Gynaecologie / Verloskunde
i
Informatie voor aanstaande ouders
Slingeland Ziekenhuis
Patiënteninformatie
Kraamafdeling
Voorwoord Meestal is een zwangerschap een gezonde en probleemloze gebeurtenis. Bij het merendeel van de zwangerschappen (zes van de tien) is geen speciale begeleiding door een gynaecoloog nodig. Soms is het echter wel veiliger voor moeder en/of kind om de controles en de bevalling in het ziekenhuis te laten plaatsvinden. In dit boekje vindt u praktische informatie over de gang van zaken tijdens de zwangerschap, bevalling en kraambedperiode in het Slingeland Ziekenhuis. Begeleiding en controle Wanneer er geen medische reden voor begeleiding in het ziekenhuis bestaat, begeleidt een verloskundige van een verloskundigenpraktijk uw zwangerschap en bevalling. De bevalling kan dan thuis plaatsvinden, maar u kunt ook kiezen om in het ziekenhuis te bevallen. Dit laatste heet een poliklinische bevalling. De verloskundige van de verloskundigenpraktijk die uw zwangerschap controleert, begeleidt dan ook de bevalling in het ziekenhuis. In 40% van de zwangerschappen is er een reden of 'medische indicatie' waarom het voor moeder en/of kind veiliger is om de controles en de bevalling in het ziekenhuis te laten plaatsvinden onder begeleiding van een gynaecoloog. Uw afspraken voor controle heeft u dan afwisselend met de gynaecoloog of de verloskundige van het ziekenhuis. Eerste controleafspraak De gynaecoloog of verloskundige neemt een vragenlijst met u door en legt deze gegevens in uw persoonlijke patiëntendossier in de computer vast. Ook maakt hij/zij een echo om onder andere de duur van de zwangerschap te bepalen. Meer informatie over dit onderzoek leest u verderop in de folder. De gynaecoloog/verloskundige vraagt of u informatie wenst over mogelijke onderzoeken naar het gezondheidsrisico van uw kind. Wenst u hierover informatie, dan krijgt u hiervoor een apart gesprek met de verloskundige. Zij bespreekt de onderzoeken dan uitvoerig met u. Kiest
u voor één of meerdere van deze onderzoeken, dan kunt u terecht in het Echocentrum van het Slingeland Ziekenhuis. Hierover kunt u meer lezen in de folder 'Echocentrum Slingeland'. Iedere controleafspraak De doktersassistente of de verloskundige begint met het meten van uw bloeddruk. Eventueel controleert zij ook uw gewicht en urine. Daarna heeft u een gesprek met uw gynaecoloog of verloskundige. Hij/zij controleert onder andere de groei en de ligging van uw kind. Soms krijgt u een echoscopisch- of bloedonderzoek. Hieronder leest u wat deze onderzoeken inhouden. Onderzoeken Tijdens uw zwangerschap krijgt u een aantal onderzoeken. Bloedonderzoek Voor een goede begeleiding van uw zwangerschap is het nodig enkele malen uw bloed te laten onderzoeken. Als u drie maanden zwanger bent, krijgt u een bloedonderzoek voor het vaststellen van: uw bloedgroep (A, B, AB of O); de resusfactor (resuspositief of -negatief); infectieziekten in uw bloed (hepatitis B, syfilis, rode hond en HIV). Daarnaast krijgt u enkele malen een bloedonderzoek voor het controleren van: het ijzer- en glucosegehalte in uw bloed. Afhankelijk van de resusfactor is het nodig rondom 30 weken nogmaals uw bloed te onderzoeken op aanwezigheid van antistoffen. Voor sommige zwangeren is uitgebreider bloedonderzoek nodig. Dit is afhankelijk van de reden waarvoor u bij de gynaecoloog onder begeleiding bent. We combineren de nodige bloedonderzoeken zoveel mogelijk om het aantal bloedonderzoeken tot een minimum te beperken.
Echoscopisch onderzoek Tijdens uw zwangerschap krijgt u meerdere malen een echoscopisch onderzoek. Dit onderzoek gebeurt met behulp van onhoorbare geluidsgolven. Door de weerkaatsing van de geluidsgolven te meten, wordt het inwendige van uw lichaam in beeld gebracht op een tvscherm. Op deze wijze kan de arts meer informatie krijgen over uw ongeboren kind. Het onderzoek gebeurt meestal via de buik; een enkele keer is een inwendige echo (via de vagina) noodzakelijk. Het onderzoek is niet pijnlijk en niet schadelijk voor uw ongeboren kind. Een gynaecoloog of echoscopist voert dit onderzoek uit. Het Cardio Toco Grafie-onderzoek (CTG-onderzoek) Tijdens de bevalling en soms ook tijdens de zwangerschap is het nodig om met behulp van CTG-onderzoek de hartslag van uw kindje (cardio) en de activiteit van uw baarmoeder (toco) in beeld te brengen. Meestal vindt het CTG-onderzoek plaats in een aparte kamer op de polikliniek of op de kraamafdeling. Het onderzoek duurt ongeveer een half uur. Als u tijdens de zwangerschap in het ziekenhuis bent opgenomen, krijgt u het CTG-onderzoek dagelijks of zelfs meerdere malen per dag. De dienstdoende gynaecoloog bepaalt hoe vaak dit onderzoek nodig is. Tijdens de zwangerschap Wij brengen de onderstaande punten graag bij u onder de aandacht. Vergoeding kosten Wij raden u aan de voorwaarden van uw verzekering goed door te lezen of contact op te nemen met uw zorgverzekeraar over de vergoeding van eventuele onderzoeken in de zwangerschap, het aantal uren kraamhulp en of u een eigen bijdrage dient te betalen. Moeders voor moeders Uit de urine van zwangere vrouwen kunnen bepaalde hormonen worden verkregen waarmee vrouwen, die ongewenst kinderloos zijn, soms met succes worden behandeld. Wij bevelen deelname aan deze actie aan. Vóór de 11e week van de zwangerschap kunt u zich hiervoor opgeven bij Moeders voor Moeders. Informatiefolders vindt u in de wachtruimte van de polikliniek Gynaecologie en Verloskunde.
Begeleiding kraambed U dient contact op te nemen met: uw huisarts of een particuliere verloskundige voor de begeleiding van het kraambed thuis. een kraamzorginstelling. Het is belangrijk dat u zich vóór de 4e maand van uw zwangerschap opgeeft voor kraamhulp. Zwangerschapsgymnastiek Wij raden u aan ter voorbereiding op de bevalling een cursus zwangerschapsgymnastiek of -yoga te volgen. Bij de meeste zwangerschappen is daar geen enkel bezwaar tegen. Bij twijfel kunt u overleggen met de gynaecoloog of verloskundige die u begeleidt. Voorlichtingsavond Iedere eerste dinsdagavond van de maand van 19.30 tot 21.30 uur geven wij een voorlichtingsavond voor zwangeren en hun partners. Tijdens deze voorlichtingsavond krijgt u uitleg over het verloop van de bevalling, zoals het thuis of in het ziekenhuis kan gaan. U kunt zich opgeven bij het secretariaat Verloskunde. Dit kan iedere dag tussen 09.00 en 12.00 uur via telefoonnummer (0314) 32 92 81. Meer informatie over de voorlichtingsavond vindt u op het Kenniscentrum Verloskunde: www.verloskunde.slingeland.nl. Borstvoedingscursus Tijdens uw zwangerschap spreekt uw verloskundige of de verloskundige uit het ziekenhuis met u over de keuze voor borst- of flesvoeding. In ons ziekenhuis proberen wij er alles aan te doen u zo goed mogelijk te adviseren, te begeleiden en bij te staan om het geven van borstvoeding te laten slagen. Wij bieden u de mogelijkheid om een cursus te volgen op het gebied van borstvoeding. In twee bijeenkomsten krijgt u veel nuttige tips en informatie over het geven van borstvoeding. De cursus wordt gegeven door een lactatiekundige van het Slingeland Ziekenhuis.
Afspraak lactatiekundige U kunt een persoonlijke afspraak maken met een lactatiekundige van het Slingeland Ziekenhuis op het lactatiekundige spreekuur wanneer u: vragen heeft over borstvoeding; twijfelt tussen het geven van borst- of kunstvoeding; negatieve ervaringen heeft met borstvoeding; vragen heeft over medicijngebruik bij borstvoeding; na de bevalling problemen heeft met het geven van borstvoeding. Wanneer u nog in het ziekenhuis ligt, kan de lactatiekundige bij u langskomen. De verpleegkundige kan aangeven wanneer zij op de kraamafdeling aanwezig is. De kosten voor een persoonlijk consult bij de lactatiekundige worden vaak vergoed door uw zorgverzekeraar. Het is raadzaam hier vóóraf bij uw zorgverzekeraar naar te informeren. Meer informatie over de lactatiekundige kunt u lezen in de folder 'Lactatiekundige in het Slingeland Ziekenhuis'. Deze folder is verkrijgbaar op de polikliniek Gynaecologie en Verloskunde, de verpleegafdeling B2 en het Bureau Patiëntenvoorlichting. Soms is het echter door medische of persoonlijke redenen niet mogelijk om borstvoeding te geven. Indien u besluit flesvoeding te geven, informeert de verpleegkundige u over de gang van zaken rond flesvoeding. Folders over flesvoeding zijn verkrijgbaar op de polikliniek Gynaecologie en Verloskunde, de verpleegafdeling B2 en het Bureau Patiëntenvoorlichting. Opname in het ziekenhuis Soms vindt uw gynaecoloog het nodig om u tijdens de zwangerschap ter observatie op te nemen in het ziekenhuis. De gynaecoloog bespreekt met u de behandeling en wanneer u eventueel weer naar huis mag. Dagelijks, meestal in de ochtend, loopt de dienstdoende gynaecoloog visite bij u aan het bed.
Team verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen In het ziekenhuis zijn zes gynaecologen werkzaam. Het team gynaecologen bestaat uit: W.J. van Buuren dr. P.N.M. Mooij dr. F.J.L. Reijnders Mevr. C.M.W.H. Smeets Mevr. E.M. Tepe Mevr. T.E.M. Verhagen De gynaecologen werken nauw samen met een team van 13 verloskundigen. Het team verloskundigen bestaat uit: L. Bisselink Mevr. T. Borra Mevr. M. B. Bosman Mevr. M. Diepenmaat Mevr. M. van Doesburg Mevr. L. Kemperman Mevr. Y. Kox Mevr. N. de Meijer Mevr. G. Overbosch Mevr. J. Pelle Mevr. M. Peulers Mevr. D. Timmer Ook de kinderartsen zijn betrokken bij de zorgverlening. Tijdens uw verblijf na de bevalling op de kraamafdeling kijkt de dienstdoende kinderarts uw kind na. Het team kinderartsen bestaat uit: M.W.M. Eling Mevr. M.A.M. Jacobs Mevr. E.C. van der Kuur Mevr. J.E. Nooitgedagt Mevr. L. Onzenoort J.M. Pijning Mevr. E.V.M. Vermeulen Mevr. H.C. Wijburg
Wat neemt u mee naar het ziekenhuis Voor uzelf: nachtkleding en toiletartikelen (zie ook de folder 'Uw opname in het Slingeland Ziekenhuis'); verzekeringspapieren van u en uw partner in verband met de registratie van uw baby; fotocamera/videocamera. Op de operatiekamer is een mobiele telefoon niet toegestaan. Denkt u ook aan extra batterijen. Voor uw baby: kleertjes, genoeg voor enkele dagen; een 'maxicosi' met een warme kruik erin. Bij een poliklinische bevalling is het raadzaam deze meteen mee te brengen. U kunt beter geen kostbaarheden meenemen. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor verlies, diefstal of beschadiging hiervan. Het begin van de bevalling Het tijdstip van de bevalling is niet te voorspellen. De meeste zwangeren bevallen tussen de 38e en 42e week van de zwangerschap. Minder dan 5 procent bevalt op de dag dat zij is uitgerekend. De bevalling kondigt zich meestal aan door regelmatige weeën (pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder) die meer dan een halve minuut duren of het breken van de vliezen. Wanneer contact opnemen Weeën, het breken van de vliezen of bloedverlies Wij raden u aan contact op te nemen met de kraamafdeling van het Slingeland Ziekenhuis. Telefoonnummer (0314) 32 92 90. Ongerustheid Wanneer u zich thuis ongerust maakt, kunt u voor advies contact opnemen met de kraamafdeling. U kunt dag en nacht bellen. Meestal adviseert de verpleegkundige van de kraamafdeling u naar het ziekenhuis te komen. Het telefoonnummer van de kraamafdeling is (0314) 32 92 90. Twijfelt u en/of wilt u overleggen, vraagt u dan naar de dienstdoende verloskundige van het ziekenhuis. Telefoonnummer (0314) 32 92 90.
Tijdens de bevalling Tijdens de bevalling begeleidt de dienstdoende verloskundige van het ziekenhuis u. (Bij een poliklinische bevalling is dit de verloskundige van uw verloskundigenpraktijk). Eén of twee gespecialiseerde verpleegkundigen assisteren haar. Als dit nodig is, overlegt de verloskundige regelmatig met de dienstdoende gynaecoloog en vraagt bij complicaties en bijzonderheden de gynaecoloog op de verloskamer te komen. Natuurlijk mag uw partner bij de bevalling aanwezig zijn. Bijzondere bevallingen Zijn er (onverwachte) bijzonderheden tijdens uw zwangerschap of bevalling dan bespreekt de gynaecoloog dit met u. Hij/zij kiest samen met u de beste behandeling. Over enkele bijzondere aandoeningen in de zwangerschap en verschillende wijzen van bevallen zijn ook informatiefolders beschikbaar. U kunt met uw vragen altijd terecht bij de verloskundige, verpleegkundige of gynaecoloog. De meeste bevallingen met een medische indicatie verlopen normaal. Soms is het nodig de bevalling op gang te helpen, de uitdrijving te helpen of uw kind door middel van een keizersnede ter wereld te brengen. Een inleiding Het op gang brengen van de bevalling noemt men inleiden. Dit gebeurt onder andere met medicijnen die weeën stimuleren. Een vacuümextractie De gynaecoloog gebruikt een vacuümpomp om de uitdrijving van uw baby te helpen. Een keizersnede Soms is het nodig uw baby door middel van een keizersnede geboren te laten worden. Dikwijls verricht de gynaecoloog de keizersnede onder plaatselijke verdoving ('ruggenprik'). Meestal kan uw partner bij de operatie aanwezig zijn. Wij kunnen u dat echter nooit van tevoren toezeggen.
Foto's en/of video-opnamen U mag foto's maken zodra de baby bij de moeder op de buik ligt. Dit geldt voor de verloskamer en voor de operatiekamer (bij een keizersnede). Op de verloskamer is het alleen toegestaan video-opnamen te maken na de bevalling in overleg met de verpleegkundige. De medewerkers mogen u altijd verbieden te fotograferen/filmen, als de situatie hierom vraagt. Belangrijk: Op de operatiekamer mogen geen video-opnamen worden gemaakt. Na de bevalling Direct na de bevalling kunt u vanaf de verloskamer bellen. Na een tijdje brengt een verpleegkundige u en uw kindje naar de verpleegafdeling B2 waar u wat kunt rusten. Bezoek kraamafdeling Iedere dag tussen 10.00 en 20.00 uur is bezoek welkom op de afdeling. Houd bij het ontvangen van bezoek rekening met uw eigen rust en de rust van uw kamergenoten. De partner is overdag en 's avonds altijd welkom op de afdeling. Te veel bezoek kan vermoeiend voor u zijn en soms ook hinderlijk voor uw kamergenoten. Er zijn niet meer dan twee bezoekers per patiënt toegestaan. Wij vragen het bezoek vriendelijk om de zaal even te verlaten als de arts visite komt lopen. Rooming-in Rooming-in betekent dat uw baby dag en nacht bij u op de kamer ligt. Zo heeft u alle gelegenheid om uw baby goed te leren kennen en in te spelen op zijn/haar behoeften. U heeft wel altijd de mogelijkheid om uw baby een tijdje op de babykamer te laten slapen. De babykamer is ook op de kraamafdeling.
Veilig slapen Wij vinden het belangrijk dat uw kindje veilig slaapt, zonder dat het zich kan bezeren: Een baby slaapt het veiligst in een eigen wieg of ledikant. Slapen in het ouderlijk bed raden wij af. Voor een baby is het vaak te warm om te slapen bij de ouders in bed. Ook kunnen baby's makkelijk onder de dekens of het dekbed terechtkomen. In het ziekenhuis mag uw baby niet bij u in bed liggen als u slaapt. Als u na de bevalling nog niet in staat bent zelf uw baby uit de wieg te halen, helpt een verpleegkundige u graag. Een baby kan tijdens het voeden en knuffelen en dergelijke gerust bij de ouders in bed liggen. Ontslag uit het ziekenhuis Bij een normaal verlopen bevalling kunt u in principe snel weer naar huis. U brengt het kraambed dan thuis door. Wij proberen de duur van uw opname na de bevalling zo kort mogelijk te houden. Wanneer u naar huis kunt, is altijd afhankelijk van de medische indicatie waarvoor u bij de gynaecoloog onder behandeling bent. Of u naar huis kunt, hangt af van het advies van de gynaecoloog en/of kinderarts, die uw kind nakijkt. Kraamzorg U dient zelf het kraamcentrum waar u zich heeft aangemeld, te bellen. Wij raden u aan het kraamcentrum te bellen, zodra u weet wanneer u waarschijnlijk naar huis mag. De afdelingssecretaresse of een verpleegkundige brengt de door u gekozen verloskundige op de hoogte, die u thuis tijdens de kraamtijd begeleidt. Afspraak voor controle Als dit nodig is, maken wij voordat u naar huis gaat een controle-afspraak bij de gynaecoloog en/of kinderarts. Overdracht Uw behandelend arts informeert uw verloskundige, de huisarts en uw kraamverzorgster over uw ontslag. In deze ontslagbrief staat alles over uw behandeling en de nazorg.
Burgerlijke stand Binnen drie werkdagen dient u de geboorte van uw kind aan te geven op het gemeentehuis van de plaats waar uw kind geboren is. Ook als dat een andere plaats is dan waar u met uw gezin woont. Neemt u altijd een legitimatiebewijs mee en als u gehuwd bent ook uw trouwboekje. Controle na de bevalling Ongeveer zes weken na de bevalling, controleert de gynaecoloog u nog eenmaal. U heeft dan gelegenheid vragen te stellen en ervaringen over de zwangerschap, bevalling en het kraambed te bespreken. U kunt aangeven bij welke gynaecoloog u het liefst voor de nacontrole komt. Soms is het ook mogelijk de controle bij de verloskundige van uw verloskundigenpraktijk plaats te laten vinden. Geboorteregeling Sommige vrouwen denken dat zij kort na de bevalling en zolang zij borstvoeding geven, niet vruchtbaar zijn. Dit is niet juist. Als u vragen heeft over geboorteregeling, stelt u die dan aan uw verloskundige of huisarts. Bij het controlebezoek na de bevalling zal de gynaecoloog met u over geboorteregeling praten. Vragen Deze folder is bedoeld als algemene informatie voor aanstaande ouders. Heeft u na het lezen nog vragen, stelt u die dan gerust aan de gynaecoloog, verloskundige of verpleegkundige van de kraamafdeling. Telefoonnummer kraamafdeling Slingeland Ziekenhuis (0314) 32 92 80. Hoe gaan wij met uw vertrouwelijke gegevens om Zodra u zich meldt in het ziekenhuis, leggen wij persoonlijke gegevens over u vast. Die gegevens zijn geheim. Alleen de arts die u behandelt, de zorgverleners die bij uw behandeling betrokken zijn en uzelf mogen uw gegevens inzien. Het ziekenhuis is verplicht om de kwaliteit van zorg te bewaken en verbeteren. Daarom kan het nodig zijn om gegevens te verstrekken aan personen binnen of buiten het ziekenhuis. Het verstrekken van gegevens is aan wettelijke regels gebonden (zie het 'Privacyreglement Patiënten', verkrijgbaar bij Bureau Patiëntenvoorlichting).
Wanneer zorgverleners van verschillende zorginstanties samenwerken bij uw behandeling, noemt men dit ketenzorg. Als het voor een goede behandeling of verzorging noodzakelijk is dat de zorgverleners uit de keten toegang hebben tot uw patiëntgegevens, dan is dit toegestaan. Dit is echter alleen toegestaan als u van tevoren duidelijk bent geïnformeerd over welke hulpverleners van welke zorginstanties deel uitmaken van deze keten en u hier geen bezwaar tegen heeft. Daarnaast kunnen uw huisarts, de huisartsenpost en uw apotheker een samenvatting van uw medische gegevens inzien bij spoedeisende zorg buiten praktijkuren. Meer informatie kunt u lezen in de folder 'Uw rechten en plichten als patiënt'. Deze folder kunt u raadplegen op www.slingeland.nl (klik op: Patiënteninfo > Folders).
Slingeland Ziekenhuis Kruisbergseweg 25 Postadres: Postbus 169 7000 AD Doetinchem Telefoon: (0314) 32 99 11 Internet: www.slingeland.nl
Nr. 207-jan 16
