Ouderbetrokkenheid bij LOB. Negen voorbeelden van vo-scholen

Ouderbetrokkenheid bij LOB Negen voorbeelden van vo-scholen

1

Ouderbetrokkenheid bij LOB

inhoudsopgave xxx

Inleiding2 Voorbeelden van scholen

3

Beroepenmarkt mét ouders, Corlaer College, Nijkerk

3

Ouders ondernemen (ook), A. Roland Holst College, Hilversum

4

Een presentatie vanuit het HO, Liemers College, Zevenaar

5

Sectororiëntatie voor ouders, VMBO Zuiderpark, Rotterdam

6

Workshop reflectiegesprekken, Buitenhout College, Almere

7

Les in kwaliteiten, St. Nicolaaslyceum, Amsterdam

8

Volwassen profielkeuzewerkstuk, Ashram College, Alphen a/d Rijn

9

Ouders versterken zelfadvies kind, Helen Parkhurst, Almere

10

Samen met ouders aan de slag, Van der Capellen SG, Zwolle

11

Bijlage 1 

12

Indeling van activiteiten volgens de participatieladder

Bijlage 2 

14

Overige initiatieven en materiaal over ouderbetrokkenheid en LOB

Referenties16

2

Ouderbetrokkenheid bij LOB

Inleiding

Elke leerling in het voortgezet onderwijs maakt keuzes die belangrijk zijn voor zijn of haar verdere loopbaan. Ouders blijken daarbij de belangrijkste beïnvloeders én gesprekspartners van het kind1. Maar hoe betrekken vo-scholen de ouders eigenlijk bij de loopbaan­activiteiten, -afwegingen en -beslissingen? Welke mogelijkheden hebben scholen hiervoor?

ouders vaak in een ontvangende rol blijven3, 4. Gevraagd naar hun wensen, geven ouders aan graag meer initiatief van de school te zien om hen te betrekken bij de belangrijke (loopbaan-)keuze­ momenten van hun kinderen op school. Het gewenste perspectief is dat school en ouders partners zijn met een gedeelde verantwoordelijkheid. Zo wordt LOB een samenspel van school, ouders en kind3.

Negen voorbeelden van vo-scholen

Het project Stimulering LOB is op zoek gegaan naar inspirerende voorbeelden van ouderbetrokkenheid bij LOB. Wij zijn uitgekomen bij negen scholen die elk op een eigen manier ouders een rol geven bij de loopbaan­oriëntatie en –begeleiding van hun kinderen. Deze negen voorbeelden vormen het hart van deze publicatie. Uit de voorbeelden blijkt het grote enthousiasme van de betrokken scholen en tegelijker­ tijd de grote waardering van ouders. Wij willen de negen scholen hartelijk danken dat zij bereid zijn geweest hun aanpak als good practice te delen. Ouders als onmisbare partners

Ouderbetrokkenheid is een belangrijk thema voor het project Stimulering LOB van de VO-raad. We scharen ons achter de uitspraken van voormalig OCW minister van Bijsterveldt:“Ouders zijn onmisbaar bij loopbaan­ oriëntatie en loopbaanbegeleiding en bij het voor­komen van schooluitval en schoolverzuim… Omdat ouders belangrijke ‘medebepalers’ zijn voor een vervolg­opleiding en een baan, liggen er kansen voor scholen bij het sterker betrekken van ouders bij dit proces.”2 De wens van ouders naar meer betrokkenheid

Onderzoek naar de bestaande Nederlandse praktijk wijst uit dat ouders nog maar beperkt betrokken worden bij LOB-activiteiten op scholen. De nadruk bij de bestaande activiteiten ligt op kennismaking, voor­ lichting of het bieden van informatie, waarbij de

De mate van invloed van ouders: binden, consulteren, samen handelen?

Om snel zicht te krijgen in de aard van de activiteit hebben we de voorbeelden gerangschikt op een ‘participatieladder’, waarin de mate van invloed van ouders naar voren komt. Hoe hoger op de participatie­ ladder, des te groter de rol van ouders in het proces: van actueel, volledig en tijdig geïnformeerd zijn naar actief betrokken worden en echt invloed kunnen uitoefenen. Hoe hoger op de ladder, hoe meer er ook wordt uitgegaan van de behoefte van de ouders: vraagsturing. Zie bijlage 1 voor de verantwoording van deze participatieladder. De plaats op de participatie­ ladder doet overigens niets af aan de waarde van een activiteit om ouders te betrekken in LOB: ieder initiatief op dit terrein doet er toe. We hopen dat vo-scholen zich door deze negen voor­ beelden laten inspireren en ook in hun eigen school ouders een grotere rol geven bij LOB. Veel plezier bij het lezen! Annemarie Oomen (APS) Janina van Hees (project Stimulering LOB)

Voorbeelden van scholen R Voorbeelden Beroepenmarkt ouders, Corlaer College, Nijkerk vanmét scholen R xxx

3

  "
"
# !


Voorbeelden van scholen

%'"'
%""2
 !'!
"
 !
 

 ! "

  "
%

# !
$
/$ 0
 

,
"

 $
"! 
#"
"
"
"
$!"

$%- !
$
"

%
!"





 
$

 !

$ $
#"

#'
$

$ $,
"


#"
! 
"
"
,
 
'"
 



 








"

"
 

 
"
 ,



" &

 

 
"
"
 

!
"
% ,
"
 
$ 
"!"
'
"

$

 !
  "*
% 
 
#
!#

$"
$ !
 ,
"
"+
# !
#
$ !!

$
#
 
$ ",


"
#"

"$""
)
 $(

'%&$#'!)
+')""$
+ )
#$($
9%*'(2
%)'.7 "$2
#$($
*)
)
$),'!
+$
(%%"&'(%$":
%+'
*$
'%&4
)
$
+'
'%$(
+$
@>
#$*)$4
" !) 
%'$(')
%'"'
$
,%'!(%&
+%%'
9%+':
%*'(
#)
$%'#)
%+'
2
;()*;2
7!')2
$
#$'$
%#
*$
!$
$
)
!*/&'%(
)
"&$4

%'$()
()')
$
(&)#'2
$

$
+$
$
+()
) &4
)
(' )
,'$
)
%'$())#
#%)
$!$
$
,)
'
#%)
*'$3
'%&(%$'$
$'$2
$
%! 
#!$2
#
$")$4
*'(
,%'$
(')" !
$
+
$
%*'+%$
*)$%
%#
#
)
,'!$4


!
$
%
"

%
8
)"

'%&$#'!)
+'&")
+%%'
"'"$$4

"%%&

+$
/
#()"
$
'
+"
$

)
$4

8

*)
+$

'%&$


,")
&'($)'$
$
&'%'

'

*()
#$($
)
+$$4
)
$
%
$),'!
"*!)

)
/!'
$
)
#!)
)
$+%*'
%$)'%"
)
%*$
%+'


'%&$7#-4
$*)
%%!
)
$),'!
+$
(%%"&'(%$"4
8
$
(*(+%""
%'$()
+')
%
%$'"$

(#$,'!$
$
'
'+"!4
'"

)!$
*(
%+'

#$#"
'
#$($4
8
"(
%*'(
"'"$$
"$


'%&$#'!)
9#'

$)
"(
+%%'")'
)
/ $:2
())

!$(
)
/
$
*$

$)%*((#
)
,%%'
+%'$
$
*$
!$'$
)!"&&$4

'%#
(
)
$*))
+%%'
%*'(
$
$+$)+))
)

%'$('$4


# !
8
)
&%()4

'+'$
)
+%%'"
"(
$)
+%%'
$
"

"$' !
!*(

*$
!$
)
#!$4
8
"
%*'(
+$$
)
"*!
%#
$
)
!*/&'%(
$

 '
)
"+'$
%%'
%+'
*$
'%&
)
+')""$4
$
+$


%*'(

)
'
,'
#2
%#
)
+')""$
%+'
/ $
+!

"(
&%")$)4
', "
/ $
%)'(
"
+$
(%%"
/ $4






 





 
1.2
+#%
5!
+#%
"5)"
$
$%


#$
$"$
#$
("(($

%$(*")'$

$%'#'$









#)
$#

+%$
/"
%+'"
$

(%%"
C
)
)'%!!$
%"";(
4
?>
9%&
C>
'%&$:
+%$
$%+#'
%)'.2
#2
$),'!2
$/4

!"

"$""


 . )

'%&$#'!)
(
$
+'&")
%$'"
+$

+%%'")$(7 )+))$
$$$
)
+!

9'$))
%&
)*7
$
'%&(7

*/:4

#'!)
,%')
'*!
/%)2
#
%%'

+"
&%()+
$)2
%%!
$

#4
)$
$
)
$
+$
)
(%%" '
,%'$
)
%
$
,'%#
*)"4
'"$$
!*$$$
+'+%"$(
%&
$
$)!$" ()
$+$
%+'
,"!
'%&$
/
#'
,""$
,)$4
%!


$+*""$
+$

#'!)
/"
%*)

%'$()
'!$$
#)

,$($
+$
"'"$$2
%%'
$
)
+'$
,"!
'%&$
/
+')$,%%'
,""$
/$4
%"
(
%#
%&
"!
'%&()''$
$
+')$,%%''
)
$4





 "
$$
%(
##"
6
$
(##"<%'"'%""4$"


%'"'
%""
6
 !'!
>AA
@BCD
BAB
6
,,,4%'"'4$"
! 
#""

,,,4"%7+%4$"5$*,(5%*')'%!!$7 7
+$)
*
%44
$
+"*)%*#$)2
) &
$
'%&$#'!)7%"'4




0
 
 $%
 .
'#$&





Voorbeelden van scholen R Ouders ondernemen (ook), A. Roland Voorbeelden Holst College, van scholen Hilversum R xxx

4


!
#!
!!
&
&!*
'#
#
"#


!&

%!
!


#
!
&!
3/%/!

#
%
#
2
!"#
%*
!##



%

!" ,
!
&!#
'


!#*
&#
!
 #

$
!##,

#
!#
" 
0!1
$!"



!#
!,
$#
$
!#!%!
$
'
!

$#"#
!"#$*


#%!+

'

%

-%!.
#
 #,

!&
%
$!"

#
!# !

!#+
'
"#
#
 ,

!
#
#
#
!$
!!"
#
%!

&
%!*

!
#
!#
$#&

"!$",


$!"
!
01


0
 
 $%
 .
'#$&


#
%
!
#!
!!
&
&!*
'#
#

!#
!,
$#
$
!#!%!
$
'
!

"#


!&

%!
!
#
$#

#%##
)

$#"#
!"#$*


#%!+

'
#
'
A6'
*%%

# "$

#,

!&
#$"
"
!,

#
!
&!
3/%/!

#
%

%

-%!.
#


#
2
!"#
%*
!##


""#0

# %
$!"

#
!# #
!

!#+
'
"#
#
"$
( #
' "
$$
'

 
#&
%

!" ,
!
&!#
'
 ,

!
#
#
#
!$
!!"
#
%!

(%%

%%0
$
$"%$
'
#
&
%!*

!
#
!#
$#&
 

!#*
&#
!
 #

$
&#$
'#' $
'&%
&
$"
)"#%$
.

 !##,

#
!#
" 
0!1
$!"
"!$",


(*
*
"
$

#$ 1$0
#

#


$



%(
$"%

##$
(%
#
%
&


0

' 
$%"
#%

#%
 /
&#$
 "%#

# "
(#' #
*
$
 
#
$#

#%##
)
&#


'##
%(
'
%
".
% %


#
'
A6'
*%%

# "$

#$"
"
"#$%%0
""#0

# "$
( #
' #
"
$$
'

 


(%%

%%0
$
$"%$
'
#
&#$
'#' $
'&%
&
$"
)"#%$
.




(*
*
"
$

#$ 1$0
#

#


$

 
' #

$"%$



%(
$"%

##$
(%
#
>
 !#% #
F
&"
 8$
%
&


0

' 
$%"
#%

#%
 /
&#$
 "%#

# "
(#' #
*
$
 
8
)&8
&#


'##
%(
'
%
".
% 
'4

%


"#$%%0


&
#

&
%
%'
' #/
&#
&#$
'#
%
$%

%


0

' #/
(# "
 %

*
' $
&
#%#.
(
*
%#
$&$' 
'#$"#
'#
%
#
#-
#'.
' .
$%$%



$%
(%
'#%( #


&#$
#0

 
' #

$"%$
'
"'#/
 &#$

'
#
 #
"
%!
&
#

&
>
 !#% #
F
&"
 8$

"#

#%##


/!)
8
)&8

 %0

7
#
%
%'
' #/
&#
&#$
'#
%
$%

%

(%
*
%

0

' #/
(# "
 %

' 6% #
'
%

$"#
%
$ 
'4

#%
&#%$$

 
".
%

$ 
(%
%

#
*

#
*
' $
&
#%#.
(
*
%#
$&$' 
'#$"#
'#
%
#


%
#
'
 0

#'#
%
##$
' #
#
($


"# %
$
%
%



%
"

&
#-
#'.
' .
$%$%
' #

%# 
#

&%$"&%
' #
&

%&$
%
*0

7

&%
$%
(%
'#%( #


&#$
#0
# " #%%0
 #
%
"# %

 #
%
#%
 %%
%

%

'
"'#/
&#$

'
#
 #

"#

#%##


/!)
'#

%  $%

*%

 %0

##$
*
#
&



' 6% #
'
%

$"#
%
$ #%
&#%$$
7


 
".
%

$ 
(%
%

#
*
(#$"


"#%0
 $
( #
*
'$%

&


%
#
'
 0

#'#
%
##$
' #

%.
#
($


"# %
$
%
%



%
"
'#%&.
$ $
%
*
'# 
%%

$ ' #

%# 
#

&%$"&%
' #
&
$

$"#

%&$
%
*0

#%
*
"#%#'#
#
 # " #%%0
 #
%
"# &$$
%
*
0

%

 #
%
#%
 %%
%
##$
*
#
&


'#

%  $%
$!"
(#$"


"#%0
 $
( #
*
'$%

&
%

%


$ %

,3
'#%&.
$ $
%
*
'# 
%%

$ $
&#$
(#
'##$%
 #

 #%
'

#%
*
"#%#'#
#
 &$$
%
*
0



#%'%%
'

#0

$!"
'
#%

#
#
%
(
 /
7
2
( &
%

%


$ %

,3
7

#
&#$
(#
'##$%
 #

 #%
'

"$
'#* #.
$%"
.
*0




!
3


4
4%



"


#%'%%
'

#0
7
&#$
'
#%

#
#
%
(
 /

( #$ "$
'#* #.
$%"
.
*0








$$$

!!
3

 $&%#


 ##
'
4


'
4%



 %







'(


!
!#
#
$$
5
 %
  

9
 $$:#0$0


!
!#



#
$$
5
 %
  

9



$$$
 $$:#0$0

 $%
 
5
'#$&


 0
 $&%#

=@B
C?AD
EC@
5
(((0#0

 ##
0
 
 $%
 
5
'#$&

=@B
C?AD
EC@
5
(((0#0





"!
$##
"!
$##


"
'#
'

$ 0


"
'#
'

$ 0








Voorbeelden van scholen R Een xxx presentatie vanuit het HO, Liemers College, Zevenaar

5


!"##
%$#
#



#$
!.
' #

!"

!$#
#

!#
"1!1 $!"-
&
!
#
%!
$!#!

#
!&"+
!
%!
%$#
#



!
)%

"
#
%-

#

! 
!
%

$!

"$"#!
"

$
!"
%
.!
)/-

20%&
!#
#
!"
)
#


"#$$)-



$!"
!
#
#!





 6



6


6



6





"
%!
&
#

&
&#$
(!#
!!#

#




%#!
!!#
#$
!0
!2
!!#!" 
"#!$
$

'!!#(#.
#
%
! #$%& %

(# 
'

"#$ %%
(
%
#
% &#
%
9+!#9
&%

&%
!%
' 0
%
'#%
%
+!
'
!

5"#$ %%
'


"#!$$! 
&%
%

%
!# $# 0
%#! 
'

 $#
$
(

'!!#(#0

%
"%
$
 

$!!

( $
$%%
!
#   
%
 #
' &%

#!
!&#$5 #  5$!!0

$
#

7#8
 %
$
'!!#

 $&% 
%&$$


0

"#$ %%
$
 %#$$ %
'!!#
!&#$

#  0




$!"
• &#$
' 

"#$ %%
$!($!
 !#%.
%


#
%
!'#
$%&#
(!#
!!#
#
(##0
%
%
%
#
% &#

%
!#
! #($
(#%.
"#%
!
)%#0

+%#
 %
5
#'# 

' 
5
(!#
($$ #
(##0


 
!&#
$%%
#
#
'!!#
!"


 #0













!!
2
'!
3
'!
3%
'!
%&



 



$$$

! $&%#

!!

 











##
#
!
#
#
%!%!&"+
"

!"##
.$!"
"
#$$)/-
)
&!#
%
!

!""
$#
#
!
!&",
!


#$!+
%

%!"#(-
#
#
#
)
)
$#
#
!
!&"
#+
#
#
%!
$!"
'#!
#!""#-
#
!"

#
!
%!
."
%
$#/
!

1
$"
$
"

!%!-


#
$#

#%##
*

"#$ %%
1&#$
$
%&&+!2
#%
8
!
%

'
#'# 

' .
8
!
#&#
 '%%

#
% 0
#
% &#
"%
!&#$
!
&
#!
$
!
%
& 
'#'&
5


$%&&+
'
&
 .
#
!!
% $
&
#$%
$%&#

%
!#
! #($0
% &#
"&%
&%

#'# 

%
!#
! #($
(%
%#%

#!
'
!&#$0
!
'#%
$%& %
$
#'# $$& 
!'#
&
#'# 
%
&
!&#$


$%&7&+80
##
%


% &#
%"$
'!!#
!&#$
!

(#'!
!!" $"#
%
&
 
%
& 
'!# 0
-

"#
&&#


#&%
'!!#

"#$ %%
0
@


!&#$
'
@5'(!

'! 
 ' 
$!!#
  
 '#$%*

"#

#%##


0!*


'
%
#$
!!"%
! %
'
##
#
%!%
%
) .
%

!&$
!"
(%
%

'
# 
'#(%0
%
!00
&"
'

%!
!"$.
(!#
!&#$
' 
%

%#!


7$!!8!!"
'
&
 0
$
#!"$5 ! #
!
'0
%
%
'#+!
&
 
%
$#'
7!"% %$.
0080
##
!# $#%
#$
'#$
$ 5   
%'%% /
'!!#% $'!  .

%!!$%#%.
%0
$
'!!## 
!"
$%&

$%&&+.
!# $#%

$!!
' 
%
'!!#) #
"#$ %%$
'
 
& '#5 $%%

!$! .
(#! #
1&#$
$
!!" !20



!
!#
 *
'
 
4
 3!!" #
0'   :#$!0 

#$
!
4
' #
=?>A
@B?
B==
4
(((0#$!0 
"!
$##


#
 !
!'#

"#$ %%

$%&&+%"$
'!!#
!&#$
'
(((0!5'!0 3 &($3!&#%#! 55 0




Voorbeelden van scholen R Sectororiëntatie voor ouders, VMBO Zuiderpark, Rotterdam

6

$ " "$$
&

"
%"#


 "
'$#$-
"&&$

"
&
%"!"
"
(
& "
!
%
#$ "%(
&
$
!" "
"$#
$ " "$$
0 1-

"
'$
#$
&
$%"
'$
(
$
%
$  #$
',
&
"
&
(
#$"-
%#$

!$
$
#
%"#
"$
$" 
(



&
%
-
%"#
&
%"!"

# #
$"
#" 

"
# 
$
 -
 "

$""",
$
(
(
'
# 






,

$
(
$'
$
(

%$$
"
%
&"


 
&
%
-

'

%"
"#
'
!"$
&"

$  #$
&
%
-
" 
"#"$
%"!"
& "
%"#

"#
 / & -

(

!"$ ,
#!"

 $

"

"#$#

&
#$ "


" !

"%$
%
& "$& -

$
 
& "
%"#
$
&-


$
 %$

$&$$
+
!%

 3("!
$!
"'$%
!
$
$"#!
!
#$"$ 
(!
$
"!$!.
:5
'&
(!
& $%
"($
'+ "!1%&"$!-
;5
"'$%
!
$!!
"!$+"!

"!
#$
" #'&$
<5
%&
(!
!
#%%!
#$"
(
!
'+"$ '$
!
+"
!
&$!
#$&"!-
&
(!"'
(""$&!/
&
'+"$ '$
($&
%" %
%'%%
"#
&'%%!
"'$
!
!/
&'!
(""$
!
#
'+
$"&-
)!!$
"'$%
+
)'%&
)"$!
(!
&
(""$&$&/
&
#&
&

!&"$
!)+
%-

!
'&!
&
"$
6
+!
""
!
!
&"&
!
!


#"&/


!#
& "
'
$

'
4
""$
%"!
)$(!
(
"'$%
!
"
%&
$!%

%#$!-
%
&
!$
&
"#

 3("!
!%!
!)+

+!

""
!$
&!
%#$!/

4
""$
"'$%
!&
!
%$&
'&
&
!"!-
$
(
(""$


 3("!
!
#$%""!
$"!
&
"'!-
" !
$
(

$
"'$%/
4
!$%&
($
"
(!
&
#$"$ 
!
%'%
&
!.

&
)&
(""$
$!!
!
"'$%
&
"!+
%""
&
!,
4
%

"'$%
($&
"
&
$!!
#
)%&%
&

!-
""#

%&%
!
(""$
!.
+!
+
!"
&+,



%"#
4
'$%
$$!
(

#+$
"#
&
!&&/

&


%""
(""$

"#" %&
%" %
!
(!
&$(&&!.
%
$

("&
"#
&(
"
!&,
!
$
+!
&
"'$%

(!!
&
'!
!


)
"#
!
!!
"&
'!!!
%&!/
$
&
!
"#" %&

(!
+"0!
?9B
%
&
!
$
%'%/





 





""
2
&
.
&
.$
("
()"


 !
!!
 !
%%%!

"!%'&$!

 ""

!!







<
*
;>
!'&!
1
:->
''$
#$&"!-
!&!1'
#$&"!&!-
!&"$-


"'$%
//&/
( "
<
("!
$&
!/(/&/
 
!#$

$&$$


 /"+
!
#$
+!

$!!
!
%&"$-
)$
""

"'$%
(""$

'+
"&!
&!!/
&
"
(!
+
&(&&
(""$


(!
'$#$
%
&
$!!
)'%&$
+!
3
&
%&'!
(!
'!
"'$%
3
!
$
!

"(!"')
'%
!$
(
&$
" !
&
+
&"
($
!
!$
$&!
"#
)!/
$"
(!&

 3 ("!
&
#&%
!
$&/
&
%
'%
!
"
&
&
%'&
"#

("!
+

&
!" !
)"$&/

 3("!
%
"
"
"'$%
&
%& '$!
!
'!
"!$%&'!!
$"
!
&
%'&("$ !%#$"%
(!
'!
!/
&
#&
"
$(""$
&
+"$!
&
$!!
&
%'&
)"($)"!
! !/




"
 "$
!%
!!
2
!&"$
)!!7 3("/!


'$#$

 "
'
2
"&&$
9:9
=?=
?=99
2
)))/+'$#$/!
#"
 %$$

)))/"3("/!1!')%1"'$&$"!33 
(!&
'
$
!"$ &
"($

 3("!/



Voorbeelden van scholen R Workshop reflectiegesprekken, Buitenhout College, Almere

7

 
! 


'&!"'&
"/
 $


 !






!""!

!
#
!
"!"!


!
#
#
! *

"
"

!
#
$#
%(


%
!
!
!
*
"
"

!
#
"



#
!
(
$
%
!
"


 

#(
#(

!.#*
!
!
 
#
!
)
+ 
!
"',







!
"!"!

!"


#
"

$ 
! 
!
 *
!

!

#

#!
!" 

!



 !"*





!




$!! #!
$
 *

$ 
$!
! !
!

!

"
#

"*



!
"!

!#!!
'

)"$%"#
" (&
!
("!!1
! !
"'$%
$!
!
!(&&!
"
&
'!
!
$&%#$!
&
("$!1
$%&
$!
,
)&

(
""#!" #&!&%
!"'!
8)&&!/
"&(!/
)$*#"$&/
""#!%&'$!/
!&)$!9
!
)&
(""$
($!

'!&
%&!1
$("!%
"!!
"'$%

$&%#$!
"!$!1
&
2'%)$3
%
"
&
'!
!
!,
%#$
&
("$!1

&)
("!
!
"'$%
'!
$($!!
!
"!!
,
!" %1
!
%"&&
("!
('&
!
!&$(%1
&!
"&
&
"'$4!6$&%#$
%&!$
"!$
)"$!
(!
&
""#!&$&1



#
$
!

$
7
&
&
$
'&!
" /
&
&
!

!
!
&
!

,&
(!

%#$!
"#
%""
!
&'%1
$"
%
&

!$
&

!!!

%"""$!%&
"#
!
!'

!$
&
$!!
%#$&
!
&
!
""$("$!
!$

"'$%1
!
'!!!

"!$!
!

""#!"$!&&

(!
$!!
$
($%&$!1
7
&
($&

!"
!!%
"($
$&%#$!
"
(""$

"'$%
!
"
)"$%"#
!
$
&
,&&!
!
&
($,"$!1

%

$
!"
!&
%/
!
%"!
!'&&
,!1

7
%
""#!$&%#$!
""$
"'$%
! 
(%&

"!$
,!
(!
&
!%&$&/
!

)"$%"#
""

%&!$
(!
)"$!
""$
8&$!9
!&"$!1



"
7

"'$$
$$
$
#"%&1

"'$%
!


"'$$
(!
!
,"&%
%&
&
!
 %&1

"'$%

)!
)/
$
)&!
'!
!
!&

'%&
($!
&
%&!

"
&"&
&
$&
&
" !1
&
($&
&$!!1
'$%

(!!
&
(

!
+6"#!$
%
,
&
'!
!
!$


!
!1

%&&
!$
($!/
'%
($&&
'!
!
""

!$
!!1





 






/
#
-
#
-!
("
()"


 !
!!
 !
%%%!

"!%'&$!



!!







!
("!!
&

"'$%
!
"
(""$

)"$%"#
!


&$!!
($,"$&
1
?=
#$
$
:%
("!%/
>D1==
6
?>1==
!
"#
$$
" !&!
(!&'
!
""#!"

 !

!#!!


.'

%#$!
&
"'$%
("$ !
&
! 
!
!('!
"#

$&%#$!

!$!

&
'!
!&"$
("$!1

$6
!
($$%
!&"$!
(!
'&!"'&
"
,!
$

!
&$!1
&
""
(!
""#!$&%#$!
%/
&

$!
&
)$
"&0
,
"&!
"($
,,
!
!!!/
,,
""#!($!
%&!0
)$
)"$

)$
(!/
)&
!
/
)
!
!
!&)$
!
#!
"
!
"!$,"%"!
&
$!
!
!

&
$!
(!
)&

).
'%&
)!!$
$!!

%#$!
$ &
("$!
&
!&"$!
!
"'$%/
($""#&
&
#$"%
"#& 1





!
!
$%&!
5
!
$%&!;'&!"'&"1!

'&!"'&
"
5
 $

=@C
BAD>
C==
5
)))1'&!"'&"1!
 
"!!


#
)))1"6("1!4!')%4"'$&$"!66 
(!&
'
"11
!

(!
$(!&
"!$,"
!$

$&
"'$%6 1



Voorbeelden van scholen R Les in kwaliteiten, St. Nicolaaslyceum, Amsterdam

8

"

&##


"-
!'#*
!" 
!

1$2
&##
,
$
&$"#!
!#
%

$
 !##.

!
#
#
%!-
&
(!"
&
&!,

!(
&
&##

(!"
#
(##
1

%!!


(#2.
!
"

#
"#$$(#!#
%
#
#.
"'$

&##"
 .
(
#
$#
%

" !!
#
#
!
"
%
&##
#.







"
#
#




&##

!

((
!.
!
!


 !#


$
$!"
#
%!
&
&##
(

$

(.
!
!
&!#

 $#
%
$

%
"

'/  !
0
(
(
#
%
#
&

&##
#!$
#
!,


!
!%!


%

$
%

(#.


#
$#

#%##
+


%""!
!"
 
"

"
 

$!"!"
$
#
3 4%""-

%""

"%"
"
! 

"
 (*% 
#
% "
%"

#"-# " 
"
 ,
 
 

 "


3--4
#
# !
"
$ 
%
%""
(
 

#
-
#!"
# !
%"
"
!"
% 
#
 
$
"# 
#"-
# !
#

%""
 #!


#(!"-
"
#",

 #!

("
%-
#
(
% "
 
$!"*

%"
#
($ " #%
$ !" "-


 "
%!
&
#

&
2
 
"


!

$
!% 
"
&" 

$
!
%(
!


"

!"##(" "
3"

%""!4

"
#
(""-
2
""
"
# !
"
(
"



%""!*
#


!
$
"

$
"
!"##(" "
$
-

2
 
"
# !
"
%"

"
!"##(" "
 #"
(

(*
%"
"
""
$
#


%"
#


(,

 !


$ &!

# $
$

!"##(-

2

"%
$
"
%#!"(
$
%"
 
 !

%*
$ "
!%!
"*

 
$ (

"
"


!

"
"-
# !
#
#


 

-

$!"
2
# !
$
"
#


"
% *
"
!
$



!

#!"
$
"
! "
 % 
"
#
 
"

#
 "-
# !
 $ 
"!" !
"
!"$
"

$
#
" *
"
 
(
%#!"
% 

$
#
%""


(
(
(""-







 





!!
3/4
$
.
$
."
%
%&







!!!

!#" 

!!









$
# !

## "
"#!


 
9
34
55
# !

# !
$ &!*

$.

-$-"-

"#

#%##


 /!+

%""!
!
 
$
"
!"##(" "

"
"-


!
"
#""


 !
 


!"
"
!"#!

 

 
$ 

 (-
"
" "
!""
#"
=
!!


$ &!*
:


&!


 "


$ 
%

*
%
. 
!!

+
(
$


! 
"
 !0  +
! $
$

"$" 

 !""
$

#(-

"%
 

!"!

$
((
1
 !*
%""*
% *
" !!!
1

 
(


$ 

"$
"!"#(!
"
-


!
!#


 
 !
/
.$!#
!  !6!-



"-
!'#
/
!" 
8:8
=;;
<9<9
/
!"!'#-%-


Voorbeelden van scholen R Volwassen profielkeuzewerkstuk, Ashram College, Alphen a/d Rijn

")%%!
#$"'*)$%&'


$#
!,
"
0

'$%
&$!


#$"'*
!
)&
'!
!$!
!
&
(!
)!
"!/
%
!
!"(&&
(""$
&
%$
"
'&
#!
!
!
!0
%!%
!
$
"
57
&

%""
$$%
$!!
!
!&!%
'*"$!&&&$&
!1
&
&$&
%&$&

"&"$
!
''$&
&"&

#$1
!

&
("$!
$!!
&
!
%'%%
"($
'!
)&&!/
($!/
!!%/
"&(&
!
!%#$&1
&
**/
&


#%
(""$
)
&
""
)
3
%
'#%
$!!
##$ %!#
!
%
%#%
%


& 
  ,
$
%

'$%,
 #!!$%#
 %!#&&#/



 
'

# 

&
!# %%"#!$
!$%



'
%/
 %!#
!
&$
%
4%4
(#,



%

 %!# /

3
!#
#'!!#
%
!&#$

%

'
%
#
(!#

 %
!'#
%
%#%

!
)
&
!
#!
!
& 

 '& /




"'$%
• '#
%


!&#$
#
%
&
$!!
)!
%

%!!$%
'
&
 #
)
$/
& %
'
 %
$
%
!&#$
&
 #
#
"
&# 
%
!# %%2 %#%,
#
%
$!  $
!
%
!
&


!$
%
%
!'#
%
"
%
&
 
)!&
!%
'! /
#
$
"& %

"%
!%,

&
 
%$
 #$
(

)/







 





$$
6
'!
0
'!
0%
("
()"



 

$$$

"!%'&$!

 !##

 










$!!/
!
'!
!&"$1
!
&
'!
"'$%/

"#

!$
" !&!
!
"!$%&'!!
$"
%#!1
"&
!
&
!/
%
*
!
" !&$
%$(!

&
#$"'*)$%&'
(!
'!
!1

$%'&&!
(!
&
!&!%(
&$&
%#$!
(""$
*0
"#!
$$
)
$
)&
!
#$")*!
!!!/
"#

644
($$%
!
("
!
()"1
!

"'$%
)$&
84

94
#$"!&
"
1




&
"'&

&(&&
!.

) 
#$&%%
'
%
&)!# %%%#%
'!#
%
"#!&)(#$%&
'
#  /
#
#!  
#'

)
&
(#$%&
'!!#

&
!&#$,
%

'#
%
%
)


%
'
!
!
&
)!! 0!%#
))

&
!
$#'
%,


!'##
)

&)
%

!
"$%

) 0#
"#$!! /
%
(#$%&,
%
#%
'

!&#$,
(!#%
 !

%
$!%$"#
!'#

"#!&)
,
%&$$
 %!#,
# 

!&#$/

&)
(!#%
 %
%
%
 '&

! #% 
'
%
&)!#&#/


+
 
'
!&#$
%&$

# 
 %!# ,
 ,
/#

!&#$
'0
##$


!&#$
%#%.
!
!%!#
2
"#

/'/%/
"
#%&

&(&&
!

2$!.
%
&)!# %%%#%
 %
'#$
$%,
(#
# 
% $
%
 %(!!#
)!
!"
&(
! #)!$'#
!'#
))/
&#$
(!#


$%&
%#! -
$
$&$$"#% #,
!
%
#%# ,
!
!
&
"#$"%
%
 /

'

!"#%
$
%
# 

 %
#!"$$%!#
!%
$%#

'#'! $
 
#
#' %
#!"$! #
 %#'( /
 $

!&#'! 
'#%
$#
!!

!&#$
!
!!#
%
'
(
(#
)
!

!
)
# 
%#

%
#
(
'#%
!'#
&
#!"


 !
(%% /
%
'#%
%

!
#$"! $
!"/


$
!"$ &

'
!$$&
1

' #!$$&5$#/ 

$#
!
1
"



67;8
:96
89:
1
(((/$#/ 
%$
"' !&&
"
(((/!2'!/ 0 &($0!&#%#! 22 
$

  
'
%
"#!(#$%&
$#/



9

Voorbeelden van scholen R Ouders versterken zelfadvies kind, Helen Parkhurst, Almere

10

# !
$ !" 
&$!




$'$%&0
$
"!

 # !"
% "
"

&$!
$
 +
"

$
$ "% 
$
"

  !
!
" "



"
" %!+

 # !"
" "
&
"


"
#& !+
 
!"
 
&

"
 +


 "$  

 
2
 # 
 

,&$!-
$
#
$ "+
# !

 








"+
 

# !
 $ 
&

$ "% )
%"
#
" 
$  "+

 # !"
%
"
,$ "

"
"-*
 

# !
!!!
$
"
&$!
"
+
"
$!
!""
" 

! 
$

$ "
$

 


"/ $  
"

#"! 
$
"
&$!
0!
.
!1+

!
"

 "
"

"
#& !+



"
#"

"$""
(

&
#$!'+)$%&'
8  9
)$
$ 

$$
>
&!
$

+(%
&!%#&%&
!#

#$!'+1
&

!(&

6! $

+

(!1
&
&%&

%
%&
(!!$
&
+(%0
&
!!$
$ 

!'$%
)!$&
! $& 1

&
+(%
 
$ 
%
&
'
!'$%

!($
'
$)1




!($

$!#/

($(!!# 
($&
&/
&
& &
&
(!!$

#$!'+/
!!$&
!'$%
&
(%
&  0
)!$
+
%&'$
$
($
&
'
 
&
%#$ 1
&
#&
!!

&
#$!'+%#$
&'%%
 &!$0
$ 

!'$%1



!
$
%
"

%
7

$%&
!'$(! 
%
%% &
!
!'$%
&
 !$$

!($
'
$!

&
+(%

8+!9
&$! 
&
$$ 1

7

 4 6!"$ &!$
%
($ &)!!$
(!!$
&
#$!%0

&
$ 
(
%' 

 &!$ 0

 !$&6
(!!$+  1

$!
(

(! &

 &!$
%
$



(
 $0

&
!#%&
(
&
+(%1
7

&!"$ &!$
+&
$
!#
&!
&
&
+(%

%%
%



&$ &($$ 1
7


($$ 

 &!$

%#$
&
!'$%


$ 1







# !
7
2
(! 
&

! &+&& 
!
(! 0
 &.



$
&

$
'+%


 
+
(!!$
&
(

&1

' 
%
!'$
!
! &
#
&
 !$&


%&' 1
& 

 
)  
#
!
&

(
(!!$

 $
%1


!!$

&
&$
!%&


$
$'&
(

)&

!&$
 &13







 





 
2



 



!!!

! %'&$

 !$$

 









(!
4
(!
4&
$
$%


1
=
''$
#$
$
8#$
!'$9

%#$%$'&
 &!$

8*1
><9
!#
%#$
#$
1(1&1

!"

"$""


/ (
&
 &(
+(%
(!$&
&
%'&%&'
(
&
#$!'+)$%&'

$$
>1
&
)!$&

#$
 ($0
(
(!!$

&$ &($$ 1

6&(&&
8+!%
!#  $&0
( $$!'%0
%#&
&
$!#%! $ 9
+

$! 0
 '%
!$&
$&1
'$%
)!$
($$
&$!
(

$%
 !$&(
!'$(! 

%#&$0

%#&
)$
+
!($
'
$!#
($& 0
6!'$(! 

 '$

 ('
%#$
&
$ 

!'$%0
)$
+
%

%%% 
%&



'& 
'+1





 "
&$
')
5


#1'): #$1 


$'$%&
5
$
<>@
?>?A
<<<
5
)))1 #$'$%&1 


Voorbeelden van scholen R Samen met ouders aan de slag, Zwolle

11

 !
'
"(%&
!

&




#
!
,
( 

"(%'%"!


'
)%&'%!/
"%!&%
!
%
#!
)""%!
)""%
)""%'!&)"!!0
 '
(&'
"(%&
)
!)"
!
"#
'
(+#%"&
)!
%!!/
&
'
!(''
!
')%
'
'%!


""#!"%!''/
1!
!
1&&&!!
)!
(!
!0

&""
%'
'

'%"!
)""%
*"%'
 "'
""%
!
%
!
!!&
!
)%!
"!%
"(%&0





!
'
%
)!
'
#%"'
(%&
!
'
2 3
'
!
%
#!
%"
& !
'
)
!%
&"!
!
%&
!'%')
1!" &'!
"!'*"%#!
!
(')"%0
(%&
*"%!
%!
&' (%
'%
#
!
&#%
'
!
'
(!
!
!

!
)!
1"#%'!0
!
'
)"%!
+!
)
!
&%'
!$('

"'!
!
%)%!!
)!
"(%&
!
%'
%'0



'
"('

')''
!.

'#
 $%

&%
'

 %
'
&#$/

'
%
$%
%
&


$!#
%
#,

 %'1%#$$$
'
&

%
 

(
#
(%
'#
%
#$!#$!%


' 
'
 !3 &*$/
#
 $%
$%%

#
%
%#.
'
 0$

 0%$

$!#
%



%
$!#
'
%#$$%$%
% %
&%
'#
%
 ,

#$#
'#
!



 $"&%$
'
$%&#/

#
 $%
#%

%
$!#
&#,
,
% #1/

 !
' 

%%


'&%
%
&#$

% #/



#&
)""%
*
'
""
*
4



#$%
 $%
#
'#

# 
'


&#$,


% #-
%

'
%

$%%

' # !/
4
$%
%


$!#$%
'

%# 

% #
' #
%

'
$!#/
4
#* #
'%&

%
$
##
'
%

!# #/
4
 #
' #
#
 &%
'


%

#%

%# 
!#$ $,
(# #
/
4
#

'&%

 %
'

&#$/
#* 
&

'#,
#!

 ## !/
 &%


'&
'

%
%#%
#
%
%
!$'&
'

&#$/




"(%&
4
&#$
(##
%
%

$ 
' #*%

&
 %


 #%

$%#&%&&#/

'
%




 #%

!# 
&
#$%&
# 
%
'#$%#/

&
$

%&$# %

%#
# 

%
&*!# $
'#'&,
%


 &%
%
&

$ !#
 !%/
%

$ 
$

%&$$!#$ ,
&%
%

%#/













%%
4
'
1
'
1%
)"
'(


 !
!!

$$$

 $&%#

 ##













;<
&&#
&,
<
 
>
% %
@
!#$ 
#$
'
/
>:
#
' 
$!%#
%1
#
 
"
#&'

')''
!

1%!.

 $%
'
!%$

%

'
%
#

'
?/

*
%
'#!%.
#
' 

&#%
%

%
'*/

%'%%
' %
!

$ %'%%



%
'#
#

!%$' ,

' #
#%#
'
#
(#/

$%
' #
&#$

$ 

%

'
)#
$
%
%
%#%
'#
 ,
#

%# 

#

#$%
'
%
#
!# %
'/
%
3%#%

'
?
$
%$'#

#' #,
(#

# 
'

&#
$
$!#!&%
5$%

% #6
&#
$/






%
!"% '
#%
$
2

7!/


#
!

2
( 
:=A
><@<
B:B
2
(((/!/
&%
"( !''


##
' #
#
#'%
 &%
'%
&
!
(((/ 3' /1&($1 &#%# 33 /


12

Ouderbetrokkenheid bij LOB

Bijlage 1  I ndeling van activiteiten volgens de participatieladder

Indeling van activiteiten volgens de participatieladder

Het project Stimulering LOB van de VO-raad heeft vo-scholen uitgenodigd hun good practice van ouder­ betrokkenheid bij LOB te delen. Om snel inzicht te krijgen in de aard van de activiteit, is gebruik gemaakt van een indeling volgens de ‘participatieladder’. De par ticipatieladder Niveau Vraag gestuurde ouderbetrokkenheid in LOB

5. Samen handelen 4. Samen beslissen Aanbod gestuurde ouderparticipatie in LOB

3. Consulteren 2. Informeren 1. Binden

Een participatieladder is een hiërarchie van vormen, gerangschikt naar de mate van invloed die, in dit geval, ouders kunnen uitoefenen en op deze manier ook te toetsen valt.5, 6, 7, 8, 9 Hoe hoger op de participatieladder, des te groter de rol van ouders in het proces van loopbaan­oriëntatie, -begeleiding, -beslissingen van hun kind: actueel, volledig en tijdig geïnformeerd, betrokken worden en echt invloed kunnen uitoefenen. Hoe hoger op de ladder, hoe meer participatie ook inzicht in de behoeften en vragen van de ouders veronderstelt: vraagsturing. De plaats op de participatieladder doet niets af aan de waarde van een activiteit om ouders te betrekken in LOB: ieder initiatief op dit terrein doet er toe. Annemarie Oomen, april 2013

13

Wat zijn de kenmerken van elke trede?

Vraag gestuurde ouderbetrokkenheid in LOB

Trap 5: Samen handelen

• Ouders worden uitgenodigd, op basis van actueel, geënquêteerde behoeften en vragen, actief en geïnformeerd, volledig deel te nemen in de voor­bereiding en besluit­ vorming van de loopbaan van hun kind: profiel/sector/ vakken/ vervolg­opleiding. • School en ouders zijn gelijkwaardig. • De school (mentor, decaan) biedt ondersteuning aan ouders in de vorm van tijd, geld, deskundigheid. Trap 4: Samen beslissen

• De school informeert ouders/kind en vraagt een advies waarbij veel ruimte is voor discussie voor de loopbaanafwegingen van hun kind: profiel/sector/ vakken/ vervolgopleiding. De ouder formuleert met het kind zelf de probleem­definitie, bedenkt oplossingen en komt met de school tot gedeelde beslissingen. • School en ouders zijn gelijkwaardig. • De school (mentor, decaan) voegt zich naar de loopbaanbeslissing van ouder en kind.

Aanbod gestuurde ouderparticipatie in LOB

Trap 3: Consulteren

• De school informeert en raadpleegt de ouders over een gesloten vraagstelling met restricties in de loop­baanafwegingen van hun kind: profiel/sector/ vakken/ vervolgopleiding. • School informeert, neemt feedback op en beslist. • De school ( mentor, decaan) luistert naar de ouders/leerling. De ouder/leerling kan zich hierover uitspreken. Trap 2: Informeren

• De school informeert de ouders over aspecten en eventuele procedures in de loopbaanafwegingen van hun kind: profiel/sector/ vakken/vervolgopleiding. • School beslist geheel zelf wat er gaat gebeuren, informeert de ouders hierover en beantwoordt vragen. • De ouder/leerling voegt of ‘stemt met voeten’. Trap 1: Binden

• De school schakelt ouders in voor LOB activiteiten in de school waarmee (een deel van) de leerlingen in school meer bekend kan raken met aspecten in hun loopbaanafwegingen: profiel/sector/ vakken/ vervolgopleiding. • School beslist geheel zelf wat er gaat gebeuren. • De ouder/leerling ‘stemt met voeten’.

14

Ouderbetrokkenheid bij LOB

Bijlage 2  O verige initiatieven en materiaal over ouder­b etrokken­h eid en LOB

Overige initiatieven en materiaal over ouderbetrokkenheid & LOB

Bij het verzamelen van voorbeelden van ouder­betrokken­heid voor deze publicatie, heeft project Stimulering LOB de keuze gemaakt uitsluitend onbetaalde activiteiten van vo-scholen te portretteren. Als gevolg van deze keuze zijn een aantal andere voorbeelden buiten de boot gevallen, omdat zij op commerciële basis plaatsvinden of niet aan een school verbonden zijn. Deze voorbeelden kunnen natuurlijk net zo goed inspirerende ideeën bieden. Hieronder vindt u een overzicht van een aantal overige initiatieven op het gebied van ouderbetrokken­heid en LOB. De teksten zijn grotendeels geschreven door de betreffende initiatiefnemers. TechniekTalent.nu

In de visie van Techniektalent.nu is het belangrijk dat leerlingen een loopbaan kiezen die echt bij ze past, en daardoor wellicht eerder denken aan een technische richting. Om de dialoog thuis op gang te brengen ontwikkelde Techniektalent.nu een actie voor het tweede jaar vmbo waarbij de leerlingen hun ouders kunnen interviewen over hun werk. Voor ouders en andere betrokken volwassenen is een website beschik­ baar met toegankelijke informatie over leren kiezen en met links naar sites over loopbaanleren van andere partijen. Kijk op: http://www.5vragen.nu/home MBO Stad

De website van MBO stad bevat ook een ouder­module. Op de site vind je een gids voor ouders met handige tips. Deze tips kunnen ouders en kinderen helpen om samen over een studiekeuze of richting na te denken en het gesprek hierover aan te gaan. www.mbostad.nl

verdeeld wordt over de verschillende onderwijssectoren www.leraar24.nl/dossier/3695 Workshop hogeschool InHolland: De rol van ouders bij studiekeuze

In deze workshop voor ouders komen onder andere de werking van het puberbrein, de keuzeproblematiek en verschillende cases aan bod. In interactieve sessies leren ouders hoe ze de drijfveren van hun kinderen beter kunnen herkennen om zo het gesprek aan te kunnen gaan. Ouders krijgen concrete tips voor het gesprek. Hiermee geeft InHolland geen garantie voor de juiste studiekeuze, maar wel informatie om een open gesprek te kunnen voeren om tot een weloverwogen keuze te komen. Per workshop is er plek voor minimaal 15 en maximaal 25 personen. Per groep ouders vraagt InHolland € 150. De ouders krijgen een hand-out mee van de PowerPoint en een boekje met achtergrond informatie. Aanmelding kan alleen via de decaan van de school.

Leraar24 / ‘Ouders en school samen’

In opdracht van OCW wordt in het kader van het programma ‘Ouders & school samen’ een groot aantal praktijken beschreven. Deze bestrijken de sectoren PO, VO, (V)SO en Beroepsonderwijs (VMBO en MBO). Op https://www.facebook.com/oudersenschoolsamen vind je verschillende praktijkverhalen over hoe de school ouders kan betrekken. Elke week worden enkele nieuwe goede praktijken geplaatst waarbij de aandacht

HBO gids voor ouders

Hogeschool InHolland heeft ook een hbo gids voor ouders ontwikkeld. Een handzaam boekje met veel informatie over studeren op het hbo, de begeleiding die ouders kunnen bieden, studiefinanciering, etc. De gids is te downloaden via www.inholland.nl, vul in het zoekveld in: ‘HBO gids voor ouders’.

15

Wageningen UR: Tien tips voor ouders

Praktijkverhalen ouderbetrokkenheid bij LOB

De universiteit Wageningen / Hogeschool Van Hall Larenstein organiseert diverse activiteiten om ouders te helpen hun kind te ondersteunen bij zijn of haar studie­keuze. Op hun website zijn onder andere de volgende publicaties beschikbaar: ‘10 tips voor ouders’, ‘Hoe ik mijn kind heb begeleid bij studiekeuze’, ‘Mijn kind gaat studeren’. www.wageningenur.nl/nl/ Onderwijs-Opleidingen/ouders.htm

Project Stimulering LOB heeft in 2012 een brochure uitgebracht met praktijkverhalen over ouder­betrokken­ heid bij LOB: ‘Ouders en school. Praktijkverhalen, interviews en antwoorden’ over de rol die ouders bij LOB kunnen hebben. Deze eerdere brochure is te vinden op www.lob-vo.nl

Tenslotte de bestaande publicaties van project Stimulering LOB over dit thema: Hulpkaarten ouderbetrokkenheid bij LOB

De twee hulpkaarten ‘Ouderbetrokkenheid bij LOB’ van project Stimulering LOB zijn praktisch van aard en bieden concrete handvatten. Deze kaarten zijn gemaakt als onderdeel van de loopbaanbox van het project Stimulering LOB. Zij geven een helder beeld van het nut om ouders te betrekken bij de onderwijsloopbaan van hun kind en bevatten veel praktische adviezen en handige tips om direct mee aan de slag te gaan. De auteurs van deze hulpkaarten zijn Annemarie van Kessel (Van Kessel Select en auteur Studiekeuzegids Help uw kind op weg) en Esther Bressers-van Goch (Ortho consult). De hulpkaarten zijn te vinden via www.lob-vo.nl

16

Ouderbetrokkenheid bij LOB

Referenties

1

2

Oomen, A. (2010). Ouders en de loopbaan van hun kind. Onderzoeksrapportage. Utrecht: APS. Geraadpleegd op 10 februari 2012: http://www.wageningenur.nl/upload/cdf79026c7cc-4d7c-a9ac-c358d163c45e_ oudersendeloopbaanvanhunkind.pdf OCW, (2011). Kamerbrief over de betrokkenheid van ouders bij de school. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. [Geraadpleegd op 10 januari 2012]: http://www. rijksoverheid.nl/onderwerpen/basisonderwijs/documenten-enpublicaties/kamerstukken/2011/11/30/betrokkenheid-vanouders-bij-de-school.html

3

 laassen, C., Vreugdenhil, B., Boonk, L. (2011). Ouders en de K loopbaanoriëntatie van hun kinderen. Onderwijs en samenleving 91. Nijmegen: Faculteit sociologie, Radboud Universiteit. Geraadpleegd op 10 februari 2012: http://www. kortlopendonderzoek.nl/onderwijs/2011_Ouders_en_de_ loopbaanoriëntatie_van_hun_kinderen.html

4

 reugdenhil, B. (2012) Ouderbetrokkenheid bij LOB. In: V De Loopbaanbox. Utrecht: VO-raad project Stimulering LOB.

5

 rnstein, S.R. (1969). A Ladder Of Citizen Participation. Journal A of the American Institute of Planners 35 (4): 216–224. Geraadpleegd /te downloaden van http://www.tandfonline.com/ doi/abs/10.1080/01944366908977225[15 Januari 2013]

6

 urns, D. et al (1994), The Politics of Decentralisation, London: B Macmillan

7

 ilcox, D. (1994) , The guide to Perfect Participation. W Geraadpleegd/ te downloaden van http://www.partnerships.org.uk/guide/index.htm [15 januari 2013]

8

 ropper, I, Steenbeek, D ( 1999). De aanpak van interactief P beleid: elke situatie is anders. Coutinho: Bussum

9

 e Vries, P. (2007), Handboek ouders in de school. Hoevelaken: D CPS uitgeverij

En verder zijn geraadpleegd

Onderwijsraad (2010). Ouders als partners. Versterking van relaties met en tussen ouders op school. Den Haag: Onderwijsraad. Smit, F., et al. (2007). Ouders, scholen en diversiteit. Ouder­betrokken­ heid en -participatie op scholen met veel en weinig achterstands­ leerlingen. Nijmegen: ITS – Radboud Universiteit Nijmegen. Smit, F. (Ed.) (2009). Ouders en school. Den Haag: SDU.

Colofon Deze publicatie is een uitgave van de VO-raad, de sectororganisatie van het voortgezet onderwijs.

Auteurs Annemarie Oomen, APS Martijn Laman, Poughkeepsie producties Janina van Hees, project Stimulering LOB, VO-raad Anna de Rijk, project Stimulering LOB, VO-raad

Fotografie Afkomstig van iStockphoto en van de scholen die aan deze publicatie hebben meegewerkt

Ontwerp Osage / Communicatie en ontwerp, Utrecht

Druk Fennema Drukkers, Werkendam

Dank aan de volgende scholen Corlaer College, Nijkerk Roland Holst College, Hilversum Liemers College, Zevenaar VMBO Zuiderpark, Rotterdam Buitenhout College, Almere St. Nicolaaslyceum, Amsterdam Ashram College, Alphen a/d Rijn Helen Parkhurst, Almere Van der Capellen SG, Zwolle Utrecht, mei 2013

VO-raad Postbus 8282 / 3503 RG Utrecht T 030 232 48 00 / F 030 232 48 48 www.vo-raad.nl / [email protected]