patiënteninformatie
operatie aan de keelamandelen bij volwassenen
In overleg met de keel-, neus- en oor arts (KNO-arts) heeft u besloten om uw keelamandelen te laten verwijderen. In deze folder geven wij u informatie over deze operatie. Wat zijn amandelen Amandelen zijn een soort lymfeklieren achterin de keel. Amandelen kunnen allerlei bacteriën en virussen bestrijden die door de neus en de mond-keelholte naar binnen komen. Ze hebben daarom een nuttige functie. Iedereen heeft één neusamandel, één tongamandel en twee keelamandelen (zie figuur 1). De keelamandelen zijn in de mond te zien tussen het gehemelte en de plooien van de keel. De neusamandel zit boven het gehemelte aan de neusachterwand vast en is meestal niet te zien. In de puberteit verdwijnt de neusamandel vanzelf. De tongamandel zit achterop de tong. Deze folder gaat over de neus- en keelamandelen en niet over de tongamandel.
neusamandel
keelamandel
neusamandel
keelamandel
tongamandel
Figuur 1 De keelamandelen, neus- en tongamandel
Waarom amandelen verwijderen Soms worden de bacteriën of virussen onvoldoende vernietigd en raken de amandelen zelf ontstoken. De amandelen zijn dan rood en opgezwollen. De amandelen zijn dan de oorzaak van ziekteverschijnselen geworden en hebben op dat moment geen nuttige functie meer. Ontstoken keelamandelen kunnen steeds terugkerende perioden met keelpijn, slikklachten en koorts veroorzaken. In de hals zijn dan vaak verdikte lymfeklieren te voelen. Soms kan zich zelfs pus rond de amandel ophopen. Dit wordt een abces genoemd. De ernst van de klachten bepaalt of het nodig is om de amandelen te verwijderen. De ingreep waarbij de keelamandelen worden verwijderd, heet tonsillectomie.
De operatie Voorbereiding • U kiest op de polikliniek KNO samen met de polikliniekassistent een datum voor 2
de operatie. U weet dus direct wanneer u geopereerd kunt worden. • U krijgt een afspraak op de Polikliniek Pre-operatief Onderzoek (PPO). Hier wordt u lichamelijk onderzocht. Zonodig vragen we nog aanvullende onderzoeken aan. U krijgt informatie over de narcose en u hoort vanaf welk moment u niet meer mag eten of drinken. Voor meer informatie verwijzen we u naar de folder ‘Anesthesie en pijnbestrijding’. Belangrijk: U mag een week voor de operatie en twee weken na de operatie GEEN medicijnen innemen die de bloedstolling beïnvloeden. Aspirine, Sinaspril, Aspro, Chefarine, Rheumin en andere acetosalhoudende (aspirine-achtige) medicijnen zijn verboden (zie kopje Complicaties)! Dit vergroot de kans op nabloedingen.
De operatie • De operatie vindt plaats onder algehele narcose, waardoor u tijdens de operatie geen pijn heeft. • In veel gevallen verblijft u na de operatie één nacht in het ziekenhuis. Soms kan de ingreep ook in dagbehandeling plaatsvinden. • Nadat u in slaap bent gebracht, plaatst de KNO-arts een spreider in uw mond zodat hij de keelamandelen goed kan zien. Daarna verwijdert de KNO-arts de keelamandelen en zorgt hij dat het bloeden stopt. Veel bloedvaatjes sluiten zich spontaan. Zonodig schroeit de arts nog bloedende plekjes dicht. • De operatie duurt 20 tot 30 minuten. Na de operatie • Na de operatie heeft u last van keelpijn en vooral pijn bij het slikken. Ook kunt u last hebben van oorpijn. Dit is zogenaamde uitstralende pijn zonder dat er iets mis is met het oor. U krijgt tijdens en na de operatie medicijnen tegen de pijn. • Hoewel het slikken pijn doet, is het erg belangrijk dat u goed drinkt. Ieder uur een paar slokken koud water of limonade. Dit houdt het wondgebied schoon en kan de pijn verlichten. • Vaak komt er direct na de operatie wat vers bloed uit de keel. Ook kunt u enkele uren na de operatie een keer donker bloed braken. Dit is oud bloed dat tijdens de operatie in de maag terecht is gekomen.
Complicaties • Elke ingreep heeft kans op complicaties. Na de ingreep is er een kleine kans op een nabloeding (1-4%). • Wanneer u thuis helder rood bloed blijft opgeven of een paar keer achter elkaar oud bloed braakt, is er waarschijnlijk sprake van een nabloeding. Bel in dit geval direct met de polikliniek KNO tijdens kantoortijden of de Spoedeisende Hulp buiten kantoortijden!
Adviezen voor thuis • De pijn kan meestal goed bestreden worden met paracetamol. U mag maximaal viermaal per dag 1000 mg (= twee tabletten) innemen. Als dit onvoldoende helpt, kunt u daarnaast eventueel nog een ander soort pijnstiller nemen zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac (NSAID’s). Gebruik nooit meer van deze pijnstillers dan op de verpakking staat aangegeven. Stop er zo snel mogelijk weer mee vanwege de mogelijke bijwerkingen. • Neem de eerste twee weken nooit aspirines of andere acetosalhoudende medicijnen. Dit vergroot de kans op nabloedingen (zie ook bij Voorbereiding operatie). • De ergste pijnklachten verminderen meestal binnen een week. Na twee weken zijn de meeste mensen weer helemaal hersteld. • Op de plaats waar de amandelen zaten vormt zich een grijswitte korst die in de loop van de tijd loslaat en spontaan verdwijnt.
3
De adem kan hierdoor wat weeïg ruiken en u kunt een wat metaalachtige smaak hebben. Ook dit verschijnsel verdwijnt vanzelf. • U mag na de operatie normaal eten, voor het wondgebied in de keel is dit geen bezwaar. Vaak gaat het eten echter erg moeilijk omdat het slikken pijn doet. Zachte voeding zoals vla, appelmoes en brood zonder korst is meestal het prettigst de eerste dagen. Gewone melk kan veel slijmvorming geven en wordt vaak als onaangenaam ervaren. Hard, zuur en scherp voedsel kan pijn doen. Kiwi, sinaasappel en koolzuurhoudende dranken zijn bijvoorbeeld heel prikkelend. Kies de etenswaren die u zelf het prettigste vindt om te eten en breid het dieet langzaam uit. • We adviseren u om de eerste twee weken na de operatie niet te vliegen, vanwege problemen die kunnen ontstaan bij een eventuele nabloeding. • U krijgt geen controleafspraak mee. Als u echter klachten blijft houden, kunt u altijd contact opnemen met de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde.
Klacht of opmerking? Wij doen er alles aan het bezoek van u en uw kind aan ons ziekenhuis zo goed mogelijk te laten verlopen. Het kan echter voorkomen dat u niet tevreden bent. Wij raden u aan uw opmerkingen of klachten direct te bespreken met de betrokkene(n) of de leidinggevende van onze afdeling. 4
Andere mogelijkheden vindt u in de folder ‘Klacht of opmerking?’. Deze folder is verkrijgbaar op de afdeling, bij het Voorlichtingscentrum of via www.olvg.nl.
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan contact op met polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Deze is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur via telefoonnummer (020) 599 30 40. U kunt ook de website www.olvg.nl raadplegen.
Belangrijke telefoonnummers Polikliniek KNO 8.30 tot 12.00 uur en 13.00 tot 16.00 uur (020) 599 30 40 Spoedeisende Hulp 24 uur per dag (020) 599 30 16
Ruimte voor aantekeningen
5
6
7
onze lieve vrouwe gasthuis amsterdam • locatie oosterpark oosterpark 9 • locatie prinsengracht prinsengracht 769 postadres postbus 95500 1090 hm amsterdam telefoonnummer (020) 599 91 11 website www.olvg.nl
Redactie en uitgave Communicatie en Patiëntenvoorlichting maart 2009/kno/006962-1/301-286
algemene voorwaarden op behandelingen in het olvg zijn de algemene voorwaarden van het olvg van toepassing zie www.olvg.nl
