5 6 4 3 2

1 0 1 0 0 0 0 0

155 11 3 15 29 62 21 14

272 32 11 32 47 57 70 23

425 41 17 17 97 124 96 33

77 7 6 0 19 32 8 5

348 34 11 17 78 92 88 28

45 7 4 5 8 15 3 3

0 0 0 0 0 0 0 0

137 14 1 6 34 49 21 12

288 27 16 11 63 75 75 21

Jaarcijfers 2003.

HORECA café coffeeshop hotel restaurant snackbar maaltijdbezorger overigen Jaarcijfers 2004.

HORECA café coffeeshop hotel restaurant snackbar maaltijdbezorger overigen

* Mede op verzoek van het Bedrtijven Platform tegen Roofovervallen (BtR) zijn de cijfers over de maaltijdbezorgers in de periode 2000-2004 uit de sector transport gehaald en toegevoegd aan de sector horeca. * 1 betekent: 1 dader. * 2 of meer betekent: meerdere daders.

44

Voor een aantal rubrieken uit de sector Horeca wordt het navolgende advies gegeven: Café’s. Advies: Room de kassa en de speelautomaat regelmatig af. Zorg voor een kluis met tijdvertraging. Neem het geld niet mee naar huis. Volg de richtlijn ‘Geldtransport? Doe het veilig!’ als u zelf het geld vervoert. Tel de dagopbrengst in een afzonderlijke afgesloten ruimte en zorg dat u daarbij niet zichtbaar bent voor anderen. Houdt de door u genomen beveiligingsmaatregelen geheim. Bedenk dat camera’s preventief kunnen werken en kunnen helpen bij de opsporing van daders. Gebruikt u videocamerasystemen volg dan de richtlijnen zoals weergegeven in de documentatie ‘De Camera de Baas’. Bespreek de regels en procedures met uw medewerkers, maar praat niet met buitenstaanders over de genomen beveiligingsmaatregelen. Investeer in scholing en training van medewerkers. Het verhoogt hun weerbaarheid en reduceert het risico van uitval. Coffeeshops. Advies: Zie het advies bij café’s. Hotels. Advies: Geen onbevoegden toelaten op kwetsbare plekken en tijdstippen. Toegangscontrole in de avond en nachtelijke uren. Zie voorts het advies bij café’s. Restaurants. Advies: Tel de dagopbrengst in een afzonderlijke ruimte en zorg dat u daarbij niet zichtbaar bent voor anderen. Zie ook het advies bij café’s. Snackbars. Ruim de helft van het aantal overvallen op snackbars wordt gepleegd door 1 dader. Advies: Zie het advies bij café’s. Maaltijdbezorgers. De cijfers over de Maaltijdbezorgers zijn in eerdere jaarverslagen ondergebracht bij de sector transport. Op verzoek van het Bedrijvenplatform tegen Roofovervallen zijn de maaltijdbezorgers in de jaarverslagen over de periode 2000 - 2004 overgeheveld naar de sector Horeca. Advies: Zorg ervoor dat de bezorger tijdens de rit zo weinig mogelijk geld bij zich heeft. Laat degene die de bestelling aanneemt een controle-check uitvoeren om te kunnen vaststellen of het een valstrik is. Bezorg bij twijfel niet. Bespreek de regels en procedures met de medewerkers maar praat niet met buitenstaanders over genomen beveiligingsmaatregelen.

45

Bezorg niet op bestellingen met een mobiel nummer of op bestellingen zonder opgave van een vast telefoonnummer. Ook het vooraf aan de klant aangeven dat de bezorger zeer weinig wisselgeld heeft en dat er met gepast geld betaald moet worden verdient aanbeveling. Training van het personeel en screening en een kritisch selectiebeleid van dit personeel verdient de aandacht.

6.4

Medische & Zorg Instellingen

Jaartal

1998

Aantal overvallen

1999

22

2000

7

2001

12

2002

15

2003

12

2004 7

16

Advies Medische & Zorg Instellingen: Laat geen geld of andere waardevolle goederen achter in laden en of kasten. Bespreek de regels en procedures met de medewerkers maar praat niet met buitenstaanders over genomen beveiligingsmaatregelen.

6.5


Jaartal

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

Aantal overvallen

7

3

2

4

4

5

9

Advies Overheidsinstellingen: Laat geen geld of andere waardevolle goederen achter in laden en of kasten. Bespreek de regels en procedures met de medewerkers maar praat niet met buitenstaanders over genomen beveiligingsmaatregelen.

6.6

Particulier (Woningen)

Jaartal Aantal overvallen

1998 393

1999 420

2000 471

2001 469

2002 475

2003 505

2004 589

Voorzover relevant zijn een aantal rubrieken uit de sector Particulier hierna nader toegelicht. Woningen. Het totaal aan overvallen op alle woningen in 2004 bedraagt 589. Er mislukten in totaal 131 overvallen op woningen. In 2003 waren er 505 overvallen op woningen. In 2002 475. Van een overval op een beroepsmatige woning wordt gesproken als de overval op de woning mogelijk in relatie staat tot het beroep van het overvallen slachtoffer. Is dit niet het geval dan wordt in deze rapportage gesproken over een particuliere woning. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat bij overvallen op woningen er bij drie op de vier overvallen fysiek geweld wordt toegepast.

46

Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de daders door intimidatie de buit moeten zien te vinden. Over het algemeen werd er door de daders aangebeld, waarna er door het slachtoffer werd opengedaan. Bij twee overvallen op een beroepsmatige woning en zeven overvallen op een particuliere woning zijn in 2004 slachtoffers omgekomen. In totaal vielen er in deze sector 13 doden. Dit betekent dat 76% van het totaal aantal doden(17) in 2004 in Nederland is omgekomen bij overvallen in deze sector. Bij 167 overvallen op woningen vielen er gewonde slachtoffers. Op particuliere woningen bedroeg het aantal overvallen waarbij gewonden vielen 132 en bij beroepsmatige woningen was dit aantal 35. Advies: Door beter te controleren wie er voor de deur staat, kunnen mogelijke slachtoffers zich wellicht beter beveiligen c.q. overvallen tegengegaan. Beroepsmatige woning. Beroepsmatige woning Aantal overvallen

1998 104

1999 95

2000 95

2001 77

2002 72

2003 108

2004 107

Bij een aantal overvallen op woningen richtten de overvallers zich op de kluis. Naast het in LORS geregistreerde totale buitbedrag van de gelukte overvallen op beroepsmatige woningen zijn als buit ook sieraden en overige goederen geregistreerd.

Particuliere woning. Particuliere woning Aantal overvallen

1998 289

1999 325

2000 376

2001 392

2002 403

2003 397

2004 482

Er valt al een aantal jaren een flinke stijging te zien van het aantal overvallen in deze rubriek. Van 274 in 1996 naar 482 in 2004. Opvallend is ook de stijging van het aantal overvallen waarbij gewonde slachtoffers vallen in de rubriek particuliere woningen: van 65 overvallen in 1999 naar 116 overvallen in 2003 en naar 132 in 2004. Naast het in LORS geregistreerde totale buitbedrag van de gelukte overvallen op particuliere woningen, zijn als buit ook sieraden en overige goederen geregistreerd. Veel overvallen op woningen zijn onder te verdelen in c.q. te herleiden naar ‘het criminele circuit’, ‘adverteerders’, ‘de escortservice’, chatcontacten en overvallen op ‘bejaardenwoningen’. Op 4 oktober 2002 werd door het Informatie Knooppunt Politie een zaaksvergelijkende analyse gestart betreffende de overvallen op woningen over de periode 1 september 2001 tot en met 31 augustus 2002. De doelstelling van deze analyse was onder meer het verschaffen van inzicht in het aantal overvallen verspreid over heel Nederland en het vaststellen van overeenkomsten in de modus operandi kenmerken van die overvallen. 47

Op 31 januari 2003 verscheen het IKP-rapport: ”Inzichtsanalyse woningovervallen - 1 september 2001 t/m 31 augustus 2002". Eén van de conclusies in dit rapport is dat niet kon worden vastgesteld dat woningovervallen een boven regionaal karakter hebben. Aanbevolen werd deze problematiek vanuit een regionaal oogpunt aan te pakken. Deze voorgestelde aanpak heeft echter tot op heden geen noemenswaardig meetbaar effect opgeleverd. In 2004 werd in samenwerking met de landelijk coördinator overvalcriminaliteit gewerkt aan een up date van genoemde analyse, om te komen tot een hernieuwde aanpak van de overvallen op woningen in 2005.

6.7

Transport

Jaartal

1998

Aantal overvallen

1999

341

355

2000

2001

239*

233*

2002 188

2003

2004

188

167

* Exclusief de maaltijdbezorgers, die in de Jaaroverzichten 1998 en 1999 in de sector transport waren opgenomen.

Voorzover relevant zijn een aantal rubrieken uit de sector Transport hierna nader toegelicht. Beroepsmatig waardetransport. Beroepsmatig transport

1998

Aantal overvallen

1999 8

2000

14

2001 6

15

2002

2003

16

2004 8

11

De overvallen op beroepsmatige waardetransporten zijn gedaald van 15 in 2001 en 16 in 2002 naar 8 in 2003 en 11 in 2004. In 2004 raakten geen slachtoffers gewond. Advies: Een goede beveiliging lijkt nog altijd zijn vruchten af te werpen. Draag zorg voor de juiste naleving van interne procedures. Screen het eigen personeel. Voer de transporten uit op wisselende tijden en neem telkens een andere route. Particulier waardetransport. Part. waardetransport Aantal overvallen

1998 140

1999 166

2000 158

2001 158

2002 137

2003 127

2004 123

Bij 20 overvallen op particulier waardetransport vielen in 2004 gewonde slachtoffers. Bij 1 overval viel een dode te betreuren. Advies: Volg de richtlijnen van de brochure ‘Geldtransport? Doe het veilig!’ als u zelf geld of waardevolle goederen vervoert. Investeer in scholing en training van medewerkers. Dit verhoogt hun weerbaarheid en vermindert het risico van uitval. Kies wisselende tijdstippen en routes.

48

6.8

Detailhandel

Jaartal

1998

Aantal overvallen

1999

864

922

2000 1151

2001 1020

2002

2003

1119

2004

944

866

Detailhandel. In dit hoofdstuk is de detailhandel onderverdeeld in: supermarkten, juweliers, tabakszaken, benzinestations, slijterijen, videotheken, kledingzaken, drogisterijen, telefoonwinkels en overigen.

Overzicht 34 betreft een nadere specificatie van de sector detailhandel periode 2002 - 2004.

Indeling

Aantal

Poging Geslaagd

Gewond

Dood

1*

2 of meer

Jaarcijfers 2002.

DETAILHANDEL supermarkt juwelier tabakszaken benzinestation slijterij videotheek kleding drogisterij telefoonwinkel overigen

1119 198 71 70 176 49 68 70 51 19 347

242 48 14 21 26 13 0 13 12 2 93

877 150 57 49 150 36 68 57 39 17 254

78 14 10 5 9 4 3 2 3 0 28

2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0

655 96 19 39 115 36 34 53 39 6 218

464 102 52 31 61 13 34 17 12 13 129

DETAILHANDEL supermarkt juwelier tabakszaken benzinestation slijterij videotheek kleding drogisterij telefoonwinkel

944 105 40 71 209 37 59 60 52 41

205 27 9 23 34 13 7 13 13 8

739 78 31 48 175 24 52 47 39 33

75 9 4 5 9 4 1 4 1 11

4 0 1 0 1 0 0 0 0 0

538 48 10 38 143 23 24 36 42 8

406 57 30 33 66 14 35 24 10 33

overigen

270

58

212

27

2

166

104

Jaarcijfers 2003.

49

Jaarcijfers 2004.

DETAILHANDEL supermarkt juwelier tabakszaken benzinestation slijterij videotheek kleding drogisterij telefoonwinkel

866 127 29 81 184 25 55 29 29 40

207 34 6 29 43 5 10 6 5 7

659 93 23 52 141 20 45 23 24 33

68 13 4 10 7 0 2 2 1 5

1 0 0 0 1 0 0 0 0 0

397 38 7 32 101 12 222 16 7

469 89 22 49 83 13 35 7 13 33

overigen

267

62

205

24

0

142

125

* Mede op verzoek van het BtR is de Detailhandel in deze tabel nader gespecificeerd. * 1 betekent: 1 dader. * 2 of meer betekent: meerdere daders.

Supermarkten en winkels. Supermarkten scoren hoog als het gaat om objecten die meer dan één keer worden overvallen. Na de benzinestations staan de supermarkten over de laatste tien jaar gemeten op een 2e plaats. Net als in 2000, 2001, 2002, 2003 vonden er ook in 2004 een aantal overvallen plaats op supermarkten waarbij de daders zich richten op de kluis. Bij een aantal overvallen hanteerden de daders de klantgedrag-methode. Buit. Bij een aantal overvallen werd de buit weggenomen uit de geldlade van de caissière of vanuit een telruimte of kassakantoor. Advies: Beperking van de buit (afromen) en tijdvertraging op de kluis verdient nog veel aandacht. Ook het beleid voor het vervoer van geld over straat en procedures voor het afstorten verdienen de nodige aandacht. In de brochure “CBL Veiligheidsplan, Preventie Overvalcriminaliteit Supermarkten," d.d. juni 1997, zijn vele praktische tips opgenomen om enerzijds het veiligheidsbewustzijn binnen de branche te verhogen en anderzijds aan de hand van dit plan een halt toe te roepen aan het aantal overvallen op supermarkten. Naleving van de richtlijnen in dit veiligheidsplan en controle op de genomen preventiemaatregelen worden aanbevolen. Met name het sleutelbeheer (denk ook aan de achterdeur) en het contante geld beheer vraagt voortdurende aandacht. Juweliers. Een juwelierswinkel vormt voor de professionele overvaller een lucratief object. De branche heeft reeds veel geïnvesteerd in preventieve maatregelen. Bij een aantal overvallen werden bij het begin of tijdens de overval vitrines vernield en vernielingen aangericht. Bij bijna alle overvallen werd fysiek geweld gebruikt en werd met wapens gedreigd. Ook werd enkele malen de toegang verkregen na aanbellen of kloppen. Ook het observeren buiten het object komt nogal eens voor. De daders richten zich vaak op een specifieke buit, zoals bijvoorbeeld de duurdere horloges.

50

Het rapport: “Goud in Veiligheid - Een keten van maatregelen”, van de Commissie Veiligheid Juweliersbranche, d.d. april 2003, doet een groot aantal aanbevelingen om de aanpak van de criminaliteit in deze branche te verbeteren. Buit. Bij een aantal overvallen op juweliers ging het de daders met name om de duurdere merken horloges. De registratie van de buit van de overvallen op juweliers is niet optimaal. Bij veel overvallen werd met name de tegenwaarde van de ontvreemde sieraden, ten behoeve van de registratie in LORS, niet vermeld. Bij 4 overvallen op juweliers vielen gewonde slachtoffers te betreuren. Advies: Naast de noodzakelijke preventie maatregelen zal vooral aandacht moeten worden besteed aan de weerbaarheid van de medewerkers. Training en scholing is daarbij essentieel. De Commissie Veiligheid van de Federatie Goud en Zilver is zeer actief in het aanbieden van trainingen, adviezen en slachtofferhulp. Belangrijk advies is en blijft: Pleeg geen verzet als een overval plaatsvindt maar denk aan RAAK: Rustig blijven, Aanvaarden, Afgeven en Kijken. Benzinestations. Vaak doen daders zich voor als klant. Er wordt bij nagenoeg alle overvallen gedreigd met een wapen. Bij de overvallen waarbij dit niet gebeurd wordt er verbaal gedreigd of is er sprake van het toepassen van fysiek geweld. Soms saboteert men de aanwezige camera en/of communicatiemiddelen. Vaak wordt de buit meegenomen in een (plastic) tas. In een aantal gevallen wordt de opening of sluiting door de daders afgewacht of observeert men het object. Benzinestations scoren het hoogst als het gaat om objecten die meer dan één keer worden overvallen. Buit. Bij de meeste overvallen is de buit minder dan 750 euro met enkele uitschieters naar boven. Advies: Zorg ervoor dat de kassa regelmatig wordt afgeroomd. Voorzie de kluis van tijdvertraging en neem de sleuteldiscipline in acht. Tel de dagopbrengst in een afzonderlijke ruimte en zorg dat u daarbij niet zichtbaar bent voor anderen. Neem het geld nooit mee naar huis. Volg de richtlijnen van de brochure ‘Geldtransport? Doe het veilig!’ als u zelf geld vervoert. Van camera’s gaat een preventieve werking uit maar ze hebben ook hun nut bewezen bij het opsporen van daders, mits ze goed zijn geïnstalleerd. Gaat u over tot de aanschaf van een videocamerasysteem volg dan de richtlijnen zoals deze worden benoemd in de documentatie de “Camera de Baas”. Bespreek de regels en procedures met uw medewerkers, maar praat niet met buitenstaanders over de genomen beveiligingsmaatregelen. Investeer in scholing en training van medewerkers. Dit verhoogt hun weerbaarheid en vermindert het risico bij uitval. In het najaar 2003 is de brochure Veiligheid en beveiliging tankstations van de Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI) verschenen met nuttige tips op het gebied van veiligheid en beveiliging. Slijterij. Advies: Zie het advies bij de videotheken.

51

Videotheken. Volgens een opgave van de NVDO zijn er circa 1200 videotheken in Nederland. In 2002 zijn er van de 68 overvallen op videotheken geen overvallen mislukt. Zegt dit laatste getal iets over de genomen preventieve maatregelen in deze branche? In 2003 zijn 7 van de 59 overvallen op videotheken mislukt. In 2004 tien van de 55 overvallen. Er valt in deze dus een stijging van het aantal mislukte overvallen te constateren. De kans dat een videotheek te maken krijgt met een overval is relatief hoog. Bij nagenoeg alle overvallen werd er gedreigd met een wapen. Er raakten bij 1 overval slachtoffers gewond. Buit. De buit wordt vaak vervoerd in een (plastic) tas en is meestal relatief laag te noemen. Advies: De buit kan verlaagd worden door het aanwezige geld in de kassa strikt te beperken tot een noodzakelijke wisselgeldvoorraad. Zorg voor goede kluisvoorzieningen met tijdvertraging. Bespreek regelmatig met het personeel de regels en procedures met betrekking tot openen en sluiten van de winkel en met betrekking tot geldhandelingen. Door middel van training en scholing kan de weerbaarheid van medewerkers worden verhoogd. Camera’s kunnen een preventieve werking hebben. Zeker bij vestigingen die solitair gevestigd zijn. Overleg met uw installateur van tevoren over uw eisen, zodat de installatie is aangepast aan uw eisen. Kledingzaken. In 2004 werden 29 kledingzaken overvallen. In 2003 waren dit er nog 60 en in 2002 waren dit er 70. In 2004 mislukten zes overvallen. De daders doen zich in een aantal gevallen eerst voor als klant en in veel gevallen dreigen zij met een wapen. Bij een aantal overvallen werd fysiek geweld gebruikt. Er vielen bij twee overvallen gewonde slachtoffers. Bij de voorbereiding hebben de daders bij een aantal overvallen de opening of de sluiting van de zaak afgewacht. Buit. De buit is meestal geld en nagenoeg geen kleding of andere goederen. De buit wordt vaak vervoerd in een (plastic) tas. Advies: Zie het advies bij de videotheken. Drogisterij. Advies: Zie het advies bij de videotheken.

Telefoonwinkels. De kans dat een telefoonwinkel met een overval te maken krijgt is relatief groot. Er zijn in Nederland circa 500 telecomzaken geregistreerd. De telefoonwinkels worden in den lande ook wel belwinkels genoemd. In 2004 werden 40 telefoonwinkels overvallen. In 2003 waren dit er 41. In 2002 waren dit er 19. In 2001 waren dit er 32 en in 2000 waren dit er ook 40. 52

In 2004 mislukten er zeven overvallen. Bij nagenoeg alle overvallen werd er gedreigd met een wapen. Er raakten bij vijf overvallen op telefoonwinkels slachtoffers gewond. Er wordt vaak (veel) fysiek geweld gebruikt. Ook aanwezigen worden regelmatig tijdens de overval gefouilleerd. De daders richten zich op specifieke buit, te weten: geld, telecomapparatuur en telefoonkaarten. Vaak wordt de buit na de overval vervoerd in een (plastic) tas. Buit. Naast geld waren de daders vooral uit op GSM’s en telefoonkaarten. Advies: Het is van het grootste belang dat de medewerkers doordrongen zijn van de veiligheidsrisico’s. Opleiding en training is daarbij cruciaal. Ook het gezamenlijk opstellen van regels en procedures is van belang. Denk aan regels en procedures met betrekking tot openen en sluiten van de winkel en geld afhandeling. Cameratoepassing kan nuttig zijn. Maak van de kassa geen spaarpot. Beperk het contante geld in de kassa tot de noodzakelijke wisselvoorraad. Zorg voor een goede kluisvoorziening met tijdvertraging.

53

7.

GEBRUIKTE VOERTUIGEN

Overzicht 35 geeft een beeld over 2003 - 2004 van de bij de overvallen door getuigen waargenomen voertuigen. Tevens is aangegeven hoeveel gebruikte voertuigen bij een overval in LORS als gestolen zijn geregistreerd. Ook is aangegeven hoeveel van deze gestolen voertuigen er na de overval zijn teruggevonden. Overzicht 35 betreft de bij een overval gebruikte, gestolen en teruggevonden voertuigen in 2003 - 2004.

Voertuig

Auto

Aantal gebruikte voertuigen in 2003

Aantal gestolen voertuigen in 2003

Aantal terug in 2003

Aantal gebruikte voertuigen in 2004

Aantal gestolen voertuigen in 2004

Aantal terug in 2004

393

97

77

360

93

74

Bestelbus

27

15

11

25

8

7

Bromfiets

29

4

2

25

4

2

141

12

8

134

15

18

11

5

4

12

6

6

Vrachtauto

2

2

1

1

1

-

geen soort opgegeven

2

-

-

-

-

-

Boot

-

-

-

-

-

-

605

135

103

557

127

107

Bromscooter

Motor

Totaal

In oudere DNRI-jaaroverzichten met betrekking tot in Nederland gepleegde overvallen, werd een registratie in LORS weergegeven van de rubrieken scooter en bromscooter. Deze beide rubrieken zijn in 2002 in LORS samengevoegd tot de rubriek bromscooter, mede omdat het onderscheid per voertuig voor getuigen niet altijd even duidelijk is.

55

Overzicht 36 betreft de bij een overval gebruikte voertuigen per kwartaal in 2004. Voertuig

Auto

Aantal gebruikte voertuigen 2004

Aantal gebruikte voertuigen derde kwartaal 2004

Aantal gebruikte voertuigen eerste halfjaar 2004

Aantal gebruikte voertuigen eerste kwartaal 2004 109

192

83

360

Bestelbus

7

16

4

25

Bromfiets

4

9

4

25

22

52

32

134

Motor

1

4

3

12

Vrachtauto

-

-

1

1

geen soort

-

-

-

-

Boot

-

-

-

-

143

273

127

557

Bromscooter

Totaal

56

8.

OPSPORINGSBERICHTGEVING

8.1

Opsporing verzocht

In het televisie programma Opsporing Verzocht wordt al jaren aandacht besteed aan onopgeloste misdrijven. Ook wordt daarbij regelmatig aandacht besteed aan in Nederland gepleegde overvallen. Aan dit programma wordt meegewerkt door collega’s van KLPD–DNRI en de politie regio’s. Het programma Opsporing Verzocht heeft in 2004 aandacht besteed aan 92 overvallen. Een registratie van de uitzending c.q. de behandeling van de overval in Opsporing Verzocht betreffende deze 92 zaken is in LORS opgenomen. In 2003 werd aan 73 overvallen aandacht besteed in het programma Opsporing Verzocht. In 2002 betrof dit 89 overvallen. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat de aandacht voor onopgeloste overvallen in dit televisie programma en de reacties op dit programma mede een bijdrage hebben geleverd aan het oplossingspercentage van in Nederland gepleegde overvallen. Naast aandacht voor overvallen in het programma Opsporing Verzocht werd ook door een aantal regionale en lokale televisiestations aandacht besteed aan onopgeloste overvallen. Blijkens de registratie in LORS is er in 2004 naast het programma Opsporing Verzocht 88 keer landelijk, 20 keer landelijk en regionaal en 270 keer regionaal aandacht besteed aan overvallen. In 2003 werd 19 keer landelijk en regionaal en 150 keer regionaal aandacht besteed aan overvallen. De regionale aandacht is in 2004 toegenomen van 150 keer in 2003 naar 270 keer in 2004.

8.2

RI On-line

RI On-line is de intranet-versie van het tweewekelijks opsporingsblad Recherche Informatie. KLPD–DNRI is beheerder van RI On-line. Zowel RI On-line als het opsporingsblad Recherche Informatie wordt ingezet om medewerkers van de politie te informeren over misdrijven en recherche onderzoeken met een boven regionaal karakter. De politie medewerkers in Nederland zijn op basis van de Wet Politieregisters bevoegd van de inhoud kennis te nemen. In 2004 werd in de rubriek overvallen in RI On-line en in 26 opsporingsbladen Recherche Informatie aandacht besteed aan 73 overvallen. In 2003 werd in deze rubriek in RI On-line en in 26 opsporingsbladen Recherche Informatie aandacht besteed aan 76 overvallen.

57

9.

OVERIGE INFORMATIE

9.1 Vuurwapencriminaliteit In het Vuurwapen Data Systeem (VDS) van KLPD–DNRI zijn voor het jaar 2004, naar aanleiding van gewapende overvallen, op de peildatum in totaal 851 overval-incidenten geregistreerd. In 726 gevallen betrof de registratie een overval en in 117 gevallen een poging tot overval. In het VDS zijn op deze peildatum voorts 8 overvallen geregistreerd waarbij werd geschoten. Bij drie van deze overvallen vielen drie doden, terwijl bij de andere vijf overvallen vier gewonden vielen. Bij de 851 in VDS geregistreerde overval-incidenten zijn, zo blijkt uit VDS, in totaal 194 vuurwapens, op vuurwapens gelijkende voorwerpen, onderdelen van vuurwapens, busjes traangas en munitie inbeslaggenomen.

9.2 Interpol In 2004 zijn enige tientallen Interpoldossiers met inkomende en uitgaande informatie, behandeld door de medewerkers van KLPD-DNRI-overvalcriminaliteit. Deze dossiers hebben in een aantal gevallen bijgedragen tot de aanhouding van daders van overvallen c.q. informatie verschaft over in het verleden gepleegde overvallen in Nederland of in het buitenland. In een aantal gevallen kon de informatie worden overgedragen aan (bovenregionale-) rechercheteams in verband met lopende recherche-onderzoeken naar gepleegde overvallen.

9.3 Actieplan overvalcriminaliteit Het Bedrijvenplatform tegen Roofovervallen, de Vereniging Slachtoffer Hulp Nederland, het Openbaar Ministerie en de Politie hebben in 2001 een gezamenlijk ‘Actieplan overval criminaliteit’ opgesteld. Dit actieplan is door de portefeuillehouder vermogenscriminaliteit binnen de board Opsporing besproken en akkoord bevonden. In het actieplan wordt onder meer aandacht gevraagd voor de eerder binnen de Raad gemaakte werkafspraken. Dit actieplan overvalcriminaliteit is op 8 juni 2001 door de voorzitter van de Beleids- en adviesgroep Overvallen, namens de portefeuillehouder vermogenscriminaliteit, verzonden aan de korpschefs van de regiokorpsen en de chef van het Korps landelijke politiediensten. Ook in 2004 hebben de bij het actieplan betrokkenen in diverse overleggremia nauw samengewerkt, teneinde de doelstellingen in dit actieplan na te streven. In de brief van de minister van Binnenlanse Zaken en Koninkrijksrelaties, kenmerk EA 2003/77701 d.d. 17 september 2003, met als onderwerp “Advies commissie Veiligheid juweliersbranche”, onderschrijft de minister een aantal aanbevelingen van genoemde commissie inzake de veiligheid van de juweliers, hun medewerkers en hun cliënten.

59

Met name de terugkoppeling door de politie over meldingen, aangiften en lopende onderzoeken naar bijvoorbeeld overvallen of ramkraken bij juweliers is voor verbetering vatbaar, zo wordt in genoemde brief gesteld. Eind 2003 is de door de Minister van Justitie in 2003 aangestelde landelijk coördinator overvalcriminaliteit M. Bosman met zijn werkzaamheden aangevangen. Het streven was er in 2004 op gericht om de trendmatige ontwikkeling van de laatste jaren, een daling van het aantal overvallen, door te zetten. Om dit resultaat te bereiken is ook een inspanning van de korpsen gevraagd. De ontwikkelingen op dit punt zijn in 2004 door de landelijk coördinator overvalcriminaliteit nauwlettend gevolgd en hierover is aan de korpsen per kwartaal bericht. Daarnaast is in 2004 in overleg met het bedrijfsleven bezien welke aanvullende preventieve maatregelen genomen konden worden, om het totaal aantal overvallen verder terug te dringen.

9.4 LARS In het LARS worden voorbereidingshandelingen, aflegsituaties en verdachte omstandigheden met betrekking tot overvalcriminaliteit door de politie geregistreerd. Het LARS is zowel centraal als decentraal te voeden en te bevragen. Overzicht 37 betreft de invoer van mutaties in het landelijk aandachtvestiging registratie systeem overvalcriminaliteit (LARS). Noot: Om technische reden zijn enkele regio’s in 2004 niet in de gelegenheid geweest het LARS te voeden.

60

dd. 1 jan. 2005 REGIO

Groningen Friesland Drenthe IJsselland Twente Noord–Oost–Gelderland Gelderland–Midden Gelderland–Zuid Utrecht Noord Holland-Noord Zaanstreek–Waterland Kennemerland Amsterdam–Amstelland Gooi & Vechtstreek Haaglanden Holland–Midden Rotterdam–Rijnmond Zuid–Holland–Zuid Zeeland Midden West Brabant Brabant–Noord Brabant–Zuid–Oost Limburg–Noord Limburg–Zuid Flevoland KLPD LORS groep Totaal

t/m jan. 2003 2004

feb. 2004

mrt. 2004

INVOER AANTALLEN "LARS" apr. mei. jun. jul. aug. sept. 2004 2004 2004 2004 2004 2004

okt. 2004

nov. 2004

dec. 2004

1 2 1 1 2

3

1 1

3 2 3

1

1 1

1

3

1

1

1

1

3

3 1

1 1 1

1 1

1

3

1 5

37 56

11 12

1 5

2

1

13 20

11 14

3

1

2

8 11

2 4

5 9

6 9

3

3

4

5 13

4

cum. 2004

Totaal

0 0 0 1 2 3 2 3 1 0 5 0 0 0 8 3 1 0 0 4 0 0 1 12 0 0

0 0 0 1 2 3 5 3 4 0 7 3 0 0 11 3 1 0 0 4 0 0 1 17 0 0

62 108

99 164

61

10.

HET LANDELIJK OVERVALLEN REGISTRATIE SYSTEEM (LORS)

Bij de Dienst Nationale Recherche Informatie van het Korps landelijke politiediensten worden alle door de politie gemelde overvallen verwerkt in het Landelijk Overvallen Registratie Systeem (LORS). De mogelijkheid bestaat om het systeem on-line te bevragen vanuit de politieregio’s. In samenwerking met overval-specialisten binnen de regio’s is in 2004 een vernieuwde en verbeterde versie van LORS ontwikkeld. Deze verbeterde versie zal in 2005 in gebruik worden genomen. Het LORS verschaft inzicht in de aard en omvang van de overvalproblematiek. Aan de hand van periodieke overzichten wordt hierover informatie verstrekt. Dit betreft vooral gegevens over aantallen overvallen, branches, geografische spreiding, wel of geen buit, voorkeursdagen en -tijden etc. Deze overzichten worden ook wel criminaliteitsbeeldanalyses genoemd en kunnen - naast een inzicht in de problematiek - bijvoorbeeld leiden tot branchegerichte preventiemaatregelen. Het LORS biedt ook de mogelijkheid om zaken aan elkaar te koppelen. Er kan hierbij worden onderzocht of over het land verspreide overvallen mogelijk door dezelfde dadergroep zijn gepleegd. Is dit het geval, dan kan dit leiden tot een operationele ( delicts-) analyse. Aangetoonde overeenkomsten bij dergelijke analyses kunnen helpen bij de opsporing van de daders. DNRI maakt periodiek overzichtsanalyses vanuit LORS op basis van vooraf geselecteerde kenmerken om de bovenregionale feitenreeksen over overvallen en/of dadergroepen te onderkennen. Het leggen van verbanden tussen zaken kan ook leiden tot een projectmatige aanpak. Politiemensen uit verschillende regio’s die dergelijke zaken in hun portefeuille hebben, bundelen hun krachten en gaan gezamenlijk werken aan de oplossing. Dit kan gebeuren in een stadium dat er nog geen zicht is op daders, maar ook in een fase waarin bekend is wie de daders zijn en het oppakken van de overvallers mankracht vereist. Bij een delictsanalyse worden de overvallen tot in detail met elkaar vergeleken. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van het soort object, het aantal daders, de beschrijving van de daders, de gebruikte wapens en voertuigen, de werkwijze etc. Het beschrijven van de overeenkomsten kan zelfs leiden tot (ondersteunend) bewijs op de terechtzitting en ertoe leiden dat de daders worden veroordeeld. Is het bewijs in één van de zaken sluitend maar in andere zaken erg pover, dat kan zo’n delictsanalyse bijdragen tot een veroordeling in de zaken met het minder harde bewijs. Als een overval is opgelost, dan wordt dit in LORS verwerkt. Na het uitzitten van hun straf willen overvallers (helaas) hun oude ‘beroep‘ nogal eens oppakken. Hanteren zij daarbij ook nog de in het verleden gebruikte werkwijze en wordt dit aan de hand van een delictsanalyse vastgesteld, dan kan dit bijdragen tot de oplossing van nieuwe zaken. Uit bovenstaande blijkt dat het zowel om redenen van operationele als strategische aard van groot belang is te bewerkstelligen dat informatie over overvallen zo spoedig mogelijk (op werkdagen binnen 2 x 24 uur) wordt opgenomen in de LORS-databank.

63

Tot slot Overvallers maken dankbaar gebruik van zwakke plekken. Soms worden deze gevonden in menselijk falen. Schaars personeel, relatief jong personeel, een groot personeelsverloop, verruiming van de openingstijden, de aanwezigheid van veel contant geld en het ontbreken van een “securityawareness,” zijn belangrijke aspecten als het gaat om overvalpreventie. Het integreren van security in de dagelijkse bedrijfsvoering, het controleren van de genomen (integrale-) preventiemaatregelen en het realiseren van achterstallig onderhoud zijn stappen in de goede richting. Het gaat hierbij niet uitsluitend om investeringen in materiële zaken, maar zeker ook om organisatorische maatregelen. Bij de banken lijkt de beleidslijn, waarbij buitbeperkende maatregelen, compartimentering, cameraplaatsingen en in het bijzonder de controle op preventieve maatregelen, in het verleden zijn vruchten te hebben afgeworpen. Succesvolle arrestaties van overvallers, die deel kunnen uitmaken van professionele dadergroepen, werken mee aan het terugdringen van het totaal aantal overvallen. Een terugkoppeling naar de ondernemer of het slachtoffer door de politie van het onderzoeksresultaat vindt niet altijd plaats. Voor het verwerkingsproces van het slachtoffer is een terugkoppeling uitermate belangrijk. De omwisseling van het chartale geld (van guldens naar euro) eind 2001, heeft geen stijging van het aantal overvallen teweeggebracht. Er is immers sprake van een daling van het aantal overvallen. Alertheid blijft echter ook voor de komende periode geboden! In het verleden zijn er door middel van diverse communicatiemiddelen als folders, boekwerken en veiligheidsplannen ook adviezen uitgebracht voor criminaliteitspreventie op het gebied van overvallen. Het al dan niet hernieuwd opvolgen van deze adviezen verdient nog altijd aanbeveling. De korpschefs van de politieregio’s in Nederland worden naar aanleiding van deze jaarcijfers opgeroepen de aandacht voor de bestrijding van overvallen niet te laten verslappen. Daarnaast wordt opgeroepen tot een intensievere samenwerking tussen: de vijfentwintig politieregio’s, de Koninklijke Marechaussee, het Bedrijvenplatform tegen roofovervallen, de betrokken branches, justitie, economische zaken, de gemeenten, slachtofferzorg en het Korps landelijke politiediensten.

65

Dit jaaroverzicht geeft een weergave van het aantal in Nederland in het jaar 2004 gepleegde overvallen. Om dit verslag niet uit te laten groeien tot een honderd pagina’s tellend boekwerk is een selectie van cijfers en informatie beschreven. Hoewel er naar gestreefd is u zo volledig en helder mogelijk te informeren is niet uitgesloten dat u meer informatie wenst. In dat geval wordt u vriendelijk verzocht contact op te nemen met:

Korps landelijke politiediensten Dienst Nationale Recherche Informatie Productteam Overvalcriminaliteit Europaweg 45 2711 EM Zoetermeer Postbus 3016 2700KX Zoetermeer Tel. 079 - 3459361 Tel. 079 - 3459281 Tel. 079 - 3459293 Fax. 079 - 3459202 (Internet) E-mail: [email protected] Intranet mailadres: [email protected] (Intranet)

Zoetermeer, november 2005.

66

38 2004

Overvallen in Nederland


Jaaroverzicht 2003




Overvallen in Nederland

Recommend Documents