Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost

ILVO

Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost

Bart Vandecasteele, Filip Velghe, Christophe Boogaerts, Stefaan De Neve, Tomas Van De Sande, Alex De Vliegher CriNglooP Collectief 8 oktober 2015

ILVO

VLM-project oogstresten

Bermg(r)as

Syneco

eosan

Rotaties/gewassen Bemesting

ILVO

CriNglooP Collectief 8 oktober 2015

Bewerking

Chemisch

Fysisch OS

Biologisch

Processen: Erosie Uitspoeling Verdichting Mineralisatie

LANDBOUWKUNDIGE GESCHIKTHEID gewasproductie, onkruid/ziektedruk, bewerkbaarheid, nutriëntenbenutting, ...

ILVO

Biomassa • MIP-project eosan: stro van korrelmaïs/spil • VLM-project: oogstresten van groenten • VIS-traject SyNeCo: – Houtige fractie van groenafval – Fijne fractie van groenafval

• Bermg(r)as: bermmaaisel

5

Korrelmaïsstro

Drijvende kracht: Zoektocht naar biomassa

Bovengrondse gewasresten: 4130 kg C/ha 71 kg N/ha 6 kg P/ha C-ophaalefficiëntie: 35-70% 40-60% water

Gewasresten sluitkool

Drijvende kracht: Risico op N-verliezen verminderen

N Bovengrondse gewasresten: 2650 kg C/ha 175 kg N/ha 28 kg P/ha C ophaalefficiëntie: 62-67% > 70% vocht

Biomassa of gewasresten? Biomassa Gewasresten

Biomassa

Gewasresten

C

C

N

N

P

P Biomassa

Gewasresten

ILVO

Besluiten gewasresten Ophalen - Lage efficiëntie - Soms veel aarde - Nood aan speciale machines - Effect op bodemkwaliteit Bewaren - Inkuilen maïsstro: kan, best verkleinen - Inkuilen gewasresten groenten: - Minstens 25% maïsstro - Kuilkwaliteit prei en selder >> sluitkool en bloemkool

ILVO

Syneco: biomassa uit groenafval + compost Referentie Feedstock

Compostering

Zeven

Houtige biomassa Compost

Groenafval Experimenteel Zeven

Houtige biomassa Feedstock Fijne fractie

Intensiever proces Compostering

Compost

ILVO

Anaerobe vergisting  Bewezen technologie om organisch materiaal om te zetten in hernieuwbare energie  In Vlaanderen vooral mest, maïssilage en OBA’s  Vooral gebruik van maïssilage regelmatig onder vuur wegens food/feed vs. fuel discussie  Daarom: zijn er alternatieve (en goedkope) biomassastromen beschikbaar? o Reststromen uit de landbouw o Huishoudelijk afval (groenafval) o Bermgras

ILVO

Maïsstro biogaspotentieel  Grote variatie (110-170 NL/kg), afhankelijk van oogsttijdstip en weersomstandigheden (DS, aandeel zand, degradatie op veld…)  Lager dan maïssilage (helft minder afbreekbaar): geen korrel + stengel bevat meer lignine  Methaangehalte ± 54%

ILVO

Maïsstro continue vergisting  50/50 verhouding met varkensmest

 Stabiel proces, zelfs bij lage verblijftijd (< 20 dagen)  Hoge belasting (tot 7 NL/Lreactor/dag)  Goede stikstofbalans (ideale combinatie van N-arm maïsstro met N-rijke mest)

ILVO

Maïsspil biogaspotentieel  Grote variatie in biogaspotentieel (190-280 NL/kg), afhankelijk van oogsttijdstip en weersomstandigheden (vnl. DS kolf)  Zelfde grootteorde of zelfs hoger als maïssilage: zeer goed omzetbaar aangezien vnl. cellulose  Methaangehalte ± 50%

ILVO

Maïsspil continue vergisting  35/65 verhouding met varkensmest (meer mest door hogere DS van spil)  Stabiel proces, zelfs bij lage verblijftijd (± 20 dagen)  Hoge belasting (tot 10 NL/Lreactor/dag)  Goede stikstofbalans (ideale combinatie van N-arme spil met N-rijke mest)

ILVO

Maïsstro + groenteresten biogaspotentieel  Lager dan wanneer enkel maïsstro wordt vergist (door lager DS-gehalte): 45 à 55 NL/kg  Hoge afbreekbaarheid (beter dan maïssilage)  Hoog methaangehalte: > 60%

ILVO

Groenafval < 40 mm biogaspotentieel  Zeer grote variatie in biogaspotentieel (10-60 NL/kg)

 Zeer laag biogaspotentieel ondanks hoog DS-gehalte (60%)  Hoog asgehalte (zand) en veel houterig materiaal  Minder geschikt voor co-vergisting

ILVO

Bermgras biogaspotentieel  Hoe verser het gras, hoe hoger het gaspotentieel

 Kuil werd wel aangereden, niet afgedekt  laag biogaspotentieel in buitentste lagen; binnenin wel goed: 100 NL/kg is mogelijk in afgedekte kuil  Zelfde grootteorde als GFT-afval  Methaangehalte ± 55%

ILVO

Bermgras continue vergisting  Tot 50% bijmenging bij droge GFT-vergisting geen probleem

 100% bermgrasvergisting mogelijk mits wateradditie  Hoge belasting (tot 5 NL/Lreactor/dag)  Bermgras zorgt voor daling ammoniumgehalte bij GFT-vergisting  Compostkwaliteit blijft gegarandeerd

ILVO

Conclusies  Maïsstro potentieel interessant maar risico op zand met huidige oogsttechnieken, eerder voor droge vergisting  Maïsspil zeer interessant zowel voor droge als natte vergisting  Groenteresten zeer interessant, zeker in combinatie met maïsstro  Fijne fractie van groenafval minder geschikt door hoog as- en ligninegehalte  Bermgras zeer geschikt in combinatie met GFT (droge vergisting)

ILVO

Dank u wel Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek Burg. Van Gansberghelaan 109 9820 Merelbeke – België T + 32 (0)9 272 27 00 F +32 (0)9 272 27 01 [email protected] www.ilvo.vlaanderen.be