Overblijven op de Achthoek
Informatie voor ouders
1
Inhoud Inleiding Geschiedenis De organisatie van de overblijf De schooldirectie De overblijfcoördinator De vloercoördinatoren De overblijfkrachten De overblijf Het overblijfreglement Procedures Aanmelding Wijziging en afmelding Procedures bij probleemsituaties Nawoord
Waar ouders worden genoemd bedoelen wij ook verzorgers en waar overblijfkrachten worden genoemd bedoelen wij ook overblijfouders.
2
Inleiding Wij denken allemaal te weten wat overblijven is; ‘het opeten van een meegebrachte boterham tussen de middag op school onder toezicht van een overblijfkracht’. Het klinkt eenvoudig, maar dat er veel bij komt kijken om dit in de dagelijkse praktijk goed en soepel te laten verlopen, is de meeste ouders niet bekend. Overblijven op school is in de eerste plaats nodig in verband met het organiseren van werk of een opleiding van de ouders. Dit betreft een groot deel van de ouders en overblijven is dus een noodzaak geworden. Een andere reden is dat een uur voor de meeste kinderen te kort is om thuis rustig te eten. Bovendien is het vanuit het oogpunt van de verkeersveiligheid onwenselijk dat kinderen elke dag extra heen en weer van school naar huis moeten. De collectieve voorzieningen zijn hier onvoldoende op afgestemd. Er is de afgelopen jaren vanuit de politiek veel aandacht gegaan naar de verschillende soorten van opvang voor kinderen. Een belangrijk punt was dat er veel onduidelijkheid bestond over de verantwoordelijkheid voor het overblijven. Daarom is per 1 augustus 2006 de verantwoordelijkheid m.b.t. de overblijf bij de schoolbesturen neergelegd. Desondanks is het niet zo dat de overblijf automatisch deel uitmaakt van de schooltijd. De zorg voor hun kinderen tussen de middag is in de eerste plaats een eigen verantwoordelijkheid van ouders en behoort niet tot de reguliere taken van de school. Het is daarom belangrijk te weten hoe de overblijf geregeld is en wat er zoal gebeurt tijdens dit uur middagpauze.
3
Geschiedenis In 1990 is de Achthoek opgericht en begon ook het overblijven. Om dit goed te laten verlopen is door de ouders en het team een overblijforganisatie opgezet. Een aantal actieve ouders regelden de organisatie, vormden de overblijfcommissie en vanuit de school werd de administratie gecoördineerd. De overblijf wordt dus vanaf de oprichting van de school voor ouders door ouders geregeld. De verantwoordelijkheid voor het goed verlopen van die overblijf ligt nog steeds bij alle ouders van de leerlingen die er gebruik van maken. Vanaf het begin is één van de uitgangspunten geweest dat deelname aan de overblijf voor alle leerlingen mogelijk moest zijn. Een doelstelling die nog steeds wordt nagestreefd. De overblijf op de Achthoek kent geen wachtlijst en is betaalbaar. Het gevolg is dat vanaf de start bijna alle leerlingen overblijven. Van 1990 tot begin 1998 is het aantal leerlingen dat overbleef toegenomen van enkele tientallen tot 350. Daarna is met het aantal leerlingen op school ook het aantal leerlingen dat overblijft explosief gegroeid. Door deze toename groeide rond 2000 de taak om de overblijf goed te coördineren de overblijfcommissie langzamerhand boven het hoofd. Daarom heeft de overblijfcommissie, met actieve ondersteuning van de directie van de Achthoek, in het najaar van 2000 een algemeen overblijfcoördinator aangesteld om de organisatie aan te sturen. Deze coördinator is steeds uit de overblijfgelden gefinancierd. Zoals gezegd is per 1 augustus 2006 de verantwoordelijkheid van de overblijf of tussenschoolse opvang door de politiek bij de schoolbesturen neergelegd. Op de Achthoek is gekozen om de structuur van de overblijforganisatie te handhaven (geen externe stichting of (kinderopvang)organisatie), verder te professionaliseren en de opvang duidelijk een integraal onderdeel van de school te laten uitmaken.
4
De organisatie van de Overblijf Momenteel zitten op de Achthoek ruim 750 leerlingen waarvan er ongeveer 600 overblijven. Met dertig groepen, ruim zestig overblijfkrachten, drie vloercoördinatoren en een algemeen coördinator is de overblijf een hele organisatie geworden. De Achthoek heeft één van de grootste overblijforganisaties van het land, waarin jaarlijks ongeveer 100.000 euro om gaat. Doelstelling van de overblijf. Het bieden van een prettige, veilige en pedagogisch verantwoorde middagpauze aan kinderen, waardoor kinderen in staat zijn om de leertijd na de middagpauze zo optimaal mogelijk in te vullen en ouders in de gelegenheid worden gesteld om zorgtaken en arbeid of scholing te combineren. De schooldirectie Deze draagt de eindverantwoordelijkheid voor organisatie en financiën van het overblijven. Ook ziet de directie er op toe dat het overblijfreglement door alle betrokkenen wordt nageleefd en zorgt er tevens voor dat de overblijf een kostendekkende organisatie blijft. Ook toezicht houden op en het voeren van functioneringsgesprekken met de overblijfcoördinator valt onder de verantwoordelijkheid van de directie. Bevoegdheden en besluitvorming De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarbegroting en de te hanteren overblijftarieven. Deze worden ter goedkeuring voorgesteld tijdens de jaarvergadering van de MR. Tijdens deze vergadering doet zij ook verslag van de gang van zaken bij de overblijforganisatie in het voorafgaande jaar. De overblijfcoördinator De overblijfcoördinator draagt zorg voor het optimaal functioneren van de overblijf, verzorgt de continuïteit van de overblijf, draagt eindverantwoordelijkheid voor de dagelijkse gang van zaken en de administratie. De overblijfcoördinator
5
voert deze taken zelfstandig uit en legt hierover verantwoording af aan de directie. Taken en bevoegdheden De overblijfcoördinator coördineert en begeleidt alle dagelijkse werkzaamheden van de vloercoördinatoren en de overblijfkrachten. Hieronder valt ook de werving, selectie en de zorg voor voldoende opleiding en scholing van die vloercoördinatoren en overblijfkrachten. Ook moet de boekhouding van de overblijfgelden worden verzorgd en de jaarbegroting worden opgesteld. De overblijfcoördinator is verantwoordelijk voor het tijdig uitbetalen van de vergoedingen aan de vloercoördinatoren en de overblijfkrachten. Daarnaast geeft de overblijfcoördinator vorm aan overlegstructuren met overblijfkrachten, ouders en leerlingen. De vloercoördinatoren De drie vloercoördinatoren zijn er om de overblijfcoördinator te ondersteunen. Zij houden toezicht en zijn bij calamiteiten het eerste aanspreekpunt voor de overblijfkrachten, leerkrachten en de leerlingen. Mochten zich tijdens het overblijfuur in de groepen problemen voordoen dan bemiddelen zij in eerste instantie. Taken Zij zorgen voor de praktische ondersteuning en aansturing van de overblijfkrachten. Als er problemen zijn met het gedrag van kinderen, dan kunnen zij in eerste instantie hulp bieden. Ook kunnen zij de overblijfkrachten aanspreken wanneer deze zich niet houd aan de gemaakte afspraken. Verder verstrekken zij de schoolmelk, kijken hoe het met de bezetting is en vallen in mocht dat nodig zijn. Ook maken zij de werkplanning in overleg met de overblijfcoördinator.
6
De overblijfkrachten Uitgangspunt is dat er één overblijfkracht op maximaal 15 kinderen aanwezig is. Doorgaans zijn er per groep twee overblijfkrachten die verantwoordelijk zijn voor de overblijf in de groep. De overblijfkrachten zijn vrijwilligers die een vergoeding ontvangen voor elke keer dat zij de overblijf begeleiden. Er is echter geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Profiel De overblijfkrachten zijn volwassenen die toezicht in de groepen houden tijdens de overblijf. Zij moeten stevig in hun schoenen staan, kordaat optreden en consequent zijn. Het doel is een rustige en prettige sfeer in de groep te creëren. Belangrijk is het kunnen omgaan met kinderen, individueel en in groepen. Taken Begeleiden van de groepen en toezicht houden op de groepen tijdens de lunch. Toezicht houden tijdens het spel en zorgen dat het lokaal netjes achterblijft. Bij slecht weer binnen activiteiten aanbieden. Deskundigheidsbevordering Een kwalitatief goede overblijf staat of valt met de deskundigheid van de begeleiding tijdens het overblijven. Momenteel zijn de overblijfkrachten niet-professionele vrijwilligers die toezicht houden op de overblijf. Het gaat hier om ouders en anderen die dit soms al jaren doen en daardoor al veel ervaring hebben opgebouwd Voor nieuwe overblijfkrachten wordt eenmaal per schooljaar een overblijfcursus georganiseerd waaraan deelname verplicht is. Gedurende het schooljaar organiseert de overblijfcoördinator diverse overleggen met de overblijfkrachten. Tijdens het overblijven wordt gestreefd naar kwaliteit. Dit betekent voornamelijk een stabiele groep overblijfkrachten, die bereid is zich in te zetten voor een goede en ontspannen overblijf.
7
Invallers en werving Elk schooljaar is het echter weer een hele klus om de groep overblijfkrachten te formeren, omdat er steeds minder ouders beschikbaar zijn om de overblijf te begeleiden. Er zijn steeds meer ouders die beiden werken of studeren en er blijven steeds meer kinderen over. Om de continuïteit te waarborgen streven we ernaar om naast de groep van ‘vaste’ overblijfkrachten een pool van invallers beschikbaar te hebben. Wanneer er een tekort is aan invallers wordt er een oproep gedaan in de nieuwsbrief van de Achthoek. Als er een tekort aan vaste overblijfkrachten ontstaat zal ook dit in de nieuwsbrief van de Achthoek worden aangekondigd. Aanmelden als overblijfkracht kan altijd. Dit kan bij de algemeen overblijfcoördinator. Het werk van een overblijfkracht wordt in fiscale en arbeidsrechtelijke zin beschouwd als vrijwilligerswerk waar een financiële vergoeding tegenover staat. Iedereen mag maximaal Euro 1500 per jaar belastingvrij aan vrijwilligersvergoedingen ontvangen (2006/2007). Bovendien krijgen overblijfouders het overblijfgeld dat zij betalen voor elk eigen kind dat overblijft, die keer terug. Nieuwe overblijfkrachten worden ingezet onder begeleiding van de vloercoördinator en de andere overblijfkracht. Structureel tekort aan overblijfkrachten Het komt voor dat er, ondanks alle inspanning vervanging te zoeken, een structureel tekort ontstaat. Tot er een vaste overblijfkracht is gevonden, is dan de oplossing dat de ouders van de kinderen die overblijven meedraaien. Bij de klas hangt dan een intekenlijst waar u op kunt aangeven welke dag u wilt ondersteunen. In het uiterste geval kunnen op die dagen waar niets is ingevuld, ouders die niet ingetekend hebben worden ingeroosterd. Deze noodmaatregel is heel vervelend, maar het alternatief is dat de kinderen niet meer automatisch kunnen overblijven.
8
De overblijf Het overblijfreglement Hoe verloopt het uur tussen de middag Alle leerlingen blijven over in hun eigen groep onder begeleiding van in principe twee overblijfkrachten. Wanneer er te weinig kinderen in een groep overblijven kunnen wij groepen samenvoegen. De leerlingen nemen zelf hun lunch mee. Voor schoolmelk kan men zich apart opgeven. Er wordt minimaal tien minuten aan tafel of in de kring gezeten en gegeten. Ouders kunnen schriftelijk kenbaar maken, door middel van een briefje in de broodtrommel, of hun kind alles op moet eten of niet. Overblijfkrachten kunnen leerlingen niet dwingen alles op te eten. Restanten nemen zij mee terug naar huis. De kinderen mogen geen etenswaren weggooien. Elke groep heeft een vast rooster: eten, binnen en buiten spelen. Dit rooster verschilt per groep van volgorde en wordt verdeeld over drie maal twintig minuten of twee maal en half uur. Deze verdeling is gemaakt zodat elke groep tijdens de overblijf toch naar buiten kan en daar de ruimte heeft om te spelen. Als het slecht weer is worden er binnen activiteiten aangeboden. Tijdens de overblijf gelden dezelfde regels als in de groep tijdens de schooluren, aangevuld met specifieke overblijfregels. Dit om de stabiliteit in de groep niet te verstoren, maar ook om de veiligheid van alle leerlingen die overblijven te waarborgen. Afgesproken is bijvoorbeeld dat: kinderen blijven zitten tijdens het eten, er maximaal 5 op de gang spelen, zij niet op de computer kunnen, de hele groep tegelijkertijd naar buiten en weer naar binnen gaat. Tanden poetsen is mogelijk, maar niet onder toezicht. Ouders moeten dit zelf met hun kind afspreken.
9
Algemene regels tijdens het overblijven De overblijf vindt op het locatie Baron G.A. Tindalplein plaats van 12.00 - 13.00 uur, op de locatie Oostelijke handelskade van 12.15 - 13.15 uur. Er mag geen snoepgoed worden meegenomen. Advies, instructies of mededelingen kunnen via de leerkracht aan de overblijfkrachten doorgegeven worden of door deze in het klassenschrift te vermelden. Eigen speelgoed is wel toegestaan, maar voor eigen verantwoordelijkheid/risico. Niet toegestaan zijn eigen skeelers, fietsen, rolschaatsen etc. tijdens het buiten spelen. Er wordt binnen in de groep en buiten op de daarvoor aangewezen pleinen gespeeld. Er is door de overblijf aangekocht speelgoed aanwezig. Kinderen die structureel overblijven, maar af en toe bij een vriendje of vriendinnetje willen lunchen, melden dit aan de overblijfkracht middels een briefje van thuis dat is ondertekend door een ouder. Zonder gedateerd en getekend briefje mogen de kinderen niet weg. Kinderen die niet overblijven, mogen zich niet op de overblijflocaties ophouden. Zij kunnen vanaf 5 minuten voor aanvang van de les de klas in. Wanneer kinderen zich ophouden op de overblijflocatie, dan heeft dit consequenties zowel in het zich houden aan de regels van de overblijf als financieel. De volgende zaken volgen uit de wetgeving: Het schoolbestuur is als ‘bevoegd gezag’ verplicht tot het bieden van een ruimte voor de overblijf, maar zij is niet verplicht het zelf te organiseren. De kosten van het overblijven komen voor rekening van de ouders die van de overblijfvoorziening gebruik maken; Taken met betrekking tot het overblijven behoren niet tot de normale taken van de leerkracht;
10
-
De school draagt zorg voor een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering van alle betrokkenen (overblijfkrachten en kinderen);
De directie is te allen tijden eindverantwoordelijk voor de algemene gang van zaken rond de overblijf.
11
Procedures Aanmelding Het aanmelden voor de overblijf gebeurt door middel van een ingevuld en ondertekend overblijfcontract. In het begin van het schooljaar wordt aan iedere leerling een overblijfcontract uitgedeeld. Nieuwe leerlingen ontvangen dit bij aanvang op school. Het contract dient altijd geretourneerd te worden in verband met een goede registratie van overblijvende kinderen. In het contract staat het aantal dagen dat de leerling deel zal nemen aan de overblijf vermeld. Dit contract geldt in principe voor het gehele schooljaar. Kinderen kunnen alleen die dagen overblijven dat zij ‘s ochtends én ’s middags een lesprogramma hebben. Kosten Voor deelname aan de overblijf zijn kosten verbonden. Deze worden elk schooljaar opnieuw vastgesteld in overleg met en ter goedkeuring van de medezeggenschapsraad. Voor de geldende betalingsregeling en de hoogte van de overblijfkosten voor het betreffende schooljaar wordt verwezen naar de jaarkalender en de nieuwsbrief. Wijze van betalen Aan het begin van een trimester vindt betaling plaats door middel van een acceptgiro, die door de coördinator wordt toegezonden. Wanneer niet op tijd is betaald wordt een herinnering gezonden. Blijft betaling dan nog uit, dan wordt het kind niet meer tot de overblijf toegelaten. Uitsluitend wanneer door ziekte of buitengewoon verlof van langer dan twee weken niet kan worden deelgenomen aan het overblijven, is het mogelijk dat een deel van de periode wordt terugbetaald. Een verzoek hiertoe moet schriftelijk binnen één maand na de verzuimde periode bij de coördinator van de overblijf worden ingediend.
12
Incidentele deelname Incidentele deelname aan de overblijf hoeft niet vooraf aangevraagd te worden. Door inlevering van een envelop met de naam en de groep van het kind, de datum van deelname aan de overblijf en het bedrag, maakt u bij de coördinator bekend dat en wanneer het kind overblijft. De kosten van deze incidentele deelname worden elk schooljaar vastgesteld en gepubliceerd in de nieuwsbrief en in de jaarkalender. Wijziging en afmelding Eventuele wijzigingen zijn mogelijk per trimester. Wijzigingen worden minimaal 2 weken voor aanvang van een nieuw trimester middels een nieuw overblijfcontract of per mail doorgegeven. Alleen voor nieuwe leerlingen zijn gewijzigde aanvangsdata mogelijk in overleg met de coördinator. Trimesters 1e trimester 2e trimester 3e trimester
van de zomervakantie tot de Kerstvakantie van begin januari tot aan Pasen van Pasen tot het eind van het schooljaar
Ook het opzeggen van deelname aan de overblijf dient minimaal twee weken van te voren schriftelijk te gebeuren door de ouders. Alleen dan zal de betaling voor de overblijf worden stopgezet. Bij geen bericht zijn wij genoodzaakt een volle maand in rekening te brengen. Procedures bij probleemsituaties Conflicten met kinderen. De overblijfkracht treft allereerst zelf een maatregel, gaat zo nodig zelf met het kind naar de ‘vloer’coördinator of de overblijfcoördinator. De leerkracht wordt ingelicht en bespreekt indien nodig het storend gedrag met het kind. Vervolgens schakelt de overblijfcoördinator de leerkracht en de ouders in om het gedrag van de leerling te bespreken en om tot gedragsverbetering te komen. Mocht dit niet helpen dan kan de overblijfkracht beslissen een kind voor een korte periode buiten de eigen groep te
13
plaatsen. Dit betekent voor de leerling apart eten en geen contact met andere kinderen tijdens de overblijf. Blijkt dit voor langere tijd noodzakelijk, dan gebeurt dit in overleg met de leerkracht, de overblijfcoördinator en de ouders. Verwijdering voor bepaalde tijd vindt altijd plaats in overleg met de leerkracht, de overblijfcoördinator en de ouder(s). Definitieve verwijdering van de overblijf vindt uitsluitend plaats in overleg met de leerkracht, overblijfcoördinator, de ouders en de directie van de school. In geval van ziekte of afwezigheid van de leerkracht ligt de verantwoordelijkheid van de overblijf bij de vervangende leerkracht. Bij klachten van ouders of leerkrachten over overblijfkrachten of het overblijven. In dat geval is het de bedoeling dat de leerkracht of de ouder(s) contact op neemt met de overblijfcoördinator om de klacht te bespreken. Wanneer dit niet het gewenste resultaat heeft zal de directie ingeschakeld worden om de klacht te bespreken en eventueel bemiddelen. Bij klachten van overblijfkrachten over ouders. Wanneer overblijfkrachten klachten hebben over ouder(s) dan bespreken zij die eerst met de overblijfcoördinator. Die beoordeelt dan of de leerkracht dan wel de overblijfcoördinator de klacht met de ouders bespreekt.
14
Nawoord Voor het goed laten verlopen van de overblijf is goede communicatie onontbeerlijk. De directie en leerkrachten, de overblijfcoördinator, de vloercoördinatoren, de overblijfkrachten, de ouders en de leerlingen, met z’n allen dragen wij zorg voor een goede overblijf. Aanspreekpunt Op de site van de Achthoek, www.achthoek.nl vind u antwoorden op de meest gestelde vragen van de overblijf. Heeft u andere praktische vragen of opmerkingen, dan kunt u altijd contact opnemen met de overblijfcoördinator. Zij is op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-14.00 uur op school en tevens mobiel bereikbaar op nummer: 06-2930 6654 en altijd via het emailadres van de overblijf op de Achthoek:
[email protected] Heeft u organisatorische of beleidsmatige vragen of opmerkingen, dan kunt terecht bij de directie van de school. Het emailadres is:
[email protected]
Bronvermelding: ‘Informatie voor ouders’, OR/OC bs de Achthoek, Helmie Bijleveld ‘Handboek tussenschoolse opvang’, Petra de Wilt. Uitgegeven door instituut voor ontwikkeling van Schoolkinderopvang, IOS, januari 2002 ‘Beleidsbrief tussenschoolse opvang’, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, maart 2002: www.vws.nl ‘Brood op school’, Rineke van Daalen, Lea Grubben, Joram Pach en Guido Walraven, Uitgegeven door DSP-groep BV, 2003 ‘tussenschoolse opvang’, FNV vrouwenbond, november 2002; www.fnv.nl/vrouwen Versie 1 september 2007
15
