OS/OSS in Europese aanbestedingen: leveranciersperspectief mr drs Walter van Holst (juridisch adviseur)
Programma
02/10/10
●
Introductie
●
Doel en achtergrond van EA regelgeving
●
Wijzen van aanbesteden
●
Gunning- en selectiecriteria
●
Criteria vanuit NoiV-perspectief
●
Handhaving
●
Optioneel: samenwerking bij aanbesteding
●
Werkwijze: veel interactie
Nederland Open in Verbinding
2
Achtergrond en doel
02/10/10
●
Achtergrond en doel van Europees aanbesteden
●
Wat is Europees aanbesteden
●
Welke organisaties moeten Europees aanbesteden
●
Welke Europese richtlijnen zijn er
●
Wat zijn (de) drempelbedragen
●
Waardebepaling opdrachten
●
Randvoorwaarden voor aanbesteden
Nederland Open in Verbinding
3
Omvang Nederlandse overheidsmarkt
02/10/10
●
Statistisch materiaal CBS schaars
●
Marktgrootte: € 60 miljard ●
- Rijksoverheid 33%
●
- Gemeenten 52%
●
- Waterschappen 5%
●
- Provincies 3%
●
- Overige 7%
Nederland Open in Verbinding
4
Europees aanbestedingsrecht in een notedop ●
●
Doel van de aanbestedingsregelgeving is het creëren van één interne Europese markt waarop iedere leverancier onder gelijke omstandigheden in kan schrijven op overheidsopdrachten. De aanbestedingsregelgeving berust op: ●
●
gebruikmaken van transparante procedures
●
objectieve gunningcriteria
●
●
02/10/10
openbaarmaking van opdrachten in de gehele Europese Unie
gelijke behandeling van aanbieders door informatieverstrekking en niet discriminerende specificaties proportionele eisen
Nederland Open in Verbinding
5
Europees aanbesteden == inkopen
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
6
Waar gaat het nu eigenlijk om: ●
02/10/10
Op een voorgeschreven/verplichte wijze d.w.z.: ●
aanbestedende diensten
●
producten en (bepaalde) diensten
●
drempelbedragen
●
termijnen
●
procedure voorschriften
●
objectief (technische normen)
●
transparant (openbaar)
●
niet discriminerend
Nederland Open in Verbinding
7
Wie moeten Europees aanbesteden? ●
(semi-) overheidsinstellingen:
●
Rijksoverheid
●
Gemeenten, Provincies, Waterschappen
●
Publiekrechtelijke instellingen
●
●
02/10/10
(nadere informatie en beschrijving is te vinden op http://www.ez.nl)
Let op: niet alle publiekrechtelijke instellingen hebben zich aan het Actieplan NOiV en het NUP gecommiteerd
Nederland Open in Verbinding
8
Regelgeving (sinds 1 januari 2006) ●
Richtlijn 2004/17/EG ●
●
Richtlijn 2004/18/EG ●
●
02/10/10
Nutssectoren, omgezet in Besluit Speciale Sectoren (Bass) Coördinatierichtlijn voor werken, leveringen en diensten, omgezet in Besluit aanbestedingen overheid (Bao)
Verwachte regelgeving: raamwet aanbestedingen
Nederland Open in Verbinding
9
Drempelbedragen De aangegeven partijen boven de vastgestelde drempelbedragen voor diensten en leveringen (tot 01-01-2008): Centrale Overheid
€ 125.000--
●
Decentrale overheden
€ 193.000,--
●
Speciale sectoren
€
●
Voor werken (alle overheden)
€ 4.845.000,--
●
●
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
387.000,--
10
Waardebepaling ●
Samenvoegen ●
●
●
Looptijd contract ●
werkelijke waarde
●
onbepaalde tijd: 48 x maandbedrag
Splitsen ●
●
02/10/10
levering + installatie + onderhoud
levering vs. onderhoud
Nederland Open in Verbinding
11
Openbare en niet openbare aanbestedingen Vooraankondiging
vooraankondiging
Aankondiging 37 dagen
52 dagen
aankondiging
Binnenkomst selecties
Binnenkomst offertes
Gunning: Voorlopig Definitief
40 dagen
Beoordelen: Selecteren Gunnen
Selectie: Voorlopig Definitief Uitnodiging tot Inschrijving
Binnenkomst offertes
Beoordelen: Gunning Gunning: Voorlopig Definitief Afmelden
Afmelden
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
12
Concurrentiegerichte dialoog ●
●
●
02/10/10
Dialoog met geselecteerde leveranciers Uitsluitend bij zeer complexe of innovatieve opdrachten Vuistregel: opdrachtgever kan redelijkerwijze niet in staat geacht worden een bestek op te (doen) stellen
Nederland Open in Verbinding
13
Selectie en gunning
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
14
Selectiecriteria (1/3) ●
●
●
●
02/10/10
Financieel/ economische draagkracht
Bankverklaring of passende verzekering voor beroepsrisico’s (of bereidheid daartoe!) Art 48 BAO Rechtsgeldig ondertekende opgave jaarcijfers van de afgelopen 3 jaar Art 48 BAO Holdingverklaring (indien van toepassing)
Nederland Open in Verbinding
15
Selectiecriteria (2/3)
02/10/10
●
Technische bekwaamheid (artikel 49)
●
Referenties
●
Opgave technici (studie, beroepsdiploma’s)
●
Technische uitrusting
●
Personeelsbezetting (in/ uitstroom)
Nederland Open in Verbinding
16
Selectiecriteria (3/3) Kwaliteitsmaatregelen (ISO óf gelijkwaardig) Artikel 50 BAO Milieumaatregelen Artikel 51 BAO
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
17
Hoe om te gaan met selectiecriteria? ●
● ●
●
●
02/10/10
Zorg dat standaarddocumenten “op de plank liggen” Check op KO Kan middels samenwerking wel aan minimumeisen worden voldaan? Maak op basis van concurrentieanalyse een afweging of inschrijven zin heeft Stel vragen over onduidelijke/ onredelijke (die in uw nadeel werken) criteria
●
Formaliseer eventuele samenwerking
●
Werk aanmelding tijdig en secuur uit
Nederland Open in Verbinding
18
Gunningscriteria
02/10/10
●
Materiaal aanbod
●
Kwaliteit van de oplossing
●
Software
●
Hardware
●
Documentatie
●
Demonstratie
●
Kwaliteit van de diensten
●
Implementatie/ projectdiensten
●
Kwaliteit ongoing diensten
●
Voldoen aan termijnen
●
Financieel aanbod (4 jaar)
●
Mate aanvaarding contract
Nederland Open in Verbinding
19
Hoe om te gaan met gunningscriteria ●
Schat kans op scoren in: ●
Aantal gegadigden
●
Beoordeling van de weging (case)
●
●
Let op selectie achtige criteria!
●
Benut vragenronde en pre-bid meeting
●
● ●
●
02/10/10
Stel vragen over onduidelijke criteria: “Beschrijf uw implementatieplan, u kunt hier 15% van de punten mee verdienen”
Voor die tijd de gehele offerte al bestudeerd en in 'klad' uitgewerkt Stem af in bid-team Goede vragen geven ook aanbestedende dienst
een goede
indruk
bij
de
Check in het bijzonder hoe de prijs beoordeeld wordt!
Nederland Open in Verbinding
20
Communicatie met aanbestedende dienst ●
Accountmanagement = (?) ● ●
●
02/10/10
De klant vooraf reeds informeren over belang van bepaalde functionaliteiten, oplossingsmogelijkheden (pas op met het helpen opstellen van het bestek!)
Nadat de aanbesteding is gepubliceerd is initiatief zoeken voor contact onverstandig: ●
Reden voor uitsluiting
●
Protesten andere leveranciers
●
●
Reeds weten dat de aanbesteding eraan gaat komen
De pre-bid meeting en mogelijkheid tot het stellen van vragen (schriftelijk)
●
Selectie en gunningscriteria
●
Onnodige/onredelijke eisen
Concurrentie gerichte dialoog (niet- openbare procedure, alleen bij complexe projecten)
Nederland Open in Verbinding
21
Verband tussen score en gewichten (1/2) Twee offertes ontvangen Gunningscriteria:
02/10/10
Prijs
0,80
Levertijd
0,20
Per auto
Prijs
Levertijd
Offerte 1
€ 18.000
10 weken
Offerte 2
€ 13.000
16 weken
Nederland Open in Verbinding Wie wint?
22
Verband tussen score en gewichten (2/2) ●
●
Per auto
Prijs 0,80 ●
maximaal 80 punten bij € 0
●
0 punten bij € 80.000
Levertijd
0,20
●
maximaal 20 punten bij 0 weken
●
0 punten bij 20 weken
Prijs
Levertijd
Prijs punten
Levertijd punten
Totaal punten
Offerte 1 € 18.000
10 weken
62
10
72
Offerte 2 € 13.000
16 weken
67
4
71
bedenk dat het niet het gewicht is dat het belang van een criterium bepaalt: belang = gewicht X score
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
23
Interpoleren van scores (1/3) ●
En als we er tussen scoren?
●
Dat heet interpoleren
●
02/10/10
Aanbestedende diensten kunnen voor verschillende methoden kiezen!
Nederland Open in Verbinding
24
Interpoleren van scores (2/3) Prijs in €
Kwaliteit
Offerte A
€ 4.000
60
Offerte B
€ 4.500
70
Offerte C
€ 4.600
71,5
●
●
02/10/10
Prijs en kwaliteit even belangrijk Bij een prijs van 3.800 kennen we 100 punten toe, bij 7.600 krijg je 50 punten.
●
Twee mogelijkheden:
●
methode 1: Aantal punten = 150 – 50 * (prijs/3.800)
●
methode 2: Aantal punten = 100 * (3.800/prijs)
●
Wat maakt het uit?
Nederland Open in Verbinding
25
Interpoleren van scores (3/3) Methode 1
Methode 2
Offerte
Score op prijs
Score op kwaliteit Totaal score
Positie
A
97,4
60
155,4
3
B
90,8
70
160,8
2
C
89,6
71,5
161,1
1
Offerte
Score op prijs
Score op kwaliteit Totaal score
Positie
A
95
60
155,0
1
B
84,4
70
154,4
2
C
82,6
71,5
154,1
3
NB: Volgorde omgedraaid !
Voorbeeld uit een aanbesteding: ●
●
●
●
De score wordt naar rato beoordeeld. De goedkoopste aanbieder krijgt 600 punten en daarna wordt per offerte de laagste prijs gedeeld door de betreffende prijs van de betreffende leverancier x 600 punten. Indien het prijsverschil minimaal is zullen de punten ook minimaal verschillen Bijv. goedkoopste prijs leverancier A bedraagt €100, deze krijgt 600 punten. Leverancier B biedt aan tegen €101 en leverancier C biedt aan tegen €150 B krijgt dan 100/101 x 600 punten is 594 punten en C krijgt 100/150 x 600 punten is 400 punten
Relatieve scores (1/4) ●
Relatieve score = score afhankelijk van binnengekomen andere offertes
●
De score op prijs:
●
Aantal punten = 100 – 50 * (prijs/laagste prijs)
●
Op kwaliteit kan maximaal 50 punten gescoord worden
●
Prijs en kwaliteit zijn even belangrijk
Offerte A Offerte B Offerte C Offerte D
Prijs in € 100 150 160 170
Kwaliteit 10 37 41 46
Relatieve scores (2/4) De formule voor de prijs luidt dan:
Aantal punten = 100 – 50 * (prijs/100) Score op prijs
Score op kwaliteit
Eindscore
Offerte A
50
10
60
Offerte B
25
37
62
Offerte C Offerte D
20 15
41 46
61 61
Relatieve scores (3/4) Maar dan: Leverancier D stelt dat de inschrijving van A ongeldig is, omdat deze een minuut te laat zou zijn ingeleverd. Als de rechter dit betoog honoreert, wie krijgt dan de opdracht gegund?
Offerte A Offerte B Offerte C Offerte D
Prijs in €
Kwaliteit
Ongeldig 150 160 170
Ongeldig 37 41 46
Relatieve scores (4/4) De formule voor de prijs luidt nu: Aantal punten = 100 – 50 * (prijs/150) Score op prijs
Score op kwaliteit
Eindscore
Offerte B
50
37
87
Offerte C
46,7
41
87,7
Offerte D
43,3
46
89,3
NOiV perspectief
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
32
Achtergrond actieplan NOiV ●
Motie Vendrik: ●
●
Softwaremarkt: ● ●
●
aanbodzijde → geconcentreerd veranderen van leverancier → overstapkosten (vendor lock-in)
Conclusie: dit kan en moet beter ● ●
●
02/10/10
Kennissamenleving → software cruciaal
meer mededinging maximaal benutten mogelijkheden van software Actieplan Heemskerk NOiV
Nederland Open in Verbinding
33
Doelen actieplan ●
Doelstelling Actieplan Nederland Open in Verbinding ●
Verbetering van interoperabiliteit
●
Vermindering van leveranciersafhankelijkheid
●
●
●
02/10/10
Creëren van een level playing field op de software markt.
negentien actielijnen; Open standaarden en open source software als middel om het doel te bereiken. Programmabureau, meldpunt en open brigade.
Nederland Open in Verbinding
34
Consequenties ●
●
●
02/10/10
Open standaarden is de norm pas toe of leg uit Bij gelijke geschiktheid voorkeur open source software Alle overheden hebben eind 2009 beleidsaanpak (implementatiestrategie) voor open source software en open standaarden
Nederland Open in Verbinding
35
Mogelijke insteek in alle gevallen: ●
●
Leveranciersonafhankelijkheid altijd meenemen als uitdrukkelijke wens in een ICT aanbesteding. ●
Database onafhankelijkheid
●
Platform onafhankelijkheid
●
Veel partijen voor onderhoud
●
Onafhankelijke gebruikersgroepen
●
Ruime licentievoorwaarden
Gewicht van die wens is afhankelijk van de implementatiestrategie.
Handhaving ●
●
Blijft primaire taak van de leveranciers Bedenk: overheid is schadeplichtig bij schending regels
●
NOiV heeft een meldpunt ([email protected])
●
Rol OSSLO?
Vragen? ●
[email protected]
●
070-8887952
●
http://www.noiv.nl Meer informatie treft u aan via onderstaande ingangen en naar de verwijizingen en downloads die onder deze rubrieken te vinden zijn:
02/10/10
Nederland Open in Verbinding
38