Openingsgebeden INHOUD • • • •
De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren
De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus van elke viering een belangrijke betekenis en functie. Je zou kunnen zeggen, dat hier de ontstane afstand tussen God en mens wordt overbrugd en de verbroken relatie tussen God en mens hersteld. Van oudsher gebeurt dit doordat de mens zich zijn fouten en tekortkomingen in herinnering roept, in de hoop en verwachting dat God zich over ons ontfermt: ‘Moge God zich over ons ontfermen, onze zonden vergeven en ons geleiden tot…’ De schuldbelijdenis is echter slechts één manier om de relatie tussen God en mens te ‘herdefiniëren’. We kunnen deze schuldbelijdenis ‘contextueel’ noemen, wat wil zeggen: ze is ontstaan en ontwikkeld in tijden waarin de mens zichzelf tegenover God vooral als zondig zag. Sinds de ervaringen in de vorige eeuw en aan het begin van deze eeuw is dit een te eenzijdig en te beperkt mensbeeld geworden. De verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog maar ook kleinere en grotere oorlogen in de afgelopen twee decennia; de ingewikkelde economische verhoudingen in de wereld; de gespannen verhouding tussen de westerse wereld en bepaalde islamitische groeperingen; de vraag of de toegenomen welvaart het welzijn van de mens dient; de moderne informatie- en communicatietechnologie die de wereld dichterbij brengt maar ook versnippert – gebeurtenissen en ontwikkelingen die ertoe hebben geleid dat de mens zich klein voelt en ‘lijdt aan onmacht’. We voelen ons eerder overgeleverd aan of een speelbal van de wereld om ons heen, dan dat we direct invloed hebben op of schuld hebben aan wat gebeurt. De ‘openingsritus’ in een viering moet de mens terugbrengen bij zichzelf in relatie tot zijn God. De mens die zijn onrust en zijn verwondering uitspreekt, zijn behoefte aan rust maar ook aan verandering – vooruitziend op het antwoord van een begrijpende God: ‘Maak je geen zorgen, Ik ben bij je.’ Daarom spreek ik liever van openingsgebeden in het algemeen dan over de schuldbelijdenis, omdat de schuldbelijdenis in zijn huidige vorm de mens eerder vervreemdt in zijn relatie tot God.
www.meerstemmig.nl
ALGEMEEN
Even geen zorgen Even geen zorgen over van alles en nog wat. Even niet haasten om op tijd te komen: even zijn wie je bent. Even alles aan de kant om rustig na te denken. Even geen lawaai of kabaal: om te luisteren naar wat je bezighoudt en wie je bent. Even terugkijken op wat je wel en wat je niet hebt gedaan. Even vooruitkijken naar je dromen en idealen: wie ben je geweest, wie wil je zijn? Even loskomen van de dagelijkse beslommeringen: God, Gij geeft mij de ruimte hiervoor.
www.meerstemmig.nl
Elkaar vergeven V.
Iedereen draagt herinneringen en ervaringen met zich mee die je liever zou willen vergeten: laat ze los…
A.
Wat wij ons zelf vergeven, vergeven wij elkaar.
V.
Wie maakt nooit fouten? Wie heeft nooit iets gedaan of gezegd waar je achteraf spijt van hebt? Accepteer het…
A.
Wat wij elkaar vergeven, vergeven wij ons zelf.
V.
God, U hebt het beste met ons voor: U wilt ons geluk, niet ons verdriet. Wij geloven dat U ons aanvaardt zoals we zijn: met onze mooie en minder mooie kanten. Amen.
Reken mij mijn fouten niet aan Reken mij mijn fouten niet aan. Neem het mij niet kwalijk als niet altijd lukt wat ik van plan was. Ik bedoel het goed, geloof me. Probeer mij te zien als iemand die het goede wil maar zoals iedereen zijn beperkingen kent. Denk goed over mij, ik denk goed over jou en ik probeer er voor je te zijn. Reken mij mijn fouten niet aan.
www.meerstemmig.nl
Niet volmaakt Hoeveel wij ook kunnen we zijn niet volmaakt. Hoeveel wij ook leren we weten niet alles. Hoe belangrijk wij ook zijn we blijven stofjes in de ruimte. Maar Gij, God, vindt mij groot genoeg om me geen moment te vergeten, goed genoeg om elke dag met mij op weg te gaan mooi genoeg om mij het leven te gunnen.
Gebed tot ‘inkeer’ Als ik de pijn van een ander niet voelde als mijn pijn, als ik mijn vreugde niet de vreugde van een ander wilde laten zijn, als ik de wereld buiten mij dacht te kunnen houden, als ik mezelf geen deel van de wereld voelde, vraag ik je om me te vergeven: laat mij weer binnen in je leven, en word deel van mijn leven.
www.meerstemmig.nl
Gebed om vergeving V.
Er komt zoveel op me af, God, van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat is er zoveel waar ik aan moet denken.
A
Er komt zoveel op me af, God, er is zoveel dat ik moet doen. Is het ene werk klaar wacht weer iets anders.
V.
Er komt zoveel op ons af, je moet met zoveel dingen tegelijk rekening houden dat wij elkaar soms niet meer zien.
A.
Er komt zoveel op ons af waarin wij U, God, kunnen vinden waarin wij U kunnen zien en U kunnen horen.
V.
Het zij ons vergeven als het ons niet lukt,
A.
want zoals wij elkaar vergeven zult U ons vergeven. Amen.
www.meerstemmig.nl
Open ons Maak ons gevoelig voor wat ons eigen leven niet raakt, maar wel gebeurt. Open ons voor de berichten die uit den vreemde tot ons komen hoe schokkend en ongeloofwaardig zij ook kunnen zijn. Doe ons beseffen dat ons eigen leven niet de maatstaf mag zijn voor het beoordelen van wat goed is en niet goed. Doorbreek in ons de weerstand dat wij alleen geloven wat wij met eigen ogen zien, dat wij alleen voelen wat wij zelf ondergaan opdat wij meer en meer gaan lijken op Jezus, die wij uw Zoon noemen. Amen.
www.meerstemmig.nl
KINDEREN
Er wordt gezegd dat kinderen vol vertrouwen en verwonderd in het leven staan. Als we hen dit niet willen ontnemen, zou een gezinsviering niet met een schuldbelijdenis maar eerder met een onschuldbelijdenis mogen beginnen.
Dankjewel V. Blij met het leven mag je zijn. A. Blij met het leven wil ik zijn. Er is zoveel te zien en te horen, er is zoveel te ruiken en te proeven: God, dankjewel. V. Blij met mensen mag je zijn. A. Blij met mensen wil ik zijn. Ik ben er eentje van, ik kan ze helpen en zij kunnen mij helpen: God, dankjewel. V. Blij met jezelf mag je zijn. A. Blij met mezelf wil ik zijn. Ik maak wel eens fouten maar daar mag ik van leren: God, dankjewel.
www.meerstemmig.nl
Uitgenodigd Ik kijk even om me heen en zie de mensen weer die ik hier vaker tegenkom. Hé hallo, hoe is het vandaag met je? A.
God, U hebt ons uitgenodigd om samen te komen: we voelen ons hier thuis.
Ik zie ook mensen die ik nog niet eerder heb gezien hier Hé hallo, wie ben je? Leuk om kennis met je te maken. A.
God, U hebt ons uitgenodigd om samen te komen: we voelen ons hier thuis.
Ik zie mensen die vrolijk zijn, maar ik zie ook mensen die serieus en bezorgd kijken. Hé hallo, wat is er aan de hand? A.
God, U hebt ons uitgenodigd om samen te komen: we voelen ons hier thuis.
God, U hebt ons uitgenodigd om samen te komen: U luistert graag naar de dingen die wij te vertellen hebben, maar U hebt ons ook iets te vertellen en we luisteren er graag naar. A.
Amen.
www.meerstemmig.nl
Als ik zou kunnen V. A.
Als ik zou kunnen zou ik vandaag nog mensen die ziek zijn beter maken.
V. A.
Als ik zou kunnen zou ik vandaag nog op bezoek gaan bij mensen die eenzaam zijn.
V. A.
Als ik zou kunnen zou ik vandaag nog mijn brood delen met mensen die honger lijden.
V.
Maar iets meer tijd en aandacht voor elkaar: dat kan altijd. God, vergeef ons wanneer we dat niet hebben gedaan. Amen.
A.
www.meerstemmig.nl
JONGEREN
Als ik V. A.
V. A.
V. A.
V. A.
V. A. V.
Als ik mijn handen geef aan mensen die zich geen raad weten kunnen ze weer bouwen aan een wereld waarin het goed leven is. Als ik mijn ogen geef aan mensen die het niet meer zien zitten durven ze weer op en vooruit te kijken naar de horizon en daaraan voorbij. Als ik mijn voeten geef aan mensen die niet verder kunnen staan ze weer op en gaan ze op weg naar hun levensdoel, waar dan ook. Als ik mijn oren geef aan mensen die niet aangesproken worden horen ze hun naam weer in de verhalen die dagelijks worden verteld. Als ik mijn stem geef aan mensen die niet worden gehoord: gaan ze weer spreken en zingen. God, als ik mezelf geef ben ik dan de mens die ik moet zijn? De mens zoals Jij mij graag wilt zien?
www.meerstemmig.nl
Als ik je niet kende V.
Als ik je niet kende of niet wilde kennen…
A.
Als ik je niet zag of niet wilde zien…
V.
Als ik je niet hoorde of niet wilde horen…
A.
Als ik je niet begreep of niet wilde begrijpen…
V.
Als ik je niet kende of niet wilde kennen…
A.
Zo bedoelde ik het niet: geloof me. Ik wil het anders, ik wil het beter en ik heb jou daarvoor nodig.
V.
Ik geloof en vraag, dat God ons daarbij wil helpen.
Gebed om acceptatie V.
A.
V.
A.
V. A.
www.meerstemmig.nl
Wie vraagt zich nooit af: ‘Doe ik het goed? Ben ik wel zoals ik zou moeten zijn?’ Wie denkt nooit bij zichzelf: ‘Vinden mensen mij wel aardig of vinden ze wat ik doe raar?’ God, gedachten zoals deze kunnen ons uitdagen: nadenken over jezelf kan geen kwaad. Maar gedachten als deze kunnen ons ook onvrij maken zodat we onzeker worden. God, Gij weet wie wij zijn, onze namen staan in Uw hand geschreven. Gij weet als geen ander wat ons bezighoudt en verontrust: accepteer wie en hoe we zijn: met onze vrijheden en onvrijheden, met onze mogelijkheden en beperkingen. Amen.
Omdat de wereld groter is V.
Omdat de wereld groter is dan het huis waarin je woont en de straat waarin je leeft,
A.
omdat de wereld groter is dan de plannen die je maakt en de momenten van geluk die je beleeft,
V.
omdat de wereld groter is dan de mensen die je kent en die jou kennen,
A.
groter dan de mensen van wie ik hou en die van mij houden
V.
is het goed om stil te staan bij de mooie, maar soms ook harde wereld
A.
is het goed om te bidden voor de mensen die niet vergeten mogen worden.
V.
God, open ons voor wat ons eigen leven niet direct raakt maar wel gebeurt, nu en straks.
A.
God, open ons voor wat mensen overkomt en vergeet mij ook niet. Amen.
www.meerstemmig.nl
Een nieuwe kans V.
Hoe vaak gaan we niet aan elkaar voorbij, lopen we een ander liever omver dan hem of haar de ruimte te geven?
A.
Dit is het moment: een nieuwe kans om elkaar in de ogen te kijken, om thuis te komen bij elkaar.
V.
Hoe vaak ga je niet aan jezelf voorbij, ga je op in de verwachtingen van anderen, zonder je af te vragen wat je zelf wilt?
A.
Dit is het moment: een nieuwe kans om je hart te laten spreken, om thuis te komen bij jezelf.
V.
Hoe vaak ga je niet aan het leven voorbij, denk je de zin gevonden te hebben terwijl de vragen en twijfels alleen maar toenemen?
A.
Dit is het moment: een nieuwe kans om uit te huilen en opnieuw te beginnen, om thuis te komen in het leven.
V.
God, mensen zijn wel uit U vandaan maar U laat ons nooit helemaal los. Bij U vinden we de ruimte om thuis te komen, om onszelf te mogen zijn.
www.meerstemmig.nl
