ILVO
Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost
Bart Vandecasteele, Filip Velghe, Christophe Boogaerts, Stefaan De Neve, Tomas Van De Sande, Alex De Vliegher CriNglooP Collectief 8 oktober 2015
ILVO
VLM-project oogstresten
Bermg(r)as
Syneco
eosan
Rotaties/gewassen Bemesting
ILVO
CriNglooP Collectief 8 oktober 2015
Bewerking
Chemisch
Fysisch OS
Biologisch
Processen: Erosie Uitspoeling Verdichting Mineralisatie
LANDBOUWKUNDIGE GESCHIKTHEID gewasproductie, onkruid/ziektedruk, bewerkbaarheid, nutriëntenbenutting, ...
ILVO
Biomassa • MIP-project eosan: stro van korrelmaïs/spil • VLM-project: oogstresten van groenten • VIS-traject SyNeCo: – Houtige fractie van groenafval – Fijne fractie van groenafval
• Bermg(r)as: bermmaaisel
5
Korrelmaïsstro
Drijvende kracht: Zoektocht naar biomassa
Bovengrondse gewasresten: 4130 kg C/ha 71 kg N/ha 6 kg P/ha C-ophaalefficiëntie: 35-70% 40-60% water
Gewasresten sluitkool
Drijvende kracht: Risico op N-verliezen verminderen
N Bovengrondse gewasresten: 2650 kg C/ha 175 kg N/ha 28 kg P/ha C ophaalefficiëntie: 62-67% > 70% vocht
Biomassa of gewasresten? Biomassa Gewasresten
Biomassa
Gewasresten
C
C
N
N
P
P Biomassa
Gewasresten
ILVO
Besluiten gewasresten Ophalen - Lage efficiëntie - Soms veel aarde - Nood aan speciale machines - Effect op bodemkwaliteit Bewaren - Inkuilen maïsstro: kan, best verkleinen - Inkuilen gewasresten groenten: - Minstens 25% maïsstro - Kuilkwaliteit prei en selder >> sluitkool en bloemkool
ILVO
Syneco: biomassa uit groenafval + compost Referentie Feedstock
Compostering
Zeven
Houtige biomassa Compost
Groenafval Experimenteel Zeven
Houtige biomassa Feedstock Fijne fractie
Intensiever proces Compostering
Compost
ILVO
Anaerobe vergisting Bewezen technologie om organisch materiaal om te zetten in hernieuwbare energie In Vlaanderen vooral mest, maïssilage en OBA’s Vooral gebruik van maïssilage regelmatig onder vuur wegens food/feed vs. fuel discussie Daarom: zijn er alternatieve (en goedkope) biomassastromen beschikbaar? o Reststromen uit de landbouw o Huishoudelijk afval (groenafval) o Bermgras
ILVO
Maïsstro biogaspotentieel Grote variatie (110-170 NL/kg), afhankelijk van oogsttijdstip en weersomstandigheden (DS, aandeel zand, degradatie op veld…) Lager dan maïssilage (helft minder afbreekbaar): geen korrel + stengel bevat meer lignine Methaangehalte ± 54%
ILVO
Maïsstro continue vergisting 50/50 verhouding met varkensmest
Stabiel proces, zelfs bij lage verblijftijd (< 20 dagen) Hoge belasting (tot 7 NL/Lreactor/dag) Goede stikstofbalans (ideale combinatie van N-arm maïsstro met N-rijke mest)
ILVO
Maïsspil biogaspotentieel Grote variatie in biogaspotentieel (190-280 NL/kg), afhankelijk van oogsttijdstip en weersomstandigheden (vnl. DS kolf) Zelfde grootteorde of zelfs hoger als maïssilage: zeer goed omzetbaar aangezien vnl. cellulose Methaangehalte ± 50%
ILVO
Maïsspil continue vergisting 35/65 verhouding met varkensmest (meer mest door hogere DS van spil) Stabiel proces, zelfs bij lage verblijftijd (± 20 dagen) Hoge belasting (tot 10 NL/Lreactor/dag) Goede stikstofbalans (ideale combinatie van N-arme spil met N-rijke mest)
ILVO
Maïsstro + groenteresten biogaspotentieel Lager dan wanneer enkel maïsstro wordt vergist (door lager DS-gehalte): 45 à 55 NL/kg Hoge afbreekbaarheid (beter dan maïssilage) Hoog methaangehalte: > 60%
ILVO
Groenafval < 40 mm biogaspotentieel Zeer grote variatie in biogaspotentieel (10-60 NL/kg)
Zeer laag biogaspotentieel ondanks hoog DS-gehalte (60%) Hoog asgehalte (zand) en veel houterig materiaal Minder geschikt voor co-vergisting
ILVO
Bermgras biogaspotentieel Hoe verser het gras, hoe hoger het gaspotentieel
Kuil werd wel aangereden, niet afgedekt laag biogaspotentieel in buitentste lagen; binnenin wel goed: 100 NL/kg is mogelijk in afgedekte kuil Zelfde grootteorde als GFT-afval Methaangehalte ± 55%
ILVO
Bermgras continue vergisting Tot 50% bijmenging bij droge GFT-vergisting geen probleem
100% bermgrasvergisting mogelijk mits wateradditie Hoge belasting (tot 5 NL/Lreactor/dag) Bermgras zorgt voor daling ammoniumgehalte bij GFT-vergisting Compostkwaliteit blijft gegarandeerd
ILVO
Conclusies Maïsstro potentieel interessant maar risico op zand met huidige oogsttechnieken, eerder voor droge vergisting Maïsspil zeer interessant zowel voor droge als natte vergisting Groenteresten zeer interessant, zeker in combinatie met maïsstro Fijne fractie van groenafval minder geschikt door hoog as- en ligninegehalte Bermgras zeer geschikt in combinatie met GFT (droge vergisting)
ILVO
Dank u wel Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek Burg. Van Gansberghelaan 109 9820 Merelbeke – België T + 32 (0)9 272 27 00 F +32 (0)9 272 27 01
[email protected] www.ilvo.vlaanderen.be