3 JAARGANG 26 | MAART 2010
OUDERSPECIAL MET EXTRA EXEMPLAAR VOOR MR-OUDERS
OUDERBETROKKENHEID > 4 BEVOEGDHEDEN OUDERGELEDING > 7 CONSUMENTENBOND VOOR OUDERS > 10 LEUREN MET JE KIND > 16
MRm0310_Cover_special 1
24-02-2010 13:02:16
Cursussen, conferenties en advies
Algemene Onderwijsbond
0900 463 62 62
Postbus 2875
[email protected]
3500 GW Utrecht
www.aobscholing.nl
Vergroot de meerwaarde van de mr Volg een cursus bij AOb Scholing
Themacursussen bij jou in de buurt Werk samen met AOb Scholing aan een professionele mr. AOb Scholing biedt themacursussen op open inschrijving voor individuele (g)mr-leden. Op vier plaatsen in Nederland, dus ook bij jou in de buurt.
Maatwerk bij jou op school Liever een cursus of training op maat? Wij komen graag langs op school voor een volledig op maat gesneden programma.
Advies en begeleiding Scholing kan ook in de vorm van begeleiding. Dan werken we vooral op afstand via e-mail en telefoon. Wil je meer weten?
Direct aanmelden op
Bel ons! 0900 463 62 62
www.aobscholing.nl
Actuele thema’s: • Functiemix • Huisvesting, binnenmilieu en Arbo
Scholingsad Kluwer aanpassing.indd 1
28-09-2009 11:12:45
Lid van mr of gmr? Kijk voor een cursus of voor een maatwerk-training op uw eigen locatie op www.cnvo.nl/academie meer weten? mail naar
[email protected] of bel 030 751 17 47 of kom naar het mr-proeflokaal op 24 maart 2010.
Jouw partner in training en advies MRm0310_Cover_special 2
24-02-2010 13:02:18
Geluk over ouderbetrokkenheid
Bevoegdheden oudergeleding
Consumentenbond voor ouders
Leuren met je kind
Interview met de ex-onderwijs-
Eén van de belangrijkste veran-
De Onderwijs Consumenten
Ouders met kinderen die extra
wethouder van Rotterdam en
deringen van de WMS in 2007
Organisatie (OCO) in Amster-
zorg nodig hebben, kunnen
lid van de Onderwijsraad
was de versterking van de ou-
dam biedt ouders en leerlingen
nogal eens moeite hebben een
Leonard Geluk. Hij schetst ver-
dergeleding van de (g)mr. De
een lokaal loket dat zoveel mo-
passende school te vinden. De
schillende scenario’s om ouders
geleding heeft een reeks zelf-
gelijk informatie over onderwijs
vraag is of de invoering van
structureel meer bij de school
standige bevoegdheden gekre-
verzamelt en ontsluit. We spra-
passend onderwijs in augustus
van hun kinderen te betrekken.
gen. We zetten ze weer even
ken met Menno van de Koppel
2012 hier een eind aan maakt.
Partnerschap tussen ouders en
voor u op een rij.
van het OCO-team over het
school is er een van.
succes van de ‘bond’.
>4
>7
> 10
>16
En verder: Over onderwijs > 12 MR-lid in beeld > 14 MR-log Bas Daene > 15 Jurisprudentie > 18 Opinie Paul Zoontjens > 20 Vraag en antwoord > 22 Goede raad > 23 Colofon > 23
Beste lezer, Voor u ligt de ouderspecial van MR magazine gericht op alle ouders in de medezeggenschapsraden in het primair en voortgezet onderwijs. We sturen u dit keer ook een extra nummer mee, speciaal voor de oudergeleding. Wellicht is het een goed idee een tweede abonnement te nemen voor de helft van het geld. Dan bereikt het blad alle mr-leden in korte tijd en hoeven ze niets te missen! Het hoofdartikel in dit nummer gaat over de betrokkenheid van ouders bij de school en het onderwijs. Niet alleen de scholen, maar ook wetenschappers en beleidsmakers vinden dat de ouderbetrokkenheid moet worden verhoogd. Leonard Geluk, lid van de Onderwijsraad, schetst drie heldere scenario's. De oudergeleding in de mr weet zich in ieder geval gesteund door de WMS, die haar een aantal zelfstandige bevoegdheden heeft gegeven. We hebben ze voor deze speciale uitgave nog een keer voor u op een rij gezet. Een noviteit in onderwijsland is de consumentenbond voor ouders in Amsterdam, OCO. In dit nummer informatie over deze succesvolle organisatie die niet alleen ouders en leerlingen voorlicht, maar ook ondersteuning biedt bij allerlei ouderinitiatieven, zoals het met elkaar van een zwarte school weer een gemengde maken. OCO ziet zichzelf als een onafhankelijke partij die op lokaal niveau in een behoefte voorziet. Misschien inspirerend voor andere gemeenten? We hopen dat dit nummer veel ouders bereikt en dat ze er de nodige ideeën uit kunnen halen! De redactie
MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_inhoud 3
3
24-02-2010 13:02:32
Leonard Geluk:
‘Ouders
bij onderwijs
Als lid van het onderwijspanel van de Volkskrant kent Leonard Geluk de stemming in het land. De gewezen onderwijswethouder van Rotterdam en lid van de Onderwijsraad verbaast zich vooral over ‘de heftigheid waarmee alledaagse problemen worden gesignaleerd’. Hij schetst verschillende scenario’s om ouders structureel meer bij de school van hun kinderen te betrekken. Irene Hemels
L
eonard Geluk zet kanttekeningen
gadercultuur en de te grote klassen. Ge-
zouden maken over de positie van het
bij de ‘hier en nu-agenda’ die
luk, voorzitter van het College van Be-
onderwijs ten opzichte van andere lan-
blijkt uit de stroom aan reacties
stuur van ROC Midden Nederland,
den en ons gebrek aan kwaliteit. Andere
die de Volkskrant voor de Onderwijsa-
snapt de zorgen wel, maar ziet teveel
delen van de wereld ontwikkelen zich
genda (zie kader pagina 6) ontving over
korte termijn denken. ‘Ik had verwacht
sneller. Juist in het onderwijs wordt de
de organisatorische rompslomp, de ver-
dat we ons in dit verband meer zorgen
basis gelegd voor onze creativiteit en
CV Leonard Geluk (40). Burgerlijke staat Leonard Geluk is getrouwd en heeft drie kinderen. Carrière Geluk studeerde rechten aan de Erasmus Universiteit. Na zijn studie was hij medeeigenaar van een onderwijsadviesbureau en werkte hij als adviseur onder andere bij de Besturenraad (voor protestants-christelijk onderwijs). Hier hield hij zich ondermeer bezig met advisering van de oudergeleding in medezeggenschapsraden. Bij de landelijke oudervereniging OUDERS & COO werkte hij als beleidsmedewerker. Tot juli 2009 was hij wethouder van Onderwijs (CDA) in Rotterdam. Sinds januari 2009 is Geluk lid van de Onderwijsraad. Momenteel is hij voorzitter van het college van bestuur van ROC Midden Nederland. Leonard Geluk is een van de leden van het Panel van Wijzen dat voor de Volkskrant de zes grootste problemen in het Nederlandse onderwijs heeft geselecteerd voor de Onderwijsagenda waarover deze krant zich gaat buigen.
4
MRm0310_Coververhaal 4
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:03:14
11Fotocredit_wit
moet beter’
Foto: Esther Pennarts
betrekken
Foto: Esther Pennarts
11Fotocredit_wit
Ouders en school moeten meer partners worden, vindt Geluk.
concurrentiepositie. Als we de alledaag-
juist de mr een grote rol kan spelen. ‘De
hoe groter de afstand tussen ouders en
se problemen opgelost hebben, is het
mr moet de school dwingen serieuzer en
onderwijs wordt. Dat is zorgwekkend. Ik
nog maar de vraag of de kwaliteit van
bewuster naar het eigen aanbod te kijken.
vind het een probleem dat in de meest
ons onderwijs wel verbetert.’
Sluit het onderwijsaanbod wel aan bij de
spannende periode van kinderen, als zij
wens van de ouders? Nu wordt een twee-
in de pubertijd zitten, tussen school en
Zesjescultuur
talige opleiding nog te vaak aangeboden
ouders nauwelijks contact is. Terwijl het
De zesjescultuur aanpakken, is het de-
omdat een andere school het ook doet,
dan zo cruciaal is. Middelbare scholen
vies van Geluk. Dit jaar komt de Onder-
zonder te onderzoeken of ouders daar
vinden jongeren zelfstandig genoeg om
wijsraad met een advies waarin aangege-
wel op zitten te wachten. Als een school
hen aan te spreken. Dat is zeker zo,
ven wordt hoe het niveau van leerlingen
zichzelf verplicht beter naar de wens van
maar ouders willen graag op de hoogte
en studenten verhoogd kan worden. ‘Ik
de ouders te kijken, vergroot dat ook de
blijven van wat zich op school en rond
wil graag meer differentiatie in het on-
betrokkenheid van de ouders. De mr kan
hun kind afspeelt. Wat goed gaat in het
derwijs. Scholen mogen best veeleisen-
hierin sturen.’
primair onderwijs moet vooral ook uit-
der worden om leerlingen meer te stimuleren. Niet meer sturen op het halen
Contact cruciaal
gerold worden naar het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Als ou-
van een diploma, maar op talentontwik-
Als wethouder had Geluk aandacht voor
ders al worden betrokken bij het middel-
keling. Het zesje mag best een zeven
ouderbetrokkenheid. Een onderwerp dat
baar onderwijs dan gaat het om de tien
worden.’
hem nog steeds aan het hart gaat. Vol-
minuten gesprekken naar aanleiding van
Meer differentiatie dus. Een ontwikkeling
gens hem maken schoolbesturen te wei-
de rapporten. Daar blijft het bij. Goede
die al langer gaande is, want het aantal
nig werk van ouderbetrokkenheid in de
uitzonderingen daar gelaten, wordt de
middelbare scholen met plusklassen en
school. ‘Ik zie een grote kloof tussen pri-
mr nog te vaak gebruikt als excuus om
tweetalig aanbod groeit. ‘Een spannende
mair en voortgezet onderwijs. Hoe ho-
ouders niet op andere vlakken te laten
ontwikkeling’, oordeelt Geluk waarin
ger je als jongere komt in het onderwijs,
participeren.’
MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_Coververhaal 5
> 5
24-02-2010 13:03:17
Formele invloed Geluk schetst drie vormen van ouderbe trokkenheid in het onderwijs. Allereerst ziet hij de formele invloed in deelname aan medezeggenschapsorganen. Als tweede spreekt hij over partnerschap en tot slot is er de community based bena dering. Hij vindt de formele invloed van ouders op het schoolbeleid via de mede zeggenschapsorganen in primair en voortgezet onderwijs goed geregeld. ‘De formele positie van ouders is uitgebalan ceerd, daarvoor hoeven we niet meer de barricaden op.’ Dat medezeggenschaps raden soms moeite hebben ouders te
Volkskrant zet onderwijs op de agenda De Volkskrant heeft eind vorig jaar een internetpeiling gehouden over de grootste knelpunten in het Nederlandse onderwijs. Een panel van tien wijzen, waaronder Leonard Geluk, formuleerden in november vorig jaar drie problemen die het begin van de peiling vormden. Niet minder dan dertigduizend stemmen werden uitgebracht op www.deonderwijsagenda.nl. Hieruit heeft het panel zes thema’s ge destilleerd die in de Volkskrant gedurende een aantal maanden worden behandeld. Op de tweede plaats staat het thema: Ouders en school zijn onvoldoende partners in onderwijs en opvoeding.
krijgen, begrijpt Geluk wel. De raden kampen volgens hem niet met een imago probleem, maar moeten accepteren dat
met ouders in gesprek te gaan en andere
medeverantwoordelijk worden gemaakt.
niet elke ouder zich aangesproken voelt
manieren te vinden waarop ouders hun
Geluk: ‘Vroeger was het de kerk waar
tot deze wijze van betrokkenheid, aldus
betrokkenheid kunnen tonen. Als je ou
mensen bij elkaar kwamen en bij hoor
Geluk. ‘Zie hoe dat werkt bij de politieke
ders niet binnenkrijgt, is dat een signaal
den. Nu moet de school steeds vaker de
partijen. Er is een verschil of je de krant
dat de drempel te hoog is, dan moet je
sociale ontmoetingsplek worden.’ Het
leest of dat je aan het vergadercircuit gaat
iets anders verzinnen. Denk aan het in
bestaan van goede onderlinge sociale
deelnemen. Je moet je in beleid verdiepen
stellen van een contactpersoon, die een
verbanden en gemeenschapsgevoel zijn
en daar is niet iedereen in geïnteresseerd.
brugfunctie vervult tussen ouders en de
belangrijk voor een succesvolle school
Dat is gewoon een gegeven. Bovendien
school, of het invoeren van een ouder
loopbaan van kinderen. Dat kan op een
vraagt mr-werk dat je je langdurig vast
contract. Bij zo’n contract gaat het niet
betrekkelijk simpele manier, aldus de
legt. Als wethouder heb ik van dichtbij
om een juridisch document waarop je
oud-wethouder. ‘In de Rotterdamse
gezien dat veel scholen in oude wijken
elkaar afrekent, maar om het in gesprek
deelgemeente IJsselmonde hebben scho
het lastig vinden om ouders te vinden
gaan met elkaar over welke gedragsre
len het contact met alleenstaande Antil
voor de mr. Je kunt ouders niet dwingen.
gels je belangrijk vindt.’ Scholen kennen
liaanse moeders aangehaald en hen een
Ik heb heel vaak gezien dat vooral hoog
de ouders nauwelijks, meent Geluk en
plek, opvoedingsondersteuning en taal
opgeleide ouders die in hun werk ook
houdt een hartstochtelijk pleidooi voor
les aangeboden. Door deze inzet ont
met beleid te maken hebben in de mr
het invoeren van huisbezoeken op mid
stonden nieuwe communities, zoals
gaan zitten. Dat past eerder bij dat type
delbare scholen. ‘Misschien kostbaar,
vriendschappen en praktische steun.
ouder.’
maar het is heel relevant om te zien wat
Als het leven van een ouder verbetert,
er thuis gebeurt.’
verbetert ook het leven van een kind.’
Contactpersonen en huisbezoeken
Community based werken
Geluk heeft zich- tot zijn eigen schande nog nooit actief ingezet op de scholen
Volgens Geluk zien veel scholen ouders
De derde slag die het onderwijs moet
van zijn kinderen. De tien minuten ge
nog onvoldoende als partners. Partner
maken is de creatie van nieuwe gemeen
sprekken en ouderavonden bezoekt hij
schap tussen ouders en school is een
schappen (‘communities’) rond de
trouw, maar het lidmaatschap van de mr
tweede belangrijke vorm van ouderbe
school, ook wel community based wer
of ouderraad gaan aan hem voorbij. Idee
trokkenheid. Geluk: ‘Als wethouder kreeg
ken genoemd. Community based werken
ën over zijn eigen inzet heeft hij wel. ‘Ik
ik te vaak van scholen te horen dat ze
gaat vooral om het wortelen van de
zou het heel leuk vinden om bijvoorbeeld
problemen hadden bij het betrekken van
school in de samenleving en het bewust
aan leerlingen van groep 7 of 8 van de
ouders bij de school. Ouders zouden niet
wordingsproces van de mensen die erbij
basisschool of leerlingen in het voortge
geïnteresseerd zijn. Daar geloof ik niets
betrokken zijn om ook iets voor die sa
zet onderwijs te vertellen waar ik mee be
van. Dan doe je als school iets niet goed.
menleving te doen. Mensen rond de
zig ben. Gewoon als ouder aan kinderen
De school heeft de verantwoordelijkheid
omgeving van het kind moeten dus
vertellen over je vak.’
6
MRm0310_Coververhaal 6
<
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:03:18
Meer zelfstandige bevoegdheden
Oudergeleding
onder WMS
versterkt
Eén van de belangrijkste veranderingen van de Wet medezeggenschap op scholen (WMS 2007) was de versterking van de oudergeleding van de (g)mr. Voor deze geleding werd een reeks zelfstandige bevoegdheden geïntroduceerd. Welke bevoegdheden zijn dit ook al weer? Loulène Boersma
H
et gaat hierbij om bevoegdhe-
Nieuwe bevoegdheden
den die de oudergeleding in
In de opsomming van bevoegdheden van
het bijzonder raken, zoals bij-
de oudergeleding zijn in beginsel dezelf-
• regeling verwerking en bescherming van persoonsgegevens van ouders en leerlingen
voorbeeld de regeling van de tussen-
de onderwerpen uit de oude wet terugge-
• buitenschoolse activiteiten
schoolse opvang en het vaststellen van
keerd in de WMS, zoals de vrijwillige ou-
• faciliteitenregeling
de schoolgids. Voor dergelijke onderwer-
derbijdrage, het beleid met betrekking tot
• het beleid uitwisseling van informatie
pen is de positie van de oudergeleding
voorzieningen voor leerlingen, het ouder-
versterkt, omdat zij de bevoegdheid
of leerlingenstatuut en de tussenschoolse
Voor het voortgezet onderwijs is voor de
zelfstandig kan uitoefenen. Het gaat dus
opvang. Uitzonderingen hierop vormen
oudergeleding ook het beheersbaar hou-
tussen bevoegd gezag en ouders.
den van de schoolkosten een nieuwe in-
Besluit over onderwijstijd? Eerst de ouders raadplegen!
stemmingsbevoegdheid. Zoals bekend moet een bevoegd gezag, wanneer het een voorstel ter instemming voorlegt aan de oudergeleding van de mr, dit voorstel tegelijkertijd ter kennisneming
om een zogenaamde ‘ exclusieve’ be-
de onderwerpen klachtenregeling en
aanbieden aan de andere geleding of gele-
voegdheid van de geleding. Met de
sponsoring die verplaatst zijn naar het in-
dingen. Dit voorstel moet gepaard gaan
komst van de WMS hebben ook de per-
stemmingsrecht van de (g)mr als geheel,
met een overzicht van de beweegredenen
soneels- en leerlingengeleding een aan-
omdat deze thema’s voor personeel, ou-
voor het voorstel en van de verwachte ge-
tal zelfstandige bevoegdheden gekregen.
ders en indien van toepassing voor leer-
volgen die de uitwerking ervan hebben
Een opsomming van deze bevoegdhe-
lingen van belang zijn.
voor het personeel en de leerlingen.
den is voor het primair onderwijs en
Nieuwe instemmingsbevoegdheden voor
voor de expertisecentra te vinden in ar-
de oudergeleding zijn:
tikel 13 WMS en voor het voorgezet on-
• de schoolgids
Op grond van de nieuwe wet kan het be-
derwijs en voortgezet speciaal onderwijs
• de verandering van de grondslag van
voegd gezag geen besluiten nemen over
in artikel 14 lid 2 WMS (zie http://www. infowms.nl/medezeggenschap/info/wettekst-wms). MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310 wetgeving 7
Ouderraadpleging
de school (voorheen instemmingsrecht
buitenschoolse opvang of de onderwijs-
gehele mr)
tijd zonder eerst de ouders te hebben ge-
• onderwijstijd
raadpleegd. Eerst moeten dus de wensen 7
24-02-2010 13:03:42
Illustratie: Iris Kiewiet 8
MRm0310 wetgeving 8
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:03:45
Vergoeding De fiscaal onbelaste vrijwilligersvergoeding bedraagt maximaal € 1500 per jaar. Per maand mag maximaal € 150 worden vergoed. De maximale uurvergoeding is € 4,50. Voor vrijwilligers jonger dan 23 jaar geldt een maximum uurloon van € 2,50.
gen met specifieke onderwijsbehoeften
hoe de inhoud van de faciliteitenregeling
wordt vormgegeven
er in ieder geval uit moet zien. De volgen-
• de wijze waarop de verplichte onderwijstijd wordt benut
over de (g)mr kan beschikken en die de
werp voor een overeenkomst die daar-
(g) mr voor de vervulling van zijn taak
aan ten grondslag ligt • de rechten en plichten van ouders, leer-
redelijkerwijs nodig heeft • de redelijkerwijs noodzakelijke kosten
lingen en bevoegd gezag (onder meer
van medezeggenschapsactiviteiten die
de klachtenregeling)
door ouders, leerlingen en personeel in
gaat met sponsorgelden den via een ouderraadpleging. Op die
• het gebruik van de voorzieningen waar-
• de vrijwillige ouderbijdrage en een ont-
• de wijze waarop het bevoegd gezag omen meningen van de ouders gepeild wor-
de onderdelen moeten opgenomen zijn:
• de wijze waarop de overblijf wordt georganiseerd
de mr en de gmr worden ondernomen, daaronder begrepen scholingskosten, kosten voor inhuur van deskundigen en kosten van het voeren van rechtsge-
manier ontstaan er voor ouders en kin-
• het beleid met betrekking tot veiligheid.
deren geen onvoorziene, onverwachte
Op grond van artikel 24a van de Wet op
Op grond van artikel 28 lid 4 WMS kan
problemen door veranderingen in bui-
het voortgezet onderwijs moet de school
het bevoegd gezag een vacatievergoeding
tenschoolse opvang of in de schooltijden.
ook het percentage doorstroomgegevens
toekennen aan ouders die lid zijn van de
Bij de landelijke organisaties voor ouders
en schoolverlaters in de schoolgids opne-
(g)mr. In eerdere nummers van MR ma-
zijn voorbeeldbrieven voor het houden
men. In de gids kunnen ook andere on-
gazine is aan de faciliteitenregeling voor
van zo’n ouderraadpleging te vinden.
derwerpen staan, zoals uitslagen van
ouders aandacht geschonken. Aan de ou-
ouderenquêtes, schooltijden of excursies.
ders is aangeraden om – wellicht samen
Schoolgids
dingen.
De oudergeleding van de mr in het pri-
met de personeelsgeleding van de (g)mr
De meest voorkomende bevoegdheid is
mair onderwijs en de ouder/leerlingenge-
- een activiteitenplan op te stellen, waarin
de jaarlijks vast te stellen schoolgids.
leding in het voortgezet onderwijs moe-
zaken als vacatiegelden en scholingsmo-
De gids heeft als doel de kwaliteitszorg
ten beoordelen of alle onderwerpen in de
gelijkheden zijn opgenomen en dit met
in het onderwijs te bevorderen en de
schoolgids staan en instemmen met de
het bevoegd gezag te bespreken. Hierin
communicatie met de ouders te verbete-
inhoud van de onderwerpen. Het be-
kan dan bijvoorbeeld geregeld worden
ren. Zoals bekend zijn alle scholen al
voegd gezag deelt de schoolgids uit aan
dat het bestuur voor de ouders de aange-
ruim tien jaar wettelijk verplicht jaarlijks
de ouders of meerderjarige leerlingen bij
boden scholing van een ouderorganisatie
een schoolgids voor de ouders uit te
de inschrijving en jaarlijks na de vaststel-
vergoedt. Ook is het mogelijk dat ouders
brengen. In de gids staat wat de werkwij-
ling van de schoolgids.
de fiscaal onbelaste vrijwilligersvergoe-
ze van de school voor het komende
De oudergeleding in het primair onder-
ding ontvangen (zie kader).
schooljaar is, hoe de school functioneert,
wijs heeft op grond van artikel 13g van
wat de doelstellingen van de school zijn
de WMS instemmingsbevoegdheid bij
en hoe die worden gerealiseerd, wat de
het vaststellen van de schoolgids. De ou-
school doet aan kwaliteitszorg en welke
der/leerlingengeleding in het voortgezet
resultaten worden behaald. De school-
onderwijs heeft dit op grond van artikel
gids is voor ouders in ieder geval een
14, lid 1a van de WMS.
hulpmiddel bij het zoeken van een school voor hun kind én om de ontwik-
Faciliteitenregeling
kelingen op school te volgen. In artikel
Een geheel nieuwe instemmingsbevoegd-
13 van de Wet op het primair onderwijs
heid betreft de faciliteitenregeling voor
is opgenomen dat de schoolgids voor het
ouders. In het medezeggenschapsstatuut,
primair onderwijs in ieder geval inzicht
dat tenminste een keer in de twee jaar
moet bieden in:
wordt vastgesteld, is geregeld op welke
• doelen en resultaten van het onderwijs
wijze invulling is gegeven aan het be-
• de wijze waarop de zorg voor het jonge
schikbaar stellen van faciliteiten aan ou-
kind wordt vormgegeven • de wijze waarop de zorg voor leerlinMR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310 wetgeving 9
ders ( artikel 22 sub e WMS). In artikel 28 van de WMS is aangegeven
De auteur is juridisch adviseur bij het Bureau Katholiek Onderwijs en werkzaam voor de bond KBO en voor de bond KBVO.
9
24-02-2010 13:03:47
Amsterdams initiatief succesvol
CONSUMENTENBOND
VOOR OUDERS In 1999 stelde de rechter Karina Schaapman uit Amsterdam in het gelijk in haar strijd voor beter onderwijs aan haar kinderen. Het schoolbestuur moest betalen voor het wegwerken van hun onderwijsachterstand. In 2007 zorgde gemeenteraadslid Schaapman voor de oprichting van de Onderwijs Consumenten Organisatie. Frederik Smit
D
e Onderwijs Consumenten Or-
de school vinden. Waar ze tegen aan lo-
‘We stimuleren dat ouders zitting nemen
ganisatie (OCO) in Amster-
pen. Wat ze veranderd willen zien. Met
in de mr. De mr is formeel gezien vaak
dam is een lokaal informatielo-
mini-enquêtes brengen we de kwaliteit
de laatste verdedigingslinie van ouders
ket dat zoveel mogelijk informatie over
van het lokaal onderwijsaanbod en de
als de balans tussen ouders en school uit
onderwijs verzamelt en ontsluit voor on-
wensen van ouders en leerlingen in kaart.
evenwicht is geraakt. De mr is ook een
derwijsconsumenten, zodat zij hun rol als
Ouders kunnen bij ons hun hart luchten.
prachtig instrument om het schoolbeleid
betrokken ouder kunnen vervullen. OCO
We kunnen als een onafhankelijke partij
samen vorm te kunnen geven. Een reden
beantwoordt vragen van onderwijsconsu-
luisteren en begrip tonen.’
om juist de positie van de mr op scholen
menten over het onderwijs in Amsterdam, brengt informatie /over onderwijs
Miscommunicatie
waar het nodige mis is gegaan te versterken. De school moet ouders volgens mij
uit verschillende bronnen bij elkaar, or-
De ervaring van Van de Koppel is dat
niet alleen informeren over de ontstane
ganiseert debatten over onderwijskwali-
ouders miscommunicatie tussen ouders
situatie, maar hen vooral ook betrekken
teit en verzorgt publicaties om het onder-
en school als grootste probleem ervaren.
bij het verbeteringsproces.’
wijs inzichtelijk te maken. Daarnaast zet OCO zich in voor ouders die klem zitten en hulp nodig hebben. De gemeente Amsterdam heeft alle belang bij goed onderwijs in de gemeente en financiert de bond dan ook met 300.000 euro.Volgens Menno van de Koppel, lid van het OCOteam, vormen vragen van ouders en leerlingen over het onderwijs de basis van het werk dat OCO doet. ‘Vanuit de vragen kiezen we de onderwerpen voor de projecten, zoals de keuze van een basisschool en de rechten en plichten van ouders in het onderwijs. We proberen alle groepen ouders in Amsterdam te bereiken. Door hen gewoon aan te spreken op de schoolpleinen. We stappen op ze af en
OCO Onderwijs Verkiezingsdebat 2 februari 2010 in De Balie, rechts in beeld Menno van de Koppel en
vragen wat hen bezighoudt. Wat ze van
Tamar van Gelder van OCO.
10
MRm0310_interview 10
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:05:47
Ouders als consument
die ze nodig hebben bij het kiezen van een nieuwe school, gegeven door andere ouders en leerlingen.
Ouders (als wettelijke vertegenwoordigers van hun minderjarige kinderen) heb-
• De site bevordert de samenwerking tus-
ben als ‘stakeholders’ belang bij de realisatie van productie- en servicedoelstellin-
sen ouders als consumenten en de be-
gen van de onderwijsinstellingen. De school is te zien als een verlengstuk van de
wustwording dat de mening van ouders
opvoeding door de ouders. Ouders zijn te beschouwen als afnemers van het ‘pro-
en leerlingen over onderwijs ertoe doet.
duct’ onderwijs. De belangen van ouders als consumenten hebben vooral betrek-
• Ouders en leerlingen krijgen ondersteu-
king op de wijze waarop hun kinderen deelnemen aan het onderwijsleerproces en
ning bij wat zij als kritische consument
de resultaten daarvan.
kunnen en willen ondernemen: van een beredeneerde schoolkeuze tot hun rechten uitoefenen. Maar ook om met elkaar
Volgens Van de Koppel staan ouders er
of via internetbeoordelingen. Deze erva-
doorgaans alleen voor in hun relatie tot
ringsoordelen van de onderwijsgebrui-
de school. ‘De school kan beter functio-
kers zijn zowel in de scholengids voor
neren als ook ouders op een efficiënte
voortgezet onderwijs als op de website
manier met elkaar in contact komen om
van OCO terug te vinden. Van de Kop-
ervaringen uit te wisselen over het groot-
pel: ‘Bij sterk afwijkende beoordelingen
In de aanloop naar de gemeenteraads-
brengen van hun kinderen en hun erva-
bespreken we met de school wat de oor-
verkiezingen organiseerde OCO een
ringen met de school. Dat vraagt een wat
zaken daarvan kunnen zijn. De OCO-
verkiezingsdebat dat geheel gewijd was
andere benadering dan een gebruikelijke
sterren kun je vergelijken op totaalscore
aan onderwijs. De onderwerpen die be-
thema-avond over het puberbrein. Het
en op onderdelen als welke basisschool
sproken zijn, waren: onderwijskwaliteit,
vergt ook afstemming wat betreft de doe-
verdient de meeste sterren voor ouder-
onderwijsaanbod, keuzevrijheid en se-
len die ouders, school en buurtorganisa-
betrokkenheid en op welke VO-school
gregatie. Alle ouders van schoolgaande
ties hanteren om tot zinvolle interactie
waarderen ze de kantine het meest?’
kinderen waren hiervoor uitgenodigd.
met elkaar te komen. Dat alle betrokke-
De scholengids voor voortgezet onder-
PvdA-wethouder Lodewijk Asscher was
nen als ‘community’ onderlinge ervarin-
wijs (oplage 100.000) geeft OCO samen
ook aanwezig.
gen uitwisselen, ze zich meer gezamenlijk
met het Parool uit. Amsterdam telt
verantwoordelijk voelen voor het beleid
67 scholen voor voortgezet onderwijs.
en er samen de schouders onder willen
Om daar een goede keuze uit te maken,
zetten om de kwaliteit van het onderwijs
staan in de gids portretten van scholen
op een hoger plan te tillen.’
gezien door de ogen van degenen die er
Sterren
te zorgen voor gemengde scholen. • De site biedt tools om ouderbetrokkenheid en medezeggenschap te versterken.
Verkiezingsdebat
<
verstand van hebben: leerlingen en hun favoriete leraren. Ook staat er informatie
Bronnen:
OCO stelt ouders en leerlingen zowel in
in voor ouders over de kosten van onder
• http://www.onderwijsconsu-
het primair als voortgezet onderwijs in
meer de ouderbijdrage, schoolreizen
de gelegenheid hun mening te geven
naar verre oorden en verplichte laptops.
over een bepaalde school als service aan
En informatie voor leerlingen waar je op
Schoolstrijd. Op de bres voor
andere ouders en leerlingen die bij het
de middelbare school indruk mee maakt
beter onderwijs.
kiezen van een school graag gebruikma-
en wat je beter maar thuis kunt laten.
ken van opgedane ervaringen. Het kan een waardering uitdrukken van een goe-
Sterke website
ment.nl • Karina Schaapman (2000).
• Menno van de Koppel (2009). Bouwstenen. Bijdrage aan de symposiumbundel van de
de ontwikkeling, maar ook een goede
De OCO-website heeft ongeveer 1400
NVOR: de juridische positie
manier zijn om mogelijke problemen te
unieke bezoekers per dag. Wat zijn de ster-
van de ouders in het onderwijs.
signaleren. Of een school ‘goed’ of
ken punten van de website van OCO?
‘slecht’ is, kun je zien aan de OCO-ster-
• Op de site staat een overzicht van alle
ren die ouders en leerlingen geven. OCO
scholen in Amsterdam met hun sterke
Dr. Frederik Smit is als senior-onderzoeker
verzamelt de sterren op twee manieren:
en zwakke punten.
verbonden aan het ITS van de Radboud
door op de scholen stemmen op te halen MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_interview 11
• Ouders en leerlingen krijgen informatie
Universiteit Nijmegen.
11
24-02-2010 13:05:48
Overonderwijs PO/VO Startmeting versterking functiemix
PO/VO Leidraad onderzoeksvoorstellen
Op de website van het ministerie van
tweede tranche van het budget pas be-
OCW staat het rapport Startmeting ver-
schikbaar komt, indien op sectorniveau
sterking functiemix. Het rapport is een
de tussendoelen zijn bereikt. De criteria
Op de website van het programma On-
startmeting van het beleid rondom pro-
waaraan leraren in de verschillende scha-
derwijs Bewijs staat een leidraad voor het
motiecriteria. Deze meting dient als refe-
len moeten voldoen, worden uitgewerkt
aanvragen van onderzoeksvoorstellen.
rentiepunt voor metingen in de komende
en vastgelegd op drie niveaus: in de con-
Dat kan nog tot 1 juli 2010. Het program-
jaren. De convenanten LeerKracht van
venanten, tussen de sociale partners (in
ma Onderwijs Bewijs stimuleert de ont-
Nederland beogen het leraarsvak aantrek-
de CAO) en op schoolniveau tussen
wikkeling van evidence-based onderwijs.
kelijker te maken. Per onderwijssector
schoolleiding en de medezeggenschaps-
Het doel is via wetenschappelijk onder-
zijn in samenwerking met de sociale part-
raad. De uitwerking van de nieuwe func-
zoek kennis te verzamelen over wat werkt
ners de kabinetsplannen uit het actieplan
tiemix staat nog in de kinderschoenen.
en niet werkt in het onderwijs. Voor de
LeerKracht van Nederland uitgewerkt.
Nieuwe promotiecriteria zijn op school-
tweede onderzoeksronde is 10,5 miljoen
Eén van de beloningsafspraken uit de
niveau nog nauwelijks opgesteld. Het on-
euro beschikbaar. De online leidraad
convenanten betreft de versterking van de
langs op de website van OCW gepubli-
geeft informatie over de eisen die ge-
‘functiemix’. Schoolbesturen ontvangen
ceerd rapport is gebaseerd op gegevens
steld worden aan een onderzoeksvoorstel
extra geld om meer leraren in een hogere
uit een enquête onder het onderwijsper-
en over de procedure rond het indienen
loonschaal te kunnen belonen. Voor elke
soneel. Het is een startmeting van het
daarvan. In de tweede ronde van Onder-
sector zijn voor 2014 streefpercentages
beleid rondom promotiecriteria. Deze
wijs Bewijs staan vijf thema's centraal:
opgesteld met betrekking tot de verdeling
meting dient als referentiepunt voor
dagindeling en opvang, excellentie, bur-
van de leraren over de loonschalen. Daar-
metingen in de komende jaren.
gerschap, gedragsproblemen en pesten
naast zijn er tussendoelen voor 2011 opgesteld. Voor elke sector geldt, dat de
en vermindering van achterstanden.
Bron: OCW, 10 februari 2010.
Deelname aan Onderwijs Bewijs is interessant voor onderzoekers, scholen, lerarenopleidingen, schoolbegeleidingsdiensten, jeugdzorginstellingen, peuterspeelzalen en organisaties voor kinder opvang. Meer informatie op www.onderwijsbewijs.nl.
Bron: VOS/ABB, 9 februari 2010
12
MRm0310_onderwijs 12
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:03:58
PO/VO Snel signaleren kindermishandeling Staatssecretaris Bussemaker en minister
bruiken, maken ze twee tot drie keer snel-
Rouvoet presenteerden op 1 februari
ler melding van mishandeling, blijkt uit
2010 de Meldcode Huiselijk Geweld en
onderzoek’, zei Bussemaker. ’Daarmee is
Kindermishandeling. De Meldcode moet
de meldcode een belangrijk instrument in
leraren, zorgverleners en jeugdhulpverle-
de strijd tegen geweld in afhankelijkheids-
ners alert maken op signalen van mishan-
relaties.’ Rouvoet benadrukte dat met een
deling en stimuleren melding te maken.
verplichte meldcode niet getreden wordt
Op 1 januari 2011 treedt naar verwachting
in de verantwoordelijkheid en in de eigen
de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en
afweging van de professionals. Dit zou wel
Kindermishandeling in werking. De wet
het geval zijn geweest indien sprake zou
stelt gebruik van een meldcode verplicht
zijn van een meldplicht. De meldcode be-
voor professionals bij (mogelijke) signalen
staat uit een stappenplan, waarin staat
In opdracht van het ministerie van OCW
van huiselijk geweld en kindermishande-
wat een professional moet doen bij ver-
is in het schooljaar 2008-2009 de ar-
ling. ‘Als professionals een meldcode ge-
moedens van huiselijk geweld of kinder-
beidsmarktbarometer voor het primair
mishandeling. De wet is straks van toe-
onderwijs en voortgezet onderwijs uitge-
passing op ruim een miljoen professionals
voerd. In dit onderzoek worden vacature-
in de gezondheidszorg, jeugdzorg, wel-
stromen voor directiepersoneel, onder-
zijn, onderwijs en justitie. In het kader van
wijzend en ondersteunend personeel in
het vaststellen van het veiligheidsbeleid
kaart gebracht. Daarbij komen onder an-
op school/scholen ligt het voor de hand
dere de veranderingen ten opzichte van
dat de (g)mr moet instemmen met de
eerdere jaren aan bod en de eventuele
door het bestuur voorgelegde meldcode .
knelpunten die onderwijsinstellingen er-
U kunt het basismodel downloaden via
varen bij het vervullen van de vacatures.
www.meldcode.nl.
De spanning op arbeidsmarkt in het pri-
PO/VO Arbeidsmarktbarometer 2008/2009
mair onderwijs neemt de laatste jaren Bron: bond KBO 3 februari 2010
weer toe. Dit geldt zowel voor directieleden als voor leraren. Het aantal open-
VO Onderzoek binnenklimaat middelbare scholen
staande vacatures in het schooljaar 20082009 is duidelijk gestegen. Verder blijkt dat de vacatures voor leraren relatief langer openstaan en er zich voor directieva-
De VO-raad laat een onderzoek uitvoeren
dat de CO2-concentraties op veel locaties
catures minder kandidaten meldden. Het
naar het binnenklimaat op middelbare
boven de norm uitkwamen. Voor een
voortgezet onderwijs laat een andere ont-
scholen. De onderzoekers meten niet al-
schoolbrede aanpak van het binnenkli-
wikkeling zien dan het primair onderwijs.
leen de CO2-concentratie in klaslokalen,
maat is specifieke kennis nodig. Bij Arbo-
In het afgelopen schooljaar is in deze sec-
maar kijken ook welke andere samenhan-
VO, het arboservicecentrum van de VO-
tor de spanning op de arbeidsmarkt juist
gende factoren het binnenklimaat bepa-
raad, vinden scholen informatie en
afgenomen, met name voor leraren. Zo-
len. Op 9 juni 2010, tijdens het Arbo-VO
adviezen, onder meer via de Arbocata
wel voor directie als voor leraren geldt,
congres over binnenklimaat, maakt de
logus-VO. Op het congres krijgen deel-
dat er meer vacatures zijn vervuld dan
VO-raad de onderzoeksresultaten be-
nemers praktische tips om het binnen
ontstaan. Het schooljaar 2008-2009 mar-
kend. Een goed binnenklimaat is een
klimaat te verbeteren. Ook aan bod
keert daarmee een omslagpunt in de
belangrijke voorwaarde voor effectief on-
komen regelgeving, medezeggenschap en
ontwikkeling op de arbeidsmarkt van de
derwijs en draagt bij aan de onderwijs-
de invloed op leerprestaties en ziektever-
afgelopen jaren in het voortgezet onder-
prestaties van leerlingen. Eerder onder-
zuim. Scholen kunnen zich inschrijven
wijs. Het onderzoek staat op de website
zoek op basisscholen ligt ten grondslag
via de website www.arbo-vo.nl.
van OCW.
Bron: ARBO-VO;VO-raad, 9 februari 2010
Bron: OCW, 10 februari 2010
aan de opzet van dit onderzoek. Uit het onderzoek in het primair onderwijs bleek MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_onderwijs 13
13
24-02-2010 13:04:00
Tineke Brug:
‘Leg afspraken altijd goed vast’ Pedagoge Tineke Brug (43), getrouwd en twee zoons van vijftien en elf, zit in de mr van Vrije School Tiliander in Tilburg. Naast haar therapeutische praktijk doceert ze aan de masteropleiding pedagogiek bij Fontys Hogescholen. Leonie de Bruin
gen aan het prikbord en staan ook op de website. Bovendien zijn we als mr-leden op het schoolplein aanspreekbaar. Ouders weten ons wel te vinden, maar het mag wat bij betreft nog wel wat meer. Daarnaast organiseert de school twee tot drie keer per jaar een ouderavond waar
Wat voor soort school is Tiliander?
zaken op orde zijn. Als je ziet wat voor
belangrijke besluiten worden toegelicht.
‘Het is (nog) een zelfstandige school met
consequenties het heeft als bijvoorbeeld
De mr is daar ook altijd bij aanwezig.’
ruim tweehonderd leerlingen op één lo-
het leerlingenaantal terugloopt. Dat heeft
catie. Wat mij zo aanspreekt aan Tiliander
gevolgen voor de overheidsgelden, het
Waar willen jullie verder aan werken?
is dat hier echt een gevoel van gemeen-
personeel en ook voor de huisvesting.’
‘We willen als mr stimuleren dat de
schap heerst. De docenten zijn zeer be-
school zich krachtiger profileert naar bui-
trokken bij de leerlingen en veel ouders
Welke ontwikkelingen spelen er op dit moment?
ten. Tiliander pakt een aantal zaken heel
zijn actief betrokken bij de school. Vooral
‘We willen graag aansluiting bij een gro-
goed op, zoals ons sociale klimaat en
voor de kunstzinnige vakken zijn altijd
tere organisatie, omdat we als zelfstandi-
duurzaamheid, en mag dat best wat meer
wel enthousiaste ouders te vinden.’
ge school te kwetsbaar zijn. Het bestuur
laten weten. Ook het inhoudelijk pedago-
en de leiding zijn veel tijd en energie
gisch beleid is hier heel goed.’
Waarom ben je in de mr gegaan en wat zijn
kwijt aan zaken als financiën, personeel,
je ervaringen?
huisvesting en wetgeving. Als je met
Heb je nog tips voor andere mr-leden?
‘Drie jaar geleden, toen de school in
meer scholen bent, kun je een aantal za-
‘Zorg dat je elkaar goed blijft verstaan.
zwaar weer verkeerde en het predicaat
ken gemeenschappelijk doen en boven-
Ook al lijkt het formeel, maar leg altijd
‘zwak’ kreeg van de inspectie, ontstond
dien ook van elkaar leren. We willen wel
duidelijk vast wie wat wanneer heeft ge-
behoefte aan een orgaan waarin de ver-
zoveel mogelijk onze eigen identiteit be-
vraagd en gedaan, vooral bij incidenten.
schillende geledingen zijn vertegenwoor-
houden. De school is al in een verder-
Je denkt het soms wel even te regelen,
digd en dat het beleid kon toetsen. Ik ben
gaand stadium van verkenning bij een
maar als je het niet vastlegt is het lastiger
bij de oprichting van de mr betrokken
scholenorganisatie. De mr wordt hier
er later nog eens op terug te komen of ie-
geweest, omdat ik mee wilde helpen het
nauw bij betrokken en goed op de hoogte
mand er op aan te spreken.’
tij te keren. Ik vind transparantie erg be-
gehouden. We zijn uitgenodigd zitting te
langrijk. We kunnen via de mr ouders la-
nemen in verschillende overleggroepen,
ten zien waar het bestuur mee bezig is.
maar dat willen we niet. We concentreren
We hebben er hard aan gewerkt om de
ons liever op de toetsingsrol en wachten
situatie te verbeteren en dat is gelukt.
op wat er uit die overleggroepen komt.’
Ook zie ik nu van binnenuit wat er moet Hoe communiceren jullie met de ouders?
personeel. Het is heel belangrijk dat die
‘De notulen van de vergaderingen han-
MRm0310_MR-lid 14
Interessante ontwikkelingen, boeiende discussies, bruikbare tips? Wilt u hier meer over vertellen in deze rubriek, stuur dan een mail naar:
[email protected]
gebeuren op het gebied van financiën en
14
<
onder vermelding van MR-lid in beeld.
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:04:23
Bas Daene
MR-LOG
’Mijn ouders‘
OP 00
Bas Daene is sinds oktober 2009 mr-lid op de basisschool van zijn dochter Floortje (6). Hij vertelt op deze plek over zijn ervaringen. Bas (38) werkt bij een middelgroot ICT-bedrijf, is getrouwd met Lies en heeft naast Floortje nog een zoon, Bas junior (3).
ou ou
Beste lezers, Het begon allemaal met een briefje dat Lies en mij via de broodtrommel van Floortje bereikte. Hierin stond de mededeling dat het overblijven in de middagpauze werd verplaatst van de school naar buurtcentrum ‘Het Haasje’. Deze verhuizing was noodzakelijk, omdat de brandweer het overblijflokaal na inspectie had afgekeurd. Dit verbaasde mij niets, want ‘overblijflokaal’ was een erg ruimhartige aanduiding voor een verbrede gang, deels doorlopend onder de trap, waar een aantal lange tafels was neergezet, waaraan de kinderen op te hoge banken hun boterhammetjes opaten, omringd door kapstokken en voorraadkasten. Deze opstelling blokkeerde ook nog eens een nooduitgang. Wel waren wij verbaasd over de keuze van buurtcentrum Het Haasje. De afstand tussen de school en Het Haasje is zeker een kilometer en om er te komen moeten de kinderen een drukke weg oversteken. Ook de reputatie van Het Haasje laat te wensen over. Het geldt als een hangplek voor jongeren die daar licht criminele activiteiten ontplooien. De volgende ochtend stond een grote groep ouders op het schoolplein, waaronder Conny, Anita en Esther, de drie mr-moeders. Ze hadden zelfgemaakte borden bij zich met daarop teksten als: ‘Geen overblijf met wiet’ en ‘Wethouder Aarts is het haasje!’ Toen ze mij zagen stoven ze op me af en eisten spreektijd in de medezeggenschapsraad. ‘Jullie zitten toch in de mr”, antwoordde ik. Maar dat had er niets mee te maken. Ze wilden spreektijd voor de actiegroep ‘de verontruste ouders’ en een demonstratie voor het gemeentehuis. Op dat moment zag ik directeur Rob plaatsnemen op een laag muurtje bij de voordeur van de school. Hij zette zijn handen aan zijn mond en toeterde: “Lieve mensen, mag ik even jullie aandacht, even stil alstublieft.” Het werd stil op het plein. Rob leek de spanning nog wat op te voeren en wachtte met zijn wijsvinger aan zijn lippen. “Sssst, sssst”, klonk het om mij heen. “Lieve mensen, ik begrijp jullie boosheid, maar mijn handen zijn gebonden. Wethouder Aarts is hiervoor verantwoordelijk en met hem heb ik straks telefonisch overleg. Maar als dat niets oplevert, laat hem dan vooral weten hoe u er over denkt, met z’n allen voor het gemeentehuis! En vergeet u vooral ook niet dat er volgende maand verkiezingen zijn!” Een luid gejoel brak los en als een ware volksmenner wuifde Rob naar de moeders en gebaarde naar mij dat ik binnen moest komen. Het duurde even voor ik mij kon bevrijden, dus toen ik Rob’s kamer binnenkwam, was hij al aan de telefoon. Blijkbaar had hij de wethouder aan de lijn, want ik hoorde hem zeggen: ‘Ja, meneer Aarts, mijn ouders zijn woedend en staan op het punt naar het gemeentehuis te komen. Ze hebben de pers er ook bij gehaald.’ Even zette Rob mij op het verkeerde been en vroeg ik me af wat zijn ouders hier mee te maken hadden, maar toen begreep ik dat hij het over de moeders buiten had. Het was lang stil. Rob legde zijn hand op de hoorn en fluisterde: ‘….druk overleg met de ambtenaren!’ Uiteindelijk zei hij: ‘Dus er komt eerst een noodlokaal en daarna gaan we permanent uitbreiden. Uitstekend! Dat zal mijn ouders wel geruststellen. U wilt het ze graag zelf vertellen? Prima, ik begrijp het, de verkiezingen enzo. U bent van harte welkom!’ Rob hing op en sprak triomfantelijk: ‘Bas, als je nieuwbouw wil, moet je ouders een maand voor de verkiezingen boos maken, succes verzekerd!’
MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_Blog 15
<
15
24-02-2010 13:04:41
Wachten op passend onderwijs
Leuren met je kind Ouders met kinderen die extra zorg nodig hebben, kunnen soms moeilijk een passende school vinden. De vraag is of invoering van passend onderwijs per 1 augustus 2012 hier een eind aan maakt. Henk Jansen
S
cholen weten steeds beter om te
ook voor in situaties waarin het kind een
gaan met leerproblemen als dys-
indicatie voor speciaal (voortgezet) on-
lexie en dyscalculie, maar heb-
derwijs heeft en niet geplaatst kan wor-
ben vaak grote moeite met leerlingen
den in de school van hun keuze. Bijvoor-
met gedragsproblemen, bijvoorbeeld als
beeld als de gewenste school voor
gevolg van autisme of adhd. Dat geldt
speciaal onderwijs vol blijkt of als de
vooral voor middelbare scholen. Aan
ouders plaatsing in een reguliere school
het eind van hun latijn als het gaat om
wensen die echter niet bereid of in staat
het vinden van goede zorg voor een
is de leerling toe te laten.
kind, sturen ze het bij het zoveelste incident van school. Voorzieningen rond
Tussen wal en schip
de school (een zorgteam van in- en ex-
Er vallen ook leerlingen in het voortge-
terne deskundigen) bieden soms ook
zet onderwijs tussen de wal en het
geen uitweg. Als de problematiek niet al
schip: ze krijgen geen indicatie voor het
te ernstig is, komt het kind niet in aan-
speciaal onderwijs en worden niet (lan-
merking voor plaatsing in het speciaal
ger) toegelaten tot het reguliere onder-
voortgezet onderwijs. De gang naar de
wijs. Deze groep bestaat uit voortijdig
rebound is dan de enige weg. Een re-
schoolverlaters, reboundleerlingen, leer-
bound is een voorziening waar leerlin-
lingen die een speciaal programma vol-
gen die een bedreiging zijn voor de vei-
gen, zoals Op de Rails of Herstart (een
ligheid tijdelijk geplaatst worden. Zij
programma voor maximaal 1 jaar, geor-
volgen daar onderwijs en krijgen een
ganiseerd door het speciaal voortgezet
op maat gesneden programma voor ge-
onderwijs). In het vmbo en mbo (ni-
dragsbeïnvloeding. De maximale ver-
veau 1) bedraagt het aantal voortijdig
blijfsduur is 13 weken, daarna wordt
schoolverlaters tussen de 3 en 5 pro-
het kind teruggeplaatst op de school
cent. Het aantal reboundleerlingen be-
van herkomst of op een andere school
draagt per samenwerkingsverband on-
voor voortgezet onderwijs. In ongeveer
geveer 0,5 procent van de leerlingen in
een derde van de gevallen blijft een
het voortgezet onderwijs. Het aantal
leerling langer dan deze termijn in de
leerlingen in speciale projecten als Her-
rebound zitten.
start en Op de Rails bedraagt ongeveer
Ouders die met hun kind ‘leuren’ komen
0,4 procent.
16
MRm0310_actueel 16
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:06:03
Zorgplicht
In de rebound
In het primair en voortgezet onderwijs staat een vernieuwing voor de deur die
‘Mijn zoon werd vlak voor het eindexamen van school gestuurd. Hij zat op het
‘passend onderwijs’ heet. De bedoeling is
vmbo (theoretische leerweg) en had iets heel stoms gedaan: een rap geschreven en
dat de stroom leerlingen richting het spe-
op internet gezet, waarin hij zijn leraren iets ergs aanzegde. Hij heeft een lichte au-
ciaal onderwijs ingedamd wordt en dat
tistische stoornis en daarvoor een ‘rugzakje’ gekregen. De school wilde hem niet
de ouders niet langer hoeven te leuren
meer toelaten. Gelukkig kon hij zijn eindexamen op een andere school afleggen.
met hun kind dat extra zorg nodig heeft.
Hij slaagde met goede cijfers en wilde naar de havo. Hij is getest om na te gaan of
Ook moet het een einde maken aan de
hij dat niveau aankon. De uitslag was zeer positief. Nog voor de zomervakantie
bureaucratische procedures rond de toe-
ben ik langs verschillende havo-vwo scholen gegaan met de vraag of hij daar te-
wijzing van zorg en onderwijs. Passend
recht kon. Geen enkele school in de regio liet hem toe. Ze konden hem naar eigen
onderwijs moet per 1 augustus 2012
zeggen niet de zorg bieden die hij nodig heeft. Ook buiten de regio hebben we ge-
ingevoerd zijn. Vanaf die datum hebben
zocht, maar ook daar geen passende plek. Tot aan de kerstvakantie heeft hij in de
scholen een ‘zorgplicht’: de school moet
rebound gezeten, waar hij goed begeleid werd. Zij hebben ervoor gezorgd dat hij
passend onderwijs en zorg bieden aan
naar een ROC kon gaan, waar hij een havo-opleiding kon volgen.’
alle leerlingen die zich aanmelden of zijn toegelaten. Lukt dit niet, dan biedt de school een passend ‘arrangement’ aan. Bijvoorbeeld een plaats op een andere
vordering van de docenten). • Samenwerking tussen alle scholen in
speelt in de discussies over de ambities en niet pas bij het eindresultaat betrokken
school, al of niet gecombineerd met zorg
een regio inclusief de gymnasia (geen
wordt. De overheid streeft er ook naar
door externe instanties. De scholen in
enkele school duikt weg). De scholen
ouders in het regionale samenwerkings-
een regio werken samen met elkaar en
moeten hun zorgaanbod verbreden en/
verband te betrekken bij de besluitvor-
met het speciaal onderwijs om deze zorg-
of verdiepen, zodanig dat er in de regio
ming over de inrichting van het palet aan
plicht te kunnen waarmaken. Maar de
of het samenwerkingsverband een dek-
zorgvoorzieningen en de procedures voor
kend aanbod is.
zorgtoewijzing. Dit palet staat omschre-
school mag zelf bepalen voor welke problematiek zij passende zorg en onderwijs kunnen en willen realiseren.
Zorgprofielen
• Heldere, niet bureaucratische procedu-
ven in het jaarlijkse zorgplan van het sa-
res om de zorg aan leerlingen toe te wij-
menwerkingsverband. Op welke wijze dit
zen in het samenwerkingsverband.
moet gebeuren, is nog onduidelijk. De
• Betrokkenheid van ouders bij de toewij-
vorming van een bovenbestuurlijke mr
Er bestaat een gevaar dat scholen ver-
zing van zorg: niet alleen de gediagnos-
hoort tot de mogelijkheden, maar de in-
schillen in ‘zorgprofiel’. De ene school
ticeerde problematiek van het kind is
spraak kan ook via thema- of adviesgroe-
heeft een breed profiel en kan veel leer-
richtinggevend, maar ook de wensen
pen, ronde tafelgesprekken en ouder-
lingen met verschillende soorten proble-
van ouders met betrekking tot de
panels worden geregeld. Ook op dit punt
matiek aan, de andere school heeft een
schoolkeuze en het zorgaanbod.
kunt u pro-actief zijn: vraag regelmatig
smal profiel en kan er veel minder aan. Soms ontstaan deze verschillen uit con-
Rol (g)mr
aan uw bevoegd gezag hoe het ermee staat of neem eens contact op met andere
currentieoverwegingen. Het hangt van
De samenwerkingsverbanden van scholen
(g)mr’s om samen een vorm voor de
de bereidheid van de scholen af een slui-
moeten de beschikbare middelen voor ex-
inspraak te ontwikkelen.
tend palet van zorg- en onderwijsmoge-
tra zorg voor de leerlingen verdelen over
lijkheden te ontwikkelen , waardoor in
de scholen. Dat gebeurt op grond van het
een regio bijna alle leerlingen in het re-
zorgprofiel van de school: hoe breder en
guliere onderwijs kunnen blijven. Er zijn
dieper het profiel, hoe meer middelen. De
verschillende voorwaarden om dit te
ontwikkeling van het zorgprofiel is een
laten slagen:
belangrijke kwestie en een aangelegenheid
• Goed ontwikkelde zorgteams in en
waarbij de ouders in de (g)mr instem-
naast de school (teams met deskun-
mingsbevoegdheid krijgen. Waarschijnlijk
digen).
start uw school binnenkort een proces,
Henk Jansen is onderwijskundige en organi-
waarin ze in kaart brengt welk profiel ze
satieadviseur. Hij bekleedt diverse bestuurs-
• Zorg wordt verleend in de klas, tijdens de les of in speciale klassen in de
nu heeft en naar welk profiel ze toe wil.
school (dat vergt deskundigheidsbe-
Zorg er als (g)mr voor dat u al een rol
MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_actueel 17
functies in het onderwijs.
17
24-02-2010 13:06:04
Uitspraken van de geschillencommissie
Oudergeledingen i De Landelijke Geschillen Commissie WMS krijgt in een aantal gevallen te maken met geschillen waarin het om een specifiek ouderbelang gaat. De vraag was meestal welke bevoegdheid de oudergeleding had ten aanzien van een besluit van het bevoegd gezag. We geven u drie voorbeelden. Hilde Mertens
Onderwijstijd Het bevoegd gezag van een school voor speciaal voortgezet onderwijs had een lestijdenrooster ter instemming aan de
verplichte onderwijsprogramma; 3. het onderwijs moet onder verantwoor delijkheid van een leraar worden ver
oudergeleding onthield haar instemming,
zorgd, die op grond van de wet met die werkzaamheden mag worden belast.
lunchtijd als onderwijstijd werd aange
Hieruit volgt naar het oordeel van de
merkt. Daarop heeft het bevoegd gezag
Commissie dat in beginsel activiteiten tij
een interpretatiegeschil over het begrip
dens de lunchtijd kunnen worden gere
‘onderwijstijd' aan de Commissie voor
kend tot de onderwijstijd mits zij voldoen
gelegd. Het bevoegd gezag stelde dat de
aan voornoemde criteria. De Commissie
lunchtijd wordt benut in het kader van
overwoog voorts dat het ten uitvoer leg
het bijbrengen van sociale vaardigheden
gen van het voorgenomen besluit zonder
aan de leerlingen en het bevorderen van
de daarvoor vereiste instemming van de
sociale redzaamheid en gezond gedrag.
oudergeleding in strijd met de WMS is.
De oudergeleding meende dat de lunch
104123 - Interpretatiegeschil over het
tijd, zoals die op de school werd inge
begrip onderwijstijd (artikel 13 onder h
vuld, geen onderwijstijd was omdat er
WMS), uitspraak 23 juni 2009.
niets onderwijsinhoudelijk werd toege voegd. De Commissie sluit voor de inter
Vaststelling schoolgids
pretatie van het begrip ‘onderwijstijd’ aan
Het geschil ging over de betekenis van
bij de bewoordingen van de brief van de
het instemmingrecht van de oudergele
minister en de staatssecretaris van OCW
ding van de mr op een basisschool ten
van 7 september 2006 (TK 2005-2006,
aanzien van de vaststelling van de school
27451, nr. 60), in welke brief ten aanzien
gids. De mr leverde een tekst voor de
van het gehele voortgezet onderwijs de
schoolgids aan, die melding maakte van
criteria worden gesteld voor activiteiten
een rolverdeling tussen het bevoegd ge
ter voldoening aan de urennorm:
zag en de mr waar het bevoegd gezag het
1. het moet gaan om begeleid onderwijs,
niet mee eens was. De tekst kwam niet in
dat wil zeggen dat de leerlingen af
de schoolgids, omdat het bevoegd gezag
dwingbaar aanspraak kunnen maken
zei eindverantwoordelijk te zijn voor de
op begeleiding;
inhoud. Het bevoegd gezag verzocht de
2. het onderwijs moet deel uitmaken van
MRm0310_Jurisprudentie 18
alle leerlingen van een bepaalde stroom
oudergeleding van de mr voorgelegd. De onder meer omdat in het voorstel de
18
het door de school geplande en voor
Commissie uitspraak te doen over de in MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:04:50
N IN HET GEWEER terpretatie van artikel 13 onder g WMS. Hierin is aangegeven dat de ouider/leerlingengeleding instemmingsrecht heeft
Bindende uitspraken
ten aanzien van de vaststelling van de
Met ingang van 1 januari 2008 zijn alle scholen voor primair en voortgezet onder-
schoolgids. De Commissie overwoog dat
wijs aangesloten bij de Landelijke Commissie voor Geschillen WMS. Dat vloeit
het voorstel dat aan de mr is voorgelegd
rechtstreeks voort uit de Wet medezeggenschap op scholen (WMS). De geschil-
en waarmee hij heeft ingestemd niet de
lencommissie doet uitspraak in geschillen tussen het bevoegd gezag en de gmr, de
complete schoolgids behelsde, want het
mr, een geleding, een deelraad, een groepsmr of een themaraad. De uitspraken
stukje tekst over de mr moest nog inge-
van de commissie zijn bindend voor de geschilpartijen. Een partij kan nog wel
vuld worden. De WMS spreekt over de
binnen een maand beroep tegen de uitspraak instellen bij de Ondernemingskamer
aangelegenheid 'vaststelling van de
van het gerechtshof te Amsterdam. De Ondernemingskamer onderwerpt de zaak
schoolgids' en noemt daarbij geen beper-
dan niet opnieuw aan een volledig onderzoek; zij beoordeelt alleen of de geschil-
king. Het gaat dus om het vaststellen van
lencommissie de wet juist heeft toegepast.
de gehele schoolgids. Op grond van arti-
De uitspraken van de commissie worden binnen een week in anonieme vorm en
kel 13 onder g WMS moet het bevoegd
met een samenvatting gepubliceerd op de site www.onderwijsgeschillen.nl
gezag dan ook een voorstel voor de volledige schoolgids ter instemming aan de oudergeleding voorleggen. Als de ouder-
waarvoor de hele mr adviesrecht heeft,
geleding hiermee niet instemt, kan het
oordeelde de Commissie dat de ouderge-
bevoegd gezag als het zijn voorstel wenst
leding zich met een dergelijk geschil wel
te handhaven een instemmingsgeschil
tot de Commissie kan wenden. De ou-
aan de Commissie voorleggen. Dan kan
dergeleding van de mr kan er belang bij
zij de onthouding van instemming van de
hebben dat wordt vastgesteld dat een be-
oudergeleding beoordelen. Omdat het
paalde aangelegenheid in de mr aan de
bevoegd gezag niet het volledige voorstel
orde moet komen. Daarom moet een ge-
heeft voorgelegd, heeft het geen juiste
leding een interpretatieverzoek aan de
toepassing gegeven aan het betreffende
Commissie kunnen voorleggen als de mr
wetsartikel.
dit niet doet. De Commissie oordeelde
08.030 / 104011 - Interpretatiegeschil
voorts dat gelet op het geldende beleid
over de vaststelling van de schoolgids
aan de school het toelaten van een groep
(artikel 13 onder g WMS), uitspraak
leerlingen van een andere school die sluit
1 april 2009.
geen wijziging van het bestaande beleid inhoudt.
Toelating van leerlingen
Interpretatiegeschil over het beleid met be-
De oudergeleding van de mr van een ba-
trekking tot toelating van leerlingen (arti-
sisschool had de Commissie de volgende
kel 11 onder j WMS), uitspraak d.d. 10
Mr. Hilde Mertens is
vraag voorgelegd. Moet het besluit tot
juli 2008.
directeur/secretaris van
toelating van een groep leerlingen van een andere school die gesloten wordt,
de Stichting Onderwijsgeschillen te Utrecht.
aangemerkt worden als nieuw of gewijzigd toelatingsbeleid en komt aan de mr een adviesbevoegdheid toe? Hoewel het toelatingsbeleid van de school een zaak is MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_Jurisprudentie 19
19
24-02-2010 13:04:52
Dilemma’s bij toelating voortgezet onderwijs
Dringen aan de poort Ouders en hun kinderen hebben recht op onderwijs, zo staat in de internationale mensenrechtenverdragen. Hoe kunnen scholen leerlingen dan selecteren aan de poort? Is dit niet wettelijk te verbieden? Aan het recht op onderwijs blijken toch lastige dilemma’s verbonden. Paul Zoontjens
‘V
aker loting voor middelbare
hem of haar past. Er wordt in dit verband
sturen mogen eigen eisen stellen in ver-
school’ kopte NRC Handels-
wel gesproken van het recht op toegang
band met de toelating of het verblijf van
blad van 30 januari 2010 op de
tot onderwijs. Dat is een aansprekend
leerlingen. De wet of de rechter legt hen
voorpagina. De krant ontdekte dat steeds
maar ook abstract beginsel. Een belang-
daarbij niet al te veel in de weg.
meer scholen in de Randstad tot loting
rijke beperking op dat recht vloeit voort
overgaan als zich teveel kinderen uit
uit het feitelijk voorhanden zijnde scho-
groep acht aanmelden. Dat geldt niet al-
lenstelsel. Recht op toegang tot onderwijs
Zoals in een recent verschenen boek,
leen voor gymnasia maar ook voor mavo-
is niet hetzelfde als het recht op toelating
waarover Pieter Huisman en ik de redac-
afdelingen die hoog aangeschreven staan,
tot elke school naar keuze. Zo kunnen
tie hebben gevoerd, is uiteengezet, heb-
omdat ze in een scholengemeenschap
ouders niet van de overheid eisen dat die
ben besturen op velerlei vlak het recht
met vwo en havo huizen. Het krantenar-
(nieuwe) scholen beschikbaar stelt die
onder omstandigheden aan leerlingen de
tikel geeft verder aan dat de kinderen in
volledig beantwoorden aan hun voorkeu-
toelating tot de school te weigeren of hen
Den Haag, Amsterdam en Haarlem zich
ren. Maar ook als de voorkeur van ou-
van de school te verwijderen (zie infoka-
maar op één middelbare school mogen
ders uitgaat naar een bestaande school
der). De bekendste, maar vermoedelijk
inschrijven. Worden ze daar uitgeloot, dan
levert dat nog niet automatisch toelating
minst gebruikte, mogelijkheid hoort toe
belanden ze automatisch op een school
van hun kind op. Immers, als door auto-
aan het bijzonder onderwijs om leerlin-
waar te weinig aanmeldingen zijn binnen-
matische toelating heel veel kinderen
gen de deur te wijzen van wie de overtui-
gekomen. ‘Soms ver van huis en vaak op
naar een bepaalde school mogen gaan,
ging niet (langer) overeenstemt met de
een school waar de mogelijkheid om ‘af te
ontstaan in sommige gevallen massa-in-
religieuze of levensbeschouwelijke grond-
zakken’ naar een lager niveau bestaat’.
stituten. De vraag is of dat in het belang
slag van de school. Daar is rechtspraak
Je kunt vragen stellen bij zo’n bericht. Hoe
is van een goede spreiding van voorzie-
over. Die heeft er ook voor gezorgd dat
kan het dat scholen zelf kunnen uitmaken
ningen en van het recht op (goed) onder-
nog slechts 5 procent van de bijzondere
hoeveel leerlingen ze toelaten? Ze worden
wijs van ouders en kinderen. Politici die
scholen in Nederland op deze grond een
toch volledig betaald uit onze belastinggel-
in aanleg niet zo gelukkig zijn met het
toelatings- of verwijderingsbeleid voeren.
den? En er is toch een recht op toegang
zelfstandige toelatingsbeleid van afzon-
Schoolbesturen kunnen verder op grond
voor eenieder tot het onderwijs geregeld?
derlijke scholen staan daarom voor een
van eigen beleid beperkingen stellen aan
lastige afweging. Die is tot nog toe in het
de toelating. Twee varianten zijn daarbij
Recht op toegang
Vormen van selectie
belang van goed onderwijs uitgevallen en
door de rechtspraak erkend: een postco-
Om met dat laatste te beginnen, het Eu-
de meeste ouders zijn het daarmee ver-
de- of schoolwijkenbeleid en een capaci-
ropese Verdrag voor de Rechten van de
moedelijk eens. In Nederland aanvaarden
teitsbeleid. Het eerste komt erop neer dat
Mens en de fundamentele vrijheden
we daarom nog steeds dat (besturen van)
een bestuur met meer scholen onder zich
(EVRM) zegt: ‘Niemand mag het recht
scholen tot op zekere hoogte gerechtvaar-
het totale grondgebied waarop de scho-
op onderwijs worden ontzegd’. Elk indi-
digde eigen belangen hebben bij toelating,
len staan, kan verdelen in wijken of post-
vidu heeft dus het recht zo onbelemmerd
die niet altijd stroken met die van ouders
codegebieden en kan bepalen dat kinde-
mogelijk het onderwijs te genieten dat bij
en leerlingen. Anders gezegd: schoolbe-
ren uit gebied A naar school A gaan,
20
MRm0310_Opinie 20
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:05:02
T
kinderen uit gebied B naar school B, etc.
afkomst is uit den boze. Ook hier stelde
Het openbaar onderwijs kan zo’n beleid
de Commissie Gelijke Behandeling een
niet dwingend aan ouders opleggen, het
duidelijk kader.
bijzonder onderwijs wel. Het capaciteitsbeleid is de eveneens in de rechtspraak
Dilemma's
erkende mogelijkheid dat een bestuur een
Al met al bestaat er geen sterk recht van
maximum capaciteit vaststelt per groep,
ouders op toegang tot scholen. Scholen
klas of school en dus kinderen kan weige-
zijn vaak bij toelating tot een afweging
ren als toelating van hen het maximum
veroordeeld. Alle ontwikkelingen met
overschrijdt. Bij een capaciteitsbeleid zijn
betrekking tot de beperking van toelating
allerlei toelatingscriteria mogelijk, loting
en verblijf van leerlingen komen voort uit
is de laatst bekende variant.
moeilijk op te lossen dilemma’s. Het on-
Een school kan leerlingen voorts toegang
derwijs selecteert naar de aard, maar
weigeren of verwijderen bij gedragspro-
heeft ook een socialiseringstaak. Het
blemen. De ratio is hier dat het onderwijs
moet ruimte bieden voor de vorming van
onbelemmerd doorgang moet kunnen
persoonlijkheden, maar heeft ook een
vinden en dat de andere leerlingen niet in
voor de arbeidsmarkt kwalificerende op-
hun recht om (veilig en ongestoord) on-
leidingstaak. Het moet openstaan voor de
derwijs te ontvangen mogen worden aan-
toelating van nieuwe leerlingen, maar
getast. Bovendien kunnen scholen zorg-
mag daarbij de belangen van zittende
leerlingen de toegang weigeren of
leerlingen niet tekort doen. Gegeven deze
verwijderen als ze in redelijkheid niet in
dilemma’s behoort toelating, maar ook de
staat zijn die leerlingen adequaat onder-
weigering van toelating en verwijdering
wijs te bieden. Maatgevend hierbij is de
van leerlingen tot het normale hande-
gelijkheidsnorm uit de Wet gelijke behan-
lingspatroon van elke school.<
O P I N I E
O 0 in in a G t in
deling op grond van handicap en/of chronische ziekte die recent op het primair en voortgezet onderwijs van toepassing is verklaard. De Commissie Gelijke Behandeling te Utrecht is sinds 1 augustus 2009 de bevoegde instantie om over geschillen inzake toelating en verblijf van leerlingen met een beperking te oordelen.
P.W.A. Huisman en P.J.J.
Tot slot kunnen schoolbesturen in sa-
Zoontjens (red.), Selectie bij
menwerking met gemeenten tot een on-
toegang tot het onderwijs.
derling afgestemd toelatingsbeleid op het
Een juridische studie over toe-
grondgebied van de gemeente komen.
lating en verwijdering van on-
Dit is al in Nijmegen het geval. De sprei-
derwijsdeelnemers per thema
ding van leerlingen over verschillende
en onderwijssector, Deventer:
scholen is daar mogelijk ter voorkoming
Kluwer 2009.
of bestrijding van witte en zwarte scholen. Een lokaal spreidingsbeleid wordt in feite gebaseerd op een afgesproken capa-
Paul Zoontjens is bij-
citeitsbeleid van alle scholen. Op die ma-
zonder hoogleraar
nier kunnen scholen leerlingen weigeren en doorverwijzen. Hierbij gelden wel
onderwijsrecht aan de Universiteit van Tilburg.
strenge anti-discriminatienormen: spreiding waarbij een school direct of indirect onderscheid maakt naar ras of etnische MR magazine, nummer 3, maart 2010
MRm0310_Opinie 21
21
24-02-2010 13:05:05
Als ouderraad van openbare basisschool De Wegwijzer hebben we in de afgelopen jaren een enkele keer rechtstreeks aan het bestuur een plan voorgelegd (overblijfregeling bijvoorbeeld). Nu wilden we dat weer doen over een probleem met het functioneren van de directeur van onze school. De mr zegt dat we dat niet kunnen doen. Klopt dat ?
ding niet instemt, moet de directeur binnen drie maanden meedelen of hij het voorstel tot verhoging intrekt of dat hij het geschil voorlegt aan de geschillencommissie. De mr doet er goed aan om in dit geval eerst met de directeur te overleggen om te zien of de partijen niet tot elkaar kunnen komen. Wanneer de directeur het geschil voorlegt aan de geschillencommissie, moet dat gebeuren binnen zes weken nadat hij de ouder/ leerlingengeleding heeft meegedeeld dat hij zijn voorgenomen verhoging wil handhaven en dat hij het geschil voorlegt aan de commissie. Als de directeur, daartoe gemandateerd door het bevoegd
Onder de oude wet (WMO 1992) kon de ouderraad een advies
gezag, een instemmingsgeschil aanhangig maakt, moet hij de
geven aan het bestuur. Maar dit moest altijd via de mr aan het
ouders en/of leerlingen in de mr op de hoogte brengen van zijn
bestuur voorgelegd worden (WMO 1992, artikel 26).Het be-
afwegingen. De directeur moet ook zijn redenen voor het afwij-
stuur moest dan het advies behandelen als ware het afkomstig
zen van het voorstel door de betreffende geleding(en) aan de
van de mr. In de WMS van 2007 is dit artikel niet teruggeko-
geschillencommissie voorleggen. De geschillencommissie stelt
men. Als u toch bij het bestuur uw ideeën wilt voorleggen, kunt
de geledingen in de gelegenheid hun argumenten voor onthou-
u dat doen door de (ouder)leden van de mr hierover in te lich-
ding van instemming aan de commissie naar voren te brengen.
ten en hen te vragen deze over te nemen en aan het bestuur
Ook als de school de betaling van een (vrijwillige) bijdrage in
voor te leggen. De mr kan op grond van artikel 6 van de WMS
een overeenkomst heeft vastgelegd en de ouders deze vrijwillig
namelijk aan het bestuur voorstellen doen en standpunten ken-
hebben ondertekend, geldt een voorgenomen besluit tot het
baar maken over alle onderwerpen die de school aangaan. Het
verhogen ervan als een aangelegenheid waarbij ouders en leer-
bestuur moet binnen drie maanden hierop schriftelijk en met
lingen instemmingsbevoegdheid hebben. Als zij instemmen
redenen omkleed een reactie geven aan de mr of de oudergele-
moet de school een nieuwe overeenkomst opstellen die de ou-
ding in de mr. De bevoegdheid van de ouderraad om gevraagd
ders moeten ondertekenen. De directie kan dus niet op eigen
of ongevraagd aan de mr advies te geven en de plicht van de mr
houtje de hoogte van de bijdrage in een dergelijke overeen-
om dit aan het bestuur voor te leggen kan geformaliseerd worden
komst wijzigen.
<
door bijvoorbeeld de tekst van artikel 26.1 en 26.2 van de voormalige wet (WMO 1992) in het medezeggenschapsreglement op te nemen. Het bestuur kan deze wijziging van het reglement vaststellen als tenminste twee derde van het aantal mr-leden hiermee instemt. Het is dus raadzaam om over deze reglementswijziging eerst tot overeenstemming te komen met de hele mr.
De directeur van onze (brede) scholengemeenschap wil namens het bevoegd gezag de vrijwillige ouderbijdrage verhogen. Ouders in de mr vinden hem al hoog vergeleken met die van andere scholen in de regio. Wat kan de mr doen om de beoogde verhoging tegen te houden ?
Heeft u vragen over zaken waar u tegenaan loopt? MR magazine hoort ze graag van u. Wij beantwoorden ze dan in een van de volgende nummers. Mail uw vraag naar de redactie van MR magazine:
In de WMS 2007 is geregeld dat het ouder/leerlingendeel van de mr instemmingsbevoegdheid heeft over het voorgenomen
[email protected]. Op www.kluwer.nl/mr onder ‘vraag en antwoord’ vindt u nog meer vragen en antwoorden. Redactielid Henk Jansen beantwoordt vragen van
besluit tot vaststelling of verandering van de hoogte van de ou-
lezers. Hij is onderwijskundige en organisatieadviseur
derbijdragen. Er zijn vaak grote verschillen tussen scholen in
en bekleedt diverse bestuursfuncties in het onderwijs.
de hoogte van de ouderbijdragen. Als de ouder/leerlingengele22
MRm0310_VA 22
MR magazine, nummer 3, maart 2010
24-02-2010 13:05:13
O 0
In v P k b o
Huib directeur
Cees docent
Maya moeder
Joost leerling
door Ype Driessen
O 0
D
V k
Colofon MR magazine is een uitgave van Kluwer Hoofdredacteur Leonie de Bruin,
[email protected] Redactie Loulène Boersma, Henk Jansen, Paul Kamps, Hilde Mertens en Frederik Smit Redactieadres Kluwer, t.a.v. redactie MR magazine Postbus 4 2400 MA Alphen aan den Rijn Uitgever J.F.M. Vreeburg Contactpersoon Kluwer C. Ketelaar,
[email protected] Fotografie Esther Pennarts Fotografie (cover) Martine Sprangers Fotografie
MRm0310_GoedeRaad 23
Grafische vormgeving VerheulCommunicatie.com, Alphen aan den Rijn Abonnementen Abonnementsprijs € 92,93 Elk extra abonnement (op hetzelfde aflever- en factuuradres) € 46,47. Losse nummers € 14,50 Studentenprijs € 43,83 Genoemde prijzen gelden per jaar en zijn inclusief BTW en verzendkosten. Abonnementen op tijdschriften dienen schriftelijk met inachtneming van een opzegtermijn van drie maanden tegen het einde van de abonnementsperiode bij de uitgever te worden opgezegd, bij gebreke waarvan het abonnement stilzwijgend wordt verlengd voor de duur van één jaar. Abonnementenadministratie en informatie Kluwer t.a.v. klantenservice Postbus 878, 7400 AW Deventer Tel. 0570-673344, fax: 0570-691555
E-mail:
[email protected], www.kluwer.nl/klantenservice Verzending en facturering Intermedia bv Advertentieverkoop Camilla van Kampen Tel. 0570-647741, fax 0570-647749 E-mail:
[email protected] Mieke Bensink Tel. 0570-648979, fax 0570-647749 E-mail:
[email protected] Kluwer BV legt de gegevens van abonnees vast voor de uitvoering van de (abonnements-)overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Op alle uitgaven van Kluwer zijn de algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Deze kunt u lezen op www.kluwer.nl of opvragen via tel: 0570-673344.
ISSN 1872-6569 Regeling reprorecht Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3051, 2130 KB).
24-02-2010 13:05:24
Bijblijven in uw vakgebied Praktijkserie BasisschoolManagement Zit u in het management van uw basisschool? Dan heeft u er alle belang bij om de actuele ontwikkelingen in uw vakgebied op de voet te volgen. Maar hoe blijft u bij in die draaikolk van de actualiteit? Met de Praktijkserie BasisschoolManagement. Een onmisbare serie uitgaven die een breed scala aan onderwerpen behandelt. Ook dit jaar is de Praktijkserie weer uitgebreid met een aantal nieuwe titels met de meest actuele onderwerpen waaronder ‘Bekwaamheidseisen in de praktijk en het Jaarverslag in het primair onderwijs’ en ‘Beoordelingsgesprekken’. Een must voor iedere schoolleider! De Praktijkserie BasisschoolManagement volgt de actualiteit in uw vakgebied en doet daarvan op boeiende wijze verslag.
De Praktijkserie BasisschoolManagement: Meer dan 50 uitgaven Jaarlijks ca. 4 nieuwe titels Boeiend en praktisch geschreven Alle boeken kennen dezelfde opzet: concrete modellen, checklists, praktijkvoorbeelden, uitgewerkte plannen voor invoering en literatuurverwijzingen. Zowel los verkrijgbaar als via een abonnement
Elk boekje is los verkrijgbaar voor € 28,- (voor abonnees) of € 35,- (los), incl. btw en excl. administratie- en verzendkosten. Enkele andere voorbeelden uit de Praktijkserie Basisschoolmanagement: Goed bestuur, goed toezicht Levensfasegericht personeelsbeleid in het basisonderwijs De weerbarstige praktijk van het motiveren Buitenschoolse opvang Deze of andere boeken uit de Praktijkserie BasisschoolManagement bestellen? Ga naar www.kluwer.nl/shop en bestel nu! U betaalt géén administratie- en verzendkosten.
100121005 MRm0310_GoedeRaad praktijkserie basisschool 24 management.indd 1
24-02-2010 28-1-2010 10:02:09 13:05:26