Oprukkend MOS. in het basisonderwijs. SMOS-kapiteins

Oprukkend MOS in het basisonderwijs SMOS-kapiteins Controle

De onderwerpen die al aan bod kwamen, zijn water, afvalpreventie en energie. De SMOS-kapiteins stimuleren de kinderen om water te drinken (controle drinkmoment om 13:30u). Een kapitein gaat op controle in 2 of 3 toegewezen klassen. Hij of zij controleert ook af en toe of de lichten en computers wel uit zijn. Gewoon de aanwezigheid van de SMOS-kapitein (soms zonder iets te zeggen) herinnert de kinderen en collega’s eraan om bv. het licht uit te doen. Een andere actie is de controle van de drinkbussen en de koekendoosjes op de school. Toen ze vaststelden dat er nog teveel kinderen een koek met papier meebrachten, kwamen ze op het idee om een zelfgemaakt briefje mee te geven naar huis. Sommige leerlingen schreven de tekst en anderen maakten het duidelijk aan de hand van tekeningen. De kinderen die in orde waren, kregen ook een briefje mee, maar dan met een positieve boodschap.

Na 2 jaar werken met een heel enthousiaste MOS– werkgroep kwamen we tot de vaststelling dat het soms moeilijk is om MOS-boodschappen duidelijk en op hun niveau aan de kinderen over te brengen. Na overleg binnen het MOS-team hebben we het team van type II overtuigd om te starten met een milieuraad bestaande uit leerlingen. We spraken af dat het een experiment was en dat we de eisen niet te hoog zouden stellen.

Betrokkenheid

We dachten dat we de SMOS-kapiteins alleen in de klassen kon laten gaan om iets nieuws te laten meedelen, maar dat lukte niet. De kinderen waren niet in staat om zich verbaal uit te drukken. Daarom gaan we nu met 2 of 3 SMOS-kapiteins rond in de klassen en via gerichte vragen of met eenvoudige hulpmiddelen maken ze duidelijk wat ze bedoelen. Op school voel en zie je dat de SMOS-kapiteins veel bereiken. De kinderen zijn actiever betrokken en zetten andere kinderen en zelfs leerkrachten aan om juist en milieubewust te handelen. We durven zelfs stellen dat op deze manier ook de ouders thuis meer actief worden betrokken bij de MOS-werking. De kinderen kijken steeds uit naar de volgende bijeenkomst. De SMOS-kapiteins voelen zich echt verantwoordelijk en nemen hun taak ernstig op. Leuk om zo een enthousiaste MOS-groep op school te hebben. MOS-team Bubao Windekind Lokeren (type I en II), [email protected]

Eigen pet en badge

‘Smoske ‘, het afvalmonster van Windekind, motiveerde de kinderen om in de milieuraad te zetelen. Hij kon het vele werk op school alleen niet meer aan. Hij was dus op zoek naar helpertjes en ging van klas tot klas. Het enthousiasme om in de milieuraad te komen, was enorm groot. In sommige klassen hielden we verkiezingen omdat er teveel kandidaten waren. Andere klassen stuurden geen kandidaten omdat het mentale niveau van de kinderen te laag was of omdat het tijdstip van de samenkomst niet gunstig was. De eerste vergadering was met 6 kinderen. Ze doopten zichzelf om tot SMOS-kapiteins, met eigen pet en badge. Zo werden ze volwaardige helpers van Smoske. We proberen 1 keer per maand samen te komen op maandagvoormiddag. Soms krijgen de kinderen in de klas een onderwerp en een vragenlijst over een bepaald thema om met de volledige klas te bespreken. Tijdens de vergadering brengen de kinderen dan een kort verslagje mee uit de klas, eventueel met ideeën en suggesties van de medeleerlingen. Soms maken ze via tekeningen of picto’s duidelijk wat ze bedoelen. 16

Tochtdier

Miss Volty

Een tochtdier naar eigen keuze maken, leek een prima idee om de jongens en de meisjes twee namiddagen ijverig aan het werk te zetten n.a.v. het jaarthema Energie. Twee snorrende naaimachines, twee juffen, twee mama’s en tweemaal zoveel oma’s konden het onvoorstelbare enthousiasme van de kinderen nauwelijks overstijgen. Bolletjes, lintjes, strikjes, knopen en pomponnen werden ogen, oren, neuzen en monden van de meest fantasierijke dieren. Alles wat binnen naai-, knip- of knoopbereik kwam, toverden we in groepjes tot artistiek ornament om. Ook de jongens stonden zonder levensbedreigende uitwassen hun mannetje. Het resultaat was verbluffend grappig. Met dezelfde handigheid en efficiëntie herleidden we achteraf de rommelberg tot de oorspronkelijke netheid van het natrillende klaslokaal. Geen tochtje zou de deurspleet nog verschalken. In elke Opbrakelse huiskamer van de 3de en 4de jaars zou het energieverbruik voortaan met leuke dierensprongen dalen. Daar hebben het derde en vierde leerjaar hun naald en draadje toe bijgedragen. Juf Carine en juf Vicky, VBS Het Lilare Opbrakel, [email protected]

Bij het streven naar het tweede MOS-logo hebben we nog altijd aandacht voor het thema Afvalpreventie en zijn we gestart met het thema Energie. Tijdens het startmoment kwamen twee ernstige ‘MOS-inspecteurs’ een kijkje nemen op de school. De ‘afvalinspecteur’ merkte op dat er goed werd gesorteerd, zowel in de klas, op de speelplaats als in de eetzaal. Op een ludieke manier friste één van de MOS-leden het juist sorteren op. Er gaan nu wekelijks twee milieubrigadiers op ronde om te evalueren of de speelplaats er netjes bijligt en of er overal goed gesorteerd wordt. De ‘energie-inspecteur’ zag echter dat er nog veel werk aan de winkel was! Lichten bleven nutteloos branden, computers stonden nog aan en de verwarming draaide op volle toeren. Miss Volty, de energieke vrouw, gaf allerhande tips in verband met energie. Ook de directie is begaan met het milieu en vroeg aan de leerlingen en de leerkrachten om respectvol om te gaan met het schoolmateriaal. PSBLO Meetjesland, Eeklo, [email protected]

17

gepakt” de schoolpoort binnen en zet de verwarming resoluut uit. Een warm onthaal met MOS- liedjes zet de toon van de voormiddag. De kinderen gaan naar de eetzaal. Ze weten dat zulke acties altijd starten vanuit de zes gekende leefgroepen van 2,5 tot 12 jaar. De juffen brengen het thema “wind” op een ludieke manier aan. Sjaals in de wind … waaien, felle wind, windkracht, windrichting, soortelijk gewicht, windturbine. Verschillende begrippen worden speels gehanteerd. De kinderen experimenteren volop!

Adoptie De gemeente Lummen adopteerde de huiszwaluw. Reden genoeg voor de Vrije Basisschool Domino in Meldert (Lummen) om in het kader van het MOS-thema ‘natuur op school’ de zorg voor de huiszwaluw op te nemen. In het voorjaar werden vier kunstnesten voor huiszwaluwen met een hoogtewerker opgehangen onder het dak van het schoolgebouw. De school werkte de samen met Natuurpunt vzw en de milieudienst van de gemeente Lummen. Voor de leerlingen kwam Koen Leysen van Natuurpunt uitleggen waarom de zwaluwen nood hadden aan een beetje ondersteuning. Meer informatie: MOS-team Limburg.

Wiskunde

De kinderen schatten hoeveel meter de totale lengte van de speelplaats is. Iedere groep noteert een getal, ook de juffen vormen een groep. We leggen alle sjaals achter elkaar en meten met de wielmeter. Twee groepen zitten met hun 85m slechts 3m fout (pech voor de juffen). De sjaals worden aan elkaar geknoopt en allerlei meetoefeningen volgen. Tijdens de pauze volgt er zang en dans met “Koning Lollie in de wind”. Kinderen bewegen, zingen en leren zich creatief uiten. En iedereen heeft het heerlijk warm. Een warme choco was zelfs niet echt nodig. De kinderen doen enkele proefjes en leren over “windkracht”. We knutselen en versieren Flip de vis. We maken wind met karton. Hoe meer wind, hoe verder de vis vooruit raakt. Voor Floor de matroos knutselen we een bootje. De kinderen zetten het bootje op het water en met behulp van een fietspomp vaart de boot. De kinderen blazen Flur de windsurfer zelf vooruit.

Winderig EGO-school Plockroy is in volle ontwikkeling. Onder het motto “Iedereen kan iets, niemand kan alles, maar samen kunnen we veel” werken we dagelijks met veel enthousiasme en teamgeest de doelstellingen van de school uit. De school grenst aan een natuurgebied en is midden in agrarisch gebied gelegen. Vorig schooljaar behaalden we het derde logo. “Dikke- truiendag” integreerden we volledig in de schoolwerking. Al vanaf de voorbereiding is het enthousiasme groot. “Juf, we doen toch mee? Juf, wat doen we? Juf, komt Wollie nog eens? Juf, deze winter legde mama een schapenvacht op mijn bed en zette ze de verwarming niet aan op mijn slaapkamer.” We steken de hoofden bij elkaar, er wordt nagedacht, gewerkt en gelachen. Een perfecte mix om een leuke, brede actie in verband met ‘windkracht’ uit te werken.

Ervaren

Ook tijdens de evaluatie wordt de verwarming niet meer opgezet. We hebben immers onze sjaals. De kinderen ervaren dat we op een eenvoudige manier iets kunnen doen aan onze energiefactuur. En “leren vanuit ervaren” is een dagelijks doel van de schoolwerking. De actie leeft nog verder in de klas. In de graadsklas vierde, vijfde, zesde leerjaar volgt een discussie over windmolenparken. Onze actie werd uitgekozen als meest ludieke MOS-actie van het basisonderwijs voor de provincie Limburg. Natuurlijk zijn we als MOS-school heel fier en zijn we blij met de energiemeter voor de school. Dank je wel Vlaamse overheid. EGO-school Plockroy, Mia Broekx, directeur

Verwarming uit

“Jullie mogen op vrijdag 15 februari zoveel mogelijk dikke sjaals mee naar school brengen. Voor de rest… verrassing!” De juffen houden meer dan een week de spanning erin. Op 15 februari stapt Bert letterlijk “in18

Dikke-truiensalon

Composteerdag In november hebben we onze tweede composteerdag gehouden. Op voorhand kregen alle klassen een vreemd briefje van Jerom, de compostworm. Hij verwachtte dat iedereen die namiddag paraat zou staan voor het grote composteermoment. De leerlingen moesten wel allemaal het lied van Jerom, de compostworm kennen. De voorstelling startte met een leuk toneeltje van boer Janssens en Jerom. Boer Janssens wist niet wat hij met het compostvat aan moest. Hij noemde het een bad en de verluchtingsstok gebruikte hij om zijn rugje te schrobben. Na veel misverstanden kregen de leerlingen uiteindelijk de juiste uitleg over het gebruik van het compostvat. Daarna mochten zij zelf met de compostkoffer en ander composteermateriaal, geleverd door de afvalintercommunale IDM, aan de slag.

Geen Dikke-truiendag in onze school. Wij opteerden ervoor om een hele week te wijden aan het thema. We richtten gedurende een volledige week een handwerk- en informatiesalon in. De ouders, grootouders en leerkrachten hielpen de kinderen in het salon met weven, kantklossen, vilten, breien, spinnen, haken en nog zo veel meer. In het informatiesalon gaf de boerin van de kinderboerderij een demonstratie en uitleg over wol: de verwerking ervan, spinnen en verschillende types wol. Van IVAGO mochten we fold-ups en een cilinderstand ontlenen om de uitleg over recyclage concreter te maken. Verder konden de leerlingen naar documentaires kijken en informatiepanelen bestuderen over duurzame en hernieuwbare energie, verschillende stoffen en hun oorsprong en natuurrampen. Een informatiedoos maakte duidelijk hoe lang afvalsoorten in de zee aanwezig blijven. Het salon was voor iedereen een volledige week toegankelijk. Toch probeerden we om elke klas één of twee uurtjes te geven waarop zij voorrang hadden om hun activiteiten te laten plaatsvinden en informatie op te zoeken die ze in de klas verder konden uitwerken. Iedereen was enthousiast en de activiteiten bleven duidelijk lang nazinderen. Stedelijke Basisschool De Acacia/De Feniks, Gent

Huilende wolf

Op vrijdag 15 februari 2008 stond bij ons alles in het kader van de Dikke-truiendag. Velen verschenen in creatieve en warme kleding. Via een toneeltje met een huilende wolf en een blatend schaap kwamen alle kinderen te weten waar de Dikke–truiendag voor stond. Om de CO2-productie te beperken, besloot de school de verwarming gevoelig lager te zetten en alle stand–by apparaten uit te schakelen. Alle lichten bleven die dag uit. Na het toneel volgde een leuke sessie ochtendgymnastiek. Tijdens de ochtendspeeltijd konden alle kinderen zich verwarmen aan een heerlijke kop verse soep. Na de middag klonk muziek tijdens de “dans–je–warm–speeltijd”. Iedereen danste vrolijk mee. Maar als MOS-school willen wij een energievriendelijke houding niet alleen die dag, maar het hele schooljaar uitdragen! MOS-team GBS De Vlinderdreef Moerbeke-Waas, [email protected]

19

met een veegmachine kwamen op bezoek, we kregen compostles van onze wereldberoemde compostbompa Rik Ameloot en we zongen milieuliedjes. Tot slot werden we in groepjes verdeeld en moesten we in alle klassen van de lagere school gaan uitleggen wat we allemaal geleerd hadden, van het eerste tot het zesde leerjaar. Spannend! Natuurlijk gebruikten we het openbaar vervoer voor onze verplaatsingen. We hebben die week wel geen wiskunde en Frans gehad, maar wij (en onze ouders) hebben toch ontzettend veel geleerd. De vijfdeklassers van Maria Immaculata, Zilverenhoek, Kapellen [email protected]

Participatie In het kader van MOS start G.V. Basisschool Terkoest in Alken met een enquête om de MOS-noden in de school in kaart te brengen. De resultaten worden ingegeven en als grafiek geprojecteerd in een powerpointpresentatie. Eén presentatie voor de leerkrachten en één voor de bovenbouw. De jongere kinderen worden mondeling bevraagd in een klasgesprek. Zowel de leerlingen als de leerkrachten geven aan dat de klassen en de speelplaats wel wat groen kunnen gebruiken. Eén van de ideeën is een moestuin. Hierbij betrekken we de leerlingen van bij de planning tot en met de uitvoering. De MOS-kinderen houden een enquête op de speelplaats. De conclusies daaruit worden besproken op een MOS-vergadering. De kinderen zaaien en planten de gekozen groenten en het fruit in de nieuwe moestuin. Op de volgende vergadering wordt een beurtrol opgesteld: wie geeft de boompjes, de stuiken en de moestuin water? De kinderen bepalen ook de planning van het wieden van het onkruid en het oogsten. De lekkere hapjes met ingrediënten uit de moestuin, o.a. toastjes, pastasalade en smos smaken heerlijk! De leerlingen ontwierpen eerder dit schooljaar ook al hun droomspeelplaats. Tim Forier, An Van Broeck

Afvalweek Wij vijfdeklassers hebben in een projectweek alles geleerd over de ladder van Lansink en hoe je afval kunt voorkomen. We deden een zwerfvuilactie rondom de school, we bezochten de Hooge Maey, we gingen helpen in het containerpark, we bezochten de kringloopwinkel van Kapellen, we gebruikten afvalmateriaal voor leuke creawerkjes, we moesten heel de week een stukje van de school netjes houden (jaja, ook de toiletten). De schepen van milieu kwam op bezoek en bedankte ons met een mooi diploma, we hielden een afval-modeshow, de vuilniskar en iemand van de gemeente 20

kalender gemaakt waar we onze geplande acties aanhangen. We werken momenteel slogans uit om op de dozen voor enkelzijdig bedrukt papier te hangen. Iedere klas krijgt een doos waarin het papier belandt dat we nog eens kunnen gebruiken. Zo willen we minder papier verspillen. We zijn ook met een afvalmeter gestart. We meten ons afval per maand. Wedden dat we door enkele nieuwe acties het afval nog kunnen verminderen! Heel wat ouders reageerden positief op onze vraag om warme chocomelk te willen bereiden op Dikketruiendag. Bedankt! Sint-Eduardus, Schoten

Run for life In samenwerking met het middelbaar werkten we mee aan een actie van het Rode Kruis. De kinderen zamelden geld in door sponsors te zoeken voor Run For Life. In elke klas werd in de week van 17 maart geleerd hoe de kinderen in Namibië leven, hoe ze daar aan water moesten geraken en waarom ze daar nood hebben aan water. Ondertussen vonden de kinderen van de lagere school heel wat sponsors, samen met het middelbaar kwamen we op een totaal van 4600 euro. Vrijdag 21 maart, de dag voor Wereldwaterdag, gaven de kinderen zich voor de volle 100% in de regen, hagel en sneeuw. Er werd knap gelopen en ’s middags werd het geld overhandigd aan een fiere Rode Kruismedewerker. Enkele reacties van leerlingen: “Ik vond het een goed plan dat we Namibië mochten helpen en ik wil nu graag dat we Afrika helpen. Het is toch voor een goed doel.” “Ik vond Run For Life superleuk en goed!” Sint-Maria, Antwerpen

Thomas Pips

Groene Gazet Tijdens de verkeersluwe week speelden we een heel plezierig spel. ‘Thomas Pips’ bereidde zich voor op de ronde van Frankrijk en vroeg ons om hulp zodat hij met een perfecte fiets kon deelnemen. Als we te voet, per fiets of via carpooling naar school kwamen, kregen we een stip. Alle stippen samen leverden een onderdeel van een fiets op. De bedoeling was dat we zo alle onderdelen verzamelden: wielen, het zadel, het stuur, de bel… Natuurlijk waren er voor de leerlingen ook prijzen voorzien. Iedereen deed flink mee. Toen ‘Thomas Pips’ die vrijdag weer langskwam, kon hij zijn ogen niet geloven en met een prima fiets vertrekken. Als afsluiter mochten we genieten van de kunstjes op gekke fietsen die de leerkrachten in petto hadden. Het was een prachtig schouwspel.

Enkele fragmenten uit de Groene Gazet van Sint-Eduardus: Sinds enkele weken staat er in iedere klas een “sMOSpot”. De bedoeling daarvan is dat men reageert op een vraag die op de doos hangt. Nadien bekijken we de reacties en bespreken we ze met de klas. Er mogen natuurlijk ook losse ideeën in over wat we kunnen doen om afval te vermijden en water en energie te besparen. Vorig schooljaar stond de ideeënbus in de refter, maar dat was geen succes. Nu kunnen we er altijd iets instoppen. We zitten met 10 leerlingen (5 Groene Ridders en 5 schildknapen) en 3 leerkrachten in de milieuwerkgroep. Elke maand komen we samen en plannen we een actie. Juf Jamuna heeft voor ons een leuke

Jules Van Reempts, leerling van Emmaüsinstituut Lagere School Aalter, [email protected] 21

Uit de zak van Zwarte Piet

Bomendag Elke klas kiest een boom. Op het einde van de dag maken we alle werkjes van de leerlingen aan de boom vast, zodat alle klassen een bezoekje kunnen brengen aan alle bomen. Het eerste leerjaar kiest de appelboom en de perenboom die vlak voor hun klas staat. Ze maken appelmoes, knutselen appels en peren, maken collages en hangen foto’s van zichzelf (in appelvorm) aan hun bomen. Het tweede leerjaar kiest de Esdoorn. Ze vullen identiteitskaarten in en de esdoornbladeren worden prachtig ingekaderd met zelfversierde kartonnen kaders. Het derde leerjaar kiest voor de Amerikaanse Eik. Kleurrijke letters en interessante weetjes versieren alle Amerikaanse Eiken op de speelplaats. Voor het vierde leerjaar is het erg spannend. De Robinia is pas kaal gesnoeid! Gelukkig schieten er net op tijd enkele groene takken uit, zodat de leerlingen er o.a. nog leuke tekstballonnen kunnen aanhangen. Het vijfde leerjaar en het zesde leerjaar kiezen de Zwarte Els en de Populier. Mooie gedichten in bladvorm, steloefeningen op een boomdoorsnede en interessante wetenswaardigheden hangen in de wind te wapperen. De volgende dag is het schoolfeest. Ook de ouders en andere bezoekers kunnen onze ‘bomententoonstelling’ bewonderen. Zowel de leerkrachten als de leerlingen vonden het een leuke en leerrijke dag, die we zeker jaarlijks zullen herhalen! De groene juffen, GO! De Vierklaver Temse, [email protected]

De kinderen van GBS De Bosrank in Zingem kregen het bezoek van de Sint. Hij en zijn pieten hadden niet alleen snoep en speelgoed mee, maar ook het derde MOS-logo. De leerlingen en de leerkrachten kregen een heel dikke proficiat omdat ze zo goed hun best doen voor het milieu. Samen met enkele tips heeft de Sint het logo overhandigd aan de directeur. Nu is de puzzel volledig! We beloofden allemaal aan de Sint ons best te blijven doen. MOS-juf Isabelle De Puydt, GBS De Bosrank Zingem, [email protected]

Ondergedompeld

22

De Stedelijke Basisschool ‘t Staakte uit Lokeren organiseerde een heuse waterweek. Zowel de kleutertjes als de leerlingen van de lagere school hebben eraan deelgenomen. Tijdens die week hebben we kunnen genieten van allerlei uitstappen naar o.a. Het Molsbroek, de vijver in de buurt, de Daknamse Meersen en de Vlaamse Milieumaatschappij. Ook kwam een poppenspel over water in de Derde Wereld aan bod en een bereidwillige ouder demonstreerde via allerlei proefjes de werking van de waterzuivering. We sloten de week af met een heuse waterreceptie, we zongen het zelfbedachte waterlied en de acteurstalenten van de leerlingen werden op de proef gesteld in een aantal toneelstukjes over het thema water. Een zeer geslaagde week waarin alle leerlingen heel wat opstaken over milieubewust omgaan met water. Juf Brunet, SBS ‘t Staakte Lokeren, [email protected]

Dopjes

De kinderen van de Lagere School voor Buitengewoon Onderwijs Sint-Jozef in Gent verzamlen dopjes van frisdranken. De dopjesactie gebeurt ten voordele van het Belgisch Centrum voor Geleidehonden in Tongeren (www.geleidehond.be). Om aan onze kinderen met een matig mentale beperking duidelijk te maken met welk doel ze de dopjes sparen, hebben we mevrouw Rita en haar geleidehond Iggy uitgenodigd. Per klasje van ongeveer 8 leerlingen hebben de kinderen kennisgemaakt met de mevrouw - die slechtziende is - en haar hond. Zij vertelde hoe de hond haar helpt in het dagelijkse leven. Belangrijk was de informatie dat de hond niet mag geaaid worden wanneer hij zijn halster aanheeft. De hond is dan namelijk aan het werk en moet dan zijn job zo goed mogelijk uitvoeren, dat wil zeggen mevrouw Rita helpen, leiden en beschermen. Eenmaal de halster afgedaan, wordt Iggy een speelse hond die graag met kinderen in contact komt. Nadine Verheuen, BULO Sint-Jozef, 9000 Gent.

Afvalhoekje Op 16 maart werd op onze school het afvalhoekje officieel geopend in aanwezigheid van de burgemeester en de schepen van milieu. Het idee ontstond binnen het MOS-team. Hoe onze school afvalvrij krijgen? Verspreid over het domein stonden allerlei vuilnisbakken. In de klassen leerden we de kinderen sorteren, maar de praktijk leerde ons dat kinderen naar de dichtst bijzijnde vuilnisbak lopen en daar hun afval deponeren. Gevolg was, dat de bak voor restafval vol zat met brikjes. Alle vuilnisbakken zijn nu verwijderd en op één centrale plaats openden we een minicontainerparkje. De werkman timmerde een net afdak en Luc, de papa van twee van onze leerlingen, verfraaide de locatie met een prachtige tekening. Het is een erg aantrekkelijk hoekje, waar de leerlingen graag binnenlopen. Om onze leerlingen te sensibiliseren zijn we een aantal weken geleden gestart met een afvalbrigade. Gekleed in een leuk uniform houden de leerlingen elkaar nu in het oog. Eerst oefenden we om op een vriendelijke wijze elkaar terecht te wijzen en te helpen afval behoorlijk te sorteren in de juiste vuilnisbak. De kinderen vinden de opdracht leuk en de speelplaats ligt er nu netjes bij. Ons MOS-team besliste ook om twee kippen aan te kopen. Tot grote vreugde van de kinderen. Ze mogen Miep en Fien voeden en verzorgen. Eitjes rapen is een opdracht waar ze voor staan te dringen. Overschotjes uit de keuken moeten nu niet meer bij het GFT. Die gaan naar het kippenhok. De volgende uitdaging wordt: composteren. Martine Uyttendaele, Basisschool Ten Berge Berlare, [email protected]

Waterdragers in Marokko Twee educatoren van GREEN kwamen voor een inleefnamiddag met als thema “Waterdragers in Marokko”. We hadden op voorhand een mail gekregen met aanwijzingen en veel leesinformatie en lestips. We wisten niet wat we mochten verwachten. Ze vertelden eerst over Marokko en de situatie van de kinderen in de afgelegen dorpjes. De kinderen kunnen niet naar school gaan omdat ze iedere dag, soms kilometers ver, water moeten halen (in bidons). Daardoor kunnen ze niet leren lezen en rekenen en behalen ze geen diploma. Als ze volwassen worden en zelf kinderen krijgen, moeten ook die op hun 23

Ze hadden niets bereikt. Ze waren geen stap vooruit gekomen. Enkelen hadden geluk, behaalden een diploma en hadden een beter leven. Hun kinderen hoefden geen “waterdrager” meer te worden. De kinderen beseften heel goed hoe belangrijk water is en hoe de behoefte aan water eigenlijk de toekomst van de kinderen bepaalt. Ze beseffen nu ook zeer goed dat ze zelf in een luxepositie zijn en hebben ervaren dat heel wat mensen hun best doen om aan die situatie iets te verhelpen. Het was een boeiende en heel leerrijke namiddag. Nadine Depla, Heideschool, De Haan.

beurt waterdragers worden. Dankzij de inspanningen van GREEN kan men hier en daar in een dorp één kraantje installeren om het hele dorp van water te voorzien, zodat de kinderen minder ver moeten lopen. Mensen van nabijgelegen dorpen komen dan ook naar die éne kraan. Tijdens het tweede deel konden de kinderen zich echt inleven in de situatie. Ze kregen een nieuwe identiteit: een Marokkaanse naam, een leeftijd, dromen. Ze kregen Marokkaanse kleren en namen zo nog beter hun nieuwe identiteit aan. Ze mochten naar school en leerden Arabisch. Plots werden enkele kinderen weggeroepen: ze moesten water halen. We zagen hen niet meer terug in school. Gedaan met studeren, alleen werken. Water dragen, sleuren met zware bidons, lang stappen met gevulde bidons, over bergen. De kinderen voelden hoe zwaar dat is. Een tweede groepje dat water moest halen, keerde wel op regelmatige basis terug in de klas. Hun waterbron was dichterbij. Ze konden nog wat van de les mee volgen. Sommige kinderen hadden de luxe om de hele tijd les te volgen bij meester Bram. Op het einde van de namiddag volgde de diplomauitreiking: de meeste kinderen hadden hun dromen niet kunnen waarmaken, ze behaalden geen diploma.

Klastemperatuur Kun je in een school met een oude stookinstallatie besparen op verwarming? Ja, zeker! De basis van het systeem is een thermometer in iedere klas. Ook de kleinsten moeten de temperatuur in het lokaal in het oog kunnen houden. Monteer hem dan ook best op een kartonnen plaat waar je in duidelijke kleuren aanduidt wat de maximum- en wat de minimumtemperatuur mag zijn. Wordt de temperatuur overschreden, dan draaien de leerlingen zelf één radiator in de klas dicht, is het te koud, dan draaien ze hem zelf open. Heel belangrijk is dat de thermometers op ooghoogte van de kinderen hangen, zodat ze zelf verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Basisschool Scheut, 1070 Anderlecht

WWW’TJES Ontdek het gevarieerde en ruime aanbod aan interessante en leuke websites i.v.m. natuur, milieu, milieuzorg en duurzame ontwikkeling voortaan op http://enneemmee.blogspot.com Sommige links kun je ook terugvinden in de NME-inventaris (http://nme.milieuinfo.be), andere zijn gesprokkeld op het internet.

24