Organiseren van de Gezondheidszorg in International Perspectief NVAG Nieuwjaarsbijeenkomst 22 januari 2015
Deze Inleiding ! Kernbegrippen ! Belangrijke thema’s in internationale gezondheidszorg
! Innovatie organiseren ! Vragen
NVAG 22 januri 2015
2
Enkele Kernbegrippen Gezondheidssystemen Wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
3
Definitie van gezondheidszorg systeem ! A health system is the sum total of all the
organizations, institutions and resources whose primary purpose is to improve health.
! A health system needs staff, funds, information, supplies, transport, communications and overall guidance and direction.
! And it needs to provide services that are
responsive and financially fair, while treating people decently.
WHO (2015)
NVAG 22 januri 2015
4
De bouwstenen van het gezondheidszorgsysteem
NVAG 22 januri 2015
(WHO 2010)
5
Van Behoeften naar Systemen Hoe komen bouwstenen tot stand
Behoeften
Diensten
Organiseren
NVAG 22 januri 2015
• Zorgbehoeften • Epidemiologische ontwikkelingen • Wensen van de bevolking
• Aanbod van diensten • Vorm en inhoud
• Bouwstenen • Organiseren en financieren van de zorg
6
Waar draait het om? Kosten, toegang en kwaliteit communicerende vaten. Balans nauwelijks te vinden.
Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg NVAG 22 januri 2015
Toegang tot Zorg
7
Zorg en Preventie Gezondheidssystemen Wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
8
Zorgbehoeften wereldwijd 1. Epidemiologische transitie ! Langere leeftijdsverwachting, vergrijzing ! Leefstijl-gebonden gezondheidsproblemen nemen toe
2. Oude vragen zijn niet opgelost ! Infectieziekten zijn niet weg uit de wereld ! Nieuwe pandemieën dreigen ! Antibioticaresistentie probleem van 21 eeuw
3. De middenklasse eist kwaliteit ! Toenemend bewustzijn betreffende mogelijkheden Thema’s spelen bijna overal! NVAG 22 januri 2015
9
Preventie en Gezondheidsbevordering ! Preventie en gezondheidsbevordering ! Veel landen nog in stadium van bevorderen van hygiëne en bescherming tegen infecties ! Gezondheidsbevordering begint door te dringen op beleidsgebied (o.a. door kosten van zorg)
! Health in all Policies komt langzaam op gang ! Negatieve gezondheidseffecten van economische
ontwikkelingen (vervuiling, verkeersongelukken, e.d.) dwingen tot actie
NVAG 22 januri 2015
10
Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg
Toegang tot Zorg
Toegang tot zorg tegen elke prijs? Gezondheidssytemen wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
11
Per capita uitgaven Gezondheid van
NVAG 22 januri 2015
$15 - $8.900 (China $322)
12
Meer geld zorg geeft weinig verlenging levensverwachting
NVAG 22 januri 2015
13
Kosten en Toegang ! Uitgaven Gezondheid/GDP van 3% - 12% ! In alle landen forse stijging over laatste 25 jaar
! Kostenbeheersing wereldwijd thema ! Sterk oplopende kosten vergrijzing en nieuwe medische technologie hoge en middeninkomenslanden ! Lage inkomenslanden afhankelijkheid van (afnemende) buitenlandse steun
! Toegankelijkheid ! Toenemende ongelijkheid steden – platteland ! Toenemende ongelijkheid privé – publieke zorg NVAG 22 januri 2015
14
Zorgverzekering een antwoord? ! Toenemende aandacht voor verzekeringssystemen
in veel landen (China, Afrikaanse landen, USA) ! Marktwerking (of bedrijfsmatig werken) is de nieuwe
standaard, betalen voor verrichtingen, niet voor aanwezigheid ! Creëren van toegang tot privé zorgvoorzieningen (level playing field public – private) ! Voldoende markt creëren op het platteland om niveau van zorg in stand te houden
! Werkt alleen bij forse regelgeving overheid, b.v. acceptatie van verzekerden
NVAG 22 januri 2015
15
Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg
Toegang tot Zorg
Waar voor je geld? Gezondheidssystemen wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
16
Kosten en Kwaliteit ! Kwaliteit overal ter wereld politiek zwaar beladen discussie
! Wie bepaalt wat kwaliteit is? ! Professionals ! Beroepsethiek ! Beroepstrots en state of the art ! Bevolking ! Kwaliteit van leven ! Wat kan dat moet ! Financiers ! Value for money ! Betaalbaarheid en winstmarge NVAG 22 januri 2015
17
OECD conclusies Value for Money
(OECD 2010)
! In alle OECD landen is er ruimte voor verbeteren van kosteneffectiviteit
! Het maakt niet zozeer uit wat voor systeem een land heeft, maar hoe het gemanaged wordt
! Landen met een goed georganiseerd privaat
verzekeringssysteem doen het iets beter dan andere landen
! Geen “one-size fits all” maar coherent beleid in gezondheidssector
NVAG 22 januri 2015
18
Kosten Basis Pakket van Zorg Kwaliteit van Zorg
Toegang tot Zorg
Recht op goede zorg? Gezondheidssystemen wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
19
Toegang en Kwaliteit ! Geografische ongelijkheid ! Tussen landen ! Tussen stad en platteland
! Sociaal economische ongelijkheid ! Determinanten van gezondheidszorg gebruik ! Gezondheidsvaardigheden
! Innovatief gebruik van ICT: e-health en m-health ! Razendsnelle ontwikkeling toegang internet
! Basispakketten een antwoord? NVAG 22 januri 2015
20
Basispakket en standaarden ! Basispakketten ! Toenemend gebruikt in veel landen ! Omschrijven welke zorg op welk niveau door wie wordt gegeven (concentratie van complexe zorg) ! Dynamisch terrein van vraag en aanbod ! Gezondheidsbevordering nauwelijks in basispakketten
! Richtlijnen en standaarden ! Van wetenschappelijke maatstaf naar voorschrift ! Richtlijn voor vergoeding van verrichtingen
NVAG 22 januri 2015
21
Personeel en Professionals ! Hoge mobiliteit van personeel ! Braindrain van oost naar West en Zuid naar Noord ! Antwoord: meer opleiden van lagere kwaliteit en task shifting
! Professionals ! Slecht georganiseerd ! Lage organisatiegraad en zwakke organisatie ! Uitzonderingen vaak public health artsen en verloskundigen
! Geen systeem herregistratie NVAG 22 januri 2015
22
Convergentie in trends? ! Groot verschil in gezondheidszorg stelsels wereldwijd ! Toch aantal globale trends te herkennen
! Health systems benadering is de standaard geworden ! Samenhang tussen onderdelen wordt beter onderkend
! Kwaliteitsvragen komen sterk op ! Bedrijfsmatig werken op basis van zorgpakketten en standaarden
! Doelmatig organiseren van zorg als prioriteit
NVAG 22 januri 2015
23
Governance wordt thema in komende tijd: organiseren van de gezondheidszorg
NVAG 22 januri 2015
24
Innovatie Organiseren Gezondheidssystemen wereldwijd
NVAG 22 januri 2015
25
Movers and Shakers ! Internationale organisaties ! WHO: zeer beperkt medisch-technisch, alleen invloed in
landen waar eigen capaciteit beperkt is ! IMF/World Bank/OECD: zeer invloedrijk; kunnen met name landen die afhankelijk zijn van leningen in een richting duwen (1992 Investing in Health)
! Financiers van de gezondheidszorg ! Met name in lage-inkomenslanden
! Internationale (informele) netwerken ! Patiëntenbewegingen, b.v. HIV/AIDS actiegroepen ! Mensenrechten organisaties en NGOs
NVAG 22 januri 2015
26
Rol Wetenschappers in Innovatie ! Wetenschappers voeden beleid internationale organisaties
! Internationale uitwisseling ! Netwerken ook met NGOs, patiëntenorganisaties ! Congressen, tijdschriften
! Research for Policy ! Internationale netwerken ! Samenwerkingen Public Health Institutes
! Hoe sterk is rol van wetenschappers echt in trendsetting?
NVAG 22 januri 2015
27
Parallel met Nederland ! Van Nazorg naar Voorzorg is potentieel een concept dat internationaal toepasbaar is ! Epidemiologische ontwikkelingen ! Systeem benadering
! Mobiliseren van innovatie daarbij een uitdaging ! Capaciteiten van professionals ! Activeren van netwerken
! Thema organiseren van zorg meer verbindend thema dan professionaliteit in de zorg
NVAG 22 januri 2015
28
Vragen ! Rol van wetenschappelijke verenigingen in innoveren van gezondheidssystemen
! Innovatie benadering ! Medisch leiderschap
! Samenwerking tussen wetenschappelijke verenigingen (ook internationaal)
NVAG 22 januri 2015
29
