Optimale biggen voeding
Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Albert Timmerman
Hoe kunnen we door middel van voer onze biggen helpen opnemen en verteren en daarmee de weerstand en resultaten te verbeteren
Agenda 1.
Mond
2.
Maag
3.
Dunne darm
4.
Dikke darm
5.
Oplossingen via voertoepassing
Dunne darm
Dikke darm
mond
Wat gebeurt in de mond?
Functie / effect : opname van voer voorbereiden van de vertering
Varken is gevoelig voor smaak en smaak verschillen Voorkeur voor zoet-zuur Kauwen = fijnmalen van het voer Opstart van vertering → speeksel met amylase
Het belang van een goede voeropname
Een goede voeropname rond spenen is belangrijk voor een goede darmgezondheid. Een te lage voeropname leidt tot darmschade.
2.5
2
Voeropname (keren MEm)
mond
1.5
1
0.5
0 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Dagen na spenen
Tight junctions
LUMEN VAN DARM
5
Transcellulaire Paracellulaire permeabiliteit permeabiliteit WAND VAN DARM
enterocyt
mond
Hoe kunnen we de big helpen? alleen maar biggenvoer grondstoffen verwerken
Ruwe versus geraffineerde soyaolie
diverse tarwebloem soorten
rijst
speciale kwaliteit bietenpulp
bloedplasma
soyaconc. diverse zuivelgrondstoffen
Hoe kunnen we de big helpen?
mond
zachte pellets (maar toch slijtvast !!)
220
gram/dag
200
Zachte pellet
Harde pellet
180 160 140
120 100
groei
Proef 1 tot 11 dagen na spenen
voeropname
dunne matrijzen weinig druk en rustig persen → 4-5 ton per uur
mond
Hoe kunnen we de big helpen? watergift
De voeropname van gespeende biggen is rechtlijnig gerelateerd aan de wateropname. Bij een 20% lagere wateropname zullen de dieren ook ca. 20% minder voer opname. Wateropname 10% van lichaamsgewicht Niet al het water smaakt hetzelfde. Varkens nemen graag water op indien ze aan de smaak zijn gewend.
Gewenste voeropname na spenen Speenleeftijd 21 dagen
Speenleeftijd 28 dagen
Dag
Minimum
Optimum
Dag
Minimum
Optimum
Totaal op dag….
4
400
500
3
400
500
Totaal na 1 week
7
1250
1750
7
1250
1750
actie bij hogere en lagere opnames waterverbruik 10% van lichaamsgewicht darmgezondheid
Agenda 1.
Mond
2.
Maag
3.
Dunne darm
4.
Dikke darm
5.
Oplossingen via voertoepassing
Dunne darm
Dikke darm
Wat gebeurt in de maag ? Functie / effect : opslag en mengen van voedsel start-up van eiwit vertering barrière tegen bacteriën lage pH → geleidelijke maag lediging Productie van zoutzuur (HCl) -> daling van pH Activatie van enzyme
H+ Pepsinogeen pepsine Splitst eiwit
Hoe kunnen we de maag helpen? oplosbaarheid van het voer (zachte korrels + vorrm) maalfijnheid zuren aanbieden calcium-niveau en –bron
harde vs zachte korrel na 15 min
korrel, kruimel en meel na 15 min
Verschil in hipro soya – ook op brijbedrijven
Agenda 1.
Mond
2.
Maag
3.
Dunne darm
4.
Dikke darm
5.
Oplossingen via voertoepassing
Dunne darm
Dikke darm
Dunne darm
Wat gebeurt er in de dunne darm ?
Functie / effect: Vertering van zetmeel, eiwit en vet Opname van nutriënten Immuun barrière tegen schadelijke stoffen / bacteriën
Productie van natriumbicarbonaat (om pH 4 van maagbrij te neutraliseren) Productie van enzymen door Pancreas Enterocyten Grote microflora die darm gezond houdt
Dunne darm
Hoe kunnen we de dunne darm helpen?
Hoge voeropname voor en 1ste dagen na spenen Hoog energie niveau in het voer 600
Villi ondersteunen met korte en middellang-ketenvetzuren
500 400 300 200 100 0 0
100
200
300
400
Voeropname moment spenen
500
Agenda 1.
Mond
2.
Maag
3.
Dunne darm
4.
Dikke darm
5.
Oplossingen via voertoepassing
Dunne darm
Dikke darm
Wat gebeurt er in de dikke darm? Small intestinal: Dikke darm Functie / effect: Bacteriële fermentatie van restproducten Absorptie van vluchtige vetzuren in het bloed Absorptie van water en electrolyten (Na en Cl) Hangt dus af van wat er over is! Makkelijk verteerbaar: FEEST (Diarree) Moeilijk verteerbaar: vluchtige vetzuren
Bacteriële overgroei
Hoe kunnen we de dikke darm helpen? Dikker darm Vermijden van onverteerd ruw eiwit in dikke darm Toevoegen van grove ruwe celstof om de fermentatie positief te sturen Gerst, (Tarwe)bijproducten, Nutricell, bietenpulp
Fijne delen in voer
Grove ruwe celstof delen in voer
Sneller oplossen voer
Sneller uit elkaar vallen voer in maag
Zeer goede vertering → scherpe voederconversie
Stimuleren maag- en darmwand → betere ontwikkeling
Goede vocht binding → voer zakt niet uit / ideaal voor brijbedrijven
Positieve fermentatie dikke darm → productie vluchtige vetzuren (o.a. boterzuur) en stimulatie groei positieve bacteriën
Agenda 1.
Mond
2.
Maag
3.
Dunne darm
4.
Dikke darm
5.
Oplossingen via voertoepassing
Dunne darm
Dikke darm
Plotselinge uitval → oplossingen via voeding 1. Goede voeropname van alle biggen voor en 1ste dagen na spenen is essentieel → goede darmgezondheid 2. Voorkom te snelle en te hoge voeropname’s verderop in de biggenopfok te hoge opname gaat gepaard met lichte ontsteking van de darm houd vertering in de gaten : accepteer geen dunne mest !! meet de voeropname!! voerkeuze (ruw eiwit, % zuren, mcfa’s, vezelfractie) schakel op juiste momenten naar volgende voer 3. Ondersteun via voersamenstelling de vertering van een big maximaal goede maag en darm functie is erg belangrijk
Oornecrose → oplossingen via voeding Dikwijls multifactorieel probleem MAAR….altijd te maken met stress en weerstand!! 2 verschillende oorzaken worden benoemd oornecrose: van buiten naar binnen huid bacterien krijgen een kans (oa stafylococcen) → in zomer meer op de huid i.v.m. hogere luchtvochtigheid) oornecrose: van binnen naar buiten lekkage darm: (endo)toxinen gaan de bloedbaan in en verstoppen de haarvaatjes Oplossingen voeding: 1. Goede voeropname van alle biggen voor en 1ste dagen na spenen te lage opname → onvoldoende weerstand om binnen dringen bacteriën tegen te gaan 2. Inzet luxe opfokvoeders die zorgen voor hoge opname (met hoog niveau belangrijke nutriënten hoog metabolisme en doordoor hogere rectale temperatuur → betere doorbloeding van de oorpunten.
Bedankt voor uw aandacht
