operatie aan de keelamandelen bij volwassenen
In overleg met de keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) heeft u besloten om uw keelamandelen te laten verwijderen. In deze folder geven wij u informatie over deze operatie, die ook wel tonsillectomie wordt genoemd.
Wat zijn amandelen? Amandelen zijn een soort lymfeklieren achter in de keel. Net als lymfeklieren maken ze ziekteverwekkers onschadelijk. Amandelen zijn dus nuttig: ze houden bacteriën en virussen tegen die door de neus en de mond naar binnen komen. Iedereen heeft één neusamandel, één tongamandel en twee keelamandelen (zie figuur 1).
neusamandel
neusamandel
keelamandel
keelamandel
tongamandel
Figuur 1 De keelamandelen, neus- en tongamandel
1. De neusamandel zit boven het gehemelte aan de neusachterwand vast en is meestal niet te zien. Alleen kinderen hebben deze amandel. In de puberteit verdwijnt de neusamandel vanzelf. 2. De keelamandelen zijn in de mond te zien tussen het gehemelte en de plooien van de keel. 3. De tongamandel zit achter op de tong.
Waarom amandelen verwijderen? Soms werken de amandelen niet goed. De bacteriën of virussen worden dan niet voldoende tegengehouden en de amandelen raken ontstoken. De amandelen zijn dan rood en opgezwollen en u voelt zich ziek. In deze situatie hebben de amandelen geen nuttige functie meer. Ze zijn er zelfs de oorzaak van dat u zich ziek voelt. Ontstoken keelamandelen kunnen steeds terugkerende keelpijn, slikklachten en koorts veroorzaken. In de hals zijn dan vaak verdikte lymfeklieren te voelen. 2
Soms zit er pus rond de amandel. Dit heet een abces. Bij ernstige klachten is het nodig om de amandelen te verwijderen. De ingreep waarbij de keelamandelen worden verwijderd, heet tonsillectomie.
Voor de operatie • De KNO-arts bespreekt met u of u na de operatie een nacht in het ziekenhuis moet blijven. Soms kan de ingreep ook in dagbehandeling plaatsvinden. Vervolgens spreekt u met de polikliniekassistent een datum voor de operatie af. • U krijgt een afspraak op de Polikliniek Pre-operatief Onderzoek (PPO). Hier wordt u lichamelijk onderzocht. Als dat nodig is vragen we nog aanvullende onderzoeken aan. U krijgt op de PPO informatie over de narcose. Ook vertelt de verpleegkundige u vanaf welk moment u niet meer mag eten of drinken voor de operatie. Voor meer informatie verwijzen we u naar de folder ‘Anesthesie en pijnbestrijding’.
Gebruikt u medicijnen? Let dan op! Sommige medicijnen mag u voor en na de operatie niet nemen. U mag een week voor de operatie en twee weken na de operatie GEEN medicijnen innemen die de bloedstolling beïnvloeden. Aspirine, Aspro, Chefarine, Rheumin en andere acetosalhoudende (aspirine-achtige) medicijnen zijn verboden. Deze medicijnen vergroten de kans op nabloedingen. De verpleegkundige van de PPO zal dit met u bespreken.
De operatie • U bent tijdens de operatie onder narcose. Hierdoor heeft u tijdens de operatie geen pijn. • Als u onder narcose bent, plaatst de KNO-arts een spreider in uw mond zodat hij de keelamandelen goed kan zien. Daarna verwijdert de KNO-arts de keelamandelen en zorgt hij dat het bloeden stopt. • De operatie duurt 20 tot 30 minuten.
naar uw oren. U krijgt medicijnen tegen de pijn. • Hoewel het slikken pijn doet, is het erg belangrijk dat u na de operatie goed drinkt. U moet elk uur een paar slokken koud water of limonade nemen. Dit houdt de wond schoon en kan de pijn verlichten. • Vaak komt er direct na de operatie wat vers bloed uit de keel. Ook kunt u enkele uren na de operatie een keer donker bloed braken. Dit is oud bloed dat tijdens de operatie in de maag terecht is gekomen.
Klein risico op nabloedingen • Elke ingreep heeft kans op complicaties. Na een operatie van de keelamandelen is er een kleine kans op een nabloeding (1 tot 2%). • Wanneer u thuis helder rood bloed blijft opgeven of een paar keer achter elkaar oud bloed braakt, heeft u waarschijnlijk een nabloeding. Bel dan direct met de polikliniek KNO tijdens kantoortijden of de Spoedeisende Hulp buiten kantoortijden!
Na de operatie • Na de operatie heeft u last van keelpijn. Vooral bij het slikken. Ook kunt u last hebben van oorpijn. Dit is ‘uitstralende pijn’: de pijn straalt door vanuit de keel 3
Belangrijk om te weten voor thuis • De ergste pijn vermindert meestal binnen een week. Na twee weken zijn de meeste mensen weer helemaal hersteld. • U krijgt een recept mee voor Zaldiar. Dit is een sterke pijnstiller: een combinatie van paracetamol en tramadol. U mag maximaal vier keer per dag 2 tabletten Zaldiar innemen. Als de pijn afneemt, kunt u overgaan op gewone paracetamol. Hiervan mag u maximaal 4 keer per dag 2 tabletten (= 1000 mg) innemen. • Neem de eerste twee weken nooit aspirines of andere medicijnen met acetosal. Dit vergroot de kans op nabloedingen. • Op de plaats waar de amandelen zaten, komt een grijswitte korst die in de loop van de tijd loslaat en spontaan verdwijnt. De adem kan hierdoor wat wee ruiken en u kunt een wat metaalachtige smaak hebben. Dit verdwijnt meestal vanzelf. • U mag na de operatie normaal eten. Voor de wond in de keel is dit geen bezwaar. Vaak gaat het eten erg moeilijk omdat het slikken pijn doet. Zachte voeding zoals vla, appelmoes en brood zonder korst is meestal het prettigst de eerste dagen. Gewone melk kan veel slijm geven in de mond. Dit kan onprettig zijn. Hard, zuur en scherp voedsel kan pijn doen. Kiwi, sinaasappel en koolzuurhoudende dranken zijn 4
bijvoorbeeld heel prikkelend. Kies de etenswaren die u zelf het prettigste vindt om te eten en breid het dieet langzaam uit. • We adviseren u om de eerste twee weken na de operatie geen verre reizen te maken en niet te vliegen, dit vanwege problemen die kunnen ontstaan bij een eventuele nabloeding. • U krijgt geen controleafspraak mee. Houdt u klachten of heeft u vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde.
Heeft u nog vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neemt dan contact op met polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Deze is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur via ' (020) 599 30 40. Of kijk op de website www.olvg.nl.
Belangrijke telefoonnummers: Polikliniek KNO 8.30 tot 12.00 uur en 13.00 tot 16.00 uur ' (020) 599 30 40 Spoedeisende Hulp 24 uur per dag ' (020) 599 30 16
Uitstel operatie/ingreep Houd er rekening mee dat het altijd mogelijk is dat een operatie uitgesteld wordt door onvoorziene omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die spoedeisende hulp nodig heeft. Deze patiënten krijgen om medische redenen altijd voorrang. Wij doen er alles aan om u zo snel mogelijk te opereren/te behandelen.
5
Ruimte voor opmerkingen
6
7
onze lieve vrouwe gasthuis amsterdam • locatie ijburg ijburglaan 727 • locatie oosterpark oosterpark 9 • locatie prinsengracht prinsengracht 769 postadres postbus 95500 1090 hm amsterdam telefoonnummer (020) 599 91 11 website www.olvg.nl
Redactie en uitgave Communicatie en Patiëntenvoorlichting april 2012/kno/301-286
algemene voorwaarden op behandelingen in het olvg zijn de algemene voorwaarden van het olvg van toepassing zie www.olvg.nl
