‘Ouders, het verborgen kapitaal van de school’ Hans Christiaanse
Initiatief OCW vanaf januari 2012
www.facebook.com/oudersenschoolsamen
Samenwerken
Noem wat erin je opkomt, als je denkt aan een goede samenwerking tussen school en ouders?
Goede samenwerking
school en ouders
Het beste combineren Ouders: Kennen kind vanaf geboorte, emotioneel betrokken, kennen context, weten wat werkt in gezin, googledeskundigheid. Leraren: Pedagogisch en didactisch geschoold, vergelijken met andere kinderen, professioneel netwerk. Tip: Zoek niet naar de waarheid, maar stem af en profiteer van de combinatie
Monitor Ouderbetrokkenheid PO Ecorus en Oberon 2012
Schoolleiders: Ondersteuning ouders bij eigen kind (hoge mate: 75%) Meer praten over waarden en normen (zeer wenselijk: 59%) Materiaal meegeven voor gebruik thuis (dat doen we: 75%) Ouders hebben geen tijd voor participatie in school (klopt: 82%) Wenselijk om afspraken vast te leggen in een overeenkomst (70%) Wederzijds verwachtingen zijn vastgelegd (12%) Ouders: Met school spreken over regels op school en in de klas (54%) School heeft een taak bij sociale relaties en pesten (77%) Met school spreken over extra ondersteuningsbehoeften (79%) Voorlezen aan kinderen (40% dagelijks, 29% enkele malen p.w.) Lesmateriaal om thuis te gebruiken (25%)
Monitor Ouderbetrokkenheid VO Ecorus en Oberon 2012 / SCP 2013
Scholen: School heeft een taak in de opvoeding van leerlingen (98%) Ouders en school zitten op één lijn rond waarden en regels in de klas (80%) Ouders hebben geen tijd om betrokken te zijn (64%) Ouders gedragen zich als consument (25%) Wederzijds verwachtingen zijn vastgelegd (12%) Ouders: Goede leerresultaten alleen mogelijk wanneer school en ouders samenwerken (65%) Tevreden over informatie over leervorderingen (60%) School mag van ouders verwachten dat zij hun kind thuis steunen (90%) Ouders die hun kind zelden of nooit helpen met huiswerk (30%) Gemiddeld cijfer voor de school: 6,1
Monitor Ouderbetrokkenheid MBO Ecorys en Oberon 2012
Scholen: Rol ouders bij terugdringen verzuim vastgelegd: 50% MBO-instellingen Deelnemen vorderingsgesprekken: 50% van de ouders Ouders worden niet betrokken bij LOB: 75% MBO-instellingen
Ouders: Niet actief op school (vrijwillige hand- en spandiensten): 81% School heeft een taak in opvoeding (gezondheid/pesten/sociale relaties): 75% Overeenstemming gemeenschappelijke waarden: 93% Niet geïnformeerd over onderwijsondersteuning: 62% Oordeel ouderbetrokkenheid in het MBO: rapportcijfer 5
Studenten: Ouders begrijpen niet wat er op school gebeurt: 29%
Opvattingen ouders over samenwerking mbo
A B
vo
C
A B
bao
C
A B 0%
10%
20%
helemaal mee eens
30%
40%
mee eens
50%
60%
niet eens, niet oneens
70% oneens
80%
90%
100%
helemaal oneens
A Goede leerresultaten van het kind zijn alleen mogelijk als ouders en school samenwerken B De school mag van ouders verwachten dat zij hun kind thuis steunen bij het onderwijs C Ouders en school moeten samenwerken om spijbelen en probleemgedrag te voorkomen
Wat wordt bedoeld met ouderbetrokkenheid?
Ouders zijn thuis betrokken bij het leer- en ontwikkelingsproces van hun kinderen Ouders zijn betrokken bij de school waarop hun kinderen zitten Ouders en school werken samen aan de ontwikkeling van kinderen
Wat levert ouderbetrokkenheid volgens jou op?
Wat doen jullie in de praktijk?
Samen opvoeden
Interactieve avonden ouders, leerlingen en mentoren
Leerlingen-poll 343 leerlingen Uitgevoerd in klas 3 en 4 BBL-KBL-(G)TL
1
Praat je wel eens met je ouders over drankgebruik ? vaak
2
vaak
16
%
soms
51
%
zelden
23
%
nooit
10
%
soms zelden nooit
Vind je dat jouw ouders iets te zeggen hebben over jouw internetgebruik ? ja
42
% ja
nee
58
%
nee
15
Samen werken aan ontwikkeling
Band opbouwen met ouders
Ouders informeren
Ouders equiperen
Samen sterk … ouderkamer
Samen sterk oudernetwerken
Optimale ontwikkeling
Gemeenschap
School
Gezin
Welke school wil mijn school zijn voor ouders?
Welke kernwaarden zijn voor het team van docenten essentieel in het contact met ouders?
-
Gezamenlijke verantwoordelijkheid Respect Identiteit Transparantie / openheid Gelijkwaardig
-
BINDING De basis van ouderbetrokkenheid en partnerschap is binding tussen ouder , kind en professional.
Vetrouwensrelatie Kind-Ouder-Professional
L
SAMENcultuur
Wat is effectief?
Veel vormen van Ouderbetrokkenheid zijn nauwelijks van invloed op de leerprestaties van kinderen
Invloed op taal-leesresultaten
Met ouders in gesprek over hun rol 1. 2.
-
Voorwaarden scheppen voor het leren Hoge, maar niet onrealistische verwachtingen hebben van het kind m.b.t. schoolprestaties en sociale ontwikkeling hoge verwachtingen uitspreken goede prestaties belonen
Thuis een rijke leeromgeving scheppen
Voorlezen, spelletjes doen, liedjes zingen, rijmpjes opzeggen Praten met kinderen (benoemen wat je doet) Voeren van gesprekken over alledaagse gebeurtenissen (open vragen stellen) Samen TV kijken en erover napraten Stimuleren van lezen in de vrije tijd en bespreken wat gelezen is Grenzen stellen aan computeren en TV kijken Belangstelling tonen voor de ontwikkeling op school Toezicht houden op activiteiten Ondersteuning bieden bij het maken van huiswerk Een rustige plek hebben voor het maken van huiswerk Bezoek aan musea, bibliotheek etc. Gezinsroutines handhaven, samen avondeten, vaste bed- en opstatijden, dagelijkse klusjes in het huis Zelf als ouder het voorbeeld geven van zelfdiscipline, hard werken, de waarde van het leren
Onderzoek DvhN (febr.2012)
Oefening met placemat Individueel: Hoe en op welke wijze wilt u dat de school u betrekt bij de ontwikkeling van uw kind? Welke hulp/adviezen hebt u van school nodig bij het begeleiden van uw kind bij het huiswerk? Gezamenlijk: Komen tot gedeelde vragen en conclusies.
Voorbeeld opbrengsten
(HUIS)WERK MEE NAAR HUIS. Informatie van leerkrachten over actueel aangeboden leerstof aan ouders. Aan het eind van de week het weektakenblad mee naar huis, zodat ouders op de hoogte zijn. Duidelijk maken wat een kind aan het eind van het jaar moet kennen/kunnen. Meer uitleg over hoe kinderen een spreekbeurt of een boekbespreking moeten maken en houden. Informatie over het leesniveau van de kinderen i.v.m. het lezen thuis. Informatie over hoe je de leerstof thuis ook kunt aanbieden. (Huis)werk mee voor in het weekend of in de vakantie. Vaker (huis)werk mee naar huis, voor de jongsten ook liedjes, versjes, spelletjes e.d.
Ouderhulpkaarten
Ouderhulpkaarten
Uitkomsten literatuurstudie Hogeschool van Amsterdam (2010)
Positief verband actieve bemoeienis van ouders en taalprestaties
Trainen van ouders in ondersteuningsactiviteiten rondom huiswerk is succesvol
Ouders investeren meer in het school(se) leven van hun kinderen, wanneer zij vaker door de leerkracht worden benaderd
Streefdoel 1.
De school heeft een heldere visie op ouderbetrokkenheid. Uit alle informatie van de school aan ouders blijkt hoe belangrijk de school ouderbetrokkenheid vindt. Ook in het gedrag van de medewerkers van de school is de visie op ouderbetrokkenheid zichtbaar.
Uitspraak Micha de Winter
“ Ouderbetrokkenheid is net zo belangrijk als het aanschaffen van een nieuwe methode”
Wat vraagt het van scholen?
Investeren in de relatie met ouders: tijd en uitnodigend Wederzijdse verwachtingen inventariseren en expliciteren Vastleggen in school-ouderovereenkomst Structurele communicatie met ouders (niet wachten tot er problemen zijn) Ouders inzicht geven in het gegeven onderwijs Sociaal en cultureel kapitaal van ouders benutten
Wat vraagt het van ouders?
Een leergierige houding bij hun kind stimuleren (praten met je kind over school, het alledaagse leven en keuzes die je moet maken) Investeren in het informele leren thuis Betrokkenheid bij het onderwijs van hun kind Leerkracht/school ondersteunen Inzetten eigen “kapitaal”
Kanteling in denken
Scholen zien belang ouderbetrokkenheid bij bestrijden verzuim en schooluitval Groeiende erkenning belang sociaal systeem waarvan studenten deel uitmaken (ouders sturende/ondersteunende rol) Studenten willen geen betutteling van hun ouders, maar wel support
Beelden rond de positie en rol van ouders
Rol van ouders is niet meer van belang (het contact op de meeste MBO’s is beperkt en verloopt meestal via de mentor als er problemen zijn) Ouders zijn niet geïnteresseerd (deelname van ouders aan activiteiten is beperkt, ouders van risicostudenten worden nauwelijks bereikt)
Rollen van de ouder
Ouder als…vader
of moeder Ouder als…leerling Ouder als…beroepsbeoefenaar Ouder als…werkgever
Ouders spelen voor jong volwassenen een belangrijke rol:
In de keuze voor een opleiding Bij het ontwikkelen van een toekomstbeeld, Bij het inschatten van kansen op de arbeidsmarkt, Bij het ondersteunen van leren en plannen en het ontwikkelen van leerstrategieën, In het tegengaan van verzuim, motivatieproblemen en schooluitval
Invloed school
Afsluiting………….Wat neem je mee?
