67
Over de auteurs Rob Bovens is sinds 1 januari 2010 lector verslavingspreventie aan de Hogeschool Win-
desheim. Tevens is hij nog in beperkte mate verbonden aan het Trimbos-instituut in Utrecht. Na zijn studie strafrecht en criminologie in Nijmegen begon hij zijn carrière in 1980 als onderzoeker bij het WODC op de thema’s rijden onder invloed en reclassering. In 1987 vertrok hij naar de verslavingszorg, eerst op regionaal niveau, maar vanaf 1990 bij de landelijke brancheorganisatie. Aanvankelijk richtte hij zich op de thema’s kwaliteitsbeleid en preventie, maar vanaf 1991 ging zijn aandacht uit naar verslavingsreclassering, justitiële verslavingszorg en dwang en drangbeleid. Van 1998 tot eind 2003 was hij directeur van de Stichting Verslavingsreclassering Ggz Nederland. Vanaf 2004 richtte hij zich op preventie en werd hij campagneleider van de campagne ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’ en projectleider alcoholpreventie bij het NIGZ. In 2008 vertrok hij naar het Trimbos-instituut, van waaruit hij lokale initiatieven op het terrein van verslavingspreventie en -beleid mede initieerde en ondersteunde. Rob Bovens promoveerde in 1991 op het proefschrift ‘Rijders onder invloed beïnvloed. Onderzoek naar het effect van cursussen alcohol en verkeer’. Leontien Hommels is lid van de kenniskring verslavingspreventie en werkt sinds 2006 als
senior programmaleider preventie bij Tactus Verslavingszorg. Daarvoor was ze werkzaam bij de GGD Hart voor Brabant als functionaris gezondheidsbeleid. Vanuit die functie vervulde ze een pioniersrol als science practioner in de Academische Werkplaats Openbare Gezondheidszorg van Tranzo, Universiteit Tilburg. Eerder was ze in dienst bij het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ), waar ze werkte aan de ontwikkeling en implementatie van de Preffi, een instrument voor effectmanagement in de gezondheidsbevordering. Haar expertise en gedrevenheid zet ze vooral in voor verbetering van de kwaliteit van gezondheidsbevordering en het leggen van verbindingen tussen praktijk, beleid en onderzoek en zorg en preventie.
Lex Lemmers is wetenschappelijk medewerker bij het Trimbos-instituut. Na zijn promo-
tie aan de Universiteit van Nijmegen is hij in 1997 als sociaal psycholoog gaan werken bij het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ). Bij het NIGZ is zijn passie voor het thema alcohol begonnen, een passie die hem sindsdien niet meer heeft losgelaten. Hij was gedurende de periode 1997–2002 als onderzoeker verbonden aan de campagne ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’. In 2002 heeft hij de stap naar het Trimbos-instituut gemaakt, waar hij onderzoek combineert met het ontwikkelen van campagnes en andere preventieprojecten. Hij was onder andere verantwoordelijk voor de in samenwerking met Teleac ontwikkelde zelfhulpcursus ‘Minder drinken? Doe het zelf!’, de campagnes ‘Drinken is geen sport’ en ‘Mainstage’ en heeft samen met Pierre Wind het concept Happy Drinks ontwikkeld.
R. Bovens et al., Wat elke professional over verslavingspreventie moet weten, DOI 10.1007/978-90-313-9991-8, © Bohn Stafleu van Loghum, Onderdeel van Springer Media 2013
68
Over de auteurs
Marielle Brenninkmeijer werkt bij Tactus Verslavingszorg als schrijver, ontwikkelaar,
hulpverlener en opleider bij de online programma’s. Dit betreft Alcoholdebaas.nl, Gokkendebaas.nl, Benzodebaas.nl, Cannabisdebaas.nl en Etendebaas.nl.
Melissa Laurens werkt sinds 2006 bij Tactus Verslavingszorg als preventiewerker. Zij
volgde de opleiding toegepaste communicatiewetenschap aan de Universiteit Twente. Als preventiewerker houdt zij zich bezig met voorlichting en trainingen aan docenten, ouders, jongeren en verenigingen. Daarnaast houdt zij zich bezig met de website 7 www.drankendrugs.nl en adviseert ze scholen en verenigingen op het gebied van beleid en regelgeving. Klarine Buist werkt sinds 2005 bij Tactus Verslavingszorg als preventiewerker. Klarine
volgde de lerarenopleiding gezondheidskunde en verzorging en heeft aan de wieg gestaan van Op Tijd Voorbereid, het digitale lesprogramma over alcohol en roken voor de basisschool. Nog steeds begeleidt zij de uitvoering van en het onderzoek rondom dit succesvolle project. Daarnaast is Klarine lid van WEB (Werkgroep Evidence Based) en neemt ze deel aan de chatservice van het Trimbos-instituut. Als preventiewerker houdt zij zich bezig met voorlichtingen, training en advies aan docenten, ouders, jongeren en verenigingen. Daarnaast werkt ze mee aan regionale alcoholmatigingsprojecten.
69
Bronnen
R. Bovens et al., Wat elke professional over verslavingspreventie moet weten, DOI 10.1007/978-90-313-9991-8, © Bohn Stafleu van Loghum, Onderdeel van Springer Media 2013
70
Bronnen
Algemene Rekenkamer (2011). Uitgavenbeheersing in de zorg. Den Haag: SDU. Anderson, P., & Baumberg, B. (2006). Alcohol in Europe. London: Institute of Alcohol Studies. Babor, T.F. et al. (2010). Alcohol: no orinary commodity. Research and public policy. Oxford University Press. Bartholomew, L.K. et al. (2001). Intervention Mapping: designing theory- and evidence-based health promotion programs. Mountain View: Mayfield Publishing. Bieleman, B., Biesma, S., Kruize, A., Zimmerman, C., Boendermaker, M., Nijkamp, R., & Bak, T. (2011). Gokken in kaart. Tweede meting aard en omvang kansspelen in Nederland. Groningen/Rotterdam: Intraval. Bovens, R.H.L.M. (1991). Rijders onder invloed beïnvloed. Onderzoek naar het effect van cursussen alcohol en verkeer. Groningen: Wolters-Noordhoff. Bovens, R.H.L.M. & Leeuwen, L. van (2008). De Haltafdoening Boete of Kanskaart. Een leermoment voor jong en oud. Apeldoorn: GGD Gelre-IJssel; Utrecht: Trimbos-instituut. Bovens, R.H.L.M. (2009). Checklist Haltafdoening Alcohol. Utrecht: Trimbos-instituut. Bovens, R.H.L.M. (2009). Onderbouwing van de integrale aanpak van alcoholmisbruik onder jongeren in ZuidHolland Zuid. Rotterdam: Cephir; Utrecht:Trimbos-instituut. Bovens, R.H.L.M. (2010). De preventiewerker centraal: een bijdrage aan de ontwikkeling van de verslavingspreventie. Zwolle: Christelijke Hogeschool Windesheim. Brug, J., Assema, P. van & Lechner, L. (2012). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering. Een planmatige aanpak. Assen: Van Gorcum. Bruin, D.E. de, Leenders, F.R.J., Fris, M., Verbraeck, H.T., Braam, R.V., & Wijngaart, G.F. van de (2001). Gasten van Holland Casino. Effectiviteit van het preventiebeleid kansspelverslaving. Utrecht: Centrum voor Verslavingsonderzoek. CGL (in press). Competentieprofiel voor de functie gezondheidsbevordering. Bilthoven: RIVM. Conrod, P.J., Castellanos-Ryan, N., & Strang, J. (2010). Brief, personality-targeted coping skills interventions and survival as a non-drug user over a 2-year period during adolescence. Arch Gen Psychiatry 67 (1), 85-93. Cuijpers, P., Scholten, M., & Conijn, B. (2006) Verslavingspreventie. Een overzichtsstudie. Den Haag: ZonMw. Engels, R.C.M.E. (1998). Forbidden fruits. Social dynamics in smoking and drinking behavior of adolescents. Dissertation. Maastricht: Datawyse. Engels, R.C.M.E. (2003). Oratie: Big Family. Nijmegen: KUN. Gezondheidsraad (2005). Risico’s van alcoholgebruik bij conceptie, zwangerschap en borstvoeding. Publicatienr. 2004/22. Den Haag: Gezondheidsraad. Gezondheidsraad (2011). Broodnodig. De ontwikkeling van kennis voor de openbare geestelijke gezondheidszorg. Publicatienr. 2011/02. Den Haag: Gezondheidsraad. Green, L.W., & Kreuter, M.W. (2005). Health program planning: an educational and ecological approach. New York: McGraw-Hill. Holder, H.D., & Reynolds, R. (1998). Science and alcohol policy at the local level: a respectful partnership. Addiction 93 (10), 1467-73. Hommels, L.M. (2009). Voetstapjesmodel van jeugdverslavingszorg. Zwolle: Tactus verslavingszorg. Kok, H. et al. (2005). Handboek Preffi 2.0. Richtlijn voor effectieve gezondheidsbevordering en preventie. Woerden: NIGZ. KPMG (2001). Kosten en baten van alcoholzorg en -preventie: eindrapport. Hoofddorp: KPMG. Kreitman, N. (1986). Alcoholconsumption and the preventive paradox. British Journal of Addiction 81, 353-63. Kuppens, J., Nieuwenhuis, A., & Ferwerda, H. (2010). Los van drank. Procesevaluatie Haltafdoening Alcohol. Arnhem: Beke-reeks. Lammers, J., Goossens, F., Monshouwer, K., Lemmers, L., Conrod, P.J., Wiers, R.W., Engels, R.C.M.E., & Kleinjan, M. (2011). Evaluating a selective prevention programme for binge drinking among young adolescents: study protocol of a randomized controlled trial. BMC Public Health 11: 126. Landelijke stuurgroep multidisciplinaire richtlijnontwikkeling in de GGZ (2009). Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in het gebruik van alcohol. Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol. Utrecht: CBO & Trimbos-instituut. Ledermann, S. (1964). Alcool, alcoolisme, alcoolisation; Mortalité, morbidité, accidents de travail. Paris: Institut d’études demographiques. Lely, N. Van Der, Dalen, W. van, Hoof, J. van, & Rodrigues Pereira, R. (2011). Alcoholintoxicaties bij jongeren in Nederland. Een onderzoek bij kinderafdelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Cijfers van 2007, 2008, 2009 en 2010. NSCK, RdGG, STAP, TNO, Universiteit Twente. Lemmers, L., Toorn, A. Van Der, Scheepers, R., Tillaert, C. Van Den, & Wammes A. (red.) (2011). Magazine Control! Utrecht: Trimbos-instituut.
Bronnen
71
Maalsté, N. (2000). Ad fundum! Een blik in de gevarieerde drinkcultuur van het Nederlandse studentenleven. Utrecht: Centrum voor Verslavingsonderzoek. Meerkerk, G-J., et al. (2005). NHG-Standaard Problematisch Alcoholgebruik. Huisarts en Wetenschap 48, 284-95. Moolenaar, D.E.G. (2009). Modelling Criminal Justice System Costs by Offence. Eur. J. on Criminal Policy and Research 15 (4), 309-26. Mrazek, P., & Haggerty, R. (eds.) (1994). Reducing risks for mental disorders. Institute of Medicine. Washington DC: National Academy Press. NIGZ (2006). Factsheet Alcohol en Opvoeding. Woerden: NIGZ. Post, N.A.M., Becker, E.W. de, Mackenbach, P.J., & Slobbe, L.C.J. (2007). Kosten van Preventie in Nederland. Bilthoven: RIVM. Prochaska, J.O., DiClemente, C.C. (1986). Toward a comprehensive model of change. In: Miller, W.R., Heather, N. (eds.). Treating addictive behaviors: processes of change. New York: Plenum Press; 3–27. Saan, H., & Haes, W. de (2005). Gezond effect bevorderen. Woerden: NIGZ. Schwartz, D. & Smit-Dopmeijer, J. (2012). Project FIVE: Fit en Veilig op Windesheim: projectplan. Zwolle: Windesheim. Skinner, H.A., & Holt, S. (1987). The alcohol clinical index: strategies for identifying patients with alcohol problems. Toronto: Addiction Research Foundation. Snoek, A., Wits, E., Stel, J. Van Der, & Mheen, D. Van Der (2010). Kwetsbare groepen jeugdigen en (problematisch) middelengebruik. Visie en interventiematrix. Rotterdam: IVO. Speelautomatenbesluit (2000). Besluit van 23 mei 2000, houdende regels ter uitvoering van titel VA van de Wet op kansspelen. 7 Overheid.nl. Vorst, H. Van Der (2007). The key to the cellar door: the role of the family in adolescents’ alcohol use. Nijmegen: Radboud University. Vries, H. de, Dijkstra, M., & Kuhlman, P. (1988). Self-efficacy: the third factor besides attitude and subjective norm as a predictor of behavioural intentions. Health education research 3 (3), 273-82. Weingart, S. (2008). Instructie Verantwoord Alcoholschenken. Utrecht: Trimbos-instituut. Zinberg, N.E. (1984). Drug, set, and setting: the basis for controlled intoxicant use. New Haven: Yale University Press.
Relevante websites (7 www.) Agog.nl Al-anon.nl Alcoholdebaas.nl Alcoholenzwangerschap.nl Alcoholinfo.nl Alcoholondercontrole.nl Cannabisenik.nl Cannabisondercontrole.nl Cokevanjou.nl Drankendrugs.nl Drankjewel.nl Drankjewelpro.nl Drinktest.nl Drugsinfo.nl Drugsinfoteam.nl Drugs-test.nl Etendebaas.nl Gelre-IJssel.nl Gokkendebaas.nl Gratisstoppenmetdrinken.nl Halt.nl Happydrinks.nl Hardenberg.nl/wonen-leven/fris-over-drank Hoepakjijdataan.nl
72
Bronnen
Ivo.nl Jellineklive.nl Ljnf.nl Loketgezondleven.nl Lsovd.nl Minderdrinken.nl Mindyourownlife.nl Moedigemoeders.nl Polikliniekjeugdenalcohol.nl Selfcontrol.nu Smartconnection.nl Stap.nl Stichtingresultatenscoren.nl Stivoro.nl Trimbos.nl Unity.nl Uwkindenalcohol.nl Veiligengezonduitgaan.nl Vroegsignaleringalcohol.nl Watwiljijmetwiet.nl Westfrisland.nl Zelfhulpverslaving.nl
